Beleidskader verbonden partijen en governance samenwerkingsrelaties

Begin 2020 heeft de raad het ‘Beleidskader verbonden partijen en governance samenwerkingsrelaties vastgesteld waarin de leidende principes van de raad over het aangaan, beheren en afstoten van verbonden partijen zijn vastgesteld. Ook biedt het beleidskader handvatten voor het vormgeven van de governance van diverse partijen waarmee de gemeente samenwerkt, bijvoorbeeld vanwege een subsidie- of inkooprelatie.

 

Ontwikkelingen in deelnemingenportefeuille

Voor wat betreft onze deelnemingenportefeuille is 2020 een belangrijk jaar geweest. Naast het afronden van de verkoop van de Eneco-aandelen, is de voorgenomen beëindiging in een aantal andere vennootschappen geheel afgerond dan wel zijn in 2020 belangrijke stappen in dat proces gezet. In dit verband kunnen NV Gemeentewerken, Beurs Rotterdam NV.  Guide Plus Sustainable Investment Fund B.V.en Tower Hotel Rotterdam BV genoemd worden. In 2020 kon onze deelname in het Energietransitiefonds aan de deelnemingenportefeuille toegevoegd worden.

Verder heeft in 2020 de doorontwikkeling van het Warmtebedrijf (WbR) centraal gestaan. Daartoe is een drietal toekomstscenario’s voor WbR opgesteld. Op 12 november 2020 heeft de raad zich uitgesproken voor een voorkeursscenario (Warmtelinq+) en het college mandaat gegeven om binnen een geschetst kader verder te onderhandelen met partners. Bij het opstellen van deze jaarstukken lopen de onderhandelingen nog. Daarnaast heeft in 2020 een raadsenquête naar het beheer van de deelneming plaatsgevonden. De conclusies en aanbevelingen uit deze enquête zijn belangrijke uitgangspunten voor de verdere professionalisering van het deelnemingenbeheer.

WBR had bij BNG een kredietfaciliteit van maximaal €101,4 mln. De gemeente stond borg voor deze faciliteit tot een maximum van €104 mln. De faciliteit eindigde op 1 oktober 2020. BNG had eerder al aangegeven geen mogelijkheid tot verlenging te zien. Met BNG en WBR is besloten dat de kredietfaciliteit terugbetaald zou worden door de gemeente op grond van de borg. Dit heeft tot een betaling van €101,6 mln. geleid (€101,4 mln. voor het opgenomen krediet, €0,2 mln. rentekosten). Door betaling onder de borg heeft de gemeente een regresvordering op WBR verkregen.
De vordering kan echter maar gedeeltelijk worden terugverdiend met de voorliggende business case. O.b.v. een actuele analyse zou een voorziening van €60,9 mln. nodig zijn. Dit is inclusief de voorziening voor de opgebouwde rente. Het voorstel is daarom om de reeds bij begroting 2021/2e Herziening voorziening van €52 mln. te verhogen met een bedrag van €8,9 mln. Gegeven het belang van het Havenbedrijf voor de stad is tevens vermeldenswaardig dat eind 2020 de aandeelhouders de herijkte Ondernemingsstrategie van het Havenbedrijf hebben vastgesteld.

In de paragraaf verbonden partijen is nadere informatie opgenomen over de ontwikkelingen, risico's en financiën van de verschillende deelnemingen en andere verbonden partijen.

 

Ontwikkeling in solvabiliteit en netto schuldquote

In 2020 is de verkoop van de Eneco-aandelen afgerond. De verkoopopbrengsten zijn toegevoegd aan het eigen vermogen. Totdat dit zich vertaalt in concrete uitgaven worden de liquide middelen gebruikt om de gemeentelijke schuldpositie te verminderen. Hierdoor zijn in 2020 zowel de solvabiliteit als de netto schuldquote aanzienlijk verbeterd. De solvabiliteit komt uiteindelijk op 60,6% uit en netto schuldquote op 14,6%. Bij aanwending van de Eneco-middelen zal de schuldpositie weer toenemen en dit heeft een tegenovergesteld effect op beide ratio’s. In de paragraaf Financiële kengetallen is nadere informatie over deze en andere financiële kengetallen opgenomen.

 

Renteontwikkelingen samenwerkingsrelaties

Het renteomslagstelsel is geregeld in de gemeentelijke regelgeving. Dit stelsel houdt in dat de vermogenskosten aan de gemeentelijke producten worden doorberekend op basis van de boekwaarde van de onderliggende investeringen. De rente die hiervoor wordt gehanteerd, is de omslagrente. Deze rente wordt jaarlijks vastgesteld op basis van richtlijnen van de commissie BBV. Voor 2020 is deze omslagrente vastgesteld op 2,0%; voor 2021 wordt de omslagrente verlaagd naar 1,75%.

De paragraaf Financiering biedt inzicht in de ontwikkelingen rond financiering (investeringen en financieringsmiddelen), de rentelasten, het renteresultaat en het risicobeheer van de financieringsportefeuille.

Dit taakveld betreft de activiteiten van de gemeente voor de treasuryfunctie, het beheer van deelnemingen en van verbonden partijen. Op dit taakveld verantwoordt het college de rentelasten voor aangetrokken gelden, de ontvangsten uit doorbelaste omslagrente, de ontvangsten op verstrekte leningen en garanties, de ontvangen dividenden uit deelnemingen en de kosten voor juridisch advisering.