Wat willen we bereiken?

De Rotterdamse Erfgoedagenda heeft als doel het gebouwde en aangelegde erfgoed in stand te houden, te koesteren, te laten inspireren en van betekenis te laten zijn bij de ontwikkeling van de stad. De Erfgoedagenda Rotterdam bevat drie programmalijnen: 

• Bescherming en instandhouding 
  Deze programmalijn is gericht op de invulling van wettelijke taken en gemeentelijke regelgeving. 

• Kennisontwikkeling en onderzoek 
  Kennis van de stadsgeschiedenis en inzicht in de ruimtelijke, architectonische en historische achtergronden van de bebouwing vormen een basis voor de ontwikkeling van de stad. 

• Kennisoverdracht en dialoog  
  Bijzondere gebouwen en gebieden zijn altijd verbonden met verhalen over het ontstaan, het gebruik en de manier van leven en werken in een bepaalde periode. Verhalen helpen bij de bewustwording en bij het verkrijgen van draagvlak voor het erfgoed in de stad en bij het gesprek over de betekenis en waarde van gebouwen en plekken. Daarbij gaat het ook om de verhalen die van waarde zijn bij discussies over herontwikkeling of sloop. 

Wat gaan we daarvoor doen?

• Bescherming en instandhouding 
  Inzet hierbij is het behoud van het gebouwde erfgoed door dit te beschermen met een bijzondere juridische status. Rotterdam heeft op dit moment zo'n 1.200 beschermde monumenten.  
  
  De gemeente treedt op als vergunningverlener en houdt toezicht bij restauratie, renovatie, herbestemming en vernieuwing van cultuurhistorisch erfgoed. Sinds 2023 is er extra aandacht en waardering voor particuliere monumenteneigenaren. Ook is er aandacht voor voorlichting en communicatie op het gebied van onderhoud, restauratie en verduurzaming van monumenten. 

• Kennisontwikkeling en onderzoek 
  De gemeente bevordert en bewerkstelligt specifiek onderzoek door Cultuurhistorische Verkenningen, Bouwhistorisch Onderzoek, en Waardestellingen. De conclusies uit deze onderzoeken spelen een rol bij alle planprocessen, transformaties en de ontwikkelingen in de stad waarbij beschermd erfgoed betrokken is. Vanwege aanwijzingsprogramma’s voor gemeentelijke monumenten is er gericht onderzoek naar voor Rotterdam kenmerkende gebouwtypen, perioden en stromingen. In deze collegeperiode, 2022 tot 2026, vindt er specifiek gebiedsgericht onderzoek plaats, en onderzoek naar religieus erfgoed, scholen en architectuur na 1965.   

• Kennisoverdracht en dialoog 
  De gemeente bevordert de ontsluiting en verspreiding van cultuurhistorische kennis en de daarmee verbonden verhalen. Dit gebeurt door ontwikkeling en onderhoud van het erfgoednetwerk en bevordering van de samenwerking tussen cultuurhistorische partners in de stad. In 2023 is uitgebreid cultuurhistorisch onderzoek gedaan naar Pernis, en is dit onderzoek via de wijkraad gedeeld met bewoners. Ook verschijnt er jaarlijks een aantal kleine publicaties over actuele cultuurhistorische gebeurtenissen. Zo verschijnen er in 2023 uitgaven over Pernis en over de Rotterdamse architectuur na 1965.

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

In 2023 is gewerkt met de Rotterdamse Erfgoedagenda. Het uitvoeringsprogramma 2023 tot en met 2027 is in mei 2023 door het college vastgesteld.

• Er zijn 244 aanvragen behandeld voor een omgevingsvergunning voor een monument en zijn er 74 formele vooroverleggen en 81 oriëntatiegesprekken gevoerd. Het aantal en de omvang van de initiatieven en aanvragen neemt toe. Er was sprake van 24 handhavingszaken en minnelijk overleg. 
• Er zijn drie gemeentelijke monumenten aangewezen. Het verzoek tot aanwijzing van Coolsingel 93 is in behandeling genomen. Daarnaast liep de inventarisatie en voorbereiding voor de aanwijzing van religieus erfgoed. De inventarisatie naar de onderwijsgebouwen is afgerond; in 2023 is een pilot uitgevoerd op basis van de analyse en waardering van groepen schoolgebouwen.
• Er is gewerkt aan de totstandkoming van een aantal Cultuurhistorische Verkenningen (CV). Daarvan zijn er drie bestuurlijk vastgesteld, voor de Schulpweg, Flanken van Vreewijk, Kralingen en Maashaven. De cultuurhistorische verkenning voor Pernis leidde tot een drukbezochte bewonersavond in december. Deze bijeenkomst is samen met de wijkraad georganiseerd.
• In aanloop naar de invoering van de Omgevingswet zijn voor de Afrikaanderwijk en het Liskwartier ‘voor de cultuurhistorische waarde parapluherzieningen tot stand gekomen.
• Daarnaast is het cultuurhistorisch belang ingebracht in de bestemmingsplannen voor Hoogvliet, Katendrecht, het nieuwe Zomerhofkwartier (ZoHo), het Groothandelsgebouw, het Schiekadeblok en een aantal projectbestemmingsplannen.
• In oktober is het over Pernis gemaakte erfgoedboekje aangeboden aan het bestuur van de Oudheidkamer Pernis. Op 17 november is Post65, een boekje over de architectuur van na 1965, gepresenteerd op het Stadmakerscongres. Een volgeboekte fietstour over dit thema benadrukte de actualiteit ervan. Ook het boekje over de afgebroken boerderij aan het Toepad kwam uit.
• In 2023 is de evaluatie van de ‘Aanpak religieus erfgoed’ voorbereid. Het college bespreekt deze evaluatie begin 2024. De gemeente hield in juni een succesvolle tweede editie van het gebedshuizenfestival Heilige Huisjes. Succesvol bleek het drempelverlagende effect van dit festival. Mensen beleefden – of herbeleefden -  religieus erfgoed in de stad. Beheerders van gebedshuizen zijn verenigd in duurzame netwerken die nieuwe doelgroepen kunnen aanspreken. Ook zijn Rotterdamse culturele en maatschappelijke instellingen nauwer verbonden geraakt aan de religieuze gebouwen.
• Vanaf 2023 is er extra aandacht en waardering voor de particuliere monumenteneigenaren en voor de voorlichting en communicatie rond nieuwe ontwikkelingen rond onderhoud, restauratie en verduurzaming van monumenten. In september vond in het stadhuis een avond plaats voor meer dan 200 eigenaren van gemeentelijke monumenten. De komende jaren komen er meer van dergelijke bijeenkomsten, steeds met een ander onderwerp.
• Er is gestart met actualisatie en aanpassing van het Rotterdams Restauratie Fonds (RRF). Drempelverlaging en beter en breder gebruik staan daarbij voorop. Ook komt er een klein fonds voor particuliere eigenaren van gemeentelijke monumenten.
• Het fonds Kleine monumenten is nog in voorbereiding voor oprichting.

 

Hoe meten we dat?

Dit doel heeft geen indicatoren.