Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap
Beleidskaders, -monitors en wetgevingEen aantrekkelijke en leefbare stad voor iedereen, nu en in de toekomst.
Meer gezonde Rotterdammers die bewegen, spelen, sporten, ontmoeten, ontspannen en recreëren.
Een investering in de doorontwikkeling van de klimaat adaptieve deltastad.
Samenwerking met Rotterdammers en gedeeld eigenaarschap.
Voortgang 2020
Ga naar vorig P&C-documentAls gevolg van de maatregelen tegen verspreiding van het corona virus zijn mensen veel thuis. Bewoners zijn daardoor nadrukkelijker in hun woonomgeving aanwezig en maken tot 70% vaker een ommetje in de wijk of buurt. Dit leidt tot grotere druk op de openbare ruimte, parken en parkjes in de stad, zeker in relatie tot de 1,5 meter afstand tot elkaar. Bewoners waarderen en gebruiken het groen in hun woonomgeving beter en meer.
De maatregelen tegen verspreiding van het corona virus hebben grote impact op de openbare ruimte, het gebruik en de inrichting hiervan. Voor de hele stad en in het bijzonder de binnenstad en de parken wordt een programma opgesteld met maatregelen om de openbare ruimte aan te passen op de 1,5 meter maatregelen. Bij de aanpak van de openbare ruimte wordt rekening gehouden met de benoemde doelen en wensen en ook met de Rotterdamse Stijl.
In 2019 is de raad geïnformeerd over het plan van aanpak Groenoffensief “Rotterdam gaat voor groen!” en de resultaten van het eerste jaar vergroening, Een groene sprint. Het jaarverslag (Rotterdam gaat voor groen 2019) is in maart 2020 aangeboden aan de raad en op 2 september is dit in de commissie BWB besproken. De inzet heeft in het eerste jaar al geleid tot bijna 9 ha extra groen in de stad. Die extra ha groen zijn gerealiseerd op daken, in openbaar gebied en dicht bij huis. Vooralsnog leiden de genomen maatregelen tegen corona niet tot vertraging in de aanpak.
De planvorming en/of start uitvoering van de 3 ecologische verbindingszones vordert. De uitvoering van één ecologische verbinding kan mee met een lopend traject, voor de andere twee ecologische verbindingen wordt een apart planproces opgestart in 2020. Daarnaast is een stadsbrede visie op de biodiversiteit in Rotterdam in voorbereiding genomen.
Het Uitvoeringsprogramma Rivieroevers Rotterdam 2019-2022 is in juni 2019 vastgesteld door het college en in november 2019 besproken in de commissie BWB. De uitvoering vindt vooralsnog conform programma plaats. Hiermee is ingezet op speerpunt 2 Rivieren, kust en regio. In de focuswijken Rotterdam-Zuid vindt een gecombineerde aanpak met vergroening en verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte plaats.
Op dit moment wordt er gewerkt aan de collegetarget om 3 ecologische verbindingen te realiseren: te weten Heemraadsingel en Steilrand, een verbinding van binnen in de stad naar buiten toe -en van de Schie naar Landgoed De Tempel in groter verband. En als derde het Zuiddiepje, een verbinding tussen Eiland van Brienenoord en Park De Twee Heuvels, een rondje Stadionpark. Daarnaast dragen alle zeven stadsprojecten bij aan de verbreding van stadsecologie en biodiversiteit: Hofbogen vormt een verbinding vanaf het Hofplein naar de A20 zone, en het getijdenpark Feijenoord is een vergroting van de riviernatuur vanaf het Eiland van Brienenoord. De nieuwe stadsparken in Rijn- en Maashaven vergroten de (onder)waternatuur en het rivierenlandschap.
Voor de Rotterdamse Mobiliteitsaanpak worden vanaf 2020 diverse experimenten uitgevoerd om o.a. meer ruimte te creëren voor fietsers en voetgangers, de oversteekbaarheid en om de luchtkwaliteit te verbeteren. Bij het ruimtelijk en landschappelijk inpassen van dit soort experimenten vindt intensieve afstemming plaats. Dit is een van de elementen om de gezonde groei van de stad te kunnen faciliteren.
Ontwikkelingen 2021-2024
De jaren 2021-2022 staan nog in het licht van uitvoering van de coalitiedoelstellingen met de opgave 20 hectare groen toe te voegen, 3 ecologische verbindingen te realiseren en het programma Rivieroevers met o.a. het toegankelijk maken van de oevers van de rivieren voor groen, langzaam verkeer en verblijf. Daarnaast wordt de visie Openbare Ruimte in 2020 opnieuw ter besluitvorming aangeboden. De komende jaren zal steeds meer nadruk komen te liggen op het realiseren van de vijf speerpunten uit de visie.
In de voorjaarsbrief 2020 is het voornemen opgenomen zeven majeure stadsprojecten te realiseren. Het gaat om zeven grote integrale projecten. De komende jaren zal hier veel inzet op gepleegd worden, met als doel om de stad niet alleen mooier, beter en groener te maken, maar ook meer ruimte voor cultuur en buiten spelen, een vliegwiel voor woningbouw en gebiedsontwikkeling en het stimuleren van de lokale economie. De investeringen zullen bovendien leiden tot werkgelegenheid die een bijdrage levert aan het herstel van Rotterdam na de Corona-crisis.
Voor Het Park wordt een renovatieplan met een nieuwe beheerconstructie voorbereid. Het Museumpark ondergaat een metamorfose in aansluiting op de ontwikkeling van het Depotgebouw met een nieuw Voorplein en de renovatie van museum Boijmans Van Beuningen.
Het grootschalig onderhoud in de tuinsteden zoals Alexander en Lombardije wordt integraal aangepakt. Hier speelt een meervoudige problematiek met o.a. verzakkingen in relatie tot Rotterdams WeerWoord en de diverse transities. Deze grootschalige onderhoudsopgaven bieden gelegenheid om ook kansen voor verbetering van het landschap en groen op te pakken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het verbeteren van groeiomstandigheden van bomen bij ophoging en aansluiting van woningen op het op te hogen maaiveld.
Bij zowel de stadprojecten als uitvoering van de visie openbare ruimte wordt nadrukkelijk de samenwerking opgezocht met andere majeure ontwikkelingen en transities, zoals de Groei van de Stad, energietransitie, klimaatadaptatie (Rotterdams WeerWoord) en circulair.
Wat willen we bereiken
We werken aan een robuuste groene, gezonde en duurzame leefomgeving voor alle Rotterdammers die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren en bijdraagt aan een aantrekkelijk werk- en leefklimaat.
Een meer uitgebreide, beter aaneengesloten groenstructuur in de stad die bijdraagt aan een meer robuuste én veerkrachtige openbare ruimte met betere biodiversiteit.
Een robuuste en veerkrachtige openbare ruimte die ontwikkelingen die op de stad afkomen kan opvangen: stedelijke verdichting, energietransitie, klimaatadaptatie, veranderende mobiliteit, netwerksamenleving, circulaire economie en die daarbij ook voldoende (openbare) ruimte biedt aan alle inwoners.
Wat gaan we daar voor doen
We werken aan een robuuste groene, gezonde en duurzame leefomgeving voor alle Rotterdammers die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren en bijdraagt aan een aantrekkelijk werk- en leefklimaat.
Deze collegeperiode staat in het teken van uitvoering van het plan van aanpak Rotterdam gaat voor groen! Met alle partners in de stad het Rotterdamse groenareaal groter, beter en aantrekkelijker maken. Dat doen we met bedrijven, instellingen, corporaties, ondernemers, natuurorganisaties, terreinbeheerders, groene initiatiefnemers en bewoners. Bij de begroting van 2019 heeft het college als collegetarget de ambitie geformuleerd om deze periode 20 hectare groen toe te voegen. Inmiddels is bekend dat in 2019 in totaal 8,9 hectare[1] groen is gerealiseerd binnen de vier onderdelen:
- Groene daken
- Groene werklocaties
- Groen in de openbare ruimte
- Groen dicht bij huis
Het programma Rotterdam gaat voor Groen loopt tot en met 2022, maar daarna is de opgave voor het vergroenen van de stad niet afgerond. De conceptvisie Openbare Ruimte biedt een doorkijk voor de komende 10 jaar. De visie schetst het belang van verdere vergroening van de stad en goede verbindingen met de groene landschappen om de stad. Dit is noodzakelijk om een aantrekkelijk woon- en vestigingsklimaat te blijven bieden en verder te ontwikkelen in relatie tot de binnenstedelijke verdichting, klimaat, energie en mobiliteit. Daarnaast moeten de noodzakelijke maatregelen tegen corona doorgevoerd worden. Extra inzet wordt gepleegd op:
- Het realiseren van drie slimme, ecologische verbindingen tussen groene plekken, parken en de stad uit via drie ecologische verbindingen: van het park Twee Heuvels naar het Eiland van Brienenoord, de Steilrand van Schie naar Rottemeren en via de Heemraadsingel naar het Vroesenpark.
- Daarnaast wordt gewerkt aan een visie op de biodiversiteit in Rotterdam.
- Impuls in het stedelijke groene netwerk voor sport, recreatie en verblijf.
- Realiseren van een groene kwaliteitsimpuls, bijvoorbeeld groene wandelroutes in de buurt en wijk mogelijk maken.
- Voortzetten van de vergroening in de binnenstad.
- Blijven investeren in de buitenruimte van met name de focuswijken op Zuid, gekoppeld aan het brede maatregelenpakket van NPRZ.
- Inzetten op het versterken van het regionale landschap, de bereikbaarheid en de toegankelijkheid via deelname aan Recreatieschap Rottemeren en regionale Landschapstafels als Hof van Delfland en IJsselmonde. De provincie werkt ook aan groenblauwe verbindingen tussen stad-regio, waaronder de Nieuwe Maas, Rotte en de Schie als verbinding met omliggende groene landschappen.
- Het groenblauwe netwerk in buurten en wijken in en om de stad uitbreiden voor langzaam verkeer (voetganger en fiets), zowel functioneel (werk) als recreatief.
- Meer wateropvang en recreatie-natuur binnen en buiten de stad (o.a. samen met het programma Rotterdams WeerWoord).
- Kleine kwaliteitsingrepen toepassen bij herbestrating die bijdragen aan de functionaliteit, vergroening en duurzaamheid (functionele wijzigingen) en inzet op structureel integrale aanpak bij vervangings- en onderhoudswerkzaamheden in de openbare ruimte.
- Bijdragen aan het opstellen en realiseren van een integraal plan voor de klimaataanpak (grond)water voor wateroverlast, waterveiligheid en hittestress (Rotterdams Weerwoord). De uitwerking in een uitvoeringsstrategie heeft brede consequenties voor de inrichting van de openbare ruimte. Denk aan inrichtingsprincipes (bijvoorbeeld groene infiltratie greppels of rioolscheiding) en materiaalgebruik (bijvoorbeeld waterdoorlatende bestrating).
[1] De vierkante meters op groene daken tellen we via jaarlijkse luchtfoto’s in het voorjaar. Het extra groen in de openbare ruimte, op werklocaties en dichtbij huis houden we bij per inrichtingsplan dat wordt gemaakt en uitgevoerd sinds september 2018. De inventarisatie van de inrichtingsplannen bevindt zich in de afrondende fase. Mogelijk kan het netto hectares groen hierdoor wijzigen.
Een vergroening van de buitenruimte die bijdraagt aan de gezondheid en levensplezier van alle Rotterdammers en die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren.
- Waar mogelijk en voor Rotterdammers van alle leeftijden in de openbare ruimte voorzieningen realiseren die leiden tot spelen, bewegen, sporten en ontmoeten (o.a. toegankelijk maken en vergroenen schoolpleinen).
- Waar mogelijk in lokale woonstraten en stadsstraten zorgen voor vergroening (meer en grotere bomen en meer groen), verbeteren van verbindingen en balans in gebruik, onder andere door mee te liften met onderhoudsprojecten en functionele wijzigingen. Het doel is 20 (clusters van) straten aan te pakken in de periode tot en met 2022.
- Programma Rivieroevers Rotterdam door ontwikkelen:
- Uitvoeringsprogramma Rivieroevers Rotterdam 2019-2022 uitvoeren en daarmee bijdragen aan het toekomstperspectief de Binnenstedelijke Rotte (vastgesteld 2019) en het toekomstperspectief voor de binnenstedelijke Nieuwe Maas
- Onderzoeken hoe en met welke mogelijkheden we de rivieroevers levendiger, aantrekkelijker en groener maken, de beleving van de rivier versterken en meer op en langs de oevers van de Maas kunnen recreëren, zoals vastgesteld in het Toekomstperpsectief binnenstedelijke Nieuwe Maas. Bijvoorbeeld met nieuwe stadsparken voor alle Rotterdammers, zoals langs, de Rijnhaven, Maashaven en in en aan de rivier bij Feijenoord City. Ook zullen er kleinere groene plekken gerealiseerd worden zoals het getijdenpark Eiland van Brienenoord en de getijdenoever Keilehaven.
- De Rotte ontwikkelen tot een aantrekkelijke groene openbare ruimte met meer recreatie- en verblijfsmogelijkheden. Een aantal groene plekken en aantrekkelijke routes langs de Rotte zijn reeds gerealiseerd zoals de trappen bij het Grotekerkplein, herinrichting Linker Rottekade en de waterinlaat Leuvekolk. Het komende jaar zal de uitvoering starten van de herinrichting van de Crooswijksebocht, en Leuvekolk inclusief aanleg van de vispassage.
- Vergroenen van circa tien stenige pleinen in de periode tot en met 2022.
- Het verbeteren van oversteekbaarheid van stadsstraten (en boulevards) en het meer ruimte maken voor voet- en fietspaden en vergroening (zoals Schiedamsedijk, Leuvehavenzijde, Pleinweg, Zuiderparkweg). Het creëren van essentiële wandel- en fietsroutes voor de stad die scholen, tal van groen en diverse voorzieningen verbinden. Hierbij samen optrekken met de Rotterdamse Mobiliteitsaanpak en de experimenten die in dit kader worden opgestart.
- Actualisatie van de Rotterdamse Stijl met inzet op meer gebruik van groen en circulair materiaal (inclusief een innovatiebudget voor nieuw en circulair materiaal).
- Opstellen van een onderzoeksagenda voor het gebruik van de openbare ruimte.
Een robuuste en veerkrachtige openbare ruimte die ontwikkelingen die op de stad afkomen kan opvangen: energietransitie, klimaatadaptatie, veranderende mobiliteit, netwerksamenleving, circulaire economie.
We zetten structureel in op integrale aanpak en meeliftkansen bij activiteiten op het gebied van energietransitie, klimaat adaptatie, mobiliteit, circulaire economie en gezondheid.
De testversie omgevingsvisie gebruiken we om het werken met een integrale visie op de stad te borgen en de kwaliteit van de ontwikkelingen te vergroten.
Effectindicatoren |
|
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
Collegetarget 11: 20 ha groen erbij in 2022 t.o.v. 2018 |
Streefwaarde |
|
|
+ 5 ha |
+ 10 ha |
+ 15 ha |
+ 20 ha |
Realisatie |
|
|
+ 8,9 ha |
|
|
|
|
% Tevredenheid van bezoekers stadsparken (rapportcijfer) |
Streefwaarde |
|
>7,4 |
>7,4 |
>7,4 |
>7,4 |
>7,4 |
Realisatie |
7,4 |
7,1 |
7,3 |
|
|
|
|
% Tevredenheid bewoners over groen in de wijken/buurten |
Streefwaarde |
|
>6,9 |
> 6,9 |
>6,9 |
>6,9 |
>6,9 |
|
Realisatie |
6,9 |
6,2 |
6,4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Toelichting indicatoren
*De ecologische verbinding 'Rondje Eiland van Brienenoord - Park de Twee Heuvels' is in uitvoering.
Wat kost het
Overzicht van baten en lasten Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap | Realisatie 2019 | Begroting 2020 | Begroting 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Baten exclusief reserves | 1.821 | 1.792 | 1.610 | 173 | 23 | 23 |
|
Bijdragen rijk en medeoverheden | 1.706 | 1.792 | 1.610 | 173 | 23 | 23 | |
Overige opbrengsten derden | 115 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige baten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Lasten exclusief reserves | 9.783 | 13.280 | 13.051 | 12.591 | 6.643 | 6.641 |
|
Intern resultaat | 2.896 | 3.046 | 1.818 | 1.818 | 1.818 | 1.818 | |
Intern resultaat | 2.896 | 3.046 | 1.818 | 1.818 | 1.818 | 1.818 | |
Programmalasten | 6.887 | 10.234 | 11.232 | 10.773 | 4.825 | 4.823 | |
Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 2.040 | 5.396 | 6.514 | 5.985 | 40 | 40 | |
Kapitaallasten | 0 | 0 | 0 | 70 | 67 | 65 | |
Overige programmalasten | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Subsidies en inkomensoverdrachten | 4.846 | 4.838 | 4.718 | 4.718 | 4.718 | 4.718 | |
Saldo voor vpb en reserveringen | -7.961 | -11.488 | -11.441 | -12.419 | -6.621 | -6.618 | |
Saldo voor reserveringen | -7.961 | -11.488 | -11.441 | -12.419 | -6.621 | -6.618 | |
Reserves | 2.397 | 5.319 | 4.872 | 5.729 | 202 | 199 |
|
Onttrekking reserves | 2.397 | 5.609 | 5.584 | 6.316 | 202 | 199 | |
Toevoeging reserves | 0 | 890 | 712 | 587 | 0 | 0 | |
Vrijval reserves | 0 | 600 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Saldo | -5.565 | -6.170 | -6.569 | -6.690 | -6.419 | -6.419 |
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
- Archeologische waarden- en beleidskaart Rotterdam
- Architectuurnota Rotterdam Architectuurstad 2019
- Atlas Stedelijke Havens - De havens in kaart
- Rotterdamse Mobiliteitsaanpak 2019
- Beleidsregeling Parkeernormen auto en fiets gemeente Rotterdam 2018
- Bouwverordening 2010
- De Rivier als getijdenpark - groeidocument 2018
- Programma Rivieroevers met:
- Focus Document City Lounge/ Binnenstadsplan 2014-2018
- Urgentiedocumtent Rotterdams WeerWoord
- Gebiedskoersen detailhandel 2017-2020
- Gebiedsvisie Hoboken 2030
- Gebiedsvisie Hoek van Holland 2011-2020
- Gebiedsvisie Nieuw Kralingen
- Gebiedsvisie Rotterdam Central District
- Gebiedsvisie Stadionpark
- Binnenstad als City Lounge - Binnenstadplan 2008-2020
- Handboek Rotterdamse Stijl
- Havenvisie 2030
- Havenvisie 2030: Voortgangsrapportage 2017 Havenvisie 2030
- Hoogbouwvisie 2019
- Horecagebiedsplan 2017-2019
- Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2015-2019 Rotterdam
- Kader oplaadinfrastructuur auto's
- Kader Stedelijke Ontwikkeling
- Meerjarenplan Bouw en Woningtoezicht 2018-2021
- Milieuzone kaart
- Natuurkaart Rotterdam
- Nieuwe energie voor Rotterdam (Drift rapport)
- NPRZ Uitvoeringsplannen
- OV-visie Rotterdam 2018-2040
- Plintenstrategie voor de Rotterdamse binnenstad
- Programma Rivieroevers
- Roadmap Next Economy
- Rotterdam Kaart van de Stad - Verkenning ontwikkelkansen lange termijn
- Rotterdamse Mobiliteitsagenda 2015 - 2018: Stedelijk Verkeersplan Rotterdam 2016 - 2030+
- Rotterdamse Stijl
- Rotterdamse Welstandsnota
- Stadsvisie
- Havenvisie
- Structuurvisie Hart van Zuid
- Verbonden stad - visie openbare ruimte binnenstad Rotterdam - Ruimtelijke ontwikkelingsstrategie 2030
- Verhaal van de stad
- Verkeer- en vervoersplan Rotterdam 2003-2020
- Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Rotterdam 2015
- Visie en strategie Rotterdam Makers District
- Recreatiekader Rottemeren “Ruimte voor een groenblauwe toekomst, Kader en koers voorrecreatief landschapspark Rottemeren” 2019
Omschrijving taakveld
Ons doel is het realiseren van mooi, divers en uitnodigend openbaar groen en stedelijk water. Het groen en water in Rotterdam heeft daarbij landschappelijke en ecologische waarde, is goed verspreid, divers en biedt ruimte aan toegankelijke recreatie, houdt de mensen en de stad gezond, leefbaar en aantrekkelijk. Juist in de verdichtende omgeving wordt gezorgd voor een eveneens groeiende aanwezigheid van openbaar groen en stedelijk water. Onze kenmerkende rivieren, parken, singels, plantsoenen, groen en recreatiegebieden hebben iedere Rotterdammer iets te bieden. Samen met bewoners en partners pakken we kansen die bijdragen aan een circulaire economie en uitdagingen rondom klimaatverandering en gezonde groei in relatie tot de stedelijke verdichtingsopgave.
Tot dit Rotterdamse taakveld behoren:
- Aanleg van openbaar groen inclusief het plaatsen van kunstwerken in de openbare ruimte
- Aanleg van openbaar water: vijvers en kleine watergangen
- Aanleg van speelvoorzieningen
Al deze opgaven vragen om creatieve en innovatieve oplossingen en andere samenwerkingsvormen met (deels nieuwe) partners. Alleen door samen op te trekken met oog voor de brede doelstellingen van de stad en het effect van onze aanpak op de Rotterdammer zorgen we voor maximaal resultaat, ook op de lange termijn. Daarbij maken we gebruik van de vijf perspectieven uit de concept Omgevingsvisie:
- Circulaire stad
- Compacte stad
- Productieve stad
- Inclusieve stad
- Gezonde stad
Deze perspectieven sluiten goed aan bij onze ambities.
Met de bovengenoemde doelen beogen we de volgende effecten in de stad te bereiken:
- Tevredenheid van bewoners vergroten over de openbare ruimte, waaronder het groen, water en speelvoorzieningen
- Groei van gebruikers en bezoekersaantallen van stadsparken en wijkvoorzieningen faciliteren van de bevordering van een duurzame en gezonde leefstijl
- Weerbaarheid van de stad versterken waar het gaat om klimaatverandering