Overzicht baten en lasten

Programma en Rotterdamse taakvelden

Toelichting overzicht baten en lasten

Baten
De baten bestaan uit aangevraagde omgevingsvergunningen. Er komen baten binnen door het in rekening brengen van uitgaven voor ontmanteling hennepkwekerijen en uitvoering van gemeentewege van onderhoud aan panden. Ook zijn er inkomsten uit huur en verkoopopbrengsten van vastgoed, brandstofverkooppunten en reclamecontracten.

Lasten
De lasten vloeien voort uit de uitvoering van diverse activiteiten en projecten voor omgevingsvergunningen, bestemmingsplannen, inspectie, toezicht, woningverbeteringen en hennepkwekerij ontmantelingen. Daarnaast worden uitgaven verantwoord voor personele inzet, kosten voor de exploitatie van onroerend goed zoals onderhoud, beheerkosten en eigenaarslasten (zakelijke lasten en verzekeringen), verkoopkosten (taxaties, kosten verkoop gereedmaken) en afboekingen van de boekwaarde van het verkochte vastgoed. Ook vindt doorbelasting naar andere programma’s plaats, zoals Onderwijs, Stedelijke ontwikkeling, Cultuur, Sport en Recreatie.

Reserves
De mutaties op de reserves hebben voor de toevoegingen betrekking op het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ). De onttrekkingen aan de bestemmingsreserves worden ingezet voor NPRZ, Rivièrahal Blijdorp, Wabo-leges (Wabo is Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) en de vanuit 2021 en 2022 doorgeschoven onderhoudswerkzaamheden vastgoed.

Meerjarig verloop
Vanaf 2025 nemen de baten en lasten af. Dit is te verklaren door het bijna volledig wegvallen van verkoopopbrengsten vastgoed en de hiermee samenhangende afschrijving van boekwaardes van vastgoedobjecten.

Financiële bijstellingen

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Toelichting financiële bijstellingen

Wet kwaliteitsborging
Rekening was gehouden met invoering van deze wetten per 1 juli 2022 en daarna per 1 januari 2023. Nadat de invoering van beide wetten meermaals is uitgesteld is de verwachting dat beide wetten per 1 januari 2024 ingevoerd worden.
Om het risico te vermijden dat uitvoering van de Wkb-taken in het gedrang komt per 1 januari 2024, en om de periode van verdere financiering vanuit het rijk te overbruggen, zijn de daarvoor bestemde middelen voor de benodigde inzet doorgeschoven naar 2024. Het gaat om een eenmalige kasschuif van 2023 naar 2024.

Actualisatie kapitaallasten
De afschrijvingen en rente op investeringen vormen de kapitaallasten. De kapitaallasten zijn aangepast vanwege nieuwe en bijgestelde investeringskredieten en de geactualiseerde ramingen per jaarschijf. In de paragraaf investeringen is een gedetailleerd overzicht opgenomen van deze aanpassingen.

Gederfde verkoopopbrengsten
Bij de actualisatie van de verkooplijst, dit is de lijst waarop de door de afdeling Vastgoed te verkopen objecten staan, bleek dat 16 objecten  nodig waren voor mogelijke gebiedsontwikkelingen, maatschappelijke of culturele doeleinden en dus niet verkocht konden worden. De opbrengsten van deze objecten zijn opgenomen in de begroting van het programma Bestaande Stad, maar worden niet gerealiseerd. Daarom wordt voor 2023 een ramingsbijstelling van € 1,9 mln voorgesteld. Een deel (€ 2,3 mln) van de gederfde opbrengsten heeft betrekking op 2024.

Inkomende bijdragen en subsidies buitenruimteprojecten
De begroting is bijgesteld op basis van een actualisatie van de dekking voor projecten met inkomende bijdrages en subsidies. In de komende begrotingsjaren wordt respectievelijk € 5,0 mln in 2023, € 9,0 mln in 2024, € 2,2 mln in 2025 en € 5,8 mln in 2026 meer aan bijdragen en subsidies ingezet. Het gaat onder andere om de projecten Blankenburgtunnel, Swiego, Evides verleggen waterleiding, Overkluizing (gedeelte Prorail), Uitplaatsing Shunter (Feyenoord City) en Uitplaatsing tankstations Esso en Shell Kieboom (Feyenoord City).

Vennootschapsbelasting reclameopbrengsten
In 2022 is een voorziening getroffen voor het risico dat de gemeente vennootschapsbelasting (VPB) moet betalen over de gerealiseerde opbrengsten uit reclame-concessies over de jaren 2016 tot en met 2022. Deze voorziening wordt jaarlijks bijgesteld. Op basis van de verwachte opbrengsten in dat jaar wordt berekend hoeveel VPB dit met zich meebrengt. Voor 2023 komt dit neer op € 1,3 mln. Dit bedrag wordt toegevoegd om de voorziening op het gewenste niveau te krijgen.

Voorziening Dubieuze debiteuren
Er heeft voor de hele organisatie een herijking plaatsgevonden van de percentages voor de berekening van de voorziening dubieuze debiteuren. Dit resulteert in een vrijval van € 1,2 mln binnen dit programma.

WABO-leges
In 2023 is een terugval in de bouwproductie ontstaan. De bouwproductie staat onder druk door onder andere de stijgende hypotheekrente, hogere kosten voor materialen en dalende huizenprijzen.
Het aantal aanvragen is lager dan vooraf verwacht en hierdoor zijn er ook lagere leges opbrengsten (€ 5,4 mln). Door besparingen op onder andere het inhuurbudget, lagere BTW-lasten en minder restituties van de leges betreft het per saldo een tekort van € 1,5 mln voor 2023 inclusief de lagere overhead van € 669.000.

Bestemmingsreserve Duurzaamheidstransitiebudget
De kosten en bijbehorende onttrekking aan de bestemmingsreserve voor Duurzaamheidstransitiebudget zijn opgevoerd in overeenstemming met de huidige projectbegroting (2023 € 136.000, 2024 € 161.000). Hierdoor is deze boeking saldo neutraal.

Bestemmingsreserve Fonds vitale kerngebieden
De kosten en bijbehorende onttrekking aan de bestemmingsreserve voor Fonds vitale kerngebieden zijn geactualiseerd in overeenstemming met de huidige projectbegroting (2023 € 289.000, 2024 € 285.000, 2025 267.000). Hierdoor is deze boeking saldo neutraal.

Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid
De prognose van de projecten Oud-Carnisse (€ 456.000) en Swiego (€ 320.000) binnen het programma NPRZ voor 2023 zijn bijgesteld. Tegenover deze hogere begrote lasten staat een hogere begrote onttrekking van € 776.000 aan de reserve. Hierdoor is deze bijstelling per saldo neutraal.

Bestemmingsreserve Rivièrahal Blijdorp
Deze bestemmingsreserve is ingesteld voor de restauratie van de Rivièrahal in diergaarde Blijdorp. De geraamde kosten van € 17,8 mln worden voor 2023 onttrokken en het budget wordt overgedragen aan het Nationaal Restauratiefonds. Hierdoor is deze boeking saldo neutraal.

Bestemmingsreserve Rotterdamse investeringsmotor
Wijziging systematiek: De dekking van de kapitaallasten van alle investeringsprojecten uit de Rotterdamse Investeringsmotor wordt gecentraliseerd op het programma Algemene Middelen. Voorheen was dit verspreid over verschillende programma’s.

Bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds
De gemeentelijke begroting bevat een fors aantal bestemmingsreserves. Een groot deel hiervan is relatief klein (minder dan € 1,0 mln). In de voorjaarsnota is besloten deze te laten vrijvallen. Dat was nog niet gebeurd voor bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds Greendeal (€ 79.000 structureel). Dat is nu bij deze rechtgetrokken en deze bestemmingsreserve is daarmee vrijgevallen. Hierdoor is deze boeking saldo neutraal.

Handhaving energielabel C kantoren
In het Bouwbesluit is vastgelegd dat per 1 januari 2023 een kantoor energielabel C of beter moet hebben om nog als kantoor gebruikt te mogen worden. De gemeente is het bevoegde gezag en handhaaft de wetgeving. Via de algemene uitkering ontvangen gemeenten compensatie voor de handhavingslasten voor de periode 2021 tot en met 2029. De spreiding van het budget voor toezicht en handhaving over een lange periode, zoals oorspronkelijk gepland, is ongewenst. Daarom worden middelen naar voren gehaald, zodat het zwaartepunt van de financiering ligt in de jaren 2023 tot en met 2025. Het budget is € 9.000 in 2023 oplopend tot € 10.000 in 2025.
In de meicirculaire 2024 zullen de jaren 2026 tot en met 2029 worden verwerkt.

Wet goed Verhuurderschap
In het Coalitieakkoord is afgesproken dat gemeenten meer mogelijkheden krijgen om malafide verhuurderschap en discriminatie op de huurmarkt gerichter aan te pakken. Deze afspraken worden uitgevoerd in de vorm van het wetsvoorstel Goed Verhuurderschap. Het wetsvoorstel introduceert een landelijke basisnorm voor goed verhuurderschap, in de vorm van algemene regels, waaraan verhuurders en verhuurbemiddelaars zich dienen te houden. Het Rijk stelt middelen ter beschikking om gemeenten financieel te ondersteunen bij de implementatie en uitvoering van het wetsvoorstel. De financiering bestaat uit een incidentele bijdrage van € 426.000 voor de eenmalige kosten die de gemeente maakt voor de invoering van de landelijke regels en het instellen van het meldpunt. Daarnaast bestaat de financiering uit een structurele bijdrage vanaf 2023 van € 125.000 (meerjarig oplopend tot € 140.000) voor de structurele kosten voor de handhaving van de landelijke algemene regels en het meldpunt.

Technische wijzigingen
In dit programma zijn er diverse technische wijzigingen. Het gaat om de volgende wijzigingen:

• In de begroting 2024 zijn de lasten en baten van de leges van de Omgevingswet opgenomen. De geraamde baten zijn € 24,6 mln. Voor wat betreft de legestarieven is er sprake is van een kostendekking van 98% voor 2024. Door teruggang in de bouw en de invoering van de Wkb worden minder bouwaanvragen verwacht. Meldingen onder de Wkb zijn niet leges plichtig (-€ 2,1 mln in 2024 en 2025 aflopend naar -€ 2,0 mln in 2026 en 2027).
• In de begroting 2024 zijn de lasten en baten van de overige vergunningen zoals splitsingen en woningonttrekkingen opgenomen. De geraamde baten zijn € 309.000. Voor wat betreft de legestarieven is er sprake van een kostendekking van 98% voor 2024.
• Door indexatie zijn de budgetten vanaf het jaar 2024 geactualiseerd naar het prijspeil 2024. Nadere informatie is opgenomen bij grondslagen (€ 1,6 mln in 2024 oplopend naar € 2,1 mln in 2027).
• Sinds april 2023 is er een nieuw cao-akkoord 2023. De gevolgen hiervan voor 2023 zijn bij de voorjaarsnota verdeeld over de betrokken programma's. Voor het jaar 2024 heeft deze verdeling nu plaatsgevonden (-€ 2,2 mln in 2024 en vanaf 2025 structureel -€ 2,1 mln).
• De omslagrente die wordt gebruikt voor het berekenen van de rentelasten stijgt met ingang van 2024 van 1,5% naar 2,0%. Daardoor zijn de rentelasten meerjarig bijgesteld. Nadere informatie is opgenomen bij grondslagen (-€ 2,7 mln in 2024 oplopend naar -€ 5,2 mln in 2027).
• De Omgevingswet gaat in per 1 januari 2024. Met deze wijziging wordt de btw-correctie van € 1,3 mln structureel bijgesteld. Voor deze correctie is het inhuurbudget en overhead daarop aangepast.
• De opgave om de vrijval van € 752.000 voor de reserve Muziekkoepel en de concern brede taakstelling 2023 van € 560.000 op te lossen binnen de afdelingsbegroting wordt met deze wijziging bewerkstelligd. De financiering voor beide wordt gerealiseerd door een eenmalig surplus van het totale werkpakket binnen het programma Bestaande stad. (saldo neutraal).
• Een formatie-uitbreiding met 5 fte strategische adviseurs (€ 280.000 in 2023 en structureel € 325.000 vanaf 2024).
• Er is een Data & Analyse Competence Center (DACC) opgericht om het gebruik van data en data gedreven werken verder te ontwikkelen. Ook is besloten tot uitbreiding van de formatie om het proces rondom bestuurlijke documenten te verbeteren en te professionaliseren. De kosten hiervan worden verdeeld over de programma’s Bestaande Stad, Economische ontwikkeling, Energietransitie en Stedelijke ontwikkeling . Vanuit dit programma is -€ 355.000 in 2023 en structureel -€ 664.000 vanaf 2024 beschikbaar gesteld.
• De bezuiniging op de gemeentelijke organisatie uit het coalitieakkoord die vorig jaar bij de Begroting 2023 is ingeboekt is in dit P&C product verdeeld over de begrotingsprogramma’s Bestaande Stad, Economische ontwikkeling, Energietransitie en Stedelijke ontwikkeling. (De bijdrage vanuit dit programma is -€ 182.000 in 2023 tot -€ 88.000 in 2027).
• Bij de voorjaarsnota 2023 is de claim van € 940.000 voor het tankstation aan de ’s Gravendijkwal toegekend en verwerkt op het programma Stedelijke Ontwikkeling, maar deze hoort bij het programma Bestaande Stad (-€ 940.000 in 2023).
• Er zijn diverse organisatie-opgaven verdeeld over de programma’s Bestaande stad, Economische ontwikkeling, Energietransitie en Stedelijke ontwikkeling. (De bijdrage vanuit dit programma is € 658.000 in 2023).
• Overige technische wijzigingen (€ 109.000 in 2023, € 196.000 in 2024 aflopend tot -€ 41.000 in 2027).