Beheer overige gebouwen en gronden

Beleidskaders, -monitors en wetgeving

Vastgoed en gronden inzetten als middel voor het behalen van maatschappelijke doelen

Goed rentmeesterschap uitoefenen: waardebehoud van bezittingen

Sturing geven aan en handhaving van het gebruik van onroerend goed: met privaatrechtelijke instrumenten stuurt de gemeente op het gebruik van onroerende zaken die aan derden in erfpacht of in eigendom zijn of worden gegeven en handhaaft de contracten

Ontwikkelingen en voortgang

Ga naar vorig P&C-document

Bestuursopdracht

In het onderdeel Begroting op orde van de Uitvoeringsagenda Vastgoed is gebleken dat het knelpunt in de begroting van Vastgoed voor een aanzienlijk deel wordt veroorzaakt door de systematiek Berekening kostendekkende huur die niet volledig kostendekkend is. Omdat de impact van het aanpassen van deze systematiek cluster overstijgend is, heeft het college in 2019 een bestuursopdracht gegeven. De opdracht is om de financiering van vastgoed zodanig vorm te geven dat deze sluitend is, de governance uit te werken en het invoeren van portefeuillemanagement.

De afronding van zowel de Bestuursopdracht Maatschappelijk Vastgoed (2016) alsmede de uitvoeringsagenda Vastgoed (2017) wordt onderdeel van deze nieuwe bestuursopdracht. Vanuit de Bestuursopdracht Maatschappelijk Vastgoed is er veel afstemming geweest met de beleidsdirecties over de vastgoedportefeuille. In 2019 zijn de voorzieningenplannen gemaakt. Deze plannen geven inzicht in het aanwezige maatschappelijke vastgoed per wijk en de (toekomstige) vraag naar maatschappelijke voorzieningen. Dit moet bijdragen aan een betere portefeuillesturing.

 

Verduurzaming portefeuille

De belangrijkste ontwikkeling op het gebied van overheidsvastgoed de komende jaren is het voldoen aan de Europese regelgeving, de Energy performance of buildings Directive (EPDB). Die houdt in dat nieuwbouw van gebouwen moeten voldoen aan een reeks wetten en regels. Zo moeten vanaf 1 januari 2020 alle nieuwe gebouwen in Nederland bijna energie neutrale gebouwen (BENG) zijn. Ook moet rekening worden gehouden met de milieubelasting van toegepaste materialen. Op 11 juni j.l. is een ontwerpbesluit met een wijziging van het Bouwbesluit 2012 voor Bijna energie neutrale nieuwbouw aan de Tweede Kamer aangeboden. Op dit moment geldt er een overgangsregime met BENG-vereisten voor verschillende overheidsgebouwen en Energieprestaties (EPC) voor overige gebouwen. In het voorstel komen de EPC te vervallen en is alleen nog sprake van BENG-eisen. De inwerkingtreding van de nieuwe BENG-eisen op zal 1 juli 2020 plaatsvinden. Met ingang van 2019 worden nieuwbouw- en renovatieprojecten BENG uitgevoerd.

 

Asbestdaken

Het wettelijk verbod op asbestdaken is uitgesteld. Uit oogpunt van veiligheid, inzicht te krijgen in de omvang van het asbestprobleem en de kosten wordt in 2019 een plan van aanpak opgesteld.

Wat willen we bereiken

Effect indicatoren

Vastgoed en gronden inzetten als middel voor het behalen maatschappelijke doelen

Goed rentmeesterschap uitoefenen

Sturing geven aan en handhaving van het gebruik van onroerend goed

Wat gaan we daar voor doen

Vastgoed en gronden inzetten als middel voor het behalen van maatschappelijke doelen

Goed rentmeesterschap uitoefenen

Privaatrechtelijke instrument inzetten als middel voor het behalen van ruimtelijke, maatschappelijke en economische doelen

Effect indicatoren  201820192020202120222023
Aantal te verkopen objecten commerciële portefeuille Streefwaarde   94        
Realisatie 65 17        
Het resultaat van de verkochte objecten is afhankelijk van de kwaliteit, type, ligging, metrage en vigerende boekwaarde. De prognose voor 2019 is 14,6 mln.

Wat kost het

Overzicht van baten en lasten Beheer overige gebouwen en grondenRealisatie 2018Begroting
2019
Begroting
2020
Raming
2021
Raming
2022
Raming
2023
Baten exclusief reserves203.518176.454142.697127.830125.527123.116

Bijdragen rijk en medeoverheden 44 0 0 0 0 0
Financieringsbaten 3 0 0 0 0 0
Overige opbrengsten derden 202.339 176.304 142.547 127.680 125.377 122.966
Overige baten 1.132 150 150 150 150 150
Lasten exclusief reserves174.554131.710118.40397.77391.38693.818

Apparaatlasten 9.096 12.036 12.364 12.335 12.328 12.213
Inhuur 1.659 1.426 2.522 2.509 2.502 2.502
Overige apparaatslasten 138 193 193 193 193 193
Personeel 7.300 10.417 9.648 9.633 9.633 9.518
Interne resultaat -111.174 -109.654 -108.570 -109.117 -113.867 -118.481
Interne resultaat -111.174 -109.654 -108.570 -109.117 -113.867 -118.481
Programmalasten 276.632 229.328 214.609 194.555 192.925 200.086
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 125.204 114.547 99.123 88.917 82.831 83.920
Kapitaallasten 128.363 96.796 96.617 86.795 91.023 97.110
Overige programmalasten 23.065 17.986 18.869 18.844 19.071 19.055
Salariskosten WSW en WIW 0 0 0 0 0 0
Subsidies en inkomensoverdrachten 0 0 0 0 0 0
Saldo voor vpb en reserveringen 28.964 44.743 24.293 30.057 34.142 29.298
Saldo voor reserveringen 28.964 44.743 24.293 30.057 34.142 29.298
Reserves5.1502.3984.5122.0982.0732.073

Onttrekking reserves 5.150 4.598 4.712 2.298 2.273 2.273
Toevoeging reserves 533 2.200 200 200 200 200
Vrijval Reserves 533 0 0 0 0 0
Saldo 34.114 47.142 28.805 32.156 36.215 31.372

Financiële bijstellingen

Bijstellingen

 

Begroting 2019

Begroting 2020

Raming 2021

Raming 2022

Raming 2023

Voorjaarsnota 2019

 

36.905

27.306

30.827

34.893

34.893

Bijstellingen Begroting 2020

Categorie

 

 

 

 

 

Actualisatie rentelasten erfpacht

Ramingsbijstellingen onvermijdelijk

0

0

0

0

0

Extra opbrengsten grondverkoop A13 en A16

Ramingsbijstellingen onvermijdelijk

2.089

0

0

0

0

Lagere opbrengsten reclame informatiepanelen

Ramingsbijstellingen onvermijdelijk

-750

0

0

0

0

Actualisatie onderhoud

Ramingsbijstellingen onvermijdelijk

-2.200

0

0

0

0

Actualisatie veilingopbrengst brandstofverkooppunten

 

Ramingsbijstellingen onvermijdelijk

8.398

0

0

0

0

Actualisatie verkoopopbrengsten

Ramingsbijstellingen onvermijdelijk

3.600

0

0

0

0

Renovatie museum Boijmans van Beuningen

Ramingsbijstellingen onvermijdelijk

500

0

0

0

0

Actualisatie kapitaallasten

Ramingsbijstellingen
onvermijdelijk

0

0

0

0

0

Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam (IFR) diverse projecten

Reserves

87

-72

-72

-72

-72

Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam (IFR) Katoenveem Keileweg 39-45

Reserves

0

0

0

0

0

Bestemmingsreserve Groot onderhoud (MJOP) gymzaal Heijplaat

Reserves

0

0

0

0

0

Bestemmingsreserve Tijdelijke maatregelen museum Boijmans van
Beuningen (Collectiegebouw)

Reserves

-2.000

0

0

0

0

Verlaging omslagrente (erfpacht en vastgoed)

Technische wijzigingen

0

2.503

2.679

2.896

3.062

Afroming ITL Interne rente concernhuisvesting 2020 - 2023

Technische wijzigingen

0

-306

-305

-303

-307

Afroming ITL Interne rente parkeren 2020 - 2023

Technische wijzigingen

0

-377

-395

-392

-390

Afroming ITL Interne rente sport 2020 - 2023

Technische wijzigingen

0

-12

-12

-12

-12

Afroming ITL Interne rente onderwijs 2020 - 2023

Technische wijzigingen

0

-741

-854

-972

-1.140

Doorbelasting overhead van projecten

Technische wijzigingen

578

591 590 589 329

Terugdraaien intensiveringen coalitieakkoord

Technische wijzigingen

0

0

0

0

-4.500

Diverse bijstellingen

Technische wijzigingen

-65

-87

-302

-412

-491

Begroting na wijzigingen

 

47.142

28.805

32.156

36.215

31.372

Toelichting financiële bijstellingen

Actualisatie rentelasten erfpacht

Bijstelling vindt plaats als gevolg van een wijziging in de grondwaardestand en de vooruitontvangen afkoopsommen erfpacht. 

 

Extra opbrengsten grondverkoop A13/A16

Voor de aanleg van de verbindingsweg tussen de A13-A16 is een aantal grondstukken verkocht. Op basis van de definitieve verdeling van de opbrengsten, komt de bruto opbrengst voor vastgoed € 2,5 mln hoger uit. De boekwaarde van deze grondstukken (€ 412) is ook afgeschreven en hiermee komt de totale netto opbrengst voor vastgoed  € 2,1 mln hoger uit.

 

Lagere opbrengsten reclame informatie panelen

De reclameopbrengsten voor vrijstaande vitrines zijn € 750 lager, omdat de vitrines later dan gepland beschikbaar komen voor de exploitant. Dit is het gevolg van vertraging met de omgevingsvergunning en de aansluiting van de vitrines op het elektriciteitsnet.

 

Actualisatie onderhoud

Er wordt € 2,2 mln toegekend om het voor 2019 noodzakelijke onderhoud te kunnen uitvoeren. Mede als gevolg van prijsstijgingen was het bestaande budget onvoldoende.

 

Actualisatie veilingopbrengst brandstofverkooppunten

De veiling van vier brandstofverkooppunten heeft € 8,4 mln meer opgebracht dan begroot. Bij het begroten wordt gebruik gemaakt van een gespecialiseerd bureau dat de verwachte veilingopbrengst voornamelijk berekent op basis van de volumeomzet (liters brandstof). Referentiecijfers van vorige veilingen hebben aangetoond dat deze manier van ramen conservatief is. Om die reden is de opbrengst bij de voorjaarsnota reeds met € 4 mln verhoogd. Deze € 8,4 mln komt daar bovenop.

 

Actualisatie verkoopopbrengsten

Om de extra onderhoudslasten te dekken worden extra verkopen gerealiseerd. Door extra inspanningen en geholpen door de gunstige marktomstandigheden is de verwachting dat er € 3,6 mln extra resultaat behaald kan worden.

 

Renovatie museum Boijmans van Beuningen

In de Voorjaarsnota 2019 zijn voor de incidentele lasten van maatregelen tot asbestsanering, onderhoud van installaties gedurende de verbouwing, voorbereiding en uithuizing van het pand toegekende middelen in de begroting verwerkt. Zoals aan u gemeld in de collegebrief van 14 mei 2019 (kenmerk: 19BB015832) verschuift de aanvangsdatum van de asbestsanering waardoor de verwachte aanwending van de beschikbare middelen (€ 1,2 mln) in 2019 achterblijft bij de begroting en wordt dit deels in 2020 verwacht. Op het project “renovatie museum Boijmans van Beuningen” vindt er derhalve in 2019 een onderbesteding plaats, welk vrijvalt in het algemene beeld. In 2020 wordt bezien of het nodig is de middelen toe te voegen, zodat dit geen beleidsmatige effecten heeft.

 

Actualisatie kapitaallasten

Als gevolg van wijzigingen in de investeringsplanning zijn de kapitaallasten in de meerjarenbegroting bijgesteld.

 

Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam (IFR) diverse projecten

Als gevolg van de verlaging van de omslagrente (het interne rentepercentage) van 2,25% naar 2% is de dekking ten behoeve van de kapitaallasten uit de bestemmingsreserve IFR voor diverse projecten in de meerjarenbegroting bijgesteld.

 

Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam (IFR) Katoenveem Keileweg 39-45

De onttrekking aan de bestemmingsreserve IFR is meerjarig geactualiseerd en daarmee in lijn gebracht met de verwachte uitgaven van het object Keileweg 39-45.

 

Bestemmingsreserve Groot onderhoud (MJOP) gymzaal Heijplaat

Aan de bestemmingsreserve Groot onderhoud (MJOP) wordt in 2020 een bedrag van € 90 onttrokken voor de inrichting van gymzaal Heijplaat.

 

Bestemmingsreserve Tijdelijke maatregelen museum Boijmans van Beuningen (Collectiegebouw)

Op 16 juli 2019 is de gemeenteraad met een collegebrief geïnformeerd over de voortgang van het Collectiegebouw en de dreigende meerkosten bij de bouw. Zoals in die collegebrief is aangegeven wordt het projectbudget niet verhoogd en wordt om die reden in deze 2e herziening van de begroting 2019 een toevoeging van € 2,4 mln gedaan aan de bestemmingsreserve Tijdelijke maatregelen museum Boijmans van Beuningen. Hiermee is een eventuele aanspraak op de contractuele gemeentelijke bijdrage aan een tekort gereserveerd. Als gevolg van incidentele opbrengsten is de toevoeging opgevoerd binnen de taakvelden Musea - Cultuur (€400) en Beheer overige gebouwen en gronden (€ 2,0 mln).

 

Verlaging omslagrente (erfpacht en vastgoed)

Als gevolg van de verlaging van de omslagrente (het interne rentepercentage) van 2,25% naar 2% zijn de rentelasten in de meerjarenbegroting bijgesteld (voor meer toelichting zie Grondslagen).

 

Afroming diverse interne leveringen - concernhuisvesting, parkeren, sport en onderwijs.

Als gevolg van de verlaging van de omslagrente (het interne rentepercentage) van 2,25% naar 2% zijn de rentelasten en de daarbij gerelateerde interne doorbelastingen binnen de gemeente in de meerjarenbegroting bijgesteld.

 

Doorbelasting overhead van projecten

De toelichting op de bijstelling is opgenomen onder ‘samenvatting bijstellingen’

 

Terugdraaien intensiveringen coalitieakkoord

In de Voorjaarsnota 2019 is besloten om de intensiveringen uit het coalitieakkoord voor jaarschijf 2023 terug te draaien. Dit betreft het terugdraaien van de intensivering 18.000 Woningen. De toelichting op de bijstelling is opgenomen onder ‘samenvatting bijstellingen'.

 

Diverse bijstellingen

Dit betreft diverse technische mutaties (waaronder weglekeffect, bijstelling baten en lasten erfpacht, verdeling taakstelling digitaliseringsagenda en kostenverdeling (overhead)) tussen kostenplaatsen en/of kostendragers.

 

Financieel risico

Er is nu sprake van een meer dan normale onzekerheid betreffende het realiseren van de begrote incidentele ontvangsten. Er wordt gewerkt aan een grote conversietransactie met een marktpartij. Gaat de transactie in 2019 door, dan zal een positief resultaat ontstaan. Zo niet, dan zal een negatief resultaat ontstaan. Er is nu onvoldoende zekerheid om de begroting aan te passen, dat gebeurt zo nodig in het najaar.

Omschrijving taakveld

De gemeente Rotterdam heeft in 2019 1.364 vastgoedobjecten in de maatschappelijke portefeuille en 1.773 objecten in de commerciële portefeuille. Vastgoed en gronden in gemeentelijk bezit worden ingezet ten bate van maatschappelijke doelstellingen en worden dusdanig beheerd dat ze toekomstbestendig zijn. Het bezit is geen doel op zich. Het verhogen van de kwaliteit van het Rotterdamse voorzieningenaanbod is wél een doel. De inzet is om hiertoe alleen de zogenaamde kernportefeuille aan gebouwen en gronden aan te houden, waarmee de maatschappelijk gewenste waarde kan worden gecreëerd. Dit betekent dat het gemeentelijke vastgoed moet bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen uit het coalitieakkoord en aan doelstellingen die zijn neergelegd in wet- en regelgeving (die zijn door vertaald in beleidsprogramma’s, zoals bij onderwijshuisvesting). Deze collegedoelstellingen zijn en worden vorm gegeven in plannen en programma’s die leiden tot vragen naar (gemeentelijk) vastgoed. De kaders waarbinnen dit gebeurt met betrekking tot vastgoed zijn vastgesteld in de kadernota Vastgoed. Door het hanteren van functioneel grondbeleid beheert de gemeente ruim 42.000 (grond)contracten van onroerende zaken die in erfpacht of in eigendom zijn uitgegeven door de gemeente.