Sportaccommodaties
Beleidskaders, -monitors en wetgevingKwalitatief hoogwaardige, duurzame, goed toegankelijke en voldoende sportvoorzieningen.
Opstallen in eigendom van sportverenigingen zijn van voldoende kwalitatief niveau.
Toegankelijke voorzieningen voor mensen met een beperking.
Intensiever gebruik van sportvoorzieningen.
Voortgang 2021
Ga naar vorig P&C-documentHet uitvoeringsprogramma IHP-Sport 2021-2025 is opgesteld. Binnen dit programma wordt verder uitvoering gegeven aan de al lopende 1e tranche en wordt dit jaar gestart met de uitvoering van de 2e tranche. Het in 2017 gestarte pakket aan investerings-maatregelen in sportaccommodaties loopt op enkele onderdelen door in 2021. Er zijn gedurende het jaar opleveringen te verwachten aan de Oldegaarde (Honkbal op Zuid), Smeetslandseweg (LMO/Zwervers), Schulpweg (FC Pretoria en Egelantier Boys) en Noorderbocht (rvv Blijdorp).
Via de 1/3 regeling heeft de gemeente gedurende 2021 ruim €400 .000,- aan subsidie beschikbaar voor sportverenigingen (en scouting en speeltuinverenigingen) en aanvullende leningen beschikbaar om te investeren in de eigen opstallen. De regeling is overvraagd (zestien subsidieaanvragen) en wordt dus volledig benut door verenigingen om eigen opstallen een kwaliteitsimpuls te geven.
Naar aanleiding van de motie 20bb011105 (bij behandeling IHP-Sport 2020-2030) ‘sport toegankelijk voor iedereen’ hebben wij Mulier Instituut opdracht gegeven een onderzoek uit te voeren naar de wensen, behoeftes en belemmeringen van mensen met een beperking om te kunnen sporten en bewegen in Rotterdam. Zij analyseren wat voor soort sportaccommodatie hierbij aansluit (centrale locatie, decentrale locatie binnen de huidige accommodaties, hybride vorm of overige vorm) en voor welk van de opties is een vervolgonderzoek nodig voor het verder uitwerken van fysieke en financiële consequenties. Hierbij wordt ook onderzocht of de huidige beleidsregel ‘“Basiseisen toegankelijkheid gemeentelijke binnensportaccommodaties’ (2014) nog passend is.
Vanwege corona zijn de sportvoorzieningen beperkt geopend geweest: sommigen zijn in het eerste half jaar van 2021 gesloten (binnensport); anderen waren alleen beperkt geopend. Dit betekent dat er in 2021 een terugval in bezetting zal zijn en er zeker geen hogere bezetting kan worden gerealiseerd. Desalniettemin is er via het Sportbedrijf Rotterdam in 2021 verder gewerkt aan de voorwaarden die intensiever en diverser gebruik mogelijk maken, zeker als de openstelling wel weer volledig is:
Binnensport: hier zijn verschillende zaken uitgevoerd, zoals de vernieuwing van de gymzaal door aanleg sportvloer en sportwanden volgens het Athletic Skills Model, de voorbereiding van de uitrol plan van aanpak verhoging bezetting gymzalen en specifieke sporttechnische toevoegingen om sportaanbieders op locatie beter te bedienen, nieuwe klanten aan te boren of aanbod uit te breiden.
Buitensport: hier zijn verschillende zaken uitgevoerd, zoals het werken aan verandering huurvoorwaarden zodat intensiever gebruik/verhuur makkelijker wordt bij sportverenigingen, en in het kader van de gebiedsontwikkeling Alexander tot Zuidplein visieontwikkeling voor het ‘Sportcomplex van de Toekomst’ met als doel intensief gebruik.
De regeling energiebesparende maatregelen is uitgebreid met een bijdrage uit het IFR (investeringsfonds). Het subsidieplafond is inmiddels bereikt met een zestal subsidieaanvragen. Daarnaast is de 1/3 regeling door negen verenigingen benut voor het verduurzamen van de accommodatie. Rotterdam Sportsupport is in 2021 met 12 sportverenigingen gestart met het project ‘Reduceren gebruik van plastic binnen verenigingen’. Het reduceren van plastic bij sportverenigingen draagt bij aan minder plastic gebruik en meer bewustzijn bij de (jeugd)leden van sportverenigingen. Daarnaast ontstaat door de single-use plastics regeling (SUP-richtlijn) of wel het (gedeeltelijk) verbod op plastic in de horeca in 2021 en de invoering van statiegeld op (kleine) petflessen per 3 juli 2021 er een moment voor verenigingen om hiermee aan de slag te moeten gaan. Voor de ontwikkeling van de sportaccommodatie Huis op Zuid zijn er extra duurzame maatregelen getroffen boven op de BENG-eisen. Dit betreft de ambitie van gemeente Rotterdam en Huis op Zuid als voorbeeldproject en een leerproces hoe deze ambitie bekostigd kan worden. Het uitvoeringsplan van het IHP 2020-2030, inclusief inzicht in verduurzamingsmogelijkheden, is momenteel in ontwikkeling. Naar verwachting is dit plan in september van dit jaar gereed.
Ontwikkelingen 2022-2025
In 2020 is een Integraal Huisvestingsplan Sport vastgesteld, dat voor de periode 2020-2030 aangeeft welke inspanningen de komende tien jaar nodig zijn om kwalitatief hoogwaardige, duurzame, goed toegankelijke en voldoende sportvoorzieningen te behouden en te realiseren. In dit huisvestingsplan is zowel aandacht voor zwembaden, binnensport (sportzalen en -hallen) als voor de veldsportcomplexen en de opstallen (kantines en kleedkamers). Uitvoering geschiedt op basis van meerjarige uitvoeringsplannen, waarvan in 2021 de eerste is vastgesteld. Bij de totstandkoming van het IHP Sport is geconstateerd dat het voor sportclubs een grote uitdaging is om hun opstallen op kwalitatief voldoende niveau te houden. De gemeente investeert daarom in de komende jaren, onder voorwaarden, in vervanging van deze opstallen, waarbij de vereniging niet langer eigenaar maar huurder zal zijn. Daarnaast is de 1/3 regeling voor sportverenigingen dusdanig uitgebreid dat hiermee ook meer grootschalige renovaties dan wel nieuwbouw mogelijk worden.
Bij de totstandkoming van het IHP Sport is (opnieuw) geconstateerd dat het op kwalitatief voldoende niveau houden van de verenigingsopstallen een uitdaging is voor de clubs. Nadat eerder (2017 en 2018) een regeling beschikbaar is gesteld voor het wegwerken van achterstallig onderhoud, zet het IHP Sport in op een meer structurele oplossing.
De ontwikkelingen voor 2022-2025 zijn afhankelijk van de uitkomsten van het behoefteonderzoek van Mulier en het eventuele vervolgonderzoek voor het verder uitwerken van fysieke en financiële consequenties.
• Sturen op hogere bezetting van sportvelden, met name in daluren.
• Kansen voor esports bij verenigingen verkennen en bij effectiviteit uitrollen.
• Inzetten op intensief gebruik van de velden (en clubgebouwen middels het IHP Sport) door sportverenigingen.
• Modernisering inrichting gymzalen om nieuwe doelgroepen aan te trekken en vergroten marketing en promotie.
Wat willen we bereiken
Effect indicatorenKwalitatief hoogwaardige, duurzame, goed toegankelijke en voldoende sportvoorzieningen.
Sportvoorzieningen zijn een randvoorwaarde om Rotterdammers aan het sporten te krijgen en te houden. Het college zet zich in voor uitnodigende sportvoorzieningen en voor het goed neerzetten en versterken van het concept van de sportcirkel: de infrastructuur aan sportvoorzieningen rondom de oude stadswijken. Uitgangspunten zijn hierbij:
- Minimaal handhaving van de bestaande capaciteit.
- Intensiever gebruiken van de bestaande capaciteit (bijvoorbeeld door spreiding van gebruiken/of aanleg van kunstgras).
- Investeren in uitbreiding of nieuwbouw waar echt noodzakelijk.
Kwalitatief voldoende opstallen van sportverenigingen
Ook de verenigingsopstallen, veelal in economisch eigendom bij diezelfde verenigingen, vormen een belangrijk onderdeel van de sportinfrastructuur. Het college wenst de kwaliteit van deze opstallen op orde te krijgen en te houden, zodat de sportcomplexen uitnodigend zijn voor haar (potentiële) gebruikers.
Toegankelijke voorzieningen voor mensen met een beperking
- Bij renovatie en nieuwbouw van gemeentelijke sportaccommodaties zorgen we ervoor dat de voorzieningen toegankelijk zijn voor bezoekers èn sporters met een beperking.
- Verenigingen worden via de 1/3e regeling gestimuleerd om hun eigen accommodatie toegankelijker te maken.
Intensiever gebruik van sportvoorzieningen
De sportbehoefte is stijgend in Rotterdam en ook de groeiambitie van de stad zal zorgen voor extra vraag. Het college heeft als primair uitgangspunt om de bestaande capaciteit te behouden; intensivering van het huidige gebruik is dan een voorwaarde om de extra vraag op te kunnen vangen.
Verduurzaming van de gemeentelijke voorzieningen en stimuleren van partners/verenigingen om dat ook te doen bij hun voorzieningen
Het college neemt energiebesparende en duurzaamheidsmaatregelen rond de sportaccommodaties. Daarnaast stimuleert het college dat sportverenigingen duurzaamheidsmaatregelen nemen rond de eigen opstallen, met gebruik van stedelijke en landelijke subsidieregelingen.
Wat gaan we daar voor doen
Prestatie indicatorenKwalitatief hoogwaardige, duurzame, goed toegankelijke en voldoende sportvoorzieningen
- We voeren het eerste Uitvoeringsprogramma IHP-Sport 2021-2025 uit.
- We vervolgen de uitvoering van reeds gestarte, zeer urgente projecten. Dit betreft:
- de vervanging van zwembad Overschie
- het project Huis op Zuid o sporthal Stadionpark o vervanging sporthal Schuttersveld
- de verbouwing van het Topsportcentrum
- de vernieuwing van veldsportcomplex Nieuw-Terbregge.
- Binnen de termijn van het uitvoeringsprogramma vernieuwen we zwembad Oostervant. We renoveren de binnensportaccommodaties De Enk, Alexander, Snelleman en Persoonshal en we realiseren een (tijdelijke) indooratletiekvoorziening. Op een groot aantal veldsportcomplexen vervangen we clubgebouwen, leggen we kunstgrasvelden aan, brengen we LED-verlichting aan en plaatsen we beregeningsinstallaties.
- We concretiseren de fasering van de veldsportcomplexen samen met de betrokken exploitanten en huurders.
- Bij de veldsportcomplexen is een zorgvuldige participatie van de sportvereniging van groot belang, vooral bij de clubgebouwen. Maatregelen dienen vooral ook in samenhang bezien te worden. Dit is een exercitie die zorgvuldigheid en communicatie met de verenigingen vergt.
- Bij renovatie en nieuwbouw van gemeentelijke sportaccommodaties zorgen we ervoor dat de voorzieningen toegankelijk zijn voor bezoekers èn sporters met een beperking door het toepassen van de beleidsregel ‘Basiseisen toegankelijkheid gemeentelijke binnensportaccommodaties’ (2014).
Kwalitatief voldoende opstallen van sportverenigingen
Ter uitvoering van het IHP-Sport investeren we, onder bepaalde voorwaarden, in vervanging van verouderde opstallen. In het uitvoeringsprogramma 2021-2025 IHP-Sport staat opgenomen welke clubgebouwen prioriteit hebben. Daarnaast breiden we de investeringsregeling (de 1/3 regeling) voor sportverenigingen uit om ook grootschalige renovaties dan wel nieuwbouw beter mogelijk te maken.
Toegankelijke voorzieningen voor mensen met een beperking
- Bij renovatie en nieuwbouw van gemeentelijke sportaccommodaties zorgen we ervoor dat de voorzieningen toegankelijk zijn voor bezoekers èn sporters met een beperking door het toepassen van de beleidsregel ‘Basiseisen toegankelijkheid gemeentelijke binnensportaccommodaties’ (2014). Bij nieuw te bouwen of te renoveren accommodaties voor buitensport hanteren we de beleidsregel. Afhankelijk van de uitkomsten van het behoefteonderzoek van Mulier passen we deze beleidsregel aan.
- Verenigingen stimuleren we via de 1/3e regeling om hun eigen accommodatie toegankelijker te maken. In de 1/3 regeling is opgenomen dat bij de investeringen aan de accommodatie rekening wordt gehouden met de toegankelijkheid en bruikbaarheid voor mensen met een beperking. Verenigingen adviseren we om gebruik te maken van de subsidieregeling van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn & Sport ‘Stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties’ waarin onder andere een aanvullende subsidie voor investeringen op het gebied van toegankelijkheid mogelijk is.
Intensiever gebruik van voorzieningen
- Het Sportbedrijf geeft uitvoering aan het plan van aanpak bezettingsgraad sportterreinen tijdens daluren.
- Kansrijke doelgroepen bepalen verhogen bezettingsgraad (zoals onderwijs, sportaanbieders, particuliere sportgroepen, individuele sporters etc.) en marketingcampagnes inzetten.
- Experimenteren met gastgebruik op buitensportcomplexen waar de samenwerking met hoofdgebruikers nog niet is vastgesteld maar waarbij in de omgeving de behoefte tot het gebruiken van sportvelden hoog is.
- Tot 2023 worden in het Living Lab-Esports ervaringen opgedaan met De ‘Smart-Goals inrichting’ op Sportpark Olympia. Bij intensiever gebruik verdere uitrol.
- Omzetting van natuurgrasvelden naar kunstgrasvelden om hogere bespeling mogelijk te maken (onderdeel IHP Sport 2020-2030. 2030).
- Sturen op multifunctioneel gebruik van clubgebouwen bij uitvoering IHP Sport
- Lobby richting sportbonden om tot het spreiden van competities te komen zodat velden (ook) op andere momenten dan de momenteel meest gangbare benut worden. Absolute topprioriteit heeft spreiding van de voetbalcompetitie.
- Bij gebiedsontwikkelingen sportcomplexen zo (her)inrichten dat ze leiden tot optimaal gebruik.
- Het Sportbedrijf geeft uitvoering aan het plan van aanpak verhoging bezetting gymzalen 2020 (uitvoering uitgesteld i.v.m. corona).
- Inspelen op behoeftes van kansrijke doelgroepen in de gymzalen waar de bezetting het laagst is, afgestemd op de behoeftes in de wijk.
- Lancering promotiecampagne waarin we de mogelijkheden van gymzalen laten zien, zoals voor kinderfeestjes met bewegen als thema
- Innoveren in onze gymzalen, zodat de inrichting en het gebruik beter aansluit op de behoefte van Rotterdammers.
- Het Sportbedrijf ontwikkelt een aanpak om bij vervanging van inrichtingselementen voor bewegingsonderwijs in gymzalen in beheer bij het Sportbedrijf innovaties toe te passen gericht op de behoefte van het bewegingsonderwijs en sportaanbieders in de wijk.
- Het Sportbedrijf zet in op vernieuwing en innovatie van de binnensportvoorzieningen om nieuwe doelgroepen aan te trekken (zoals nu al zijn gerealiseerd de showcase gymzaal, interactieve squashbanen en een ‘augmented climbing wall’ en een Bungee Super-fly voorziening). Zo komen er vier nieuwe showcases gymzalen.
- Organiseren van ‘crossovers’ in gebruik tussen binnensportcomplexen, buitensportcomplexen, zwembaden en de openbare ruimte. Zo ontstaat flexibiliteit in gebruik van type voorziening voor een activiteit.
Verduurzaming van de gemeentelijke voorzieningen en stimuleren van partners/verenigingen om dat ook te doen bij hun eigen voorzieningen
- We geven opdracht aan Rotterdam Sportsupport om, in samenwerking met externe partners, sportverenigingen te ondersteunen en te begeleiden om tot energiebesparende maatregelen aan hun voorzieningen te komen.
- We geven specifiek aandacht aan verduurzaming van de sportaccommodaties binnen de uitvoering van het IHP 2020-2030.
- Ook bij de buitensportaccommodaties geven we uitvoering aan zowel de regeling energiebesparende maatregelen als aanvragen met een duurzaamheidscomponent binnen de 1/3 regeling
- We herijken de 1/3 regeling, waarbij we bezien of de specifieke regeling energiebesparende maatregelen met ingang van 2022 structureel kan worden ondergebracht in de 1/3 regeling. Vergelijkbaar met de landelijke BOSA-regeling, waarin op een investering van een vereniging aanvullend subsidie wordt verstrekt in het geval van duurzaamheidsmaatregelen.
- We zetten, naast de ophoging van het subsidieplafond van de regeling ‘energiebesparende maatregelen’, in op het project vermindering gebruik van afvalstromen op sportverenigingen en andere pilots voor een duurzame sportsector.
Effectindicatoren | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Stijging bezetting naschools gebruik gymzalen. | Streefwaarde | 24% | 24% | 25% | 26% | 26% | |
Realisatie | 24% | 26% | |||||
Stijging bezetting naschools gebruik sporthallen* | Streefwaarde | 46% | 46% | 48% | 48% | 48% | |
Realisatie | 46% | 49% | |||||
Bezettingspercentage buitensportvelden** | Streefwaarde | N.v.t. | |||||
Realisatie | |||||||
* Dit betreft het gebruik over het hele jaar, in de verenigingsperiode zitten de sporthallen al vol. | |||||||
** Hiervoor wordt nog een meetinstrument ontwikkeld en volgt nog een nulmeting. |
Prestatie-indicatoren | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Percentage opstallen van verenigingen dat minimaal op niveau 3 is* |
Streefwaarde
|
nvt | nvt | nvt | 92% | nvt | nvt |
Klanttevredenheid sportvoorzieningen** | |||||||
Gymzalen | Streefwaarde | 6,3 | nvt | nvt | PM | nvt | nvt |
Realisatie | 6,4 | ||||||
Sporthallen | Streefwaarde | 6,9 | nvt | nvt | PM | nvt | nvt |
Realisatie | 7,1 | ||||||
Zwembaden | Streefwaarde | 7,5 | nvt | nvt | PM | nvt | nvt |
Realisatie | 7,7 (Sportbedrijf) | ||||||
Buitensport | Streefwaarde | 6,3 | nvt | nvt | PM | nvt | nvt |
Realisatie | 7,5 | ||||||
Aantal bezoeken zwembaden*** | Streefwaarde | 2,1 mln | 2,2 mln | 2,2 mln | 2,3 mln | 2,3 mln | 2,3 mln |
Realisatie | 1,97 mln | 1,97mln | |||||
Aantal sportaccommodaties waar een duurzaamheidsmaatregel is toegepast**** | Streefwaarde | N.v.t. | PM | PM | PM | PM | PM |
Realisatie | |||||||
* Het gaat hierbij om 86 verenigingsopstallen waarvoor in 2015-2017 een schouw is uitgevoerd en die op basis hiervan in aanmerking zijn komen voor de subsidie “Achterstallig onderhoud”. Er is dus geen realisatiecijfer over 2018. Per 2021 volgt een vervolgmeting van de opstallen die in economisch eigendom zijn van de verenigingen. | |||||||
** Deze wordt om de drie jaar gemeten. De eerstvolgende meting is in 2021. Streefwaarden klanttevredenheid 2021 worden vastgesteld in de eind 2019 af te sluiten meerjarenovereenkomst 2020-2023 tussen gemeente en Sportbedrijf. | |||||||
*** Uit het beleidskader Zwemmen. De bezoekaantallen van zwembaden kunnen negatief worden beïnvloed door maatregelen ter voorkoming van de verspreiding van COVID-19 | |||||||
**** Definiëring en nulmeting wordt opgesteld in het kader van het plan van aanpak “duurzame sportaccommodaties”, onderdeel van het totale beleid rond duurzaamheid. Realisatiecijfers worden begin 2020 geleverd. |
Wat kost het
Overzicht van baten en lasten Sportaccommodaties | Realisatie 2020 | Begroting 2021 | Begroting 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | Raming 2025 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Baten exclusief reserves | 528 | 4.132 | 459 | 459 | 459 | 459 |
|
Bijdragen rijk en medeoverheden | 17 | 3.900 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Financieringsbaten | 338 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige opbrengsten derden | 173 | 232 | 459 | 459 | 459 | 459 | |
Lasten exclusief reserves | 59.924 | 59.523 | 56.833 | 57.382 | 57.952 | 57.208 |
|
Apparaatslasten | 471 | 1.026 | 1.116 | 693 | 693 | 693 | |
Inhuur | 54 | 29 | 37 | 37 | 37 | 37 | |
Overige apparaatslasten | 1 | 34 | -26 | 16 | 16 | 16 | |
Personeel | 417 | 962 | 1.105 | 641 | 641 | 641 | |
Intern resultaat | -2.266 | 3.607 | 3.748 | 3.748 | 3.748 | 3.748 | |
Intern resultaat | -2.266 | 3.607 | 3.748 | 3.748 | 3.748 | 3.748 | |
Programmalasten | 61.718 | 54.890 | 51.970 | 52.941 | 53.511 | 52.766 | |
Financieringslasten | 574 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 1.336 | 1.778 | 1.682 | 2.737 | 3.318 | 2.588 | |
Kapitaallasten | 508 | 481 | 290 | 204 | 193 | 178 | |
Overige programmalasten | 16 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | |
Salariskosten WSW en WIW | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Subsidies en inkomensoverdrachten | 59.284 | 52.624 | 49.990 | 49.993 | 49.993 | 49.993 | |
Saldo voor vpb en reserveringen | -59.396 | -55.391 | -56.375 | -56.924 | -57.493 | -56.749 | |
Saldo voor reserveringen | -59.396 | -55.391 | -56.375 | -56.924 | -57.493 | -56.749 | |
Reserves | 362 | 319 | 299 | 199 | 199 | 199 |
|
Onttrekking reserves | 5.107 | 384 | 299 | 199 | 199 | 199 | |
Toevoeging reserves | 5.345 | 65 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Vrijval reserves | 600 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Saldo | -59.034 | -55.072 | -56.076 | -56.725 | -57.294 | -56.550 |
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
Omschrijving taakveld
Het college staat voor een hoogwaardige, duurzame en goed toegankelijke infrastructuur aan sportvoorzieningen, zodat dit gezamenlijk voorziet in de vraag aan ruimte voor sport en beweging, evenredig verspreid over de stad.