Wonen en bouwen
Beleidskaders, -monitors en wetgevingGroei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus
Woningvoorraad met toekomstwaarde
Basis op orde
Ontwikkelingen en voortgang
Ga naar vorig P&C-documentDe hoofddoelstellingen van het woonbeleid van de gemeente Rotterdam zijn aantrekkelijkere woonmilieus, een woningvoorraad met voldoende kwaliteit en duurzame toekomstwaarde, en borging dat de basis van de woningmarkt op orde blijft.
Visies en beleid
In 2019 zijn belangrijke richtinggevende documenten vastgesteld waaraan komende jaren verder invulling wordt gegeven. Besloten is de Woonvisie 2030 op basis van het Coalitieakkoord ‘Nieuwe energie voor Rotterdam’ aan te passen op de onderdelen voorraadontwikkeling en duurzaamheid in de vorm van een Addendum en een Agenda 2022. Het Addendum is op 16 mei 2019 door de gemeenteraad vastgesteld. Een belangrijke uitwerking van de Woonvisie 2030 en het Addendum is de ‘Gebiedsatlas Ontwikkeling Woningvoorraad’. De Gebiedsatlas is hét instrument om ook op gebiedsniveau te sturen op de balans in de woningvoorraad.
Direct met het Addendum is op 16 mei 2019 ook het Actieplan middenhuur in de gemeenteraad vastgesteld. Het Actieplan bevat concrete maatregelen voor behoud en uitbreiding van de voorraad woningen in Rotterdam met een maandhuur tussen 711 en 1.000 euro (prijspeil 2018). Dit zijn maatregelen op het gebied van nieuwbouw, exploitatie van en toegang tot (vrije sector) corporatiebezit en het tegengaan van speculatie in de particuliere voorraad. Dit hele pakket aan maatregelen zorgt ervoor dat Rotterdamse middeninkomens beter bediend worden.
Op 11 april 2019 is het Werkprogramma NPRZ Wonen 2019-2022 door de gemeenteraad vastgesteld. Hierin is vastgelegd welke maatregelen nodig zijn in het resterend deel van deze collegeperiode om voldoende voortgang te houden op de lange termijn ambities van het NPRZ. De maatregelen richten zich op de drie sporen binnen de pijler Wonen, te weten:
- Basisaanpak Particuliere Voorraad: wegwerken van achterstallig onderhoud en het versterken van VvE’s
- Grondige Aanpak Particuliere Voorraad: verouderde woningen worden via sloop/nieuwbouw of transformatie vervangen door woningen die geschikt zijn voor een andere doelgroep.
- Corporatievoorraad: aanpak van corporatiewoningen door middel van sloop/nieuwbouw of een renovatie van minimaal € 37.500,-
Op 3 juni 2019 is de Woondeal Zuidelijke Randstad ondertekend, gezamenlijk met andere bestuurders in de zuidelijke Randstad en de minister van BZK. Deze Woondeal is een samenwerkingsagenda tussen de betrokken overheden en heeft als belangrijkste thema’s de woningbouwproductie, gebiedsontwikkeling en verbetering van de werking van de woningmarkt. Daarnaast bevat de Woondeal een set afspraken specifiek ten behoeve van de NPRZ-opgave in de pijler Wonen, zoals ook vastgelegd in het hiervoor genoemde Werkprogramma NPRZ Wonen 2019 – 2022.
In dit verband is ook de uitspraak van Minister Ollongren van belang inzake het geschil tussen de gemeente en Woonbron over hun bijdrage bij de aanpak van de particuliere woningvoorraad. Met de uitspraak kwam meer duidelijkheid over een langlopend verschil van inzicht tussen de corporaties en gemeente. De herstructurering van het particulier woningbezit in Rotterdam-Zuid is een taak waar Woonbron een bijdrage aan mag leveren. De gemeente kan deze bijdrage echter niet verplichten.
Op 27 juni 2019 heeft de gemeenteraad besloten de werking van de Verordening Woonruimtebemiddeling met één jaar te verlengen om voldoende tijd te hebben voor een gedegen evaluatie en herijking in regionaal verband.
Woningbouwproductie
Onverminderd van belang blijft de collegedoelstelling om te starten met de bouw van 18.000 woningen in de periode 2018-2022. Het door de gemeente en ontwikkelende partijen, inclusief corporaties, ondertekende Woningbouwakkoord vormt hiervoor de leidraad. Ditzelfde geldt voor de uitvoering van de in regionaal verband gemaakte afspraken tussen de regiogemeenten, woningcorporaties, Maaskoepel en de provincie Zuid-Holland. De afspraken richten zich op de voorraadontwikkeling en een evenwichtige verdeling van de sociale voorraad over de regio.
Om 18.000 woningen daadwerkelijk te starten werken wij aan 25.000 woningen in onze planvoorraad. Gemeentelijke locaties worden versneld op de markt gezet en er is via de mogelijkheid van unsollicted proposals meer ruimte gekomen voor markt- en stadsmakers initiatieven. Ook werken wij in hoog tempo door aan het hard maken van onze planvoorraad in planologische kaders. Van de 25.000 woningen past ca 60% in huidige bestemmingsplankaders. Voor 40% ca 10.000 woningen moet nog een planologische procedure worden doorlopen, via een (project) bestemmingsplan, uitgebreide procedure, of coördinatieregelen.
Via het woningbouwakkoord hebben marktpartijen en woningbouwcorporaties zich gebonden aan de kwantitatieve en kwalitatieve Rotterdamse bouwopgave. Marktpartijen en corporaties spannen zich hiermee maximaal in om de bouwproductie ambitie van dit college daadwerkelijk te realiseren. Bovendien zijn we met marktpartijen en corporaties in gesprek over het stabieler maken van de Rotterdamse bouwproductie op de middellange termijn.
De realisatie van de opgave is echter niet vanzelfsprekend maar zeer complex: kaders moeten snel worden uitgewerkt, vrijwel elke bouwopgave bevindt zich in bestaand stedelijk gebied en raakt bestaande belangen in positieve of negatieve zin. Ook zien we de beschikbaarheid van voldoende bouwers en aannemers afnemen, met snel stijgende bouwkosten tot gevolg. De realisatie van het target staat daarmee constant onder druk.
Versterken bestaande woningvoorraad
Als het gaat om de verduurzaming van de woningvoorraad ligt de focus op het energetisch verbeteren van woningen en (voorbereid op) aardgasvrij. Via een gebiedsaanpak bieden we Rotterdammers het goedkoopste alternatief voor aardgas. Door slimme koppelingen te maken met werkzaamheden in de ondergrond en renovaties van grote vastgoedeigenaren, verminderen we overlast en kosten. Door proactief aan de slag te gaan in een aantal gebieden leren wij wat er nodig is om de energietransitie haalbaar en betaalbaar te maken. Uiterlijk in 2021 stellen we een warmte transitievisie op, waarin wij aangeven welke wijken voor en na 2030 van het aardgas afgaan.
Er valt nog een hoop te winnen in het minderen van energieverbruik. Energiecoaches en experimenten met de vervanging van energieverspillers (verouderde apparatuur) helpen daarbij. Ook zetten we in op de isolatie van woningen en het opwekken van duurzame energie. Het verduurzamen van de woningen loopt onder andere via de prestatieafspraken die we met de woningbouwcorporaties maken. In de Nota Kantoren, Bedrijfsruimte en Nota detailhandel hebben we uitgewerkt hoe de bedrijventerreinen en kantoren gaan helpen verduurzamen. Ons eigen vastgoed vervult waar mogelijk een voorbeeldrol.
Steigers op Zuid 2.0, het uitvoeringsplan particuliere woningvoorraad 2019-2022, verloopt conform planning
Het funderingsloket en het Fonds Duurzaam Funderingsherstel werken aan een hernieuwde samenwerkingsovereenkomst waardoor het fonds toegankelijker wordt voor Rotterdammers met financieringsproblemen gezien de uitvoering van urgent bloksgewijs funderingsherstel.
Er wordt een asbestloket ingesteld, als één centraal punt voor alle informatie, vragen en procedures met betrekking tot asbest in de stad. Dit plan van aanpak wordt in oktober 2019 aan de raad gestuurd. Het verbod op asbesthoudende dakbedekking is door de Eerste Kamer verworpen, maar het blijft ons doel dat dit soort dakbedekking zo snel mogelijk door eigenaren vervangen wordt. Daarom wordt, vanuit het asbestloket een stimulerende en informerende aanpak uitgerold met het doel eigenaren te informeren en aan te zetten tot het vervangen van deze dakbedekking.
Algemeen
Tijdens de Europese Top van 20 juni 2019 heeft de Europese Raad zijn strategische agenda voor 2019-2024 gepresenteerd. Er zijn sterke aanknopingspunten voor de gemeente met de Europese agenda. De nieuwe Europese Commissie die vanaf 1 november 2019 zal aantreden komt met een definitief werkprogramma voor de vijfjarige termijn en voor het eerste jaar. Deze agenda’s worden getoetst aan de doelstellingen in het taakveld Wonen en Bouwen. Op basis hiervan wordt voor het taakveld een EU-werkprogramma opgesteld. Hierin wordt opgenomen voor welke opgave Europese middelen beschikbaar zijn en welke invloed huidige en toekomstige Europese regelgeving heeft op het bereiken van de doelstellingen.
Wat willen we bereiken
Effect indicatorenGroei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus
- Versnelde groei van de Rotterdamse woningvoorraad door een hogere woningbouwproductie, meer concreet de start bouw van 18.000 woningen. Waarbij de groei ook voor een deel vorm krijgt via de transformatie van kantoorruimte.
- Een diverse woningbouw qua woningtypen met een focus op toevoegingen in het middensegment en bijzondere aandacht voor toevoeging van woningen voor studenten en woningen geschikt voor ouderen en/of mensen met een beperking.
- Een woningbouw die qua architectuur en stedenbouw recht doet aan de woonmilieus waarin de woningen toegevoegd worden en cultuurhistorische waarden zo goed mogelijk respecteert.
- Een woningbouw die waar mogelijk onderdeel uitmaakt van een integraal plan waarbij ook investeringen in groen, verblijfs- en speelruimte, parkeren en voorzieningen plaatsvinden.
- Een woningbouwproductie die het resultaat is van een goede ruimtelijke afweging tussen diverse ruimtelijke opgaven binnen de stadsgrenzen, die optimaal wordt aangehaakt op verschillende type stadsinfrastructuren, zoals onder meer OV- en fietsnetwerken en warmtenet.
Woningvoorraad met toekomstwaarde
- Woningen (nieuw en bestaand) hebben een goede bouwtechnische, ruimtelijke en woontechnische kwaliteit.
- Woningen (nieuw en bestaand) dragen bij aan de energietransitie door bijvoorbeeld aardgasvrij, gebruik van duurzame energie, opwekken en opslag van duurzame energie, een ontwerp dat leidt tot een verlaagd energieverbruik.
- (Ver)bouwprocessen van woningen en infrastructuren zijn ingericht volgens circulaire principes: materiaalstromen in en rondom woningen zijn ingericht op minimaliseren van afval, bevorderen van recycling en inzet van materialen met een minimale CO2 emissie.
- Woningen (nieuw en bestaand) dragen bij aan klimaatadaptie op het gebied van water en hittestress: bijvoorbeeld door groene daken, groene tuinen, zuinig watergebruik.
- Woningen (nieuw en bestaand) zijn ingericht op de eisen en mogelijkheden die de snel veranderende digitale omgeving stelt (bv aansluiting op glasvezel, goede dekking snelle mobiele netwerken).
- Door bovenstaande ambities te combineren en met de sociale en economische context te verbinden wordt er gebouwd aan de weerbaarheid en veerkracht (de resilience) van de mensen, de organisaties, en de systemen in de stad.
Basis op orde
- Een voorrangspositie voor bepaalde doelgroepen op de woningmarkt omdat zij nu minder kans maken, maar wel van economisch of maatschappelijk belang zijn voor de stad, zoals middeninkomens en hulpverleners.
- Extra ondersteuning in het voorzien in de woonbehoefte voor de doelgroepen die verminderd zelfredzaam zijn, zoals ouderen en mensen met een psycho/sociale problematiek die uitstromen uit een opvangsituatie naar (semi)zelfstandig wonen.
- Afname van woonoverlast als gevolg van reguliere of niet-reguliere bewoning en aanpak en inzet hierop.
Wat gaan we daar voor doen
Prestatie indicatorenGroei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus
Gemeentelijke inzet: initiëren, faciliteren en kaders stellen
- Inzet is de versnelde groei van de Rotterdamse woningvoorraad door te starten met de bouw van 18.000 nieuwbouwwoningen in de komende vier jaar. De rekenwijze van wat als nieuwbouw telt is als volgt, er zijn vier categorieën die meetellen:
- Nieuwbouw
- Nieuwbouwwoningen die worden gerealiseerd op een bestaand complex (optopping)
- Transformatie naar nieuwe woningen (functiewijziging van bijvoorbeeld kantoren in combinatie met fysieke transformatie werkzaamheden)
- Vernieuwbouw, Grootschalige renovatie in onbewoonde staat tot nieuwbouw kwaliteit
- Wat nadrukkelijk niet meetelt: splitsingen, legalisaties en renovaties in bewoonde staat.
- De gemeente spant zich hiervoor op verschillende manieren in, zonder zelf daadwerkelijk woningen te bouwen. De gemeente kan initiëren, faciliteren en kaderstellen.
- Als basis hiervoor organiseert de gemeente een goede monitoring van de ontwikkeling van de woningvoorraad als geheel, naar prijssegment en eigendomssituatie; dit gebeurt mede in regionaal verband. De prijsontwikkeling binnen de particuliere (huur)voorraad krijgt hierin bijzondere aandacht.
- De gemeente werkt integraal: de fysieke en economische opgave wordt in relatie tot de sociale en maatschappelijke opgave bezien. Daarnaast is er nauwe samenwerking met betrokken stakeholders. Bijvoorbeeld via de vereniging Rotterdam Central District (het platform waar de verschillende stakeholders samenwerken aan de gebiedsontwikkeling) en de aanpak in Middelland (waar door kracht van bewoners in te zetten de wijk verbetert).
Initiëren
- Waar de gemeente zelf grond bezit, wordt deze actief in de markt gezet om ontwikkelingen op gang te krijgen. Dit zal in de regel om permanente, maar kan ook om tijdelijke woningbouw gaan. De gemeente stuurt bij het tot ontwikkeling brengen van eigen grond specifiek op de gewenste verdeling aan segment zoals volgt uit het Addendum en de Gebiedsatlas Wonen.
- Met experimenten en pilots wordt de markt uitgedaagd tot nieuwe woonvormen. Dit gebeurt onder meer via het Actieplan Coöperatieve Woonvormen. In de begroting is voor deze collegeperiode € 2,4 mln gereserveerd voor de verschillende maatregelen uit het actieplan coöperatieve woonvormen. Zo wordt er gekeken naar alternatieven voor het traditionele eigenaarschap of verhuur van woningen.
- Ter uitvoering van de Woondeal zuidelijke Randstad zal de gemeente:
- Het planaanbod (middel)lange termijn (>2025) aanvullen; keuzes over nieuwe verstedelijkingslocaties om ook op termijn voor een stabiele bouwstroom te kunnen zorgen.
- Een pilot flexwonen starten waarvoor het rijk een bijdrage van maximaal € 0,3 mln vrijmaakt. Er wordt een oplossing gecreëerd waar zowel studenten als statushouders in kunnen worden gehuisvest (mogelijk aangevuld met andere doelgroepen zoals (kwetsbare) jongeren). Momenteel loopt een verkenning naar mogelijke locaties.
- De gemeente rolt diverse doelgroepgerichte aanpakken uit, gericht op toevoeging van woningen voor middeninkomens, studenten, ouderen/mensen met een beperking:
- Ter uitvoering van het Actieplan Middenhuur wordt meer gestuurd op het opnemen van een percentage middenhuur in nieuwbouwplannen. Binnen de gemeentelijke begroting is voor deze collegeperiode € 1 mln in 2019 oplopend naar € 2 mln in 2022 gereserveerd voor dit actieplan. Dit budget zal worden ingezet ter stimulering van kwaliteitsaspecten, bijvoorbeeld het afdekken van extra investeringen door specifieke voorwaarden aan woninggrootte (grotere woningen voor gezinnen >85 m2) of huurhoogte (betaalbare huur tot 850 euro).
- Samen met Universiteiten, Hogescholen en studentenhuisvesters wordt gewerkt aan het realiseren van 2.000 extra studentenkamers, al dan niet in tijdelijke of mobiele varianten.
- Met de betreffende stakeholders in de stad wordt invulling gegeven aan het eind 2019 te sluiten Langer Thuis akkoord, mede om te zorgen dat er meer geschikte woningen voor ouderen en mensen met een beperking komen.
- Aanvullend creëert de gemeente gunstige randvoorwaarden voor ontwikkelingen van burgers en bedrijven door te investeren in buitenruimte, groen, speel- en verblijfsruimtes, voorzieningen en boven- en ondergrondse infrastructuren. Zie hiervoor de inspanningen in andere taakvelden binnen dit programma.
Faciliteren
Bij initiatieven op grond van burgers en bedrijven faciliteert de gemeente de ontwikkelingen.
- We delen onze kennis over de Rotterdamse woningmarkt en woonwensen van Rotterdammers met ontwikkelende partijen, mede op grond van de nieuwe grote Omgevingstest (onderzoek naar woonwensen van Rotterdammers, als vervolg op de Grote Woontest).
- We brengen geselecteerde ontwikkellocaties nadrukkelijk onder de aandacht van potentiële investeerders en/of makelen tussen partijen.
- We zorgen dat bij niet-standaard initiatieven in het kader van transformatie van kantoren of zorgcomplexen, of innovatieve woonconcepten voor dat haar interne processen goed lopen.
- Bouwprocedures worden versneld door:
- zo vroeg mogelijk in het proces goede informatie te verschaffen over de toetsingskaders, regelgeving en risico’s
- te zorgen voor een efficiënt en duidelijk proces voor het afhandelen van vergunningaanvragen
Kaderstellen
Tot slot stelt de gemeente kaders op en stuurt de gemeente op grond daarvan bij:
- De gemeente stuurt op balans in het Rotterdamse woningbestand uitgaande van de Gebiedsatlas Wonen, waarbij de uiteindelijke verdeling over de komende vier jaar van de totale nieuwbouwopgave 20% sociaal; 30% middensegment, 30% hoger segment en 20% topsegment leidend is voor de nieuwbouw (deze percentages gelden dus niet voor elk project, het gaat over het totaal van de stad en het totaal van de komende vier jaar).
- Het woningkwaliteitsbeleid wordt vernieuwd in het licht van de nieuwe Omgevingswet zodat vooraf in planontwikkeling beter gestuurd kan worden op de gewenste (woontechnische) kwaliteit van de woningen.
- De architectuurnota wordt herijkt, met het oog op de energietransitie, transformaties kantoren/winkels/zorgvastgoed, de verdichtingsopgave en de opgave tot klimaatadaptief bouwen, maar ook vanuit de groeiende aandacht voor de rol van het cultureel erfgoed voor de ruimtelijke kwaliteit in de stad. Ook hier staat het gedachtegoed van de Omgevingswet centraal. Het monumentenbeleid wordt doorgezet (zie taakveld Cultureel erfgoed – Monumenten)
- Er wordt een ruimtelijk afwegingskader voor de groei van de stad gecreëerd, dat geïntegreerd zal worden in de Omgevingsvisie. (Zie hiervoor ook het taakveld Ruimtelijke Ordening).
- We verkennen nieuwe woningbouwlocaties voor de korte, middellange en lange termijn, waarbij onder meer noodzakelijke infrastructurele aanpassingen (grond, water, wegen, energie) verkend worden om daarmee de mogelijke woningbouwlocaties te vergroten.
- De vuistregels voor de verschillende gebieden in de stad brengen alle regels voor het bouwen samen in een handig instrument en vormen daarmee een belangrijk kader voor concrete ontwikkelingen.
Woningvoorraad met toekomstwaarde
- De gemeente stimuleert en faciliteert bij de bouw van nieuwe woningen en de renovatie van bestaande woningen opdrachtgevende en ontwikkelende partijen om de volgende kwaliteitsvereisten te realiseren (een verder invulling hiervan is beschreven onder het taak\veld Milieubeheer):
- De nieuwe energie-eisen en nieuwe energie-infrastructuur (energiezuinig, aardgasvrij en eigen opwek en opslag, buurtbatterijen, warmtenet 3.0, smart grids).
- Klimaatadaptatie-eisen en duurzame waterinfrastructuur (watergebruik, wateropvang, groene daken, ontsteende omgeving, riool).
- mobiliteit (aanbieden van schone deelconcepten inclusief fietsvoorzieningen en ligging nabij OV verbindingen).
- circulariteit (gebouwd met duurzame en te recyclen materialen, architectuur ingericht op meervoudig gebruik).
- digitale infrastructuur (snel internet, hoogwaardige wifi)
- De gemeente maakt afspraken met verhuurders, m.n. woningcorporaties om er voor te zorgen dat 5.000 goedkope woningen met een grondige opknapbeurt worden verbeterd en toegevoegd aan het 640 euro – 711 euro segment.
- De gemeente zet de aanpak van de bestaande (particuliere) voorraad door. Centraal staat de stimulerende aanpak om gedrag te beïnvloeden en we blijven eigenaren aanspreken op de eigen verantwoordelijkheid. Onderdeel daarvan is de doorontwikkeling van de aanpak van de eigen huis coach met bijbehorende kunde en competenties én blijvende inzet op een goede voorlichting zodat duidelijk is welke toetsingskaders, regelgeving en risico’s aan de orde zijn.
- De gemeente zet de funderingsaanpak door. We ontwikkelen een digitale monitoring in funderingsrisicogebieden, voeren wijkgerichte aanpakken ten behoeve van funderingsonderzoek uit en jagen funderingsherstel aan met inzet van het landelijk fonds funderingsherstel waarin Rotterdam participeert. Daarnaast is een stadsbrede communicatiecampagne over funderingsproblemen gestart en bemensen we het funderingsloket.
- De gemeente ontwikkelt een aanpak asbestdaken om eigenaren voor te lichten over de risico's van dergelijke dakbedekking en hen er toe te zetten deze dakbedekking te vervangen.
- De gemeente werkt met het toepassen van resilience scans op belangrijke projecten voortdurend aan de weerbaarheid en veerkracht van de mensen, de ecosystemen, de organisaties, de sociaaleconomische en fysieke systemen die samen de stad maken
Basis op orde
In dit verband zijn nadrukkelijk ook acties binnen andere taakvelden van belang, in het bijzonder Volksgezondheid en zorg en Maatschappelijke ondersteuning. Denk aan het voorgenomen actieplan Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) en het masterplan en akkoord Langer thuis. Op het gebied van wonen zijn de volgende doelstellingen expliciet verwoord:
Woongenot van alledag
- Herijking van de verordening Woonruimtebemiddeling, met daarin de urgentieregeling en voorrangsregelingen in geval van schaarste aan bepaalde woonruimte voor bepaalde doelgroepen
- Woonoverlast tegengaan door de Wet aanpak woonoverlast (initiatiefwet Tellegen) toe te passen, mede via het Actieplan Woonoverlast.
- Implementatie van de aanpak volgend uit het project (Ver)huren in Carnisse, gericht op het verbeteren van goed verhuurderschap en tegengaan van misstanden op de huurmarkt.
- Skaeve Huse, als tijdelijke woonvorm voor mensen die door hun gedrag ernstige overlast in de woonwijken veroorzaken, voortzetten en de huidige locatie uitbreiden.
- De gemeente blijft, in samenwerking met het Openbaar Ministerie, misstanden rond kraken, waarbij eigenaren en omwonenden gedupeerd worden, streng handhaven. Het doel is om zo snel mogelijk tot ontruiming over te gaan.
- Toepassing van het afwegingskader voor de artikelen 8, 9 en 10 van de Wet Bijzondere Maatregelen Grootstedelijke Problematiek (‘Rotterdamwet’) op straatniveau start begin 2020. Over de resultaten van de analyse op straatniveau en een (nieuwe) aanvraag gebiedsaanwijzing voor artikel 9 en 10 van de Rotterdamwet wordt in de 2e helft van 2020 besloten. Conform het coalitieakkoord vindt geen nieuwe aanvraag meer plaats voor artikel 8 van de Rotterdamwet.
Bijzondere doelgroepen en kwetsbare personen
- Implementatie van het geactualiseerde convenant HBD (huisvesting bijzondere doelgroepen) en zoneringskader
Ouderen
- Uitrol van het Langer Thuis-akkoord. Doel is te komen tot voldoende, geschikte en nieuwe woonvormen voor ouderen en mensen met een beperking, vooral in die wijken waar een tekort is. Belangrijk hierin zijn innovatieve woonzorgcombinaties die prettig langer thuis wonen mogelijk maken. Hierbij houden we nadrukkelijk rekening met roze ouderen en culturele achtergronden.
|
Effect indicatoren | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Collegetarget 12: Binnen 4 jaar start bouw van 18.000 woningen* | Streefwaarde | 4.500 | 9.000 | 13.500 | 18.000 | ||
| Realisatie | 4.547 | ||||||
| Transformatie van 180.000 m2 kantoren | Streefwaarde | 45.000 | 90.000 | 135.000 | 180.000 | ||
| Realisatie | 45.000 | Volgt in 2020 | |||||
| Ten minste 15.000 bestaande woningen zijn verduurzaamd, waarvan 10.000 aardgas vrij of daarop voorbereid** | Streefwaarde | 1.750 | 5.500 | 9.750 | 15.000 | ||
| Realisatie | Volgt in 2020 | ||||||
| * Streefwaarde binnen 4 jaar start bouw van 18.000 nieuwe woningen, gemiddeld 4.500 start bouw woningen per jaar realiseren | |||||||
| ** opgave verdeeld over 4 jaar | |||||||
|
Prestatie indicatoren |
|
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
2.000 studentenkamers (al dan niet tijdelijk of mobiel) |
Streefwaarde |
500 |
1.000 |
1.500 |
2.000 |
|
|
|
Realisatie |
|
Volgt in 2020 |
|
|
|
|
|
|
NPRZ: Steigers op Zuid; Basiskwaliteit woningen (aantal woningen) |
Streefwaarde |
|
750 |
1.500 |
2.250 |
3.000 |
|
|
Realisatie |
|
342 t/m juli |
|
|
|
|
|
|
Vergunningverlening, handhaving en toezicht op grond van omgevingsrecht: aanvragen in behandeling genomen |
Streefwaarde |
|
2.400 |
4.800 |
7.200 |
9.600 |
|
|
Realisatie |
|
1.355 |
|
|
|
|
|
|
Wijkgerichte aanpak funderingsproblematiek (aantal woningen) |
Streefwaarde |
|
1.500 |
3.000 |
4.500 |
6.000 |
|
|
Realisatie |
|
Oude Noorden Noord 814 Essenburgbuurt 559 Gerrit v/d Lindebuurt 720 Samuel Mullerbuurt 327 Erasmuskwartier 364 |
|
|
|
|
Wat kost het
| Overzicht van baten en lasten Wonen en bouwen | Realisatie 2018 | Begroting 2019 | Begroting 2020 | Raming 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Baten exclusief reserves | 44.616 | 42.905 | 35.394 | 29.714 | 28.859 | 28.189 |
|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | 5.709 | 7.829 | 2.997 | 2.758 | 1.903 | 1.903 | |
| Financieringsbaten | 89 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Overige opbrengsten derden | 33.381 | 35.076 | 32.397 | 26.956 | 26.956 | 26.286 | |
| Overige baten | 5.438 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Lasten exclusief reserves | 88.851 | 118.777 | 119.003 | 105.105 | 90.097 | 69.550 |
|
| Apparaatlasten | 84.444 | 90.448 | 91.114 | 90.386 | 89.648 | 92.517 | |
| Inhuur | 15.638 | 14.285 | 11.314 | 10.754 | 10.017 | 12.894 | |
| Overige apparaatslasten | 1.832 | 2.033 | 2.120 | 2.082 | 2.082 | 2.081 | |
| Personeel | 66.974 | 74.129 | 77.680 | 77.549 | 77.549 | 77.541 | |
| Interne resultaat | -41.861 | -24.659 | -26.299 | -26.025 | -25.397 | -25.739 | |
| Interne resultaat | -41.861 | -24.659 | -26.299 | -26.025 | -25.397 | -25.739 | |
| Programmalasten | 46.268 | 52.988 | 54.189 | 40.744 | 25.846 | 2.773 | |
| Financieringslasten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 38.486 | 43.358 | 46.259 | 29.641 | 14.241 | -6.926 | |
| Kapitaallasten | 2.657 | 1.682 | 3.437 | 6.432 | 8.442 | 8.700 | |
| Overige programmalasten | -237 | 500 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Salariskosten WSW en WIW | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Sociale uitkeringen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Subsidies en inkomensoverdrachten | 5.363 | 7.448 | 4.493 | 4.670 | 3.162 | 998 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | -44.235 | -75.872 | -83.610 | -75.391 | -61.238 | -41.361 | |
| Saldo voor reserveringen | -44.235 | -75.872 | -83.610 | -75.391 | -61.238 | -41.361 | |
| Reserves | 37.209 | 6.380 | 34.845 | 37.498 | 30.284 | 21.123 |
|
| Onttrekking reserves | 37.409 | 47.817 | 59.845 | 50.998 | 33.784 | 21.123 | |
| Toevoeging reserves | 6.063 | 41.668 | 25.000 | 13.500 | 3.500 | 0 | |
| Vrijval Reserves | 5.863 | 231 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Saldo | -7.026 | -69.492 | -48.765 | -37.893 | -30.954 | -20.238 |
Financiële bijstellingen
| Bijstellingen | Begroting 2019 | Begroting 2020 | Raming 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Voorjaarsnota 2019 | -42.243 | -16.261 | -16.044 | -17.672 | -19.436 | |
| Bijstellingen Begroting 2020 | Categorie | |||||
|
Actualisatie kapitaallasten |
Ramingsbijstellingen onvermijdelijk |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Rotterdamwet |
Ramingsbijstellingen onvermijdelijk |
1.007 | 0 | 0 | 0 | 0 |
|
Onderbesteding Plan van aanpak Oud Crooswijk |
Ramingsbijstellingen onvermijdelijk |
1.595 | 0 | 0 | 0 | 0 |
|
Bestemmingsreserve Funderingen |
Reserves |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling |
Reserves |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Bestemmingsreserve Investeringsfonds (IFR) |
Reserves |
0 |
-12 |
-114 |
-173 |
-177 |
|
Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) |
Reserves |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Diverse bijstellingen reserves |
Reserves |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Bestemmingsreserve Inrichting buitenruimte gebieden |
Reserves |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Diverse bijstellingen bestemmingsreserves |
Reserves |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Toevoeging NPRZ Regiodeal Rotterdam Zuid |
Taakmutaties |
-18.500 |
-21.500 |
-10.000 |
0 |
0 |
|
Plan van Aanpak Oud Crooswijk |
Kasschuiven |
0 |
1.905 |
0 |
0 |
-1.905 |
|
Rotterdamwet budgetoverheveling |
Technische wijzigingen |
458 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Skaeve Huse II |
Technische wijzigingen |
100 |
100 |
1.200 |
0 |
0 |
|
Actualisatie personele en materiele budgetten |
Technische wijzigingen |
-281 |
-228 |
-262 |
-474 |
318 |
|
Terugdraaien intensiveringen coalitieakkoord |
Technische wijzigingen |
0 |
0 |
0 |
0 |
13.723 |
|
Doorbelasten overhead van projecten |
Technische wijzigingen |
-11.876 |
-12.704 |
-12.629 |
-12.538 |
-12.610 |
|
Diverse bijstellingen |
Technische wijzigingen |
248 |
-65 |
-43 |
-96 |
-151 |
| Begroting na wijzigingen | -69.492 | -48.765 | -37.893 |
-30.954 |
-20.238 |
Toelichting financiële bijstellingen
Actualisatie kapitaallasten
Als gevolg van wijzigingen in de investeringsplanning zijn de kapitaallasten in de meerjarenbegroting bijgesteld.
Rotterdamwet
Op het project Rotterdamwet vindt er in 2019 een onderbesteding plaats (€ 507), welke vrijvalt in het algemene beeld. In 2020 wordt bezien of het nodig is de middelen toe te voegen, zodat dit geen beleidsmatige effecten heeft.
Verder wordt het actieplan Coöperatieve woonvormen in 2019 opgesteld. De uitvoering van dit plan volgt in 2020 tot en met 2022. Daardoor vindt er in 2019 een onderbesteding plaats (€ 500), die vrijvalt in het algemene beeld.
Onderbesteding Plan van aanpak Oud Crooswijk
Bij het plan van aanpak Oud Crooswijk vindt in 2019 een onderbesteding plaats, welk vrijvalt in het algemene beeld. In 2020 wordt bezien of het nodig is de middelen toe te voegen, zodat dit geen beleidsmatige effecten heeft.
Bestemmingsreserve Funderingen
In 2019 is via resultaatbestemming over 2018 een bedrag van € 501 toegevoegd aan de bestemmingsreserve Funderingen. Dergelijke bestemmingsvoorstellen worden na vaststelling in de Voorjaarsnota 2019 bij de 2e herziening over 2019 verwerkt. De meerjarenbegroting is in lijn gebracht met de onttrekkingen uit deze bestemmingsreserve.
Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling
De begrote kosten ten laste van de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling zijn geactualiseerd. De belangrijkste wijzigingen betreffen:
- de inrichting van het Spinozapark kan pas plaatsvinden na oplevering van schoolgebouw Open Venster. Het budget van € 1,1 mln is daarom doorgeschoven van 2020 naar 2021
- voor het herinrichten van de buitenruimte Nassaukade Stieltjesstraat is € 1,9 mln gereserveerd voor de jaren 2019-2023, voor 2020 wordt € 0,8 mln aan uitgaven verwacht
- de uitgaven voor de Coolsingel zijn geactualiseerd, daardoor verschuift een deel van de bijdrage vanuit reserve Gebiedsontwikkeling van 2019 naar 2020: € 0,6 mln
- voor het project Boomgaardhof is een bijdrage van € 0,6 mln gereserveerd, voor 2019 € 0,1 mln en voor 2020 € 0,5 mln
- voor de projecten Tuin van Noord, Polderlaan en Wijnhaveneiland is in totaal € 0,5 mln vanuit deze reserve gereserveerd. Dit leidt grotendeels tot uitgaven in 2020
- voor het project buitenruimte Nieuw Crooswijk (Kerkhoflaan) zijn de lasten opgenomen voor de jaren 2019 t/m 2021 (respectievelijk € 100, € 800 en € 567). Voor deze lasten zijn middelen gereserveerd in de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling
- voor Hart van Zuid is de fasering in de dekking vanuit de bestemmingsreserve IFR en de reserve Gebiedsontwikkeling aangepast. Dit leidt tot een lagere onttrekking in 2019 aan de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling van € 633
Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam (IFR)
De begrote kosten ten laste van de bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam (IFR) zijn geactualiseerd. Het saldo van de begroting wijzigt hierdoor niet, het betreft verschuivingen in de tijd. De belangrijkste wijzigingen betreffen:
- de financiële regelgeving bepaalt dat niet alle uitgaven voor mobiliteitsmaatregelen Feyenoord City ten laste van het investeringskrediet mogen komen. Het gevolg daarvan is dat er meer kosten op korte termijn komen en minder kapitaalslasten op de lange termijn. Voor 2020 betekent dit € 2,7 mln aan kosten ten laste van de bestemmingsreserve
- er is € 2 mln gereserveerd voor het project MerweVierhavens. Groot deel van de uitgaven vindt pas in 2020 plaats. Daarom verschuift € 1,4 mln van 2019 naar 2020
- er is € 6 mln overgeheveld van reserve IFR naar reserve NPRZ. De onttrekking aan de reserve IFR is verwijderd, € 1,5 mln voor de jaren 2019-2022, omdat dit nu vanuit reserve NPRZ betaald wordt
- er verschuift € 0,7 mln van 2019 naar 2020 voor Mathenesserweg. In verband met afsluiting andere doorgaande wegen in de stad vinden de werkzaamheden in 2020 plaats
- er verschuift € 0,5 mln van 2019 naar 2020 voor Essenburgpark. In 2019 is het park geopend. In 2020 worden de toegangen tot het park aangepakt
- De kosten voor de buitenruimte Hordijk van € 0,6 mln worden vanwege het ontbreken van de causaliteit uit de grondexploitatie genomen. Voor deze lasten zijn middelen gereserveerd in de bestemmingsreserve IFR
- De kosten en bijbehorende onttrekkingen aan de bestemmingsreserve IFR voor Hart van Zuid zijn in lijn gebracht met de huidige projectbegroting. Tevens is de fasering in de dekking vanuit de bestemmingsreserve IFR en de reserve Gebiedsontwikkeling aangepast. Dit leidt tot een hogere onttrekking in 2019 aan het IFR van € 0,85 mln
-
De opbrengsten uit de verkoop van de gronden ten behoeve van de aanleg van de A13-A16 vanuit het project Schieveen dienen ter dekking van de uitgaven die na 2019 zullen worden gedaan binnen Schieveen. De opbrengst van € 2,7 mln zal derhalve worden toegevoegd aan de bestemmingsreserve IFR.
Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ)
De begrote kosten ten laste van de bestemmingsreserve NPRZ zijn geactualiseerd. Daardoor zijn de uitgaven en de onttrekkingen in 2020 € 4,1 mln hoger. Het saldo van de begroting wijzigt hierdoor niet. De belangrijkste wijzigingen in 2020 betreffen:
- er is € 6 mln overgeheveld van de reserve IFR naar de reserve NPRZ voor capaciteit NPRZ. De onttrekking aan de reserve is nu opgevoerd bij NPRZ: jaarlijks € 1,5 mln voor de jaren 2019-2022
- voor Mijnkintbuurt blok 3 is € 7,5 mln gereserveerd voor de jaren 2019-2023, voor 2020 wordt € 0,9 mln aan uitgaven verwacht
- voor de exploitatielasten als gevolg van strategische aankopen NPRZ is € 3 mln gereserveerd voor de jaren 2019-2023, voor 2020 wordt € 0,4 mln aan uitgaven verwacht
- voor Zegenstraat is € 1 mln gereserveerd, voor 2019 € 0,6 mln en voor 2020 € 0,4 mln
- voor de begeleiding van de transformatieopgave is € 0,5 mln gereserveerd, voor 2019 € 0,2 mln en voor 2020 € 0,3 mln
Diverse bijstellingen reserves
De onttrekkingen op de specificatiecode van de Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling worden omgezet naar projectspecifieke specificatiecodes.
Bestemmingsreserve Inrichting Buitenruimte gebieden
De meeste projecten die gefinancierd worden vanuit reserve Inrichting Buitenruimte Gebieden worden dit jaar afgerond. Daarna wordt deze bestemmingsreserve afgesloten.
Een tweetal projecten is vertraagd, daarom worden de middelen voor deze projecten overgeheveld naar een andere reserve:
- De deelgemeente IJsselmonde heeft een bedrag gereserveerd voor Spinozapark. Omdat schoolgebouw Open Venster nog niet is opgeleverd, verschuift de herinrichting van het Spinozapark naar 2021. Aangezien Spinozapark ook gefinancierd wordt vanuit reserve Gebiedsontwikkeling (voorheen ISV) wordt het bedrag van € 141 toegevoegd aan de reserve Gebiedsontwikkeling
- De deelgemeente Charlois heeft een bedrag gereserveerd voor het voorzieningencluster Heyplaat. De realisatie van de gymzaal is echter vertraagd tot 2020. Daarom wordt het bedrag van € 90, dat hiervoor is gereserveerd, overgeheveld naar de reserve Onderhoud Vastgoed
Diverse bijstellingen bestemmingsreserves
In 2016 is een subsidie toegekend voor het realiseren van een surflocatie in het centrum van Rotterdam. Na een beroepsprocedure starten de werkzaamheden in 2019. De werkzaamheden zullen gereed zijn in 2020 en dan wordt de subsidie afgerekend. Volgens financiële regelgeving moeten de kosten in het jaar genomen worden, dat de prestatie geleverd is. Om die reden wordt het subsidiebedrag en de dekking vanuit de bestemmingsreserve Stadsinitiatief doorgeschoven van 2019 naar 2020. Een deel van de uitgaven voor cultureel erfgoed Hoek van Holland verschuift van 2019 naar 2020. Het bedrag van € 21 komt ten laste van de bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds.
Daarnaast valt de uitvoering van het subsidieproject groenblauwe schoolpleinen onder het taakveld Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap, terwijl het lastenbudget en de dekking uit de bestemmingsreserve Kansrijke Wijken onder het taakveld Wonen en bouwen zijn begroot. De begroting wordt hierop bijgesteld. Het lastenbudget en de dekking uit de bestemmingsreserve Kansrijke Wijken worden binnen het programma Stedelijke Inrichting vanuit het taakveld Wonen en bouwen overgeheveld naar het taakveld Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap (€ 126).
Toevoeging NPRZ Regiodeal Rotterdam Zuid
Het Rijk heeft via het gemeentefonds geld beschikbaar gesteld voor Rotterdam Zuid. Voor de fysieke pijler worden deze baten toegevoegd aan de bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid.
Plan van aanpak Oud Crooswijk
In het Plan van aanpak Oud Crooswijk is een bijdrage gereserveerd voor de vergroening van een aantal straten en voor herinrichting van het Van Meekerenplein. De herinrichting van het Van Meekerenplein hangt samen met de aanpak van de woningvoorraad door Havensteder. Dit jaar is duidelijk geworden dat de buitenruimte pas in 2022-2023 heringericht kan worden. Daarom verschuift € 1.905 van 2020 naar 2023.
Rotterdamwet budgetoverheveling
Een deel van de kosten voor de uitvoering van de Rotterdamwet worden in 2019 verantwoord onder de taakvelden Openbare orde en veiligheid - Veiligheid, Openbare orde en veiligheid - Handhaving en toezicht en het taakveld Burgerzaken. Met deze wijziging is in de begroting budget vanuit het taakveld Wonen en bouwen overgeheveld naar de diverse taakvelden (€ 458). De verantwoording van de activiteit is overeenkomstig de richtlijnen met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV).
Skaeve Huse II
Het opdrachtgeverschap voor de realisatie en inpassing van het project Skaeve Huse II valt onder het taakveld Geëscaleerde zorg 18+, terwijl de budgetten voor de jaren 2019 t/m 2021 zijn begroot op het taakveld Wonen en bouwen. De begroting wordt hierop bijgesteld door deze budgetten over te hevelen vanuit het taakveld Wonen en bouwen naar het taakveld Geëscaleerde zorg 18+ (€ 100 in 2019 en 2020 en € 1,2 mln in 2020). De verantwoording van de activiteit is overeenkomstig de richtlijnen van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV).
Actualisatie personele en materiele budgetten
Voor de jaren 2019 tot en met 2023 zijn de personele en materiele budgetten geactualiseerd. Dit leidt tot technische bijstellingen in de inhuur, overhead en programmalasten. Deze mutaties hebben effect op drie programma's; Stedelijke Inrichting en Ontwikkeling, Verkeer en Vervoer en Overhead. Per saldo resulteert dit in een budget neutrale verschuiving over de programma's heen.
Terugdraaien intensiveringen coalitieakkoord
In de Voorjaarsnota 2019 is besloten om de intensiveringen uit het coalitieakkoord voor jaarschijf 2023 terug te draaien. Dit betreft het terugdraaien van de intensiveringen Actieplan huurwoningen middensegment, Pilot Cooperatieve Woonvormen en 18.000 Woningen. De toelichting op de bijstelling is opgenomen onder ‘samenvatting bijstellingen'.
Doorbelasting overhead van projecten
De toelichting op de bijstelling is opgenomen onder ‘samenvatting bijstellingen'.
Diverse bijstellingen
Onder de diverse bijstellingen vallen onder meer de WABO, de technische wijziging externe inkomsten en subsidies alsook aanpassingen in verscheidene bijdragen:
- Verwacht wordt dat het aantal aanvragen van bouwvergunningen in 2020 zal toenemen ten opzichte van 2019. Tevens is de indexatie van 1,5% toegepast. Gelet op het criterium van een maximaal kostendekkend legestarief, heeft een heroverweging van de vast te stellen tarieven plaatsgevonden. De Wabo leges zijn per saldo 94,95% kostendekkend.
- Uit de inventarisatie van de verwachte inkomsten voor verschillende projecten blijkt dat in 2019 een bedrag van € 1,8 mln aan externe inkomsten en € 2,6 mln aan subsidiebijdragen verwacht wordt. Deze inkomsten worden opgenomen in de begroting voor 2019. Deze inkomsten dekken de gemaakte kosten. De grootste wijzigingen betreffen de bijdrage vanuit Bestaand Rotterdam Gebied voor Getijdepark Nelson Mandela, die oorspronkelijk voor 2018 gepland stond en de externe inkomsten voor Nieuw-Kralingen.
- De bijdrage voor herinrichting van het Spinozapark van € 415 verschuift van 2020 naar 2021. Verder wordt in 2020 bijdragen verwacht voor de Blankenburgverbinding, de Rijnhaven, en nog twee projecten. Per saldo nemen de inkomsten in 2020 af met € 0,2 mln.
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Omschrijving taakveld
Rotterdam groeit. Goed wonen zorgt voor een stabiele (thuis)basis in een dynamische stad en vergroot daarmee de kans dat Rotterdammers actief en gezond opgroeien, leren, participeren in de samenleving en economie en zichzelf ontwikkelen onder veranderende omstandigheden. De gemeente faciliteert uiteenlopende woonwensen binnen de stadsgrenzen waardoor iedereen die iets voor Rotterdam kan betekenen (en andersom) een plek kan vinden en het voor bedrijven ook aantrekkelijk is zich hier te vestigen vanwege de aanwezige talenten en capaciteiten. De groei van de stad, samen met bijvoorbeeld de nieuwe economie, energietransitie en klimaatverandering brengen ook allerlei risico’s met zich mee. Rotterdam ziet juist kansen in deze dynamiek en werkt aan een positieve vertaling daarvan. Tegelijkertijd werkt de gemeente daarmee aan de weerbaarheid en de veerkracht (resilience) van de stad.
Huidige en nieuwe Rotterdammers kunnen in de komende vier jaar in onze stad nog beter een huis passend bij hun wensen en mogelijkheden vinden, in een prettige, veilige en groene woonomgeving. De gemeente pakt door op de ambities van de Woonvisie 2030, maar beseft dat de stad harder moet groeien qua woningaantallen en versneld moet verduurzamen en inspelen op andere transities (klimaat, mobiliteit, circulair bouwen, digitalisering) om ook in de toekomst een aantrekkelijke én resilient (veerkrachtig en toekomstbestendige) woonstad te kunnen blijven. Deze versnelling op de uitvoering van ambities is vastgelegd in het Addendum op de Woonvisie 2030.
Tegelijkertijd ligt er een opgave om te zorgen dat de basis op orde blijft in de bestaande woningvoorraad. Groepen woningzoekenden die nu tussen wal en schip dreigen te vallen en/of een maatschappelijke meerwaarde hebben, worden door de gemeente extra ondersteund in hun zoektocht naar een woning. Met als inzet het wonen voor Rotterdammers zo veel mogelijk betaalbaar, toegankelijk en overlastvrij te maken en houden.
Belangrijke ontwikkelingen die effect hebben op het wonen en bouwen, waarvan de aard en omvang van het effect nog lang niet allemaal duidelijk zijn:
- Demografische ontwikkelingen zoals de ontwikkelingen in de huishoudensamenstelling, levensverwachting en migratie.
- Nationale energietransitie en de vertaling daarvan naar Rotterdam. Een woning verhoogt haar toekomstwaarde (en daarmee ook WOZ-waarde) door volledig te zijn aangepast op schone energie
- voortdurende klimaatveranderingen zodat woningen anders ingesteld moeten zijn op wateroverlast, waterschaarste en hittestress
- stedelijke mobiliteitstransitie, waarbij ingezet wordt op schone deelconcepten voor modaliteiten en meer ruimte voor fietsen, OV en lopen in de directe woonomgeving wordt geboden
- nationale en internationale ontwikkelingen ten aanzien van financiering van wonen zoals ontwikkelingen rondom het hypothecaire stelsel, de ontwikkeling van de rentestanden en de huurtoeslag en het landelijk fonds Duurzaam Funderingsherstel
- landelijke ontwikkelingen ten aanzien van wetgeving zoals de evaluatie van de Woningwet, de komst van de Omgevingswet en eventuele veranderingen in de Wet maatschappelijke ondersteuning
- landelijke subsidieregelingen en deals met het rijk ten aanzien van respectievelijk verduurzaming en het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ)
- ontwikkelingen in de corporatiesector zoals fusies en saneringstrajecten
- ontwikkelingen en afspraken rond wonen op bovenlokaal niveau zoals de regionale woningmarktafspraken in de regio Rotterdam en op Zuidvleugelniveau de afspraken in het kader van de Verstedelijkingsalliantie
- ontwikkelingen in de markt (bijvoorbeeld prijspeil bouwmaterialen)
Strategische opgaven gebiedsontwikkelingen
Een aantal programma’s en gebiedsontwikkelingen in Rotterdam heeft belangrijke betekenis voor de sociaal-economische ontwikkeling van de stad. In deze ontwikkelingen wordt (in samenhang met andere beleidsambities) een belangrijke bijdrage aan de woningbouwopgave van de korte, middellange en lange termijn geleverd. Het betreft de navolgende ontwikkelingen.
Merwe4Havens
Het Merwe-Vierhavengebied (M4H), de plek voor de innovatieve maakindustrie, wordt verder ontwikkeld. Binnen M4H ontwikkelt het deelgebied Merwehavens zich tot een aantrekkelijk en duurzaam woongebied dat goed in verbinding staat met de directe omgeving en waarbij er (milieutechnisch) evenwicht is en uitwisseling plaatsvindt met de directe omgeving die bestaat uit het naastgelegen Makersdistrict en de wijken Oud Mathenesse Witte Dorp, Bospolder Tussendijken en Spangen.
Stadionpark (incl. Feyenoord City)
Stadionpark is een grote gebiedsontwikkeling op Rotterdam Zuid, waar wonen, sporten en beleven samenkomt. Op de Sportcampus vindt een herschikking plaats van sportvelden en worden nieuwe accommodaties gerealiseerd, waarbij de 1e fase is afgerond en de overige delen in uitvoering zijn. Een stedenbouwkundig ontwerp voor woningen en onderwijs in de noordoosthoek van de Sportcampus wordt eind 2019 afgerond. De herinrichting van Park de Twee Heuvels is naar verwachting eind dit jaar klaar en de tender voor de woningbouwlocatie aan de noordrand van het park is begin juli 2019 gestart.
Het planproces voor de stadionontwikkeling en gebiedsontwikkeling Feyenoord City is in volle gang. De gebiedsontwikkeling bevat o.a. wonen, horeca, een hotel, bedrijvigheid, een sociaaleconomisch programma en een mobiliteitsprogramma. In 2020 worden de plannen getoetst aan de door de raad opgestelde voorwaarden, zoals vastgelegd in de Position Paper.
Hart van Zuid
De gebiedsontwikkeling Hart van Zuid (HvZ) heeft als doel het nieuwe centrum voor Rotterdam Zuid te realiseren. HvZ bestaat uit een integraal programma dat moet leiden tot economische en sociale verbetering, het verbeteren van verblijfsklimaat, -duur en comfort, verhogen van werkgelegenheid, borgen van goede vervoersverbindingen, borgen van duurzaamheid en verbeteren van veiligheid.
Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ): pijler Wonen
Binnen de pijler Wonen zetten we (via het Werkprogramma NPRZ Wonen 2019 – 2022) door op de transformatie van de focuswijken. Ingrepen in de goedkope woningvoorraad van Rotterdam-Zuid moeten ervoor zorgen dat gemengde woonmilieus op Zuid gerealiseerd worden, zodat er voldoende duurzame woonruimte beschikbaar komt voor sociale stijgers uit Zuid en nieuwe bewoners met midden- en hoge inkomens. Gemeentelijke middelen zijn vooral nodig voor de beoogde kwaliteitsslag in de goedkope particuliere woningvoorraad.
De uitspraak van de minister in het geschil tussen de gemeente en Woonbron heeft op de korte termijn geen gevolgen, omdat over de financiering van de projecten op korte termijn afspraken zijn vastgelegd (in het NPRZ Uitvoeringsplan 2019-2022, in het Werkprogramma NPRZ Wonen en in bestaande convenanten).
Voor de financierbaarheid van de ambities tot 2030 betekent de uitspraak dat de gemeente de corporaties niet kan verplichten om de grondige aanpak van de particuliere voorraad te co-financieren. Dat betekent dat op zoek zal moeten worden gegaan naar andere oplossingen om de NPRZ ambitie voor de grondige aanpak van de particuliere voorraad te realiseren en financieren. Het NPRZ is een Nationaal Programma. De gemeente zal in gesprek met het Rijk gaan over andere oplossingsrichtingen, waaronder hoe andere financieringsbronnen worden aangeboord.
Duurzame gebiedsaanpak
Verspreid over de stad bestaat een aantal aandachtsgebieden voor de energietransitie van de gebouwde omgeving. Het betreft de gebieden Reyerdijk/Groot IJsselmonde, Pendrecht-Zuidoost, Rozenburg, Lage Land Oost (Prinsenland) en Bospolder-Tussendijken. Hier komt een samenhangende, duurzame gebiedsaanpak. Ook wordt waar mogelijk een relatie gelegd met andere transities, denk aan langer thuis wonen.
Korte termijn ontwikkelingen woningbouw
Voorbeelden van actuele ontwikkelingen die direct bijdragen aan de groei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus zijn Park16Hoven, Nesselande, Lloydkwartier, Parkstad en de Binnenstad als city-lounge. Hier blijft de gemeente de marktpartijen en particuliere initiatiefnemers faciliteren en uitdagen naar de opgave te kijken vanuit een uitgekiende, lange termijnvisie.
De bouwopgave wordt steeds zichtbaarder in de stad, op tal van plekken, waaronder op Katendrecht, de Binnenstad, Parkstad, het Motorstraatgebied en nabij de Coolhaven, zijn volop bouwactiviteiten aan de gang.
Ook wordt volop ingezet op het in ontwikkeling nemen van nieuwe bouwlocaties, het vermarkten van gemeentelijke bouwlocaties en het ruimte geven aan marktinitiatieven.