Voortgang 2023

Economische ontwikkelingen

De Rijnmondse economie heeft het in de jaren na de coronapandemie goed gedaan. De economische groei was in 2021 en 2022 met ruim 4% stevig en de werkloosheid was laag: 4,5%. Voor 2023 wordt echter volgens de laatste cijfers een economische krimp geraamd van -1,1%. Dit is fors lager dan het landelijk gemiddelde waar nog een lichte groei van 0,1% te zien is. Dit grote verschil is voor een groot gedeelte te verklaren door de afname van de wereldhandel in 2023. Dit blijkt ook uit de cijfers van het Havenbedrijf waar de overslag met ruim 6% daalde. Deze krimp van de economie slaat dus met name neer in het Haven industrieel complex en de logistieke ketens rondom de haven, maar heeft ook uitstraling naar de stedelijke economie vanwege de groeiende verbondenheid met de stad zoals de maritieme dienstverlening. Door krapte zijn er nog beperkte gevolgen voor de arbeidsmarkt.

Deze economische ontwikkeling onderschrijft de noodzaak om samen met onze partners verder te werken aan de verbreding en vernieuwing van de Rotterdamse economie. Zoals het versterken van het vestigingsklimaat van het life science cluster in de stad en het ondersteunen van de digitalisering van het MKB. Ook zet de gemeente in op het faciliteren van de energietransitie van het haven industrieel complex waar de ambitie ligt om de haven te ontwikkelen tot waterstofhub. De gemeente stimuleert ook het gebruik van walstroom in de haven.

In zijn algemeenheid nam de groei ten opzichte van eerdere jaren verder af, doordat de coronacompensatie niet meer beschikbaar was, bedrijfsfaillissementen geleidelijk toenamen, bestedingen van huishoudens afnamen door de hoge inflatie, terwijl de arbeidsmarkt nog uiterst krap bleef. Een deel van de ondernemers, zoals in de horeca, kampt nog met een grote schuldenlast uit het coronatijdperk. Daarnaast ervoeren MKB’ers, zoals in de horeca en detailhandel, flinke personeelstekorten. Positief is dat in 2023 de opgelopen energielasten zijn gedaald en de inflatie is afgenomen.

De belangrijkste gebeurtenissen en resultaten in 2023 zijn:

• Onder de vlag van het MKB actieprogramma zijn er in 2023 veel verschillende activiteiten ontplooid. Het Team Ondernemersmaatwerk (TOM) heeft 65 maatwerkverzoeken van horecaondernemers behandeld. De ondernemersbalie heeft ruim 3.000 contacten geteld in 2023. Op het evenement Upstream, het grootste evenement voor vernieuwende bedrijven in de regio kwamen 3.000 bezoekers op af.
• Het fonds vitale kerngebieden, als onderdeel van de aanpak vitale kerngebieden, heeft in 2023 een eerste aankoop gedaan op de Schiedamseweg Beneden. Het gaat om de aankoop van een overlastgevende horeca-onderneming die is beëindigd. Doel van de aankoop is om hier na renovatie een leer-werkbedrijf te vestigen.
• Ondernemers in de horeca mogen door het vastgestelde Horeca uitvoeringsplan nu op vrijdag en zaterdag een uur langer open zijn en hun terras uitbreiden. Ook worden meer ‘verlaatjes’ (incidenteel langer open zijn) en meer geluid toegestaan.
• In oktober 2023 heeft het college in het kader van het collegetarget het Actieplan bedrijfsruimte vastgesteld. De gemeente stuurt op behoud van de hoeveelheid bedrijfsruimte en op het juiste bedrijf op de juiste plek.
• Vanuit de subsidieregeling bedrijfsruimte maakindustrie zijn in 2023 drie subsidieaanvragen toegekend. De gemeente heeft in totaal 400.000 euro subsidie verleend, dat private investeringen heeft losgemaakt van ruim 2 miljoen euro. Zo is er onder andere een bijdrage verleend voor intensiever ruimtegebruik in de Spaanse Polder en aan de doorgroei van een MKB-maakbedrijf. 
• In mei vond in Rotterdam de World Hydrogen Summit plaats. Leiders uit de overheids- en particuliere sector ontmoetten elkaar om samen te werken en zaken te doen, en daarmee de waterstofindustrie vooruit te helpen. Tijdens deze conferentie werd, mede op initiatief van de gemeente Rotterdam, H2Makers gelanceerd, het regionale kenniscentrum voor de waterstofmaakindustrie.

Collegetarget bedrijfsruimte: De doelstelling voor deze collegeperiode is behoud van voldoende bedrijfsruimte door te zorgen dat de omvang m² bedrijfsruimte blijft op het niveau van 1 januari 2022.

Realisatie 1 januari 2023: 4.288.765 m²

Mijlpaal 1 januari 2024: 4.248.765 m²

Realisatie 1 januari 2024: 4.272.299 m2

Na een stijging in 2022 is het aantal m2 bedrijfsruimte in 2023 met ongeveer 16.500 m2 afgenomen. Op basis van een aantal grote gebiedsontwikkelingen is de verwachting dat de komende jaren sprake zal zijn van een forse afname. Dit komt vooral door de transformatie van bedrijfsruimte naar woningen op enkele bedrijventerreinen in de binnenstad. Zo worden er bijvoorbeeld in de gebiedsontwikkelingen van Hunter Douglas, Provimi en Codrigo forse aantallen m2 bedrijfsruimte onttrokken. Daarbij is sprake van beperkte vervanging ter plekke of van compensatiemogelijkheden elders in de stad. Bij het opstellen van het collegetarget is voor deze collegeperiode rekening gehouden met 180.000m2 aan afname door grote gebiedsontwikkelingen waar woningbouw gepland is. Deze ontwikkelingen variëren tussen hard en zacht planaanbod vanuit de woningbouw. Het tempo van de gebiedsontwikkelingen wordt door markmechanismen vertraagd of versneld.