Geëscaleerde zorg 18+
Beleidskaders, -monitors en wetgevingIn Rotterdam hoeft niemand op straat te slapen.
Mensen wonen zo zelfstandig mogelijk in de wijk, eventueel met ambulante ondersteuning gericht op versterking of behoud van de zelfredzaamheid en participatie.
Eerder en beter in beeld brengen huiselijk geweld en het duurzaam oplossen hiervan.
Voortgang 2020
In Rotterdam hoeft niemand op straat te slapen
In lijn van het plan van aanpak kwetsbare Rotterdammers (2019 – 2022) wordt samen met de partners verder gewerkt aan de verbetering van de zorg en ondersteuning aan kwetsbare Rotterdammers. Hierbij gaat het onder andere om acties op het gebied van het voorkomen van problemen om (zo) de inzet van zwaardere zorg te voorkomen, een meer gedifferentieerd aanbod van woonzorgvoorzieningen met passende ondersteuning (bijvoorbeeld ook als het gaat om jongeren), de doorontwikkeling van de nachtopvang en een betere inbedding van de doelgroep in de wijk.
In verband met de coronacrisis zijn sinds maart 2020 specifieke maatregelen genomen voor de doelgroep dak- en thuislozen. De belangrijkste zijn:
- de nachtopvang is ook overdag opengesteld
- er zijn extra tijdelijke opvanglocaties geopend om de toename in instroom op te kunnen vangen en om ervoor de zorgen dat conform de richtlijnen van het RIVM voldoende afstand binnen de opvang gewaarborgd wordt (denk aan 1,5 meter afstand)
- er is een aparte zorglocatie/ isolatielocatie ingericht voor daklozen met een (vermoeden van) besmetting
- voor niet rechthebbenden zijn tijdelijke opvanglocaties beschikbaar gesteld.
Project010 is in 2020 verder gaan groeien. Project010 is een innovatieve werkwijze waarbij dak- en thuisloze jongeren tussen 18 en 23 jaar geholpen worden met: een warm netwerk aan begeleiders en mentoren, een individueel keuzebudget en een woning. In 2020 zijn zeven nieuwe jongeren ingestroomd en daarmee is het doel van tien deelnemers bereikt. De jongeren worden een jaar begeleid waarbij tegelijk belemmerende structuren en regelgeving aangepakt worden.
Project010 is onderdeel van de ‘100% pilots’ van het landelijk ‘Actieprogramma dak- en thuisloze jongeren 2019-2021’ van staatssecretaris Blokhuis. Project010 loopt van juli 2019 t/m januari 2021.
De wijkschakels Zorg-Veilig in de 5 pilotwijken zijn in 2019 geëvalueerd. Uit deze evaluatie is een aantal knelpunten naar voren gekomen, o.a. op het gebied van informatiedeling, onbekendheid met op- en afschaling van zorg en het ontbreken van een uniforme werkwijze. Op basis hiervan is begin 2020 gestart met een brede verkenning naar de lokale problematiek op het snijvlak van zorg en veilig ten aanzien van kwetsbare Rotterdammers. Op basis hiervan wordt bezien hoe de wijkschakels een reguliere plek in het stelsel kunnen krijgen. Medio 2020 volgen de eerste bevindingen.
De uitvoering van de Wet verplichte GGZ is met ingang van 1 januari 2020 van start gegaan. Met ingang van deze datum kunnen meldingen bij de gemeente ingediend worden door eenieder die zich zorgen maakt om een ander voor wie de noodzaak van gedwongen ggz onderzocht zou moeten worden. De nieuwe wet biedt handvatten om meer ambulant en eerder hulp te bieden aan mensen met geestelijke problemen die niet vrijwillig in zorg gaan.
Mensen wonen zo zelfstandig mogelijk in de wijk
Met de regio zijn afspraken gemaakt om met elkaar toe te werken naar een meer evenwichtiger spreiding van Beschermd Wonen voorzieningen over de regio. De ambities en afspraken zijn opgenomen in het regionaal plan van aanpak doordecentralisatie beschermd wonen en maatschappelijke opvang dat begin 2020 door de afzonderlijke colleges van samenwerkende gemeenten is vastgesteld. Op basis van dit plan wordt toegewerkt naar nadere concretisering en invulling van de samenwerkingsafspraken – zodat in lijn met landelijke kaders – per 2022 beschermd wonen een meer gemeenschappelijk karakter heeft.
De consequenties van relevante landelijke ontwikkelingen worden nauwlettend gevolgd om ervoor te zorgen dat deze goed in Rotterdam opgevolgd kunnen worden:
- invoering van het objectief verdeelmodel voor de budgetten voor beschermd wonen, maatschappelijke opvang en Wmo begeleiding per 2022
- openstelling Wet langdurige zorg voor de GGZ per 2021
- doordecentralisatie beschermd wonen per 2022
Voorkomen, signaleren en oplossen van huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel geweld
Het beleidskader Bouwen aan een toekomst zonder geweld, de Rotterdamse aanpak om huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel geweld terug te dringen is in juni 2019 vastgesteld door de gemeenteraad.
Op basis van dit beleidskader gaan we in de periode 2019 - 2022 aan de slag met zowel wettelijke taken (VTRR, opvang slachtoffers huiselijk geweld, meldcode, tijdelijk huisverbod) als specifiek Rotterdamse ambities, zoals bijvoorbeeld het realiseren van een plan van aanpak rondom preventie, samen met partners werken aan vakmanschap en inzetten op een betere aanpak van stalking/belaging. De doelen voor 2020 zijn vastgelegd in een uitvoeringsagenda.
Met betrekking tot de crisisopvang voor slachtoffers van huiselijk geweld is onlangs de uitbreiding van het aantal plekken gerealiseerd. Hiervoor is een mooi nieuw pand geopend dat heel geschikt is voor vrouwen en kinderen.
Naar aanleiding van 3 incidenten eind 2018 is de werkgroep ‘Stop geweld tegen vrouwen' gestart. In 2019 zijn door deze werkgroep verschillende activiteiten georganiseerd met als doel het gesprek aan te gaan in de stad over dat geweld niet hoort. In maart 2020 heeft de slotbijeenkomst van deze werkgroep plaatsgevonden en is het Manifest Stop geweld tegen vrouwen gepresenteerd. In dit manifest geven verschillende organisaties, waaronder de gemeente, aan welke inzet er wordt gedaan om het maatschappelijk debat hierover te stimuleren. Zo komt er onder andere een campagne om Rotterdammers meer bewust te maken van dit probleem.
In de aanpak van huiselijk geweld werken we regionaal. Begin 2020 is het regionale actieplan vastgesteld, met daarin verschillende ambities die in 2020 en 2021 tot uitvoering gebracht moeten worden.
Ook werken we in regionaal verband aan een centrum huiselijk geweld en kindermishandeling. Begin 2020 is in dit kader het kernteam structureel geweld gestart, bestaande uit professionals van verschillende organisaties, die aan de slag gaan met complexe casussen op basis van de multifocus methodiek. In 2020 wordt ook het centrum deel voor acuut geweld gerealiseerd, dat gaat plaatsvinden op een laagdrempelige fysieke locatie.
Er worden ook stappen gezet in het verbeteren van de aanpak binnen de gemeentelijke keten. Er zijn verschillende acties geformuleerd in een implementatie plan. Zo wordt er o.a. een plan van aanpak gemaakt om de deskundigheid in de wijkteams te optimaliseren.
In verband met de coronacrisis is er veel aandacht geweest rond huiselijk geweld en kindermishandeling. Juist door de landelijke maatregelen die zijn genomen, is het aannemelijk dat huiselijk geweld toeneemt. Gezinnen zitten lange tijd dicht op elkaar, spanningen nemen toe en de mogelijkheid om hulp in te schakelen wordt bemoeilijkt. We hebben verschillende acties ondernomen om ervoor te zorgen dat deze Rotterdammers in beeld blijven. Zo is de campagne ‘Let op elkaar gestart’ waarin we burgers, professionals en werkgevers oproepen alert te blijven op signalen en hulp in te schakelen als dat nodig is. Via nieuwsbrieven worden professionals geïnformeerd over alle (extra) mogelijkheden die er zijn voor deze kwetsbare gezinnen. Veilig Thuis is een whatsapp nummer gestart, zodat er laagdrempelig hulp kan worden gevraagd. Vanuit de gemeente worden er SIM-kaarten verstrekt aan kwetsbare vrouwen, zodat ze laagdrempelig via internet hulp kunnen zoeken.
Wat willen we bereiken
Effect indicatoren
In Rotterdam hoeft niemand op straat te slapen.
De gemeente wil voorkomen dat mensen dakloos worden, o.a. door samenwerking tussen corporaties en wijkteams en het voorkomen van schulden. Voor mensen die dakloos zijn geworden en niet op eigen kracht of met behulp van hun sociale netwerk uit deze situatie kunnen komen, zorgt de gemeente voor maatschappelijke opvang en/of, samen met zorgaanbieders en woningcorporaties, voor huisvesting met ondersteuning in een beschermde woonomgeving. Het doel is dat mensen zo veel mogelijk zelfredzaam worden waarbij we toewerken naar een situatie die uitgaat van ‘thuis, tenzij’ waarbij zorg en ondersteuning zoveel mogelijk op verantwoorde en veilige wijze in de wijk plaatsvindt.
Mensen wonen zo zelfstandig mogelijk in de wijk
Zowel vanuit landelijk als gemeentelijk beleid wordt ingezet om ervoor te zorgen dat mensen zo zelfstandig mogelijk in de wijk wonen, eventueel met ambulante ondersteuning gericht op versterking of behoud van de zelfredzaamheid en participatie. Deze ondersteuning varieert afhankelijk van de behoefte van beperkt tot zeer intensief.
Voorkomen, signaleren en oplossen van huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel geweld
Daar waar Rotterdammers te maken krijgen met huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel geweld is hun welzijn in het gedrang. We zetten er daarom op in om dit te voorkomen. Maar als het wel plaatsvindt, is het belangrijk dat dit zo snel mogelijk in beeld komt en er samen met alle betrokkenen gewerkt wordt aan een duurzaam veilige situatie.
Wat gaan we daar voor doen
In Rotterdam hoeft niemand op straat te slapen.
In het plan van aanpak kwetsbare Rotterdammers zijn diverse maatregelen opgenomen die als doel hebben om ervoor te zorgen dat niemand op straat hoeft te slapen, denk aan:
-
kwaliteitsimpuls en uitbreiding van de nachtopvang
-
intensivering van het stedelijke bemoeizorg team, zodat buitenslapers met complexe problematiek toegeleid worden naar zorg
-
inzet van nieuwe woonzorgvormen (zoals Housing First) om ervoor te zorgen dat dakloze Rotterdammers passende huisvesting en zorg ontvangen
Al deze initiatieven hebben een plek gekregen in het plan van aanpak kwetsbare Rotterdammers.
Mensen wonen zo zelfstandig mogelijk in de wijk
Via het plan van aanpak kwetsbare Rotterdammers zet de gemeente zich samen met de partners in om de zorg en ondersteuning aan kwetsbare Rotterdammers verder te verbeteren. Ambitie van dit plan is het versnellen van de doorstroom uit de nachtopvang, meer maatwerk, groter aanbod van woonzorgvarianten, voorkomen van problemen en het versterken van de wijkstructuur rondom kwetsbare Rotterdammer.
Voorkomen, signaleren en oplossen van huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel geweld
- zorgdragen voor de opvang van slachtoffers van huiselijk geweld en hun kinderen
- uitvoering geven aan de wet tijdelijk huisverbod
- uitbreiden van het aantal opvangplekken voor slachtoffers van mensenhandel
- uitvoering geven aan de ambitie van het college om aan het bestrijden van huiselijk geweld, seksueel geweld en kindermishandeling prioriteit te blijven geven
- voortrekker te blijven in de aanpak van schadelijke traditionele praktijken en in het kader van veiligheid een daling te realiseren op het aantal gevallen van huiselijk geweld
Dit is vastgelegd in het beleidskader dat in mei is toegezonden aan de gemeenteraad. Tevens is er een (maatschappelijke) beweging gestart met als thema ‘stop geweld tegen vrouwen’, om het maatschappelijke gesprek hierover te starten en een agenda met verbeterpunten op te stellen.
Effectindicatoren | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Toename van het aantal meldingen waarbij de duur van huiselijk geweld bij melding korter is dan 1 jaar | Streefwaarde | >55% | >55% | >55% | >55% | >55% | |
Realisatie | 59% | 64% | |||||
Toename van het aantal gezinnen dat na 1 jaar passende zorg stabiel en veilig is (indicator bij aanpak huiselijk geweld). | Streefwaarde | >66% | >66% | >66% | >66% | >66% | |
Realisatie | 75% | 86% |
Toelichting indicatoren
Voor de berekening van deze indicatoren wordt in het systeem van Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond hierop geregistreerd sinds 2017. De registratie is sindsdien nauwkeuriger en vollediger geworden.
Voor de indicator ‘duur geweld’, wordt bij VTRR de duur van het geweld (in maanden) geregistreerd dat plaatsvond voor de eerste melding. Cliënten kunnen dit niet altijd aangeven. Het percentage is berekend over het aantal casussen waarvan de duur bekend is.
Voor de periode januari t/m december 2019 geldt dat van de 8856 casussen waarvan de duur bekend is, deze in 64% van de gevallen korter is dan een jaar.
Voor de indicator ‘duurzaam oplossen’, wordt bij VTRR geregistreerd of de situatie van de cliënt na 12 maanden stabiel en veilig is. Dit wordt alleen geregistreerd voor de casussen die door VTRR in onderzoek zijn genomen. De Rotterdamse cijfers van januari t/m december 2019 laten zien dat van de 202 beoordeelde casussen in ruim 86% van de gevallen sprake is van een veilige en stabiele situatie (al dan niet met ondersteuning).
De effectindicator voor 2020 zal begin 2021 worden berekend.
Wat kost het
Overzicht van baten en lasten Geëscaleerde zorg 18+ | Realisatie 2019 | Begroting 2020 | Begroting 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Baten exclusief reserves | 7.205 | 6.272 | 5.872 | 5.872 | 5.872 | 5.872 |
|
Bijdragen rijk en medeoverheden | 4.871 | 3.350 | 3.046 | 3.046 | 3.046 | 3.046 | |
Overige opbrengsten derden | 2.333 | 2.922 | 2.827 | 2.827 | 2.827 | 2.827 | |
Lasten exclusief reserves | 140.932 | 158.086 | 143.255 | 140.005 | 136.747 | 136.747 |
|
Apparaatslasten | 6.360 | 6.265 | 5.803 | 5.776 | 5.204 | 5.204 | |
Inhuur | 162 | 77 | 61 | 61 | 61 | 0 | |
Overige apparaatslasten | 113 | -15 | -59 | -67 | -72 | 0 | |
Personeel | 6.085 | 6.203 | 5.801 | 5.782 | 5.215 | 0 | |
Intern resultaat | 871 | 668 | 248 | 248 | 93 | 93 | |
Intern resultaat | 871 | 668 | 248 | 248 | 93 | 0 | |
Programmalasten | 133.701 | 151.152 | 137.204 | 133.981 | 131.450 | 131.450 | |
Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 4.488 | 8.032 | 7.100 | 7.097 | 7.196 | 0 | |
Overige programmalasten | 76 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Sociale uitkeringen | 84.685 | 91.080 | 78.188 | 76.143 | 76.146 | 0 | |
Subsidies en inkomensoverdrachten | 44.452 | 52.041 | 51.916 | 50.741 | 48.108 | 0 | |
Saldo voor vpb en reserveringen | -133.727 | -151.814 | -137.383 | -134.132 | -130.874 | -130.874 | |
Saldo voor reserveringen | -133.727 | -151.814 | -137.383 | -134.132 | -130.874 | -130.874 | |
Reserves | 20 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
|
Onttrekking reserves | 20 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Saldo | -133.707 | -151.814 | -137.383 | -134.132 | -130.874 | -130.874 |
Financiële bijstellingen
Bijstellingen Geëscaleerde zorg 18+ | Begroting 2020 | |
---|---|---|
Oorspronkelijke begroting 2020 | -138.295 | |
Bijstellingen Eerste Herziening 2020 | -13.519 | |
Rijksbijdrage 2020 voor begeleiding van ex gedetineerden | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 |
Stijgende zorgvraag | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | -6.021 |
Rijksbijdrage invoering Wet verplichte Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) | Taakmutaties | -591 |
Hoofdlijnenakkoord GGZ en Beschermd Wonen | Taakmutaties | -6.691 |
Mutatie rijksbijdrage Actieprogramma Dak- en Thuisloze jongeren | Taakmutaties | -12 |
Mutatie rijksbijdrage maatschappelijke opvang en Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) | Taakmutaties | -145 |
Mutatie rijksbijdrage vrouwenopvang | Taakmutaties | -665 |
Technische wijzigingen | Technische wijzigingen | 606 |
Begroting na wijzigingen | -151.814 |
Toelichting financiële bijstellingen
Rijksbijdrage 2020 voor begeleiding van ex gedetineerden
Dit betreft een rijksbijdrage voor de begeleiding van ex-gedetineerden. Zowel de uitgaven als de dekking van € 234 zijn begroot.
Stijgende zorgvraag
Met de groei van Rotterdamse bevolking en de toenemende vergrijzing stijgt ook de vraag naar zorg. Dit werkt door in de accressen die het Rijk jaarlijks ter beschikking stelt. De gemeente stelt voor 2020 in totaal € 32,3 mln beschikbaar om aan de stijgende vraag te kunnen voldoen. De € 32,3 mln wordt verdeeld over verschillende programma’s en taakvelden. Voor het taakveld Geëscaleerde zorg 18+ komt er € 6,0 mln bij.
Rijksbijdrage invoering Wet verplichte Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ)
Per 2020 treedt de Wet verplichte GGZ in werking. Deze wet vervangt de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen en regelt de rechten van mensen die te maken hebben met verplichte zorg in de GGZ. In de meicirculaire 2019 is voor de gemeentelijke taken en bijbehorende kosten die volgen uit de Wet verplichte GGZ vanaf 2020 structureel budget toegevoegd.
Hoofdlijnenakkoord GGZ en Beschermd Wonen
Mutaties uit de septembercirculaire 2019 zijn in de begroting verwerkt. Deze hebben betrekking op afspraken uit het Hoofdlijnenakkoord GGZ over ambulantisering van de GGZ. Daarnaast betreft het compensatie voor volumegroei Beschermd Wonen.
Mutatie rijksbijdrage Actieprogramma Dak- en Thuisloze jongeren
De Rijksbijdrage voor het Actieprogramma Dak- en thuisloze jongeren is ontvangen.
Mutatie rijksbijdrage maatschappelijke opvang en Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ)
Mutaties uit de septembercirculaire 2019 zijn in de begroting verwerkt.
Mutatie rijksbijdrage vrouwenopvang
Mutaties uit de septembercirculaire 2019 zijn in de begroting verwerkt. Het betreft hoofdzakelijk extra middelen voor opvang slachtoffers vrouwenhandel.
Technische wijzigingen
In taakveld Geëscaleerde zorg 18+ zijn er diverse technische wijzigingen geweest. Direct achter de technische wijziging is het effect op het saldo weergegeven.
De wijziging heeft voor het grootste deel te maken met verschuivingen tussen taakvelden met betrekking tot personeel en een andere toewijzing van personeel aan taakvelden. Dit heeft geleid tot een daling van het budget op dit taakveld.
Het betreft een uitbreiding van de formatie binnen taakveld Wijkteams en WMO-loketten voor specialisten Maatschappelijke Opvang ( € 422) en uitbreiding van casusregie huiselijk geweld binnen de wijkteams ( € 240). Ook zijn diverse kleine technische wijzigingen doorgevoerd ( - € 56)
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
Beleidskaders
Beleidsmonitor
Wet- en regelgeving
- Verordening maatschappelijke ondersteuning en Jeugdhulp Rotterdam 2018
- Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning en jeugdhulp Rotterdam 2018
- Nadere regels maatschappelijke ondersteuning en jeugdhulp Rotterdam 2018
- Wmo 2015
- Wet verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
- Wet tijdelijk huisverbod
Omschrijving taakveld
Tot dit taakveld behoren alle opvang- en beschermd wonen-voorzieningen met inbegrip van eventuele maatwerk-dienstverlening en maatwerkvoorzieningen voor personen die in de betreffende opvangvoorzieningen verblijven. Hierbij valt te denken aan vrouwenopvang, aanpak huiselijk geweld (Veilig thuis); beschermd wonen voor personen met psychische of psychosociale problemen; inloopfunctie GGZ; maatschappelijke opvang voor cliënten met een meervoudige problematiek, waaronder verslaving en Wmo maatwerkdienstverlening en - maatwerkvoorzieningen bij opvang.
Rotterdam heeft een centrumgemeentefunctie voor de maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang, en voor beschermd wonen.
Hierdoor voert de gemeente de maatschappelijke opvang en beschermd wonen ook uit voor de inwoners van Albrandswaard, Barendrecht, Capelle aan den IJssel, Krimpen aan de IJssel, Lansingerland en Ridderkerk. Door de gefaseerde afbouw van de centrumgemeentefunctie (doordecentralisatie Beschermd Wonen) wordt de samenwerking met de regiogemeenten verstevigd. Dit betekent op termijn een aanpassing van dit taakveld.