Wat willen we bereiken?

• De stad groeit binnenstedelijk en versterkt daarbij bestaande plekken. Binnenstedelijke groei ontziet de buitengebieden en geeft meer draagvlak voor bestaande voorzieningen in de stad. Dit leidt ook tot verbinding tussen bestaande wijken en de kleine kernen: ‘één stad gevoel’. Gevolg van binnenstedelijk bouwen is toenemende druk op recreatieve voorzieningen in de stad en de buitengebieden. Daarom vinden er investeringen plaats in bestaande en nieuwe groengebieden in en om de stad. Rotterdam bouwt bij voorkeur bij ov-haltes. Behoud en versterking van de karakteristieken van een plek of gebied vormen uitgangspunt voor nieuwe ontwikkelingen.
   
• Er is hoogwaardig ov op stedelijke en regionale schaal beschikbaar. Opwaardering bestaande netwerk en aanleg van nieuwe verbindingen lost knelpunten op en geeft ruimte voor ontwikkelingen. Een verandering van vervoerswijze naar ov en het creëren van snellere, directere verbindingen verbetert de stedelijke leefkwaliteit en vergroot de kansen op werk, onderwijs en sociale interactie. Met een nieuwe oeververbinding tussen Kralingen en Feijenoord en IJsselmonde, inclusief hoogwaardig openbaar vervoer en een nieuw treinstation bij Stadionpark verbetert de beschikbaarheid van ov. Toegankelijkheid van het ov bevorderen door het ov gratis te maken voor specifieke doelgroepen.
   
• Gebieden zijn goed bereikbaar en de doorstroming blijft op peil, met gebruikmaking van nieuwe mobiliteitstechnologie. Evenwichtige programmering, verdeeld over de verschillende stedelijke centra, om goede groei van de stad mogelijk te maken. Verzachten van verwachte verkeershinder door werkzaamheden door het optimaal benutten van beschikbare infrastructuur, mede door koppeling van netwerken en spreiding over verkeerssoorten - waaronder fiets, voetganger, auto en ov -  met slimme services en informatie. Daarbij is bereikbaarheid een regionale opgave. Daarom is er intensieve samenwerking met andere overheden in de regio en het bedrijfsleven.
   
• Ruimte verdelen we verstandig, met oog voor minder winstgevende functies en door mobiliteit (inclusief parkeren) anders te organiseren. De urgentie om de ruimte goed te verdelen is hoog. Dat komt doordat Rotterdam aan verschillende transities tegelijk werkt, zoals de mobiliteitstransitie, de energietransitie en de klimaatopgaven. Deze komen allemaal samen in gebiedsontwikkelingen als Merwe-Vierhavens. De gemeente wil voorkomen dat sommige functies uit de stad verdwijnen. Denk aan werklocaties of maatschappelijke voorzieningen. Daarom zorgt zij voor efficiënt (dubbel-)gebruik van de schaarse ruimte. Met zogenoemde ‘mengmilieus’ blijven de bestaande schaarse functies in de stad en worden parkeervoorzieningen dubbel gebruikt. Daarnaast zorgt de gemeente voor een gastvrij betaald parkeersysteem binnen de ring Rotterdam. Dat draagt bij aan een optimale verdeling van ruimte voor mobiliteit over alle Rotterdammers en bezoekers.
   
• Betaalbare woningen voor verschillende doelgroepen. Nieuwe bouwprojecten in de wijken dragen bij aan wijken voor iedereen. Nieuwbouwwoningen in het sociale segment en het middensegment worden vooral voor studenten, jongeren, ouderen en sociale stijgers gebouwd.
   

Wat gaan we daarvoor doen?

Binnenstedelijke groei

• Plannen ontwikkelen om een aantrekkelijke omgeving te zijn voor woningen, werklocaties, voorzieningen en groen. De gemeente plant de grootste groei in de Binnenstad op twee oevers, in de Oostflank, op Zuid en in M4H.
• Een toekomstige planvoorraad met woningen voor de langere termijn ontwikkelen. Daarvan maken ook de maatschappelijke, culturele, landschappelijke en economische functies deel uit.
• Het StartR Flexwonen-concept verder uitwerken. De eerste twee locaties zijn in Feijenoord (Persoonsdam - KV100) en Hoogvliet (Sayhaey). Vooral jonge Rotterdammers en mensen met spoed vinden namelijk lastig een woning. Binnen dit concept zijn lopende projecten met flexwoningen versneld en aanzienlijke aantallen flexwoningen op nieuwe locaties geplaatst. Ook verkent de gemeente innovatieve mogelijkheden om de woningvoorraad beter te benutten, zoals woningdelen en collectieve woonvormen.
• De kwaliteit en beleving van fiets- en looproutes tussen wijken verbeteren door bijvoorbeeld fietspaden of fietsstroken aan te leggen. Daarmee wordt de reistijd korter. Zo profiteren ook bestaande plekken van de groei van de stad. Dit sluit aan op de ambities voor de openbare ruimte voor verblijf en vergroening.
• Een 3D-ordeningsprincipe om goede keuzes te maken voor de ondergrond. De groei van de stad zorgt namelijk voor een enorme belasting op de ondergrond.
• Kaderstellende plannen als Oostflank ontwikkelen. Deze plannen zetten in op een gebalanceerde woningvoorraad.

Hoogwaardig openbaar vervoer

• Gratis openbaar vervoer voor ouderen en voor kinderen tot 12 jaar. Kleinere barrièrewerking van de rivier door deze te benutten voor personenvervoer over water. Onderzoek naar kansen van verbetering van ov naar Rozenburg en andere kleine kernen.
• Werken aan een nieuwe stadsbrug tussen Kralingen en Feijenoord/IJsselmonde inclusief hoogwaardig openbaar vervoer (tramkwaliteit) tussen Kralingse Zoom en Zuidplein en een nieuw treinstation bij Stadionpark. Het voorkeursalternatief wordt vastgelegd in een partiële herziening van de Rotterdamse Omgevingsvisie.
• Uitbreiding van capaciteit en frequentie van het bestaande Rotterdamse metronetwerk. Samen met RET en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) werken aan hogere kwaliteit van tramlijnen. Opwaardering van de spoorlijn Leiden-Dordrecht, inclusief nieuwe treinstations bij Van Nelle en Stadionpark, met het Rijk en de regio. Daarbij oog houden voor het inlopen van het corona-effect en de ontwikkeling van het personeelstekort bij de RET.
• Inspanning om een snelle, hoogwaardige en vrijliggende busverbinding tussen Zuidplein en Rotterdam Centraal door de Maastunnel te realiseren.
• Hoogwaardig openbaar vervoer (hov) draagt bij aan de bereikbaarheid van bestaande woon-, werk-, onderwijs- en voorzieningenlocaties en een flink aantal nieuwe gebiedsontwikkelingen, zoals Feyenoord City, EMC Campus, Cultuur & Campus, Kralingse Zoom en de Van Nelleknoop.

Goede bereikbaarheid en doorstroming

• Verkeerslichtinstallaties en verkeersmonitoring up-to-date houden. Gebruikmaken van smart mobility-technologie. Innovatie, bijvoorbeeld door verkeerslichten intelligent te maken en te laten communiceren.
• Uitstekende benutting van beschikbare netwerken om de dagelijkse bereikbaarheid en doorstroming optimaal te houden. Bij incidenten sturing van het verkeer over alternatieve routes en informatie aan de reiziger via diverse kanalen. Afspraken binnen de provincie over beperking van verkeershinder. Bij werkzaamheden bevordering van de overstap op de fiets, het ov of deelmobiliteit.
• Bevordering van het digitaliseren en automatiseren van de mobiliteit (smart mobility), zoals onderling communicerende voertuigen en op termijn zelfrijdende voertuigen. Samenwerking met bedrijven en netwerken draagt bij aan een internationaal imago van Rotterdam als innovatieve stad.
• Verkeersmodellering, data-inwinning en databeheer als basis voor regeling van het verkeer en vorming van beleid.

Ruimte verstandig verdelen

• Gebruikmaking van referentiewaarden maatschappelijke voorzieningen bij nieuwe ontwikkelingen. Dit zorgt voor een goede mix van functies en voorkomt dat functies uit de stad verdwijnen die minder winstgevend, maar wel hard nodig zijn.
• Verdeling van de ruimte voor mobiliteit met oog voor natuurvriendelijk bouwen op redelijke afstand van routes voor hoogwaardig openbaar vervoer en verstandige ordening van de ruimte in de ondergrond.
• Parkeerregelgeving en facilitering van parkeerproducten die doel- en klantgericht zijn. Invoering van betaald parkeren binnen de Ring Rotterdam. Groter betaal- en gebruiksgemak van betaald parkeren door innovatie, zoals digitalisering. Bevordering van parkeren in garages en P+R’s in plaats van op straat. Verwijzen van deelmobiliteit naar aangewezen plekken. Onderzoek naar plekken voor mobiliteitshubs, eventueel in combinatie met inpandig parkeren.
• Doorgaan met het faciliteren van fietsparkeren bij ov-haltes en publiekstrekkende bestemmingen. Deze voorzieningen komen op logische plekken en passen in de openbare ruimte.
• Ontwikkeling van Merwe-Vierhavens met meer ruimte voor groen door gebruik te maken van andere mobiliteitsvormen en het parkeren in collectieve bovengrondse mobiliteitshubs. Daarmee is de bereikbaarheid geborgd en worden de omliggende wijken minder belast.
• Met wijkbewoners nagaan welke behoeften en belemmeringen er zijn om zich te verplaatsen naar werk, onderwijs, zorg of sociale activiteiten. Op basis daarvan terugdringing vervoersarmoede en ervoor zorgen dat iedereen zich prettig en veilig kan verplaatsen.
• Zorgen voor balans tussen de verschillende vervoersstromen (ov, auto, fiets, voetganger) in de ontwikkelingsstrategie Oostflank.

Betaalbare woningen

• Beleidsmatig inzetten op meer betaalbare woningen, zowel in de bestaande bouw als nieuwbouw. Hiervoor de woningvoorraad monitoren als geheel, naar prijssegment en eigendomssituatie. De prijsontwikkeling binnen de particuliere voorraad huur- en koopwoningen krijgt bijzondere aandacht, bijvoorbeeld door het laten uitvoeren van aanvullende onderzoeken over verhuringen.
• Inzetten op specifieke groepen in de nieuwbouw. Nieuwbouwwoningen in het sociale segment en het middensegment worden namelijk vooral gebouwd voor studenten, jongeren, ouderen en sociale stijgers. Deze inzet op specifieke groepen moet zorgen voor doorstroming, zodat ook andere woningzoekenden meer kans maken.
• Voor studenten 400 woningen per jaar, waaronder een nieuwe studentencampus bouwen.
• Voor ouderen 10 woon-zorgconcepten in nieuwbouw starten in de periode 2022-2026.
• Samen met belanghebbenden en stakeholders mogelijkheden bieden zodat er meer geschikte woningen voor ouderen komen. En in het licht van de toekomstige WoonZorgvisie beoordelen wat er qua opgave en financiën op de gemeente en stakeholders afkomt.
• De Woonvisie eind 2023 herzien met als basis het Woonakkoord. Raadsvoorstel over Uitgangspunten Woonakkoord Rotterdam. Hiervoor komt een zorgvuldig proces van participatie.
• De huisvesting van statushouders in 2023 vooral laten verzorgen door woningcorporaties. Daarnaast statushouders huisvesten via leegstandsbeheer, via particuliere verhuur en in tijdelijke woningbouw.

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

De stad groeit binnenstedelijk en versterkt daarbij bestaande plekken

• Gewerkt aan het garanderen van een planvoorraad van nieuwe woningbouwprojecten voor de middellange termijn, met onder andere de voortgang in de Verkenning Van Nelle Knoop en de voorbereidingen in de Oostflank.
• Start van de Nationale Omgevingsvisie Extra (NOVEX) Haven in samenwerking met het Havenbedrijf.

Hoogwaardig openbaar vervoer

• Gratis openbaar vervoer aangeboden aan AOW-ers en kinderen tot 12 jaar. Met bijna 717.000 passagiers is 2023 een recordjaar voor de watertaxi qua passagiersaantallen voor het personenvervoer over water in Rotterdam. De grootste stijging vond plaats in de aanbestede veerdiensten met 14%. Deze 136.000 passagiers zijn allemaal emissievrij vervoerd over de Nieuwe Maas. Watertaxi heeft op eigen initiatief sinds april een extra veerdienst opgestart tussen Centrum en Kop van Zuid en heeft hiermee al 75.000 passagiers vervoerd. De bezettingsgraad op dit traject is door de veerverbinding enorm toegenomen ten opzichte van het reguliere vervoer op afroep. Met de MRDH en busvervoerder EBS is overlegd over verbetering van het busvervoer van Rozenburg.
• Op 21 december heeft de gemeenteraad de eerste herziening van de Rotterdamse Omgevingsvisie vastgesteld. Daarmee is besloten over de ruimtelijke kaders en uitgangspunten voor de ontwikkeling van de Oostflank (het gebied tussen Alexander en Zuidplein) van de stad. Eén van de vastgestelde uitgangspunten is het voorkeursalternatief voor de stadsbrug, hoogwaardige openbaar vervoerverbinding tussen Kralingse Zoom en Zuidplein en station Stadionpark. De komende jaren wordt dit voorkeursalternatief verder uitgewerkt in de planning- en studiefase.
• Samen met de RET en MRDH is gewerkt aan de voorbereiding van de capaciteitsuitbreiding van de metro. De MRDH heeft het Plan Toekomstvast Tramnet vastgesteld. Hierin is het door het college van B en W opgestelde en met de raad besproken gemeentelijke advies verwerkt. De MIRT-verkenning Oude Lijn is inhoudelijk van start gegaan. Deze verkenning ziet op een frequentieverhoging op de Oude Lijn en het openen van de stations Van Nelle en al genoemde Stadionpark. De gemeente en MRDH hebben financiële afspraken gemaakt om de RET weer een stabiele basis te bieden na de coronacrisis. Met de RET is meegedacht over het oplossen van de aanhoudende personeelstekorten bij de vervoerder. 
• De hoogwaardige busverbinding tussen Rotterdam Centraal via de Maastunnel is technisch en organisatorisch voorbereid, zodat deze in 2024 in gebruik kan worden genomen.
• De aanleg van de stadsbrug met hoogwaardig openbaar vervoer, de voorgenomen capaciteitsuitbreiding metro, het Plan Toekomstvast Tramnet, de opwaardering van de Oude Lijn en de HOV Maastunnel dragen met elkaar bij aan het verbeteren van de bereikbaarheid van de belangrijkste gebiedsontwikkelingen in de stad.  
• Werken aan een nieuwe oeververbinding tussen Kralingen en Feijenoord/IJsselmonde inclusief hoogwaardig openbaar vervoer (tram of metro) tussen Kralingse Zoom en Zuidplein. In deze bestuursperiode zet het college de beslissende stap naar een voorkeursvariant.
• Hoogwaardig openbaar vervoer (hov) draagt bij aan de bereikbaarheid van bestaande woon-, werk-, onderwijs- en voorzieningenlocaties en een flink aantal nieuwe gebiedsontwikkelingen, zoals Feyenoord City, Hart van Zuid en Cultuur&Campus.
• Start NOVEX zuidelijke Randstad met directe link met MIRT – Verkenning Oude Lijn.

Goede bereikbaarheid en doorstroming

• In 2023 zijn in het kader van het vervangingsprogramma op 17 kruispunten de verkeerslichten vervangen. Daarnaast zijn op drie kruispunten waar voorheen geen verkeerslichten stonden, verkeerslichten geplaatst. Al de nieuw geplaatste verkeerslichten zijn voorbereid op de nieuwste intelligente verkeersregelinstallaties (iVRI). Vanwege een discussie die op dit moment op landelijk niveau loopt over aansluitingseisen en beheerkosten van de iVRI’s, worden op dit moment de verkeerslichten alleen voorbereid op slimme technologie, en nog niet daadwerkelijk in de praktijk ingezet. Verder zijn op meer dan 25 kruispunten de verkeersregelingen (software) vernieuwd of verbeterd, met als doel de doorstroming van onder andere fietsers en openbaar vervoer te verbeteren.
• Op het gebied van benutting van de beschikbare netwerken heeft 2023 in het teken gestaan van de grote afsluiting van de Roseknoop. Ondanks de enorme impact is de stad tijdens de afsluiting van dit kruispunt van april tot oktober goed bereikbaar gehouden. Pijlers onder dit succes zijn: de uitgebreide communicatiecampagne, het aanbieden van alternatieve vervoerswijzen (zoals watertaxi, deelvervoer en gratis buurtbus) en het zo goed mogelijk faciliteren van alternatieve routes. Deze insteek vormt inmiddels de blauwdruk bij grote vervolgprojecten met een dergelijke impact op het stedelijk netwerk. Naast de lokale maatregelen werken wordt nauw samengewerkt met de Zuid-Holland Bereikbaar om de regio als geheel goed bereikbaar te houden tijdens alle verstoringen. Een gezamenlijke meerjarenplanning, draagvlak om meer te doen dan alleen maar omleiden en het stimuleren van fiets en openbaar vervoer zijn inmiddels gemeengoed in deze samenwerking. Als voorbeeld kan de ingreep aan de Spijkenisserbrug / Hartelcorridor worden genoemd waar gezamenlijk met Rijkswaterstaat, Nissewaard en de Provincie Zuid-Holland wordt opgetrokken om de regio bereikbaar te houden.
• Op het gebied van smart mobility is in 2023 samengewerkt met BMW en zijn pilots uitgevoerd op het gebied van navigatie, laadpaalgebruik en slimme functies voor auto's. Daarnaast is samen met BMW een internationaal evenement over mobiliteitsinnovaties georganiseerd waaraan veel verschillende partijen hebben deelgenomen. Ook is in 2023 samengewerkt met onder andere RET, MRDH en Rotterdam The Hague Airport (RTHA) aan een aanbesteding en implementatieplan voor een pilot met zelfrijdende bussen tussen RTHA en metrostation Meijersplein.

Ruimte verstandig verdelen

• Per 1 maart is in het zuidwestelijk deel van De Esch betaald parkeren ingevoerd. De invoering van betaald parkeren is in mei 2023 tijdelijk gestopt. Aanleiding hiervoor waren signalen over de behoefte aan maatwerkoplossingen. In het vervolg hierop heeft de raad op 30 november de maatwerk parkeerproducten vastgesteld. Deze zijn bedoeld voor vijf specifieke doelgroepen in de stad, die vanaf 1 april 2024 vanuit een maatschappelijk belang een alternatief voor de normale parkeervergunningen wordt aangeboden. Daarnaast zijn in negen parkeersectoren de betaald parkeertijden verlengd van maandag t/m zondag tot 23.00 uur. Het betaal- en gebruiksgemak van parkeergarages is bevorderd door de verdere invoering van inrijden op kenteken en de mogelijkheid van betalen met een app. Andere maatregelen in dit verband waren toepassing van lagere tarieven dan op straat, het digitaal beschikbaar stellen van beschikbare capaciteit op de website en uniforme en duidelijke bebording naar garages door lichtborden.
• De nieuwe fietsenstalling bij het metrostation Kralingse Zoom is in gebruik genomen. Bij de metrostations Slinge en Capelsebrug is met het oog op een betere optimalisatie van het fietsparkeren de inrichting van het voorplein onder handen genomen. Hierbij is ook ruimte gerealiseerd voor deelmobiliteit. Bij het Centraal Station is de deel-hub op het Weena in gebruik genomen. Bij het metrostation Hoek van Holland Haven zijn in samenwerking met de RET 12 fietskluizen in gebruik genomen. Bij het metrostation Hoek van Holland Strand is tijdens het afgelopen zomerseizoen een tijdelijke stalling gerealiseerd. Op de Binnenrotte staat er tijdens de marktdagen een pop-up fietsenstalling aan de noordkant van de markt (rondom de zebra bij de Meent) om de extra fietsparkeerdruk op te vangen. Op de Coolsingel zijn er ter hoogte van de Decathlon en Bijenkorf tijdelijke pop-up fietsenstallingen geplaatst met dranghekken om de fietsparkeerdruk op te vangen.
• Samen met bewoners en ondernemers van de wijken Oud Mathenesse en het Witte Dorp is inzicht verkregen in de aanwezige belemmeringen, behoeften en snelle acties om hun mobiliteit te verbeteren. Door deze wijkaanpak het afgelopen jaar zijn verschillende quick wins uitgevoerd, zoals de realisatie van buurthubs, langere groentijden voor voetgangers en schoolklassen de oversteekplaats Franselaan-Tjalklaan, het starten van fietsstimuleringsprogramma’s op scholen in de wijk en het verbeteren van de opgangen naar de tramhaltes aan de Schiedamseweg. De Fietsbank is opgebouwd als een netwerkorganisatie van een groot aantal partijen, waaronder Fietspunt, Vraagwijzer, ANWB en basisscholen. Onder meer via Fietsbankpunt Charlois zijn in 2023 603 fietsen verstrekt. Ook voor doelgroepgerichte fietslessen is een netwerkorganisatie opgebouwd, waarmee het aanbod van fietslessen voor meerdere doelgroepen onderdeel van het (welzijns)aanbod in de wijken kan worden.  
• Op 21 december heeft de gemeenteraad de eerste herziening van de Rotterdamse Omgevingsvisie vastgesteld. Hierin is het onderdeel Oostflank en de nieuwe stadsbrug nader uitgewerkt. Daarbij is de ontwikkelvisie Oostflank gebruikt als onderbouwing. Bij de nieuwe gebiedsontwikkelingen in de ontwikkelvisie is gekozen voor een balans in het faciliteren van alle modaliteiten, maar hierbij worden wel de fiets en het ov vooropgesteld, inclusief het met marktpartijen realiseren van mobiliteitshubs om het gebruik deelmobiliteit te stimuleren.

Betaalbare woningen voor verschillende doelgroepen

• De concept woonvisie is in oktober 2023 door het college vastgesteld, het woonakkoord is het basisuitgangspunt geweest. Begin 2024 wordt de woonvisie besproken in de Raad.
• Afspraken maken met medeoverheden (Regioakkoord en Realisatieagenda) en corporaties (Prestatieafspraken) over voldoende betaalbare woningen.
• Er is ingezet op specifieke doelgroepen in nieuwbouw en begonnen met de bouw van:
  • 394 studentenwoningen;
  • 2 woonzorgcomplexen;
  • 2 locaties met 84 flexwoningen.
• De taakstelling van statushouders is behaald door samenwerking met de corporaties en de inzet innovatieve woonvormen (woonschepen, flexwoningen en/of bestaande gebouwen).
• Contact leggen met particuliere verhuurders en meer inzicht verkregen in de werking van de particuliere verhuurmarkt. In 2023 is de intentieovereenkomst Samen Goed Verhuren Rotterdam getekend.

 

Hoe meten we dat?

Toelichting indicatoren

Relatieve aandeel actieve en duurzame verplaatsingen

Met 67,8% is de positieve trend in het relatieve aandeel actieve en duurzame verplaatsingen weer geheel opgepakt, voor het eerst sinds de jaren waarin het reisgedrag gekenmerkt werd door Covid-19. Deze groei wordt veroorzaakt door een stevig herstel van het aantal ov reizigers en voetgangers. Daarnaast is het aantal auto verplaatsingen licht gedaald en zet de verschoning van het wagenpark zich verder door. Het fietsgebruik is dit jaar wel iets gedaald, wat er waarschijnlijk mee te maken heeft dat 2023 een relatief regenachtig jaar geweest is.

 

Betalingsgraad bij betaald parkeren

De realisatie in 2023 ligt met 90% op koers. 

 

Bezettingsgraad gemeentelijke garages en P+R-voorzieningen

De realisatie in 2023 ligt met 32% op koers. De bezettingsgraad is gestegen ten opzichte van 2022, met name doordat er in 2023 geen beperkingen meer zijn geweest door corona. Er komen hierdoor weer meer bezoekers naar Rotterdam en de mate van thuiswerken neemt af.