Wat willen we bereiken?

Samenwerking met en stimuleren van de verduurzaming van de stad  

Om onze klimaatdoelen te halen, hebben we de inzet van de hele stad nodig. De afgelopen periode zijn veel initiatieven ontwikkeld, netwerken ontstaan en afspraken gemaakt. Nu is het van belang meer naar uitvoering en opschaling te gaan. Hier willen we samen met de partners en de Rotterdamse samenleving de schouders onder zetten.  

• De focus komt te liggen op de uitvoering en opschaling 
• We trekken samen op in lobby richting het Rijk en de EU 
• We blijven stevig sturen op CO2 impact, waarbij DCMR jaarlijks monitort op effect (terugkijkend) en op doorrekenen van de targets: liggen er voldoende plannen en ambities om de lange termijn doelen te halen. Daarbij houden we naast de directe CO2-reductie ook rekening met het effect op het grondstoffen- en energieverbruik in de gehele keten.  

 

We betrekken bewoners in het verduurzamen van de stad 

Rotterdammers weten wat zij zelf kunnen doen om een bijdrage te leveren aan het verduurzamen van hun leefomgeving en dus de stad. We ondersteunen effectieve bewonersinitiatieven waar nodig en mogelijk en laten hun stem meewegen in onze besluitvorming bijvoorbeeld via het Burgerberaad.  

 

Stimuleren verduurzaming stad en haven door het Duurzaamheidstransitiebudget en het Energietransitiefonds 

We willen de juiste innovaties in de regio versnellen en zo het verdienvermogen voor de stad en de werkgelegenheid voor Rotterdammers bevorderen. En het mogelijk maken dat VvE's, kleine bedrijven, maatschappelijke organisaties en woningeigenaren voldoende en juiste financieringsmogelijkheden hebben voor het verbeteren en verduurzamen van hun panden. 

 

Het goede voorbeeld geven door een duurzame bedrijfsvoering  

Rotterdam is een betrouwbare, geloofwaardige en inspirerende gemeente. Daarom geven we zelf het goede voorbeeld en zijn we transparant over wat we zelf doen op het gebied van duurzaamheid. Want goed voorbeeld doet goed volgen. We stellen prioriteiten en richten onze aandacht op onderdelen waar we het grootste verschil kunnen maken op het gebied van energiebesparing, CO2-reductie en grondstoffenreductie in onze bedrijfsvoering én in de keten. Daarnaast benutten we kansen voor synergie tussen verschillende initiatieven.  

We maken jaarlijks ons energieverbruik en CO2-uitstoot openbaar, rapporteren over de maatregelen, communiceren intern en extern over ons interne verduurzamingsbeleid en nemen actief deel aan keteninitiatieven. 

Wat gaan we daarvoor doen?

Samenwerking met en stimuleren van de verduurzaming van de stad 

Voor elke sector uit het landelijke Klimaatakkoord zijn doelen geformuleerd. Per sector werken we samen met onze partners een aanpak uit om de CO2 reductiedoelstellingen te halen. Ook maken we afspraken over de uitvoering. De gemeente coördineert de voortgang van de uitvoering en monitort het effect op de doelstellingen. 

• We betrekken de verschillende sectoren, zoals de Haven en Industrie, Circulair, de gezondheidszorg bij de opgave.
• De gemeente maakt een concreet actieprogramma voor circulair en werken hierin nauw samen met de partners in de stad. De tafel richt zich vooral op voedselconsumptie, textiel, elektronica en verpakkingen.

 

We betrekken bewoners in het verduurzamen van de stad 

We organiseren een Rotterdams Burgerberaad voor het klimaat: een gelote groep Rotterdammers wordt gevraagd welke klimaatmaatregelen zij voorstellen om de klimaatdoelen voor 2030 te realiseren. In 2023 zal het eerste Burgerberaad georganiseerd worden en worden de eerste plannen voorgelegd aan de Raad.  

 

Stimuleren verduurzaming stad en haven door het Duurzaamheidstransitiebudget en het Energietransitiefonds 

We vormen een Duurzaamheidstransitiebudget (DTB) van €100 mln. Het fonds wordt ingezet voor het versnellen van innovatie, het bevorderen van het verdienvermogen en werkgelegenheid, de vergroening van de Rotterdam, het verduurzamen van de energie-opwekking, de transitie naar een circulaire economie voor Rotterdam. Daarnaast willen we ook het energiegebruik van bewoners en ondernemingen reduceren, als ook dat van de gemeente zelf. We investeren in projecten met de hoogste reductie van uitstoot van schadelijke stoffen per bestede euro en de grootste vermindering van de afhankelijkheid van fossiele bronnen.  

 We zetten het Energietransitiefonds (ETF) voort in samenwerking met Innovation Quarter en ondersteunen hiermee de financiering van innovatieve bedrijven en grote duurzame projecten die bijdragen aan de Rotterdamse energietransitie en circulaire economie. De middelen van het Energietransitiefonds worden revolverend ingezet, via leningen of aandelenkapitaal. We streven ernaar om ten minste drie deals per jaar af te sluiten, die nauw aansluiten bij onze doelen voor de energie- en grondstoffentransitie. Daarbij dienen deze projecten/investeringen bij te dragen aan nevendoelen, zoals werkgelegenheid en milieu. Daarnaast verstrekken we energietransitieleningen voor verduurzaming en verbetering van panden aan VvE’s, kleine bedrijven, maatschappelijke organisaties en woningeigenaren. Dit doen wij samen met Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting.  

 

Het goede voorbeeld geven door een duurzame bedrijfsvoering  

We geven het goede voorbeeld als gemeentelijke organisatie. Daarbij richten we onze aandacht op processen binnen onze bedrijfsvoering waar we het grootste verschil kunnen maken. De verantwoording over de doelstellingen en afspraken vindt plaats via diverse programma’s: 

• Meerjarenplan ‘Op weg naar een emissie loos wagenpark’ (2030) 
• Energiebesparing gemeentelijke vastgoedportefeuille en concernhuisvesting 
• Energiebesparing assets openbare ruimte (gemaal van de toekomst, led transitie openbare verlichting e.d.) 
• Verschoning zakelijke reizen (mobiliteitspas) 
• Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI)  
• We richten een stuurcyclus in op basis van het ‘Plan, Do, Check, Act’-principe (PDCA-cyclus) volgens de CO2-Prestatieladder, zodat een systeem ontstaat waarbij sprake is van continue verbetering. We starten met het in kaart brengen van de CO2 voetafdruk van ons eigen energie en brandstoffenverbruik en de zakelijke kilometers. En we maken een actieplan energiebesparing voor het gehele concern (aansluiten bij de landelijke Rijksoverheid campagne 'Zet ook de knop om’). Beide publiceren we op onze website. Het systeem wordt jaarlijks getoetst door een externe audit 
• We verbreden onze scope naar ketenemissies van gemeentelijke opdrachten en projecten. Onze focus ligt op activiteiten en sectoren met de grootste uitstoot én potentiële invloed van de gemeente om een reductie-aanpak door te voeren.  

Prestatie-indicator

• CO2 bewust certificaat trede 3 (2022/2023) behaald in februari 2023.  
• Impact analyse concern inkoop in februari 2023 afgerond; CO2 bewust certificaat trede 4 (2023/2024), trede 5 (2024/2025). 

Voortgang 2022

Rotterdams Klimaatakkoord

In september 2022 besloot wethouder Zeegers om het Rotterdams Klimaatakkoord om te zetten in een vervolgprogramma: de Rotterdamse Klimaataanjagers. De basis hiervoor is eind 2022 gelegd. Het college wil met alle partners in de stad aan de slag en samen meer maatregelen nemen, concrete projecten uitvoeren en innovaties mogelijk maken die bijdragen aan de klimaatopgave. De Klimaataanjagers creëren randvoorwaarden, zodat partners in de stad projecten kunnen uitvoeren die bijdragen aan de klimaatdoelstellingen en reductie van CO2-uitstoot. De eerste klimaataanjagers starten op de thema’s Zorg, Circulair en Haven & Industrie.

 

Energietransitiefonds Rotterdam

In 2021 investeerde de gemeente Rotterdam in het bedrijf Umincorp dat PET-afval recyclet tot een hoogwaardige grondstof voor nieuwe plastics. De fabriek opende in november 2022 aan de Keileweg (Merwe-Vierhavens).

Daarnaast werden in 2022 twee nieuwe investeringen gedaan vanuit het Energietransitiefonds:

• Het Rotterdamse bedrijf Bargemaster ontwikkelde met succes een beweging-compenserende oplossing voor windmolens op zee. Door middel van deze oplossing kan er op open zee met grote golfslag toch nauwkeurig en veilig worden gewerkt. Deze activiteiten dragen bij aan de verdere ontwikkeling van de offshore-industrie binnen het Rotterdamse havengebied.
• RIFT ontwikkelde een circulaire brandstof-technologie voor industriële productieprocessen en elektriciteitscentrales. Deze technologie kan bijdragen aan het terugdringen van de CO2 en NOx uitstoot in het Rotterdamse havengebied. Ook kan de Rotterdamse haven een rol spelen in de handel en transport van de brandstof.

 

De energietransitieleningen voor verduurzaming en verbetering van panden (Energietransitiefonds-Gebouwen/ ETF-G)

De energietransitieleningen voor verduurzaming en verbetering van panden zijn sinds 2021 beschikbaar. De communicatie hierover verliep onder andere door de Power voor Rotterdam campagne. Tot eind 2022 ontvingen en/of behandelden we ongeveer 350 aanvragen (het doel was 300). In totaal zijn 160 leningen toegekend en gebruikt.  

 

Energietransitiebudget (ETB)

Het Uitvoeringsplan Energietransitie 2020-2022 (Energietransitiebudget/ETB) eindigde eind 2022. De gemeente heeft € 68,2 mln beschikbaar gesteld voor projecten die een bijdrage leveren aan de energietransitie. Met dit budget:

• Vergrootten we het aantal zonnepanelen in de stad en verstrekten we de subsidie Smart Energy Systems om innovaties van slimme energiesystemen te versnellen.

• Stimuleerden we het oprichten van lokale energiecoöperaties en zetten we energiecoaches in om energiearmoede te bestrijden.
• Leverden we bijdragen aan de verduurzaming van bedrijventerreinen, de realisatie van walstroomvoorzieningen en gaven we energievouchers voor ondernemers uit.
• Droegen we bij aan het verduurzamen van VvE’s, vooral gericht op de kleinere mindere draagkrachtige VvE’s. Ook deelden we energiebespaarpakketten (energievouchers) voor huurders uit.
• Voerden we diverse verkeersexperimenten Schone Lucht uit, leverden een bijdrage aan het programma Zero Emissie Stadslogistiek (ZES) en investeerden we in laadinfrastructuur ter bevordering van emissieloze mobiliteit.
• Leverde de gemeente onder meer een bijdrage aan het MKB voor innovaties ten behoeve van de energietransitie en zijn diverse maatregelen rondom circulariteit genomen.

 

Duurzaamheidstransitie budget (DTB)

Met het vaststellen van het coalitieakkoord is besloten tot de inrichting van een Duurzaamheidstransitiebudget ter grootte van € 100 mln, welke tot op heden gevuld is met 20 miljoen. Eind 2022 heeft de raad het toetsingskaders vastgesteld voor het Duurzaamheidstransitiebudget (DTB), die gebruikt wordt om te komen tot een beoordeling en advies welke projecten toe te kennen. Het DTB kan gezien worden als opvolger van het Energietransitiebudget (ETB).

Voor 2023 en 2024 zijn de volgende veertien projecten toegekend:

• 0% lening voor verduurzaming VvE’s
• Rotterdams Burgerberaad
• Rotterdam Circulair
• Toekomstbestendig MKB – Duurzaam ondernemen
• Gebiedsgerichte aanpakken isoleren koopwoningen
• Toekomstbestendig MKB – Circulair ondernemerschap
• Laadinfrastructuur
• Toekomstbestendig MKB – Groeiversnelling MKB
• Smart Energy Systems
• Verduurzaming VvE's
• Inzet Haven en Industrieel Cluster –aanvraag walstroom
• Werkgeversaanpak Mobiliteit
• Zero Emissie Stadslogistiek
• Programma Zon

 

Goede voorbeeld

In 2022 startte het implementatieproces van de CO2 Prestatieladder trede 3. Hiervoor bracht de gemeente de emissies in kaart van processen die zij beheert of in eigendom heeft zoals het eigen elektriciteits- en gasverbruik, het wagenpark en zakelijke dienstreizen. De gemeente stelde het CO2- en Energiemanagement Plan 2022-2023 vast met als doel de CO2-uitstoot van de eigen bedrijfsvoering in 2030 met 55% te verminderen ten opzichte van 2019. Ten opzichte van het referentiejaar is er tot en met 2021 een reductie van 15% behaald. De totale organisatie footprint over 2022 wordt later dit jaar vastgesteld.

De aandacht voor duurzaamheid bij gemeentelijke opdrachten is versterkt door het programma Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeverschap en Inkoop. CE Delft analyseerde de impact van Rotterdamse opdrachten op CO2 uitstoot, grondstoffenuitputting, internationale arbeidsomstandigheden en werkgelegenheid. Van de geanalyseerde € 1,5 miljard aan uitgaven, bleek dat het inkoopsegment ‘Grond-, Weg- en Waterbouw’ (‘GWW’) de grootste bijdrage levert aan de klimaatimpact en grondstoffenuitputting. Bij de onderhoudsovereenkomsten openbare ruimte selecteerde de gemeente leveranciers en aannemers die materialen gebruiken met een lage milieukostenindicator (MKI), emissievrije voertuigen inzetten evenals emissievrije bouwmachines tijdens de aanleg.