Betrokken stad

COVID-19 heeft een aanzienlijke impact op de Rotterdamse samenleving. De betrokkenheid van mensen op elkaar is tegelijkertijd groot, net zoals de bereidheid van organisaties en bedrijven om bij te dragen. Georganiseerde bijeenkomsten met bewoners zoals overleggen van buurt bestuurt comités, bijeenkomsten met senioren en stuurgroep Veilig in de wijk liggen door de coronamaatregelen stil, tegelijkertijd is er in verschillende vormen contact tussen medewerkers van de gemeente en Rotterdammers. In veel buurten en wijken van Rotterdam vormen maatschappelijke initiatieven de kurk waar de stad nu meer dan ooit op draait. Betrokken Rotterdammers zijn initiatiefnemers of sluiten aan bij deze initiatieven.  Ze zorgen voor praatjes, een luisterend oor, regelen boodschappen, sturen kaartjes, maaltijden, leggen de coronaregels uit, inventariseren behoeften aan mobiele apparaten en houden elkaar in de gaten. Deze initiatieven zijn van grote betekenis voor een betrokken stad. Ze zijn er in vele soorten en maten. Voor een deel zijn het mensen die ‘normaal gesproken’ actief zijn in buurtactiviteiten zoals buurt bestuurt. Voor een deel zijn het mantelzorgers. Dit gebeurt met en zonder ondersteuning van de medewerkers uit de wijken.

 

Vuurwerk(verbod) / jaarwisseling

Tijdens het raadsdebat op 30 januari 2020 over de evaluatie van de jaarwisseling 2019-2020 heeft de raad het college bij motie opgedragen om in de APV een totaalverbod op het afsteken van consumentenvuurwerk op te nemen. De APV-wijziging voor het algehele Rotterdamse vuurwerkverbod is inmiddels in het college geweest en is op 23 april in de gemeenteraad vastgesteld.

Inmiddels is de collegebrief over de viering in de gebieden aan de bestuurscommissies uitgegaan en daarmee de participatie van start gegaan De adviestermijn loopt tot 1 juli 2020. De adviezen zullen na ontvangst worden getoetst door de stedelijke diensten, de politie en de veiligheidsregio op aspecten zoals veiligheid, bereikbaarheid, aanrijmogelijkheden voor hulpdiensten, de beschikbaarheid van capaciteit en middelen en mogelijke corona-maatregelen.

Doel van een algeheel vuurwerkverbod is meer feest en minder openbare orde problematiek, overlast, minder schade, minder letsel, minder druk op hulpdiensten. Het vuurwerkverbod heeft verstrekkende consequenties voor de viering van de jaarwisseling, zoals men dit altijd gewend is geweest in Rotterdam. Het is een vergaande maatregel waarmee alle Rotterdammers te maken krijgen. Het betreft een grote transitie, die veel extra inzet en middelen vraagt met betrekking tot alternatieve programmering in de gebieden, vuurwerkshows, communicatiecampagnes (gedragsbeïnvloeding en voorlichting), preventieve maatregelen, extra toezicht en handhaving en anti-terrorismemaatregelen en organisatiekosten. Dit project wordt de komende maanden verder uitgewerkt. Ook wordt hierbij uiteraard rekening gehouden met de mogelijke corona-scenario’s en de maatregelen ten aanzien van evenementen en de 1,5 meter samenleving.

 

Ondermijnende Criminaliteit

Het college heeft vanaf 2019 extra middelen beschikbaar gesteld voor de aanpak van ondermijnende criminaliteit en hiermee is de aanpak geïntensiveerd. In de eerste paar maanden van 2020 is de aanpak verder uitgebreid. In de aanpak wordt ingezet op het signaleren, voorkomen en aanpakken van ondermijnende criminaliteit en het stimuleren van positieve initiatieven. De capaciteit bij de clusters is binnen de gemeentelijke organisatie is uitgebreid t.a.v. 2019, met bijvoorbeeld extra capaciteit om fraude m.b.t. de Basisregistratie Personen tegen te gaan.

Het kennis- en bewustzijnsniveau van ondermijnende criminaliteit onder medewerkers is vergroot. In januari 2020 is een congres (Stop Ondermijning!) met workshops georganiseerd voor circa 300 medewerkers van de gemeente. Daarnaast is geïnvesteerd in opleidingen voor medewerkers die analysewerkzaamheden uitvoeren om de informatiepositie van de gemeente te verbeteren en zo effectiever ondermijning te kunnen signaleren, voorkomen en aan te pakken.

De effecten van drugscriminaliteit zijn voelbaar in de wijken van Rotterdam. Dat blijkt ook uit de ontvangen meldingen van Meld Misdaad Anoniem. Vanaf 1 januari 2020 tot 1 mei 2020 heeft de gemeente 309 meldingen ontvangen van Meld Misdaad Anoniem, waarvan 149 over drugs en 9 over wapens. De afgelopen maanden is geïnvesteerd op de aanpak van lokaal georganiseerde drugscriminaliteit en facilitators. Echter overstijgt (drugs)criminaliteit de lokale, regionale en zelfs nationale grenzen. De afgelopen maanden is dan ook de Uitvoeringsagenda Haven met 22 actiepunten verder uitgewerkt. Deze agenda is opgesteld naar aanleiding van het rapport ‘Drugscriminaliteit in de Rotterdamse haven: aard en aanpak van het fenomeen’ (uit 2019). Vanuit het programma Integere Haven wordt samen met bedrijven in de haven onder meer gewerkt aan het ‘beïnvloeden van integer gedrag’ en ‘veiligheid haventerreinen’. Er is onder andere een meldkaart en een voorlichtingsfilm  https://www.rotterdamsehavenveiligehaven.nl/post/inside-jobs-awareness-training-harc-nu-als-video van het HARC (Hit and Run Cargo Team, samenwerkingsverband van o.a. Douane en Openbaar Ministerie) opgeleverd.

Er is gestart met de voorbereiding voor de pilot met een chatfunctie voor jongeren die mogelijk slachtoffer zijn van mensenhandel en met het ontwikkelen van een monitor mensenhandel waarmee de integrale informatiepositie wordt versterkt. Tijdens de controles op ondermijning bij risicobranches sluiten o.a. de politie en de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid  aan, zodat misstanden in relatie tot arbeid aangepakt worden. Tevens wordt geïnvesteerd op vroeg signalering arbeidsuitbuiting in de wijken Carnisse en Oud Charlois. Met een fenomeenonderzoek wil de gemeente de kennis en informatiepositie met betrekking tot de samenhang tussen de drugs en mensenhandel vergroten. Naar verwachting kunnen de voorbereidingen van dit onderzoek in de loop van dit jaar in gang worden gezet.

De gemeente zet samen met partners in op kwetsbare (winkel)gebieden en bedrijventerreinen in Rotterdam. Voor ondernemers in Delfshaven is de flyer ‘prettig ondernemen’ ontwikkeld om hen voor te lichten rondom verschillende soorten gemeentelijke wet- en regelgeving. In 2019 is gestart met een rigoureuze transformatie op de Winkelboulevard Zuid. De gestelde ambitie om regie te krijgen op het vastgoed en het terugdringen van ondermijnende criminaliteit krijgt steeds meer vorm. Er worden gerichte strategische aankopen gedaan en er worden samenwerkingen met pandeigenaren aangegaan. Tot en met april 2020 zijn in totaal 49 winkelpanden en 76 woningen aangekocht. Het uiteindelijk streven is om 80 winkelpanden in bezit te krijgen. Met de aanpak van fysieke interventies, d.w.z. het weghalen van de luifels en het opknappen van de puien is voor de eerste drie blokken van de Groene Hilledijk een aanvang gemaakt. Het eerste gedeelte van de Groene Hilledijk wordt een mixed-zone; kansrijke en bonafide ondernemers worden verplaatst naar betere locaties op de winkelboulevard en op de opengevallen plekken worden winkelunits omgebouwd tot woningen of krijgen een bestemming voor dienstverlenende bedrijven.

In de eerste paar maanden van 2020 zijn door heel de stad tientallen panden integraal gecontroleerd door, onder andere door de zogeheten   ondermijningstrein op bedrijventerreinen in Rotterdam-Oost in een winkelstraat in Rotterdam Overschie. Er is handhavend opgetreden bij misstanden. In de Spaanse Polder treden we treden de RIEC-partners op tegen bedrijven en ondernemers die zich niet houden aan wet- en regelgeving. Daarnaast vinden er maandelijks integrale controles plaats in verschillende branches in het gebied. Via knock-and-talk wordt contact onderhouden met ondernemers en pandeigenaren. Dit werpt zijn vruchten af, pandeigenaren –maar ook ondernemers- weten de gemeente bij misstanden in hun pand steeds vaker zelf te vinden.

De aanpak van ondermijnende criminaliteit is één van de prioriteiten van het veiligheidsbeleid en heeft, ook nu tijdens de corona-crisis, onverminderd de aandacht.Uiteraard heeft de crisis ook gevolgen op (de aanpak van) ondermijnende criminaliteit.

De uitvoerbaarheid van fysieke integrale controles wordt bemoeilijkt door maatregelen tegen corona en de beschikbare capaciteit die toezichthouders hebben naast het toezichthouden op de noodverordening. Daarnaast bestaat er bijvoorbeeld een risico dat er een verschuiving plaatsvindt van de vergunde naar de onvergunde prostitutiebranche. Desalniettemin blijven alle RIEC-partners onverminderd alert. Een deeleffect van de corona-crisis is dat bepaalde strafbare feiten ‘zichtbaarder’ zijn geworden. De straten zijn rustiger en mensen zijn meer thuis; er worden meer meldingen gedaan. Daar waar misstanden worden aangetroffen, wordt handhavend opgetreden. De aanpak wordt, daar waar mogelijk, aangepast op de effecten van de corona-crisis op (de aanpak van) ondermijnende criminaliteit de stad, door nieuwe maatregelen te ontwikkelen die mogelijke gevolgen van de crisis voorkomen of beperken. De gemeente blijft samen met de partners monitoren waar maatregelen nodig zijn en handhavend optreden geboden en mogelijk is.

 

Cyberresilience

Ter voorbereiding op een cybercrisis is in G4-verband de handreiking cybergevolgbestrijding ontwikkeld en opgeleverd. Vanwege de coronacrisis zijn een aantal geplande events komen te vervallen. Indien de coronamaatregelen het toelaten worden deze projecten alsnog uitgevoerd in het najaar van 2020. Hoewel de coronamaatregelen de mogelijkheden voor inzet van de gemeente beperken, bieden ze ook kansen voor onlineactiviteiten gericht op het versterken van bewustwording en weerbaarheid. Zo zijn er in de eerste maanden twee onlinecampagnes gelanceerd, een daarvan was gericht op online veiligheid in coronatijd’. Een webinar voor ondernemers is ontwikkeld en is dit voorjaar gepland.

Om te kijken hoe de samenwerking in de haven rondom digitale weerbaarheid in de toekomst kan worden gecontinueerd is er een pilot gestart waarin samen met een groep bedrijven als collectief aan cyberweerbaarheidsdienstverlening wordt gewerkt. Op basis van de resultaten van de pilot, zal medio 2020 over de toekomst van FERM worden besloten. FERM is het samenwerkingsverband tussen de gemeente, het havenbedrijf, deltalinqs, politie en VRR met als doel de digitale weerbaarheid van de bedrijven in de haven versterken.

 

High Impact Crimes

De intensieve aanpak van de High Impact Crimes, de woninginbraken, straatroven en overvallen, is in de eerste maanden van 2020 onverminderd voortgezet. In alle drie pijlers van de aanpak - preventie, daderaanpak en nazorg aan slachtoffers – zijn stappen voorwaarts gezet. Zo is het Donkere Dagen Offensief afgerond waarbij politie, handhaving, buurtpreventieteams en een team van City stewards voor extra toezicht in de vijf inbraakhotspots hebben gezorgd. Voorts worden de subsidieregelingen voor het beter beveiligen van woningen, zowel voor woningcorporaties als voor particuliere huiseigenaren, ook in 2020 aangeboden. Begin dit jaar hebben huiseigenaren in Oud-Mathenesse en het Nieuwe Westen een brief ontvangen om gebruik te maken van de regeling.

De maatregelen die vanwege de Coronacrisis sinds half maart van kracht zijn, hebben ook zijn weerslag op de HIC-aanpak. Het aantal woninginbraken is in de maand april fors gedaald. Het aantal straatroven en overvallen laat ook een lichte daling zien. Voor de aanpak hebben de Coronamaatregelen de nodige gevolgen. De nazorg, die aan slachtoffers wordt verleend, is zoveel als mogelijk voortgezet, met in achtneming van het anderhalve meter afstandscriterium. De daderaanpak loopt op dit moment grotendeels telefonisch en online. Noodzakelijke interventies worden uiteraard uitgevoerd, maar zoveel mogelijk op afstand. Trajecten als Schoon Schip en Alleen jij bepaalt wie je bent hebben tijdelijk de deuren moeten sluiten. Wel is er door Schoon Schip een alternatief programma opgezet zodat de deelnemers niet thuis komen te zitten en de deelnemers ook niet uit het oog verloren worden.

De online preventiecampagnes en voorlichting voor bewoners en ondernemers zijn gewoon doorgegaan. Daarbij zijn we extra alert op vormen van HIC-delicten die kunnen ontstaan door de Coronamaatregelen. De offline campagnes, trainingen en voorlichtingsbijeenkomsten zijn tijdelijk stil gelegd. Voor ondernemers is inmiddels een online variant van de overvaltraining aan het aanbod toegevoegd. Voor andere doelgroepen, zoals kwetsbare ouderen, wordt gekeken hoe voorlichting aan hen in de huidige tijd vormgegeven kan worden. 

 

Extremisme en terrorisme

Begin 2020 was er aandacht voor mediawijsheid, werd een theatervoorstelling voor scholieren georganiseerd en werden kwetsbare groepen jongeren getraind. Deze interventies ter vergroting van de weerbaarheid van kwetsbare groepen tegen extreme ideologieën zijn vanwege de corona maatregelen deels verzet naar na de zomer en deels in een online variant voortgezet. Ondanks huidige beperkingen van de corona maatregelen gaan de deradicaliserings- en disengagementtrajecten door. Er is nog steeds overleg over en met geradicaliseerde casussen. Dit vindt online en/ of telefonisch plaats. Deskundigheidsbevordering staat vanwege de maatregelen op nu een laag pitje. Afhankelijk van hoe lang de maatregelen voortduren zullen de voorlichtingen en trainingen verzet worden, of online worden aangeboden. In de eerste maanden van 2020 was er ook aandacht voor het (fysiek) weerbaarder maken van bepaalde objecten en groepen in de stad. Zo zijn er schouwen uitgevoerd bij bepaalde religieuze instellingen, en worden er in het tweede kwartaal fysieke beveiligingsmaatregelen getroffen. De gemeente wil dit najaar wederom veiligheidstrainingen organiseren. Afhankelijk van de maatregelen die op dat moment vanwege corona gelden zal gekeken worden in welke vorm die door kunnen gaan, of naar een later moment verschoven worden. Vanwege de coronacrisis zijn evenementen tot in ieder geval 1 september niet toegestaan. Op het moment dat evenementen weer mogen plaatsvinden wordt de dreiging van extremisme en terrorisme meegenomen in het evenementenvergunningentraject.

 

Polarisatie en maatschappelijke onrust

Er is veelvuldig overleg met het netwerk van sleutelpersonen om de temperatuur van de stad te peilen en eventueel oplopende spanningen in een vroegtijdig stadium te kunnen signaleren. Ook in deze tijd van corona zijn sleutelpersonen waardevol gebleken in het informeren van hun achterbannen over de genomen maatregelen en het signaleren van knelpunten. Trainingen en themadagen voor sleutelpersonen worden door de huidige maatregelen zoveel als mogelijk verzet naar later in het jaar.

 

Beveiliging islamitische instellingen

In 2019 is een nieuw project gestart op gebied van de veiligheid van islamitische instellingen. Het gaat onder andere om het aanbieden van veiligheidstrainingen en schouwen. Het traject van schouwen is afgerond. Momenteel worden bij een aantal locaties fysieke veiligheidsmaatregelen getroffen. Door de corona-crisis gaat dit op een iets rustiger tempo dan gepland. De gemeente wil dit najaar wederom veiligheidstrainingen organiseren. Afhankelijk van de maatregelen die op dat moment vanwege corona gelden zal gekeken worden in welke vorm die kunnen door gaan of eventueel naar een later moment verschoven worden.

 

Jeugdoverlast

In het eerste kwartaal van 2020 is er door jeugdhandhavers en het Stedelijk team Jongerenwerk (STJ) verder ingezet op het terugdringen van overlast door jongeren en jongvolwassenen. In afstemming met experts wijkveiligheid is bekeken waar hotspot locaties bestaan en op welke wijze de inzet zo effectief mogelijk kan worden ingezet. Dit heeft geresulteerd in goede resultaten in een aantal gebieden, voornamelijk in Rotterdam-Zuid. Daarnaast is er in dit kwartaal werk gemaakt van nieuwe groepsaanpakken in o.a. Kralingen-Crooswijk. Op dit moment is er veel aandacht voor de ‘digitale overlast’. Op bekende sociale media kanalen zijn er relatief veel spanningen tussen jongeren uit diverse gebieden van de stad. Deze animositeit is gerelateerd aan de serie steekincidenten van het najaar van 2019. In de komende tijd wordt hier verder aandacht aan besteed. Daarnaast is een pilot uitgevoerd met de inzet van het Stedelijke Team Jongerenwerk binnen de school. Dit heeft een positief effect gehad op de sociale veiligheid in en rondom de school. De gemeente wil daarom bekijken om deze inzet binnen scholen komend jaar te continueren en mogelijk versterken.

 

Seksuele Straatintimidatie

De gemeente doet dit jaar opnieuw onderzoek naar de ervaren seksuele straatintimidatie in Rotterdam, en evalueert daarnaast de Aanpak Seksuele Straatintimidatie. Op basis van de uitkomsten van deze onderzoeken wordt de huidige aanpak waar nodig bijgestuurd. Uiteraard wordt bij het onderzoek naar de ervaren straatintimidatie rekening gehouden met de huidige situatie.

De nieuwe campagne, die zich naast vrouwen ook op LHBTI’ers richt, is in maart 2020 van start gegaan. Deze campagne is na het uitbreken van de coronacrisis tijdelijk stopgezet en wordt, zodra de omstandigheden het toelaten, hervat. De StopApp is vernieuwd en stimuleert gebruikers om hun meldingen aan te vullen.

 

Cameratoezicht

In april 2020 is het nieuwe cameraproject Zuiderpark e.o. – bestaande uit 8 camera’s – operationeel geworden. Bij het nabij gelegen cameragebied Zuidplein zijn de analoge camera’s vervangen voor digitale exemplaren. In de evaluatie cameratoezicht 2019 is bepaald om voor diverse locaties een bij- of verplaatsing te realiseren. Voor enkele is de uitvoering reeds gestart.

 

Veiligheid in het Openbaar Vervoer

Uit de resultaten van het van het jaarlijkse OV-reizigerstevredenheidonderzoek(OV-klantenbarometer) over 2019 blijkt dat de sociale veiligheid over 2019 op alle fronten weer is gestegen.

 

	2014	2015	2016	2017	2018	2019
BUS - Veiligheid algemeen	7,7	7,6	7,6	7,8	7,7	7,9
BUS - Veiligheid rit	7,9	7,9	7,9	8,0	8,4	8,6
BUS - Veiligheid instaphalte	7,7	7,6	7,7	7,8	7,7	7,9
TRAM - Veiligheid algemeen	7,5	7,6	7,7	7,7	7,9	7,9
TRAM - Veiligheid rit	7,9	7,9	8,0	8,0	8,5	8,5
TRAM - Veiligheid instaphalte	7,7	7,8	7,8	7,7	7,9	8,0
METRO - Veiligheid algemeen	7,2	7,1	7,3	7,3	7,5	7,6
METRO - Veiligheid rit	7,5	7,5	7,7	7,7	8,3	8,4
METRO - Veiligheid instaphalte	7,3	7,3	7,5	7,5	7,7	7,8

De volledig risico gestuurde inzet op alle metrolijnen, inclusief de Hoekse Lijn heeft vooralsnog geen negatieve invloed op sociale veiligheid gehad in 2019.

Onduidelijk is nog welke invloed de Coronacrisis op de veiligheidsgevoelens binnen het Openbaar vervoer en met name bij de metro zal hebben. Met het Openbaar Ministerie wordt overlegd om het instrument OV-reis en verblijfsverbod van toepassing te laten zijn op corona spugers en hoesters in OV.

 

Evenementenvergunningen

In de nota evenementenvergunningen 2019 zijn twee experimenten opgenomen. Met de A+vergunning is op verzoek van de gemeenteraad geëxperimenteerd met een extra evenementencategorie. Uit de evaluatie is gebleken dat deze evenementencategorie van toegevoegde waarde is geweest, daarom was het voornemen deze categorie in 2020 te blijven behandelen.

Van het experiment met evenementenkraskaart is weinig gebruik gemaakt blijkt uit de evaluatie.

Vanwege de coronamaatregelen die vanaf 12 maart 2020 van kracht zijn, is het evenementenseizoen anders verlopen dan verwacht. Het verbod op evenementen is in ieder geval van kracht tot 1 september 2020 maar kan niet worden uitgesloten dat ook in 2021 maatregelen tegen corona van kracht kunnen zijn. Hierdoor is niet zeker is of en zo ja in welke vorm evenementen kunnen plaatsvinden. Om deze reden kunnen de experimenten in 2020 niet worden doorgezet.

 

Horecavergunningen

Gezien de recente ontwikkelingen wordt momenteel bekeken hoe horecaondernemers zo goed mogelijk kunnen worden gefaciliteerd bij het mogelijk maken van de 1,5 meter economie.Eén van de voorbeelden is het verruimen van de regels bij het aanvragen van vlonderterrassen en de mogelijkheden voor het uitbreiden van terrassen.

Als gevolg van de coronacrisis worden de evaluatie van het huidige horecabeleid onder externe partijen zoals ondernemers, vastgoedpartijen en gebiedscommissies en het behoefte onderzoek naar de openingstijden onder ondernemers van avond- en nachthoreca en het gebruik van 24-uurs vergunningen uitgesteld. Dit geldt eveneens voor de hiermee samenhangende proef Witte de Withstraat/meent. Dit betekent ook uitstel van het nieuwe horecabeleid. Ondertussen blijft de gemeente inzetten op de voorbereidingen voor nieuw horecabeleid in overleg met Koninklijk Horeca Nederland.

 

Woonoverlast

De leefbaarheid in de wijk en het veiligheidsgevoel van Rotterdammers worden verbeterd door woonoverlast aan te pakken. Burgers mogen vertrouwen op een adequate aanpak van woonoverlast door de gemeente en haar partners. Om dit te bereiken is de afgelopen maanden door de ketenpartners gebruik gemaakt van verschillende instrumenten om woonoverlast aan te pakken. De Coronamaatregelen leggen beperkingen op aan een deel van de instrumenten die ingezet kunnen worden, omdat de kracht van die instrumenten onder andere zit in het persoonlijke contact. Maar met wat aanpassingen vinden die interventies nog steeds plaats. Samen met partners wordt gezocht naar creatieve oplossingen om woonoverlast aan te pakken.

Sinds dit jaar wordt het vertrouwen van de melders van woonoverlast in de ketenaanpak gemeten. De eerste enquêtes zijn hiervoor verstuurd en in de 2e helft van dit jaar wordt naar verwachting het eerste betrouwbare resultaat gemeten.

Het risico voor woonoverlast in de Coronacrisis is dat de veiligheidsbeleving met betrekking tot woonoverlast daalt. Het handelingskader woonoverlast is ten opzichte van voor de coronacrisis beperkt. Wanneer woonoverlast wordt ervaren en deze onvoldoende snel en adequaat kan worden opgepakt kan dit een sterk effect op de veiligheidsbeleving van de Rotterdammer hebben.

Woonoverlast wordt in een zo vroeg mogelijk stadium aangepakt om eventueel oplopende spanningen te voorkomen. De kans bestaat dat woonoverlast eerder escaleert tijdens de coronacrisis. Mensen zitten langdurig bij elkaar in soms kleine, gehorige woningen. Daarnaast zijn er ook bewoners die zonder de juiste begeleiding voor woonoverlast zorgen.

Samen met partners, bewoners en ondernemers werkt het college aan het minimaal handhaven van het huidige veiligheidsniveau en versterking waar het nodig is.

De samenleving verandert snel en wordt complexer. Rotterdam is een grote, internationale stad en gebeurtenissen in de wereld hebben in toenemende mate hier hun impact. Dreiging van terrorisme, gevoelde tegenstellingen tussen groepen, verstoringen in de openbare ruimte, incidenten met verwarde personen, ondermijnende criminaliteit, migratiestromen en vuurwapengeweld vormen nieuwe uitdagingen en hebben effect op de veiligheid in de stad en op het gevoel van veiligheid van Rotterdammers. Ontwikkelingen kunnen elkaar bovendien versterken. In combinatie met verregaande digitalisering brengt dit nieuwe risico’s met zich mee.