Overzicht baten en lasten

Programma en Rotterdamse taakvelden

Toelichting overzicht baten en lasten

Baten
De baten bestaan hoofdzakelijk uit inkomsten uit lokale lasten. Dat zijn heffingen voor het gebruik van gemeentelijke bezittingen en voor de levering van gemeentelijke diensten. De lokale lasten betreffen onder andere rioolheffing, afvalstoffenheffing, bedrijfsreinigingsrecht, de lijkbezorgingsrechten, leges leidingen en leges gebruik van de weg. Daarnaast bestaan de baten uit reclameactiviteiten en opbrengsten van het bedrijfsonderdeel Vervoer & Materieel.


Lasten
De lasten bestaan hoofdzakelijk uit kosten voor beheer en onderhoud van gemeentelijke bezittingen en kosten voor de levering van gemeentelijke diensten. Dit betreft afvalinzameling, reiniging, archeologie, begraven en cremeren, Vervoer en Materieel, wegen, openbare verlichting, civiele kunstwerken, water, groen, riolen, gemalen en het ruimen van ontplofbare oorlogsresten.


Reserves
De volgende reserves zijn opgenomen onder het programma Beheer van de Stad:

• bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor voor kapitaallasten van onder andere de Weenatunnel, de ondergrondse straat Kruispleingarage en Rotterdams Weerwoord
• bestemmingsreserve Energietransitie en Duurzaamheidstransitiebudget voor kapitaallasten van ledverlichting en de verduurzaming van het gemeentelijk wagenpark
• bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling voor kapitaallasten van vergroening van de Architectenbuurt
• bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid voor kapitaallasten van het vervangen van 2 speeltoestellen in de Zwederstraat
• bestemmingsreserve Rotterdam Circulair voor kapitaallasten van de inrichting van een toekomstbestendig milieupark (Upcycle Mall)
• bestemmingsreserve Blauwalg Kralingse Plas

Onder Financiën/Balans/Reserves is een gedetailleerd overzicht opgenomen van deze reserves.


Meerjarig verloop
De belangrijkste mutaties: 

• Conform het gemeentelijk rioleringsplan 2021-2025 (GRP5) is sprake van een structurele stijging van de rioolheffing.
• Terugloop van de baten Vervoer en Materieel in de komende jaren doordat externe opdrachtgevers een deel van de contracten niet meer zal verlengen.
• Meer geld is beschikbaar gesteld voor het sneller en effectiever schoon maken van de stad door het inzetten van reinigingsteams.
• Meer geld is beschikbaar gesteld voor het handhaven van het huidig niveau van dienstverlening. Dit komt door intensiever gebruik van de buitenruimte en noodzakelijke inzet op naastplaatsingen.
• Begrotingsjaar 2024 is bijgesteld voor de gestegen energieprijzen. Door de grote mate van onzekerheid en beperkte voorspelbaarheid is de bijstelling niet meerjarig doorgetrokken.
• Structurele middelen zijn beschikbaar gesteld voor de transitieopgave van Rotterdam naar een circulaire economie.
• Door een toename van de vervangingsinvesteringen stijgen de kapitaallasten meerjarig.
• De knelpunten vermeld in de Nota Kapitaalgoederen zijn gedekt door een jaarlijks oplopend bedrag aan extra middelen.

Financiële bijstellingen

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Toelichting financiële bijstellingen

Actualisatie kapitaallasten
De afschrijvingen en rente op investeringen vormen de kapitaallasten. De kapitaallasten zijn aangepast vanwege nieuwe en bijgestelde investeringskredieten en de geactualiseerde ramingen per jaarschijf. In de paragraaf investeringen is een gedetailleerd overzicht opgenomen van deze aanpassingen.


Bijdragen derden
Voor de Schaderegeling Ingravingen Rotterdam (SIR) maakt de gemeente kosten waar een bijdrage van derden tegenover staat. Actualisatie door prijs- en volumeontwikkelingen leiden tot extra kosten en baten van € 700.000 die saldo-neutraal zijn verwerkt.


Bommenregeling 2023
De kosten voor het ruimen van ontplofbare oorlogsresten worden geraamd op € 1,4 mln. In overeenstemming met de bommenregeling wordt 32% gefinancierd door de gemeente Rotterdam (€ 448.000 + € 10.000 onkosten). Het Rijk vergoedt het restant.


Herstel Parkhaven en Coolhavenbrug
Bij inspecties van de 1e Coolhavenbrug en de Parkhavenbrug zijn gebreken in de draaipunten geconstateerd. Om deze bruggen te herstellen moesten de draaipunten worden vervangen. De reparatie van de 1e Coolhavenbrug is gereed en de Parkhavenbrug wordt eind 3e kwartaal 2023 afgerond. Calamiteiten van deze omvang zijn niet voorzien in de begroting en daarom is extra budget toegekend.


Hogere lasten autoschades
De kosten die vallen onder het eigen risico van de WA-verzekering zijn in 2023 naar verwachting hoger. De oorzaak is meer autoschades. De begroting is aangepast.


Implementatie deelvervoer
Door te wandelen, te fietsen en door gebruik van het openbaar vervoer en deelauto’s vermindert de gemeente haar CO2-uitstoot. Hiermee draagt de gemeente bij aan een duurzame en milieubewuste stad, efficiënter gebruik van voertuigen en vermindering van de parkeerproblemen. Om het project Deelvervoer in te voeren moet de gemeente eenmalig kosten maken die niet in de begroting waren opgenomen.


Lokale lasten
Op basis van zowel historische als recente gegevens zijn de lokale lasten voor 2024 en volgende jaren geactualiseerd. De bijstellingen zijn saldo-neutraal en raken de volgende lokale lasten:

• Leges leidingen, een bijstelling van de baten met - € 214.000 
• Lijkbezorgingsrechten, een bijstelling van de baten met - € 564.000
• Retributie openbare werken, een bijstelling van de baten met - € 83.000
• Rioolheffing, een bijstelling van de baten met € 14.000 in 2023 tot - € 3,1 mln in 2027
• Afvalstoffenheffing, een bijstelling van de baten met - € 6,6 mln in 2024
• Bedrijfsreinigingsrecht, een bijstelling van de baten met - € 193.000 in 2024
   

Bestemmingsreserve Duurzaamheidstransitiebudget / Bestemmingsreserve Energietransitie
Eerder zijn middelen in deze bestemmingsreserves beschikbaar gesteld voor de verduurzaming van het gemeentelijk wagenpark. Bij de voertuigen die de gemeente hiervoor aanschaft gaat het om investeringen die meerjarig worden afgeschreven. De bestemmingsreserves Duurzaamheidstransitiebudget (€ 5,3 mln in 2023) en bestemmingsreserve Energietransitie (€ 63.000 in 2023) worden toegevoegd aan de bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor (RIM), zodat de meerjarige kapitaallasten gedekt kunnen worden.


Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling
Ter vergroening van de Architectenbuurt brengt de gemeente extra groenvakken en bomen aan (€ 600.000 in 2023).


Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid
Om een aantrekkelijk openbaar binnenterrein te realiseren in de Zwederstraat vervangt de gemeente twee speeltoestellen (€ 56.000 in 2023). Tegenover deze begrote lasten staat eenzelfde bedrag voor de begrote onttrekking aan deze reserve. Hierdoor is deze bijstelling per saldo neutraal.


Bestemmingsreserve Rotterdam Circulair
De Upcycle Mall is een upgrade van een regulier milieupark naar een toekomstbestendig milieupark met een verbeterde dienstverlening aan Rotterdam (bedrijven en scholen). Circulaire ondernemers kunnen zich er vestigen en scholieren en studenten vinden er leer-werktrajecten, stageopdrachten en onderzoeksplekken. Door het inrichten van Upcycle Mall worden werkplaatsen gecreëerd. De bestemmingsreserve Rotterdam Circulair (€ 400.000 in 2023) wordt toegevoegd aan de bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor (RIM) zodat de meerjarige kapitaallasten voor de inrichting van de Upcycle Mall gedekt kunnen worden.


Bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor

• Door verhoging van de omslagrente van 1,5% naar 2% is de bijbehorende dekking vanuit deze bestemmingsreserve aangepast.
• Ter dekking van kapitaallasten zijn ontvangen bedragen aan de bestemmingsreserve toegevoegd voor de volgende investeringen:
  • verduurzaming van het gemeentelijk wagenpark
  • vergroening van de Architectenbuurt
  • vervangen van 2 speeltoestellen in de Zwederstraat
  • inrichting van toekomstbestendig milieupark Upcycle Mall
  • vergroening van parkeerplaatsen en gemeenschappelijke tuinen aan de Platostraat
• Wijziging systematiek: de dekking van de kapitaallasten van alle investeringsprojecten uit de Rotterdamse Investeringsmotor wordt samengebracht in het programma Algemene Middelen. Voorheen was de dekking verspreid over verschillende programma’s.

Bommenregeling
Voor de financiële afwikkeling van de kosten voor het ruimen van ontplofbare oorlogsresten in 2022 heeft het Rijk via de algemene uitkering een bedrag toegekend van € 1,1 mln.


Technische wijzigingen
In dit programma zijn er diverse technische wijzigingen doorgevoerd. De grootste wijzigingen zijn:

• Indexering: de begrotingsbudgetten zijn vanaf het jaar 2024 geactualiseerd naar het prijspeil van 2024 (- € 12,4 mln in 202 tot - € 12,3 mln in 2027). Nadere informatie is opgenomen bij Grondslagen.
• Actualisatie rente: de omslagrente voor het berekenen van de rentelasten stijgt met ingang van 2024 van 1,5% naar 2%. Daardoor zijn de rentelasten meerjarig bijgesteld (- € 4,7 mln in 2024 tot - € 5,4 mln in 2027). Nadere informatie is opgenomen bij Grondslagen.
• De formatie is uitgebreid met 42,5 fte in 2023 en voor de volgende jaren met 78,4 fte. Deze uitbreiding is saldo-neutraal verwerkt. De belangrijkste mutaties zijn:
  • Extra inzet van de uitwerking van de “nota Vervangingsinvesteringen” en de “nota Kapitaalgoederen (groen, wegen en water)”. Het gaat om structureel 35,9 fte, € 4,7 mln vanaf 2024. De uitbreiding is binnen de begroting opgevangen.
  • Formalisering van formatieplaatsen om de jaarlijkse inhuur te verminderen. Dit zijn diverse uitvoeringsfuncties zoals chauffeurs, handvegers en beladers (structureel 45 fte, € 2,9 mln vanaf 2023). De dekking ontstaat door het omzetten van inhuurbudget naar vast personeel en de opbrengsten van de afvalstoffenheffing.
  • Diverse kleinere mutaties binnen het programma (- 2,8 fte) en herwaardering van functies. Deze mutaties zijn binnen de begroting opgevangen.
• Voor de uitbreiding van de eigen formatie wordt budget naar het programma Overhead overgeheveld (structureel € 891.000 vanaf 2024).
• Voor het project Opzoomer Mee is budget overgeheveld van het programma Zorg, welzijn en wijkteams (€ 183.000 in 2023).
• Voor de aanpak van de gemeenschappelijke tuinen in de Platobuurt wordt voor de periode van 4 jaar vanuit het programma Stedelijke ontwikkeling een budget overgeheveld (- € 128.000 in 2023 tot - € 128.000 in 2026).
• Vanuit het project Leerwerktrajecten Statushouders worden statushouders geplaatst. Vanuit het programma Werk en inkomen is ter dekking van de personeelskosten budget overgeheveld (- € 376.000 in 2023).
• In 2024 wordt er voor het verlenen van de eerstelijns telefonische dienstverlening aan Rotterdammers een gemeentelijk klantcontactcentrum ingericht. Voor het inrichten van dit klantcontactcentrum wordt vanaf 2024 een bijdrage overgeheveld van € 1,2 mln naar het programma Dienstverlening.
• Diverse kleinere budgetoverhevelingen naar andere programma’s voor het projectplan monitoring biodiversiteit, het onderzoeksproject “Verkoeling bij hitte” en City-lab (€ 83.000 in 2023 tot € 44.000 in 2027).
• Overige diverse technische wijzigingen (- € 7.000 in 2023 tot - € 51.000 in 2027).