Doel: Energietransitie in de gebouwde omgeving
Deze opgave beoogt de realisatie van duurzame en toekomstbestendige wijken, woningen en gebouwen. Alle woningen en andere gebouwen moeten in 2050 vrijwel CO2-neutraal zijn. De tussenstap is een stevige CO2-reductie in 2030. Dit gebeurt in samenhang met andere beleidsterreinen en kosteneffectief. Zoveel mogelijk gaat dit zonder overlast voor de bewoners en ondernemers. Daarom gaan het rioolvervangingsplan en de acties voor energietransitie zoveel mogelijk samen in uitvoering.
Wat willen we bereiken?
- Energiebesparing en verduurzaming van de woningvoorraad en andere gebouwen
- Bestaande woningen: Eigenaar-bewoners en VvE's nemen duurzame energiebesparende maatregelen om hun woningen toekomstbestendig te maken. Het streven is om in 2028 geen corporatiewoningen en bezit particuliere verhuurders te hebben met energielabels E, F en G. Rotterdammers met een smalle beurs nemen kleine duurzame energiebesparende maatregelen met hulp van energieklussers.
- Nieuwbouw: Rotterdam heeft een ambitieus nieuwbouwprogramma met flinke duurzame ambities. Met het programma Duurzaamheid in Gebiedsontwikkeling (DGO) helpen we planteams en ontwikkelaars om Rotterdamse duurzaamheidsambities concreet te maken en op te nemen in hun projecten. Door duurzaamheid vanaf het begin in het proces mee te nemen houden we bovendien tempo in de bouwopgave en voorkomen we vertraging verderop in het proces.
- MKB ruimtes, horecagelegenheden en andere gebouwen: 95% van de kantoren voldoet in 2025 aan energie label C-verplichting. We ondersteunen het MKB met het toepassen van energiebesparende maatregelen.
- Betaalbaarheid van de energietransitie en tegengaan energie armoede. De energietransitie moet betaalbaar zijn voor alle Rotterdammers. Alle Rotterdammers moeten kunnen meedoen We ontzien kwetsbare Rotterdammers bij maatregelen die een financiële inbreng nodig hebben
- Geen fossiele energie in woningvoorraad per 2050. In 2026 heeft Rotterdam minder aardgasaansluitingen dan in 2022. We geven uitvoering aan de Rotterdamse Transitievisie Warmte (RTvW). Voorwaarde is dat hiervoor externe financiële middelen beschikbaar komen. Maatregelen voor de energietransitie stimuleren de werkgelegenheid in deze sector
- Faciliteren concernbrede en stadsbrede verduurzaming. Er komt een organisatiebrede en stadsbrede verduurzaming. Het doel is dat binnen heel Rotterdam, zowel de stad als de ambtelijke organisatie alle duurzaamheidsambities als vanzelf meegaan in het de normale werkzaamheden.
Wat gaan we daarvoor doen?
Energiebesparing en verduurzaming van de woningvoorraad en andere gebouwen
Bestaande woningen
- Hulp aan actieve Rotterdammers die met duurzaamheid aan de slag willen gaan. De behoeftes zijn divers. Daarom komt er waar mogelijk maatwerk en vindt aansluiting plaats bij de ontwikkeling van Wijk aan Zet.
- De gemeente promoot rijksregelingen en het Rotterdamse Energietransitiefonds. We blijven energietransitieleningen beschikbaar stellen voor Rotterdammers, VvE’s, ondernemers, scholen en sportverenigingen die hun pand willen verduurzamen. We maken dit zo toegankelijk mogelijk.
- De gemeente maakt in 2023 inzichtelijk in welke buurten/wijken isoleren het leidende principe is en tot welk niveau, hiervoor voegen we ‘isolatiewaarden’ toe aan de bestaande WAT-kaart. We starten in 2023 ook met het werken aan een nieuwe WANNEER-kaart en (wijk)uitvoeringsplannen.
- We stellen in 2023 de Rotterdamse norm voor energiebesparing vast. Dit is een vertaling van de Standaard &Streefwaarden naar de Rotterdamse situatie,
- We starten in 2023 met gebiedsgerichte aanpakken voor isoleren, ervan uitgaande dat er middelen van het Rijk beschikbaar komen.
- Voortzetting van VvE-010 als hét adviesloket voor VvE’s die aan de slag willen met het onderhoud en verduurzaming van hun gebouw.
- Met woningcorporaties komen er prestatieafspraken over de manier en de snelheid van verduurzaming, ook voor aardgasvrij.
Nieuwbouw
- Concreet duurzaamheidsadvies helpt bij de verduurzaming van nieuwbouw, vanaf het eerste begin van de gebiedsontwikkelingen. Projectteams en ontwikkelaars krijgen instrumenten om zelf met duurzaamheid aan de slag te gaan.
- We lanceren een quickscan waarmee je in 5 minuten en 4 stappen een duurzaam advies op hoofdlijnen krijgt voor een bouwproject.
MKB ruimtes, horecagelegenheden en andere gebouwen
- Per 1 januari 2023 moeten kantoorpanden energie label C hebben. In 2022 en 2023 wordt vooral ingezet op informatievoorziening en ondersteuning naar de vastgoedeigenaren. In 2024 en 2025 gaat de inzet vooral naar handhaving.
- We bieden het MKB (alle ondernemers in de stad inclusief de horeca) met energiescans inzicht in de meest effectieve aanpassingen om hun energierekening te verlagen, praktische hulp bij de uitvoering van kleine maatregelen en subsidies om verduurzaming van hun pand en/of bedrijventerrein te realiseren.
- We bieden ondernemersverenigingen hulp met een aanpak op bedrijventerreinen om collectieve energiemaatregelen te kunnen uitvoeren. Het gaat om praktische kennis en hulp bij het benutten van subsidies van provincie, Rijk en regio.
Betaalbaarheid van de energietransitie en tegengaan energiearmoede
- Wij zorgen voor praktische, gratis hulp voor Rotterdammers met een smalle beurs om hun huis energiezuiniger te maken, met kleine energiebesparende producten en hulp bij installatie hiervan. We zetten daarvoor energieklussers in, waaronder mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
- We trekken samen op met woningcorporaties aangezien 70% van de Rotterdammers met energiearmoede bij één van hen een woning huurt.
Geen fossiele energie in de woningvoorraad in 2050
- Bestaande pilots voor aardgasvrije gebieden maakt de gemeente af, waarbij we doorgaan met de acties om lokale banen te creëren volgens het leerwerkakkoord. Er komen gesprekken met het Rijk en met ‘Europa’ over een betaalbaar aanbod.
- 17.500 Rotterdammers zijn op het warmtenet aangesloten maar koken nog op gas. Hierdoor betalen zij dubbel vastrecht. Zij krijgen informatie over elektrisch koken. We reserveren ruimte voor een toekomstig warmtenet bij projecten (in de ondergrond) waar nog niet gestart kan worden met aardgasvrij.
- De gemeente maakt voor Rotterdammers helder wanneer ze wat ze moeten doen om hun woning goed te isoleren en aardgasvrij te maken. Dit doen we via de Rotterdamse Transitievisie Warmte. De komende jaren gaat de gemeente aan de slag met de implementatie van de Wet gemeentelijk instrumentarium warmtetransitie en Wet collectieve warmtevoorziening. De inwerkingtreding van deze wetten is voorzien op respectievelijk 1 januari 2024 en 1 juli 2024. Tijdig herijken we dan ook de Rotterdamse Transitievisie Warmte zodat deze in lijn komt met deze nieuwe wetgeving en de Omgevingswet
- We starten nieuwe gebiedsaanpakken als er voldoende externe middelen zijn en we een betaalbaar aanbod aan gebouweigenaren kunnen doen zodat alle bewoners kunnen profiteren van duurzame warmte.
Faciliteren concernbrede en stadsbrede verduurzaming
- We jagen concernbreed verduurzamingsinitiatieven aan. Inhoudelijk leggen we hiervoor verantwoording af via de paragraaf klimaat.
- We zetten extra in op effectieve lobby zodat we het verkrijgen van Rijks- of EU-subsidies voor duurzaamheidsprojecten voor onze gemeente optimaliseren.
Hoe meten we dat?
Indicatoren |
Realisatie 2022 |
Begroting 2023 |
Raming 2024 |
Raming 2025 |
Raming 2026 |
Drie gebiedsgerichte aanpakken isolatie gestart in 2023 | 3** | n.t.b. (nog geen budget) | |||
Per jaar traject advies & ondersteuning verduurzaming voor 30 grote VvE's en 20 kleine VvE's*** | Groot: 30 Klein: 20 | Groot: 60 Klein: 40 | Groot: 90 Klein: 60 | Groot: 120 Klein: 80 | |
Energielabel van 8.358 corporatiewoningen met E, F, of G-label verbeterd in 202. | 8.358 (in 2028) | ||||
Aantal huis-aan-huis bezoeken van energieklussers | 3.500 | n.t.b. (nog geen budget na 2023) | |||
Afname aantal aardgasaansluitingen en aantal WEQ dat aardgasvrij is gemaakt (gebruikt geen aardgas meer voor koken, verwarming en bereiding van warm tapwater) | We zijn in overleg met Stedin over een correcte nulmeting en we werken toe naar een goede jaarlijkse monitor hiervoor | 10.000* | |||
Afname aardgasgebruik stad in m3 | We zijn in overleg met Stedin over een correcte nulmeting en we werken toe naar een goede jaarlijkse monitor hiervoor | -10% t.o.v. 2021 | -15% t.o.v. 2021 | -20% t.o.v. 2021 | -25% t.o.v. 2021* |
Toelichting indicatoren
*De streefwaarden die we hier kunnen hanteren zijn afhankelijk van de middelen die er zijn voor de gebiedsaanpakken.
** Er is voor 2023 Duurzaamheidstransitiebudget (DTB). Daarna: onder voorbehoud van toekenning middelen vanuit het Rijk, deze worden in mei 2023 aangevraagd.
*** indien DTB hiervoor wordt toegekend.