Lokale heffingen

De paragraaf Lokale Heffingen geeft inzicht in de samenstelling van het pakket aan gemeentelijke belastingen en heffingen in 2022; de relatieve druk van de lokale belastingen en heffingen; en de stand van zaken en de voornemens voor het begrotingsjaar rondom een aantal beleidsitems. Tot slot wordt ingegaan op het kwijtscheldingsbeleid.

 

Beleid

Inwoners en ondernemers in Rotterdam betalen lokale heffingen. Hiermee dragen zij bij aan het welzijn, de leefbaarheid en voorzieningen in onze stad. Deze lokale heffingen zijn een belangrijk onderdeel van de inkomsten van de gemeente. 

Belastingheffing is een ingrijpende bevoegdheid van overheden in relatie tot de belastingbetalers. Dat vraagt om helderheid over de besteding van het belastinggeld, maar evenzeer om een correcte benadering van de belastingbetaler. Voor de relatie overheid - belastingbetaler gelden de volgende uitgangspunten:

  • Rechtmatigheid
  • Rechtszekerheid
  • Rechtsgelijkheid
  • Doelmatigheid
  • Doeltreffendheid

 

De Kadernota Lokale Lasten 2022-2026 bevat het Rotterdamse beleid op het gebied van lokale heffingen. Dit beleidskader geeft antwoord op vragen als: welke lokale lasten worden in Rotterdam geheven, op grond waarvan, wie betalen deze lasten, wat zijn de opbrengsten, en welke beleidsuitgangspunten gelden hierbij? Daarmee stelt de gemeenteraad de kaders voor het door het college te voeren lokale lastenbeleid voor de komende jaren vast. En daarover legt het college periodiek verantwoording af aan de raad. De kadernota 2022-2026 is tijdens de begrotingsbehandeling van 2023 door de gemeenteraad vastgesteld. 

 

Omdat het hier gaat om de realisatie van 2022, hebben de hoofdstukken in deze paragraaf nog betrekking op de vorige Kadernota Lokale Lasten 2018-2022. Voor de realisatie van 2022 van algemene belastingsoorten en de bedrijfsvoering rondom heffing en inning daarvan, wordt verwezen naar het programma Belastingen. 

Inkomsten

In onderstaande tabel staat een specificatie van de opbrengsten van de belangrijkste belasting- en heffingsoorten.

Inkomsten lokale heffingenBijgest. Begroting
2022
Realisatie
2022
Afwijking
Onroerende zaakbelasting 288.950 300.295 11.344
Logiesbelasting 8.731 10.537 1.806
Reclame- en precariobelasting 10.791 13.461 2.669
Algemene parkeerbelasting 111.408 112.743 1.335
Leges omgevingsvergunningen 32.746 22.574 -10.172
Rioolheffing 86.527 86.625 98
Bedrijfsreinigingsrecht 4.230 4.249 19
Afvalstoffenheffing 101.673 102.460 786
Totaal 645.056 652.943 7.887

Kostendekkendheid tarieven

Tijdens de begrotingsbehandeling 2022 zijn door de gemeenteraad ook de belastingverordeningen 2022 (inclusief de tarieven 2022) vastgesteld. Op grond van het Besluit Begroten en Verantwoorden provincies en gemeenten (BBV) dient in de paragraaf Lokale Heffingen van de jaarstukken de gemeente zich te verantwoorden of en in welke mate de tarieven voor heffingsjaar 2022 kostendekkend zijn geweest. Deze bepaling geldt overigens alleen voor tarieven waarvoor uitsluitend maximaal kostendekkende tarieven mogen worden geheven (zoals riool- en afvalstoffenheffing, leges publiekszaken, lijkbezorgingsrechten en omgevingsvergunningen) en niet voor algemene belastingen (waaronder onroerendezaakbelasting (OZB), precario- en reclamebelasting, precario standplaatsen, liggeld woonschepen en parkeerregulering en -belastingen). De algemene belastingen worden derhalve in deze paragraaf verder buiten beschouwing gelaten. De kostendekkendheid wordt berekend op basis van de methode die vastgesteld is in de Kadernota Lokale Lasten 2022-2026. De realisatiecijfers over heffingsjaar 2022 worden daarbij afgezet tegen de begrote cijfers uit de primaire begroting 2022 die de raad in november 2021 heeft vastgesteld. Deze begrotingscijfers gelden namelijk als onderbouwing van de geraamde kostendekkendheid van de vastgestelde tarieven 2022. Per verordening wordt de gerealiseerde kostendekkendheid toegelicht aan de hand van de totaal begrote en totaal gerealiseerde kosten en baten toegeschreven aan de tarieven 2022.

Kostendekkendheid per hoofdstuk

De Algemene legesverordening bestaat uit hoofdstukken die de tarieven van een veelheid van uiteenlopende dienstverlening regelt. In onderstaande tabel wordt per hoofdstuk de gerealiseerde kostendekkendheid toegelicht.

Lokale lastendruk

De onroerendezaakbelasting, afvalstofheffing en rioolheffing die de gemeente aan Rotterdammers oplegt, vormen samen de gemeentelijke woonlasten. Voor een beeld van de lokale lastendruk volgt hierna een schets van de recente tarievenontwikkeling in de gemeente. Bedragen zijn in hele euro’s tenzij anders vermeld.

 
Ontwikkeling woonlasten 2021 – 2023
In tabel hieronder is een verdeling van de gemeentelijke woonlasten voor een meerpersoonshuishouden naar jaar weergeven, uitgesplitst per belastingsoort. Het bedrag dat bij OZB is vermeld, betreft het gemiddelde aanslagbedrag voor koopwoningen.

Woonlasten meerpersoonshuishouden202120222023
Onroerendezaakbelasting 255 260 282
Afvalstoffenheffing 377 384 384
Rioolheffing 226 236 259
Totaal 858 880 925

Vergelijking G4-niveau
De lokale lastendruk verschilt ook per gemeente. In de onderstaande tabellen maken wij een vergelijking voor een meerpersoonshuishoudens in Rotterdam en de andere G4-gemeenten. Hiervoor gebruiken we de cijfers van de COELO. 

In de tabel hieronder zie je de vergelijking voor een meerpersoonshuishouden voor 2022. De bedragen die bij OZB zijn vermeld, betreffen de aanslagbedragen per gemeente bij een WOZ-waarde van € 371.000 (gemiddelde WOZ-waarde koopwoningen in Rotterdam voor 2022). Merk op: deze vergelijking met G4-gemeenten staat los van het gemiddelde aanslagbedrag in andere gemeenten aangezien de gemiddelde WOZ-waarde per koopwoning per gemeente verschilt. 
 

Gemeenten (2022)OZB-tariefRIO-tariefASH-tariefTotaal
Utrecht 283 228 354 865
Amsterdam 156 154 440 750
Rotterdam 260 236 384 880
's-Gravenhage 180 155 385 720

Bron: COELO – Kerngegevens belastingen grote gemeenten

In de tabel hieronder zie je de vergelijking voor een meerpersoonshuishouden voor 2023. De bedragen die bij OZB zijn vermeld, betreffen de aanslagbedragen per gemeente bij een WOZ-waarde van € 433.000 (gemiddelde WOZ-waarde koopwoningen in Rotterdam voor 2023). Merk op: deze vergelijking met G4-gemeenten staat los van het gemiddelde aanslagbedrag in andere gemeenten aangezien de gemiddelde WOZ-waarde per koopwoning per gemeente verschilt.

Gemeenten (2023)OZB-tariefRIO-tariefASH-tariefTotaal
Utrecht 342 237 366 945
Amsterdam 187 160 459 806
Rotterdam 282 259 384 925
's-Gravenhage 220 177 460 857

Bron: COELO – Kerngegevens belastingen grote gemeenten

Kwijtscheldingsbeleid

Voor het heffingsjaar 2022 bedroeg het maximale kwijtscheldingspercentage 76,5% van de aanslag afvalstoffenheffing. 

In 2022 is in ongeveer 37.000 gevallen kwijtschelding verleend, waarvan in circa 24.200 gevallen sprake is van automatische kwijtschelding. Ten opzichte van 2021 is een daling te zien. In 2021 is in 39.000 gevallen kwijtschelding verleend, waarvan 24.700 automatische kwijtschelding. Het toekenningspercentage was vorig jaar 36%. Dit is gelijk gebleven ten opzichte van 2021.