Begroting 2020

Met nieuwe energie bouwen aan de stad van morgen

Wonen en bouwen Pagina 77

Groei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus

Woningvoorraad met toekomstwaarde

Basis op orde

Ontwikkelingen en voortgang

Ga naar vorig P&C-document

De hoofddoelstellingen van het woonbeleid van de gemeente Rotterdam zijn aantrekkelijkere woonmilieus, een woningvoorraad met voldoende kwaliteit en duurzame toekomstwaarde, en borging dat de basis van de woningmarkt op orde blijft. 

 

Visies en beleid

In 2019 zijn belangrijke richtinggevende documenten vastgesteld waaraan komende jaren verder invulling wordt gegeven. Besloten is de Woonvisie 2030 op basis van het Coalitieakkoord ‘Nieuwe energie voor Rotterdam’ aan te passen op de onderdelen voorraadontwikkeling en duurzaamheid in de vorm van een Addendum en een Agenda 2022. Het Addendum is op 16 mei 2019 door de gemeenteraad vastgesteld. Een belangrijke uitwerking van de Woonvisie 2030 en het Addendum is de ‘Gebiedsatlas Ontwikkeling Woningvoorraad’. De Gebiedsatlas is hét instrument om ook op gebiedsniveau te sturen op  de balans in de woningvoorraad.

 

Direct met het Addendum is op 16 mei 2019 ook het Actieplan middenhuur in de gemeenteraad vastgesteld. Het Actieplan bevat concrete maatregelen voor behoud en uitbreiding van de voorraad woningen in Rotterdam met een maandhuur tussen 711 en 1.000 euro (prijspeil 2018). Dit zijn maatregelen op het gebied van nieuwbouw, exploitatie van en toegang tot (vrije sector) corporatiebezit en het tegengaan van speculatie in de particuliere voorraad.  Dit hele pakket aan maatregelen zorgt ervoor dat Rotterdamse middeninkomens beter bediend worden.

 

Op 11 april 2019 is het Werkprogramma NPRZ Wonen 2019-2022 door de gemeenteraad vastgesteld. Hierin is vastgelegd welke maatregelen nodig zijn in het resterend deel van deze collegeperiode om voldoende voortgang te houden op de lange termijn ambities van het NPRZ. De maatregelen richten zich op de drie sporen binnen de pijler Wonen, te weten:

 

  • Basisaanpak Particuliere Voorraad: wegwerken van achterstallig onderhoud en het versterken van VvE’s
  • Grondige Aanpak Particuliere Voorraad: verouderde woningen worden via sloop/nieuwbouw of transformatie vervangen door woningen die geschikt zijn voor een andere doelgroep.
  • Corporatievoorraad: aanpak van corporatiewoningen door middel van sloop/nieuwbouw of een renovatie van minimaal € 37.500,-

 

Op 3 juni 2019 is de Woondeal Zuidelijke Randstad ondertekend, gezamenlijk met andere bestuurders in de zuidelijke Randstad en de minister van BZK. Deze Woondeal is een samenwerkingsagenda tussen de betrokken overheden en heeft als belangrijkste thema’s de woningbouwproductie, gebiedsontwikkeling en verbetering van de werking van de woningmarkt. Daarnaast bevat de Woondeal een set afspraken specifiek ten behoeve van de NPRZ-opgave in de pijler Wonen, zoals ook vastgelegd in het hiervoor genoemde Werkprogramma NPRZ Wonen 2019 – 2022.

 

In dit verband is ook de uitspraak van Minister Ollongren van belang inzake het geschil tussen de gemeente en Woonbron over hun bijdrage bij de aanpak van de particuliere woningvoorraad. Met de uitspraak kwam meer duidelijkheid over een langlopend verschil van inzicht tussen de corporaties en gemeente. De herstructurering van het particulier woningbezit in Rotterdam-Zuid is een taak waar Woonbron een bijdrage aan mag leveren. De gemeente kan deze bijdrage echter niet verplichten.

 

Op 27 juni 2019 heeft de gemeenteraad besloten de werking van de Verordening Woonruimtebemiddeling met één jaar te verlengen om voldoende tijd te hebben voor een gedegen evaluatie en herijking in regionaal verband.

 

Woningbouwproductie

Onverminderd van belang blijft de collegedoelstelling om te starten met de bouw van 18.000 woningen in de periode 2018-2022. Het door de gemeente en ontwikkelende partijen, inclusief corporaties, ondertekende Woningbouwakkoord vormt hiervoor de leidraad. Ditzelfde geldt voor de uitvoering van de in regionaal verband gemaakte afspraken tussen de regiogemeenten, woningcorporaties, Maaskoepel en de provincie Zuid-Holland. De afspraken richten zich op de voorraadontwikkeling en een evenwichtige verdeling van de sociale voorraad over de regio.

 

Om 18.000 woningen daadwerkelijk te starten werken wij aan 25.000 woningen in onze planvoorraad. Gemeentelijke locaties worden versneld op de markt gezet en er is via de mogelijkheid van unsollicted proposals meer ruimte gekomen voor markt- en stadsmakers initiatieven. Ook werken wij in hoog tempo door aan het hard maken van onze planvoorraad in planologische kaders. Van de 25.000 woningen past ca 60% in huidige bestemmingsplankaders. Voor 40% ca 10.000 woningen moet nog een planologische procedure worden doorlopen, via een (project) bestemmingsplan, uitgebreide procedure, of coördinatieregelen.

 

Via het woningbouwakkoord hebben marktpartijen en woningbouwcorporaties zich gebonden aan de kwantitatieve en kwalitatieve Rotterdamse bouwopgave. Marktpartijen en corporaties spannen zich hiermee maximaal in om de bouwproductie ambitie van dit college daadwerkelijk te realiseren. Bovendien zijn we met marktpartijen en corporaties in gesprek over het stabieler maken van de Rotterdamse bouwproductie op de middellange termijn.

 

De realisatie van de opgave is echter niet vanzelfsprekend maar zeer complex: kaders moeten snel worden uitgewerkt, vrijwel elke bouwopgave bevindt zich in bestaand stedelijk gebied en raakt bestaande belangen in positieve of negatieve zin. Ook zien we de beschikbaarheid van voldoende bouwers en aannemers afnemen, met snel stijgende bouwkosten tot gevolg. De realisatie van het target staat daarmee constant onder druk.

 

 

Versterken bestaande woningvoorraad

Als het gaat om de verduurzaming van de woningvoorraad ligt de focus op het energetisch verbeteren van woningen en (voorbereid op) aardgasvrij. Via een gebiedsaanpak bieden we Rotterdammers het goedkoopste alternatief voor aardgas. Door slimme koppelingen te maken met werkzaamheden in de ondergrond en renovaties van grote vastgoedeigenaren, verminderen we overlast en kosten. Door proactief aan de slag te gaan in een aantal gebieden leren wij wat er nodig is om de energietransitie haalbaar en betaalbaar te maken. Uiterlijk in 2021 stellen we een warmte transitievisie op, waarin wij aangeven welke wijken voor en na 2030 van het aardgas afgaan.

 

Er valt nog een hoop te winnen in het minderen van energieverbruik. Energiecoaches en experimenten met de vervanging van energieverspillers (verouderde apparatuur) helpen daarbij. Ook zetten we in op de isolatie van woningen en het opwekken van duurzame energie. Het verduurzamen van de woningen loopt onder andere via de prestatieafspraken die we met de woningbouwcorporaties maken. In de Nota Kantoren, Bedrijfsruimte en Nota detailhandel hebben we uitgewerkt hoe de bedrijventerreinen en kantoren gaan helpen verduurzamen. Ons eigen vastgoed vervult waar mogelijk een voorbeeldrol.

 

Steigers op Zuid 2.0, het uitvoeringsplan particuliere woningvoorraad 2019-2022, verloopt conform planning

 

Het funderingsloket en het Fonds Duurzaam Funderingsherstel werken aan een hernieuwde samenwerkingsovereenkomst waardoor het fonds toegankelijker wordt voor Rotterdammers met financieringsproblemen gezien de uitvoering van urgent bloksgewijs funderingsherstel.

 

Er wordt een asbestloket ingesteld, als één centraal punt voor alle informatie, vragen en procedures met betrekking tot asbest in de stad. Dit plan van aanpak wordt in oktober 2019 aan de raad gestuurd. Het verbod op asbesthoudende dakbedekking is door de Eerste Kamer verworpen, maar het blijft ons doel dat dit soort dakbedekking zo snel mogelijk door eigenaren vervangen wordt. Daarom wordt, vanuit het asbestloket een stimulerende en informerende aanpak uitgerold met het doel eigenaren te informeren en aan te zetten tot het vervangen van deze dakbedekking.

 

Algemeen

Tijdens de Europese Top van 20 juni 2019 heeft de Europese Raad zijn strategische agenda voor 2019-2024 gepresenteerd. Er zijn sterke aanknopingspunten voor de gemeente met de Europese agenda. De nieuwe Europese Commissie die vanaf 1 november 2019 zal aantreden komt met een definitief werkprogramma voor de vijfjarige termijn en voor het eerste jaar. Deze agenda’s worden getoetst aan de doelstellingen in het taakveld Wonen en Bouwen. Op basis hiervan wordt voor het taakveld een EU-werkprogramma opgesteld. Hierin wordt opgenomen voor welke opgave Europese middelen beschikbaar zijn en welke invloed huidige en toekomstige Europese regelgeving heeft op het bereiken van de doelstellingen.

Wat willen we bereiken

Effect indicatoren

Groei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus

Woningvoorraad met toekomstwaarde

Basis op orde

Wat gaan we daar voor doen

Prestatie indicatoren

Groei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus

Woningvoorraad met toekomstwaarde

Basis op orde

Effect indicatoren

 201820192020202120222023
Collegetarget 12: Binnen 4 jaar start bouw van 18.000 woningen* Streefwaarde 4.500 9.000 13.500 18.000    
Realisatie 4.547          
Transformatie van 180.000 m2 kantoren Streefwaarde 45.000 90.000 135.000 180.000    
Realisatie 45.000 Volgt in 2020        
Ten minste 15.000 bestaande woningen zijn verduurzaamd, waarvan 10.000 aardgas vrij of daarop voorbereid** Streefwaarde   1.750 5.500 9.750 15.000  
Realisatie   Volgt in 2020        
* Streefwaarde binnen 4 jaar start bouw van 18.000 nieuwe woningen, gemiddeld 4.500 start bouw woningen per jaar realiseren
** opgave verdeeld over 4 jaar

Prestatie indicatoren

 

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2.000 studentenkamers (al dan niet tijdelijk of mobiel)

Streefwaarde

500

1.000

1.500

2.000

 

 

Realisatie

 

Volgt in 2020

 

 

 

 

NPRZ: Steigers op Zuid; Basiskwaliteit woningen (aantal woningen)

Streefwaarde

 

750

1.500

2.250

3.000

 

Realisatie

 

342 t/m juli

 

 

 

 

Vergunningverlening, handhaving en toezicht op grond van omgevingsrecht: aanvragen in behandeling genomen

Streefwaarde

 

2.400

4.800

7.200

9.600

 

Realisatie

 

1.355

 

 

 

 

Wijkgerichte aanpak funderingsproblematiek (aantal woningen)

Streefwaarde

 

1.500

3.000

4.500

6.000

 

Realisatie

 

Oude Noorden Noord 814 Essenburgbuurt 559

Gerrit v/d Lindebuurt 720

Samuel Mullerbuurt 327

Erasmuskwartier 364

 

 

 

 

Wat kost het

Overzicht van baten en lasten Wonen en bouwenRealisatie 2018Begroting
2019
Begroting
2020
Raming
2021
Raming
2022
Raming
2023
Baten exclusief reserves44.61642.90535.39429.71428.85928.189

Bijdragen rijk en medeoverheden 5.709 7.829 2.997 2.758 1.903 1.903
Financieringsbaten 89 0 0 0 0 0
Overige opbrengsten derden 33.381 35.076 32.397 26.956 26.956 26.286
Overige baten 5.438 0 0 0 0 0
Lasten exclusief reserves88.851118.777119.003105.10590.09769.550

Apparaatlasten 84.444 90.448 91.114 90.386 89.648 92.517
Inhuur 15.638 14.285 11.314 10.754 10.017 12.894
Overige apparaatslasten 1.832 2.033 2.120 2.082 2.082 2.081
Personeel 66.974 74.129 77.680 77.549 77.549 77.541
Interne resultaat -41.861 -24.659 -26.299 -26.025 -25.397 -25.739
Interne resultaat -41.861 -24.659 -26.299 -26.025 -25.397 -25.739
Programmalasten 46.268 52.988 54.189 40.744 25.846 2.773
Financieringslasten 0 0 0 0 0 0
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 38.486 43.358 46.259 29.641 14.241 -6.926
Kapitaallasten 2.657 1.682 3.437 6.432 8.442 8.700
Overige programmalasten -237 500 0 0 0 0
Salariskosten WSW en WIW 0 0 0 0 0 0
Sociale uitkeringen 0 0 0 0 0 0
Subsidies en inkomensoverdrachten 5.363 7.448 4.493 4.670 3.162 998
Saldo voor vpb en reserveringen -44.235 -75.872 -83.610 -75.391 -61.238 -41.361
Saldo voor reserveringen -44.235 -75.872 -83.610 -75.391 -61.238 -41.361
Reserves37.2096.38034.84537.49830.28421.123

Onttrekking reserves 37.409 47.817 59.845 50.998 33.784 21.123
Toevoeging reserves 6.063 41.668 25.000 13.500 3.500 0
Vrijval Reserves 5.863 231 0 0 0 0
Saldo -7.026 -69.492 -48.765 -37.893 -30.954 -20.238

Financiële bijstellingen

Bijstellingen Begroting 2019Begroting 2020Raming 2021Raming 2022Raming 2023
Voorjaarsnota 2019   -42.243 -16.261 -16.044 -17.672 -19.436
Bijstellingen Begroting 2020 Categorie          

Actualisatie kapitaallasten

Ramingsbijstellingen onvermijdelijk

0

0

0

0

0

Rotterdamwet

Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 

1.007 0 0 0 0

Onderbesteding Plan van aanpak Oud Crooswijk

Ramingsbijstellingen onvermijdelijk

1.595 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Funderingen

Reserves

0

0

0

0

0

Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling

Reserves

0

0

0

0

0

Bestemmingsreserve Investeringsfonds (IFR)

Reserves

0

-12

-114

-173

-177

Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ)

Reserves

0

0

0

0

0

Diverse bijstellingen reserves

Reserves

0

0

0

0

0

Bestemmingsreserve Inrichting buitenruimte gebieden

Reserves

0

0

0

0

0

Diverse bijstellingen bestemmingsreserves

Reserves

0

0

0

0

0

Toevoeging NPRZ Regiodeal Rotterdam Zuid

Taakmutaties

-18.500

-21.500

-10.000

0

0

Plan van Aanpak Oud Crooswijk

Kasschuiven

0

1.905

0

0

-1.905

Rotterdamwet budgetoverheveling

Technische wijzigingen

458

0

0

0

0

Skaeve Huse II

Technische wijzigingen

100

100

1.200

0

0

Actualisatie personele en materiele budgetten

Technische wijzigingen

-281

-228

-262

-474

318

Terugdraaien intensiveringen coalitieakkoord

Technische wijzigingen

0

0

0

0

13.723

Doorbelasten overhead van projecten

Technische wijzigingen

-11.876

-12.704

-12.629

-12.538

-12.610

Diverse bijstellingen

Technische wijzigingen

248

-65

-43

-96

-151

Begroting na wijzigingen   -69.492 -48.765 -37.893

-30.954

-20.238

Toelichting financiële bijstellingen

Actualisatie kapitaallasten

Als gevolg van wijzigingen in de investeringsplanning zijn de kapitaallasten in de meerjarenbegroting bijgesteld.

 

Rotterdamwet

Op het project Rotterdamwet vindt er in 2019 een onderbesteding plaats (€ 507), welke vrijvalt in het algemene beeld. In 2020 wordt bezien of het nodig is de middelen toe te voegen, zodat dit geen beleidsmatige effecten heeft.

Verder wordt het actieplan Coöperatieve woonvormen in 2019 opgesteld. De uitvoering van dit plan volgt in 2020 tot en met 2022. Daardoor vindt er in 2019 een onderbesteding plaats (€ 500), die vrijvalt in het algemene beeld.

 

Onderbesteding Plan van aanpak Oud Crooswijk

Bij het plan van aanpak Oud Crooswijk vindt in 2019 een onderbesteding plaats, welk vrijvalt in het algemene beeld. In 2020 wordt bezien of het nodig is de middelen toe te voegen, zodat dit geen beleidsmatige effecten heeft.

 

Bestemmingsreserve Funderingen

In 2019 is via resultaatbestemming over 2018 een bedrag van € 501 toegevoegd aan de bestemmingsreserve Funderingen. Dergelijke bestemmingsvoorstellen worden na vaststelling in de Voorjaarsnota 2019 bij de 2e herziening over 2019 verwerkt. De meerjarenbegroting is in lijn gebracht met de onttrekkingen uit deze bestemmingsreserve.

 

Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling

De begrote kosten ten laste van de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling zijn geactualiseerd. De belangrijkste wijzigingen betreffen:

  • de inrichting van het Spinozapark kan pas plaatsvinden na oplevering van schoolgebouw Open Venster. Het budget van € 1,1 mln is daarom doorgeschoven van 2020 naar 2021
  • voor het herinrichten van de buitenruimte Nassaukade Stieltjesstraat is € 1,9 mln gereserveerd voor de jaren 2019-2023, voor 2020 wordt € 0,8 mln aan uitgaven verwacht
  • de uitgaven voor de Coolsingel zijn geactualiseerd, daardoor verschuift een deel van de bijdrage vanuit reserve Gebiedsontwikkeling van 2019 naar 2020: € 0,6 mln
  • voor het project Boomgaardhof is een bijdrage van € 0,6 mln gereserveerd, voor 2019 € 0,1 mln en voor 2020 € 0,5 mln
  • voor de projecten Tuin van Noord, Polderlaan en Wijnhaveneiland is in totaal € 0,5 mln vanuit deze reserve gereserveerd. Dit leidt grotendeels tot uitgaven in 2020
  • voor het project buitenruimte Nieuw Crooswijk (Kerkhoflaan) zijn de lasten opgenomen voor de jaren 2019 t/m 2021 (respectievelijk € 100, € 800 en € 567). Voor deze lasten zijn middelen gereserveerd in de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling
  • voor Hart van Zuid is de fasering in de dekking vanuit de bestemmingsreserve IFR en de reserve Gebiedsontwikkeling aangepast. Dit leidt tot een lagere onttrekking in 2019 aan de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling van € 633

 

Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam (IFR)

De begrote kosten ten laste van de bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam (IFR) zijn geactualiseerd. Het saldo van de begroting wijzigt hierdoor niet, het betreft verschuivingen in de tijd. De belangrijkste wijzigingen betreffen:

  • de financiële regelgeving bepaalt dat niet alle uitgaven voor mobiliteitsmaatregelen Feyenoord City ten laste van het investeringskrediet mogen komen. Het gevolg daarvan is dat er meer kosten op korte termijn komen en minder kapitaalslasten op de lange termijn. Voor 2020 betekent dit € 2,7 mln  aan kosten ten laste van de bestemmingsreserve
  • er is € 2 mln gereserveerd voor het project MerweVierhavens. Groot deel van de uitgaven vindt pas in 2020 plaats. Daarom verschuift € 1,4 mln van 2019 naar 2020
  • er is € 6 mln overgeheveld van reserve IFR naar reserve NPRZ. De onttrekking aan de reserve IFR is verwijderd, € 1,5 mln voor de jaren 2019-2022, omdat dit nu vanuit reserve NPRZ betaald wordt
  • er verschuift € 0,7 mln van 2019 naar 2020 voor Mathenesserweg. In verband met afsluiting andere doorgaande wegen in de stad vinden de werkzaamheden in 2020 plaats
  • er verschuift € 0,5 mln van 2019 naar 2020 voor Essenburgpark. In 2019 is het park geopend. In 2020 worden de toegangen tot het park aangepakt
  • De kosten voor de buitenruimte Hordijk van € 0,6 mln worden vanwege het ontbreken van de causaliteit uit de grondexploitatie genomen. Voor deze lasten zijn middelen gereserveerd in de bestemmingsreserve IFR
  • De kosten en bijbehorende onttrekkingen aan de bestemmingsreserve IFR voor Hart van Zuid zijn in lijn gebracht met de huidige projectbegroting. Tevens is de fasering in de dekking vanuit de bestemmingsreserve IFR en de reserve Gebiedsontwikkeling aangepast. Dit leidt tot een hogere onttrekking in 2019 aan het IFR van € 0,85 mln
  • De opbrengsten uit de verkoop van de gronden ten behoeve van de aanleg van de A13-A16 vanuit het project Schieveen dienen ter dekking van de uitgaven die na 2019 zullen worden gedaan binnen Schieveen. De opbrengst van € 2,7 mln zal derhalve worden toegevoegd aan de bestemmingsreserve IFR.

 

Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ)

De begrote kosten ten laste van de bestemmingsreserve NPRZ zijn geactualiseerd. Daardoor zijn de uitgaven en de onttrekkingen in 2020 € 4,1 mln hoger. Het saldo van de begroting wijzigt hierdoor niet. De belangrijkste wijzigingen in 2020 betreffen:

  • er is € 6 mln overgeheveld van de reserve IFR naar de reserve NPRZ voor capaciteit NPRZ. De onttrekking aan de reserve is nu opgevoerd bij NPRZ: jaarlijks € 1,5 mln voor de jaren 2019-2022
  • voor Mijnkintbuurt blok 3 is € 7,5 mln gereserveerd voor de jaren 2019-2023, voor 2020 wordt € 0,9 mln aan uitgaven verwacht
  • voor de exploitatielasten als gevolg van strategische aankopen NPRZ is € 3 mln gereserveerd voor de jaren 2019-2023, voor 2020 wordt € 0,4 mln aan uitgaven verwacht
  • voor Zegenstraat is € 1 mln gereserveerd, voor 2019 € 0,6 mln en voor 2020 € 0,4 mln
  • voor de begeleiding van de transformatieopgave is € 0,5 mln gereserveerd, voor 2019 € 0,2 mln en voor 2020 € 0,3 mln

 

Diverse bijstellingen reserves

De onttrekkingen op de specificatiecode van de Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling worden omgezet naar projectspecifieke specificatiecodes.

 

Bestemmingsreserve Inrichting Buitenruimte gebieden 

De meeste projecten die gefinancierd worden vanuit reserve Inrichting Buitenruimte Gebieden worden dit jaar afgerond. Daarna wordt deze bestemmingsreserve afgesloten.

Een tweetal projecten is vertraagd, daarom worden de middelen voor deze projecten overgeheveld naar een andere reserve:

  • De deelgemeente IJsselmonde heeft een bedrag gereserveerd voor Spinozapark. Omdat schoolgebouw Open Venster nog niet is opgeleverd, verschuift de herinrichting van het Spinozapark naar 2021. Aangezien Spinozapark ook gefinancierd wordt vanuit reserve Gebiedsontwikkeling (voorheen ISV) wordt het bedrag van € 141 toegevoegd aan de reserve Gebiedsontwikkeling
  • De deelgemeente Charlois heeft een bedrag gereserveerd voor het voorzieningencluster Heyplaat. De realisatie van de gymzaal is echter vertraagd tot 2020. Daarom wordt het bedrag van € 90, dat hiervoor is gereserveerd, overgeheveld naar de reserve Onderhoud Vastgoed

 

Diverse bijstellingen bestemmingsreserves

In 2016 is een subsidie toegekend voor het realiseren van een surflocatie in het centrum van Rotterdam. Na een beroepsprocedure starten de werkzaamheden in 2019. De werkzaamheden zullen gereed zijn in 2020 en dan wordt de subsidie afgerekend. Volgens financiële regelgeving moeten de kosten in het jaar genomen worden, dat de prestatie geleverd is. Om die reden wordt het subsidiebedrag  en de dekking vanuit de bestemmingsreserve Stadsinitiatief  doorgeschoven van 2019 naar 2020. Een deel van de uitgaven voor cultureel erfgoed Hoek van Holland verschuift van 2019 naar 2020. Het bedrag van € 21 komt ten laste van de bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds.  

Daarnaast valt de uitvoering van het subsidieproject groenblauwe schoolpleinen onder het taakveld Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap, terwijl het lastenbudget en de dekking uit de bestemmingsreserve Kansrijke Wijken onder het taakveld Wonen en bouwen zijn begroot. De begroting wordt hierop bijgesteld. Het lastenbudget en de dekking uit de bestemmingsreserve Kansrijke Wijken worden binnen het programma Stedelijke Inrichting vanuit het taakveld Wonen en bouwen overgeheveld naar het taakveld Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap (€ 126).

 

Toevoeging NPRZ Regiodeal Rotterdam Zuid

Het Rijk heeft via het gemeentefonds geld beschikbaar gesteld voor Rotterdam Zuid. Voor de fysieke pijler worden deze baten toegevoegd aan de bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid.

 

Plan van aanpak Oud Crooswijk
In het Plan van aanpak Oud Crooswijk is een bijdrage gereserveerd voor de vergroening van een aantal straten en voor herinrichting van het Van Meekerenplein. De herinrichting van het Van Meekerenplein hangt samen met de aanpak van de woningvoorraad door Havensteder. Dit jaar is duidelijk geworden dat de buitenruimte pas in 2022-2023 heringericht kan worden. Daarom verschuift € 1.905 van 2020 naar 2023.

 

Rotterdamwet budgetoverheveling

Een deel van de kosten voor de uitvoering van de Rotterdamwet worden in 2019 verantwoord onder de taakvelden Openbare orde en veiligheid - Veiligheid, Openbare orde en veiligheid - Handhaving en toezicht en het taakveld Burgerzaken. Met deze wijziging is in de begroting budget vanuit het taakveld Wonen en bouwen overgeheveld naar de diverse taakvelden (€ 458). De verantwoording van de activiteit is overeenkomstig de richtlijnen met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV).

 

Skaeve Huse II

Het opdrachtgeverschap voor de realisatie en inpassing van het project Skaeve Huse II valt onder het taakveld Geëscaleerde zorg 18+, terwijl de budgetten voor de jaren 2019 t/m 2021 zijn begroot op het taakveld Wonen en bouwen. De begroting wordt hierop bijgesteld door deze budgetten over te hevelen vanuit het taakveld Wonen en bouwen naar het taakveld Geëscaleerde zorg 18+ (€ 100 in 2019 en 2020 en € 1,2 mln in 2020). De verantwoording van de activiteit is overeenkomstig de richtlijnen van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV).

 

Actualisatie personele en materiele budgetten

Voor de jaren 2019 tot en met 2023 zijn de personele en materiele budgetten geactualiseerd. Dit leidt tot technische bijstellingen in de inhuur, overhead en programmalasten. Deze mutaties hebben effect op drie programma's; Stedelijke Inrichting en Ontwikkeling, Verkeer en Vervoer en Overhead. Per saldo resulteert dit in een budget neutrale verschuiving over de programma's heen.

 

Terugdraaien intensiveringen coalitieakkoord
In de Voorjaarsnota 2019 is besloten om de intensiveringen uit het coalitieakkoord voor jaarschijf 2023 terug te draaien. Dit betreft het terugdraaien van de intensiveringen Actieplan huurwoningen middensegment, Pilot Cooperatieve Woonvormen en 18.000 Woningen. De toelichting op de bijstelling is opgenomen onder ‘samenvatting bijstellingen'.

 

Doorbelasting overhead van projecten

De toelichting op de bijstelling is opgenomen onder ‘samenvatting bijstellingen'.

 

Diverse bijstellingen

Onder de diverse bijstellingen vallen onder meer de WABO, de technische wijziging externe inkomsten en subsidies alsook aanpassingen in verscheidene bijdragen:

  • Verwacht wordt dat het aantal aanvragen van bouwvergunningen in 2020 zal toenemen ten opzichte van 2019. Tevens is de indexatie van 1,5% toegepast. Gelet op het criterium van een maximaal kostendekkend legestarief, heeft een heroverweging van de vast te stellen tarieven plaatsgevonden. De Wabo leges zijn per saldo 94,95% kostendekkend.
  • Uit de inventarisatie van de verwachte inkomsten voor verschillende projecten blijkt dat in 2019 een bedrag van € 1,8 mln aan externe inkomsten en € 2,6 mln aan subsidiebijdragen verwacht wordt. Deze inkomsten worden opgenomen in de begroting voor 2019. Deze inkomsten dekken de gemaakte kosten. De grootste wijzigingen betreffen de bijdrage vanuit Bestaand Rotterdam Gebied voor Getijdepark Nelson Mandela, die oorspronkelijk voor 2018 gepland stond en de externe inkomsten voor Nieuw-Kralingen.
  • De bijdrage voor herinrichting van het Spinozapark van € 415 verschuift van 2020 naar 2021. Verder wordt in 2020 bijdragen verwacht voor de Blankenburgverbinding, de Rijnhaven, en nog twee projecten. Per saldo nemen de inkomsten in 2020 af met € 0,2 mln.

Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving

  • De Nieuwe Transformatie Aanpak kantoren Rotterdam 2016-2020

  • Gebiedsaanpak energietransitie
  • Gebiedskoersen detailhandel 2017-2020

  • Groenplan Binnenstad

  • Het Rotterdamse coffeeshopbeleid 2013

  • Horecanota Rotterdam 2017-2021 

  • Hotelkader 

  • Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2015-2019 Rotterdam

  • Kadernota grondbeleid 2003

  • Meerjarenperspectief en uitvoeringsprogramma Warenmarkten

  • Meerjarenplan Bouw en Woningtoezicht 2018-2021

  • Nota prostitutie en seksbranche 2015

  • Plintenstrategie voor de Rotterdamse binnenstad

  • Programma Funderingsaanpak

  • Programma Kansrijke Wijken

  • Programma Oost 2017-2019

  • Programma Zelfbouw Rotterdam 2015-2018 - Pak je ruimte

  • Rotterdams beleid t.a.v. zendmasten mobiele telecommunicatie

  • Stedelijke Agenda Haven

  • Strategiedocument Food & The City - Stimuleren van stadslandbouw in en om Rotterdam

  • Update Economische Visie Rotterdam 2020. Koers houden, doorpakken en uitvoeren. 

  • Vastgoed, katalysator voor ontwikkeling (meerjarenperspectief Rotterdams vastgoed)

  • Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Rotterdam 2015

  • Visie Werklocaties Rotterdam 2030

  • Visie Werklocaties Rotterdam 2030: Detailhandelsnota/WNKLN N RTTRDM 2017

  • Visie Werklocaties Rotterdam 2030: REO Navigator Werklocaties Rotterdam 2015-2025

 

Omschrijving taakveld

Rotterdam groeit. Goed wonen zorgt voor een stabiele (thuis)basis in een dynamische stad en vergroot daarmee de kans dat Rotterdammers actief en gezond opgroeien, leren, participeren in de samenleving en economie en zichzelf ontwikkelen onder veranderende omstandigheden. De gemeente faciliteert uiteenlopende woonwensen binnen de stadsgrenzen waardoor iedereen die iets voor Rotterdam kan betekenen (en andersom) een plek kan vinden en het voor bedrijven ook aantrekkelijk is zich hier te vestigen vanwege de aanwezige talenten en capaciteiten. De groei van de stad, samen met bijvoorbeeld de nieuwe economie, energietransitie en klimaatverandering brengen ook allerlei risico’s met zich mee. Rotterdam ziet juist kansen in deze dynamiek en werkt aan een positieve vertaling daarvan. Tegelijkertijd werkt de gemeente daarmee aan de weerbaarheid en de veerkracht (resilience) van de stad.

Huidige en nieuwe Rotterdammers kunnen in de komende vier jaar in onze stad nog beter een huis passend bij hun wensen en mogelijkheden vinden, in een prettige, veilige en groene woonomgeving.  De gemeente pakt door op de ambities van de Woonvisie 2030, maar beseft dat de stad harder moet groeien qua woningaantallen en versneld moet verduurzamen en inspelen op andere transities (klimaat, mobiliteit, circulair bouwen, digitalisering) om ook in de toekomst een aantrekkelijke én resilient (veerkrachtig en toekomstbestendige) woonstad te kunnen blijven. Deze versnelling op de uitvoering van ambities is vastgelegd in het Addendum op de Woonvisie 2030.

 

Tegelijkertijd ligt er een opgave om te zorgen dat de basis op orde blijft in de bestaande woningvoorraad. Groepen woningzoekenden die nu tussen wal en schip dreigen te vallen en/of een maatschappelijke meerwaarde hebben, worden door de gemeente extra ondersteund in hun zoektocht naar een woning. Met als inzet het wonen voor Rotterdammers zo veel mogelijk betaalbaar, toegankelijk en overlastvrij te maken en houden.

Belangrijke ontwikkelingen die effect hebben op het wonen en bouwen, waarvan de aard en omvang van het effect nog lang niet allemaal duidelijk zijn:

  • Demografische ontwikkelingen zoals de ontwikkelingen in de huishoudensamenstelling, levensverwachting en migratie.
  • Nationale energietransitie en de vertaling daarvan naar Rotterdam. Een woning verhoogt haar toekomstwaarde (en daarmee ook WOZ-waarde) door volledig te zijn aangepast op schone energie
  • voortdurende klimaatveranderingen zodat woningen anders ingesteld moeten zijn op wateroverlast, waterschaarste en hittestress
  • stedelijke mobiliteitstransitie, waarbij ingezet wordt op schone deelconcepten voor modaliteiten en meer ruimte voor fietsen, OV en lopen in de directe woonomgeving wordt geboden
  • nationale en internationale ontwikkelingen ten aanzien van financiering van wonen zoals ontwikkelingen rondom het hypothecaire stelsel, de ontwikkeling van de rentestanden en de huurtoeslag en het landelijk fonds Duurzaam Funderingsherstel
  • landelijke ontwikkelingen ten aanzien van wetgeving zoals de evaluatie van de Woningwet, de komst van de Omgevingswet en eventuele veranderingen in de Wet maatschappelijke ondersteuning
  • landelijke subsidieregelingen en deals met het rijk ten aanzien van respectievelijk verduurzaming en het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ)
  • ontwikkelingen in de corporatiesector zoals fusies en saneringstrajecten
  • ontwikkelingen en afspraken rond wonen op bovenlokaal niveau zoals de regionale woningmarktafspraken in de regio Rotterdam en op Zuidvleugelniveau de afspraken in het kader van de Verstedelijkingsalliantie
  • ontwikkelingen in de markt (bijvoorbeeld prijspeil bouwmaterialen)

 

Strategische opgaven gebiedsontwikkelingen

Een aantal programma’s en gebiedsontwikkelingen in Rotterdam heeft belangrijke betekenis voor de sociaal-economische ontwikkeling van de stad. In deze ontwikkelingen wordt (in samenhang met andere beleidsambities) een belangrijke bijdrage aan de woningbouwopgave van de korte, middellange en lange termijn geleverd. Het betreft de navolgende ontwikkelingen.

 

Merwe4Havens

Het Merwe-Vierhavengebied (M4H), de plek voor de innovatieve maakindustrie, wordt verder ontwikkeld. Binnen M4H ontwikkelt het deelgebied Merwehavens zich tot een aantrekkelijk en duurzaam woongebied dat goed in verbinding staat met de directe omgeving en waarbij er (milieutechnisch) evenwicht is en uitwisseling plaatsvindt met de directe omgeving die bestaat uit het naastgelegen  Makersdistrict en de wijken Oud Mathenesse Witte Dorp, Bospolder Tussendijken en Spangen.

 

Stadionpark (incl. Feyenoord City)

Stadionpark is een grote gebiedsontwikkeling op Rotterdam Zuid, waar wonen, sporten en beleven samenkomt. Op de Sportcampus vindt een herschikking plaats van sportvelden en worden nieuwe accommodaties gerealiseerd, waarbij de 1e fase is afgerond en de overige delen in uitvoering zijn. Een stedenbouwkundig ontwerp voor woningen en onderwijs in de noordoosthoek van de Sportcampus wordt eind 2019 afgerond. De herinrichting van Park de Twee Heuvels is naar verwachting eind dit jaar klaar en de tender voor de woningbouwlocatie aan de noordrand van het park is begin juli 2019 gestart.

Het planproces voor de stadionontwikkeling en gebiedsontwikkeling Feyenoord City is in volle gang. De gebiedsontwikkeling bevat o.a. wonen, horeca, een hotel, bedrijvigheid, een sociaaleconomisch programma en een mobiliteitsprogramma. In 2020 worden de plannen getoetst aan de door de raad opgestelde voorwaarden, zoals vastgelegd in de Position Paper.

 

 

Hart van Zuid

De gebiedsontwikkeling Hart van Zuid (HvZ) heeft als doel het nieuwe centrum voor Rotterdam Zuid te realiseren. HvZ bestaat uit een integraal programma dat moet leiden tot economische en sociale verbetering, het verbeteren van verblijfsklimaat, -duur en comfort, verhogen van werkgelegenheid, borgen van goede vervoersverbindingen, borgen van duurzaamheid en verbeteren van veiligheid.

 

Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ): pijler Wonen

Binnen de pijler Wonen zetten we (via het Werkprogramma NPRZ Wonen 2019 – 2022) door op de transformatie van de focuswijken. Ingrepen in de goedkope woningvoorraad van Rotterdam-Zuid moeten ervoor zorgen dat gemengde woonmilieus op Zuid gerealiseerd worden, zodat er voldoende duurzame woonruimte beschikbaar komt voor sociale stijgers uit Zuid en nieuwe bewoners met midden- en hoge inkomens. Gemeentelijke middelen zijn vooral nodig voor de beoogde kwaliteitsslag in de goedkope particuliere woningvoorraad.

De uitspraak van de minister in het geschil tussen de gemeente en Woonbron heeft op de korte termijn geen gevolgen, omdat over de financiering van de projecten op korte termijn afspraken zijn vastgelegd (in het NPRZ Uitvoeringsplan 2019-2022, in het Werkprogramma NPRZ Wonen en in bestaande convenanten).

Voor de financierbaarheid van de ambities tot 2030 betekent de uitspraak dat de gemeente de corporaties niet kan verplichten om de grondige aanpak van de particuliere voorraad te co-financieren. Dat betekent dat op zoek zal moeten worden gegaan naar andere oplossingen om de NPRZ ambitie voor de grondige aanpak van de particuliere voorraad te realiseren en financieren. Het NPRZ is een Nationaal Programma. De gemeente zal in gesprek met het Rijk gaan over andere oplossingsrichtingen, waaronder hoe andere financieringsbronnen worden aangeboord.

 

Duurzame gebiedsaanpak

Verspreid over de stad bestaat een aantal aandachtsgebieden voor de energietransitie van de gebouwde omgeving. Het betreft de gebieden Reyerdijk/Groot IJsselmonde, Pendrecht-Zuidoost, Rozenburg, Lage Land Oost (Prinsenland) en Bospolder-Tussendijken. Hier komt een samenhangende, duurzame gebiedsaanpak. Ook wordt waar mogelijk een relatie gelegd met andere transities, denk aan langer thuis wonen.

 

Korte termijn ontwikkelingen woningbouw

Voorbeelden van actuele ontwikkelingen die direct bijdragen aan de groei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus zijn Park16Hoven, Nesselande, Lloydkwartier, Parkstad en de Binnenstad als city-lounge. Hier blijft de gemeente de marktpartijen en particuliere initiatiefnemers faciliteren en  uitdagen naar de opgave te kijken vanuit een uitgekiende, lange termijnvisie.

De bouwopgave wordt steeds zichtbaarder in de stad, op tal van plekken, waaronder op Katendrecht, de Binnenstad, Parkstad, het Motorstraatgebied en nabij de Coolhaven, zijn volop bouwactiviteiten aan de gang.

Ook wordt volop ingezet op het in ontwikkeling nemen van nieuwe bouwlocaties, het vermarkten van gemeentelijke bouwlocaties en het ruimte geven aan marktinitiatieven.