Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap

Beleidskaders, -monitors en wetgeving

Een aantrekkelijke en leefbare stad voor iedereen, nu en in de toekomst

Meer gezonde Rotterdammers die bewegen, spelen, sporten, ontmoeten, ontspannen en recreëren

Een investering in de doorontwikkeling van de klimaat adaptieve deltastad

Samenwerking met Rotterdammers en gedeeld eigenaarschap

Ontwikkelingen en voortgang

Ga naar vorig P&C-document

We werken aan een robuuste groene, gezonde en duurzame leefomgeving voor alle Rotterdammers die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren en bijdraagt aan een aantrekkelijk werk- en leefklimaat. In het coalitieakkoord zijn veertien collegetargets vastgesteld. Collegetarget nummer elf luidt: “20 hectare groen erbij in 2022 t.o.v. 2018”.

In juni 2019 is de concept visie Openbare Ruimte besproken in de commissie BWB. De visie schetst de opgaven voor de openbare ruimte die wij de komende 10 jaar voorzien, in relatie tot de binnenstedelijke verdichting en de diverse transities die op ons afkomen, zoals klimaatadaptatie en energie. De opgaven zijn verwoord in drie doelen:

  1. groenere en duurzame stad
  2. openbare ruimte van en voor iedereen
  3. ruim baan voor fietser en voetganger

 

Daarnaast  zijn er vijf speerpunten voor Rotterdam:

  1. groenstructuur
  2. rivieren, kust en regio
  3. binnenstad
  4. focuswijken Rotterdam-Zuid
  5. boulevards en stadsstraten


Inmiddels is de raad geïnformeerd over het plan van aanpak Groenoffensief “Rotterdam gaat voor groen!”, hiermee wordt ingezet op speerpunt 1 groenstructuur. Deze aanpak geeft in vier pijlers het kader voor uitvoering van het collegetarget 20 hectare vergroening.
De voortgang op het onderwerp vergroening van de buitenruimte die bijdraagt aan de gezondheid en levensplezier van alle Rotterdammers en die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren heeft geleid tot een het college in februari 2019 vastgesteld Toekomstperspectief Binnenstedelijke Nieuwe Maas. Dit toekomstperspectief is met het in juni 2019 door het college vastgestelde Uitvoeringsprogramma Rivieroevers Rotterdam 2019-2022 doorgeleid aan de gemeenteraad. Hiermee is ingezet op speerpunt 2 Rivieren, kust en regio.

 

Tijdens de Europese Top van 20 juni 2019 heeft de Europese Raad zijn strategische agenda voor 2019-2024 gepresenteerd. Er zijn sterke aanknopingspunten voor de gemeente met de Europese agenda. De nieuwe Europese Commissie die vanaf 1 november 2019 zal aantreden komt met een definitief werkprogramma voor de vijfjarige termijn en voor het eerste jaar. Deze agenda’s worden getoetst aan de doelstellingen in het taakveld [Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap]. Op basis hiervan wordt voor het taakveld een EU werkprogramma opgesteld. Hierin wordt opgenomen voor welke opgave Europese middelen beschikbaar zijn en welke invloed huidige en toekomstige Europese regelgeving heeft op het bereiken van de doelstellingen.

Wat willen we bereiken

Effect indicatoren

Wat gaan we daar voor doen

Prestatie indicatoren
Effect indicatoren 2017201820192020202120222023
Collegetarget 11: 20 ha groen erbij in 2022 t.o.v. 2018 Streefwaarde     + 5 ha +10 ha + 15 ha +20 ha  
Realisatie     Realisatiecijfers bij jaarverslaglegging        
% Tevredenheid van bezoekers stadsparken (rapportcijfer) Streefwaarde   > 7,4 > 7,4 > 7,4 > 7,4 > 7,4  
Realisatie 7,4 7,1          
% Tevredenheid bewoners over groen in de wijken/buurten Streefwaarde   > 6,9 > 6,9 > 6,9 > 6,9 > 6,9  
Realisatie 6,9 6,2          
De eindmeting voor dit collegetarget is beschikbaar voor het einde van de collegeperiode. De meting eind 2021 vormt de basis voor de rapportage en eindverantwoording.
Prestatie indicatoren 2017201820192020202120222023
Realisatie ecologische verbindingen Streefwaarde 3 ecologische verbindingen realiseren in de stad
Realisatie 0 0          
Het college heeft als doelstelling om deze periode drie ecologische verbindingen te realiseren. Deze verbindingen worden waar mogelijk opgenomen in lopende trajecten. Daar waar dat niet het geval is, wordt een nieuw ontwerpproces ingericht.

Wat kost het

Overzicht van baten en lasten Openbaar groen en (openlucht) recreatie - LandschapRealisatie 2018Begroting
2019
Begroting
2020
Raming
2021
Raming
2022
Raming
2023
Baten exclusief reserves8931.83322222222

Bijdragen rijk en medeoverheden 785 1.833 22 22 22 22
Overige opbrengsten derden 108 0 0 0 0 0
Overige baten 0 0 0 0 0 0
Lasten exclusief reserves9.08110.48512.26011.50611.4606.225

Interne resultaat 2.379 1.911 2.036 2.020 2.012 2.012
Interne resultaat 2.379 1.911 2.036 2.020 2.012 2.012
Programmalasten 6.703 8.574 10.224 9.486 9.449 4.213
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 1.882 7.169 9.219 8.482 8.444 3.208
Kapitaallasten 0 0 0 0 0 0
Overige programmalasten 0 0 0 0 0 0
Subsidies en inkomensoverdrachten 4.820 1.405 1.004 1.004 1.004 1.004
Saldo voor vpb en reserveringen -8.188 -8.651 -12.238 -11.484 -11.438 -6.202
Saldo voor reserveringen -8.188 -8.651 -12.238 -11.484 -11.438 -6.202
Reserves4572.8256.2675.5465.5250

Onttrekking reserves 457 2.825 6.267 5.546 5.525 0
Toevoeging reserves 20 0 0 0 0 0
Vrijval Reserves 20 0 0 0 0 0
Saldo -7.732 -5.826 -5.971 -5.938 -5.913 -6.202

Financiële bijstellingen

Bijstellingen Begroting 2019Begroting 2020Raming 2021Raming 2022Raming 2023
Voorjaarsnota 2019   -6.870 -6.968 -6.951 -6.934 -7.224
Bijstellingen Begroting 2020 Categorie          
Gebiedsontwikkeling - Koppelen lokale groene plekken en initiatieven Reserves 0 0 0 0 0
Gebiedsontwikkeling - Programma Extra Vergroening Reserves 0 0 0 0 0
Diverse bijstellingen bestemmingsreserves Reserves 0 0 0 0 0
Doorbelasting overhead van projecten Technische wijzigingen 899 958 951 947 947
Diverse bijstellingen Technische wijzigingen 144 39 62 74 74
Begroting na wijzigingen   -5.826 -5.971 -5.938 -5.913 -6.202

Toelichting financiële bijstellingen

Gebiedsontwikkeling - Koppelen lokale groene plekken en initiatieven

In 2019 wordt een start gemaakt met het opstellen van een actieplan voor het project Koppelen lokale groene plekken. De uitvoering van het plan wordt in 2020 verwacht. De begroting wordt hierop bijgesteld. Het lastenbudget en de dekking uit de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling - Koppelen lokale groene plekken en initiatieven worden overgeheveld naar 2020 (€ 500).

 

Gebiedsontwikkeling - Programma Extra Vergroening

Om aan te sluiten bij de planning van de 4 pijlers in het plan van aanpak Groenoffensief "Rotterdam gaat voor groen!" wordt de begroting voor het programma Vergroening (20ha groen) bijgesteld. Het lastenbudget en de dekking uit de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling - Programma Extra Vergroening worden vanuit 2022 overgeheveld en toegekend in 2019 en 2020 (€ 375 en € 625).

 

Diverse bijstellingen bestemmingsreserves

De uitvoering van het project Crooswijkse bocht wordt in 2019 verwacht. Het lastenbudget en de dekking uit de bestemmingsreserve Inrichting Buitenruimte Gebieden zijn niet eerder begroot. De begroting wordt hierop bijgesteld (€ 143).

Daarnaast worden het lastenbudget en de dekking uit de bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam Leuvenkolk in de begroting 2019 verlaagd met € 235. Dit is een gevolg van een vertraging in de realisatie van de vis passage en kade. De uitvoering wordt in 2020 verwacht waarmee het lastenbudget en de dekking uit de bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam Leuvenkolk in de begroting 2020 met hetzelfde bedrag wordt verhoogd. 

Ten slotte valt de uitvoering van het subsidieproject groenblauwe schoolpleinen onder het taakveld Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap, terwijl het lastenbudget en de dekking uit de bestemmingsreserve Kansrijke Wijken onder het taakveld Wonen en bouwen zijn begroot. De begroting wordt hierop bijgesteld. Het lastenbudget en de dekking uit de bestemmingsreserve Kansrijke Wijken worden binnen het programma Stedelijke Inrichting vanuit het taakveld Wonen en bouwen overgeheveld naar het taakveld Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap (€ 126).

 

Doorbelasting overhead van projecten

De toelichting op de bijstelling is opgenomen onder ‘samenvatting bijstellingen'.

 

Diverse bijstellingen

Voor de jaren 2019 tot en met 2023 zijn de personele en materiele budgetten geactualiseerd. Dit leidt tot technische bijstellingen in de inhuur, overhead en programmalasten. Deze mutaties hebben effect op de 3 programma's Stedelijke Inrichting en Ontwikkeling, Verkeer en Vervoer en Overhead. Per saldo resulteert dit in een budget neutrale verschuiving over de programma's heen.

Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving

  • Gebiedsaanpak energietransitie

  • Groenplan Binnenstad

  • Meerjarenplan Bouw en Woningtoezicht 2018-2021

  • Stedelijke Agenda Haven

  • Verkeer- en vervoersplan Rotterdam 2003-2020

Omschrijving taakveld

Het realiseren van mooi, divers en uitnodigend openbaar groen en stedelijk water. Het groen en water in Rotterdam heeft landschappelijke en ecologische waarde, is goed verspreid, biedt ruimte aan toegankelijke recreatie, en houdt de mensen en de stad gezond, leefbaar en aantrekkelijk. Juist in de verdichtende omgeving wordt gezorgd voor een eveneens groeiende aanwezigheid van openbaar groen en stedelijk water. Onze kenmerkende rivieren, parken, singels, plantsoenen, groen en recreatiegebieden hebben iedere Rotterdammer iets te bieden. Samen met bewoners en partners pakken we kansen die bijdragen aan een circulaire economie en uitdagingen rondom klimaatverandering en gezonde groei in relatie tot de stedelijke verdichtingsopgave.

 

Tot dit Rotterdamse taakveld behoren:

  • natuurbescherming, onderhoud van bos, heide en overige natuurgebieden
  • aanleg en onderhoud van openbaar groen inclusief het plaatsen en onderhouden van kunstwerken in de openbare ruimte
  • aanleg en onderhoud van openbaar water: vijvers en kleine watergangen, waaronder het schoonhouden van sloten, onderhouden van taluds en betuining
  • aanleg en onderhoud van speelvoorzieningen
  • hobbyclubs en volkstuinderverenigingen

 

De gemeente werkt aan een aantrekkelijke, klimaatbestendige, groene en gezonde openbare ruimte voor alle Rotterdammers, zodat een aantrekkelijk werk- en leefklimaat ontstaat en groeit.

Het creëren van een steeds groenere stad door structureel samen te werken en te koppelen met andere beleidsvelden zoals de verhoogde bouwactiviteiten, vernieuwing van riolering en stadsverwarming en initiatieven om een gezonde leefstijl te bevorderen. Hierbij wordt nadrukkelijk en integraal gezocht naar mogelijkheden om werk met werk te maken in de wijken en buurten van Rotterdam. Dat doen we zowel intern als extern met (bewoners)initiatieven en partners in de stad die bijdragen aan een aantrekkelijke openbare ruimte voor iedereen.

De gemeente werkt aan een robuuste aaneengesloten groenstructuur, omdat dat beter is voor mens en natuur. Het verbinden van groengebieden is op meerdere schaalniveaus belangrijk, van de verbinding van stad en land tot in de buurt. Rotterdam stuurt daarom ook in regionale samenwerkingen aan op meer en beter bereikbare groengebieden voor natuur en recreatie, voor Rotterdammers en bewoners in de regio.

Een robuuste groenstructuur is ook beter bestand tegen extreme weersomstandigheden als gevolg van de verandering van het klimaat. Naast het bergen van de wateropgave stuurt de gemeente op meer diversiteit in de groenstructuur. Dit leidt tot een hoge ecologische waarde en biodiversiteit en is uitnodigend voor iedere Rotterdammer. Door een goede balans in gebruiksmogelijkheden is er ruimte voor verblijf, ontmoeting en verplaatsing in een gezonde omgeving.

Materialen die gebruikt worden bij de inrichting van de openbare ruimte zijn zoveel mogelijk circulaire producten. Ook het groenafval zelf wordt optimaal terug gerecycled.

Openbaar groen en het stedelijk watersysteem zijn belangrijk voor de ecologische en landschappelijke waarde van de stad en dragen in belangrijke mate bij aan een gezonde leefomgeving en biodiversiteit. Met sport-, cultuur-, groen- en recreatieve deelprogramma’s en voorzieningen werkt Rotterdam aan een leefbare en vitale stad, zowel in de directe dagelijkse leefomgeving als in de grotere parken en groengebieden. Een herkenbare leefomgeving die op een laagdrempelige manier uitnodigt tot leren, bewegen, participatie en ontmoeting, en die bijdraagt aan de eigen kracht en de gezonde en duurzame leefstijl van Rotterdammers, met oog voor de behoefte van verschillende doelgroepen. Kwalitatief hoogwaardig groen maakt het verschil en zet Rotterdam ook op de kaart als groene metropool met een aantrekkelijk werk-leefklimaat.

De openbare ruimte heeft elke Rotterdammer wat te bieden. Er wordt meer dan ooit gewandeld, gesport, gepicknickt en gebarbecued. En ook evenementen en festivals doen een beroep op ons stedelijk- en wijkgroen. Tegelijkertijd neemt de druk op de (groene) buitenruimte toe en groeit de komende jaren door de binnenstedelijke verstedelijkingsopgave.

Het college stuurt op meer en beter bereikbaar groen, het kan gaan om lokale vergroening in de straat of op het plein en bijvoorbeeld nieuwe parken. Daarbij maken we gebruik van de bestaande kwaliteiten in wijken en buurten en versterken die, zoals het ontwikkelen van de rivieroevers van Maas en Rotte voor verblijf en recreatie. Verdichting betekent ook een intensiever gebruik van de beschikbare ruimte wat extra eisen stelt aan de kwaliteit van onze bomen, grassen en beplanting.

Groen en water versterken de ruimtelijke structuur, de leefbaarheid en de klimaatbestendigheid van de stad. Parken, plantsoenen, wegbermen, straatbomen en gevelgroen verminderen hittestress en versterken de biodiversiteit. Zichtbare watergangen, onderdeel van het stedelijk watersysteem, dragen niet alleen bij aan de weerbaarheid maar ook aan belevingswaarde van de stad en aan waterdoelstellingen zoals het lokaal opvangen en langer vasthouden van water. Aanleg en onderhoud vindt plaats op milieuvriendelijke wijze: objecten en materialen worden gerecycled en ook organisch afval wordt hergebruikt. Het zorgt er daarnaast voor dat de omgeving veilig, beschikbaar en toegankelijk voor iedereen blijft.

Daarnaast investeert Rotterdam in ruimte voor ontmoeting en verblijf in de openbare ruimte door deze aangenaam in te richten en sociale knooppunten in de wijk te versterken. Bovendien zal de gemeente met variatie in inrichting en elementen de Rotterdammer meer gaan uitdagen en stimuleren om meer en vaker naar buiten te gaan om te spelen, te sporten en te bewegen in de openbare ruimte. In de stad worden plekken als vrije ruimte aangewezen en opengesteld voor tijdelijk gebruik of voor buurtactiviteiten om elkaar te ontmoeten.

Daar waar behoefte is, zetten we extra in op specifieke doelgroepen, zoals gezinnen en kinderen. Het realiseren en onderhouden van voldoende en toegankelijke recreatieve voorzieningen in de wijken, zoals speeltuinen en scoutingverenigingen, voorziet in de behoefte van jonge Rotterdammers aan een veilige speelplek. Het college draagt zorg voor voldoende spreiding en een goede bereikbaarheid.

Al deze opgaven vragen om creatieve en innovatieve oplossingen en andere samenwerkingsvormen met (deels nieuwe) partners. Alleen door samen op te trekken met oog voor de brede doelstellingen van de stad en het effect van onze aanpak op de Rotterdammer zorgen we voor maximaal resultaat, ook op de lange termijn.

Er is inmiddels veel geoefend met de concept Omgevingsvisie die in het kader van de nieuwe Omgevingswet richtinggevend wordt. De ontwikkeling van de stad wordt hierin beschreven aan de hand van vijf perspectieven:

  1. circulaire stad
  2. compacte stad
  3. productieve stad
  4. inclusieve stad
  5. gezonde stad

Deze perspectieven sluiten goed aan bij onze ambities.

 

Met de bovengenoemde doelen beogen we de volgende effecten in de stad te bereiken:

  • tevredenheid van bewoners vergroten over de openbare ruimte, waaronder het groen, water en speelvoorzieningen
  • groei van gebruikers en bezoekersaantallen van stadsparken en wijkvoorzieningen
  • bevordering van een duurzame en gezonde leefstijl
  • weerbaarheid van de stad versterken