De effecten van de coronacrisis zijn terug te zien in de cijfers van het aangeboden huisvuil. In vergelijking met vorig jaar is er een toename van 10% meer restafval vanaf het moment dat het coronavirus om zich heen greep. Ook de hoeveelheid aangeboden grofvuil is toegenomen met bijna 35%. Andere afvalstromen namen eveneens toe.

De afvaltoename is merkbaar door de grotere hoeveelheid ingezameld afval, het aantal gemaakte grofvuilafspraken, de grote drukte bij de milieuparken, maar helaas ook door het aantal naastplaatsingen in bepaalde gebieden en meer meldingen daarover. Piekfijn heeft twee locaties tijdelijk moeten sluiten en trekt minder bezoekers. Het Fietspunt heeft minder bezoekers, terwijl ook minder fietsen van straat worden verwijderd.

Deze effecten hebben waarschijnlijk een negatief (opwaarts) effect op de hoeveelheid afval per inwoner per jaar, terwijl dit de afgelopen jaren juist gestaag zakt. Dit effect zal financieel doorwerken doordat er over een grotere hoeveelheid afval afvalbelasting en verwerkingskosten betaald moet worden. De omvang van het effect is op dit moment nog onduidelijk, omdat er veel ontwikkelingen zijn op de totale afvalmarkt. Een ander financieel gevolg van de coronacrisis is dat bedrijven die aanslagen worden voor bedrijfsreingingsrecht voor de periode dat zij verplicht gesloten dienden te zijn niet zullen worden aangeslagen.

 

Uitvoering programma's

Ondanks het coronavirus gaat de uitvoering van het programma Circulair, de Grondstoffennota en het programma Naastplaatsingen door. Vanuit de Grondstoffennota is bijvoorbeeld de verruiming van de openingstijden van de milieuparken doorgevoerd per februari. De verdere uitrol van de scheiding van groente-, fruit- en tuinafval (gft) verloopt via planning en dit geldt ook voor de plaatsing van meer wijkcontainers voor gescheiden grondstoffen. De ontwikkelingen rondom het nieuwe milieupark aan de Soesterbergstaat gaan door, maar er is enige vertraging ontstaan door de aanwezigheid van een beschermde diersoort.

Vanuit het programma Naastplaatsingen is begin van het jaar in de wijken Carnisse, Oud-Crooswijk en Spangen een communicatiecampagne gestart. In Overschie en in Oud-Mathenesse zijn gedragsinterventies uitgevoerd waarbij de focus lag op het respectievelijk stimuleren van positief gedrag en bewustwording. In de Pupillenbuurt wordt sinds maart een standaard grofvuilroute gereden. In de Essenburgbuurt is ingezet op een nauwe samenwerking met de politie, handhaving en publieksvoorlichting. Alle gebieden hebben het aanbod gekregen om gebruik te maken van onder meer pop-up milieuparken, perskraakwagen, inzet publieksvoorlichting, communicatie. In Crooswijk is hiervan al gebruik gemaakt. De coronacrisis heeft nog een aantal interventies vertraagd. Het verdiepend onderzoek naar de beleving van bewoners heeft inzichten opgeleverd die we benutten voor interventies die we aangepast aan de wijk uitvoeren.

In 2019 is de pakkans van bewoners die het afval naast de containers plaatsen omhoog gegaan. Ook in het eerste kwartaal is zichtbaar opgetreden tegen bewoners die de regels rondom het aanbieden van afval niet volgen. In verband met de coronacrisis is er, na afstemming met de GGD, vanuit handhaving echter verminderde inzet op naastplaatsingen, omdat het openen van vuilniszakken gezondheidsrisico's met zich meebrengt. Er wordt wel gehandhaafd op heterdaad en op naastgeplaatste dozen en grofvuil.

Op de ingezette hoofdlijn van het programma Circulair is doorgegaan zoals uitgezet in 2019. Er is veel communicatie gepleegd om de bekendheid van circulair denken en doen te vergroten. De motie ‘Boyan Slat in de stad’ is hiervoor bijvoorbeeld aangegrepen. Als gevolg hiervan zijn er ontwikkelingen in gang gezet op het dossier ‘Marine Litter’ door het plaatsen van aanvullende vangarmen om plastic afval in het water op te vangen. Wel zijn er belangrijke communicatiemomenten gemist vanwege de coronacrisis. Hierbij valt te denken aan het niet doorgaan van kenmerkende evenementen zoals de Rotterdamse Marathon en het Eurovisiesongfestival. Om dit gemis op te vangen zijn er verschillende (online) alternatieven opgezet. Momenteel wordt een nieuwe communicatiestrategie uitgewerkt. Ondanks het missen van de communicatie-inzet tijdens publieksevenementen wordt met die strategie wel blijvend ingezet op de ambities uit het programma.

We zetten in op een stimulerend ondernemersklimaat voor circulaire bedrijvigheid. We leveren 40 initiatieven op die de Rotterdamse circulaire economie ondersteunen, faciliteren en realiseren. We initiëren concrete activiteiten om bedrijven en startups te ondersteunen. Daarin staan de investerings- en innovatieaanpak centraal. Een voorbeeld van een innovatieve broedplaats in Rotterdam is BlueCity, hier ontstaan nieuwe businessmodellen en innovaties door de ruimte die ondernemers krijgen die de gemeente ondersteunt. We geven bekendheid aan circulaire businessmodellen binnen het MKB-programma. Via startup- en scale up-programma’s stimuleren we innovatieve circulaire bedrijven.

Het taakveld Grondstoffen omvat alle inspanningen die de gemeente verricht voor de gescheiden inzameling van grondstoffen, zowel bij huishoudens als bij bedrijven. De fysieke handelingen van het gescheiden inzamelen en afvoeren bij de desbetreffende verwerkingsbedrijven vallen onder dit taakveld, evenals de kosten voor de invordering van de afvalstoffenheffing en reinigingsrechten.

• afvalscheiding en recycling
• vuilophaal en afvoer
• vuilstort en verwerking
• baten afvalstoffenheffing en reinigingsrechten
• kosten van de heffing en invordering van de afvalstoffenheffing

 

Tot dit taakveld behoren niet:

• aanpak van zwerfvuil en veegdiensten

 

Zoals in het programma Beheer van de Stad is opgenomen, vormt de omvang van het huishoudelijk restafval (in kilo's) per inwoner per jaar de indicator voor de prestaties op dit taakveld. Er vindt bij overheden net als binnen de bredere maatschappij een ontwikkeling plaats in de richting van een circulaire economie waarin afval niet meer bestaat. Op Europees, nationaal en lokaal niveau wordt beleid gepresenteerd dat hier naartoe werkt. Ook in Rotterdam is beleid hiertoe ontwikkeld in de vorm van het programma Rotterdam Circulair en specifiek ten aanzien van huishoudelijk afval de Grondstoffennota 2019-2022.

De ingezette beleidslijn leidt ertoe dat Rotterdammers bewuster met hun afval omgaan en naar verwachting minder grondstoffen in het restafval laten. Echter, de coronacrisis leidt over het hele jaar genomen zeer waarschijnlijk tot een stijging van de omvang van het huishoudelijk restafval per inwoner. De economische ontwikkeling door de coronacrisis is ook van invloed op deze indicator. Welke kant dit precies op gaat, wordt duidelijk in de tweede helft van 2020.