Rotterdam wil concreet invulling geven aan de doelstellingen uit het Akkoord van Parijs. Dat vraagt om gedurfde keuzes, maatregelen en investeringen. Die keuzes zijn tegelijk kansen; de energietransitie kan een vliegwiel zijn voor innovatie, nieuwe bedrijvigheid, extra werkgelegenheid en een haven van de toekomst. We zetten nu veranderingen in gang waar we later van profiteren.

Het college heeft bij de Voorjaarsnota 2019 middelen vrijgemaakt om een start te maken met de uitvoering van de energietransitie en de kansen daarvan te verzilveren. Deze middelen worden vrijgemaakt uit de opbrengst van de verkoop van Eneco. Voor de begrotingsjaarschijven 2019-2022 is hiervan 4x € 10 mln beschikbaar gesteld voor coördinatie en overige inzet op Duurzaamheid. De overige € 110 mln leiden tot een exploitatiebegroting van € 68,2 mln Omdat de verkoop van Eneco nog niet rond was en de urgentie groot, is besloten om deze € 68,2 mln alvast vrij te maken voor duurzame investeringen in de stad. Door nu te leren en te stimuleren kunnen we de jaren erna snelheid maken in het opschalen van de energietransitie. Met het vrijmaken van budget laten we aan de stad zien dat we een serieuze gesprekspartner zijn, kunnen we nieuwe initiatieven versnellen en werken de gemeentelijke middelen als hefboom om investeringen van derden te verkrijgen.
 

Doelstellingen

De projecten die we met deze middelen financieren dragen bij aan twee belangrijke doelstellingen uit het Rotterdamse coalitieakkoord. In de eerste plaats financieren we projecten die bijdragen aan CO₂ reductie en het versnellen van de energietransitie. In de tweede plaats dragen onze projecten bij aan het verbeteren van de luchtkwaliteit en de vermindering van het gebruik van primaire grondstoffen (circulariteit). Daarnaast letten we erop dat de projecten zoveel mogelijk bijdragen aan werkgelegenheid, de betaalbaarheid van de energietransitie en zetten we in op cofinanciering door andere partijen waaronder het Rijk.

 

Inzet middelen in 2019

In september 2019 heeft het college geld gecommitteerd aan 36 projecten en programma’s die in 2019 en 2020 starten. Daarvan zijn 24 projecten in 2019 gestart. Alle projecten staan beschreven in het Uitvoeringsplan Energietransitie 2019-2020 .

De projecten zijn verdeeld over zes thema’s: Haven en Industrie, Gebouwde Omgeving, Emissieloze Mobiliteit, Schone Energie, Nieuwe en Circulaire economie en Lokale Duurzame initiatieven.  Veel projecten en programma’s zijn meerjarig en lopen ook komende jaren door. Voorbeelden van projecten die in 2019 zijn gestart zijn opleidingsprogramma voor Energiecoaches in Pendrecht, een stimuleringsregeling voor pilots met walstroom voor kleine zeeschepen, onderzoeksproject H-Vision naar de haalbaarheid van productie en toepassing blauwe waterstof in het Rotterdamse havengebied en een onderzoek naar zonnepanelen op daken van gemeentelijke parkeerterreinen.

 

De bestedingen in 2019 zijn minder dan begroot. Dit kan grotendeels verklaard worden door vertragingen in twee projecten: de levering van 30 waterstofauto’s voor het gemeentelijk wagenpark is vertraagd. Hierdoor zal het budget van € 1,1 mln in 2020 onttrokken worden aan de reserve Energietransitie. Daarnaast kon de lening van € 1 mln aan Waste 2 Chemicals in 2019 nog niet worden aangevraagd. Deze aanvraag wordt in 2020 verwacht. Een andere reden is dat projecten in 2019 slechts een aantal maanden in uitvoering waren, omdat de middelen pas in september zijn toegekend.

Voorbeelden van bereikte resultaten in 2019 zijn: tien bewoners van Pendrecht hebben een opleiding tot energiecoach gevolgd; de haalbaarheidsstudie naar blauwe waterstof in de Haven is in uitvoering; het eerste experiment met mobiele walstroom is gestart aan de Parkkade en het onderzoek naar zon op gemeentelijke parkeerterreinen heeft het inzicht opgeleverd dat er potentie is om voor 150
MwP aan zonnepanelen neer te leggen.  
 

Energietransitiefonds

Een deel van de middelen (€ 9,5 mln) is bestemd voor een Energietransitiefonds. De voorbereidingen voor de oprichting van dit fonds zijn in 2019 gestart en de verwachting is dat dit eind 2020 opgericht is. Het fonds is bedoeld voor revolverende financiering van energietransitieprojecten, dat wil zeggen het verstrekken van leningen en garanties. Na de verkoop van Eneco wordt dit fonds aangevuld met € 28 mln. Het idee van dit fonds is dat opbrengsten – zoals rente, afgeloste leningen, dividend en bijvoorbeeld geld uit de verkoop van aandelen – terugvloeien naar het fonds, waardoor het geld nog een keer ingezet kan worden voor het financieren van andere projecten (het geld ‘revolveert’). Kortom, je kunt meer doen met hetzelfde geld.

 

Flexibiliteit

De inzet van het energietransitiebudget is flexibel en adaptief in de looptijd. Invulling is onder meer afhankelijk van Rijksbeleid, de uitkomsten van het Rotterdamse Klimaatakkoord en nieuwe wet- en regelgeving. Jaarlijks wordt een bestedingsvoorstel opgesteld voor de inzet van de middelen. Op deze wijze kunnen we optimaal inspelen op grote externe ontwikkelingen en nieuwe (technologische en wettelijke) mogelijkheden.