10-maandsrapportage 2020

Met nieuwe energie bouwen aan de stad van morgen

Algemene middelen Pagina 13

Algemene middelen

Algemene dekkingsmiddelen levert een bijdrage aan de manier waarop het college werkt aan structureel houdbare gemeentefinanciën

TAAKVELD 1

Algemene uitkeringen en overige uitkeringen gemeentefonds

Tot het taakveld Algemene uitkeringen en overige uitkeringen gemeentefonds behoren de uitkeringen uit het gemeentefonds

TAAKVELD 2

Belastingen overig

Dit taakveld bevat de roerend zaakbelasting (RZB) op het eigendom en het gebruik van roerende zaken en de precario- en reclamebelasting

TAAKVELD 3

Economische promotie - Opbrengsten logiesbelasting

Dit taakveld bevat de logiesbelasting en de daarbij behorende uitvoeringskosten voor onder andere de heffing, inning en het afhandelen van bezwaar en beroep

TAAKVELD 4

Overige baten en lasten - Beheer algemene middelen

Binnen het taakveld Overige baten en lasten - Beheer Algemene Middelen geeft de gemeente invulling aan een sluitende begroting met een gezond meerjarenperspectief

TAAKVELD 5

OZB niet-woningen

Dit taakveld bevat de onroerend zaakbelasting (OZB) op het eigendom en het gebruik door bedrijven van onroerende zaken anders dan woningen

TAAKVELD 6

OZB woningen

Dit taakveld bevat de onroerend zaakbelasting (OZB) op het eigendom van woningen

TAAKVELD 7

Treasury

Tot dit taakveld behoren de activiteiten van de gemeente voor de treasury-functie en het beheer van deelnemingen en van verbonden partijen

TAAKVELD 8

Vennootschapsbelasting (Vpb)

Op dit taakveld boekt de gemeente de raming van het te betalen bedrag vennootschapsbelasting als last

Omschrijving programma

Het programma Algemene middelen levert een bijdrage aan de manier waarop het college werkt aan structureel houdbare gemeentefinanciën. Dit programma gaat  in op de volgende zaken:

  • een sluitende begroting en meerjarenraming
  • een gedegen beheer van deelnemingen en verbonden partijen
  • een weerstandsvermogen van minimaal 1,0, waarbij het weerstandsvermogen is geënt op de financiële risico’s
  • een stabiel beleid voor de gemeentelijke woonlasten en algemene belastingen
  • een gedegen treasury-functie en financieringsbeleid
  • zorgen voor voldoende en gedegen financiële ruimte om investeringen mogelijk te maken, om samen met andere partijen te kunnen werken aan de toekomst van de stad

Het programma Algemene middelen omvat:

  • de uitkeringen uit het gemeentefonds
  • de opbrengsten van de algemene belastingen
  • de opbrengsten uit deelnemingen
  • het treasury-resultaat
  • concernbrede bestemmingsreserves
  • concernbrede stelposten
  • te betalen bedragen vennootschapsbelasting
  • de post onvoorzien

Het programma Algemene middelen is, anders dan de overige programma's van deze begroting, relatief beleidsarm te noemen en wijkt in opzet en inhoud hiervan af. In hoofdstuk 1 Financiële Beschouwingen en in de paragrafen Lokale heffingen, Weerstandsvermogen en risicobeheersing, Verbonden partijen en Financiering van de Begroting 2020 zijn de inhoudelijke doelstellingen, indicatoren en kengetallen opgenomen.

Voor het programma Algemene middelen gelden de volgende indicatoren en kengetallen:

  • gemeentelijke woonlasten (één- en meerpersoonshuishouden)
  • gemiddelde WOZ-waarde woningen
  • weerstandsvermogen
  • structurele exploitatieruimte
  • solvabiliteitsrisico
  • EMU-saldo (vorderingensaldo)
  • kasgeldlimitet
  • renterisiconorm
  • netto schuldquote

BBV-indicatoren

BBV-indicator  Bron
Gemeentelijke woonlasten eenpersoonshuishouden Realisatie 2019 € 668,00 COELO
Prognose 2020 € 691,78
Prognose 2021 € 707,50
Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden Realisatie 2019 € 742,00 COELO
Prognose 2020 € 776,68
Prognose 2021 € 791,10
Gemiddelde WOZ waarde woningen 2019 Nederland € 248.000 CBS
Rotterdam € 192.000

Toelichting BBV-indicatoren

Bij de begrotingsstukken 2021 worden ook de belastingstukken 2021 de raad ter besluitvorming voorgelegd. Voorgesteld wordt om in principe de gemeentelijke tarieven in 2021 met maximaal de CPI-trend (1,7%) ten opzichte van 2020 te laten stijgen.
Het college heeft, gehoord de noden in de stad, ervoor gekozen om de gevolgen van de coronacrisis voor de gemeentelijke schatkist niet op de belastingbetaler te verhalen. Zo wordt voorgesteld om alle tarieven afvalstoffenheffing in 2021 enkel met de trend te verhogen.
Vooruitlopend op het nieuwe Gemeentelijk Rioleringsplan wordt voorgesteld het basistarief met € 6,00  en de CPI-trend te laten stijgen. Ondanks de gemiddelde waardestijging van woningen met 13%, wordt verder voorgesteld de gemiddelde OZB-aanslag voor een eigenaar/bewoner ten opzichte van 2020 licht te laten dalen.
De gemeentelijke woonlasten (dat wil zeggen de som van afvalstoffenheffing, rioolheffing en gemiddelde OZB-aanslag eigenaar/bewoner) stijgen hierdoor in 2021 voor een eenpersoonshuishouden met € 13,02 (1,88 %), voor een tweepersoonshuishouden met € 13,92 (1,86 %) en voor een drie- of meerpersoonshouden met € 14,42 (1,86%) ten opzichte van 2020. Voor 2021 wordt het kwijtscheldingspercentage van 76,5% gehandhaafd. (zie voor een nadere toelichting de paragraaf Lokale Heffingen).
De gemiddelde WOZ-waarde van woningen in 2019 ligt in Rotterdam (€ 192.000) onder het landelijke gemiddelde (€ 248.000). In Rotterdam is sinds 2017 weer sprake van een stijging van de gemiddelde WOZ-waarde van woningen. Wanneer deze stijging de komende jaren relatief hoger is dan in de rest van Nederland zal de indicator dichter naar het landelijk gemiddelde groeien. Deze indicator is landelijk verplicht en betreft geen streefwaarde waar de gemeente Rotterdam op stuurt.
 

Overzicht algemene dekkingsmiddelen

Het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) schrijft voor dat er bij programmabegrotingen een programmaplan hoort dat naast de verschillende programmakosten een overzicht bevat van de kosten voor overhead, het bedrag voor te betalen vennootschapsbelastingen, het bedrag voor onvoorzien en een overzicht van algemene dekkingsmiddelen.
Het programma Overhead bevat een overzicht van de kosten voor overhead, de te betalen vennootschapsbelasting wordt verantwoord op het taakveld Vennootschapsbelasting en het bedrag onvoorzien op het taakveld Overige baten en lasten – Beheer algemene middelen. De algemene dekkingsmiddelen onderscheiden zich van de andere dekkingsmiddelen doordat de gemeente deze middelen vrij kan aanwenden.

In het overzicht van baten en lasten omvat de volgende algemene dekkingsmiddelen.

Algemene dekkingsmiddelenJaarrekening 2019Begroting 2020 (1)Begroting 2021
Lokale heffingen 280.236 284.252 299.532
Algemene uitkeringen gemeentefonds 1.681.897 1.741.035 1.787.688
Dividend 146.169 115.876 87.004
Saldo financieringsfunctie -29.989 -16.210 -14.777
Totaal 2.078.313 2.124.953 2.159.447
(1) Stand na Eerste Herziening 2020  

Lokale heffingen

Tot de algemene dekkingsmiddelen worden om te beginnen de baten uit heffingen van de algemene belastingen gerekend. Anders dan bij bestemmingsheffingen is de besteding van de baten uit heffing van deze algemene belastingen niet gebonden. Tot de algemene belastingen behoren de onroerendzaakbelasting (OZB), de roerendzaakbelasting, de logiesbelasting en de reclame- en precariobelasting. Dit is exclusief de baten uit de bestemmingsheffingen, zoals de afval- en rioolheffing, bedrijfsreinigingsrecht en de leges omgevingsvergunningen. In de paragraaf Lokale heffingen is een toelichting opgenomen. In onderstaande tabel zijn betreffende baten opgenomen.

Lokale heffingenJaarrekening 2019Begroting 2020 *Begroting 2021Programma
Onroerend zaakbelasting** 245.537 248.853 260.855 Algemene middelen
Logiesbelasting 10.063 9.288 13.216 Algemene middelen
Reclame- en precariobelasting 24.636 26.111 25.460 Algemene middelen
Totaal 280.236 284.252 299.532  
(*) Stand na Eerste Herziening 2020
(**) inclusief intragemeentelijke aanslagen OZB

Algemene uitkeringen gemeentefonds
Vervolgens worden de algemene uitkeringen uit het Gemeentefonds tot de algemene dekkingsmiddelen gerekend. Dit betreft het totaal van de verschillende soorten uitkeringen uit het gemeentefonds: de integratie-uitkeringen (waaronder het Sociaal Domein), de decentralisatie-uitkeringen en de algemene uitkeringen. Deze baten worden verantwoord op het programma Algemene middelen en op het taakveld  Algemene uitkeringen en overige uitkeringen gemeentefonds.

 

Dividend
De dividenden die de gemeente van deelnemingen ontvangt, behoren eveneens tot de algemene dekkingsmiddelen. Deze dividenden worden verantwoord op de programma's Algemene middelen, Overhead en Bestuur en Dienstverlening.

Dividend

Jaarrekening  2019

Begroting 2020 (1)Begroting 2021Programma
Bank Nederlandse Gemeenten NV 916 409 500 Algemene middelen
BV Gemeenschappelijk bezit Evides 8.959 7.590 7.286 Algemene middelen
Eneco Holding NV 21.548 21.548 0 Algemene middelen
Stedin Holding NV 14.460 16.476 2.500 Algemene middelen
Havenbedrijf Rotterdam NV 68.335 69.703 76.568 Algemene middelen
Royal Schiphol NV 2.585 0 0 Algemene middelen
Erasmus MC Biomedical Fund 41 0 0 Algemene middelen
Sportbedrijf 150 150 150 Algemene middelen
RET 27.500 0 0 Algemene middelen
Multidiensten 1.000 0 0 Bestuur en dienstverlening
Multi Employment Rotterdam BV (MER) 0 0 0 Overhead
SSC Flex 675 0 0 Overhead
Totaal 146.169 115.876 87.004  
(1) Stand na 1e Herziening 2020

Saldo financieringsfunctie
Ten slotte wordt het saldo van de financieringsfunctie tot de algemene dekkingsmiddelen gerekend. Dit saldo betreft het saldo van de betaalde rente over de leningen, rekening-courant en de ontvangen rente over uitzettingen. De baten worden verantwoord binnen de betreffende programma’s, met name Algemene middelen en Stedelijke inrichting en ontwikkeling.

Saldo financieringsfunctieJaarrekening 2019Begroting 2020 (1)Begroting 2021
Baten 7.382 6.614 5.701
Lasten 37.371 22.824 20.478
Saldo -29.989

-16.210

-14.777
(1) Stand na Eerste Herziening 2020  

Overzicht baten en lasten

Overzicht van baten en lasten Algemene middelenRealisatie 2019Begroting
2020
Begroting
2021
Raming
2022
Raming
2023
Raming
2024
Baten exclusief reserves2.126.4473.542.7322.187.7272.168.8932.186.3652.195.433

Bijdragen rijk en medeoverheden 1.681.187 1.835.656 1.787.688 1.781.535 1.793.245 1.801.733
Belastingen 255.785 262.238 274.195 275.220 275.220 275.300
Dividenden 144.495 115.914 87.004 87.575 93.915 94.958
Financieringsbaten 10.635 1.295.762 5.461 4.918 4.344 3.804
Overige opbrengsten derden 32.079 33.309 33.524 19.789 19.784 19.778
Overige baten 2.266 -147 -147 -145 -143 -140
Lasten exclusief reserves6.99746.473-8.494-10.878-8.826-16.001

Apparaatslasten 15.069 15.938 16.274 16.276 16.304 16.304
Inhuur 838 876 512 496 496 496
Overige apparaatslasten 431 466 541 542 542 542
Personeel 13.800 14.596 15.220 15.238 15.267 15.267
Intern resultaat -12.169 -13.502 -13.558 -13.559 -13.559 -13.559
Intern resultaat -12.169 -13.502 -13.558 -13.559 -13.559 -13.559
Programmalasten 4.097 44.036 -11.209 -13.595 -11.572 -18.746
Financieringslasten 37.371 22.824 20.478 25.503 28.345 28.257
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 8.150 9.329 13.207 10.651 11.129 4.144
Kapitaallasten -53.802 -51.799 -51.482 -56.337 -57.634 -57.735
Overige programmalasten 8.462 59.779 6.588 6.588 6.588 6.588
Subsidies en inkomensoverdrachten 3.916 3.903 0 0 0 0
Saldo voor vpb en reserveringen 2.119.450 3.496.259 2.196.220 2.179.771 2.195.192 2.211.434
Vennootschapsbelasting4.7991.440800800800800

Saldo voor reserveringen 2.114.651 3.494.819 2.195.420 2.178.971 2.194.392 2.210.634
Reserves-34.765-1.275.87024.138-49.098-101.076-101.187

Onttrekking reserves 8.614 81.610 92.324 21.582 5.070 8.600
Toevoeging reserves 68.965 1.424.670 85.239 87.980 123.447 122.087
Vrijval reserves 25.586 67.190 17.053 17.300 17.300 12.300
Saldo 2.079.886 2.218.948 2.219.558 2.129.873 2.093.315 2.109.446

Financiële bijstellingen

Bijstellingen Algemene middelenBegroting
2020
Begroting 2020 (2e Herz.) 2.218.987
Bijstellingen 10-maands 2020 -39
Actualisatie Gemeentefonds Ramingsbijstellingen onvermijdelijk -5.000
Actualisatie kapitaallasten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0
Actualisatie overige materiële kosten en indexatie Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 550
Actualisatie rente Ramingsbijstellingen onvermijdelijk -529
Bijstelling arbeidskosten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 294
Dotatie voorziening belastinggeschillen Ramingsbijstellingen onvermijdelijk -466
Te ontvangen invorderingsrente Ramingsbijstellingen onvermijdelijk -583
Te vergoeden invorderingsrente Ramingsbijstellingen onvermijdelijk -893
Actualisatie bestemmingsreserves NPRZ-wonen en IFR Reserves 0
Sluitpost Algemene Reserve Reserves -4.606
Actualisatie taakmutaties Taakmutaties 11.194
Europese richtlijn energieprestatie gebouwen Taakmutaties 71
Technische wijzigingen Technische wijzigingen -71
Begroting na wijzigingen 2.218.948

Toelichting financiële bijstellingen

Actualisatie Gemeentefonds
Op Prinsjesdag, dinsdag 15 september jl., zijn onder andere de Miljoenennota, de Rijksbegroting en de septembercirculaire Gemeentefonds 2020 gepubliceerd. Na analyse en het verwerken van de septembercirculaire gemeentefonds 2020 daalt de algemene uitkering met € 5 mln. Dit is het gevolg van het actualiseren voor meerdere jaren van waarden van een aantal van de bijna 100 verdeelmaatstaven, zoals van het aantal bijstandsgerechtigden, het aantal landelijke woonruimten en van de ozb-waarde van woningen en niet-woningen. Deze actualisering betekent voor 2019 een lagere uitkering van € 1,5 mln en voor 2020 een lagere uitkering van € 3,5 mln dan geraamd.

 

Actualisatie kapitaallasten
Het betreft een aanpassing als gevolg van actualisatie van volumemutaties van de investeringen en mutaties van de reserves en voorzieningen. Deze aanpassing is budgettair neutraal.


Actualisatie overige materiële kosten en indexatie
Voor de resterende maanden in het boekjaar 2020 worden geen uitgaven met betrekking tot werkzaamheden in het kader van de Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering (GGU) door de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) verwacht.
De GGU betreft uitvoering en financiering van collectieve activiteiten om de uitvoering in alle gemeenten te versterken. Het gaat bijvoorbeeld om: gemeenten ondersteunen bij digitale veiligheid, gemeenten ondersteunen bij het voldoen aan nieuwe wetgeving door middel van uitvoeringstoetsen, impactanalyses en implementatieondersteuning, beheer van voorzieningen die beschikbaar zijn voor alle gemeenten. Het resterend beschikbare budget voor 2020 (€ 550) kan daardoor vrijvallen.

 

Actualisatie rente
Op basis van het geactualiseerde concernbrede investeringsvolume vindt herberekening plaats van de toegerekende rente.

 

Bijstelling arbeidskosten
Door de lagere gemiddelde bezetting wordt het budget van arbeidskosten binnen het programma Algemene Middelen met € 294 neerwaarts bijgesteld.

 

Dotatie voorziening belastinggeschillen
Door uitbreiding van een lopend belastinggeschil in 2020 en een nieuw geschil wordt € 466 gedoteerd aan de voorziening.

 

Te ontvangen invorderingsrente
Het stilleggen van het invorderingsproces gedurende 3 maanden als gevolg van Covid-19 heeft geleid tot minder te ontvangen invorderingsrente. Daarnaast is de afgelopen jaren sprake geweest van een verbeterd betaalgedrag. Hierdoor wordt de begroting neerwaarts bijgesteld met € 583.
 

Te vergoeden invorderingsrente
Vanwege het afsluiten van langdurige bezwaarprocedures wordt in 2020 een hogere te vergoeden wettelijke invorderingsrente verwacht met als gevolg een verhoging van de geraamde lasten met € 893.

 

Actualisatie bestemmingsreserves NPRZ-wonen en IFR
Op basis van een definitieve berekening van de Investeringsfonds Stedelijke Vernieuwing (ISV-3) middelen vindt een correctie plaats van de vrijval Investeringsfonds Rotterdam ten gunste van bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam-Zuid. Deze bijstelling is budgetneutraal.

 

Sluitpost saldo Algemene Reserve
Voor een sluitende meerjarenbegroting wordt het geraamde saldo verrekend met de Algemene reserve.

 

Actualisatie taakmutaties
Op grond van de septembercirculaire Gemeentefonds vindt bijstelling in de taakmutaties plaats. Deze bijstelling betreft een hogere bijdrage taakmutaties ad € 11,2 mln. Dit betreft een aantal decentralisatie-uitkeringen, waaronder voor Brede aanpak dak- en thuisloosheid (€ 9,8 mln), landelijke functies opvang (€ 0,65 mln) en voor Vrouwenopvang (€ 0,5 mln). De hogere bijdrage wordt daarbij als extra baten op dit taakveld verwerkt. Tegelijkertijd wordt een gelijk bedrag aan hogere lasten op de betreffende taakvelden verwerkt.  

 

Europese richtlijn energieprestatie gebouwen
Bij de 2e Herziening 2020 is op het programma Algemene middelen tijdelijk de Taakmutatie Europese richtlijn energieprestatie gebouwen ad € 71 voor 2020 ontvangen. Bij 10maandsrapportage wordt dit bedrag als last verwerkt op het programma Stedelijke inrichting en ontwikkeling.

 

Technische wijzigingen
Dit betreft een verschuiving tussen het programma Bestuur en Dienstverlening en Algemene Middelen door een saldoneutrale bijstelling van loonkosten naar uitbestede werkzaamheden als gevolg van extra inzet invorderingsactiviteiten.