Samenkracht en burgerparticipatie

Beleidskaders, -monitors en wetgeving

Rotterdammers zijn zelfredzaam en weten goed hun eigen talenten en die van hun sociale omgeving te benutten

In Rotterdam vinden we het belangrijk dat mensen meedoen en dat we samen met alle Rotterdammers werken aan een ontspannen samenleving, met de Nederlandse waarden waaronder vrijheid en gelijkwaardigheid als fundament en beheersing en kennis van de Nederlandse taal als fundament

Een vernieuwde aanpak voor Rotterdamse statushouders

Kinderen en jongeren groeien kansrijker, veiliger en gezonder op

Ontwikkelingen en voortgang

Ga naar vorig P&C-document

Nieuw Rotterdams Welzijn

De voor 2019 te behalen resultaten voor de Welzijnsopdrachten zijn waar nodig aangepast en aangescherpt op basis van de ervaringen en rapportages 2018 en 2019. Dit met als doel dat de ondersteuning van de Rotterdammers verder verbetert. Voor 2020 zullen waar nodig resultaten verder worden aangescherpt en aangepast. De inzet van Welzijn op het onderdeel financiële ondersteuning en schulddienstverlening wordt afgestemd met de vernieuwde stedelijke aanpak op dit terrein.

In het uitvoeringsprogramma Rotterdam, Ouder en Wijzer zijn de ambities voor ouderen zo concreet mogelijk uitgewerkt voor de jaren 2019 en 2020. Het programma is door het college vastgesteld en is voor de zomer naar de raad verstuurd.

In 2019 is een start gemaakt met het beter en gerichter uitvoeren van de huisbezoeken 75+. Er is meer aandacht voor ouderen die een verhoogd risico lopen op eenzaamheid, zoals verlies van een partner en verhuizing naar een nieuwe wijk. Dit als onderdeel van de pijler 'Ertoe doen' van het uitvoeringsprogramma Rotterdam, Ouder en Wijzer. In 2020 wordt deze verbeterde uitvoering doorontwikkeld. In 2019 wordt een pilot uitgevoerd om de gegevens van de afgelegde huisbezoeken te verwerken in wijkrapportages. Het doel daarvan is dat samen met wijknetwerkpartners nog beter inzet kan worden gepleegd op eenzame ouderen. In 2020 worden de wijkrapportages in alle gebieden uitgevoerd.

In 2019 is een afwegingskader voor gebruik van de Huizen van de Wijk voor religieuze erediensten en politieke bijeenkomsten vastgesteld. Dit ter uitvoering van een tweetal moties die hierover zijn aangenomen.

Opzoomer Mee heeft bij zijn aanpak voor 2019 meer aansluiting gezocht bij voor de gemeente belangrijke thema’s, zoals klimaat/duurzaamheid, ouderen en gezondheid.

In 2019 onderzocht Samenspel (stedelijke) ondersteuningsbehoefte onder vrijwilligersorganisaties. De aanbevelingen vanuit dit onderzoek gebruiken we bij de inrichting van de nieuwe stedelijke ondersteuningsstructuur: er komt een stedelijk mantelzorgsteunpunt, een aanbod aan trainingen en cursussen voor vrijwilligers (-organisaties), en een vorm van ‘Advies op maat’ voor vrijwilligersorganisaties. We hebben ook het startschot gegeven voor de nieuwe inkoop van het Online Matchingsinstrument Vrijwillige Inzet (OMVI) dat online vraag en aanbod van Informele zorg en ondersteuning matcht. De verschillende onderdelen zijn in de loop van 2020 beschikbaar voor Rotterdammers en organisaties.

De stedelijke uitvoeringsagenda ‘Zorgzaam010’ krijgt verder vorm: met onze stedelijke partners verkennen we in werkgroepen wat de mogelijkheden zijn van inzetten op 1) netwerk bouwen, creëren van overzicht en inzicht (voor Rotterdammers en organisaties), 2) stimuleren van burenhulp en 3) samenwerking formele en informele zorg.

Het onderzoek ‘Tel je zegeningen’ laten we nog een keer uitvoeren om de maatschappelijke impact van religieuze en levensbeschouwelijke organisaties in beeld te brengen. Na een doorlopen offertetraject is het onderzoek recent gegund. Uitkomsten van het onderzoek worden tweede kwartaal 2020 verwacht.

Begin juni 2019 is aan de commissie ZOCS een brief gestuurd met informatie over de voortgang van het Welzijnswerk binnen Rotterdam.
Tevens is aan de commissie ZOCS begin juli en begin september een tweetal brieven gestuurd met informatie over de voortgang van het welzijnswerk in Feijenoord zoals dat door Humanitas wordt uitgevoerd.

 

Integratie en Samenleven

Eind januari is een conceptversie van het actieprogramma ‘Relax. Dit is Rotterdam’ besproken in de commissie WIISA, daarna een definitieve versie in februari en in de raad in maart. Dit actieprogramma omvat de visie, doelstellingen en actiepunten waarmee het college de acceptatie van diversiteit stimuleert in de Rotterdamse samenleving en inburgering van nieuwkomers bevordert. In juli heeft de raad een aanvullende brief ontvangen met een voorstel voor het voeren van een ‘acceptatietarget’ voor Relax.

De actiepunten van ‘Relax’, inclusief de opbrengsten van de besprekingen in de commissie en de gemeenteraad, zijn inmiddels verwerkt in aanbestedingen, inkoopopdrachten en subsidieverstrekkingen waarover we de raadscommissie WIISA nader informeren in de halfjaarlijkse voortgangsbrief in oktober 2019, inclusief meer gedetailleerd inzicht in de inzet van middelen zoals toegezegd aan de commissie WIISA. 1 januari 2020 zullen de nieuwe contracten als gevolg van deze aanbestedingen in werking treden.

 

Rotterdamse aanpak statushouders

Per januari is de Rotterdamse Aanpak Statushouders 2.0 van start gegaan. De Rotterdamse Aanpak Statushouders 2.0 (2019–2022) omvat alle basiscomponenten voor succesvolle participatie in de samenleving: huisvesting, zorg, leren (taal en waar nodig opleiding) en toeleiding naar werk. De aanpak legt de nadruk op toeleiding naar werk en onderwijs om ervoor te zorgen dat statushouders in hun eigen inkomen voorzien en meedoen in de Rotterdamse samenleving. De vernieuwde aanpak heeft de volgende doelen:

  1. de taakstelling statushouders die het Rijk jaarlijks oplegt realiseren
  2. statushouders zijn in beeld bij zorgprofessionals of schuldhulpverleners
  3. tachtig procent van alle Rotterdamse statushouders met een bijstandsuitkering is binnen zes maanden na toekenning van de uitkering gestart met het inburgeringstraject
  4. het aantal bijstandsuitkeringen voor statushouders daalt van 1.950 naar 1.540 (nieuw target is 1929-1507 i.v.m aangepaste nulmeting).

Naast dat er nieuwe doelstellingen zijn en de aanpak is geïntensiveerd en gespecialiseerd, richt de vernieuwde aanpak zich op een grotere groep statushouders: iedereen die vanaf 2013 in Rotterdam is komen wonen (dus niet meer alleen vanaf 2016). Dit doen we omdat de praktijk leert dat er (als gevolg van de stelselwijziging inburgering 2013) een te grote groep over dreigt te blijven, die nog niet zelfredzaam is.

Een aantal activiteiten moet nog worden geïmplementeerd, zoals het werken met een assessment. Momenteel ontwikkelen we deze zelf. Verder liggen we op koers voor de collegetarget wat betreft het bijstandsvolume van statushouders. Het percentage dat tijdig start met inburgering betreft een nieuwe registratie. Statushouders moeten binnen een haf jaar starten met inburgering. Dat kunnen we nu nog niet exact meten omdat nog niet iedereen een half jaar in Rotterdam is.

 

Minderjarige Rotterdammers

Rotterdam Groeit
Op basis van Rotterdam Groeit wordt steeds meer geïnvesteerd in de meest relevante factoren voor het kansrijk, veilig en gezond opgroeien van kinderen en jongeren. Mede daarmee ambieert Rotterdam dat de positieve trend van afnemende problematiek (zoals criminaliteit, slechte geboorte-uitkomsten, drugs- en alcoholgebruik, schooluitval) zich doorzet. In oktober verschijnt de nieuwe Staat van de Jeugd (editie 2019) waarin inzichtelijk gemaakt is hoe het gaat met de Rotterdamse kinderen en jongeren. De unieke wetenschappelijke basis van Rotterdam Groeit krijgt steeds meer landelijke aandacht: voor de zomer heeft het Nederlands Jeugdinstituut met de gemeente een bijeenkomst georganiseerd om de kennis achter en de ervaringen met de werkwijze te delen.

 

Drugs & Alcohol
Een nieuw en compacter preventie- en handhavingsplan volgt het programma Drugs & Alcohol op. Hiermee wordt de wettelijke verplichting uit de Drank- en Horecawet ingevuld. Rond de zomer gaat dit plan naar de gemeenteraad. Hierin is onder andere meer aandacht voor gamen en gebruik onder studenten op hogescholen en universiteit.

 

Stevige Start
In 2019 is er een coalitie in het kader van Kansrijke Start gevormd met professionals en bestuurders uit het medisch en sociaal domein. Deze werkt vanuit de twee domeinen tegelijk aan de gezamenlijk gekozen actiepunten om schade bij de baby te voorkomen en kinderen een Stevige Start te bieden. De coalitie werkt onder andere aan betere signalering al tijdens de zwangerschap en aan gerichtere ondersteuning voor de minder zelfredzame zwangeren. Steeds meer kwetsbare zwangeren worden bereikt.

 

Kansrijk Opgroeien
Rotterdam loopt met haar preventieve aanpak op jeugd in Nederland voorop. Samen met het Nederlands Jeugdinstituut is hiervoor de methodiek Wijkprogrammering ontwikkeld waarvan de publicatie 2019 is. Andere gemeenten hebben hier interesse in getoond vanwege het belang om het jeugdstelsel van hulp naar preventie te transformeren. In 25 wijken van Rotterdam wordt Wijkprogrammering toegepast. In 2019 komen hier nog 6 wijken bij. Door de intensiviteit lopen we achter op de oorspronkelijke planning. De aanpak vergt meer capaciteit dan voorzien.

In 2019 is de Wijkprogrammering gekoppeld aan de wijkgerichte aanpak van de directie Veilig in Focuswijken waarmee een integrale preventieve aanpak ontstaat.
Er is in 2019 een sterke toename van de wijkgerichte inzet van effectieve interventies. Wijkprogrammering heeft meer en meer een sturend effect op het preventief en samenhangend aanbod op beschermende en risicofactoren. Een voorbeeld is een doorlopende wijkgerichte inzet van jong tot oud op huiswerkbegeleiding PO, VO en MBO. Het trainen op interventies bij verschillende partners, zodat een wijkpool ontstaat van deskundigen die op vele plekken kan worden ingezet (Bijvoorbeeld de Rots en Waterpool in Noord). In 2020 wordt wijkprogrammering verder uitgebreid naar andere wijken.

Wat willen we bereiken

Effect indicatoren

Nieuw Rotterdams Welzijn

Integratie en Samenleven

Rotterdamse aanpak statushouders

Minderjarige Rotterdammers

Wat gaan we daar voor doen

Prestatie indicatoren

Nieuw Rotterdams Welzijn

Integratie en samenleving

Rotterdamse aanpak statushouders

Minderjarige Rotterdammers

Effect indicatoren 201820192020202120222023
Collegetarget 4a: 80% van alle Rotterdamse statushouders met een bijstandsuitkering is binnen 6 maanden na toekenning van de uitkering gestart met een inburgeringstraject Streefwaarde   80% 80% 80%    
Realisatie            
Collegetarget 4b: In deze collegeperiode daalt het aantal bijstandsuitkeringen voor statushouders in Rotterdam naar 1.507*. Streefwaarde 1.929 1.900 1.769 1.638 1.507**  
Realisatie 2018 geldt als nulmeting          
Collegetarget 7: De eenzaamheid onder ouderen (65+) daalt 3% punt*** Streefwaarde     51% 50%    
Realisatie            
Drugs & Alcohol: Vermindering van drugs- en alcoholgebruik onder jongeren              
14/15 jarigen ooit alcohol gebruikt Streefwaarde   31% 30% 29% 28%  
Realisatie            
Bingedrinken 14/15 jarigen Streefwaarde   7% 7% 6% 6%  
Realisatie            
VSO leerlingen blowen*** Streefwaarde         35%  
Realisatie            
PrO leerlingen blowen*** Streefwaarde         6%  
Realisatie            
ROC leerlingen blowen*** Streefwaarde         20%  
Realisatie            
* De daling betreft het saldo van instroom en uitstroom. De instroom ligt buiten de invloedsfeer van de gemeente. De aanname die het college maakt op basis van ervaringscijfers is dat de jaarlijkse huisvesting van statushouders in Rotterdam daalt naar 600 personen (waaronder kinderen), gelijk aan circa 310 nieuwe uitkeringen per jaar. De uitstroom ligt voor een belangrijk deel binnen de invloedssfeer van de gemeente. De inspanningen worden gericht op uitstroom naar werk en bij een deel van de jongeren naar studie
** Peildatum voor de eindwaarde van 1.507 is 1-1-2022.
** Doel is om het percentage ouderen (65+) in Rotterdam dat aangeeft matig tot ernstig eenzaam te zijn met 3%-punt te laten afnemen van 53% tot 50%. Eenzaamheid is een gevoel, dat zich niet eenvoudig laat meten.
Sinds jaar en dag is de eenzaamheidsschaal van prof. dr. De Jong-Gierveld het instrument om eenzaamheid in Nederland te meten. Dit meetinstrument wordt in Nederland gebruikt in de landelijke GGD-gezondheidsmonitor. Met dit instrument wordt eens per vier jaar o.a. gemeten hoe eenzaam Nederland is.  Op basis van deze survey kan ook een rapportage voor Rotterdam worden samengesteld.  In 2021 komt de volgende gezondheidsmonitor uit.
*** De voortgang wordt op deze scholen middels onderzoek pas in 2021/2022 gemonitord.
Prestatie indicatoren 201820192020202120222023
Percentage 75-+ers waarbij het huisbezoek heeft geleid tot een vervolgactie (doorverwijzing, wijkteam, wijknetwerk e.d.) Streefwaarde 25% 25% 25% 25% 25%  
Realisatie            
Aantal Opzoomerstraten Streefwaarde 1.900 1.900 1.900 1.900 1.900  
Realisatie 1.902          
Kansrijk opgroeien: Aantal wijken waarin wijkprogrammering wordt toegepast Streefwaarde 25 34 44 44 44  
Realisatie 25 31        

Wat kost het

Overzicht van baten en lasten Samenkracht en burgerparticipatieRealisatie 2018Begroting
2019
Begroting
2020
Raming
2021
Raming
2022
Raming
2023
Baten exclusief reserves1.269920643628628628

Bijdragen rijk en medeoverheden 1.031 520 221 207 207 207
Overige opbrengsten derden 238 400 421 421 421 421
Overige baten 0 0 0 0 0 0
Lasten exclusief reserves104.99889.35690.32289.46787.34682.167

Apparaatlasten 36.198 9.620 7.949 7.869 7.614 7.568
Inhuur 7.104 1.247 61 61 75 75
Overige apparaatslasten 715 145 48 46 34 43
Personeel 28.379 8.228 7.840 7.762 7.504 7.450
Interne resultaat -1.970 378 172 172 172 172
Interne resultaat -1.970 378 172 172 172 172
Programmalasten 70.770 79.358 82.201 81.426 79.561 74.427
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 42.202 44.324 46.783 46.559 46.206 42.604
Kapitaallasten 0 0 0 0 0 0
Overige programmalasten -32 0 0 0 0 0
Salariskosten WSW en WIW 0 0 0 0 0 0
Sociale uitkeringen -1 0 0 0 0 0
Subsidies en inkomensoverdrachten 28.602 35.033 35.418 34.867 33.355 31.823
Saldo voor vpb en reserveringen -103.729 -88.436 -89.679 -88.839 -86.718 -81.539
Saldo voor reserveringen -103.729 -88.436 -89.679 -88.839 -86.718 -81.539
Reserves1.1628500000

Onttrekking reserves 1.162 850 0 0 0 0
Toevoeging reserves 0 0 0 0 0 0
Vrijval Reserves 0 0 0 0 0 0
Saldo -102.567 -87.586 -89.679 -88.839 -86.718 -81.539

Financiële bijstellingen

Bijstellingen Begroting 2019Begroting 2020Raming 2021Raming 2022Raming 2023
Voorjaarsnota 2019   -86.810 -87.029 -87.375 -87.044 -87.060
Bijstellingen Begroting 2020 Categorie          
Mutatie Rijksbijdrage Gezond in de Stad Taakmutaties -291 -291 -291 0 0
Mutatie Rijksbijdrage Verhoging taalniveau statushouders Taakmutaties -744 -744 0 0 0
Mutatie Rijksbijdrage Verrekening Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen Taakmutaties 98 -21 -3 1.510 1.510
Rijksbijdrage Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen 2018 Taakmutaties -662 0 0 0 0
Rijksbijdrage Decentralisatie-uitkering Maatschappelijke begeleiding Taakmutaties -1.112 0 0 0 0
Budgetoverheveling baankansen Kasschuiven 1.491 0 0 0 0
Uitvoeringsplan Ouder en Wijzer Kasschuiven 284 -284 0 0 0
Terugdraaien intensiveringen coalitieakkoord Technische wijzigingen 0 0 0 0 5.200
Inzet domein jeugd Technische wijzigingen -243 317 317 317 317
Subsidiekader jeugdpreventie Technische wijzigingen 0 -1.380 -1.380 -1.380 -1.380
Regie inburgering Technische wijzigingen 110 165 117 117 117
Invulling taakstellingen Technische wijzigingen 113 -134 -131 -132 -137
Diverse bijstellingen Technische wijzigingen 180 -278 -93 -106 -106
Begroting na wijzigingen   -87.586 -89.679 -88.839 -86.718 -81.539

Toelichting financiële bijstellingen

Mutatie Rijksbijdrage Gezond in de Stad

In het actieprogramma Kansrijke Start heeft de Minister van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) aangegeven dat via een decentralisatie-uitkering middelen beschikbaar gesteld worden aan GIDSgemeenten (Gezond in de stad) die een lokale coalitie willen vormen rondom de eerste 1.000 dagen van kinderen. GIDS-gemeenten hebben zich in de periode van medio januari tot medio maart 2019 kunnen aanmelden voor de eerste tranche van deze impuls Kansrijke Start. Bij de meicirculaire is de eerste tranche aan het gemeentefonds toegevoegd. De tweede tranche volgt bij de decembercirculaire 2019.

 

Mutatie Rijksbijdrage Verhoging taalniveau statushouders

In aanloop naar het nieuwe inburgeringsstelsel hebben Rijk en gemeenten bestuurlijke afspraken gemaakt over de versterking van het taalniveau van statushouders die nog onder de huidige Wet inburgering inburgeren. Het kabinet stelt budget beschikbaar aan gemeenten voor de periode 2019/2020. Met deze extra middelen wordt tevens beoogd dat gemeenten zich oriënteren op de regierol inburgering zodat een soepele overgang naar het nieuwe stelsel wordt bevorderd.

 

Mutatie Rijksbijdrage Verrekening Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen

In de decembercirculaire 2018 is vermeld dat Rijk en gemeenten samenwerkingsafspraken hebben gemaakt voor de ontwikkeling van Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen (LVV) waar vreemdelingen zonder recht op verblijf of rijksopvang begeleid worden naar een bestendige oplossing voor hun situatie, waarbij hen onderdak wordt geboden. Dit betreft de bijstelling tussen het bij de voorjaarsnota opgenomen bedrag en de daadwerkelijke toekenning vanuit het Rijk.

 

Rijksbijdrage Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen 2018

Dit betreft het toegekende bedrag voor de ontwikkeling van Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen (LVV) 2018.

 

Rijksbijdrage Decentralisatie-uitkering Maatschappelijke begeleiding

Conform artikel 18 van de Wet inburgering voorziet het college in de maatschappelijke begeleiding van inburgeringsplichtige asielmigranten en hun gezinsleden. Hiervoor zijn bij de meicirculaire de benodigde middelen beschikbaar gesteld.

 

Budgetoverheveling baankansen

Bij de decembercirculaire 2018 heeft de gemeente vanuit het Rijk eenmalig € 2.485 ontvangen voor investeringen in het praktijk- en speciaal onderwijs om tot betere arbeidstoeleiding te komen. De uitvoering vindt plaats vanaf het schooljaar 2019-2020. Met deze kasschuif wordt een deel van het budget verschoven naar 2020.

 

Kasschuif uitvoeringsplan Ouder en Wijzer

Om de begroting aan te laten sluiten met de realisatie is een deel van het budget verschoven naar 2020.

 

Terugdraaien intensiveringen coalitieakkoord

In de Voorjaarsnota 2019 is besloten om de intensiveringen uit het coalitieakkoord voor jaarschijf 2023 terug te draaien. Dit betreft het terugdraaien van onderdelen uit het Actieprogramma Relax en Nieuw Rotterdams Welzijn. De toelichting op de bijstelling is opgenomen onder ‘samenvatting bijstellingen’.

 

Inzet domein jeugd

Op het gebied van Jeugd zijn een groot aantal ambities geformuleerd waar uitwerking aan gegeven wordt en wat capaciteitsuitbreiding vergt. Dit heeft geleid tot een verschuiving tussen programma en apparaat.

 

Subsidiekader jeugdpreventie

Begin 2019 is het subsidiekader jeugdpreventie ‘Versterken en Voorkomen’ vastgesteld. Doel hiervan is met een bredere inzet op preventie nog meer kinderen en jongeren in Rotterdam een eerlijke kans geven op een veilige, gezonde en kansrijke toekomst. Voor invulling van dit subsidiekader is € 9,85 mln toegevoegd aan dit taakveld. Financiering vindt plaats door verlaging van budget:

  • het budget van programma Maatschappelijke ondersteuning, taakveld Samenkracht en Burgerparticipatie wordt verlaagd met € 8,47 mln
  • het budget van het programma Volksgezondheid en zorg, taakveld Volksgezondheid wordt verlaagd met € 1,38 mln

Bestaande subsidies zijn opgezegd of verlaagd om ruimte te kunnen scheppen voor nieuwe subsidies die invulling geven aan de doelstellingen van dit subsidiekader. Per saldo neemt het budget op dit taakveld toe met € 1,38 mln.

 

Regie inburgering

Vanaf 2021 komt de regie op inburgering terug naar de gemeente. Naast een beleidsopgave betreft dit ook een implementatieopgave waarvoor tijdelijke formatie wordt aangesteld.

 

Invulling taakstellingen

Bij de Voorjaarsnota 2019 is binnen dit taakveld dekking gevonden voor de opgaven Digitaliseringsagenda en Concernhuisvesting. Deze bijstelling is een verdere invulling van deze dekking.

 

Diverse wijzigingen

Dit betreft diverse kleine bijstellingen zowel binnen als buiten het programma.

Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving

Omschrijving taakveld

De gemeente vindt het belangrijk dat iedereen naar vermogen bijdraagt aan de samenleving. Rotterdammers zijn zelfredzaam en weten goed hun eigen talenten en die van hun sociale omgeving te benutten.

In dit taakveld staat de inzet op het stimuleren van zelfredzaamheid centraal. De gemeente stimuleert de actieve betrokkenheid van bewoners. Samen bouwen we aan een stad waar mensen elkaar verstaan en waar mensen niet langs elkaar heen leven. Aandacht is er voor het delen van waarden, discriminatiebestrijding en gelijke behandeling. Ook goede basis ondersteuning aan statushouders en het bieden van kansen aan minderjarige Rotterdammers maken onderdeel uit van dit taakveld.