Naar behoefte passende (langdurige) ondersteuning

In het voorjaar van 2021 is de raadsmonitor welzijn, zorg en jeugdhulp over het jaar 2020 naar de raad verstuurd. Deze monitor bevat cijfers over o.a. de Wmo-maatwerkvoorzieningen zoals de instroom, het aantal cliënten met een maatwerkvoorziening, uitstroom en cliënttevredenheid.

Gevolgen van de coronacrisis

De maatwerkdienstverlening 18+ Wmo is, met inachtneming van de coronamaatregelen, weer op peil. Zowel zorgaanbieders als gemeente hebben wel nog steeds te maken met meerkosten. Voor 2021 is er daarom, conform landelijke afspraken, opnieuw een tijdelijke regeling in voorbereiding voor zorgaanbieders om de meerkosten als gevolg van de coronacrisis te compenseren.

Rotterdam heeft in het beleidskader ‘Heel de Stad’ voorbereidingen op de nieuwe inkoop getroffen. Het beleidskader is begin 2021 door de gemeenteraad besproken en vastgesteld. Hierin staan de beleidsdoelen van Rotterdam op het gebied van (onder andere) maatschappelijke ondersteuning geformuleerd. Deze ambities moeten voor een belangrijk deel worden gerealiseerd via het inkopen van specialistische/langdurige Wmo-maatwerkondersteuning voor volwassenen. De inkoopstrategie voor de Wmo-maatwerkondersteuning is op 4 februari 2021 vastgesteld door de Raad. Op 20 mei 2021 zijn vijf aanbestedingsprocedures gestart met als doel om op 1 juli 2022 een zowel kwalitatief als kwantitatief goed ondersteuningsaanbod beschikbaar te hebben voor cliënten. De planning is dat de aanbestedingsprocedures eind 2021 zijn afgerond.

Voor de periode 2022-2026 is een budgettair kader opgesteld waarmee de specialistische Wmo-ondersteuning moet worden ingekocht. Het aantal cliënten zal de komende jaren naar verwachting verder toenemen door bevolkingsgroei, vergrijzing en de inzet op meer en langer zelfstandig wonen. In de collegeafspraken 2021 zijn extra middelen uitgetrokken voor zorg en ondersteuning. Ook in de jaren daarna staat Rotterdam naar verwachting voor de uitdaging om de schaarse beschikbare middelen zo doelmatig mogelijk in te zetten.

In het Rijksbeleid en daarmee ook in de financiering van de kant van het Rijk staan de nodige wijzigingen op stapel voor 2022 en verder. Zo werkt het Rijk aan een algehele herijking van het gemeentefonds, waarmee ook de bedragen die Rotterdam ontvangt voor het sociaal domein anders zullen worden. Het Rijk heeft in het voorjaar van 2021 een eerste uitwerking van de herijking in consultatie gebracht. Hierin valt onder meer een eerste uitwerking te zien van de nieuwe verdeelmodellen Sociaal Domein en Beschermd Wonen. Deze eerste uitwerking leverde veel vragen op bij de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB). Kort voor de zomer van 2021 is het Rijk met een aangepaste uitwerking gekomen. De besluitvorming hierover is aan een nieuw Kabinet.

De openstelling van de Wet Langdurige Zorg voor mensen met psychische problematiek werd in 2020 een feit. Het CIZ werkte ook in het voorjaar 2021 nog aan het afronden van de herindicaties, zodat de precieze instroom in de Wlz nog niet duidelijk is. Wel is duidelijk dat deze instroom (ook in de regio Rotterdam) groter is dan in eerste instantie werd verwacht. De bestuurlijke afspraak met het Rijk is dat de uitname uit het gemeentefonds in verband met deze instroom niet groter zal zijn dan de werkelijk gelaten kosten. De uitwerking hiervan is naar verwachting in september 2021 beschikbaar. De doordecentralisatie van Beschermd Wonen in financiële zin zal met ingang van 2023 verder zijn beslag krijgen.

In de loop van 2021 zullen we te maken krijgen met een nieuwe regering en dus ook nieuw Rijksbeleid. De richting hiervan kan nu uiteraard nog niet worden aangegeven. Het Rijk heeft op diverse beleidsterreinen Brede Maatschappelijke Heroverwegingen gemaakt, en Zorgkeuzes voor een nieuwe regeerperiode in kaart gebracht.

De effecten van de nog steeds aanhoudende coronacrisis zullen in de komende jaren zichtbaar blijven. Er zal (deels) sprake zijn van een inhaalvraag en zowel gemeente als zorgaanbieders blijven meerkosten maken. Dat zal ook in het jaar 2021 nog het geval zijn.

Dit taakveld omvat de ondersteuning op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo) voor zover het Wmo-arrangementen voor ondersteuning aan huis door zorgaanbieders en het doelgroepenvervoer betreft. Wmo-arrangementen voor zorg met verblijf worden verantwoord onder het taakveld Geëscaleerde zorg 18+.