Het bieden van toegang tot passende en integrale zorg en ondersteuning
Rotterdammers kunnen met hun vraag voor hulp en ondersteuning terecht bij de VraagWijzer, de stedelijke loketten (Centraal Onthaal Volwassenen en het Jongerenloket) of bij het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Daarnaast kunnen Rotterdammers terecht bij bijvoorbeeld de huisarts, welzijnsorganisatie en alle andere betrokkenen uit het wijknetwerk. Rotterdammers krijgen hier informatie en advies of worden doorgeleid naar verdere ondersteuning, hulp of zorg. Als daar aanleiding voor is krijgt de Rotterdammer bijvoorbeeld een doorverwijzing naar het wijkteam of wordt een indicatie afgegeven voor een specialistische (tweedelijns) aanbieder.
De VraagWijzer
De VraagWijzer is het gratis loket van de gemeente. Rotterdammers kunnen er terecht voor informatie, advies en ondersteuning op uiteenlopende onderwerpen. Contact met de VraagWijzer kan digitaal, telefonisch of persoonlijk aan de balie plaatsvinden. In de eerste helft van 2021 kwamen er 82.295 Wmo meldingen binnen. In verreweg de meeste gevallen wordt de Rotterdammer vriendelijk en adequaat geholpen. Het aantal ingediende klachten lag in de eerste helft van 2021 op 102, het aantal gegronde klachten was 6. De klanttevredenheid was 8,4 over eerste helft van 2021.
Onderwerpen waar we binnen de VraagWijzer aandacht voor hebben zijn het verbeteren van de servicenormen Wmo (melden, onderzoeken en afhandelen binnen 42 dagen met een ondersteuningsverslag) en de snelheid reactie en doorverwijzing vanuit de VraagWijzer.
Het wijkteam
De 43 wijkteams staan centraal in het Rotterdamse stelsel van zorg en ondersteuning. De wijkteams verlenen hulp bij opvoeden, financiën en schulden, huiselijk geweld, geestelijke gezondheidszorg en aan volwassenen, kinderen met een beperking en ouderen. Op de momenten dat er hulp nodig is die het wijkteam zelf niet kan bieden, onderzoekt het team samen met de bewoner of het gezin wat er aan de hand is, wat er moet gebeuren en naar welke specialistische hulp doorverwezen kan worden. De wijkteams bieden op die manier integraal en tijdig professionele ondersteuning aan Rotterdammers met (complexe) problemen in de wijk waar ze wonen en leven. De professionals van de wijkteams hebben als doel de mogelijkheden van Rotterdammers duurzaam te versterken, zodat zij weer zoveel mogelijk op eigen kracht kunnen leven in hun wijk.
Elke wijk in Rotterdam heeft een eigen wijkteam dat de wijk goed kent: de problemen, maar ook de plekken waar de mogelijke oplossingen te vinden zijn. Ze gaan samen met mensen aan de slag om de regie op het eigen leven (terug) te krijgen.
In de eerste helft van 2021 zijn er 5.247 Rotterdammers aangemeld voor hulp door het wijkteam bij problemen met bijvoorbeeld opvoeden, financiën en schulden, huiselijk geweld, geestelijke gezondheidszorg, omgaan met een beperking of ouderdom. Er zijn in het eerste half jaar van 2021 66 klachten ingediend over de wijkteams, waarvan er 5 gegrond en 3 deels gegrond zijn verklaard.
Als gevolg van de coronacrisis hebben de wijkteams hun werkwijze hebben moeten aanpassen. Een deel van de ondersteuning gebeurt telefonisch en op afstand. Inmiddels worden er ook weer huisbezoeken uitgevoerd, uiteraard binnen de geldende richtlijnen. Tegelijk houden de wijkteams hun cliënten goed in beeld en zijn er afspraken met bijvoorbeeld scholen over situaties waar men zich zorgen over maakt.
Tijdens de COVID-19 pandemie zien we de instroom in de wijkteams licht dalen en zijn de wijkteams langer betrokken bij Rotterdammers met problemen. Ook de hulp en ondersteuning aan jeugdigen duurt langer. Dit heeft ook te maken met de oplopende wachtlijsten in de jeugdzorg waardoor de wijkteams langer hulp moeten verlenen. In 2021 zetten de wijkteams extra personeel in om meer jeugdigen te kunnen helpen.
Ook wordt er sinds 2020 doorlopend extra personeel ingezet om meer Rotterdammers die te maken hebben met huiselijk geweld en kindermishandeling te kunnen ondersteunen.
De wijkteams zijn volop betrokken bij het Hulpteam Toeslagen 010 om de Rotterdamse gedupeerden van de toeslagenaffaire te helpen. Alles is erop gericht om deze mensen zo snel mogelijk te helpen. Hier zetten we een aantal ervaren wijkteammedewerkers op in en om deze extra hulp te kunnen bieden wordt extra capaciteit aangetrokken.
Voor de prestatie-indicatoren voor dit taakveld wordt verwezen naar de Raadsmonitor welzijn, zorg en jeugdhulp, die elk half jaar aan de raad wordt aangeboden. Deze indicatoren hebben betrekking op servicenormen (doorlooptijden) en cliënttevredenheid van de Wmo-loketten en wijkteams.
Begin 2021 is het Beleidsplan Maatschappelijke Ondersteuning en Jeugdhulp 2021-2026 met als titel ‘Heel de stad’ door de gemeenteraad vastgesteld. In dit plan zijn de kaders geschetst voor het nieuwe beleid om Rotterdammers binnen de context van ingrijpende maatschappelijke ontwikkelingen, zoals de vergrijzing en het personeelstekort in de zorg, te kunnen blijven voorzien van passende en integrale zorg en ondersteuning. Dit beleidsplan biedt onder andere de kaders waarbinnen de wijkteams en VraagWijzer de Rotterdammers ondersteunen.
Daarnaast heeft de gemeenteraad in 2021 de centrale inkoopstrategie voor maatschappelijke ondersteuning en jeugdhulp vastgesteld voor de inkoop van zorg en ondersteuning vanaf 2022. De inkoopstrategie is een nadere invulling van het Beleidsplan ‘Heel de stad’. Medio 2021 is de inkoopstrategie van de wijkteams door de raad vastgesteld. Bij een inkoopprocedure hoort ook het vaststellen van nieuwe, reële tarieven. Een dergelijk inkoopproces heeft altijd als risico in zich dat de kosten gaan stijgen, bijvoorbeeld door loonstijgingen in de CAO of andere factoren. In welke mate dit risico zich voor gaat doen zal in de loop van 2021 meer duidelijk worden.
Het bieden van toegang tot passende en integrale zorg en ondersteuning
Rotterdammers kunnen met hun vragen terecht bij VraagWijzer, het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), de huisarts en alle andere betrokkenen uit het wijknetwerk. Als daar aanleiding voor is krijgt de Rotterdammer een doorverwijzing naar het wijkteam of wordt een indicatie afgegeven voor een Wmo-maatwerkvoorziening.
Naast deze ‘loketten’ zijn er ook stedelijke loketten, waar inwoners van Rotterdam en regio terecht kunnen indien sprake is van (dreigende) dakloosheid. Speciaal voor jongeren is er het Jongerenloket, waar zij terecht kunnen met vragen over school, werk en zorg. Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond biedt hulp en advies aan bewoners die slachtoffer zijn van huiselijk geweld of kindermishandeling.
Met de inzet van passende en integrale zorg willen we bereiken dat ook minder zelfredzame Rotterdammers zo zelfstandig mogelijk kunnen wonen, leven en werken in de stad.
We doen het samen
De integrale wijkteams vormen de ruggengraat van de zorg, welzijn en jeugdhulp in de wijk. Wijkteams leveren basishulp in nauwe samenwerking met gemeentelijke partners (zoals Werk en Inkomen, VraagWijzer, Stedelijke zorg, KBR en Jongerenloket), alle zorgaanbieders en andere relevante partijen, zoals vrijwilligersorganisaties, Welzijn, Huizen van de Wijk, scholen, huisartsen, jeugdartsen en medisch specialisten. De wijkteams verwijzen zo nodig door naar voorzieningen van de tweede lijn, met inachtneming van de Verordening maatschappelijke ondersteuning en Jeugdhulp Rotterdam 2018.
Daar waar Rotterdammers te maken krijgen met huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel geweld is hun welzijn in het gedrang. We zetten er daarom op in om dit te voorkomen. Maar als het wel plaatsvindt, is het belangrijk dat dit zo snel mogelijk in beeld komt en er samen met alle betrokkenen gewerkt wordt aan een duurzaam veilige situatie. De wijkteams werken hierin nauw samen met Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond.
Doorontwikkeling wijkteams
Daar waar Rotterdammers te maken krijgen met huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel geweld, is hun welzijn in het gedrang. We zetten er daarom op in om dit te voorkomen. Maar als het wel plaatsvindt, is het belangrijk dat dit zo snel mogelijk in beeld komt en er samen met alle betrokkenen gewerkt wordt aan een duurzaam veilige situatie. De wijkteams werken hierin nauw samen met Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond.
Het bieden van toegang tot passende en integrale zorg en ondersteuning
De gemeente biedt tijdig de juiste en passende zorg en ondersteuning in één keer goed aan, ook als het gaat om doorverwijzing naar andere hulpverlening. Leidraad hierbij is een hoge cliënttevredenheid en korte wachttijden. We verbeteren de dienstverlening, inclusief de digitale toegang, van de VraagWijzer door aan te sluiten bij plekken in de wijk waar de Rotterdammers met hun vragen komen (zoals Huizen van de Wijk en de gemeentelijke servicecentra). De gemeente geeft bekendheid aan de cliëntondersteuning, zodat de Rotterdammers de cliëntondersteuning goed kunnen vinden en ze weten dat deze onafhankelijk is van de gemeentelijke organisatie.
De medewerkers van VraagWijzer en de stedelijke loketten verstrekken informatie en advies. Als een Rotterdammer kortdurende basishulp nodig heeft, leiden ze hem door naar het wijkteam. Bij behoefte aan langdurige ondersteuning geven ze indicaties af voor Wmo-maatwerkvoorzieningen. De toegang tot maatschappelijke opvang loopt via de stedelijke loketten.
Om meer grip te krijgen op de zorgkosten vergroot de gemeente het kostenbewustzijn van de wijkteammedewerkers en medewerkers van de Wmo-loketten. Medewerkers worden opgeleid op het gebied van rechtmatigheid en doelmatigheid PGB, herkenning LVB en het vergroten van de vakbekwaamheid rond het uitvragen van de hulpvraag. Met data-gedreven werken stuurt de gemeente op de duur en hoogte van de verstrekte indicaties.
We doen het samen
De wijkteams bieden tijdig de juiste en passende basishulp. In geval van doorverwijzing naar tweedelijns zorg zijn de wijkteams verantwoordelijk voor een goede casusregie.
De nieuwe Verordening maatschappelijke ondersteuning en jeugdhulp 2018 is de basis voor het beleid voor – en uitvoering van – een integrale aanpak van jeugd en volwassenen. In de wijkteams werken GGZ-specialisten samen met Wmo adviseurs aan een goed advies rond complexe problematiek.
| Tweede Herziening | Begroting 2022 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Overzicht van baten en lasten Wijkteams en Wmo-loketten | Realisatie 2020 | Begroting 2021 | Begroting 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | Raming 2025 | |
| Baten exclusief reserves | 4.445 | 6.738 | 2.252 | 2.252 | 2.252 | 2.252 |
|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | 1.859 | 4.523 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Overige opbrengsten derden | 2.586 | 2.214 | 2.252 | 2.252 | 2.252 | 2.252 | |
| Lasten exclusief reserves | 110.231 | 112.475 | 115.607 | 106.743 | 106.678 | 106.688 |
|
| Apparaatslasten | 58.114 | 55.180 | 52.373 | 50.408 | 50.321 | 50.330 | |
| Inhuur | 3.989 | 3.144 | 4.257 | 2.930 | 2.930 | 2.930 | |
| Overige apparaatslasten | 1.765 | 1.212 | 1.242 | 1.284 | 1.284 | 1.293 | |
| Personeel | 52.359 | 50.824 | 46.873 | 46.194 | 46.107 | 46.107 | |
| Intern resultaat | -397 | -9 | -672 | -672 | -672 | -672 | |
| Intern resultaat | -397 | -9 | -672 | -672 | -672 | -672 | |
| Programmalasten | 52.514 | 57.303 | 63.905 | 57.006 | 57.029 | 57.029 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 50.593 | 55.597 | 62.124 | 56.256 | 57.029 | 57.029 | |
| Kapitaallasten | 797 | 777 | 761 | 750 | 0 | 0 | |
| Overige programmalasten | 22 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Sociale uitkeringen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Subsidies en inkomensoverdrachten | 1.102 | 929 | 1.020 | 0 | 0 | 0 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | -105.786 | -105.737 | -113.355 | -104.491 | -104.427 | -104.436 | |
| Saldo voor reserveringen | -105.786 | -105.737 | -113.355 | -104.491 | -104.427 | -104.436 | |
| Reserves | 1.190 | 1.570 | 1.000 | 0 | 0 | 0 |
|
| Onttrekking reserves | 1.190 | 1.570 | 1.000 | 0 | 0 | 0 | |
| Saldo | -104.597 | -104.167 | -112.355 | -104.491 | -104.427 | -104.436 | |
| Tweede Herziening | Begroting 2022 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bijstellingen Wijkteams en Wmo-loketten | Begroting 2021 | Begroting 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | Raming 2025 |
|||
| Eerste Herziening / Voorjaarsnota 2021 | -104.482 | -102.420 | -99.527 | -99.449 | -99.458 | |||
| Bijstellingen Tweede Herziening 2021 / Begroting 2022 | 315 | -9.936 | -4.964 | -4.978 | -4.978 | |||
| Kasschuif middelen Huiselijk geweld en KinderMishandeling (HGKM) | Kasschuiven | 679 | -530 | 0 | 0 | 0 | ||
| Actualisatie kapitaallasten | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
| Bijstellen begroting Hulpteam Toeslagen 010 | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
| Inzet Aanpak problematiek jeugdzorg | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | -1.219 | -5.456 | 0 | 0 | 0 | ||
| Concernbrede opgave Integriteit | Ramingsbijstellingen vermijdbaar | 0 | 19 | 6 | 6 | 6 | ||
| Concernbrede opgave Wob | Ramingsbijstellingen vermijdbaar | 4 | 14 | 14 | 14 | 14 | ||
| Vervanging financieel administratie systeem (project GREAT) | Ramingsbijstellingen vermijdbaar | 0 | 30 | 0 | 0 | 0 | ||
| Wijk aan Zet | Ramingsbijstellingen vermijdbaar | 14 | 44 | 41 | 41 | 41 | ||
| Bestemmingsreserve Tweedelijns Wmo en Jeugdhulp | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
| Technische wijzigingen | Technische wijzigingen | 832 | -4.056 | -5.025 | -5.038 | -5.039 | ||
| Begroting na wijzigingen | -104.167 | -112.355 | -104.491 | -104.427 | -104.436 | |||
Kasschuif middelen Huiselijk geweld en KinderMishandeling (HGKM)
Vanuit het Rijk zijn in 2021 middelen ontvangen in het kader van de aanpak Huiselijk geweld en kindermishandeling. Door onder andere corona heeft de uitvoering van de aanpak vertraging opgelopen. Daarom schuift € 679 door naar 2022, hiervan is € 149 verwerkt op taakveld Overhead - Concernondersteuning.
Actualisatie kapitaallasten
De kapitaallasten zijn aangepast op basis van bijgestelde investeringskredieten alsmede geactualiseerde ramingen en de bouwrente van de jaarschijven 2021 tot en met 2025. In de paragraaf Investeringen is een gedetailleerd overzicht opgenomen van deze aanpassingen.
Bijstellen begroting Hulpteam Toeslagen 010
Voor gemeentelijke hulp aan gedupeerden van de toeslagenproblematiek is het Hulpteam Toeslagen 010 opgericht. De begroting 2021 van Hulpteam Toeslagen 010 is met € 2,9 mln verhoogd, vanwege uitbreiding van de activiteiten. De lasten worden gedekt met baten vanuit het Rijk.
Inzet Aanpak problematiek jeugdzorg
Het kabinet heeft dit voorjaar erkend dat gemeenten te weinig geld ontvangen voor de uitvoering van de jeugdzorg. Daarom is hiervoor in 2021 € 613 mln (waarvan € 120 mln via Specifieke Uitkeringen) en in 2022 € 1,314 mrd aan gemeenten beschikbaar gesteld. Financiering voor latere jaren wordt overgelaten aan het nieuwe kabinet. Dit is daarom ook nog niet in deze begroting verwerkt.
De gemeente Rotterdam ontvangt in 2021 € 23,5 mln en in 2022 € 62,0 mln. Op dit taakveld zetten we de volgende bedragen in:
2021: € 1.219
2022: € 5.456
Het overige deel wordt ingezet op onderwerpen in de taakvelden maatwerkdienstverlening 18-, geëscaleerde zorg 18- en samenkracht en burgerparticipatie (programma maatschappelijke ondersteuning).
Concernbrede opgave Integriteit
Het Actieplan Integriteit omvat een samenhangend pakket van ruim 30 maatregelen waarmee we de aanbevelingen uit verschillende (externe) rapporten en onderzoeken opvolgen. Daarmee intensiveren en verstevigen we ons integriteitsbeleid. Financiële dekking komt vanuit bijdragen uit het hele concern.
Concernbrede opgave Wob
Om verzoeken uit hoofde van de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) nu én in de toekomst professioneler en binnen de wettelijke termijn te kunnen afhandelen, wordt een centrale eenheid (“Wob-unit”) opgericht. Deze unit heeft het afhandelen van Wob verzoeken als kerntaak en heeft daarvoor ook de benodigde expertise in huis. Financiële dekking komt vanuit bijdragen uit het hele concern.
Vervanging financieel administratie systeem (project GREAT)
Vanaf 2022 wordt het huidige financiële administratiesysteem vervangen. Omdat wordt overgestapt naar een cloudapplicatie, kunnen deze kosten beperkt worden geactiveerd. Dit zorgt voor een (incidentele) dekkingsopgave van € 8,7 mln.
De opgave wordt enerzijds ingevuld door een aantal meevallers/onderbestedingen in 2021. Het restant van ca € 2 mln wordt (voor)gefinancierd door bijdragen vanuit het hele concern. Vanuit dit taakveld € 40 in 2022.
Wijk aan Zet
Deze budgetverschuiving naar programma Bestuur en Dienstverlening is ter dekking van kosten voor de implementatie van Wijk aan zet/Werken in stad en wijk. (€ 22 in 2021 tot € 54 in 2025)
Bestemmingsreserve tweedelijns Wmo en Jeugdhulp
Uit de Bestemmingsreserve tweedelijns Wmo en Jeugdhulp is bij de eerste herziening voor 2021 een onttrekking van € 570 geraamd. Dit bedrag wordt ingezet voor ICT-ontwikkelingen ten behoeve van de zorg. Deze onttrekking is gecorrigeerd van dit taakveld naar het taakveld Maatwerkdienstverlening 18+ - Wmo.
Technische wijzigingen
Op het taakveld Wijkteams en Wmo-loketten zijn diverse technische wijzigingen geweest. Direct achter de technische wijziging is het effect op het saldo weergegeven:
Beleidskaders
Wet- en regelgeving
Beleidsmonitor
In dit taakveld verantwoordt het college de inzet van basishulp via wijkteams en de toegang tot de specialistische of langdurige ondersteuning.
Basishulp omvat kortdurende (3-12 maanden) begeleiding van Rotterdammers die problemen ondervinden bij:
Wanneer er specialistische hulp of langdurige ondersteuning nodig is om de problemen op te lossen, regelt de gemeente toegang tot hulp en ondersteuning door een gespecialiseerde zorgaanbieder.
Voor de prestatie-indicatoren voor dit taakveld wordt verwezen naar de Raadsmonitor welzijn, zorg en jeugdhulp, die in ontwikkeling is. Deze indicatoren hebben betrekking op servicenormen (doorlooptijden) en cliënttevredenheid van de Wmo-loketten en wijkteams.