Gezien de situatie waarin in wij ons voorjaar 2020 bevinden – onder meer vanwege de onzekerheden rondom de coronacrisis - is de Voorjaarsnota dit jaar anders van aard. Deze bestaat uit een eerste herziening en een Voorjaarsbrief.  De eerste herziening richt zich alleen op het lopende begrotingsjaar (2020). Het meerjarig financieel kader wordt in het najaar bij de programmabegroting 2021 aan u voorgelegd.

 

De financiële opgave voor onze stad is groot. Los van de impact van Corona stonden de gemeentefinanciën al onder druk. Een belangrijke factor hierbij is de stijgende zorgvraag. Voor 2020 leidt de toegenomen behoefte aan zorg tot een (extra) beslag van € 39 mln op de algemene dekkingsmiddelen. Andere grote financiële tegenvallers zijn het lagere accres vanuit het gemeentefonds (€ 10 mln), Collectiegebouw (€ 7 mln), landelijke afspraken omtrent de overgangsrechten brandweer (€ 4 mln) en een hogere bijdrage voor de Veiligheidsregio (€ 2 mln). Daartegenover staan enkele incidentele meevallers, namelijk hogere dividenden vanuit 2019 (€ 10 mln) en hoger geraamde inkomsten vanuit de BUIG (€ 16 mln). Voor de BUIG geldt dat het om een actualisatie gaat vóór de uitbraak van de coronapandemie.

 

De gemeentefinanciën worden fors geraakt door Corona. Hoe groot het effect van de coronacrisis precies zal zijn, is nog moeilijk in te schatten. In de eerste herziening zijn alleen de zekere financiële tegenvallers voor 2020 verwerkt. Het gaat hierbij o.a. om gederfde parkeeropbrengsten en logiesbelasting (tot en met mei), lagere dividenden en extra inzet voor inkomensconsulenten. Daarnaast zijn enkele maatregelen voor de korte termijn getroffen -  zoals stimulering van de woningbouwproductie en het vormen van een noodfonds - en kiezen we ervoor om het Eurovisie Songfestival in 2021 alsnog te organiseren. De totale extra lasten als gevolg van Corona bedragen tot nu toe circa € 53 mln.

 

Vaststaat dat het niet bij dit bedrag blijft. Naast de extra lasten voor het uitvoeren van de anderhalvemeter Rotterdamse samenleving wordt een economische crisis verwacht waarmee de gemeentefinanciën nog verder onder druk komen te staan. De economische crisis heeft impact voor onze inkomsten (zoals parkeren, logiesbelasting, leges en dividenden), leidt tot onzekere resultaten voor grondexploitaties, erfpacht en vastgoed en is er een grotere kans op oninbaarheid van belastingen. Ook worden hogere lasten verwacht als gevolg van de toenemende vraag naar inkomensregelingen, participatie en armoedebestrijding.

 

Zonder de impact van corona komt het weerstandsvermogen voor 2020 net boven de norm van 1,0 uit, maar zakt als gevolg van corona naar 0,83. Voor nu accepteren we deze tijdelijke dip. Dit geeft ons tijd en ruimte om zaken scherper in beeld te krijgen en de klappen op te vangen zonder direct ingrijpende bezuinigingen te moeten doorvoeren. De overige financiële kengetallen worden door de verkoopopbrengst van Eneco sterk positief beïnvloed (waaronder de solvabiliteit, netto schuldquote en kapitaallastenratio). Maar ook hier geldt dat corona een onzekere factor is hoe deze kengetallen zich verder gaan ontwikkelen.

 

Gezonde gemeentefinanciën blijven voor ons het uitgangspunt. In de voorjaarsbrief is richting gegeven hoe we uit deze crisis willen komen. We richten ons vooral op herstel en stimulering van het economisch klimaat en hebben oog voor de meeste kwetsbare Rotterdammers. Hoe we dit precies gaan doen wordt de komende maanden verder uitgewerkt en in de begroting 2021 leggen we de keuzes voor.