Milieubeheer - Duurzaam, bodem, geluid en handhaving
Beleidskaders, -monitors en wetgevingVerminderen van geluidsoverlast.
Betere regie op het gebruik van de ondergrond.
Een adequaat extern veiligheidsniveau voor alle inwoners.
Verduurzaming van de gemeentelijke bedrijfsvoering en verduurzaming gemeentelijk vastgoed.
Voortgang 2020
Ga naar vorig P&C-documentDe doelstellingen van het taakveld zoals opgenomen onder 'Wat willen we bereiken' en 'Wat gaan we daarvoor doen' zijn nog actueel.
Dit jaar wijst de coronacrisis ons eens te meer op hoe waardevol begrippen als gezondheid en veiligheid zijn. Daarnaast zorgt het voor een opwaardering van het belang van een gezonde en aantrekkelijke woon- en leefomgeving. Dit zijn de kernbegrippen aan de hand waarvan de doelen op het gebied van (collegetarget) luchtkwaliteit, geluid, bodem en omgevingsveiligheid zijn geformuleerd. Aandacht voor deze thema’s is onverkort van belang.
Ondanks de financiële ontwikkelingen, zijn geen beleidsmatige ontwikkelingen die aanleiding geven tot het vermelden van afwijkingen in het beoogde effect of onze inspanningen.
Wel wordt voorzien dat de gevolgen van corona invloed kunnen hebben op de voortgang zoals vastgesteld tijdens de begroting 2020: Ten aanzien van de collegetarget ’Een betere luchtkwaliteit met het oog op gezondheid en vanaf 2020 geen straten meer waar de Europese gezondheidsnorm voor NO2 wordt overschreden’ zien wij een positieve (korte termijn) invloed. Het personenverkeer is op stedelijke wegen gemiddeld met 40-50% afgenomen waardoor de luchtkwaliteit sterk is verbeterd. Maar de impact van de coronacrisis is tijdelijk en als de economie weer aantrekt blijven de maatregelen uit de Koersnota Schone Lucht noodzakelijk.
Ten aanzien van het collegetarget ‘In 2022 is de jaarlijkse Rotterdamse uitstoot van CO2 omgebogen naar een dalende trend’ zien wij een positieve (korte termijn) invloed. De economische ontwikkelingen hebben een (licht) positieve impact op de CO2 uitstoot. Daar staat tegenover dat voorgenomen investeringen door bedrijven in verduurzaming door de effecten van de crisis vertraging op kunnen lopen.
Ten aanzien van de subdoelstelling gebouwde omgeving ‘Ten minste 15.000 bestaande woningen zijn verduurzaamd, waarvan 10.000 aardgas vrij of daarop voorbereid’ voorzien wij mogelijk een negatieve invloed. De vorderingen in de gebiedsaanpakken aardgasvrij kunnen negatief beïnvloed worden. In maart en april waren de huisbezoeken gepland en deze worden opgeschort. Ook zou bijvoorbeeld de participatie in Prinsenland-Het Lage Land van start gaan. Dit wordt uitgesteld. Consequenties voor de planning worden nu in beeld gebracht.
De huidige ontwikkelingen bieden zowel kansen als bedreigingen. Al zou Corona op korte termijn tot minder emissies kunnen leiden, het risico bestaat dat de investeringen, die vandaag nodig zijn voor een beperking van de toekomstige emissies, onder druk komen te staan. De inzet vanuit de gemeente voor deze lange termijn doelstellingen zal niet minder worden maar eerder meer; er is immers een grote kans dat de noodzakelijke systeem- en gedragsverandering worden vertraagd of uitgesteld. De inspanningen voor de 2030 doelstellingen moeten daarom onverminderd door en betaalbaarheid wordt nog belangrijker.
In het uitvoeringsplan energietransitie hebben we een aantal maatregelen opgenomen waarin we energiebesparing en hernieuwbare energie in de gebouwde omgeving stimuleren met aandacht voor werkgelegenheid en energiearmoede.
Vanwege de gevolgen van de coronapandemie hebben we een aantal maatregelen versneld opgezet. De maatregelen creëren werkgelegenheid, vergroten de koopkracht en/of zorgen voor omzet van Rotterdamse bedrijven. Dit doen we door duurzaamheids- maatregelen die al gepland stonden versneld (soms opgeschaald) uit te voeren. Zo helpen we de Rotterdamse bewoners en bedrijven richting een toekomstbestendig Rotterdam. Werk maken van zon: door deelname aan het klimaatfonds en extra faciliterende inzet werken we aan meer zonnepanelen in de stad. Energievouchers voor VVE’s, woningeigenaren, huurders en bedrijven en verduurzamingspakketten.
Ontwikkelingen 2021-2024
De ambitie om in deze collegeperiode 18.000 woningen te realiseren binnen bestaand gebied leidt ertoe dat ook gebouwd moet worden op locaties nabij snel-, spoor- en vaarwegen of industrieterreinen, waar grote opgaven liggen op het gebied van luchtkwaliteit, geluid, bodem en externe veiligheid. Betrokkenheid vanuit milieu bij deze ontwikkelingen is daarom van essentieel belang.
Wat willen we bereiken
Effect indicatorenDe CO2-uitstoot van Rotterdam ombuigen in een neergaande lijn naar nul uitstoot in 2050, conform de afspraken van Parijs en het Nederlands Klimaatakkoord door het realiseren van een betaalbaar, schoon, betrouwbaar, veilig en op innovatie ingesteld energiesysteem (= het totaal van opwek, opslag, grid en gebruik).
Een betere luchtkwaliteit met het oog op gezondheid door te bewerkstelligen dat:
- Alle straten in Rotterdam in 2020 voldoen aan de Europese normen
- De gemiddelde luchtkwaliteit in heel Rotterdam in 2022 is verbeterd
Minder gebruik van primaire grondstoffen en meer hergebruik en recyclen van afval, en het realiseren van een omslag naar circulair denken bij inwoners en bedrijven (doelstelling circulair wordt verder uitgewerkt onder het taakveld Grondstoffen).
Het realiseren van een toekomstbestendig, klimaatadaptief, resilient Rotterdam: werken aan de vergroting van de capaciteit van mensen, gemeenschappen, instituten, bedrijven en systemen om te overleven, zich aan te passen en om te groeien onder elke mogelijke chronische stress of acute shocks (doelstelling klimaatadaptatie wordt verder uitgewerkt onder het taakveld Stedelijk Waterbeheer).
Minder geluidsoverlast en meer stille groene gebieden.
Een adequaat extern veiligheidsniveau voor alle inwoners.
Een betere regie op het gebruik van de ondergrond: rol van ondergrond in energietransitie, vergroening, wateropgave en biodiversiteitsvermeerdering + aanpakken verontreiniging en voorkomen gezondheidsschade.
Verduurzaming van / een duurzamere gemeentelijke bedrijfsvoering en vastgoed (doelstelling verduurzamen vastgoed wordt verder uitgewerkt onder taakveld 0.3 Overige objecten en gronden).
Wat gaan we daar voor doen
Kansen maximaal benutten
We hebben de klimaatambities van Parijs vertaald in de volgende Rotterdamse doelstellingen:
- In 2022 is de jaarlijkse Rotterdamse uitstoot van CO2 omgebogen naar een dalende trend.
- In 2030 is de Rotterdamse uitstoot van CO2 49% lager ten opzichte van 1990 In 2050 is Rotterdam klimaatneutraal.
Door het verminderen van CO2 dragen we niet alleen bij aan de aanpak van klimaatverandering, maar neemt ook de luchtkwaliteit, de gezondheid en de kwaliteit van het woonklimaat van de Rotterdammers toe.
- Actieve samenwerking tussen bedrijven, instellingen en experts om de energietransitie in onze stad voor elkaar te krijgen.
- We gaan door met het uitvoeren van de deals die we met de Rotterdamse bedrijven en organisaties hebben gesloten in het Rotterdams klimaatakoord. Ook sluiten nieuwe klimaatdeals met nieuwe en bestaande partners. Jaarlijks wordt de voorgang gemonitord
We bieden Rotterdammers het maatschappelijk goedkoopste alternatief voor aardgas.
- We leren wat er nodig is om bestaande wijken van het aardgas af te halen door in vijf wijken aan de slag te gaan met een gebiedsaanpak.
- Via een gebiedsaanpak maken we werk met werk en beperken we de overlast. We starten in Groot-IJsselmonde (Heindijk/Reyeroord), Pendrecht, Rozenburg, Prinsenland-Het Lage Land en Bospolder-Tussendijken.
- In twaalf verkenningen onderzoeken we welke wijken in aanmerking komen om een nieuwe gebiedsaanpak te starten. Op basis van de uitkomsten van de verkenningen en de ervaringen uit de gebiedsaanpakken stelt de gemeente uiterlijk in 2021 een Transitievisie Warmte op. Daarin geven we aan in welke wijken voor 2030 een nieuwe gebiedsaanpak start.
- Concrete maatregelen waar we op korte termijn mee aan de slag gaan zijn de inzet van energiecoaches en het verbeteren van het gemeentelijk infopunt. Ook maken we prestatieafspraken met de woningbouwcorporaties over de verduurzaming van hun woningen. En via VVE010 ondersteunen we VVE's hierbij.
We bouwen aan de nieuwe economische structuur met andere energiedragers.
- We hebben een klimaattafel Haven en Industrie gevormd om de plaatselijke emissiereductiedoelen handen en voeten te geven. Er staan veel projecten in de steigers die versneld worden richting uitvoering.
- We ontwikkelen een visie op het Rotterdamse Energiesysteem, die inzicht geeft in de ontwikkeling van een betaalbaar, betrouwbaar, schoon en veilig Rotterdams energiesysteem.
We werken toe naar nul-emissie mobiliteit in Rotterdam in 2050.
- We bereiken dit door een efficiëntere logistiek en mobiliteit, meer ruimte voor voetgangers en fietsers en verbetering van openbaar vervoer, en het verminderen van de uitstoot van het verkeer.
- Via de klimaattafel Mobiliteit zetten we stappen op een aantal transitiethema’s: fossielvrij forenzen, emissie loze logistiek, oplossende Infrastructuur, deelmobiliteit, gezonde mobiliteit en havenmobiliteit. Binnen deze thema’s lopen allerlei projecten en initiatieven waarvan we de krachten bundelen om tot doorbraken te komen.
We gaan het opwekken van lokale wind- en zonne-energie opschalen.
- We zetten actief in op het uitbreiden van de opwek voor zonne- en windenergie in stad en haven. Met projecten uit het uitvoeringsprogramma energietransitie versnellen we het aantal zonnepanelen op daken tot en met 2022.
- We lobbyen actief om het aantal windparken op zee uit te breiden en om de opgewekte elektriciteit op zee in Rotterdam ‘aan te laten landen’.
Een betere luchtkwaliteit met het oog op gezondheid.
- Het voeren van een actieve aanpak van de voornaamste bronnen van luchtvervuiling, enerzijds gericht op bereiken van structureel minder uitstoot in de stad en anderzijds gericht op verminderen uitstoot van bronnen in de regio.
- Stimuleren van mobiliteit gericht op fietsen en OV (doelstellingen voor mobiliteit worden verder uitgewerkt onder Programma Verkeer en vervoer, taakveld Verkeer en vervoer ontwikkeling).
- Schonere en efficiëntere inrichting van bouw- en stadslogistiek.
- Veranderen en verschonen van de automobiliteit en vermindering van autoverkeer in met name de binnenstad. Doorgaand en passerend verkeer zoveel mogelijk over de ringwegen middels slimme technologieën en verkeersmaatregelen.
- Bevorderen ontgascapaciteit voor binnenvaarttankschepen in de haven.
- Het samen met het Havenbedrijf ontwikkelen en uitvoeren van een pilotprogramma voor een verdere uitrol van walstroom.
- Bevorderen gebruik van schone mobiele werktuigen en generatoren tijdens bouwwerkzaamheden en evenementen.
- Zoeken naar oplossingen voor de stikstof-problematiek, ondanks de relatiefbeperkte rol van de gemeente op dit dossier.
Minder gebruik van primaire grondstoffen en meer hergebruik en recyclen van afval, en het realiseren van een omslag naar circulair denken bij inwoners en bedrijven.
- Doelstelling circulair wordt verder uitgewerkt onder programma Beheer van de Stad/ taakveld Afval-Grondstoffen.
Bijdrage leveren aan een toekomstbestendig, resilient Rotterdam onder andere gericht op het gebied van klimaatadaptatie: voorkomen van en omgaan met wateroverlast en hittestress.
- Inzetten op de ontwikkeling van maatregelen bij private partijen en instellingen (huiseigenaren, bedrijven, kennis- en zorginstellingen).
- Integreren van maatregelen in de primaire processen van de gemeente zelf (ontwerp, inrichting, assetmanagement).
- Blijven zoeken naar innovaties en verbeterde methoden op het gebied van klimaatadaptatie.
Deelnemen in internationale samenwerkingsverbanden en kennisnetwerken om zodoende onze kennis en kunde op peil te houden en ons internationaal imago op dit vlak hoog te houden:
- 100RC
- C40
- Climate Academy
- Global Centre of Excellence on Climate Adaptation
- Eurocities Environmental Forum
- ICLEI
Het tegengaan van geluidsoverlast
- Het slim ontwerpen en inrichten van de openbare ruimte (waar mogelijk minimaal één geluidarme zijde bij woningen).
- Maatregelen die geluidbeleving positief beïnvloeden.
- Werken aan stille groene gebieden die bewoners rust en ontspanning bieden.
- De structurele aanleg van stille wegdekken.
- Aandacht voor bestaande en mogelijk voorziene woningbouwlocaties nabij het Haven- en Industriegebied vanwege geluid (van zowel bedrijven als schepen), anticiperend op de Omgevingswet.
Bijdrage leveren aan het gebruik van de ondergrond: rol van ondergrond in energietransitie, vergroening, wateropgave en biodiversiteitsvermeerdering + aanpakken verontreiniging en voorkomen gezondheidsschade
- Er wordt een aanpak opgesteld gericht op met lood verontreinigde locaties waar kinderen spelen.
- Integraal beleid van de ondergrond, Beleid gericht op het gebruik van de ondergrond voor groen, voor energievoorzieningen als warmte-koude-opslag en geothermie en ter voorkoming van wateroverlast.
- Verdere uitwerking van Gebiedsgerichte Aanpak van verontreinigde grond (en grondwater) in de haven.
Een adequaat extern veiligheidsniveau voor alle inwoners
- Inzetten op onder meer het concentreren van risicobedrijven, ook in relatie tot zeer kwetsbare objecten (ziekenhuizen, scholen).
Verduurzaming van gemeentelijke bedrijfsvoering en verduurzaming gemeentelijk vastgoed
- Doelstelling verduurzamen vastgoed wordt verder uitgewerkt onder het taakveld Overige objecten en gronden.
- Actief sturen/samenwerken met gemeentelijke inkoop op verduurzamen en circulair maken van inkoop.
- Inzetten op verduurzamen van gemeentelijk vastgoed.
- Inzetten op ontwikkeling en versterking circulaire economie via eigen bedrijfsvoering.
- Inzetten op het verduurzamen van de gemeentelijke bedrijfsvoering.
Effectindicatoren | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Collegetarget 1: De stijging van de CO2-uitstoot wordt in deze collegeperiode omgebogen naar een dalende trend die leidt tot 49% CO2-reductie in 2030, gemeten t.o.v. het jaar 1990. | Streefwaarde | niet >31,9 Mton | niet >31,9 Mton | <31,9 Mton | <31,9 Mton | |||
Realisatie | 31,9 Mton | 29,9 Mton | 29,0 Mton | niet bekend (zomer 2021) | ||||
Collegetarget 2: Vanaf 2020 zijn er geen straten meer waar de Europese gezondheidsnorm voor NO2 wordt overschreden. Ook na 2020 blijven we werken aan het verder verbeteren van de luchtkwaliteit. | ||||||||
Jaargemiddelde* | Streefwaarde | 16 | 12 | 8 | ||||
Realisatie*** |
|
4 |
Eind nov '20 bekend |
pm | pm | |||
Uurgemiddelde** | Streefwaarde | 0 | 0 | 0 | 0 | |||
Realisatie | 0 | 0 | 0 | pm | pm | |||
* Betreft het aantal toetspunten > NO2 40 g/m3 (jaargemiddelde gebaseerd op NSL voorgaande jaar) | ||||||||
** Betreft het aantal meetstations met >18 keer per jaar overschrijding NO2 200g/m3 (uurgemiddelde, gebaseerd op jaarverslag DCMR) |
||||||||
*** Overeenkomstig de afspraken in het definitieboekje van de collegetargets zijn de gegevens m.b.t. realisatie 2019 in Q4 van 2020 beschikbaar |
Toelichting indicatoren
Collegetarget 1, Nulmeting 2017: 32,2Mton is in 2019 gecorrigeerd naar 31,9 Mton. CO2-cijfers over het laatste jaar betreffen altijd voorlopige cijfers; correctie achteraf vinden altijd plaats in het opvolgende jaar. De target blijft ongewijzigd alleen het meetniveau voor 2017 is verbeterd.
Collegetarget 2, De luchtkwaliteit wordt beïnvloed door de totale uitstoot van de verschillende bronnen (verkeer, scheepvaart en industrie) maar ook door de weersomstandigheden. Warm weer of mist kunnen leiden tot hogere concentraties, regen en wind tot lagere concentraties. In de afgelopen twee jaar is het aantal knelpunten teruggebracht van twaalf naar een.. Grootste knelpunt zit bij Doklaan (Maastunnel). Extra inzet, onder andere via verkeersmaatregelen, moet leiden tot het oplossen van het laatste knelpunt.
Wat kost het
Overzicht van baten en lasten Milieubeheer - Duurzaam, bodem, geluid en handhaving | Realisatie 2019 | Begroting 2020 | Begroting 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Baten exclusief reserves | 2.008 | 7.077 | 5.132 | 3.767 | 0 | 0 |
|
Bijdragen rijk en medeoverheden | 1.705 | 6.025 | 5.132 | 3.767 | 0 | 0 | |
Financieringsbaten | 0 | 1.052 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige opbrengsten derden | 303 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige baten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Lasten exclusief reserves | 37.340 | 54.107 | 65.309 | 56.960 | 41.746 | 29.021 |
|
Apparaatslasten | 2.101 | 5.101 | 5.235 | 5.235 | 5.235 | 5.235 | |
Inhuur | 0 | 10 | 9 | 9 | 9 | 9 | |
Overige apparaatslasten | 17 | 67 | 81 | 81 | 81 | 81 | |
Personeel | 2.084 | 5.024 | 5.145 | 5.145 | 5.145 | 5.145 | |
Intern resultaat | 6.738 | 7.033 | 7.457 | 7.389 | 7.389 | 4.535 | |
Intern resultaat | 6.738 | 7.033 | 7.457 | 7.389 | 7.389 | 4.535 | |
Programmalasten | 28.501 | 41.973 | 52.617 | 44.335 | 29.122 | 19.250 | |
Financieringslasten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 9.038 | 18.934 | 28.526 | 20.204 | 8.333 | -1.530 | |
Kapitaallasten | 558 | 526 | 651 | 696 | 734 | 726 | |
Overige programmalasten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Subsidies en inkomensoverdrachten | 18.905 | 22.514 | 23.441 | 23.435 | 20.055 | 20.055 | |
Saldo voor vpb en reserveringen | -35.332 | -47.029 | -60.177 | -53.193 | -41.746 | -29.021 | |
Saldo voor reserveringen | -35.332 | -47.029 | -60.177 | -53.193 | -41.746 | -29.021 | |
Reserves | -2.665 | 4.360 | 25.994 | 20.920 | 8.952 | 0 |
|
Onttrekking reserves | 6.361 | 16.399 | 27.994 | 20.920 | 8.952 | 0 | |
Toevoeging reserves | 45.484 | 12.038 | 2.000 | 0 | 0 | 0 | |
Vrijval reserves | 36.458 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Saldo | -37.997 | -42.669 | -34.183 | -32.273 | -32.794 | -29.021 |
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
Omschrijving taakveld en vervolg taakvelddoelstellingen
Vervolg taakvelddoelstellingen
- verminderen van geluidsoverlast
- een betere regie op het gebruik van de ondergrond een adequaat extern veiligheidsniveau voor alle inwoners
- verduurzaming van de gemeentelijke bedrijfsvoering en verduurzaming gemeentelijk vastgoed
Omschrijving taakveld
Nederland moet in 2050 een land zijn zonder CO2 uitstoot en met een volledig circulaire economie. Daar moet nu mee begonnen worden. Ook Rotterdam heeft hierin een belangrijke opgave. Prioriteit ligt daarom bij de uitvoering en ondersteuning van activiteiten voor het realiseren van de energietransitie in gebouwde omgeving en mobiliteit, de omslag naar een circulaire economie, het verbeteren van de luchtkwaliteit, vergroting van de veerkracht van de stad, in combinatie met de vergroening, waterveiligheid en transformatie naar een nieuwe duurzame economie.
We zetten in op een fijne woon- en leefomgeving voor alle Rotterdammers: schoner, groener en gezonder. In het taakveld Milieubeheer wordt ingezet op maatregelen die de energietransitie, klimaatadaptatie, circulaire economie, schone lucht, minder geluidsoverlast en schonere en veiliger bodems bevorderen en zo een bijdrage leveren aan een rijke en stabiele biosfeer en daarmee aan een aantrekkelijke leefomgeving. Dit vergt vooral focus op anders werken: die keuzes krijgen waarde als we ze omzetten in kansen door integraler en slimmer te weken. Dus zetten we de energietransitie in als vliegwiel voor duurzame bedrijvigheid, voor nieuwe werkgelegenheid en het aantrekkelijker maken van woningen en wijken.