Wat willen we bereiken?

We verstevigen de basis voor bestaanszekerheid door rechtmatige, tijdige en voorspelbare uitkeringsverstrekking.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Bieden van toegankelijke dienstverlening met de menselijke maat;
• Actief informeren over rechten en plichten;
• Opsporen van onrechtmatigheden en fraude door middel van een verbeterde ketenaanpak.

 

Toelichting

De gemeente zet digitale instrumenten in om het aanvragen van een bijstandsuitkering zo duidelijk en toegankelijk mogelijk te maken. Rotterdammers die digitaal minder vaardig zijn of niet beschikken over de juiste middelen kunnen langskomen op een van onze locaties. De aanvraag wordt zo snel mogelijk afgehandeld, zodat er snel duidelijkheid is over het inkomen. Elke Rotterdamse bijstandsgerechtigde heeft een eigen contactpersoon. Deze medewerker geeft bij vragen over de uitkering direct zelf antwoord of gaat op zoek naar het juiste antwoord. Het gaat altijd om de balans tussen rechtvaardigheid en rechtmatigheid, en het zo mogelijk leveren van maatwerk.

Bij het ontvangen van een bijstandsuitkering horen rechten en plichten. Zo moeten bijstandsgerechtigden, op basis van de inlichtingenplicht, wijzigingen doorgeven die van belang zijn voor het bepalen van het recht op en de hoogte van de uitkering. Op basis daarvan wordt de uitkering aangepast aan de nieuwe situatie.

Een afname van niet-verwijtbare onrechtmatigheden begint bij goede en duidelijke communicatie. De gemeente informeert alle Rotterdammers met een bijstandsuitkering over de rechten en plichten die horen bij de Participatiewet. Dat gebeurt digitaal, telefonisch en via persoonlijk contact.

Soms geeft iemand met een uitkering wijzigingen of andere informatie bewust niet of foutief door. Rotterdam wil onrechtmatigheden en fraude zoveel mogelijk terugdringen. Op drie manieren vindt onderzoek plaats naar mogelijk misbruik: heronderzoek, fraudeonderzoek en de ketenaanpak toezicht inkomen. Een heronderzoek richt zich op de rechtmatigheid van de bijstandsuitkering zonder dat er een signaal is dat er iets niet klopt. Een fraudeonderzoek vindt plaats als er signalen van fraude zijn. De gemeente verhoogt het aantal uitgevoerde heronderzoeken en fraudeonderzoeken. Daarom komen er meer sociaal rechercheurs. Zij werken samen met collega’s binnen de gemeentelijke organisatie, zoals de directie Veiligheid, en met het Openbaar Ministerie en de politie. De handhavingsteams gaan dichter op de uitvoering opereren. Dit betekent dat de fraudeteams meer in een keten georganiseerd worden.

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

Tot en met eind december zijn er 710 fraudeonderzoeken op basis van vermoedelijke fraude van Rotterdammers (doelstelling 700) en 164 fraudeonderzoeken naar aanleiding van een melding van een collega of instantie (doelstelling 150) afgerond. In totaal zijn er 874 fraudeonderzoeken afgerond en is de doelstelling van totaal 850 fraudeonderzoeken behaald. Ten opzichte van 2022 is dit een significante stijging en is het aantal afgeronde fraudeonderzoeken bijna verdubbeld. De reden is de herijking van de handhavingsaanpak. Het doel hiervan is onder meer een duidelijke verbetering te laten zien in de effectiviteit van het toezicht- en handhavingsproces, de boodschap uitzenden dat fraude niet loont en het bieden van een duidelijk handelingsperspectief aan de uitvoering. Zo wordt er vanuit de keten toezicht en handhaving meer samengewerkt met collega’s om vermoedens van fraude kenbaar te maken en te onderbouwen, zodat deze onderzocht kunnen worden.

Daarnaast zijn er 3.091 heronderzoeken in 2023 afgerond. Het gaat hier om een controle om de juistheid van een uitkeringssituatie vast te stellen. In de meeste heronderzoeken (90%) wordt geen onrechtmatigheid gevonden 

Als het gaat om de tijdige afhandeling van bijstandsaanvragen en de tijdigheid van de verwerking van inkomstenverrekeningen zijn in 2023 de normen (> 90%) behaald. Hierdoor worden burgers op tijd geholpen en dit heeft ook een positief effect op het aantal inkomende telefoongesprekken en klachten. Het aantal ingediende klachten in 2023 (589) is ten opzichte van 2022 (748) afgenomen.

Hoe meten we dat?

Toelichting indicatoren

Voor een nadere toelichting over de voortgang van deze indicatoren wordt verwezen naar de Monitor Werk & Inkomen 3e tertaal 2023.