Stedelijke inrichting en ontwikkeling
De stijging van de CO2-uitstoot wordt in deze collegeperiode omgebogen naar een dalende trend die leidt tot 49% CO2-reductie in 2030, gemeten t.o.v. het jaar 1990
Stijging van het percentage panden dat geen verhoogde kans op wateroverlast bij hevige regen heeft van 88% naar 90%
Tenminste 15.000 bestaande woningen zijn verduurzaamd en 10.000 aardgas vrij of daarop voorbereid
TAAKVELD 2
Cultureel erfgoed - Monumenten
De gemeente Rotterdam draagt zorg voor haar gebouwde en aangelegde cultuurhistorisch erfgoed waaronder de beschermde monumenten en stadsgezichten. Dit wordt bereikt door middel van de thema’s: Bescherming en instandhouding, kennisontwikkeling en kennisoverdracht (Erfgoedagenda Rotterdam)
De gemeente Rotterdam zet gebouwd erfgoed in als aanjager bij transformaties en gebiedsontwikkelingen.
TAAKVELD 3
Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap
Een aantrekkelijke en leefbare stad voor iedereen, nu en in de toekomst
Meer gezonde Rotterdammers die bewegen, spelen, sporten, ontmoeten, ontspannen en recreëren
Een investering in de doorontwikkeling van de klimaat adaptieve deltastad
Samenwerking met Rotterdammers en gedeeld eigenaarschap
TAAKVELD 4
Milieubeheer - Duurzaam, bodem, geluid en handhaving
Het realiseren van de energietransitie (gezamenlijk met alle betrokken partijen in en rondom de stad) om te voldoen aan doelen van Parijsakkoord en economische kansen worden benut
Een betere luchtkwaliteit
Regisseren van het stimuleren van circulariteit in het grondstoffengebruik binnen de stad (verminderen gebruik grondstoffen, hergebruik en recyclen van afval)
Het realiseren van een klimaatadaptieve stad
Verminderen van geluidsoverlast
Een betere regie op het gebruik van de ondergrond
Een adequaat extern veiligheidsniveau voor alle inwoners
Verduurzaming van de gemeentelijke bedrijfsvoering en verduurzaming gemeentelijk vastgoed
Omschrijving programma
Vervolg programmadoelstellingen:
- 20 hectare groen erbij in 2022 t.o.v. 2018
- Binnen vier jaar start bouw van 18.000 nieuwe woningen
Omschrijving
Fijn wonen en leven in Rotterdam begint bij een fijne woning in een prettige, groene buurt voorzien van alle essentiële voorzieningen en infrastructuren (water, riool, energie, groen, fietspaden etc). Nieuwe of huidige bewoners moeten in onze stad een woning van hun wensen en mogelijkheden kunnen vinden. De komende jaren zal de stad en het aantal inwoners flink gaan groeien. We bouwen kwalitatieve, duurzame en toekomstbestendige woningen voor elke portemonnee, waarbij huizen voor de middeninkomens prioriteit hebben. Door de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen en kantoren en winkels te transformeren tot woningen, kunnen ook meer mensen een fijne woonplek in Rotterdam vinden.
Bouwen en ontwikkelen in Rotterdam moet voor nu en voor de lange termijn. Wonen in Rotterdam wordt toekomstbestendiger en klimaatadaptiever. We anticiperen op ontwikkelingen op het gebied van klimaat en onze bevolkingssamenstelling, we zorgen voor groen en mooie buitenruimte, een veilige en gezonde ondergrond.
De gemeente doet dit door de ontwikkeling en groei van de stad goed te plannen. We koppelen de bouwopgave van nu aan de lange termijn ontwikkeling van de stad. Onder andere de klimaatopgaven uit het Akkoord van Parijs vragen om een transitie hoe we de stad inrichten en ontwikkelen.
De gemeente werkt hieraan door zich in te zetten voor een duurzaam en energiezuinig Rotterdam, met een betere luchtkwaliteit. Daarvoor werken we aan belangrijke overeenkomsten, zoals het Klimaat- en energieakkoord. En werken we aan lange termijn visies en kaders die terug gaan komen in de omgevingswet en omgevingsvisie die nu ontwikkeld worden. Daarnaast voert de gemeente de wettelijke taken uit, zoals de behandeling van aanvragen om een omgevingsvergunning, aandacht voor erfgoed en het maken van bestemmings- (en straks omgevings-) plannen.
Door bovenstaande inzet te combineren met de sociale en economische context wordt gebouwd aan de weerbaarheid en veerkracht (de resilience) van de mensen, de organisaties en de systemen in de stad.
Dit doet de gemeente uiteraard niet alleen. Bewoners en ondernemers dragen bij aan een fijne stad door eigen initiatieven, bijvoorbeeld meer groen, betere speelruimte voor de kinderen, een prettige en gezellige buitenruimte en het oprichten van energie-coöperaties of buurtontmoetingsplekken. De gemeente faciliteert dergelijke initiatieven graag.
BBV-indicatoren
| Beschrijving BBV-indicator | Eenheid | Bron | ||
|---|---|---|---|---|
| Hernieuwbare elektriciteit | % | Streefwaarde | N.v.t. | RWS |
| Realisatie | 15,9 (2017) | |||
| Gemiddelde WOZ-waarde | Duizend euro | Streefwaarde | N.v.t. | CBS |
| Realisatie | 166 (2018) | |||
| Nieuw gebouwde woningen | Aantal per 1.000 woningen | Streefwaarde | N.v.t. | Basisregistratie adressen en gebouwen |
| Realisatie | 2,4 (2016) | |||
| Demografische druk (groene + grijze druk tov 20-64) | % | Streefwaarde | N.v.t. | CBS |
| Realisatie | 58,4% (2019) | |||
| Meer informatie over de BBV-indicatoren is te vinden op www.waarstaatjegemeente.nl. | ||||
Overzicht baten en lasten
| Overzicht van baten en lasten Stedelijke inrichting en ontwikkeling | Realisatie 2018 | Begroting 2019 | Begroting 2020 | Raming 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Baten exclusief reserves | 302.285 | 302.739 | 259.402 | 220.302 | 204.858 | 193.497 |
|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | 10.512 | 17.621 | 7.019 | 3.549 | 2.694 | 2.694 | |
| Financieringsbaten | 92 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Overige opbrengsten derden | 286.606 | 296.888 | 245.743 | 210.004 | 204.222 | 189.196 | |
| Overige baten | 5.075 | -11.769 | 6.640 | 6.750 | -2.057 | 1.607 | |
| Lasten exclusief reserves | 356.686 | 366.631 | 405.177 | 335.499 | 293.999 | 242.080 |
|
| Apparaatslasten | 112.389 | 130.420 | 131.596 | 130.675 | 129.911 | 135.258 | |
| Inhuur | 20.500 | 22.506 | 16.719 | 16.012 | 15.248 | 20.841 | |
| Overige apparaatslasten | 2.256 | 2.701 | 2.767 | 2.730 | 2.730 | 2.729 | |
| Personeel | 89.632 | 105.212 | 112.110 | 111.933 | 111.933 | 111.688 | |
| Interne resultaat | -147.092 | -123.386 | -122.803 | -123.277 | -127.655 | -132.320 | |
| Interne resultaat | -147.092 | -123.386 | -122.803 | -123.277 | -127.655 | -132.320 | |
| Programmalasten | 391.389 | 359.597 | 396.384 | 328.102 | 291.743 | 239.142 | |
| Financieringslasten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 227.031 | 216.210 | 255.589 | 193.832 | 152.874 | 96.073 | |
| Kapitaallasten | 129.399 | 99.236 | 97.737 | 91.145 | 97.464 | 103.844 | |
| Overige programmalasten | 22.885 | 18.486 | 18.869 | 18.844 | 19.071 | 19.055 | |
| Salariskosten WSW en WIW | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Sociale uitkeringen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Subsidies en inkomensoverdrachten | 12.074 | 25.665 | 24.189 | 24.280 | 22.334 | 20.170 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | -54.401 | -63.891 | -145.775 | -115.197 | -89.141 | -48.583 | |
| Saldo voor reserveringen | -54.401 | -63.891 | -145.775 | -115.197 | -89.141 | -48.583 | |
| Reserves | 65.756 | 48.876 | 74.074 | 65.937 | 53.169 | 25.112 |
|
| Onttrekking reserves | 68.430 | 79.639 | 110.260 | 81.637 | 56.869 | 25.312 | |
| Toevoeging reserves | 96.108 | 72.451 | 60.169 | 16.860 | 7.570 | 200 | |
| Vrijval Reserves | 93.434 | 41.688 | 23.983 | 1.160 | 3.870 | 0 | |
| Saldo | 11.355 | -15.015 | -71.701 | -49.261 | -35.972 | -23.471 |
Financiële bijstellingen
| Bijstellingen | Begroting 2019 | |
|---|---|---|
| Begroting 2020 (inclusief 2e Herziening 2019) | -54.621 | |
| Bijstellingen 10-maandsrapportage | Categorie | |
| Verschuiving onderhoud P+R Slinge naar 2020 | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 |
| Actualisatie investeringen en desinvesteringen grondexploitaties | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 |
| Actualisatie rente grondexploitaties | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 |
| Actualisatie resultaatnemingen grondexploitaties | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 10.700 |
| Bijstelling incidentele opbrengsten erfpacht | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 10.179 |
| Ramingsbijstelling opbrengsten corporaties | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 |
| Aardgasvrije wijken | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 1.628 |
| Wabo leges credit 2019 | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 1.500 |
| Kostendekkende huur Concernhuisvesting | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 |
| Huurlasten Collectiegebouw | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | -1.031 |
| Bestemmingsreserve Bodem | Reserves | 0 |
| Bestemmingsreserve Doorontwikkeling Organisatie | Reserves | 0 |
| Bestemmingsreserve Energietransitie | Reserves | 0 |
| Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling | Reserves | 0 |
| Bestemmingsreserve Infrastructuur | Reserves | 0 |
| Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam | Reserves | 0 |
| Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid | Reserves | 0 |
| Bestemmingsreserve Rivieroevers | Reserves | 0 |
| Bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit | Reserves | 0 |
| Regio Deal Rotterdam Zuid | Taakmutaties | 18.500 |
| Aardgasvrije wijken | Taakmutaties | -1.628 |
| Diverse bijstellingen | Technische wijzigingen | -242 |
| Begroting na wijzigingen | -15.015 |
Toelichting financiële bijstellingen
Verschuiving onderhoud P+R Slinge naar 2020
De onderhoudswerkzaamheden aan P+R Slinge zijn gestart. Een deel van het in 2019 voorziene onderhoud vindt plaats wanneer de eerste fase van de onderhoudswerkzaamheden is afgerond om de overlast voor bezoekers te beperken. De kosten van deze onderhoudswerkzaamheden worden doorbelast aan het programma Verkeer en vervoer. Voor het programma Stedelijke inrichting en ontwikkeling heeft dit geen resultaatseffect omdat de lagere kosten ook leiden tot lagere interne doorbelastingen.
Actualisatie investeringen en desinvesteringen grondexploitaties
Het investeringsvolume in de grondexploitaties is geactualiseerd en in lijn gebracht met de huidige projectbegrotingen. De investeringen bestaan uit apparaatskosten, kosten voor verwervingen, kosten voor bouw- en woonrijp maken en overige kosten. De desinvesteringen bestaan uit gronduitgiften (intern en extern), subsidies, investeringsbijdragen en overige opbrengsten. Alle baten en lasten worden conform de Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) overgeboekt naar de balans, waardoor het effect van de actualisatie saldo neutraal is.
Actualisatie rente grondexploitaties
De aan de grondexploitaties toegerekende rente is herrekend op basis van het geactualiseerde investeringsvolume in de grondexploitaties. De rente maakt onderdeel uit van de boekwaarde van de grondexploitaties en wordt net als de reguliere mutaties in de grondexploitaties conform de BBV overgeboekt naar de balans. Het effect van de actualisatie van de aan de grondexploitaties toegerekende rente is saldo neutraal.
Actualisatie resultaatnemingen grondexploitaties
De commissie BBV heeft in haar laatste notitie voor de grondexploitaties (juli 2019) een wijziging doorgevoerd in de berekeningssystematiek voor de tussentijdse winstnemingen in de grondexploitaties. In de notitie is voorgeschreven dat de grondslag voor de tussentijdse winstnemingen de eindwaarde is. Ten opzichte van de berekening op basis van de netto contante waarde (de grondslag die tot het verschijnen van de notitie werd gehanteerd) levert dit een éénmalige extra winstneming van € 10,7 mln op door het verplicht naar voren halen van de winsten.
Bijstelling incidentele opbrengsten erfpacht
De incidentele opbrengsten erfpacht zijn bijgesteld aangezien een grote conversie van afkoop naar eigendom in 2019 is gerealiseerd.
Ramingsbijstelling opbrengsten corporaties
Voor het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) zijn minder kosten gerealiseerd. De woningcorporaties krijgen deze kosten ook minder doorberekend.
Aardgasvrije wijken
In 2019 is door het Rijk via de septembercirculaire € 1,6 mln beschikbaar gesteld voor aardgasvrije wijken. Dit bedrag is bestemd voor grootschalige proeftuinen in het kader van het Programma Aardgasvrije wijken.
Wabo leges credit 2019
De verwachting is dat het aantal restituties van de Wabo leges voor 2019 minder is dan begroot. Dit impliceert een verlaging van het budget met € 1,5 mln.
Kostendekkende huur Concernhuisvesting
In 2019 is de kostendekkende huur voor Concernhuisvesting opnieuw door Vastgoed berekend aan de hand van de kaders die daarvoor zijn. Hiervoor zijn de verschillende componenten van de kostendekkende huur geactualiseerd. Vooral de actualisering van de meerjaren onderhoudsplannen (MOP’s) leidt tot een stijging, hierbij wordt uitgegaan van conditieniveau 3: sober en doelmatig. De stijging van de kostendekkende huur levert een knelpunt op van € 3,6 mln in 2019, waarvan € 3,5 mln op het programma Overhead, taakveld Concernondersteuning en € 145 op het programma Stedelijke inrichting en ontwikkeling, taakveld Beheer overige gebouwen en gronden. Deze herberekening heeft een structureel effect, dit wordt meegenomen in de bestuursopdracht Vastgoed.
Huurlasten Collectiegebouw
Bij aanvang van het project is afgesproken dat de huur door de gemeente in 2019 start. Daarmee kan stichting Collectiegebouw haar verplichtingen tijdens de aanloopperiode tot exploitatie voldoen. Vanwege ontstane vertragingen tijdens de bouw is die periode langer geworden. Hierdoor is een knelpunt ontstaan waardoor de huurverplichting van de gemeente in 2019 niet is gedekt. Om die reden wordt met deze wijziging de begroting in 2019 met € 1 mln bijgesteld.
Bestemmingsreserve Bodem
In de begroting wordt er vanuit de bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds € 299 toegevoegd aan de bestemmingsreserve Bodem. Dit wordt veroorzaakt doordat er in 2018 € 299 ten laste van de Bestemmingsreserve Bodem is geboekt in plaats van de Bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds Regionale Uitvoeringsdiensten.
Bestemmingsreserve Doorontwikkeling Organisatie
In de 2e herziening is er € 56 onttrokken aan de bestemmingsreserve Doorontwikkeling Organisatie op het taakveld Wonen en bouwen in plaats van op het taakveld Ruimtelijke ordening ontwikkeling. Binnen het programma Stedelijke inrichting en ontwikkeling heeft dit een saldoneutraal effect. Daarnaast zijn bij programma Stedelijke inrichting en ontwikkeling de loonkosten opgehoogd. Dit is het gevolg van een dakpanconstructie in het kader van verjonging. De dekking vindt plaats vanuit de bestemmingsreserve Doorontwikkeling Organisatie.
Bestemmingsreserve Energietransitie en Bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds - luchtkwaliteit
De gemeente heeft een Rijksbijdrage ontvangen ter hoogte van in totaal € 6,5 mln als cofinanciering voor de verbetering van de luchtkwaliteit. Deze bijdrage is gestort in de bestemmingsreserve Energietransitie. De cofinanciering vanuit de gemeente komt uit het energietransitiefonds. Eind september heeft de bestuurlijke besluitvorming over de toekenning van deze cofinanciering uit het energietransitiefonds plaatsgevonden. De 3 projecten (Bouwlogistiek, Walstroom en Mobiliteitsmanagement) zijn na deze besluitvorming gestart, gefinancierd uit de twee bestemmingsreserves Energietransitie en Taakmutaties Gemeentefonds Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit. Het lastenbudget en de daaraan gekoppelde dekking uit deze bestemmingsreserve is verlaagd met € 1,9 mln.
Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling
De begrote kosten ten laste van de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling en de hiermee samenhangende onttrekkingen zijn geactualiseerd. De begrotingswijzigingen zijn saldoneutraal en worden hieronder toegelicht:
- De aanpassingen in de fasering voor de balansprojecten buitenruimte Rotterdam Central District (€ 750), buitenruimte Maasranden (€ 235), buitenruimte Kop van Feijenoord (€ 234) en buitenruimte Wilhelm Tellhof (€ 100).
- De kosten 2019 voor buitenruimte RCD (Kruisstraat, Delftsestraat en Hofplein) zijn geactualiseerd. Daardoor verschuift een deel van de bijdrage vanuit de reserve Gebiedsontwikkeling van 2019 naar 2020: € 257.
- De subsidie voor het project Herstructurering Pendrecht is met € 790 verlaagd. De onttrekking aan de reserve Gebiedsontwikkeling is met een zelfde budget aangepast.
- Door vertraging in oplevering en financiële afhandeling van de projecten Jaffa F1, Staringbuurt en Herstructurering Landbouwbuurt schuiven de kosten voor deze projecten en bijdragen vanuit de reserve Gebiedsontwikkeling door van 2019 naar 2020: € 1,7 mln.
- De kosten 2019 voor de Kostenplaats Stadsvernieuwing (KPSV) Bodemsanering zijn geactualiseerd. Daardoor verschuift een deel van de bijdrage vanuit de reserve Gebiedsontwikkeling door van 2019 naar 2020: € 220.
- Door verschuiving van fasering van de kosten zijn de lasten van subsidies en inkopen voor het programma woningverbetering particuliere voorraad geactualiseerd en met € 1,1 mln verlaagd. De onttrekking aan de reserve Gebiedsontwikkeling is met eenzelfde budget aangepast.
- De planvoorbereiding van de Big Five buitenruimteprojecten Park Maashaven, Hofbogen (plus-variant), Groene Long, Alexanderknoop en Schouwburgplein staat gepland voor 2019 en 2020 verwacht. De lasten en dekking uit de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling zijn niet eerder begroot. De lasten en dekking worden bijgesteld voor het jaar 2019 (€ 1 mln).
Verder zijn voor de volgende projecten in 2019 bijdragen toegekend:
- Het Park € 1 mln, waarvan € 600 voor 2019
- Evenementendek bij het depot Boijmans van Beuningen € 2.131, waarvan € 288 voor 2019
- Voorplein Wijkpark Oude Westen € 200
- Getijdepark Keilehaven € 552, waarvan € 100 voor 2019
- Bruggenhoofd Maaskade Noordereiland € 227, waarvan € 88 voor 2019
- Verlevendiging Wilhelminapier € 280, waarvan € 80 voor 2019
- Konaklocatie € 144, waarvan € 94 voor 2019
- Herinrichting Winkelcentrum Lage Land € 600, waarvan € 30 voor 2019
Bestemmingsreserve Infrastructuur
De activering en bijbehorende onttrekking aan de bestemmingsreserve Infrastructuur is in lijn gebracht met de huidige projectbegroting voor Rotterdam CS. Het betreft een aanpassing in de fasering, waarbij € 209 is doorgeschoven naar 2020.
Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam
De begrote kosten ten laste van de bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam (IFR) en de hiermee samenhangende onttrekkingen zijn geactualiseerd. De begrotingswijziging is saldoneutraal. De wijzigingen betreffen:
- De kosten voor de buitenruimte Hordijk zijn geactualiseerd. De kosten en de bijdrage vanuit het IFR zijn met € 5 opgehoogd.
- De kosten en bijbehorende onttrekkingen voor Hart van Zuid zijn in lijn gebracht met de huidige projectbegroting. De kosten en de bijdrage zijn met € 75 verlaagd.
- Door verschuiving van fasering van de kosten zijn de lasten van subsidies en inkopen voor het programma woningverbetering bestaande voorraad geactualiseerd en met € 1 mln verlaagd. De onttrekking is met eenzelfde budget aangepast.
- Realisatie van het kunstwerk op de Binnenrotte vindt niet meer in laatste kwartaal 2019 plaats, maar gebeurt in eerste kwartaal van 2020. De uitgaven in 2019 zullen daardoor € 270 lager uitvallen
- De fasering van de kosten en bijbehorende onttrekkingen voor Boergoensehof zijn in lijn gebracht met de huidige projectbegroting. De kosten en de bijdrage vanuit het IFR worden met € 100 verlaagd.
Verder is in de Voorjaarsnota 2019 € 1,6 mln beschikbaar gesteld voor de aankoop van een kiosk op de Coolsingel. De aankoop en sloop van deze kiosk en vervolgens het herinrichten van de openbare ruimte is onderdeel van de herinrichting Coolsingel. De uitgaven komen daardoor niet ten laste van programma Stedelijke inrichting en Ontwikkeling, maar ten laste van het krediet voor de Coolsingel. Daarom is € 1,6 mln toegevoegd aan de bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam (IFR) als dekking van de toegenomen kapitaalslasten voor de herinrichting van de Coolsingel.
Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid
De begrote kosten ten laste van de bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) en de hiermee samenhangende onttrekkingen zijn geactualiseerd. De begrotingswijzigingen zijn saldoneutraal. De wijzigingen betreffen:
- Door verschuiving van fasering van de kosten zijn de lasten van subsidies en inkopen voor het programma woningverbetering samenvoegen geactualiseerd en met € 1,5 mln verlaagd. De onttrekking is met eenzelfde budget aangepast.
- Van een deel van de projecten schuiven de uitgaven en bijbehorende onttrekkingen van 2019 naar 2020. Het gaat om:
- Valkeniersbuurt € 418
- Tiengemetensingel € 100
- Linker Halve Vlieger € 62
- Beijerlandselaan € 58
- Verder zijn voor volgende projecten in 2019 bijdragen of aanvullende bijdragen toegekend:
- Vogelbuurt aanvullend € 160, geheel voor 2019.
- Herinrichting Drentsestraat € 107, geheel voor 2019.
- Buitenruimte Simonsblokken € 350 waarvan € 49 voor 2019.
Regio Deal Rotterdam Zuid
Recent is door het Rijk aangegeven dat de ter beschikking gestelde middelen voor de Regio Deal Rotterdam Zuid niet meer via het Gemeentefonds worden uitbetaald, maar via subsidie op basis van de kaderwet EZK- en LNV. Dit betekent dat deze middelen niet meer op het programma Algemene middelen worden begroot, maar op de programma’s waar ook de uitgaven plaatsvinden. De hieraan gekoppelde reservemutaties zijn teruggedraaid: Taakmutaties Gemeentefonds, Regiodeal onderwijs, cultuur en werk.
Aardgasvrije wijken
In 2019 is door het Rijk via de septembercirculaire € 1,6 mln beschikbaar gesteld voor aardgasvrije wijken. Dit bedrag is bestemd voor grootschalige proeftuinen in het kader van het Programma Aardgasvrije wijken..
Diverse bijstellingen
Dit betreft diverse kleine wijzigingen.