Nieuw Rotterdams Welzijn

De voor 2021 te behalen resultaten voor de Welzijnsopdrachten zijn waar nodig aangepast en aangescherpt op basis van de ervaringen en rapportages over 2020. Voorbeelden daarvan zijn de doorontwikkeling van de huisbezoeken 75+ en de aansluiting bij de gemeentelijke aanpak schulddienstverlening. Dit met als doel dat de ondersteuning van de Rotterdammers verder verbetert. Voor 2021 zullen waar nodig resultaten verder worden aangescherpt en aangepast. De inzet van Welzijn op het onderdeel financiële ondersteuning en schulddienstverlening wordt afgestemd op de vernieuwde stedelijke aanpak op dit terrein.

Door de coronacrisis zullen veel resultaten zoals voor 2021 afgesproken niet of maar beperkt worden behaald. Samen met andere partijen en binnen de mogelijkheden van de beperkingen die door het Rijk zijn opgelegd, hebben de welzijnsaanbieders alternatieve dienstverlening opgestart in de vorm van de sociale hulpdienst corona. Aan de andere kant kent de dienstverlening tijdens corona positieve aspecten die vragen om borging. Een voorbeeld daarvan zijn de telefonische hulplijnen die de welzijnspartijen hebben opgezet.

In 2019 is een start gemaakt met het beter en gerichter uitvoeren van de huisbezoeken 75+. Er is meer aandacht voor ouderen die een verhoogd risico lopen op eenzaamheid, zoals verlies van een partner en verhuizing naar een nieuwe wijk. Dit als onderdeel van de pijler 'Ertoe doen' van het uitvoeringsprogramma Rotterdam, Ouder en Wijzer (zie hieronder). Net als in 2020 konden ook in 2021 door de coronacrisis maar een beperkt aantal huisbezoeken afgelegd worden.

In 2020 hebben de welzijnsaanbieders vanwege Covid-19 een alternatieve werkwijze ontwikkeld; de gesprekken aan de voordeur. De ervaringen met de gesprekken aan de voordeur leren dat Welzijn op deze manier veel meer mensen bereikt, omdat ouderen eerder geneigd zijn een gesprek aan de voordeur te voeren dan een uitgebreid gesprek bij hen thuis. Het gesprek gaat over hoe het met de oudere gaat en of zij hulp en ondersteuning nodig hebben. Ook wordt gevraagd of er behoefte aan een vervolggesprek is. Bij een positief antwoord volgt een ‘regulier’ 75+ huisbezoek. Vanaf 2021 werken alle Welzijnspartijen voor de gesprekken aan de voordeur met een verkorte (5 vragen) vragenlijst. Dit jaar evalueren we de gesprekken aan de deur en de 75+ huisbezoeken.

In 2021 krijgen de beroepskrachten van welzijn en wijkteams training in de typologie van prof. dr. Anja Machielse zodat zij het type eenzaamheid beter kunnen herkennen en beter kunnen bepalen welke interventie daar het beste bij past.

 

Informele zorg en ondersteuning (IZO)

In 2019 en 2020 vond de inkoop en implementatie van een nieuwe stedelijke ondersteuningsstructuur Informele zorg en ondersteuning (IZO) plaats. De verschillende onderdelen hiervan zijn sinds medio 2020 operationeel. Hierdoor staat een stevige structuur met Zorgzaam010, Advies op Maat, Cursussen en Workshops en Mantelfoon. De eerste resultaten zijn goed. Hierover werd uitgebreid gerapporteerd in een voortgangsbrief die in april 2021 uitging.

In 2021 en verder wordt ingezet op nog betere vindbaarheid en toegankelijkheid van de stedelijke ondersteuningsstructuur, onder andere door middel van een promotie en het inzetten van ambassadeurs. Daarbij is (het stimuleren van) samenwerking tussen stedelijke en lokale partners nodig.

Sinds de ingang van de avondklok is een 24-uurs bereikbaarheid van de Sociale Hulpdienst Corona gerealiseerd via de ZorgCentrale (onderdeel van Mantelfoon). Bij de beëindiging van de avondklok op 28 april is deze 24-uurs bereikbaarheid beëindigd.

In 2021 en verder gaan we ons inzetten op sterkere netwerken en sterkere samenwerking tussen informele en formele zorg, vanuit de stedelijke uitvoeringsagenda Zorgzaam010, maar bijvoorbeeld ook via de nieuwe Inkoop van Welzijn.

De komende jaren willen we ook (nog meer) inzetten op waardering. Zo zetten we in op stimuleringsacties zoals NLDoet. We werken toe naar de vernieuwing van het waarderingsbeleid rond vrijwilligers. Voor dit laatste hebben we een brede enquête afgenomen, zodat dit beleid ook echt aansluit op de wensen van de Rotterdamse vrijwilligers. In juli 2021 is dit waarderingsbeleid aan geboden aan de gemeenteraad.

Ook gaan we in 2021 door met de samenwerking met levensbeschouwelijke organisaties vanuit het uitgangspunt ‘erkenning en waardering’ en hoe we hierbij beter kunnen samenwerken rond Informele zorg en ondersteuning.

 

Opzoomer mee

Het aantal unieke straten dat deelneemt aan de Opzoomercampagne is in 2020 gestegen tot 2503 (een toename van 35%). De ongekende scores hebben alles te maken met corona en de corona-acties van Opzoomer Mee. Veel Rotterdammers vinden in deze acties inspiratie om in hun eigen straat aan de slag te gaan. Midden in de coronapandemie was het nog belangrijker dan gewoonlijk om bewoners op te roepen om als buren aandacht voor elkaar te hebben en elkaar zo nodig te helpen, vanzelfsprekend op een veilige wijze. Vooral voor eenzame ouderen en zieken in de straat kan dat belangrijk zijn. Het gaat dan niet alleen om de eventuele hulp als de nood aan de man is, maar zeker ook om het prettige en veilige besef dat je er niet alleen voor staat, dat er mensen in de straat zijn die een oogje in het zeil houden en kunnen inspringen (doorverwijzen naar formele hulp) als dat nodig is. Niet alle straten die zich in 2020 hebben aangemeld, zijn ook in 2021 doorgegaan. De verwachting is dat in 2021 tussen de 2200 en 2500 straten deelnemen aan Opzoomer Mee. Dat is altijd nog aanmerkelijk meer dan 2019, toe er 1837 straten deelneemt. Ca 40 à 50% van de straten die er in 2020 zijn bijgekomen zijn vastgehouden voor 2021.

In het voorjaar van 2021 heeft de Opzoomercampagne in het teken gestaan van de lente en dus vergroening van de straat. Een groene straat is mooi, aangenaam en gezond. Bovendien zorgt het voor koelte bij hittegolven en voor droge voeten bij wolkbreuken. Zo helpt een groene straat ook nog eens mee om Rotterdam klimaatbestendig te maken. Opzoomer Mee helpt met twee acties om dat voor elkaar te krijgen: Meer Groen & Opfleuren Bestaand Groen. Een straat mag voor beide acties een aanvraag doen.

Coronamaatregelen kunnen veranderen. Opzoomer Mee heeft daarom een corona-stoplicht ontwikkeld waar te zien is wat mogelijk is in een straat, volgens de richtlijnen. Het corona-stoplicht kent vier kleuren: groen, geel, oranje en rood. Het stoplicht staat nu op rood. Dat betekent dat de situatie in Rotterdam rond corona ‘zeer ernstig’ is. Straatfeesten en andere bijeenkomsten waar buren elkaar kunnen ontmoeten zijn daarom op dit moment niet mogelijk. Bij het stoplicht is een link opgenomen naar de website van Pharos waar begrijpelijke en anderstalige informatie staat over corona en waar ook flyers in andere talen staan die men eventueel kan gebruiken in de straat.

 

Programma Rotterdam, Ouder en Wijzer

Het uitvoeringsprogramma Rotterdam, Ouder en Wijzer is in juli 2019 door het college vastgesteld. Daarin zijn de ambities voor ouderen zo concreet mogelijk uitgewerkt. Vanuit de pijlers Vitaal, Ertoe doen, Wonen & woonomgeving en Zorg & ondersteuning worden in samenwerking met vele partners in de stad activiteiten ontwikkeld die ertoe bijdragen dat ouderen zo lang mogelijk gezond en vitaal blijven, kunnen blijven meedoen en passende zorg en ondersteuning krijgen. 2021 is het laatste volle jaar van dit collegeprogramma.

De coronapandemie raakt onze oudere Rotterdammers enorm. Zowel in de sterftecijfers (de sterfte onder ouderen als gevolg van corona is hoger dan bij andere groepen), maar ook de coronamaatregelen  en de social distancing van ouderen die daarbij noodzakelijk was raakt het welzijn van ouderen en de mate waarin zij konden participeren. Dit heeft dan ook gevolgen gehad voor de eenzaamheid onder ouderen. In Rotterdam is het totale aandeel (matig en ernstig) eenzamen in alle leeftijdsgroepen toegenomen. Voor ouderen betekent dit een toename van de matige of ernstige eenzaamheid van 53% in 2016 naar 56% om 2020, hiermee zitten we op hetzelfde niveau van 2012. De ambitie van het college om de eenzaamheid onder ouderen verder terug te dringen (50% in 2022) lijkt niet gerealiseerd te kunnen worden. Het onderzoek voor de eindmeting van de collegetarget loopt op dit moment en de uitkomsten daarvan worden meegenomen in de verantwoording van de collegetargets. 

Eenzaamheid onder ouderen heeft de afgelopen jaren onze absolute aandacht gehad. Niet voor niets was Rotterdam de eerste gemeente van Nederland met een eenzaamheidsaanpak. Tijdens de coronacrisis is enorm geprofiteerd van het feit dat er al een goed draaiende infrastructuur rond ouderen stond en hebben we met de Sociale Hulpdienst Corona een aanvullende laagdrempelige ondersteuning opgezet. Want met corona en de bijbehorende maatregelen lag een stijging van de eenzaamheid in de lijn van de verwachting. Daarom hebben we – samen met de vele partners in de stad- alles in het werk gesteld om deze toename zoveel als mogelijk te beperken. Dit lijkt wat betreft de sociale eenzaamheid goed gelukt te zijn. Deze vorm van eenzaamheid is niet gestegen. Initiatieven zoals gesprekken aan de deur of via de telefoon, balkonparades, kaartenacties hebben hieraan bijgedragen. De emotionele eenzaamheid is tijdens de coronaperiode door de beperkte betekenisvolle contacten wel gestegen. Helaas zien we dat de coronamaatregelen impact hebben en zien we een toename van de matige en ernstige eenzaamheid van 3%. Dit is zorgelijk. 

Gelukkig is er steeds meer mogelijk en kunnen de activiteiten die vanwege corona geen doorgang konden vinden, zoals de activiteiten gericht op ontmoeting, samen eten, de fitfestivals, de inzet op vitale woongemeenschappen, weer worden opgestart. Daarnaast zetten we met het programma Rotterdam, Ouder en Wijzer dit jaar in op het bereik van ouderen en het verder doorontwikkelen van de interventies. De verschillende onderdelen van het programma, waaronder de interventies op het terugdringen van eenzaamheid, hebben een plek gekregen in de inkoop waarmee er vanaf 2022 een Rotterdams ouderenpakket staat. Zo kunnen we met een verscheidenheid aan maatregelen 40.000 ouderen bereiken en eenzaamheid de komende jaren verder aanpakken. Het opnieuw omlaag brengen van de eenzaamheid onder ouderen blijft een hoofdprioriteit van dit college.
Vanuit het ministerie van VWS zijn extra middelen voor de bestrijding van eenzaamheid onder ouderen beschikbaar gesteld om daarmee bij te dragen aan het herstel van de samenleving van de gevolgen van corona. Voor Rotterdam is ruim € 1 miljoen beschikbaar. Vanuit de partners zijn voorstellen uitgewerkt voor de inzet van deze middelen, waarbij zoveel mogelijk wordt aangesloten bij bestaande initiatieven en trajecten. Vanaf september wordt zo extra ingezet op het bereik van migranten ouderen, extra ontmoetingen en uitjes, het activeren van ouderen, het versterken van een gezonde leefstijl en empowerment, theateractiviteiten, zingeving, maatjesprojecten, samen eten en extra aandacht voor oudere mantelzorgers.
De coronacrisis biedt ook kansen. Bijvoorbeeld voor een beter gebruik van eHealth. Er is veel contact onderhouden met ouderen op afstand en de bereidheid om digitaal vaardig te worden neemt daarmee ook toe. 

Er zijn ook onderdelen in het programma die minder te lijden hebben gehad onder de crisis. Dat geldt bijvoorbeeld voor de ambities in het Langer Thuisakkoord. Op 17 februari 2020 ondertekenden, 42 marktpartijen, corporaties, zorg en welzijnspartijen, zorgkantoor/zorgverzekeraars, ouderenbonden en de gemeente het Langer Thuis Akkoord.
De partners zetten met elkaar de schouders onder afspraken over het realiseren en toevoegen van geschikte woningen, woon(zorg) concepten en de ontwikkeling van ouderenhubs. De ambities in het akkoord zijn uitgewerkt in een actieagenda met acties die ervoor zorgen dat het voor Rotterdammers makkelijker en prettiger wordt om langer zelfstandig te kunnen blijven wonen in de eigen wijk. In co-creatie met de aanbieders binnen de Wmo worden er 6 Thuisplusflats ontwikkeld. In de Thuisplusflat worden welzijn en Wmo in één integraal arrangement aangeboden, waarbij één Wmo aanbieder het vaste herkenbare zorg- en ondersteuningsteam organiseert en zorgdraagt voor extra inzet op welzijn. Ook werken we aan vijf ouderenhubs, senior vriendelijke wijken in Prinsenland/Het Lage Land, Hoogvliet, IJsselmonde, Crooswijk en Ommoord. Langs de pijlers wonen,
welzijn en zorg werken de partners aan de verschillende opgaven vanuit een gezamenlijke actie-agenda.

Centrale thema’s die terugkomen en waar actief op in wordt gezet zijn: de behoefte aan tussenvoorzieningen, voldoende plekken waar samen kan worden gegeten en waar activiteiten plaatsvinden, de leefbaarheid in seniorencomplexen en de wijkgerichte samenwerking tussen beroepskrachten in zorg en welzijn.

 

Samenleven 

Medio 2019 startte het actieprogramma Integratie & Samenleven: ‘Relax. Dit is Rotterdam’. Dit actieprogramma omvat de visie, doelstellingen en actiepunten waarmee het college de acceptatie van diversiteit stimuleert in de Rotterdamse samenleving en inburgering van nieuwkomers bevordert. De raad ontvangt elk halfjaar een voortgangsrapportage en jaarlijks een monitor statushouders. Nieuw is het voortgangsverslag over de invoering van de nieuwe Wet inburgering.

Hoewel de coronamaatregelen maken dat diverse activiteiten een andere (online) invulling krijgen, heeft het college vol energie uitvoering gegeven aan het actieprogramma. Met name scholen moeten zich noodgedwongen richten op het tegengaan van leerachterstanden. Het risico is dat activiteiten gericht op discriminatiebestrijding en inclusiebevordering minder prioriteit krijgen. Met partners zijn alternatieven afgesproken, zodat de doelen van Relax behaald blijven worden.

In 2020 was de demonstratie van Black Lives Matter een belangrijke aanleiding voor het intensiveringsplan Rotterdam Tegen Racisme, dat in het najaar van start is gegaan. In 2021 zijn nieuwe projecten van start gegaan tegen arbeidsmarktdiscriminatie, werkt de Stadsmarinier nauw samen met de stad, wordt intern de expertise op diversiteit en inclusie beter benut voor meerdere beleidsterreinen en is er een Adviesraad Diversiteit & Inclusie in oprichting. Ook is er een zorgvuldig traject in gang gezet waarmee het college zich verdiept in de juiste manier om zich te verhouden tot het koloniale en slavernijverleden van de stad, zoals dat vorig jaar in drie onderzoeken is opgetekend. In de tweede helft van 2021 wordt een start gemaakt met uitvoering van het stadsprogramma met dialogen en culturele activiteiten rond deze thema’s.

 

Integratie

Per januari 2019 is de Rotterdamse Aanpak Statushouders 2.0 (2019-2022) van start gegaan. De Rotterdamse Aanpak Statushouders 2.0 (2019–2022) omvat alle basiscomponenten voor actieve deelname aan de samenleving: huisvesting, zorg, leren, taal, (waar nodig) opleiding en toeleiding naar werk. Sindsdien daalde het aantal bijstandsuitkeringen voor statushouders. Echter, het aantal bijstandsgerechtigden is sinds de coronapandemie toegenomen. We blijven de succesvolle intensieve aanpak voortzetten en dit is ook de basis voor de uitvoering van de nieuwe wet Inburgering (2022).

Het percentage dat tijdig start met inburgering (binnen een half jaar na toekenning bijstandsuitkering) is nog niet op het beoogde niveau van 80%, maar lag begin 2020 op 59% en in mei op 50%. Dit komt mede door het coronavirus wat de start van trajecten (bijvoorbeeld in groepsverband) heeft bemoeilijkt.

De nieuwe Wet inburgering gaat per 1 januari 2022 definitief in. Dit heeft de verantwoordelijke demissionaire minister koolmees aan de Tweede Kamer laten weten. Vanaf inwerkingtreding van de nieuwe Wet krijgt de gemeente regie op het inburgeringtraject. Regie vergroot de sturingskracht, voorkomt misbruik door malafide taalaanbieders en het vergroot de kans op snellere inburgering en participatie in de samenleving (collegetargets). We liggen op koers met de implementatie van de nieuwe wettelijke taken. De interne voorbereiding is in volle gang en zelf een deel van de taken gaan we dit jaar uitvoeren in de geest van de wet. De aanbestedingen zijn voor de helft definitief of voorlopig gegund. De andere helft is nog in de verkenning/voorbereidingsfase met het streven september/oktober definitief te gunnen. De onderwijsroute op MBO-niveau vormt een uitzondering. De aanbieders in onze regio en bijna in het hele land, aangevoerd door de MBO-Raad, hebben aangegeven geen aanbod te kunnen doen voor het beschikbaar gestelde bedrag door de minister.

Maart jongstleden hebben de VNG, G4, G40, Twentse gemeenten, etc. een brief gestuurd aan de demissionaire ministers van SZW als stelselverantwoordelijke om samen met de MBO-Raad en andere aanbieders een oplossing te vinden. SZW voert momenteel een onderzoek uit naar de betaalbaarheid van de leerroutes. Het is afwachten met welke oplossing de minister komt.

De consulenten van Inburgering010 weten steeds meer huidige statushouders en gezinsmigranten te vinden en te begeleiden in hun inburgeringstraject. Het Kwaliteitsconvenant dat november 2020 is ondertekend met tientallen taalaanbieders in onze regio is volop in gebruik. Hiermee weten we steeds beter het kaf van de koren te scheiden tussen taalaanbieders en te sturen op een kwalitatief goed taalaanbod. Ook doormiddel van de ELIP-aanpak weten we steeds meer statushouders te bereiken en te begeleiden in het laatste stadium van hun inburgering. Daarmee voorkomen we uitval en schulden bij de groep inburgeraars die aan het einde van hun lening zijn, maar nog niet zijn ingeburgerd.

 

Minderjarige Rotterdammers

Rotterdam Groeit 

Op basis van het wetenschappelijk onderbouwd jeugdbeleid van Rotterdam Groeit wordt steeds meer geïnvesteerd in de meest relevante factoren voor het kansrijk, veilig en gezond opgroeien van kinderen en jongeren. Mede daarmee ambieert Rotterdam dat de positieve trend van afnemende problematiek (zoals criminaliteit, slechte geboorte-uitkomsten, en schooluitval) zich doorzet. Einde van het jaar verschijnt de nieuwe Staat van de Jeugd (editie 2021) waarin inzichtelijk gemaakt is hoe het gaat met de Rotterdamse kinderen en jongeren. Omdat hier veelal cijfers uit een jaar eerder in verzameld zijn, geeft het mogelijk een eerste voorzichtig inzicht in effecten van de coronacrisis en de lockdown. De verzameling van gegevens zal voor deze editie een extra grote uitdaging zijn, omdat veel van onze uitvoerende partners hun manier van werken wegens de sluiting van scholen etc. hebben moeten veranderen. Dit heeft gevolgen voor de dataverzameling. We vinden het wel heel belangrijk om ook in 2021 een Staat van de Jeugd uit te brengen. De inzichten bieden aanknopingspunten voor beleid en uitvoering, onder meer voor de keuzes in het subsidiëren van preventieve interventies, maar ook in de Wijkprogrammering waar op wijkniveau deze interventies worden gericht.

Het beleidskader Rotterdam Groeit met de unieke werkwijze wordt onverminderd doorgezet in Heel de Stad. In dit beleidskader zal het wetenschappelijk fundament van het factorenmodel en impactgedreven werken nog meer vorm krijgen in onder meer de inkoop van welzijn en jeugdhulp. Rotterdam werkt daarnaast mee aan een initiatief van het Nederlands Jeugdinstituut om de Rotterdamse werkwijze meer nadrukkelijk landelijk te delen zodat ook andere gemeenten de werkwijze kunnen toepassen.

Nieuw Rotterdams Welzijn

Het Nieuw Rotterdams Welzijn is niet meer het beleidskader dat leidend is voor het Welzijnswerk. Met de vaststelling van het Beleidsplan Heel de Stad is dit beleidsplan ook het kader voor het Welzijnsbeleid. Om daaraan invulling te geven is een inkoopproces voor Welzijn gestart dat moet leiden tot nieuwe Welzijnsaanbieders per 2022. Uitgangspunt voor de nieuwe opdracht is de inzet op de in het beleidskader genoemde prioritaire doelgroepen: generatie zonder achterstanden, Langer thuis wonende Ouderen en Kwetsbare Rotterdammers.

Januari 2022 is de gunning van de nieuwe welzijnsaanbieders voorzien. Het beleidsplan Heel de Stad is ook aanleiding om alle structurele subsidierelaties (Couleur Locale en Stedelijk Welzijn) te herzien. Het formele proces van het opzeggen van de structurele subsidierelatie is medio 2021 afgerond. Er is een nieuwe subsidieregeling Couleur Locale vastgesteld gebaseerd op de uitgangspunten van Heel de Stad. Organisaties kunnen op grond van de nieuwe regeling subsidie aanvragen voor 2022. Voor Stedelijk Welzijn is geen nieuwe subsidieregeling gemaakt. Deze subsidies zullen worden verleend op grond van de Subsidieverordening Rotterdam 2014. Uiteraard worden de subsidies getoetst aan de relevante beleidskaders op het terrein van welzijn, het Programma Rotterdam Ouder en Wijzer en Informele Zorg en Ondersteuning.

 

Informele zorg en ondersteuning

Op het terrein van vrijwilligerswerk gebeurt er veel en is er veel inzet- en samenwerkingsbereidheid.  Naast huidige trends zoals de behoefte aan meer flexibel vrijwilligerswerk, is daar nu corona bijgekomen. Dit betekent vaak een verandering van werkzaamheden en andere behoeftes van (vrijwilligers-) organisaties zoals meer vanuit huiswerken, die soms blijvend zijn en waarbij IZO aandacht voor is.  Ook is er ook aandacht voor het opnieuw mobiliseren van vrijwilligers die door corona ‘uitgevallen’ zijn omdat hun werkzaamheden niet meer mogelijk waren en misschien wel blijven. Bij mantelzorg blijven we inzetten op het beperken van belasting en voorkomen van overbelasting. Belangrijk instrument voor de ondersteuning hierbij blijft Mantelfoon. We blijven inzetten, IZO-breed, op goede toegankelijkheid (en vindbaarheid) van ondersteuning onder andere middels communicatie.

 

Opzoomer mee
Prioriteiten de komende jaren blijven de sociale samenhang en veiligheid, leefbaarheid, het delen van lief en leed (burenhulp), activering van ouderen en een schone en groene straat. Daarnaast wil Opzoomer Mee een duurzame samenwerking bewerkstelligen met wijkpartners zoals de welzijnsaanbieders. In de aanbesteding Welzijn 2022 is de versterking en borging van de samenwerking tussen Opzoomer Mee en de welzijnspartijen opgenomen. Hierdoor kunnen straten een grotere rol spelen op het gebied van vroegsignalering en preventie en een betere doorverwijzing en samenwerking realiseren tussen informele en formele welzijn/zorg. 

 

Rotterdam Ouder en wijzer

2021 is het laatste volle jaar van dit collegeprogramma waarin gewerkt wordt aan een nieuw op de toekomst toegesneden voorzieningenpakket voor ouderen, het Rotterdamse ouderenpakket 2022. In dit jaar zullen, voor zover de coronapandemie het ons toestaat, steeds meer resultaten van het programma zichtbaar worden. Dit is ook het jaar waarin een aantal belangrijke aanbestedingen worden gedaan, w.o. Wmo-ondersteuning en Welzijn. Daarin hebben veel onderdelen van het programma een plek gekregen zodat ze zijn geborgd en ook op meer plaatsen in de stad kunnen worden gerealiseerd. De inzet op valpreventie, vitale woongemeenschappen, samen dementie vriendelijk, niet geïndiceerde dagbesteding, fitfestivals, ondervoeding, digitale inclusie, zingeving, 75+ huisbezoeken en samen eten vindt vanuit de inkoop stadsbreed plaats. Ook wordt breder ingezet op Sociaal Vitaal in Kleur en wordt in 2022, op basis van een onderzoek naar de ervaringen en maatschappelijke kosten en baten van de thuisplusflats, een nieuwe aanbesteding voor uitbreiding van het aantal thuisplusflats in gang gezet. Verder zetten we vanuit de inkoop stevig in op een goede samenwerking rond de cliënt, in de zorgketen en in het gebied. Daarbij borgen we, mede op basis van een evaluatief onderzoek door OBI, de samenwerking in de gebiedscoalities die in de ouderenhubs zijn gevormd en vragen we de aanbieders om in andere gebieden bij te dragen aan de seniorvriendelijke wijk. In 2022 ontwikkelen we interventies als vitale woongemeenschappen en samen eten samen met de partners door. Tegelijkertijd is ook duidelijk dat we er op een aantal onderdelen van het programma nog niet zijn. Zo heeft het Langer Thuisakkoord niet voor niets een doorlooptijd tot 2025, omdat we weten dat bouwprocessen nu eenmaal enige jaren vergen. Ook ten aanzien van het realiseren van voldoende zorgvastgoed (verpleeghuiscapaciteit) ligt er nog een belangrijke opgave. Dat betekent dat er ook voor onze opvolgers nog een uitdaging ligt, willen we in 2030, als de vergrijzing op haar hoogtepunt is, de stad zijn waar ouderen, samen met anderen, gezond en vitaal oud kunnen worden en waar, als het niet meer zelf gaat, passende zorg en ondersteuning is.

 

Samenleven

In de komende jaren verwachten we dat het maatschappelijk debat over racisme en discriminatie zich verder zal verbreden binnen de Rotterdamse samenleving. Van het uiterlijk van zwarte- of roetveegpieten, Black Lives Matter, institutioneel racisme, Me-Too, vragen over representatie op hoge posities of in de media en ook het koloniaal- en slavernijverleden: een groter deel van de maatschappij wordt bewust van discriminatie en racisme en van het belang van gelijkwaardigheid en representatie van diversiteit en een inclusieve samenleving. Tegelijkertijd groeit het aantal mensen dat zich ertegen uitspreekt. Dit kan een noodzakelijke fase zijn in een breder emancipatieproces, maar leidt in de tussentijd ook tot grotere tegenstellingen in opvattingen en een (tijdelijke) toename van ervaringen van discriminatie en polarisatie. In de komende periode zal dit proces en de (gemeentelijke) inzet op dit punt alleen maar van groter belang worden.

 

Integratie 

Op 1 januari 2022 treedt de nieuwe Wet inburgering in werking. De regie op de inburgering komt bij de gemeenten te liggen. Huidige elementen van onze aanpak, zoals de Rotterdamse Aanpak Statushouders 2019-2022, liepen al grotendeels vooruit op de nieuwe wettelijke taken. Met de Rotterdamse Opgave Inburgering werken we toe naar een samenhangende aanpak die alle inburgeraars optimaal ondersteunt en begeleidt naar een snelle en volwaardige participatie in de samenleving. De aanpak omvat niet alleen het nieuwe stelsel (vanaf 1 januari 2022), maar ook het huidige- (2013-2021) en het oude stelsel (voor 2013).

Met betrekking tot de nieuwe wet heeft de minister beoogd dat het een ‘adaptief stelsel’ is, waarbij geleerde lessen kunnen leiden tot het aanpassen van onderdelen (in lagere wetgeving).

Ondertussen is Rotterdam in volle vaart bezig met de voorbereiding op de nieuwe wet. In de afgelopen maanden heeft de gemeente grote stappen gezet intern en extern rondom de voorbereidingen op de uitvoering van de nieuwe wettelijke taken. Vanaf september aanstaande gaan we starten met het aanbieden van bepaalde diensten in de geest van de nieuwe Wet. Het doel is: inburgeraars zo goed mogelijk te ondersteunen en te begeleiden in hun inburgeringstraject zodat ze geen tijd verliezen door het uitstel van de nieuwe Wet.

 

Drugs en Alcohol

Het programma Drugs en Alcohol 2019-2022 zal in 2022 worden afgerond. De resultaten van het huidige programma worden in beeld gebracht en gedeeld met de gemeenteraad. Er zullen ook in de komende jaren weer nieuwe uitdagingen blijven op het gebied van middelengebruik. Mogelijk is lachgas al op de opiumlijst geplaatst en zijn er landelijke maatregelen getroffen op het verminderen beschikbaarheid van alcohol. In ieder geval mogen verkopers van alcohol niet meer stunten met alcoholaanbod met meer dan 25% korting.

Steeds blijven nieuwe synthetische drugs op de markt verschijnen. Ook hierbij geldt dat de landelijke Opiumwet wordt gewijzigd zodat het onmogelijk wordt om steeds de Opiumwet te omzeilen door de chemische samenstelling van een bestaande drugs aan te passen. We houden dat natuurlijk goed in de gaten en nemen voortdurend deze wijzigingen mee in onze preventieactiviteiten. Het nieuw in te richten, verplichte preventie- en handhavingsplan zal in 2023 worden opgesteld. Hierin zullen nieuwe of te verwachten (landelijke) ontwikkelingen natuurlijk worden meegenomen. En ook weer ambitieuze doelstellingen worden opgenomen. In de aansluiting met Gezond010; het akkoord, zal nog meer integrale aandacht kunnen komen voor alcoholpreventie onder de gehele samenleving. Als daar bij volwassenen een vermindering van alcoholgebruik kan worden gerealiseerd heeft dat ook een positieve invloed op het alcoholgebruik onder jongeren. Als de norm verschuift wordt het drinken van alcohol voor jongeren ook minder ‘normaal’.

Wijkprogrammering

De uitrol van de Wijkprogrammering zal gedurende de komende jaren voortgezet worden, maar zal zich in de nabije toekomst niet langer enkel op Jeugd richten. De doorontwikkeling van de Wijkprogrammering naar de doelgroep volwassenen blijft de komende periode een belangrijk ontwikkelpunt. Hierdoor ontstaat een wijkprogrammering van 0-100. Dit is een grote inhoudelijke uitbreiding van de werkwijze, waar de uitbreiding van het Factorenmodel Jeugd naar het Factorenmodel 0-100 aan ten grondslag ligt. Met deze inhoudelijke en methodische uitbreiding wordt de inzet op jeugd en volwassenen (ouders) meer in samenhang gebracht. Naar verwachting worden de eerste bouwstenen voor de doorontwikkeling van 0-100 gelegd in het najaar van 2021, waarin 2022 verder op voortgeborduurd wordt. De nieuwe, integrale methodiek Wijkprogrammering wordt naar verwachting in de 2^de helft van 2022 toegepast.

De coronacrisis heeft een behoorlijke impact op de voortgang van de Wijkprogrammering gehad. Ondanks inzet van alternatieve interventies of methoden (zoals online aanbod), konden bijvoorbeeld niet alle geplande interventies uitgevoerd worden. Dit heeft effect gehad op het bereiken van sommige gewenste resultaten. Corona heeft ook invloed gehad op het tempo van de uitvoering van de Wijkprogrammering in bestaande wijken en voor het aantal nieuwe wijken waarin gestart kan worden. De bijeenkomsten van wijknetwerken en werkgroepen worden nog altijd digitaal georganiseerd. Daarnaast hebben we oog voor de ontwikkelingen en kansen die in deze coronaperiode zijn ontstaan. Al met al zal een evaluatie van wat coronacrisis betekent voor de Wijkprogrammering een continue reflectie vergen.

In de nieuwe inkoopopdracht zijn welzijnsaanbieders verplicht te participeren in de Wijkprogrammering. De structuur die de Wijkprogrammering biedt kan hen houvast geven en helpen bij een snellere start in een nieuw gebied. Door nieuwe welzijnsaanbieders te faciliteren bij het omarmen van de Wijkprogrammering bouwen zij sneller een netwerk en samenwerkingsrelaties op. Ook doen ze sneller kennis van de wijk op. Mogelijk leidt dit wel tot enige vertraging in de uitvoering van de Wijkprogrammering.

Andere noemenswaardige ontwikkelingen die gerelateerd zijn aan de Wijkprogrammering:

• In 2022 gaan we WijkFocus 2.0 doorontwikkelen naar WijkFocus 3.0 voor de doelgroep 0-100. 
• In 2022 levert het leeronderzoek Promising Neighbourhoods, dat in 3 wijken voor 3 jaar meeloopt met de Wijkprogrammering, haar resultaten op.
• Aansluiting van de Wijkprogrammering bij de Wijk aan Zet.

De gemeente vindt het belangrijk dat iedereen naar vermogen bijdraagt aan de samenleving. Rotterdammers zijn zelfredzaam en weten goed hun eigen talenten en die van hun sociale omgeving te benutten.

In dit taakveld staat de inzet op het stimuleren van zelfredzaamheid centraal. De gemeente stimuleert de actieve betrokkenheid van bewoners. Samen bouwen we aan een stad waar mensen elkaar verstaan en waar mensen niet langs elkaar heen leven. Aandacht is er voor het delen van waarden, discriminatiebestrijding en gelijke behandeling. Ook goede basis ondersteuning aan statushouders en het bieden van kansen aan minderjarige Rotterdammers maken onderdeel uit van dit taakveld.