Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap
Beleidskaders, -monitors en wetgevingEen aantrekkelijke en leefbare stad voor iedereen, nu en in de toekomst.
Meer gezonde Rotterdammers die bewegen, spelen, sporten, ontmoeten, ontspannen en recreëren.
Een investering in de doorontwikkeling van de klimaatadaptieve deltastad.
Samenwerking met Rotterdammers en gedeeld eigenaarschap.
Voortgang 2021
Ga naar vorig P&C-documentBewoners zijn door Covid-19 nog steeds vooral thuis en daardoor nadrukkelijker in hun woonomgeving aanwezig. Zij maken tot 70% vaker een ommetje in de wijk of buurt. Dit leidt tot grotere druk op de openbare ruimte, parken en parkjes in de stad, zeker in relatie tot de 1,5 meter afstand tot elkaar. Bewoners waarderen en gebruiken het groen in hun woonomgeving beter en meer.
Op 8 april 2021 is de Visie op de Openbare Ruimte vastgesteld door de raad. Daarmee is een nieuw kader met drie doelen en focus op vijf speerpunten vastgesteld voor de openbare ruimte de komende jaren. De Uitvoeringsagenda Biodiversiteit in Rotterdam, een uitwerking van de Visie op de Openbare Ruimte is besproken in de commissie Bouwen, Wonen en Buitenruimte, tegelijk met de Visie op de Openbare Ruimte.
Eind december 2020 is bekend geworden dat tot en met 2020 al op 12,8 hectare extra groen kan worden gerekend. Die extra hectaren groen zijn gerealiseerd op daken en in openbaar gebied. Een deel hiervan wordt nog in 2021 en 2022 uitgevoerd. Vooralsnog leiden de genomen maatregelen tegen Covid-19 niet tot vertraging in de aanpak en loopt de voortgang op schema.
De planvorming en/of start uitvoering van de drie ecologische verbindingszones vordert. Het gaat om deze verbindingen: langs de Heemraadsingel naar Vroesenpark, de Steilrand (van de Rotte naar de Schie en Landgoed De Tempel) en als derde langs het Zuiddiepje, tussen Eiland van Brienenoord en Park De Twee Heuvels (als onderdeel van het Rondje Stadionpark). De uitvoering van deze laatste ecologische verbinding loopt mee met de uitvoering van Eiland van Brienenoord en wordt in 2022 afgerond. Voor de andere twee ecologische verbindingen is een apart planproces opgestart, de uitvoering is voorzien vanaf 2021. Het zal daarbij gaan om een combinatie van eenvoudig uit te voeren maatregelen en langere termijnprojecten.
Op Landgoed De Tempel zijn de eerste herstelwerkzaamheden aan het park uitgevoerd. De samenwerkingsovereenkomst met Natuurmonumenten is getekend en eind 2021 gaan de tuinen van de landgoederen De Tempel en Nieuw Rhodenrijs in erfpacht over. Verdere herstelwerkzaamheden aan de tuinen worden voorbereid.
In 2020 heeft het college een principebesluit genomen over een investering in de zeven stadsprojecten. Alle zeven stadsprojecten dragen bij aan de verbreding van stadsecologie, vergroening en biodiversiteit: Hofbogen vormt een verbinding vanaf het Hofplein naar de A20 zone en het getijdenpark Feijenoord is een vergroting van de riviernatuur vanaf het Eiland van Brienenoord. De nieuwe stadsparken in Rijn- en Maashaven vergroten de (onder-) waternatuur en het rivierenlandschap.
Ontwikkelingen 2022-2025
De jaren 2021-2022 staan nog in het licht van uitvoering van de coalitiedoelstellingen met de opgave 20 hectare groen toe te voegen, drie ecologische verbindingen te realiseren en het programma Rivieroevers met onder andere het toegankelijk maken van de oevers van de rivieren voor groen, langzaam verkeer en verblijf. Daarnaast is onlangs de visie Openbare Ruimte vastgesteld in de raad. De komende jaren zal steeds meer nadruk komen te liggen op het realiseren van de vijf speerpunten uit deze visie via projecten. Het gaat om:
- Groenstructuur
- Rivieren kust en regio
- Binnenstad
- Openbare ruimte Focuswijken NPRZ
- Boulevards en straten
De komende jaren zal veel inzet gepleegd worden op de zeven stadsprojecten, met als doel de stad niet alleen mooier, beter en groener te maken, maar ook meer ruimte te creëren voor cultuur en buiten spelen, een vliegwiel voor woningbouw en gebiedsontwikkeling te creëren en de lokale economie te stimuleren. De investeringen genereren ook werkgelegenheid die een bijdrage levert aan het herstel van Rotterdam na Covid-19.
Voor Het Park wordt een renovatieplan met een nieuwe beheerconstructie uitgewerkt. Het Museumpark ondergaat een metamorfose in aansluiting op de ontwikkeling van het Depotgebouw met een nieuw Voorplein en de renovatie van museum Boijmans Van Beuningen.
Het grootschalig onderhoud in de tuinsteden zoals Prins Alexander en Lombardijen wordt integraal aangepakt. Hier speelt een meervoudige problematiek met onder andere verzakkingen in relatie tot Rotterdams WeerWoord en de diverse transities. Deze grootschalige onderhoudsopgaven bieden gelegenheid om ook kansen voor verbetering van het landschap en groen op te pakken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het verbeteren van groeiomstandigheden van bomen bij ophoging, de aanleg van meer plantvakken en aansluiting van woningen op het op te hogen maaiveld.
Bij zowel de stadprojecten als uitvoering van de visie openbare ruimte wordt nadrukkelijk de samenwerking opgezocht met andere majeure ontwikkelingen en transities, zoals de Groei van de Stad, energietransitie, klimaatadaptatie (Rotterdams WeerWoord) en circulair.
Wat willen we bereiken
We werken aan een robuuste groene, gezonde en duurzame leefomgeving voor alle Rotterdammers die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren en bijdraagt aan een aantrekkelijk werk- en leefklimaat.
Een meer uitgebreide, beter aaneengesloten groenstructuur in de stad die bijdraagt aan een meer robuuste én veerkrachtige openbare ruimte met betere biodiversiteit.
Een robuuste en veerkrachtige openbare ruimte die ontwikkelingen die op de stad afkomen kan opvangen: stedelijke verdichting, energietransitie, klimaatadaptatie, veranderende mobiliteit, netwerksamenleving, circulaire economie en die daarbij ook voldoende (openbare) ruimte biedt aan alle inwoners.
Wat gaan we daar voor doen
We werken aan een robuuste groene, gezonde en duurzame leefomgeving voor alle Rotterdammers die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren en bijdraagt aan een aantrekkelijk werk- en leefklimaat.
Deze collegeperiode staat in het teken van uitvoering van het plan van aanpak Rotterdam gaat voor groen! Met alle partners in de stad het Rotterdamse groenareaal groter, beter en aantrekkelijker maken. Dat doen we met bedrijven, instellingen, corporaties, ondernemers, natuurorganisaties, terreinbeheerders, groene initiatiefnemers en bewoners. Bij de begroting van 2019 heeft het college als collegetarget de ambitie geformuleerd om deze periode 20 hectare groen toe te voegen. Eind december 2020 is bekend geworden dat tot en met 2020 al op 12,8 hectare extra groen kan worden gerekend binnen de vier onderdelen:
- Groene daken
- Groene werklocaties
- Groen in de openbare ruimte
- Groen dicht bij huis
Het programma Rotterdam gaat voor Groen loopt tot en met 2022, maar daarna is de opgave voor het vergroenen van de stad niet afgerond. De conceptvisie Openbare Ruimte biedt een doorkijk voor de komende 10 jaar. De visie schetst het belang van verdere vergroening van de stad en goede verbindingen met de groene landschappen om de stad. Dit is noodzakelijk om een aantrekkelijk woon- en vestigingsklimaat te blijven bieden en verder te ontwikkelen in relatie tot de binnenstedelijke verdichting, klimaat, energie, mobiliteit en gezondheid.
Extra inzet wordt gepleegd op:
- Het realiseren van drie slimme, ecologische verbindingen tussen groene plekken, parken en de stad uit via drie ecologische verbindingen: van het park Twee Heuvels naar het Eiland van Brienenoord, de Steilrand van Schie naar Rottemeren en via de Heemraadsingel naar het Vroesenpark.
- Daarnaast wordt gewerkt aan een meetinstrument en een visie op de biodiversiteit in Rotterdam, naast de uitvoeringsagenda die in april 2021 is vastgesteld.
- Realiseren van een groene kwaliteitsimpuls, bijvoorbeeld groene wandelroutes in de buurt en wijk mogelijk maken en een stedelijk groen netwerk voor sport, recreatie en verblijf.
- Voortzetten van de vergroening in de binnenstad.
- Blijven investeren in de buitenruimte van met name de focuswijken op Zuid, gekoppeld aan het brede maatregelenpakket van NPRZ.
- Inzetten op het versterken van het regionale landschap, de bereikbaarheid en de toegankelijkheid via deelname aan Recreatieschap Rottemeren, Nationaal Park Hollandse Duinen, het programma Rotterdam gaat de boer op en regionale Landschapstafels als BPL Midden-Delfland en IJsselmonde. De provincie werkt ook aan groenblauwe verbindingen tussen stad-regio, waaronder de Nieuwe Maas, Rotte en de Schie als verbinding met omliggende groene landschappen.
- Het groenblauwe netwerk in buurten en wijken in en om de stad uitbreiden voor langzaam verkeer (voetganger en fiets), zowel functioneel (werk) als recreatief en waar mogelijk verbinden met de routes door de stadsranden naar het regionale landschap. Koppeling van het regionale fiets- en wandelnetwerk aan het stedelijke fiets- en wandelnetwerk, zowel recreatief als werkverkeer.
- Meer wateropvang en recreatienatuur binnen en buiten de stad (onder andere samen met het programma Rotterdams WeerWoord).
- Kleine kwaliteitsingrepen toepassen bij herbestrating die bijdragen aan de functionaliteit, vergroening en duurzaamheid (functionele wijzigingen) en inzet op structureel integrale aanpak bij vervangings- en onderhoudswerkzaamheden in de openbare ruimte.
- Bijdragen aan het opstellen en realiseren van een integraal plan voor de klimaataanpak (grond)water voor wateroverlast, waterveiligheid en hittestress (Rotterdams Weerwoord). De uitwerking in een uitvoeringsstrategie heeft brede consequenties voor de inrichting van de openbare ruimte. Denk aan inrichtingsprincipes (bijvoorbeeld groene infiltratie greppels of rioolscheiding) en materiaalgebruik (bijvoorbeeld waterdoorlatende bestrating).
Een vergroening van de buitenruimte die bijdraagt aan de gezondheid en levensplezier van alle Rotterdammers en die uitnodigt tot ontmoeten, bewegen en recreëren.
-
Waar mogelijk en voor Rotterdammers van alle leeftijden in de openbare ruimte voorzieningen realiseren die leiden tot spelen, bewegen, sporten en ontmoeten (onder andere toegankelijk maken en vergroenen schoolpleinen).
-
Waar mogelijk in lokale woonstraten en stadsstraten zorgen voor vergroening (meer en grotere bomen en meer groen), verbeteren van verbindingen en balans in gebruik, onder andere door mee te liften met onderhoudsprojecten en functionele wijzigingen. Het doel is 20 (clusters van) straten aan te pakken in de periode tot en met 2022.
-
Vergroenen van circa tien stenige pleinen in de periode tot en met 2022.
-
Doorontwikkelen van Programma Rivieroevers Rotterdam door o.a. uitvoeren van het Uitvoeringsprogramma Rivieroevers Rotterdam 2019-2022.
-
Onderzoeken hoe en met welke mogelijkheden we de rivieroevers levendiger, aantrekkelijker en groener maken, de beleving van de rivier versterken en meer op en langs de oevers van de Maas kunnen recreëren, conform het Toekomstperspectief binnenstedelijke Nieuwe Maas. Voorbeelden zijn de nieuwe stadsparken voor alle Rotterdammers in de Maashaven, de Rijnhaven en aan de rivier bij Feijenoord City. Ook wordt het getijdenpark Eiland van Brienenoord en getijdenoever Keilehaven aangelegd en wordt de buitenruimte van Blue City heringericht.
-
De Rotte ontwikkelen tot een aantrekkelijke groene openbare ruimte met meer recreatie- en verblijfsmogelijkheden. Een aantal groene plekken en aantrekkelijke routes langs de Rotte is al gerealiseerd, zoals de trappen en steiger bij het Grotekerkplein, de herinrichting van de Linker Rottekade en de waterinlaat Leuvekolk.
-
Het verbeteren van oversteekbaarheid van stadsstraten (en boulevards) en het meer ruimte maken voor voet- en fietspaden en vergroening (zoals Schiedamsedijk, Leuvehavenzijde, Pleinweg, Zuiderparkweg).
-
Het creëren van essentiële wandel- en fietsroutes voor de stad die scholen, tal van groen en diverse voorzieningen verbinden. Hierbij samen optrekken met de Rotterdamse Mobiliteitsaanpak en de experimenten die in dit kader worden opgestart; Actualisatie van de Rotterdamse Stijl met inzet op meer gebruik van groen en circulair materiaal (inclusief een innovatiebudget voor nieuw en circulair materiaal).
-
Opstellen van een onderzoeksagenda voor het gebruik van de openbare ruimte in het kader van de visie Openbare Ruimte.
Kortom, een robuuste en veerkrachtige openbare ruimte die ontwikkelingen die op de stad afkomen kan opvangen: energietransitie, klimaatadaptatie, veranderende mobiliteit, netwerksamenleving, circulaire economie. We zetten structureel in op integrale aanpak en meeliftkansen bij activiteiten op het gebied van energietransitie, klimaat adaptatie, mobiliteit, circulaire economie en gezondheid. De testversie omgevingsvisie gebruiken we om het werken met een integrale visie op de stad te borgen en de kwaliteit van de ontwikkelingen te vergroten.
Effectindicatoren |
|
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
Collegetarget 11: 20 ha groen erbij in 2022 t.o.v. 2018 |
Streefwaarde |
|
|
+ 5 ha |
+ 10 ha |
+ 15 ha |
+ 20 ha |
Realisatie |
|
|
+ 8,9 ha |
+12,8 ha |
|
|
|
% Tevredenheid van bezoekers stadsparken (rapportcijfer) |
Streefwaarde |
|
>7,4 |
>7,4 |
>7,4 |
>7,4 |
>7,4 |
Realisatie |
7,4 |
7,1 |
7,3 |
7,1 |
|
|
|
% Tevredenheid bewoners over groen in de wijken/buurten |
Streefwaarde |
|
>6,9 |
> 6,9 |
>6,9 |
>6,9 |
>6,9 |
|
Realisatie |
6,9 |
6,2 |
6,4 |
6,4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Toelichting indicatoren
*De ecologische verbinding 'Rondje Eiland van Brienenoord - Park de Twee Heuvels' is in uitvoering. De start van de andere twee ecologische verbindingen is nog in 2021 voorzien.
Wat kost het
Overzicht van baten en lasten Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap | Realisatie 2020 | Begroting 2021 | Begroting 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | Raming 2025 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Baten exclusief reserves | 795 | 3.158 | 933 | 23 | 23 | 23 |
|
Bijdragen rijk en medeoverheden | 730 | 3.158 | 933 | 23 | 23 | 23 | |
Overige opbrengsten derden | 65 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige baten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Lasten exclusief reserves | 9.492 | 16.410 | 13.987 | 7.173 | 7.168 | 7.166 |
|
Apparaatslasten | 0 | 740 | 820 | 632 | 632 | 632 | |
Inhuur | 0 | 125 | 189 | 1 | 1 | 1 | |
Overige apparaatslasten | 0 | 9 | 10 | 10 | 10 | 10 | |
Personeel | 0 | 606 | 621 | 621 | 621 | 621 | |
Intern resultaat | 3.178 | 2.610 | 1.850 | 1.977 | 1.977 | 1.977 | |
Intern resultaat | 3.178 | 2.610 | 1.850 | 1.977 | 1.977 | 1.977 | |
Programmalasten | 6.314 | 13.061 | 11.317 | 4.564 | 4.559 | 4.557 | |
Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 1.485 | 7.380 | 5.993 | -259 | -262 | -262 | |
Kapitaallasten | 0 | 0 | 60 | 58 | 56 | 54 | |
Overige programmalasten | 56 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Subsidies en inkomensoverdrachten | 4.773 | 5.681 | 5.265 | 4.765 | 4.765 | 4.765 | |
Saldo voor vpb en reserveringen | -8.698 | -13.252 | -13.054 | -7.150 | -7.145 | -7.143 | |
Saldo voor reserveringen | -8.698 | -13.252 | -13.054 | -7.150 | -7.145 | -7.143 | |
Reserves | 3.171 | 7.109 | 5.729 | 202 | 199 | 199 |
|
Onttrekking reserves | 3.461 | 7.821 | 6.316 | 202 | 199 | 199 | |
Toevoeging reserves | 890 | 712 | 587 | 0 | 0 | 0 | |
Vrijval reserves | 600 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Saldo | -5.526 | -6.143 | -7.325 | -6.949 | -6.946 | -6.944 |
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
Omschrijving taakveld
Ons doel is het realiseren van mooi, divers en uitnodigend openbaar groen en stedelijk water. Het groen en water in Rotterdam hebben daarbij landschappelijke en ecologische waarde, zijn goed verspreid, divers en bieden ruimte aan toegankelijke recreatie, houden de mensen en de stad gezond, leefbaar en aantrekkelijk. Juist in de verdichtende omgeving wordt gezorgd voor een eveneens groeiende aanwezigheid van openbaar groen en stedelijk water. Onze kenmerkende rivieren, parken, singels, plantsoenen, groen en recreatiegebieden hebben iedere Rotterdammer iets te bieden. Samen met bewoners en partners pakken we kansen die bijdragen aan een circulaire economie en uitdagingen rondom klimaatverandering en gezonde groei in relatie tot de stedelijke verdichtingsopgave.
Tot dit Rotterdamse taakveld behoren:
- Aanleg van openbaar groen inclusief het plaatsen van kunstwerken in de openbare ruimte.
- Aanleg van openbaar water: vijvers en kleine watergangen.
- Aanleg van speelvoorzieningen.
Al deze opgaven vragen om creatieve en innovatieve oplossingen en andere samenwerkingsvormen met (deels nieuwe) partners. Alleen door samen op te trekken met oog voor de brede doelstellingen van de stad en het effect van onze aanpak op de Rotterdammer zorgen we voor maximaal resultaat, ook op de lange termijn. Daarbij maken we gebruik van de vijf perspectieven uit de concept Omgevingsvisie:
- Circulaire stad.
- Compacte stad.
- Productieve stad.
- Inclusieve stad.
- Gezonde stad.
Deze perspectieven sluiten goed aan bij onze ambities.
Met de bovengenoemde doelen beogen we de volgende effecten in de stad te bereiken:
- Tevredenheid van bewoners vergroten over de openbare ruimte, waaronder het groen, water en speelvoorzieningen.
- Groei van gebruikers en bezoekersaantallen van stadsparken en wijkvoorzieningen mogelijk maken en bevordering van een duurzame en gezonde leefstijl.
- Weerbaarheid van de stad versterken waar het gaat om klimaatverandering.