Onderwijshuisvesting
Beleidskaders, -monitors en wetgevingDe beste basisschool is altijd in de buurt.
Evenwichtige spreiding van een kwalitatief goed en gevarieerd onderwijs.
Voortgang 2021
Ga naar vorig P&C-documentDe gemeente is verantwoordelijk voor het goed huisvesten van scholen in het primair, voortgezet en speciaal onderwijs en investeert daarom fors in onderwijshuisvesting. Met als doel om de kwaliteit van de huisvesting van scholen te verbeteren, maar ook om een evenwichtiger onderwijsaanbod in de stad te realiseren.
Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2020-2023 (IHP)
In samenwerking met het Rotterdamse onderwijs is het Integraal Huisvestingsplan 2020-2023 opgesteld. Hierin staat hoe de komende jaren de huisvesting van Rotterdamse scholen gerenoveerd of vernieuwd wordt. Het IHP kent twee centrale ambities die vooruitkijken naar 2035: een evenwichtiger onderwijsaanbod én een betere kwaliteit van de huisvesting. Onderdeel van het IHP 2020-2023 is ook de vervanging van gymzalen ten behoeve van het bewegingsonderwijs. Het IHP voor de gymzalen is in maart 2021 door de raad vastgesteld. Hiermee investeert de gemeente de komende vier jaar ruim 93 miljoen euro in de bouw van 55 nieuwe gymzalen voor basisscholen en middelbare scholen. Deze gymzalen zijn nodig als uitbreiding en ter vervanging van gymzalen die niet meer voldoen aan de eisen. Over de voortgang van het IHP zijn prestatieafspraken gemaakt die zijn opgenomen bij de prestatie-indicatoren hieronder.
Huisvestingsprogramma 2021
Jaarlijks kunnen schoolbesturen een aanvraag indienen voor huisvestingsvoorzieningen via het gemeentelijk huisvestingsprogramma. Voorbeelden van voorzieningen zijn uitbreiding van het schoolgebouw, tijdelijke huisvesting, medegebruik en ingebruikname. Nieuw is de mogelijkheid om ruimte ten behoeve van voorschoolse educatie en peuteropvang aan te vragen. Uit de aanvragen blijkt dat hier veel animo voor is. Hierdoor wordt het mogelijk om voorschoolse educatie goed in scholen te huisvesten.
Ventilatie in scholen
De Specifieke uitkering ventilatie in scholen (SUVIS) is een uitkering voor gemeenten om het binnenklimaat van bestaande schoolgebouwen te verbeteren. Landelijk is hiervoor honderd miljoen euro beschikbaar gekomen. Het gaat hierbij vooral om de financiering van bouw- en installatiekosten. Gemeenten kunnen in overleg met schoolbesturen een aanvraag indienen van 4 januari t/m 30 juni 2021. Er zijn inmiddels 24 aanvragen ingediend, waarvan er tot nu toe 14 zijn toegekend.
Aanbevelingen Algemene Rekenkamer
Een groot deel van de aanbevelingen van de Algemene Rekenkamer met betrekking tot onderwijshuisvesting wordt inmiddels toegepast wegens vernieuwing van de werkwijze. We verwerken ook nog aanbevelingen in de vernieuwde Leidraad bouwprojecten onderwijs, bijvoorbeeld door risicomanagement nader te specificeren.
Herontwerp voortgezet onderwijs op Zuid
Het doel van het convenant ‘Voortgezet onderwijs Rotterdam Zuid’ is meer plek voor leerlingen, betere huisvesting, spreiding van scholen en betere doorstroming naar verschillende onderwijsniveaus. De nieuwbouwprojecten die zijn opgenomen in het convenant zijn op dit moment in voorbereiding. Het Zuider Gymnasium ligt op schema om eind 2021 te worden opgeleverd. De verwachte oplevering voor scholen in het Stadionpark is in 2024. Onlangs is besloten dat de gemeente, stichting BOOR en Hogeschool Rotterdam samenwerken voor een nieuw schoolcomplex in het ontwikkelgebied Parkstad. Daarmee ontstaat een unieke samenwerking tussen het voortgezet en hoger onderwijs en wordt het onderwijsaanbod op Zuid verder verrijkt. De nieuwbouw moet in 2025 klaar zijn. De vestiging van een havo- en vwo-afdeling op de Kop van Zuid is één van de afspraken uit het convenant. Dat er nu meer ruimte komt voor hoger onderwijs past ook bij de ambitie van de gemeente Rotterdam en de onderwijspartners voor meer hoger onderwijs op Zuid.
Campus Internationaal onderwijs en sport
Gezien de toenemende behoefte aan internationaal onderwijs, is een haalbaarheidsonderzoek gestart naar de mogelijkheden om een campus voor internationaal onderwijs en sport te realiseren. De uitkomsten van het haalbaarheidsonderzoek worden in het derde kwartaal van dit jaar verwacht.
Ontwikkelingen 2022-2025
Het is vooralsnog onduidelijk wat de gevolgen van de coronacrisis op de lange termijn zijn op onderwijshuisvesting. De noodzaak om schoolgebouwen structureel op de nieuwe situatie aan te passen wordt groter naarmate de corona maatregelen (langdurig) aanhouden. Duidelijk is op dit moment wel dat de coronacrisis tot meer aandacht en investeringen in ventilatie heeft geleid. Tegelijkertijd is de coronacrisis ook een economische crisis, die ook zijn weerslag heeft op de bouwprijzen. Deze lijken te stijgen, wat ongunstig is voor de gemeentelijke begroting.
Wat willen we bereiken
Effect indicatorenEvenwichtiger onderwijsaanbod
Betere geografische spreiding over de stad en de wijken van sterk, gevarieerd en kwalitatief goed onderwijs. Vraag en aanbod sluiten beter op elkaar aan. Voor elk kind is aantrekkelijk onderwijs binnen redelijke afstand bereikbaar. Zo bevorderen we kansengelijkheid en streven we naar vermindering van segregatie.
Betere kwaliteit huisvesting
Bij nieuwbouw duurzamer en flexibeler bouwen zodat groei, krimp en medegebruik makkelijker op te vangen en in te passen zijn. Schoolgebouwen worden geschikt voor passend onderwijs en voor kinderopvang met VVE. Het betreft ook de reguliere vervangingsopgave van verouderde schoolgebouwen.
Integraal Huisvestingsplan 2020-2023
Het uitvoeren van het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) 2020-2023. In het IHP landen de huisvestingsplannen die gemaakt zijn met de onderwijsinstellingen. Hierbij is extra aandacht voor duurzaamheid bij renovatie en nieuwbouw van schoolgebouwen conform wettelijke BENG eisen (Bijna Energie Neutraal) en extra aandacht voor cultuurhistorische waarde van gebouwen.
Wat gaan we daar voor doen
Prestatie indicatoren
- Uitvoeren van onze wettelijke taken: de gemeente heeft een wettelijke zorgplicht ten aanzien van de huisvesting van het primair, voortgezet en het (voortgezet) speciaal onderwijs (inclusief gymzalen ten behoeve van bewegingsonderwijs).
- Oplevering van het Huisvestingsprogramma 2021. Hierin wordt aangegeven welke huisvestingsvoorziening de gemeente bekostigt. Schoolbesturen dienen hiervoor een aanvraag in.
- Nieuw is de mogelijkheid om ruimte ten behoeve van voorschools educatie/ peuteropvang aan te vragen. Hierdoor wordt het mogelijk om voorschoolse educatie goed in scholen te huisvesten.
- 13 projecten opgenomen in het Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2015 - 2019 uitvoeren en afronden.
- Ten minste 8 projecten opgenomen in het Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2020 - 2023 voorbereiden.
- Starten met de uitvoering van het Investeringsplan gymzalen.
- Het convenant Voortgezet Onderwijs Rotterdam Zuid uitvoeren om het herontwerp van het voortgezet onderwijs te realiseren. Eind 2021 is het Zuidergymnasium opgeleverd. Voor het Stadionpark en Plot Z is de voorontwerp fase gereed.
- We geven uitvoering aan de aanbevelingen van de Rekenkamer Rotterdam met betrekking tot onderwijshuisvesting.
- We geven uitvoering aan de uitkomsten van het haalbaarheidsonderzoek naar de Campus internationaal onderwijs en sport.
- In 2021 leveren we een Voortschrijdend Indicatief Meerjaren Investering Plan op, waarin de planning van projecten en het benodigd budget wordt afgezet tegen het nog beschikbare investeringsbudget.
Prestatie-indicatoren | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Aantal gerealiseerde projecten opgenomen in IHP 2015-2019 | Streefwaarde | 1 | 4 | 8 | 13 | 18 | |
Realisatie | 3 | 2 | 1 | 3 | |||
NPRZ Onderwijshuisvesting: start nieuwbouw aantal vo-scholen * | Streefwaarde | 3 | |||||
Realisatie | - | - | - | 3 | |||
* De indicator betreft de vo-scholen omdat deze zijn gekoppeld aan de Regio Deal Rotterdam Zuid. |
Toelichting indicatoren
In 2021 is een Voortschrijdend Indicatief Meerjaren Investering Plan (VIMIP) opgeleverd, waarin de planning van projecten en het benodigde budget wordt afgezet tegen het nog beschikbare investeringsbudget. Het VIMIP geeft een realistisch overzicht van de verwachte oplevering van projecten voor vijf jaar en de uitputting van het investeringskrediet als gevolg daarvan. Er worden inmiddels meer projecten uitgevoerd dan opgenomen in het oorspronkelijke IHP 2015-2019. In de loop van tijd zijn er projecten toegevoegd, waaronder investeringsprojecten uit het huisvestingsprogramma. Ook is er gestart met schoolgebouwen uit het IHP 2020-2023. De oorspronkelijke streefwaarde wordt nog niet gehaald. Wel zien we dat er voor meer en meer projecten de business case wordt vastgesteld en daarmee in de realisatiefase belanden. Daarna duurt het anderhalf tot wel meerdere jaren voordat een project afgerond is. Voor de komende jaren verwachten we een toenemend aantal gerealiseerde projecten. De stand van zaken van de uitvoering is als volgt:
Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2015-2019
Inmiddels zijn zeven projecten in de uitvoeringsfase. De verwachting is dat drie projecten hiervan in 2021 worden opgeleverd.
Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2020-2023
Inmiddels zijn zes projecten in voorbereiding. De verwachting is dat er in de loop van 2021 nog enkele projecten bijkomen.
Daarnaast zijn de nieuwbouwprojecten die zijn opgenomen in het convenant ‘Voortgezet onderwijs Rotterdam Zuid’ op dit moment in voorbereiding.
Wat kost het
Eerste Herziening | Voorjaarsnota | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Overzicht van baten en lasten Onderwijshuisvesting | Realisatie 2020 | Begroting 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | Raming 2025 | |
Baten exclusief reserves | 333 | 302 | 302 | 302 | 302 | 302 |
|
Bijdragen rijk en medeoverheden | 22 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige opbrengsten derden | 311 | 302 | 302 | 302 | 302 | 302 | |
Lasten exclusief reserves | 60.810 | 67.115 | 71.419 | 76.060 | 75.363 | 75.363 |
|
Apparaatslasten | 1.862 | 2.010 | 2.002 | 2.002 | 2.002 | 2.002 | |
Inhuur | 33 | 18 | 18 | 18 | 18 | 18 | |
Overige apparaatslasten | 28 | 34 | 35 | 35 | 35 | 35 | |
Personeel | 1.801 | 1.958 | 1.949 | 1.949 | 1.949 | 1.949 | |
Intern resultaat | 52.649 | 48.913 | 49.652 | 52.497 | 57.462 | 63.328 | |
Intern resultaat | 52.649 | 48.913 | 49.652 | 52.497 | 57.462 | 63.328 | |
Programmalasten | 6.299 | 16.192 | 19.765 | 21.562 | 15.899 | 10.033 | |
Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 1.525 | 3.770 | 7.824 | 9.604 | 4.040 | -1.826 | |
Overige programmalasten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Sociale uitkeringen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Subsidies en inkomensoverdrachten | 4.773 | 12.422 | 11.941 | 11.957 | 11.859 | 11.859 | |
Saldo voor vpb en reserveringen | -60.477 | -66.812 | -71.116 | -75.758 | -75.061 | -75.061 | |
Saldo voor reserveringen | -60.477 | -66.812 | -71.116 | -75.758 | -75.061 | -75.061 | |
Saldo | -60.477 | -66.812 | -71.116 | -75.758 | -75.061 | -75.061 |
Financiële bijstellingen
Eerste Herziening | Voorjaarsnota | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Bijstellingen Onderwijshuisvesting | Begroting 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | Raming 2025 |
||
Oorspronkelijke begroting 2021 | -65.601 | -70.513 | -75.155 | -74.961 | -74.961 | ||
Bijstellingen Eerste Herziening / Voorjaarsnota 2021 | -1.211 | -603 | -603 | -100 | -100 | ||
BTW Schoolsport | Ramingsbijstellingen onvermijdbaar | -500 | -500 | -500 | -500 | -500 | |
Huisvestingsvoorzieningen Onderwijs | Ramingsbijstellingen onvermijdbaar | -600 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Onderbesteding opleidingen en dienstreizen | Ramingsbijstellingen onvermijdbaar | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Technische wijzigingen | Technische wijzigingen | -113 | -103 | -103 | 400 | 400 | |
Begroting na wijzigingen | -66.812 | -71.116 | -75.758 | -75.061 | -75.061 |
Toelichting financiële bijstellingen
BTW Schoolsport
De lasten voor schoolsport vallen hoger uit omdat de BTW niet voor compensatie in aanmerkingen komt.
Huisvestingsvoorzieningen Onderwijs
Er zijn meer aanvragen vanuit de verordening Voorzieningen Onderwijs Huisvesting ontvangen, waardoor er meer kosten ingebruikname zijn en meer huurvergoedingen als gevolg van tijdelijke huisvesting.
Onderbesteding opleidingen en dienstreizen
Vanwege corona wordt er in 2020 minder gebruik gemaakt van het budget voor opleidingen, reizen en catering. De begroting is hierop aangepast.
Technische wijzigingen
Op het taakveld Onderwijshuisvesting zijn diverse kleine technische wijzigingen geweest. Direct achter de technische wijziging is het effect op het saldo weergegeven.
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
- Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2015-2019
- Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2020-2023
- Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Rotterdam 2019
- Wet op het primair onderwijs (WPO)
- Wet op het voortgezet onderwijs (WVO)
- Wet op de expertisecentra (WEC)
- Wet op hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW)
Omschrijving taakveld
De gemeente investeert in toekomstbestendige schoolgebouwen, die bijdragen aan de ontwikkeling van de leerlingen. Het accent ligt bij onderwijshuisvesting op het efficiënt en doelmatig gebruik van onderwijsgebouwen en het beschikbaar stellen van voldoende gymcapaciteit. Belangrijk daarbij zijn:
- een goede spreiding in de stad, zodat kinderen altijd een school in de nabijheid kunnen vinden
- leegstandsreductie, scholen hebben meer m² tot hun beschikking dan op basis van de genormeerde ruimtebehoefte noodzakelijk is, elke m² extra kost ook extra geld
- het terugbrengen van het aantal kleine scholen in het primair onderwijs, want het kost veel extra aandacht en geld om de kwaliteit van het onderwijs op kleine scholen te kunnen realiseren
- verbeteren van het binnenklimaat (fris!) op de scholen. Een goed binnenklimaat zorgt voor betere leerprestaties
- bij de investeringen wordt extra aandacht aan duurzaamheid besteed. Vanaf 2020 worden alleen (bijna) energieneutrale scholen opgeleverd, conform BENG-norm (energieneutraal houdt in dat energieverbruik van het gebouw kleiner of gelijk is aan wat het gebouw zelf opwekt, door bijvoorbeeld zonnepanelen)
- de gemeente investeert in toekomstbestendige schoolgebouwen, die bijdragen aan de ontwikkeling van de leerlingen