De Rotterdammer en de Rotterdamse ondernemers meer structureel betrekken bij beleid en uitvoering. Van consultatie en inspraak naar meer coproductie en co-creatie.

De overheid zorgt voor handhaving van de rechtsorde en de openbare orde. Dit is van belang voor het versterken van de stabiliteit van een goed functionerende samenleving.

Een veilig leef- en uitgaansklimaat in Rotterdam, waarin bewoners en bezoekers zich vrij kunnen bewegen en kinderen veilig kunnen opgroeien. Tegelijkertijd zet het college in op het voorkomen van inmenging vanuit criminaliteit en op vermindering van overlast.

• In gesprek met Rotterdammers

De leden van het college en de medewerkers van de gemeente gaan veelvuldig in gesprek met bewoners en ondernemers in de wijken. Die gesprekken gaan over de vraagstukken en mogelijkheden in de wijken. Veel Rotterdammers zijn actief bij hun straat, buurt of wijk. Hun inzet is belangrijk voor een prettige en veilige stad. Met #betrokkenstad maakt de gemeente de inzet van bewoners meer zichtbaar. Er zijn ook bewoners die zich minder makkelijk laten horen. Het is een uitdaging om hun stem te horen en hun belang een plek te geven.

• Bewonersparticipatie

De gemeente zet instrumenten voort als Buurt bestuurt, Buurtpreventie, bijeenkomsten met senioren en Stuurgroep Veilig in de Wijk.
Nieuwe vormen van deelname via sociale media zorgen voor nieuwe kansen en mogelijkheden. De combinatie van offline en online participatie krijgt vorm. Zowel de inzet van whatsappgroepen als de introductie van een gemeentelijke app die mogelijkheid biedt om onveiligheid te melden (Veilig R). Een uitbreiding van kanalen betekent een betere toegankelijkheid.

• Betrouwbare en zichtbare overheid

De medewerkers van de gemeente zijn zichtbaarder in de wijken aanwezig. De gemeente streeft naar meer continuïteit van de medewerkers in de wijken, zodat er steeds meer bekende gezichten in de wijk te zien zijn. Het zijn de bekende gezichten in de wijk die zorgen voor contact met een waardering voor bewoners die hun steentje bijdragen.

• Ondermijnende criminaliteit

Ook de komende periode wordt de aanpak versterkt.  Ondermijnende criminaliteit zit in de haarvaten van de samenleving en vergt een stevige, langdurige en effectieve aanpak. Er is inzet op gebieden zoals de Spaanse Polder, Rotterdam-Zuid, Rotterdam-West en de haven. Daarnaast is inzet op thema’s zoals drugscriminaliteit, financieel-economische delicten, fraude met vastgoed, mensenhandel en Outlaw Motor Gangs.

Om ondermijnende criminaliteit beter te kunnen signaleren, voorkomen en aan te pakken wordt de formatie binnen de gehele gemeentelijke organisatie verder uitgebreid. Eind 2019 zal de "ondermijningstrein" op volle sterkte zijn. De trein bestaat uit een team van verschillende toezichthouders en handhavers van de gemeente Rotterdam (o.a. een boa, bouwinspecteur en een deurwaarder) dat systematisch bedrijfspanden door de hele stad controleert.
Andere partners (de politie, ISZW etc.) kunnen bij de controles aansluiten. De trein zal ook thema of branchegericht worden ingezet. Dit zal leiden tot een toename van de inzet van bestuurlijke bevoegdheden en instrumenten.

Naast personele uitbreiding wordt geïnvesteerd in materieel opzicht: m.b.v. nieuwe ICT- en registratiesystemen kan de gemeente betere analyses maken en meer zicht krijgen op achterliggende structuren en fenomenen. Hiermee wordt de informatiepositie binnen gemeente vergroot. Dit draagt bij aan een effectievere en efficiëntere aanpak van ondermijnende criminaliteit.

In 2020 wordt in Rotterdam-West samen met partners zoals de politie ondermijnende criminaliteit aangepakt, o.a. in een aantal winkelstraten. Aanvullend hierop wordt ingezet op een positieve economische ontwikkeling van de Vierambachtstraat en Schiedamseweg.

De aanbevelingen op basis van het rapport "Drugscriminaliteit in de Rotterdamse haven" van de Erasmusuniversiteit worden uitgewerkt in concrete acties. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een betere screening van personeel in de haven. Bedrijven zullen ook op het gebied van ondermijnende criminaliteit  intensiever gaan samenwerken. 

Vanuit de aanpak ondermijning is aandacht voor diverse vormen van uitbuiting, waaronder arbeids- en seksgerelateerde uitbuiting. Omdat in de prostitutie de communicatie voornamelijk verloopt via het internet en sociale media en een internationaler karakter heeft gekregen, heeft de overheid minder zicht op de prostitutiebranche. Dit levert een groter risico op misstanden zoals mensenhandel op. Daarom zet de gemeente in 2020 in op het doelgerichter binnenhalen van signalen van mensenhandel. De gemeente zet samen met de Stichting Fier in op het vergroten van de meldingsbereidheid onder Jongeren, daarnaast is geïnvesteerd op het internetrechercheren.
 

• Polarisatie en maatschappelijke onrust

De gemeente blijft ook in 2020 investeren in het netwerk van sleutelpersonen om eventueel oplopende spanningen te kunnen signaleren. Het streven is het geluid van gematigde groepen en personen nadrukkelijker te laten horen. Daarnaast krijgen sleutelpersonen en professionals trainingen aangeboden. Met deze maatregelen kunnen zoveel mogelijk mensen bijdragen aan het tegengaan van polarisatie en spanningen.

• Extremisme en terrorisme

Met de ‘Rotterdamse aanpak radicalisering, extremisme en polarisatie 2018- 2022’ wil de gemeente (potentieel) gewelddadig gedrag, dat ideologisch gedreven is, tegengaan. De gemeente heeft hierbij aandacht voor verschillende vormen van extremisme. De inzet is gericht op het vergroten van de  weerbaarheid van kwetsbare groepen, het vergroten van de  deskundigheidsbevordering van professionals en vrijwilligers over deze thema’s en de disengagement en de-radicalisering van geradicaliseerde personen en groepen. In 2020 zal er opnieuw aandacht zijn voor het (fysiek) weerbaarder maken van bepaalde objecten en groepen in de stad, bijvoorbeeld bij religieuze instellingen. Dit gebeurt zowel met fysieke beveiligingsmaatregelen, als organisatorische maatregelen en trainingen. De dreiging van extremisme en terrorisme wordt meegenomen in het evenementenvergunningentraject.

• High Impact Crime (HIC)

De aanpak van woninginbraken, straatroven en overvallen, de zogenoemde High Impact Crimes, blijft ook komend jaar alle aandacht krijgen vanuit de gemeente. Op alle fronten van de aanpak - van preventie tot repressie, en van de daderaanpak tot nazorg aan slachtoffers – is de gemeente actief, maar de aanpak valt en staat met goede samenwerkingsafspraken en integraal werken. De focus zal het komende jaar daarom liggen op het intensiveren en verbeteren van samenwerkingen. Verder blijft de gemeente telkens zoeken naar nieuwe interventies en samenwerkingsverbanden. Een voorbeeld daarvan is het Fieldlab Inbraakvrije wijk waar in 2019 in Lombardijen mee is gestart. Het  Fieldlab is een samenwerking tussen publieke en private partijen en kennisinstituten en is gericht op het ontwikkelen van nieuwe technische en innovatieve maatregelen om inbraken verder tegen te gaan.

Naast professionele partijen zijn bewoners en ondernemers ook belangrijke partners in het voorkomen van HIC-delicten. Ondernemers en bewoners, zoals senioren, die een groter risico lopen om slachtoffer te worden krijgen extra aandacht. De gemeente initieert preventieve aanpassingen in de fysieke omgeving, zoals het verbeteren van hang- en sluitwerk, geeft voorlichting en stimuleert bewoners en ondernemers zelf ook in actie te komen.

Daders van HIC-delicten krijgen een intensieve persoonsgerichte aanpak. Recente recidivecijfers laten  zien dat focus in de aanpak van daders nodig blijft. Op basis van kennis over de doelgroep zal er in de aanpak samen met
ketenpartners gedifferentieerd worden.

• Cyber resilience

In 2020 blijft de gemeente samen met haar partners werken aan het vergroten van hun informatiepositie en kennis rond ‘cyber’. Daarnaast wordt de  crisisbeheersingscapaciteit verder ontwikkeld aan de hand van drie specifieke cybercrisisoefeningen. Cybercriminelen zijn inventief en de vorm van cybercriminaliteit verandert continue. Daarom blijft de gemeente zich inzetten om dit tegen te gaan. Met verschillende acties en initiatieven wordt het bewustzijn van Rotterdamse burgers en ondernemers m.b.t cybercriminaliteit vergroot en wordt een handelingsperspectief aangereikt om de digitale weerbaarheid te versterken.  

• Leefbare wijken

Investeren in kwetsbare wijken is een continu proces. Desondanks blijven de indexcijfers van deze wijken achter op het stedelijk gemiddelde. De kwetsbare wijken zijn onderverdeeld in vijf focus- (Hillesluis, Bloemhof, Oude Westen, Carnisse, Tarwewijk) en dertien aandachtswijken. Wil de situatie in deze wijken structureel verbeteren dan kan dat alleen vanuit een integrale en duurzame aanpak. Wethouder Wijken is verantwoordelijk om een integrale aanpak focuswijken op te zetten. Ervaring heeft geleerd dat op alle domeinen de nodige opgaven liggen en een veiligheidsaanpak alleen niet genoeg is om deze wijken er duurzaam bovenop te helpen. Niet alleen de gemeentelijke clusters moeten hierbij nauw samenwerken, maar ook de inzet van externe partijen is van essentieel belang om het verschil te kunnen maken.

Het college zet de aanpak tegen seksuele straatintimidatie onverminderd voort. Ook doet de gemeente opnieuw onderzoek naar de ervaren seksuele straatintimidatie voor het monitoren en bijsturen van de aanpak.

Cameratoezicht is mogelijk als sluitstuk van de veiligheidsaanpak om de balans in de wijken te waarborgen, indien dit nodig is voor de handhaving van de openbare orde. Momenteel hangen er meer dan 400 camera’s in de stad die zowel preventief dienen als helpen bij opsporingszaken.

• Levendige en gastvrije stad

Met de horecagebiedsplannen wordt gebiedsgericht de ontwikkeling van de
horeca in de komende jaren geschetst. Hierin worden de veiligheidssituatie,
ruimtelijke ontwikkeling, economische stand van zaken en het vestigingsklimaat
meegenomen. Het belangrijkste doel is het creëren van balans tussen ruimte voor ondernemerschap en de bescherming van het woon- en leefklimaat. Het zoeken naar een goede balans wordt met een groeiende stad steeds  belangrijker. In 2019 zijn bijna alle horecagebiedsplannen herzien en vastgesteld. Het college onderzoekt de mogelijkheden om nachthoreca te ontwikkelen in de buitengebieden. Zo krijgt de noordzijde van het strand van  Hoek van Holland de mogelijkheid om nachthoreca uit te breiden en is het mogelijke een nieuwe 24 uurszaak te starten in een aangewezen gebied. Met de opkomst van dakterrassen ontstaat meer verlevendiging op daken, met name in het centrum. Dakterrassen die tot 23 uur open zijn, zijn van harte welkom in de stad en waar mogelijk wordt maatwerk geboden. Tevens wordt in aanloop naar een nieuwe horecanota onderzoek gedaan naar tussencategorieën voor sluitingstijden en start er een onderzoek naar 24-uursvergunningen. 

Rotterdam blijft nog steeds populair als festival- en evenementenstad. Zowel veiligheid, levendigheid en een prettig woon- en leef­klimaat voor omwonenden als ruimte voor ondernemers zijn belangrijke aspecten hierbij. Met de nieuwe Nota Evenementenvergunningen en de visie op Evenementen wil het college invulling geven aan hoe de spreiding, in tijd en ruimte, van evenementen beter in balans gebracht worden met andere functies van de stad en de veiligheid. De vele festivals en evenementen die worden georganiseerd blijven vragen om duidelijke afspraken die de veiligheid en het welzijn van bezoekers, deelnemers en omwonenden zoveel mogelijk garanderen. De Nota Evenementenvergunningen gaat uit van het principe ‘high trust, high penalty’:
ruimte bieden waar het kan en conse­quenties verbinden waar nodig.

• Veiligheid in het Openbaar Vervoer

In de Voorjaarsnota 2019 is aangegeven dat de gemeente de subsidie aan de RET voor de inzet van OV-surveillanten verlaagt met € 500. Over de invulling hiervan vindt overleg plaats tussen de wethouder handhaving en de directie van de RET.

Inzet van door gemeente gefinancierde OV-surveillanten (bovenop de inzet van OV-surveillanten van de RET) en de inzet van het instrument OV-verbod, is onderdeel van een veel breder pakket aan functies en instrumenten op het gebied van sociale veiligheid in het OV. Dit palet aan maatregelen wordt grotendeels gefinancierd vanuit de subsidie Sociale Veiligheid OV die de MRDH jaarlijks verleend in het kader van de railconcessie en op basis van een jaarlijks door de RET aan te leveren plan sociale veiligheid.

RET zet - in nauwe afstemming met de ketenpartners en gemeente - diverse maatregelen in ten behoeve van de sociale veiligheid in het OV, zoals conducteurs tram, controleurs openbaar vervoer, OV-surveillanten RET, burgercontrole & observatie, veiligheidsconvenanten (denk aan warm weer protocol strand Nesselande), veiligheidsopvolgingsteams (VOT) en cameratoezicht.

Daarnaast wordt in het vervoersgebied Rotterdam het OV-reisverbod op alle tramlijnen ingezet. Vanaf juli 2017 geldt op de metro ook een OV-reisverbod voor bedelaars, en vanaf april 2018 kan ook aan schennisplegers in de metro een OV-verbod opgelegd worden.

OV-surveillanten zijn specifiek opgeleid voor de functie van toezichthouder. Zij dragen bij aan een positief sociaal veiligheidsgevoel van de reizigers in de metrovoertuigen. Het verlenen van service, het geven van actuele reisinformatie en het toezicht houden op de naleving van de RET-huisregels, behoort tot de kerntaken van de OV-surveillant. OV-surveillanten zijn overigens (in tegenstelling tot de Controleurs Openbaar Vervoer), niet BOA-bevoegd.

De door de gemeente gefinancierde OV-surveillanten worden woensdag t/m zaterdag in de avonduren ingezet in de metro. Uitgangspunt voor 2020 is dat de inzet van deze OV-surveillanten volledig risico gestuurd en op flexibele wijze plaatsvinden, om zo het rendement van de OV-surveillanten te vergroten in relatie tot de sociale veiligheid in de metro.

Om de OV-surveillanten nog beter voor te bereiden op hun taak is in 2019 is een start gemaakt met zelfverdedigingscursussen voor OV-surveillanten. De training is afgestemd op de aard van de functie en bestaat uit agressiebeheersing en de-escalatietraining. De trainingen zullen in 2020 worden gecontinueerd.

• Kwetsbare doelgroepen

Sommige inwoners hebben complexe problemen die zowel het domein van zorg als het domein van veiligheid raken. Oplossingen voor deze problemen zijn te bereiken door een persoonsgerichte aanpak vanuit beide domeinen. Daarom vullen keten- en netwerkpartners elkaar aan en trekken zij samen op. De partners richten zich onder meer op mensen met verward gedrag en op mensen met een licht verstandelijke beperking, maar ook op de dak-en thuislozen. Deze mensen zijn oververtegenwoordigd in de strafketen, of zorgen voor veel overlast in de buitenruimte.  De opgave is om voor deze groepen passende instrumenten en maatregelen in te zetten om faalervaringen, uitval en herhaling te voorkomen. Met name voor deze laatste groep experimenteert de gemeente met een focusaanpak in Centrum en Feijenoord, gericht op het bestrijden van overlast, maar ook op “hands-on”aanpak en hulpinzet.

De aanpak van jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit onderdeel van het beleidskader jeugd “Rotterdam Groeit”. Het college zet in op problematische jeugdgroepen met een groeps-en persoonsgerichte aanpak. Daarin werkt de gemeente samen met diverse partijen aan duurzame oplossingen, onder meer door inzet van het jongerenwerk, inclusief het Stedelijk Team Jongerenwerk en jeugdhandhaving. Ook werkt de gemeente hierbij samen met wijkteams, scholen en politie. In de jeugdoverlast-hotspotgebieden zet de gemeente het Stedelijk Team Jongerenwerk en jeugdhandhavers in.

•  Woonoverlast

De leefbaarheid in de wijk en het veiligheidsgevoel van Rotterdammers wordt verbeterd door woonoverlast aan te pakken. Burgers mogen vertrouwen op een adequate aanpak van woonoverlast door de gemeente en de partners.

Woonoverlast kan overal voorkomen, alle lagen van de bevolking hebben ermee te maken. Deze overlast ontstaat door verschillende vormen van sociale en/ of maatschappelijke problematiek. Denk bijvoorbeeld aan verschil in leefstijl, asociaal gedrag, strafbaar gedrag, verstoorde (buren) relaties, overbewoning, uitzichtloosheid en personen met verward gedrag. De aanpak van woonoverlast is een ketenaanpak, waarbij veel partners betrokken zijn met verschillende achtergronden, denk bijvoorbeeld aan veiligheid, huisvesting en zorg.

De gemeente heeft de regie op deze ketenaanpak, hiervoor is de functionaris veiligheidsregisseur woonoverlast aangesteld. Samen met partners is de basis voor de ketensamenwerking vastgelegd in het nieuw verschenen Actieplan aanpak woonoverlast 2019 – 2023: Samen tegen woonoverlast. Afspraken worden geborgd in een nieuw convenant.