Economische ontwikkeling
Beleidskaders, -monitors en wetgevingEen transitie naar een nieuwe economie voor Rotterdam: digitaal, circulair en duurzaam
Transformatie van haven en stad met Rotterdam als maritieme hoofdstad van Europa
Het Rotterdamse MKB klaar maken voor de nieuwe economie
Digitalisering als randvoorwaarde bij transitie naar de nieuwe economie
Ontwikkelingen en voortgang
Ga naar vorig P&C-documentTijdens de Europese Top van 20 juni 2019 heeft de Europese Raad zijn strategische agenda voor 2019-2024 gepresenteerd. Er zijn sterke aanknopingspunten voor de gemeente met de Europese agenda. De nieuwe Europese Commissie die vanaf 1 november 2019 zal aantreden komt met een definitief werkprogramma voor de vijfjarige termijn en voor het eerste jaar. Deze agenda’s worden getoetst aan de doelstellingen in het taakveld Economische ontwikkeling. Op basis hiervan wordt een EU werkprogramma opgesteld. Hierin wordt opgenomen voor welke opgave Europese middelen beschikbaar zijn en welke invloed huidige en toekomstige Europese regelgeving heeft op het bereiken van de doelstellingen.
Daarnaast kan het zijn dat de Brexit in 2020 invloed gaat krijgen op de mondiale economische ontwikkelingen.
Wat willen we bereiken
Een transitie naar een nieuwe economie voor Rotterdam: digitaal, circulair en gebruik makend van duurzaam opgewekte energie
In juni 2019 is de Koers Nieuwe Economie gepresenteerd als kapstok voor de economische prioriteiten van ons college. In het najaar is de koers vertaald in een werkprogramma met deelprogramma's die de Rotterdamse invulling zijn van de Roadmap Next Economy en die we vanaf 2020 in uitvoering brengen.
De vijf transitiepaden uit de Roadmap Next Economy (RNE) geven richting aan een aantal samenhangende en elkaar versterkende (systeem)doorbraken op het gebied van digitalisering, energietransitie, circulaire economie en onderwijs en inclusieve samenleving. Nieuw ondernemerschap is daarbij nodig. We werven bedrijven die een belangrijke rol kunnen spelen in de ontwikkeling van deze nieuwe economie en passen het Rotterdamse DNA. Waar dat kan treden we op als launching customer of brengen we kennis samen van markt en overheid. De nieuwe economie is aantrekkelijk voor talenten, ondernemers en investeerders. De gemeente geeft richting aan deze koers. Ondernemers nemen het voortouw in het ontwikkelen van nieuwe bedrijfsinitiatieven en voeren uit. De gemeente ondersteunt en zet hiervoor diverse instrumenten. Omdat de economie niet stopt bij de gemeentegrens doet Rotterdam dat samen met de andere gemeenten in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH).
De beroepsbevolking moet passen bij de toekomstige economie. Het Leer Werk Akkoord is met name gericht op het formuleren van de eisen aan de toekomstige beroepsbevolking vanuit de toekomstige economie en de bedrijven. Het scholen van werkenden om aan de toekomstige eisen van de economie en het bedrijfsleven te kunnen voldoen staat daarin centraal.
Transformatie van haven en stad. Rotterdam wordt de innoverende maritieme hoofdstad
De ambitie is om in 2030 de maritieme hoofdstad van Europa te zijn, wat betekent dat het meest complete en concurrerende maritieme ecosysteem zich in de Rotterdamse regio bevindt. We stimuleren en faciliteren daarom diverse maritieme economie met o.a. ook maritieme hoofdkantoorfuncties van rederijen en scheepsbouwbedrijven en commodity traders en innovatieve techbedrijven in het Central district.
Om mondiaal concurrerend te kunnen blijven zullen het petrochemisch en energiecomplex als de transport en logistieke functie in het haven-industrieel cluster moeten verduurzamen en digitaliseren. Hiervoor is kennis en kunde nodig van bedrijven, kennisinstellingen en talenten uit de stad en de regio. We zien de energietransitie in het havenindustrieelcomplex daarom niet alleen als een duurzaamheids- en maatschappelijke opgave, maar vooral ook als een economische opgave.
Het Rotterdamse MKB klaar maken voor de nieuwe economie
Samen met de vertegenwoordigers van het Rotterdamse bedrijfsleven en de kennisinstellingen zorgen we voor kennis en informatie voor ondernemers om het ondernemerschap te versterken. Daarnaast zorgen we dat de digitale infrastructuur en andere vestigingsvoorwaarden optimaal zijn geregeld. Specifiek worden gemeentelijke regels die innovatie, circulariteit en digitale ongelijkheid in de weg staan aangepast of gestopt.
Digitalisering als randvoorwaarde waardoor de transitie van de economie tot stand kan komen
De economische ontwikkeling van Rotterdam hangt sterk samen met een aantal fysieke en maatschappelijke opgaven. Deze opgaven worden in steeds sterkere mate beïnvloed door de digitalisering. De exponent van digitalisering: data, is binnen de economische ontwikkelingen vaak niet goed zichtbaar of herkenbaar maar wel van essentieel belang in de zogenaamde data economie. Waar we voor staan is digitalisering op een zinvolle wijze in te zetten zodat het bijdraagt aan de vestigingsvoorwaarden. Enerzijds is digitalisering randvoorwaarde voor alle opgaven van deze economische agenda, anderzijds kan de gemeente stimulator, facilitator of regulator zijn voor nieuwe digitale ontwikkelingen en innovaties.
Wat gaan we daar voor doen
Prestatie indicatorenEen transitie naar een nieuwe economie voor Rotterdam: digitaal, circulair en gebruik makend van duurzaam opgewekte energie
Duurzame groei:
-
met de partners Rotterdam Partners, IQ en Havenbedrijf hebben we in 2019 een acquisitiestrategie opgesteld die erop gericht is om pro-actief internationale bedrijvigheid aan te trekken die bijdraagt aan de transitie naar een nieuwe digitale, circulaire en duurzame economie
-
we zetten extra in op de uitstraling van Rotterdam als innovatielaboratorium met veel
plek en ruimte voor start-ups en nieuwe samenwerkingsverbanden met het programma Start-up en Scale-up Rotterdam -
we profileren ons als launching customer voor innovatieve bedrijven door bedrijven uit te
dagen de benodigde technologieën en diensten gericht in te zetten -
in 2020 willen we ons nationaal en internationaal beter onderscheiden in de Life Sciences & Health sector. De ontwikkelkansen voor LS&H sector liggen in het versnellen van Rotterdam als eerste Nederlandse med tech stad. Digitalisering, robotisering en Artificiële Intelligentie bieden kansen voor het verbeteren en verstevigen van deze positie
-
we zetten in op het bieden van een groot palet aan diverse woon- en werk carrières en aan voorzieningen die het leven de verblijfskwaliteit in de stad versterken. Deze staan ten dienste van Rotterdammers en bezoekers om zo een divers palet aan talenten, kennis en competenties aan Rotterdam te blijven binden
-
we zorgen voor voldoende ruimte voor nieuwe en bestaande bedrijven in de stad werklocaties) door zowel ruimtelijk beleid vast te stellen (naast de al bestaande Nota Detailhandel worden in 2019 zowel de Nota kantoren als de Nota Bedrijfsruimte vastgesteld) als uitvoeringsprogramma’s uit te werken
Werkgelegenheidsgroei:
-
we zetten extra energie op de ontwikkeling van het bestaande bedrijfsleven (met name MKB) en het aantrekken van bedrijven met een behoorlijk werkgelegenheidspotentieel . die passen bij het Rotterdamse DNA in de nieuwe economie
-
in 2020 worden de in 2019 gesloten Leerwerkakkoorden (LWA’s) verder uitgewerkt en uitgevoerd. Er zijn diverse LWA's) gesloten met bedrijfsleven en onderwijs rond o.a. de haven, MKB en energietransitie gebouwde omgeving. Er wordt nog gewerkt aan LWA's rond Bouw,
Facilitair, Transport & Logistiek, Zorg, Horeca en Toerisme en digitaal -
wij faciliteren en ondersteunen de komst van een IT-Campus met op termijn een dependance in Rotterdam Zuid waar iedereen, van jong tot oud, oud, terecht kan om te leren programmeren, en om zich te ontwikkelen in de laatste digitale ontwikkelingen.
Transformatie van haven en stad. Rotterdam wordt een innoverende maritieme hoofdstad van Europa
Rotterdam wordt het centrum van maritieme technologie en dienstverlening Europa
-
het Merwe-Vierhavengebied, de plek voor de innovatieve maakindustrie, wordt verder ontwikkeld
-
de verdere uitbouw van de relatie Stad en Haven onder de noemer Maritime Capital of Europe als een ontwikkeling met een belangrijke groeipotentie. Het gaat hierbij om het verbinden van de havensectoren zoals transport en logistiek, chemie en energie met zakelijke
diensten in de stad, maar ook de technologische / IT diensten in en voor de haven (slimme haven, smart logistics e.d) -
we zetten op het creëren van een "3e Maasvlakte op het Weena" voor maritieme dienstverlening
-
we ondersteunen het havenbedrijf Rotterdam (HBR) en het havenbedrijfsleven met de majeure energietransitieopgave en de transitie naar de circulaire economie
Het Rotterdamse MKB gereed maken voor de nieuwe economie
-
we bieden ruimte aan kleine en grote ondernemersinitiatieven die bijdragen aan het imago van “Rotterdam als het laboratorium van Nederland”. Daarbij sturen we als gemeente voortdurend op de verbinding tussen sociale en economische vraagstukken
-
we zetten in op het betrekken en inzetten van bedrijven bij het verder ontwikkelen van de binnenstad als gastvrij en levendig centrum én het transformeren en verduurzamen van de vastgoedvoorraad
-
we maken mogelijk dat er meer ruimte komt voor werkmilieus voor kleine ondernemers en makers op buurt- en wijkniveau. Dat is goed voor de leefbaarheid van de wijken en een oplossing voor de leegstaande “plinten”
-
we sturen op hergebruik van verouderd, leegstaand vastgoed door transformatie, upgrading of tijdelijk gebruik
-
we sturen op het transformeren van 180.000 m2 incourante kantoorruimte naar wooneenheden en andere economische functies samen met en op initiatief van marktpartijen
-
we sturen op het transformeren van niet centraal gelegen winkels, bedrijven en overig bedrijfsonroerend goed naar andere functies
-
instellen/oprichten Taskforce Detailhandel: een samenwerkingsverband tussen stakeholders in de detailhandel sector en de gemeente. De taskforce richt zich op ondersteuning in innovatiekracht en de transitie naar een winkellandschap in de nieuwe economie, waarbij
digitalisering en de platformeconomie een grote rol spelen -
ambities voor bovenstaande doelen worden verder gedefinieerd in samenwerking met betrokken partijen. Deze partijen stimuleren en faciliteren we door onder andere inspiratie en kennisdeling, subsidies voor onderzoekskosten, organisatie van netwerkbijeenkomsten, aanpak van buitenruimte en verkoop of inbreng van gemeentelijk vastgoed
Digitalisering als randvoorwaarde waardoor de transitie van de economie tot stand kan komen
-
met het aanstellen van een Chief Digital Officer willen we externe en interne partijen verbinden aan een integrale aanpak van stedelijke digitaliseringsopgaven
-
we zetten in op aantrekken en inzetten van bedrijven in de digitale economie en Smart City toepassingen
-
we zetten in op de toegevoegde waarde van de platform economie
-
we zetten in op de voldoende en juiste digitale randvoorwaarden en infrastructuren om de stad van de toekomst te faciliteren.Slimme lichtmasten en digitale spelregels zijn hierin de eerste stappen
-
we willen een digitaal Leerwerkakkoord sluiten
-
binnen de MRDH werken we aan een gezamenlijke regionale digitale strategie en uitvoeringsagenda, o.a. voor 5G en glasvezel en voor de harmonisering van de aanleg van digitale infrastructuren
Prestatie indicatoren | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Transformatie kantoren en winkels: het (laten) transformeren en/of onttrekken van tenminste 180.000 m2 bruto vloeroppervlak uit de voorraad kantoren in Rotterdam gedurende de periode van 1 januari 2018 tot 1 november 2021 | Streefwaarde (ultimo) | > 45.000 m2 | > 90.000 m2 | > 135.000 m2 | Per 1/11/21 > 180.000 m2** | ||
Realisatie | 45.000 m2 | ||||||
Winkels: 4 pilot-gebieden waarvan 3 transformatie gebieden (10 panden per jaar voor een periode van 3 jaar, totaal 90) | Streefwaarde | 30 | 30 | 30 | |||
Realisatie |
n.v.t. |
||||||
Verduurzaming Kantoren* | Streefwaarde | ||||||
Realisatie | n.v.t. | ||||||
Economische Clusterontwikkeling: investeringen, FTE, nieuwe vestigers door inzet fondsmiddelen en inzet van de gemeente | Streefwaarde | € 700 mln investeringen / 2000 FTE / 50 nieuwe vestigers additioneel | |||||
Realisatie | n.v.t. | ||||||
MKB RNE proof: In deze collegeperiode worden er minimaal 5000 MKB'ers gesproken, waarbij de mogelijkheden van de nieuwe economie voor hun bedrijfsvoering worden belicht | Streefwaarde | 5.000 | |||||
Realisatie | n.v.t. | ||||||
Toelichting indicatoren
Verduurzaming Kantoren
-
verduurzaming van Rotterdamse kantoren om in 2022 tenminste te voldoen aan Energielabel C: na het inventariseren van de huidige energielabels starten we een campagne richting eigenaren om ze bewust te maken van hun verantwoordelijkheid in deze verbeteringsopgave zodat ze stappen gaan ondernemen hierin
-
op basis van de verduurzaming intentie in het Convenant Kantoren Transformatie onderzoeken we binnen de prioritaire concentratiegebieden met de eigenaren welke actie nodig zijn om deze intenties uit te voeren en maken we afspraken hierover
-
we starten twee pilots voor de verduurzaming van kantoren. De eerste pilot is gericht op mogelijk maken van de realisatie van energie neutrale/circulaire bestaande kantoorgebouwen. Waarbij we zowel een pand in eigendom van de gemeente inbrengen, als marktpartijen uitdagen een pand voor deze pilot voor te dragen. In de tweede pilot onderzoeken we wat er ruimtelijk-economisch nodig is om innovatieve koplopers in de economie zo goed mogelijk de faciliteren in de stad. De pilotgesprekken zijn gestart in het RCD met de eigenaren langs de Delftsestraat (o.a. de Delftse Poort en het Unilevergebouw) en Eneco om de mogelijkheid voor verduurzaming door aansluiting op een gezamenlijk WKO systeem te onderzoeken. Naar aanleiding van het onderzoek dat door bureau Rebel is uitgevoerd werken we ook de duurzaamheidsambities voor de kantoren in het Schiekadeblok en de wensen van het innovatie-ecosysteem hier verder uit
Subdoel Nieuw Ondernemerschap
Medio september 2019 lanceren we twee programma's gericht op nieuw ondernemerschap: Start Up en Scale Up Rotterdam en MKB RNE proof. In beide gevallen gaat het om het faciliteren van zowel nieuwe als bestaande ondernemers op die terreinen die voor de economische transitie relevant zijn: digitaal, circulair en energieneutraal.
MKB RNE proof
Het Rotterdamse MKB staat midden in grote veranderingen. Samen met onze kennispartners (o.a. HR, KvK, MKB-Rotterdam, VNO-NCW Rotterdam, KVK, Rabobank) ontsluiten we informatie, kennis en netwerken voor MKB ondernemers. In deze collegeperiode worden er vijfduizend ondernemers bereikt waarbij de mogelijkheden van de nieuwe economie voor hun bedrijfsvoering worden belicht. De focus ligt op digitalisering en circulair/duurzaam ondernemen. Alleen met een gezamenlijke inspanning kan deze ambitie worden gerealiseerd. In Q3 2019 zijn er 2 partnersessies belegd om tot een gezamenlijk programma te komen. Ook zetten we extra capaciteit in bij de ondernemersbalie, het accountmanagement en de bedrijfscontactfunctionarissen.
Wat kost het
Overzicht van baten en lasten Economische ontwikkeling | Realisatie 2018 | Begroting 2019 | Begroting 2020 | Raming 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Baten exclusief reserves | 494 | 80 | 0 | 0 | 0 | 0 |
|
Bijdragen rijk en medeoverheden | 400 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige opbrengsten derden | 94 | 80 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige baten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Lasten exclusief reserves | 10.367 | 10.453 | 15.796 | 9.275 | 9.387 | 6.587 |
|
Apparaatslasten | 5.038 | 5.813 | 6.151 | 6.091 | 6.064 | 6.064 | |
Inhuur | -23 | 160 | 297 | 245 | 218 | 218 | |
Overige apparaatslasten | 101 | 119 | 121 | 121 | 121 | 121 | |
Personeel | 4.959 | 5.534 | 5.733 | 5.725 | 5.725 | 5.725 | |
Interne resultaat | -3.633 | -2.458 | -2.509 | -2.485 | -2.473 | -2.473 | |
Interne resultaat | -3.633 | -2.458 | -2.509 | -2.485 | -2.473 | -2.473 | |
Programmalasten | 8.962 | 7.098 | 12.153 | 5.669 | 5.796 | 2.996 | |
Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 7.322 | 5.350 | 11.782 | 5.398 | 5.525 | 2.725 | |
Overige programmalasten | 24 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Salariskosten WSW en WIW | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Subsidies en inkomensoverdrachten | 1.616 | 1.748 | 371 | 271 | 271 | 271 | |
Saldo voor vpb en reserveringen | -9.873 | -10.373 | -15.796 | -9.276 | -9.388 | -6.588 | |
Saldo voor reserveringen | -9.873 | -10.373 | -15.796 | -9.276 | -9.388 | -6.588 | |
Reserves | 1.005 | 2.613 | 6.910 | 0 | 0 | 0 |
|
Onttrekking reserves | 1.005 | 2.613 | 6.910 | 0 | 0 | 0 | |
Toevoeging reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Saldo | -8.869 | -7.760 | -8.886 | -9.276 | -9.388 | -6.588 |
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
-
Nieuwe energie voor Rotterdam (Drift rapport)
- Plintenstrategie voor de Rotterdamse binnenstad
- Rotterdam Kaart van de Stad - Verkenning ontwikkelkansen lange termijn
- Stedelijke Agenda Haven
- Strategiedocument Food & The City - Stimuleren van stadslandbouw in en om Rotterdam
- Structuurvisie Stadshavens
- Update Economische Visie Rotterdam 2020. Koers houden, doorpakken en uitvoeren.
- Verhaal van de stad
- Visie en strategie Rotterdam Makers District
- REO Navigator Werklocaties Rotterdam 2015-2025
- Detailhandelsnota Rotterdam (2017)
- Nota Kantoorruimte (2019)
- Nota bedrijfsruimte (2019)
Omschrijving taakveld
Kennis, netwerken, middelen en beleidsinstrumenten worden ingezet om te sturen op systeemdoorbraken die de economie van de stad en de regio helpen vernieuwen, de transformatie van de haven naar een emissieloze economie te versnellen en de modernisering van de stedelijke economie en het midden- en kleinbedrijf (MKB) in het bijzonder te stimuleren. Om de gemeentelijke, regionale en landelijke doelstellingen op economisch gebied te bereiken wordt samengewerkt met bedrijven, (kennis)instellingen en ondernemers, dienstverlening aan het MKB op strategisch niveau en wijk- en bedrijfsniveau geleverd en wordt de investeringsbereidheid van en aan ondernemers geïdentificeerd en versterkt. Innovatie wordt gestimuleerd. De gemeente is aanspreekpunt voor bedrijven en instellingen in de stad en voor de besturen van de ondernemersverenigingen. Het signaleren van belemmeringen voor ondernemers wordt vertaald naar een lobby naar het Rijk. Regeldrukvermindering en realisering van pilots in de praktijk blijven prioriteit. Rotterdam Partners heeft onze opdracht gekregen om, ten behoeve van internationaal vermarkten van de stad, internationale bezoekers, bedrijven en congressen aan te trekken. We werken aan de Strategische Agenda van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag samen met de andere 22 regiogemeenten. Via Innovation Quarter (IQ), de regionale ontwikkelingsmaatschappij, zetten we in op regionale internationale acquisitie, business development en ondersteuning en financiering van innovatieve ondernemers en plannen in onze regio, waarbij kwaliteit belangrijker is dan kwantiteit.
Samen met de vertegenwoordigers van het Rotterdamse bedrijfsleven en de kennisinstellingen zorgt de gemeente voor kennis en informatie voor ondernemers om het ondernemerschap te versterken. De gemeente brengt het bedrijfsleven en onderwijs dichter bij elkaar om de arbeidsmarkt weerbaar te maken. Daarnaast zorgt de gemeente dat de digitale infrastructuur en andere vestigingsvoorwaarden optimaal zijn geregeld. Specifiek worden gemeentelijke regels die innovatie, circulariteit en digitale ongelijkheid in de weg staan aangepast of gestopt.