Wat wil de gemeente bereiken?

•    Een sterk ondernemersklimaat bevorderen door de inzet op de economische ontwikkeling van kansrijke sectoren:
•    Versterking en spreiding van toerisme, horeca en hotels in de stad
•    Versterken van het investeringsklimaat door het aantrekken van bedrijven, congressen en talent
•    Faciliteren circulaire economie en energietransitie in stad en haven.

Wat gaan we daarvoor doen?

Een sterk ondernemersklimaat bevorderen door de inzet op de economische ontwikkeling van kansrijke sectoren:

• De gemeente zet in op een internationaal concurrerende en toekomstbestendige haven en maritieme economie die welvaart biedt voor de stad. De gemeente helpt maritieme bedrijven om innovatiever en meer digitaal, circulair en duurzamer te werken. De energie- en grondstoffentransities zijn alleen haalbaar met voldoende gekwalificeerd personeel en daaraan draagt de gemeente bij, samen met maritieme bedrijven, en kennis- en scholingsinstellingen. Aangezien de haven en de maritieme economie niet stoppen bij de gemeentegrenzen is er regionale samenwerking om het maritieme cluster internationaal te profileren als leidend in Europa. Verder brengen we partijen in de regio bij elkaar voor maritieme samenwerking.
• De gemeente versterkt het innovatie- en vestigingsklimaat voor Life Science & Health (LSH) door de fysieke ontwikkeling van de Erasmus MC health-tech-campus te ondersteunen. Verder draagt de gemeente de komende jaren bij aan de stichting Rotterdam Square dat als verbindend netwerk- en campusorganisatie het LSH-ecosysteem in de stad verder versterkt en uitbouwt. Door haar activiteiten wordt de Erasmus MC health-tech-campus aangevuld met ondernemerschap.

Versterking en spreiding van toerisme, hotels en horeca in de stad:

• De gemeente geeft waar mogelijk meer ruimte voor de horecasector in de vorm van uitbreiding van terrassen, verkenning van nieuwe locaties voor nachthoreca en een goede mix van horeca en woningen. Daartoe is begin 2023 een nieuw Uitvoeringsplan Horeca vastgesteld.
• De gemeente stimuleert de spreiding van bezoekers door samen met ondernemers en bewoners verder te bouwen aan de identiteit en het aanbod van de stad. Die identiteit en dat aanbod brengt de gemeente samen met Rotterdam Partners voor het voetlicht.  Daarnaast zetten we in op een spreiding van hotels en andere horeca, zodat de stad in zijn geheel aantrekkelijker wordt voor Rotterdammers, bezoekers en ondernemers.
• De gemeente faciliteert toeristische marktinitiatieven die bijdragen aan vernieuwing - en waar nodig herstel - van de aantrekkingskracht van de stad en de ontwikkeling van aantrekkelijke gebieden en wijken.
• De gemeente werkt aan een toeristische sector die klaar is voor de toekomst, Dat doen we door bezoekers bewust te maken van de mogelijkheden van duurzaam vervoer, zoals trein en ander openbaar vervoer, deelfietsen en zo meer. De gemeente werkt met de sector zelf aan onder meer een verduurzamingstraject voor de hotelsector onder de noemer Hotel Neutraal.
• De gemeente geeft mede richting aan marketingcampagnes, zoals die van Rotterdam Partners, om specifieke bezoekersdoelgroepen aan te trekken, in lijn met de visie Toerisme.

Versterking van het investeringsklimaat door het aantrekken van bedrijven, congressen en talent:

• De gemeente zet zich in om buitenlandse bedrijven naar Rotterdam te halen die bijdragen aan de verandering naar een digitale, schone, innovatieve en circulaire economie. Dat gebeurt door samen met Rotterdam Partners, InnovationQuarter en het Havenbedrijf Rotterdam de vestiging van deze bedrijven actief te ondersteunen
• We versterkende internationale positie van Rotterdam op het gebied van beurzen en congressen. Dit gebeurt door zakelijke evenementen aan te trekken die aansluiten bij de ambities van de stad. Hiertoe werkt de gemeente samen met de branche en Rotterdam Partners.
• Samen met bedrijven, onderwijsinstellingen – waaronder de IT Campus - en andere partijen in de stad versterkt de gemeente lopende uitvoeringsprojecten die zijn gericht op talentontwikkeling en het aantrekken van talent. Dit is een bijdrage aan de oplossing van het tekort op de arbeidsmarkt.
• We ondersteunen Rotterdam Partners om de (financiële) betrokkenheid van het bedrijfsleven bij de activiteiten van Rotterdam Partners te vergroten.

Faciliteren van de circulaire economie en energietransitie in stad en haven:

• Met het programma Energietransitie Haven-Industrieel Complex brengt de gemeente focus aan op zes thema’s. Dat zijn de ontwikkeling tot Europe's Hydrogen Hub, met daarbij een speciale focus op innovatie, waterstofmaakindustrie en handel, steun aan projecten voor energiebesparing in de industrie. Het gaat ook om versnelling van de vergunningverlening via het Versnellingshuis, om om- en bijscholing van technisch personeel, om steun voor initiatieven voor versnelling van de grondstoffentransitie, zoals ontwikkeling van Carbon Capture and Utilization (CCU), om vorming van een plastic-hub, en tenslotte om de ontwikkeling van infrastructuur om de transitie mogelijk te maken.
• De gemeente zet in op activiteiten die nieuwe en bestaande ondernemers ondersteunen in de transitie naar de circulaire economie. Het zwaartepunt ligt op de chemische maakindustrie in de haven en op maakbedrijven en consumentendiensten in de stad. Het circulair loket en netwerkactiviteiten om bedrijven te informeren en activeren verbetert de dienstverlening aan bedrijven. Bedrijven en andere partners die op circulair gebied vernieuwende producten en diensten ontwikkelen - en zo daarmee ook werkgelegenheid voor Rotterdammers kunnen creëren – , ondersteunen we met kennis, advies en maatwerksubsidies.

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

• In mei 2023 heeft de gemeente de eerder toegezegde €2,6 miljoen uit coronaherstelmiddelen geïnvesteerd in het regionale vroege fase mkb-innovatiefonds UNIIQ. Deze investering steunt kansrijke innovatieve mkb-bedrijven die bijdragen aan slimme energieoplossingen en een toekomstbestendige economie. Het fonds biedt ondernemers startkapitaal om plannen te realiseren en de meest risicovolle fase - van concept tot veelbelovend bedrijf - te overbruggen. Samen met andere publieke partners wordt totaal €10 mln. extra geïnvesteerd.
• Op 23 februari 2023 stelde de gemeenteraad het nieuwe Uitvoeringsplan Horeca vast. Ondernemers mogen nu op vrijdag en zaterdag een uur langer open zijn en hun terras uitbreiden. Ook worden meer ‘verlaatjes’ – het incidenteel langer open zijn - en meer geluid toegestaan. De gemeente stelt gratis circulaire terrasvlonders beschikbaar; meer dan 160 ondernemers hebben hiervan gebruikgemaakt.
   
• In mei vond in Rotterdam de World Hydrogen Summit plaats. Leiders uit de overheids- en particuliere sector ontmoetten elkaar om te discussiëren, samen te werken en zaken te doen, en daarmee de waterstofindustrie vooruit te helpen. Tijdens deze conferentie werd H2Makers gelanceerd, het regionale kenniscentrum voor de waterstofmaakindustrie. Dit gebeurde op initiatief van de gemeente Rotterdam, InnovationQuarter, Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) en de Provincie Zuid-Holland.
   
• Met inzet op circulair ondernemerschap zijn 400 mkb-bedrijven verder geholpen. De gemeente zet in op versterking van circulair ondernemerschap bij het bestaande mkb en snellere innovaties bij bestaand en nieuw mkb. We zetten daar bijvoorbeeld het ‘circulair loket’ voor in, de CIRCO-tracks, of onze samenwerking aan o.a. het ‘Circular Factory’ programma van BlueCity. Met betrekking tot vroeg innovaties zijn vijf bedrijven toegeleid naar financiering / subsidie. Hiermee zijn door de betreffende vijf bedrijven ook 500.000 euro aan private investeringen gedaan.
   
• Internationale handel en acquisitie: de laatste week van april waren gemeente en het Havenbedrijf Rotterdam en veertien Rotterdamse bedrijven op handelsmissie in Singapore. De missie is het resultaat van een samenwerking tussen de gemeente Rotterdam, Rotterdam Partners, Rotterdam Maritime Board en het Havenbedrijf Rotterdam. De deelnemende ondernemers waardeerden de missie met een 9,4.
   
• Met inzet rondom grote congressen wordt gewerkt aan meer impact. Naar aanleiding van het advies van het International Advisory Board (IAB) is een samenwerking tot stand gekomen tussen Rotterdam Partners en verschillende bedrijven om de positie van Rotterdam als bestemming voor beurzen en congressen verder te ontwikkelen. Zo gaf de Rotterdam Games Week bekendheid aan de game-industrie in Rotterdam. In 2023 tekenden in totaal 37 beurs- en congresorganisatoren voor een event in Rotterdam. De economische spin-off hiervan is geraamd op 17,2 miljoen euro. Het afgesproken doel op het verwerven van beurzen en congressen is daarmee behaald. In 2024 is Rotterdam gastheer van meerdere beurzen en congressen. In het bijzonder zullen WEC, WHS, Urban future en Twitchcon zorgen voor veel bezoekers en economische spin-off.

Hoe meten we dat?

Toelichting indicatoren

Uitlokken van 1 miljard investeringen in Rotterdamse bedrijven en nieuwe vestigers, die banen opleveren

In deze indicator nemen we onder mee: financiering van Rotterdamse bedrijven door fondsen als IQCapital, UNIIQ, Energietransitiefonds Rotterdam, subsidie voor innovatie aan Rotterdamse bedrijven, en bedrijven die zich in Rotterdam vestigen met begeleiding door InnovationQuarter of Rotterdam Partners.

Het resultaat van de uitgelokte investeringen is in sterke mate beïnvloed door het investeringsbesluit van Neste in 2022 om zich in de Rotterdamse haven te vestigen. Hiermee zijn investeringen gemoeid van 2,3 miljard euro en 230 banen. Daarnaast is er een trend dat het aantal investeringen in het Rotterdams vestigingsklimaat afneemt en opzichte van eerdere jaren. Deze lagere investeringen passen in een trend waarbij het aantal internationale toetreders in Nederland en breder in Europa is afgenomen. Redenen zijn het na-ijleffect van corona - het internationale reisverkeer neemt weer langzaam toe - , de afgenomen behoefte aan regionale kantoren door het succes van hybride werken, en de geopolitieke situatie, waaronder de Oekraïneoorlog. Dit alles heeft vooralsnog geleid tot een lagere investeringsbereidheid.

Daarnaast hebben de acquisitiepartners, landelijk verenigd in Invest Inholland, vanwege de uitdagingen netcongestie, gebrek aan fysieke ruimte en stikstofproblematiek, een strategiewijziging doorgevoerd. Ze zijn selectiever in het aantrekken van bedrijven en kiezen voor bedrijven die de economische structuur versterken en bijdragen aan maatschappelijke uitdagingen als energietransitie, digitalisering en circulariteit. Sinds 2023 neemt het aantal bedrijven toe dat zich hier mogelijk wil vestigen.