Bescherming en instandhouding van het gebouwde en aangelegde cultuurhistorisch erfgoed waaronder de beschermde monumenten en stadsgezichten (thema 1 Erfgoedagenda).

Kennisontwikkeling: Geschiedenis in beeld (thema 2 Erfgoedagenda).

Kennisoverdracht: Het vertelde verhaal (thema 3 Erfgoedagenda).

De gemeente Rotterdam zet gebouwd erfgoed in als ontwikkelkracht: kan het bijdragen aan belangrijke transities in de stad?

 

Gemeentelijke monumenten worden aangewezen op basis van de gemeentelijke monumentenverordening. In 2016 is besloten om jaarlijks voor twintig objecten van de bestaande groslijst de aanwijzingsprocedure te starten

In 2019 zijn er 189 aanvragen voor een omgevingsvergunning ingediend waarvan 135 voor een beschermd rijksmonument en 54 voor een gemeentelijk monument. In dat jaar is verder voor 68 monumenten het vooroverleg opgestart en is er op 75 sloop- en asbestmeldingen gereageerd. Van sloop binnen een beschermd stadsgezicht was 17 maal sprake. Er zijn 15 handhavingstaken geweest met betrekking tot beschermde monumenten.

In 2018 en 2019 zijn ambtelijk de voorbereidingen gedaan voor 40 objecten.  Op 28 november 2019 is door de gemeenteraad de motie ‘Versnelde toekomst voor erfgoed’ met algemene stemmen aangenomen. In de motie is gevraagd naar versnelling van het huidige project. Het college heeft dit toegezegd. De resterende 130 objecten op de groslijst zullen in 2020 en 2021 in twee tranches in procedure worden gebracht.

 

Cultuurhistorie is een vast onderdeel bij het maken van bestemmingsplannen en bij gebiedsontwikkelingen. Als basis voor het bepalen van cultuurhistorische waarden in een gebied worden er in opdracht van de gemeente of ontwikkelende partijen onafhankelijke Cultuurhistorische Verkenningen opgesteld. De waarderingen in deze rapporten worden vertaald naar bestemmingsplannen of vormen onderdeel van het gesprek bij gebiedsontwikkelingen. In 2019 zijn er onder begeleiding van bureau Monumenten en Cultuurhistorie acht cultuurhistorische studies afgerond die bestuurlijk zijn of worden vastgesteld.

Rotterdam heeft als één van de zes pilotgemeenten in Nederland een begin gemaakt met het maken van een Kerkenvisie voor de stad onder de titel ‘Rotterdamse aanpak religieuze gebouwen’. In 2019 is dit een cluster-breed project van Stadsontwikkeling geworden.

Er zijn gesprekken gevoerd met de verschillende religieuze gemeenschappen in Rotterdam en is gewerkt aan een netwerk waarin informatie over een verscheidenheid aan onderwerpen gedeeld kan worden. Er is gesproken met de koepel- en belangenorganisaties en voor de eigenaren van de gebouwen zijn bijeenkomsten georganiseerd, is een enquête verspreid met vragen over de gebouwen, het gebruik en de toekomstverwachtingen en zijn vervolggesprekken gevoerd.

In 2019 is ook de basis uitgewerkt voor een online kaart waarop de (openbare) informatie over de gebouwen toegankelijk kan worden gemaakt.  Er wordt gewerkt aan een waardering die in 2020 met een verdiepingsslag nader worden uitgewerkt tot een bruikbaar afwegingskader. In 2020 moeten de resultaten en inzichten van dit traject worden bestendigd met een aanpak en beleid.

 

Gewerkt is aan kennisoverdracht met betrekking tot culltuurhistorisch erfgoed. De films over cultuurhistorie in Rotterdam Zuid ten behoeve van het NPRZ zijn afgerond en te bekijken op het gemeentelijke Youtube kanaal. De Open Monumentendag en de productie en verspreiding van speciaal gemaakte reeks boekjes over Rotterdams Erfgoed zijn daarvan belangrijke voorbeelden. Van deze reeks zijn in 2019 vier deeltjes
uitgekomen (Bouwcentrum, het plafond in Mauritsweg 55, de voormalige Rotterdamsche Bank en Katendrecht). 

Op de monumentenkaart die te raadplegen is via www.rotterdam.nl/monumenten is zichtbaar welke gebouwen rijksmonument of gemeentelijk monument zijn en welke gebieden de status van rijksbeschermd stadsgezicht hebben. Deze kaart wordt actief bijgehouden. In 2019 zijn op de kaart alle objecten toegevoegd die in de bestemmingsplannen de ‘dubbelbestemming waarde cultuurhistorie' hebben gekregen.

Om eigenaren te stimuleren bij te dragen aan de instandhouding van het karakter van beschermde stadsgezichten en de kaders beter inzichtelijk te maken, is in 2019 een praktische en publieksvriendelijke gids in druk verschenen met voor elk van de negen beschermde stadsgezichten een aparte en uitvouwbare redactionele omslag.

Naast de bekende oranje/witte schildjes voor rijksmonumenten is er voor de gemeentelijke monumenten een specifiek Rotterdamse variant gemaakt met het opschrift ‘Rotterdams erfgoed’. In 2018-2019 zijn alle beschermde monumenten in bezit van de gemeente Rotterdam voorzien van een schildje en zijn alle particuliere eigenaren hierover geïnformeerd. Eigenaren van monumenten waarvan bekend is dat er nog geen schildje voor is aangevraagd, of van nieuw aangewezen
monumenten, zullen ook in de volgende jaren actief benaderd worden.

 

In het winkelgebied Lijnbaan is in samenwerking tussen SO en de Urban Department Store Rotterdam project gestart om de gevel- en reclameaanpak voor dit rijksmonument te kunnen stroomlijnen. Verder wordt doorlopend het gesprek gevoerd over het op goede wijze restaureren, herbestemmen en restaureren van het voor Rotterdam karakteristieke gebouwde erfgoed.