Voorwoord

‘Eén stad’: het belang van eenheid in de stad kan niet genoeg benadrukt worden in deze onzekere tijd waarin we gesteld staan voor grote opgaven. Veel Rotterdammers kampen met de enorme stijging van onder meer energiekosten en kosten van de dagelijkse boodschappen. Rotterdammers met een laag of zelfs modaal inkomen hebben grote moeite om rond te komen. Naast stijgende energie- en grondstofprijzen, schaarste aan brandstof en materialen zien we ook personeelstekorten, is er een woningtekort en ligt er een grote opgave rondom de klimaatverandering. Dit alles heeft gevolgen voor de lokale economie en het welzijn van Rotterdammers.

Dit alles stelt bewoners, ondernemers en organisaties voor fundamentele vraagstukken: hoe houden we elkaar als Rotterdammers overeind, hoe blijven bewoners meedoen en perspectief houden? Er is opnieuw veerkracht nodig en die vinden we door het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld actief te betrekken bij het vinden van oplossingen.

Met het uitbreken van de oorlog in Oekraïne heeft Rotterdam opnieuw laten zien snel in actie te kunnen komen. In beperkte tijd is er opvang en financiële en medische begeleiding geboden aan Oekraïense vluchtelingen. Het is nu belangrijk om koers te houden in het realiseren van onze ambities: stimulering van investeringen in de werkgelegenheid met toekomstperspectief, vernieuwing van de economie, klimaataanpak en verruiming van het woningaanbod. Dit doen we samen met de gemeenteraad. Maar bovenal gaat het ons om te investeren in het meest waardevolle van onze stad: de Rotterdammers zelf. Om te zorgen dat we één stad blijven, elkaar vasthouden. We staan als stadsbestuur voor belangrijke keuzes om de komende jaren de uitdagingen voor Rotterdam aan te gaan. Dat doen wij met het vertrouwen in de veerkracht, saamhorigheid en wendbaarheid van de Rotterdammers.

 

Maarten Struijvenberg, waarnemend Wethouder Financiën, Organisatie en Dienstverlening

Financieel beeld 2022

De begroting 2022 is geactualiseerd. Het totaal aan voorgestelde bijstellingen van de tweede herziening 2022 telt op tot € 165 miljoen positief.

De bijstellingen zijn voor € 80 miljoen het gevolg van het Coalitieakkoord en voor € 85 miljoen als gevolg van ramingsbijstellingen bij de 2e herziening 2022. Het positieve saldo van de bijstellingen in 2022 wordt toegevoegd aan de Algemene reserve. De meest omvangrijke bijstellingen van de 2e herziening 2022 die doorwerken in het financiële beeld zijn:

• Algemene middelen: actualisatie van het gemeentefonds (€ 18 miljoen)
• Belastingen: meeropbrengsten OZB niet woningen 2022 en oudere jaren (€ 15 miljoen)
• Beheer van de Stad: overdracht haven gerelateerde assets 2022 (€ 10 miljoen)
• Stedelijke ontwikkeling: Incidentele opbrengsten reguliere erfpachtbaten 2022 (€ 15 miljoen)

Daarnaast is er voor een bedrag van € 24 miljoen aan middelen doorgeschoven van 2022 naar latere jaren (kasschuiven). Kasschuiven worden beleidsmatig voor hetzelfde doel ingezet en zijn over de jaren heen saldoneutraal. Kasschuiven hebben wel een effect op het structureel exploitatiesaldo en het verloop van het weerstandsvermogen.

In de tabel hiernaast staan de bijstellingen per programma. In de Voortgang wordt per programma een samenvatting gegeven van de bijstellingen.

Per programma is onder het blokje Financiën een uitgebreide financiële toelichting opgenomen, waarbij de bijstellingen uit het Coalitieakkoord apart worden toegelicht.

Corona en Oekraïne

Corona 

De aanwezigheid van vaccins en de mildere omikronvariant hebben ervoor gezorgd dat het openbare leven in 2022 weer op gang is gekomen, de maatregelen zijn afgebouwd en de noodregelingen zijn stopgezet. Hoewel het virus niet weg is en in het najaar/winter weer de kop op kan steken is de houding ten opzichte van corona veranderd. De minister van Volksgezondheid heeft sectoren opgeroepen om zelf met plannen te komen in het geval er weer maatregelen nodig zijn.

Oekraïne

Als gevolg van de inval van Rusland in Oekraïne heeft de gemeente Rotterdam sinds half maart de taakstelling om Oekraïense vluchtelingen op te vangen. Deze taakstelling was in eerste instantie 1.000 vluchtelingen maar is inmiddels naar boven bijgesteld. Eind augustus werden er in Rotterdam ongeveer 2.500 Oekraïense vluchtelingen opgevangen waarvan 1.100 in gemeentelijke opvanglocaties en 1.400 bij particulieren. De gemeente maakt kosten op het gebied van opvang, leefgeld, onderwijs, zorg en werk. Deze kosten worden gedekt door het rijk.

 

Voortgang per programma

Programma Algemene middelen

Beleidskader verbonden partijen en bestuurlijke relaties 2022-2016

Aan het begin van de nieuwe bestuursperiode wordt een nieuw beleidskader verbonden partijen en bestuurlijke relaties opgesteld. In dit beleidskader zijn de wettelijke basis, de beleidsuitgangspunten en het proces rond het aangaan, beheer en het afstoten van verbonden partijen samen met het beheer van bestuurlijke relaties op hoofdlijnen opgeschreven. Deze uitgangspunten zijn van toepassing voor de huidige bestuursperiode en gaan over de taakverdeling tussen de raad en het college en de manier van informeren en beantwoorden richting de gemeenteraad. Voor verdere toelichting zie paragraaf Verbonden partijen.

 

Stedin

Vanwege alle investeringen in het energienet en de energietransitie heeft Stedin Groep kenbaar gemaakt de komende jaren tussen de €750 mln en € 1 mld aan extra eigen vermogen nodig te hebben. Het netwerkbedrijf is daarom in gesprek met haar aandeelhouders. Bij het opstellen van de begroting 2023 werkt Stedin Groep met de aandeelhouders en diens adviseurs een plan uit met welke combinatie van oplossingsrichtingen de balans kan worden versterkt. De gemeenteraad wordt hier apart nader over geïnformeerd en in de besluitvorming betrokken, waarvan de huidige inschatting is dat dit in november of december 2022 zal zijn.

 

Warmtebedrijf

De gemeenteraad heeft op 2 juni 2022 besloten tot verkoop van de aandelen in Warmtebedrijf Rotterdam Holding B.V. (WbR) aan Vattenfall Nederland. Met het besluit op 2 juni 2022 heeft de gemeenteraad het college gemachtigd de verkoop van de aandelen in WbR aan Vattenfall verder af te wikkelen. De gemeente Rotterdam bevindt zich momenteel met medeaandeelhouder Provincie Zuid-Holland, WbR en Vattenfall in een proces van het opstellen van onder anderen juridische overeenkomsten en afstemming met de Europese Commissie voor hun goedkeuring om de verkoop daadwerkelijk te kunnen realiseren. Omdat het verkoopproces zich in de laatste onderhandelingsfase bevindt, kan er in deze begroting beperkte informatie worden gedeeld. De insteek van alle betrokken partijen is om dit proces voor eind 2022 af te ronden.

Dividendopbrengsten

Rotterdamse investeringsmotor

In de vergadering van 2 december 2021 is door middel van raadbesluit 21bb15055 door de gemeenteraad besloten geld te reserveren voor het verwerven van bedrijfspanden in vitale kerngebieden om bij te dragen aan herstel en verbetering van de ruimtelijke aantrekkelijkheid van Rotterdam ten behoeve van economie, leefbaarheid, human capital, cultuur en toerisme.

Aan de gemeenteraad is voorgesteld hiervoor een aparte bestemmingsreserve te vormen. In de jaarstukken 2021 is ook binnen de Rotterdams Investeringsmotor (RIM) voor vitale kerngebieden € 9 mln onder cilinder 3 zichtbaar gemaakt. 

Het voorstel aan de gemeenteraad nu is om het genomen raadbesluit tot vorming van een aparte bestemmingsreserve voor de vitale kerngebieden van raadbesluit 21bb15055 te laten vervallen en deze bestemde gelden binnen de RIM te houden. Dit om het inzicht in het verloop aanwending verkoopopbrengsten Eneco te optimaliseren en om dubbelingen te voorkomen.

 

Gemeentefonds

De hoogte van het gemeentefonds is gebaseerd op de meicirculaire 2022. In deze circulaire is een nieuwe accresraming (toen- of afname van de algemene uitkering aan gemeente) opgenomen voor het jaar 2022 en verder, berekend conform de systematiek zoals deze is vastgesteld in het coalitieakkoord van het Rijk en de daaruit volgende Startnota.

Op verzoek van de VNG en in opdracht van het Kabinet heeft het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) sinds maart 2022 gesprekken gevoerd met gemeenten, het Rijk en andere betrokken partijen over de staat van de financiële verhoudingen en daarbij oplossingsrichtingen voor het financiële tekort op het gemeentefonds vanaf 2026 in kaart gebracht.

Verdere  toelichtingen over het gemeentefonds kunt u lezen in het hoofdstuk Gemeentefonds.

 

Financiering

Met twee grote woningcorporaties is een overeenkomst gesloten voor tot eeuwigdurende afkoop van erfpachtcanonverplichtingen. De hieruit voortvloeiende baten worden verspreid over de jaren 2022 en 2023. Een deel van de opbrengst heeft het college in het coalitieakkoord 2022-2026 al een bestemming gegeven. Het restant wordt toegevoegd aan de bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor. 

Voor verdere toelichting kunt u terecht in het hoofdstuk Paragraaf Financiering.

Programma Armoede, schuldhulpverlening, inburgering en samenleving

Taal

Aantal taaltrajecten

Realisatie 2021: 5.400

Streefwaarde 2022: 5.400

Realisatie t/m juni 2022: 2.669

De gemeenteraad stelde in 2019 het Beleidskader De Taalspiraal vast. Aan de hand van dit kader wilde het college 19.000 afgeronde taaltrajecten een trendbreuk realiseren. Begin 2022 waren door de coronamaatregelen fysieke lessen niet mogelijk. Met de versoepeling van de maatregelen is er een enorme toeloop naar taalcursussen ontstaan. De instroom van cursisten loopt zo hard, dat de trajecten bij de taalaanbieders aan hun max zitten. De gemeente speelt daarop in door voldoende aanbod te bevorderen. De verwachting is dat de streefwaarde voor 2022 ruimschoots is behaald en dat de  beoogde 19.000 afgeronde taaltrajecten zijn gerealiseerd.

Participatie en armoedebestrijding

In 2022 werkt de gemeente verder aan de Rotterdamse aanpak van armoede ‘Uit de knoop’. Centraal staat het doorbreken van de vicieuze cirkel van armoede en het voorkomen van achterstanden, in het bijzonder bij kinderen Nog altijd zijn de gevolgen van de corona-uitbraak merkbaar, maar die lijken beperkt. In Rotterdam is het aantal extra ondersteuningsaanvragen bij de aanpak van schulden nog niet gestegen. De verwachting is dat ‘corona’ wel een na-effect heeft voor het ontstaan en het groter worden van armoede en schulden. Dat dit na-effect nog niet zichtbaar is, komt mede doordat mensen pas laat om ondersteuning vragen.

Rotterdammer kampen wel met de enorme stijging van allerlei kosten, zoals energiekosten en kosten van de dagelijkse boodschappen. Hierdoor zullen veel Rotterdammers met een laag of zelfs modaal inkomen niet meer rondkomen. Op verzoek van het kabinet keert ook Rotterdam de eenmalige energietoeslag uit voor Rotterdammers met een inkomen tot 120% van het wettelijk sociaal minimum. Door een gift van Stichting de Verre Bergen, kunnen ook Rotterdammers met een inkomen tot 140% WSM de toeslag aanvragen. Deze toeslag zal voor Rotterdammers enige verlichting geven, maar het is nog onvoldoende om de alsmaar stijgende prijzen te compenseren. We blijven daarom het kabinet oproepen om meer te bieden. Tenslotte ontving Rotterdam van het Rijk een specifieke uitkering voor het tegengaan van energiearmoede en zo de energiekosten te verlagen van huishoudens met een laag inkomen. Van deze rijksbijdrage betaalt de gemeente de inzet van energiecoaches en investeert de gemeente in het energiezuiniger maken van woningen. 

Schulddienstverlening

In 2022 werkt de gemeente verder aan de Rotterdamse schuldenaanpak onder de noemer ‘Reset Rotterdam’ en de corona-aanpak ‘Laat deze gezondheidscrisis geen armoedecrisis worden’. Centraal hierbij staat voorkoming en aanpak van schulden bij vooral jonge Rotterdammers. Er is aandacht voor vroegsignalering van schulden en de toegankelijkheid tot de schulddienstverlening. Energietoeslag, subsidies, jpf, versterken grip op geldzaken etc.

In het begin van 2022 golden nog de coronamaatregelen. De beperkte mogelijkheid voor ‘fysiek’ contact die daarvan het gevolg was, maakte het voor kwetsbare Rotterdammers met financiële problemen moeilijker om ondersteuning te vragen. Outreachende, laagdrempelige schulddienstverlening en stresssensitief werken zijn hierdoor extra belangrijk. Gelukkig kan de gemeente de ondersteuning nu weer grotendeels fysiek aanbieden. 

Samenleven

In 2022 wordt het actieprogramma Integratie & Samenleven: ‘Relax. Dit is Rotterdam’ verder uitgevoerd. De raad ontvangt elk halfjaar een voortgangsrapportage, de meest actuele is in juni 2022 verstuurd: Voortgang Integratie & Samenleven. Zo is er gewerkt aan: 

Het aanpakken en voorkomen van discriminatie op de arbeidsmarkt door 010-Inclusief, een netwerk van werkgevers voor diversiteit en inclusie. Er zijn 6 bijeenkomsten georganiseerd, waaronder de uitreiking van de inclusiviteitsprijs voor bedrijven, een kennissessie over stagemarktdiscriminatie en over behoud/werving van divers talent.

Het Panel Deurbeleid deed een aantal sfeerbezoeken en trainingen voor discriminatievrije nachthoreca.

Er is op minimaal 80 scholen voorlichting gegeven over diversiteit in het onderwijs (po, vo en mbo).

Er is er inzet gepleegd op discriminatievrije particuliere woningverhuur door een mystery guest onderzoek, samenwerking met de branche en woningmarktpartijen. Met het Rijk trekken we samen op, in voorbereiding op de aanstaande wet Goed Verhuurderschap waarmee misstanden op de woningmarkt gerichter worden aangepakt. Ook is er voorlichtingsmateriaal ontwikkeld over transparante en objectieve selectie- en toewijzing op de woningmarkt door makelaars en verhuurders.

Dialogen met Rotterdammers in de wijk over taboeonderwerpen droegen bij aan de verbinding en de cohesie tussen Rotterdammers.

De campagne Zie het. Zeg het. Meld het. om de meldingsbereidheid bij discriminatie te vergroten.

Ten slotte zijn in 2022 onderzoeken verschenen, waaronder de jaarlijkse Discriminatiemonitor met een overzicht van discriminatiemeldingen, inclusief het praktijkonderzoek naar discriminatie op de particuliere verhuurmarkt in Rotterdam.

Inburgering

Op 1 januari 2022 ging de Wet inburgering (Wi2021) in. Deze wet maakt gemeenten verantwoordelijk voor het organiseren van de inburgering (wonen, taal, werk en inkomen, onderwijs etc.) en geeft hen de regie in de uitvoering

Binnen de opgave valt ook de taakstelling. De rijksoverheid bepaalt elk half jaar hoeveel statushouders  - vluchtelingen met een verblijfsvergunning - gemeenten een woning en begeleiding bij hun inburgering moet bieden. Voor Rotterdam bedraagt deze taakstelling 865 statushouders voor heel 2022. Rotterdam heeft de doelstelling van het eerste half jaar behaald (367 statushouders) en ligt voor tweede half jaar goed op schema.

Oekraïne

Als gevolg van de inval van Rusland in Oekraïne heeft de gemeente Rotterdam sinds half maart de taakstelling om Oekraïense vluchtelingen op te vangen. Deze taakstelling was in eerste instantie 1.000 vluchtelingen maar is inmiddels naar boven bijgesteld. Eind augustus werden er in Rotterdam ongeveer 2.500 oekraïense vluchtelingen opgevangen waarvan 1.100 in gemeentelijke opvanglocaties en 1.400 bij particulieren. De gemeente maakt kosten op het gebied van opvang, leefgeld, onderwijs, zorg en werk. Deze kosten worden gedekt door het rijk.

Programma Beheer van de stad

Kralingse plas

Al geruime tijd wordt gewerkt aan blauwalgbestrijding in de Kralingse Plas. De gemeenteraad heeft in 2017 besloten tot een structurele aanpak van de jaarlijkse overlast van blauwalg. Het projectdoel is om een zodanig fosfaatarm milieu in de plas te realiseren dat de blauwalg minder kans krijgt om te bloeien en voor overlast te zorgen. In de raadsvergadering van 18 maart 2021 heeft u ingestemd met het voorstel om de hoofdmaatregel in het kader van de bestrijding van blauwalg in de Kralingse Plas te wijzigen van ‘het aanbrengen van een zandlaag’ in ‘het toepassen van Phoslock’.

Eind 2021 zijn de maatregelen uitgevoerd om het fosfaatgehalte in de Kralingse plas omlaag te brengen en daarmee een uitbraak van blauwalg tegen te gaan. In 2022 is gebleken dat de het fosfaatgehalte sterk is verlaagd. Daardoor is in 2022 tijdens deze droge en hete zomer een uitbraak van blauwalg uitgebleven. Ook zijn in 2022 verdere maatregelen genomen om de instroom van fosfaat te beperken vanuit Wolvenvallei en Plaszoom. Deze maatregelen worden eind 2022 en begin 2023 afgerond.

 

Materiaalprijzen en leveringen

Een groot deel van de wereld (en dus ook Rotterdam) heeft sinds medio vorig jaar te maken met sterk stijgende prijzen van grondstoffen, materialen en transport én vertraagde levering van grondstoffen en materialen. De prijsstijgingen zullen naar verwachting voor vele projecten effecten hebben. Hoe groot deze effecten zijn, is vooraf lastig in te schatten omdat dit van vele factoren afhankelijk is zoals de duur van het project, welke risicoregeling van toepassing is en hoeveel onvoorzien is opgenomen in de raming.

 

Uitrol NietRNaast over Rotterdam

De NietRNaast-aanpak heeft tot doel de overlast van huisvuil naast de container te verminderen. Deze aanpak was in onder andere Delfshaven zo succesvol dat hij nu over heel Rotterdam wordt uitgerold. In de wijken controleren reinigingsmedewerkers de containers. Zij registreren met behulp van een app waar het vuil naast de container staat en halen het vervolgens van straat. De reinigers werken samen met handhavers om boetes uit te schrijven. We analyseren de registraties om het werkproces steeds verder te optimaliseren.

LED-transitie

Het LED-transitieproject loopt vanaf 2020 t/m 2025 waarbij 90.000 armaturen worden vervangen. Inmiddels zijn er in totaal circa 53.000 armaturen vervangen. In 2022 is ook gestart met het vervangen van de armaturen op de hoofd- en verzamelwegen in Rotterdam.

 

Uitrol groente, fruit, etensresten (gfe) hoogbouw

Sinds september 2021 worden in onder andere Blijdorp en Bergpolder groente-, fruit- en etensresten (gfe) gescheiden ingezameld. Deze wijken maken onderdeel uit van de eerste wijken waar deze gfe-wijkcontainers zijn geplaatst. De containers worden hier boven verwachting veel gebruikt.

In 2022 zijn we verdergegaan met (het voorbereiden op) het plaatsen van gfe-wijkcontainers in de overige delen van de stad zoals in Oosterflank, Groot IJsselmonde, Kralingen, Delfshaven en het Oude Westen. In 2023 continueren we dit en worden de storingsproblemen met de containers (zie 22bb4994) opgelost. Het tempo van plaatsen van containers is in toenemende mate afhankelijk van de (vertraagde) levering van materialen zoals staal en chips en van beschikbare software-updates.

 

Wijkgerichte dienstverlening

Met de introductie van de pop-up-milieuparken krijgen bewoners de kans om kapotte of kringloopwaardige spullen op een laagdrempelige manier in te leveren in hun wijk. Tegelijkertijd maken we Rotterdammers bewust van het belang van afval scheiden en informeren we hen over de milieuparken waar ze het hele jaar terecht kunnen.

Een pop-up-milieupark bestaat uit meerdere containers, elk voor een aparte grondstof, zoals textiel, oud papier en karton, elektrische apparaten en grofvuil. In 2022 worden 85 pop-up-milieuparken georganiseerd. Naast dit initiatief hebben we de openingstijden van de milieuparken verruimd. Ook kunnen inwoners sinds kort bakfietsen lenen. Deze wijkgerichte dienstverlening zorgt daarmee voor meer service naar en gemak voor de Rotterdammers.

 

Zero- emissionvoertuigen

Het programma 'verduurzaming gemeentelijk wagenpark' is in uitvoering. De doelstelling, een volledig emissieloos gemeentelijk wagenpark in 2030, die in 2019 bestuurlijk is vastgesteld, is nog actueel. De verduurzaming van de personenwagens en de lichte bedrijfsvoertuigen gaat gestaag verder.

De ontwikkeling van emissieloze zware bedrijfsvoertuigen kent echter nog diverse uitdagingen. De beschikbaarheid / leveringstermijn van voertuigen is bijvoorbeeld erg beperkend. Leveringsproblemen van staal en chips zorgen ervoor dat voertuigleveringen vertraagd zijn. Hierdoor kan in de uitvoering niet geëxperimenteerd worden met het dagelijkse gebruik van de voertuigen.

Programma Belastingen

Nu de meeste coronamaatregelen zijn opgeheven, is de gemeente teruggegaan naar de reguliere manier om belastingaanslagen op te leggen. De coronamaatregelen hebben grote gevolgen gehad op zowel ondernemers als particulieren. Dit is te zien aan het betaalgedrag. Waar nodig zet de gemeentelijke belastingdienst maatwerk in voor het betalen van belastingen, zoals het afspreken van betalingsregelingen. Verschillende belastingsoorten brengen meer of juist minder op dan voor de coronajaren. Sommige van die opbrengsten leiden tot een bijstelling in de begroting. Hieronder zijn deze bijstellingen toegelicht.

 

Precario- en reclamebelasting

Aanslagen precario worden na afloop van het jaar opgelegd.  In 2021 is bij precariobelasting voor terrassen een nultarief gehanteerd. Deze aanslag (met nultarief voor 2021) wordt in 2022 opgelegd. Voor 2022 hanteert de gemeente geen nultarief meer voor precariobelasting terrassen.  

Voor elke reclame, aankondiging of boodschap die vanaf de openbare weg te zien is, heft de gemeente reclamebelasting. Het toenemende gebruik van reclame via internet leidt tot minder reclame op openbare plaatsen. Daardoor daalt al een aantal jaren de opbrengst. Nu duidelijk is dat dit geen incidentele vermindering is, stelt het college voor de begroting met 800.000 euro hierop bij te stellen. 

 

Onroerendezaakbelasting

Door areaaluitbreiding, heeft de gemeente meer opbrengsten bij de OZB voor niet-woningen (15,1 miljoen euro). Bij OZB voor woningen zijn er in 2022 minder opbrengsten (600.000 euro). De reden hiervan is een te hoog geschatte waardeontwikkeling voor 2022.

Logiesbelasting

De opbrengsten uit logiesbelasting waren over 2020 en 2021, en ook dit jaar, aanzienlijk lager dan normaal. Dat heeft te maken met de lockdowns, de ineenstorting van het toerisme en het nog voorzichtige herstel daarvan. In het eerste half jaar van 2022 is er sprake van een stijgende lijn in de bezettingsgraad van hotels en vakantiewoningen. Maar de bezetting blijft nog onder het niveau van voor de corona-uitbraak. Het is onzeker hoe de bezettingsgraad zich ontwikkelt in het najaar 2022 en de daaropvolgende winter. Rekening houdend met een lagere opbrengst van de logiesbelasting, stelt het college een bijstelling van 2 miljoen euro in de begroting voor. 

 

Betaalgedrag

Meer Rotterdammers hebben moeite om hun aanslagen te betalen. De gemeente probeert deze Rotterdammers te helpen, bijvoorbeeld door het treffen van betalingsregelingen. De gemeente moet nu meer werkzaamheden verrichten om de belasting te kunnen innen. In sommige gevallen lukt het de gemeente niet om in contact te komen met de belastingplichtige. Dit leidt tot een groter risico op de inning van alle opgelegde belastingen.
 

Programma Bestaande stad

Het zorgen voor een toekomstbestendige gemeentelijke vastgoedportefeuille

Maatschappelijk Vastgoed

In 2022 is een start gemaakt met de inrichting van een afwegingskader voor het bepalen van de duurzaamheidsambities bij nieuwbouw en grote renovatieprojecten. Met de vervanging van de bestaande voorraad wordt een deel van de duurzaamheidsambitie van de gemeente ingevuld. Ook kunnen deze ambities via het onderhoud worden gerealiseerd en verwerkt in duurzame meerjarenonderhoudsplannen (duurzame MJOP's). Voor volledige verduurzaming wordt bezien in hoeverre aanvullende investeringen nodig zijn.   

Er is gestart met de CO2-prestatieladder, waarmee de CO2-uitstoot van de gemeente, inclusief haar eigen huisvesting, zichtbaar wordt. Voor de CO2 -prestatieladder wordt een CO2-reductieplan voor de eigen huisvesting opgesteld.  

Commercieel vastgoed

Er staan 145 objecten op de verkooplijst voor 2022. Vanwege het zogeheten Didam-arrest en andere kwesties, zoals het niet rond krijgen van een omgevingsvergunning, heeft een groot deel van de in 2021 geplande verkoop van objecten niet geresulteerd in daadwerkelijke leveringen. Er zijn 104 objecten doorgeschoven naar 2022. De verwachting is dat dit aantal van 145  panden, dit jaar daadwerkelijk verkocht wordt.  
 

 

Vitale wijken

Toekomstbestendige woningvoorraad

Als onderdeel van het NPRZ-Wonen en de stadsbrede vitaliteitsopgave wordt een programma particuliere woningverbetering opgesteld met een hoge kwaliteitsambitie. De ambitie is “gezond en fijn wonen in een toekomstbestendige en betaalbare woning”.  In de Fazantstraat wordt de werkwijze in participatie met bewoners uitgewerkt. Op basis van bevindingen wordt deze aanpak verbreed naar andere woonblokken in de stedelijke vernieuwingsgebieden.

Gedifferentieerde woningvoorraad

Gemengde wijken vragen om een gedifferentieerde woningvoorraad. Dat is goed voor alle bewoners: voor de mensen die er al wonen, voor sociale stijgers en voor nieuwkomers in de wijk. Sinds 2019 is er een subsidieregeling voor eigenaren in de zeven focuswijken in Rotterdam-Zuid en de Landbouwbuurt in Vreewijk voor het samenvoegen en vergroten van woningen. Deze regeling slaat aan. Verwachting is dat er van de aanvragen die tot nu toe zijn gedaan circa 200 grotere woningen zullen worden gerealiseerd.  

Bovenop deze subsidieregeling vindt er ook een bloksgewijze aanpak samenvoegen en vergroten plaats.  In dat geval start een gemeentelijk project waarbij de gemeente woningen aankoopt. De aangekochte woningen worden waar mogelijk samengevoegd of vergroot in combinatie met de aanpak van portieken en uitstraling van het blok. 

Goed Huren en Verhuren

De gemeente treedt sinds het najaar van 2020 op als marktmeester op de particuliere woningverhuurmarkt. De belangrijkste resultaten van 2022 zijn: 

• Een stadsbrede campagne ‘Huur niet te duur’ om huurders te wijzen op hun rechten en de ondersteuningsmogelijkheden;  

• Een uitbreiding van de inzet van het Huurteam naar de hele stad om huurders in de sociale sector te helpen bij het oplossen van misstanden zoals een te hoge huurprijs, verkeerde servicekosten of foutieve contracten. 

• Succesvolle lobby die heeft geleid tot een wetsvoorstel Goed Verhuurderschap dat bij de Tweede Kamer ligt en naar verwachting per 2023 in werking treedt. Hiermee krijgen gemeenten onder andere de mogelijkheid om in aan te wijzen gebieden via een verhuurvergunning te sturen op te hoge huren. 

Opkoopbescherming 

Per 1 januari 2022 is in 16 wijken de opkoopbescherming ingevoerd. Woningen die in aangewezen wijken van eigenaar wisselen kunnen in principe alleen door de eigenaar zelf worden bewoond. Hiermee is in deze wijken in feite een verhuurverbod geïntroduceerd. Voor een aantal specifieke uitzonderingen is een verhuurvergunning nodig. Zo moet er meer aanbod beschikbaar komen voor zelfbewoning. 

Funderingsaanpak

De funderingsaanpak is in 2022 doorgezet. Er zijn experimenten uitgevoerd met digitale monitoring in funderingsrisicogebieden en ook zijn wijkgerichte aanpakken voor funderingsonderzoek uitgevoerd. Het funderingsherstel is voortdurend aangejaagd met procesbegeleiding en inzet van het landelijk fonds funderingsherstel. Via het Funderingsloket is voorlichting en advies gegeven aan particulieren en professionals die met funderingsproblematiek te maken hebben. Ook is een nieuwe interactieve website gelanceerd om burgers beter van dienst te kunnen zijn.

Basiskwaliteit op orde

De aanpak van de onderhoudsstaat van de particuliere woningvoorraad is onderdeel van de pijler Wonen binnen het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ). Met het programma Steigers op Zuid zijn eigenaren van woningen in de meest kwetsbare wijken van de stad gestimuleerd onderhoudsachterstanden weg te werken en worden zij verleid om door ‘slim onderhoud’ de eerste verduurzamingsstappen te zetten. De afgelopen collegeperiode zijn 3.000 woningen in aanpak genomen. Borging van het resultaat in de toekomst bereiken we door het (re)activeren van de Vereniging van Eigenaren (VvE), zodat zij op basis van een duurzaam meerjarenonderhoudsplan gaan sparen voor toekomstige onderhoudsingrepen.

Naleving

Het doel van naleving is het bevorderen van het zich houden aan wet- en regelgeving op het gebied van omgevingsrecht. Een hoog niveau van naleefgedrag zorgt voor een leefbare, veilige en gezonde woonstad.  

Proactief vindt inzet plaats via het Integraal Handhavingsprogramma dat gemeente Rotterdam samen met de DCMR en de Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond heeft opgesteld.Het IHP bestaat in 2022 uit 12 categorieën met daarbinnen 30 branches. De rapportage over het lopende jaar wordt eind dit jaar opgesteld en aangeboden aan het college en de raad. 

 

Verstedelijken en verbinden

Faciliteren bouwopgave

Er is een bijdrage geleverd aan het realiseren van de bouwopgave door het proces van vergunningverlening efficiënt te organiseren. 

Bewaken ruimtelijke kwaliteit

De commissie voor Welstand en Monumenten heeft haar bijdrage geleverd aan het bewaken van de ruimtelijke kwaliteit. In het bijzonder heeft de commissie prioriteit gegeven aan de woningbouw. Daarbij zijn waar mogelijk de procedures versneld. 

Faciliteren ruimtelijke ordening

Er is inzet geleverd op het actueel houden van de Rotterdamse bestemmingsplannen en er zijn, in het kader van de te verwachten inwerkingtreding van de Omgevingswet, voorbereidingen getroffen voor het omzetten van deze bestemmingsplannen naar het Omgevingsplan Rotterdam. Daarnaast zijn er project- en paraplubestemmingsplannen opgeleverd ten behoeve van de ruimtelijke ontwikkeling. 

 

Eigenheid en erfgoed

In 2022 is gewerkt met de Rotterdamse Erfgoedagenda. In de Erfgoedagenda Rotterdam staan de ambities en activiteiten rond het gebouwde en aangelegde cultuurhistorisch erfgoed van Rotterdam beschreven. Naast de vergunningverlening betreft dit projecten die direct verbonden zijn met de bescherming en instandhouding van erfgoed. 

In 2022 zijn de werkzaamheden in het kader van de motie ‘Versnelde toekomst voor erfgoed’ afgerond. In de motie was gevraagd om een versnelling in het aanwijzen van gemeentelijke monumenten vanuit de bestaande selectielijsten. Eind 2021 is door het college over de meeste objecten het besluit genomen ze aan te wijzen als gemeentelijk monument. Voor een aantal objecten wordt de procedure in het vierde kwartaal van 2022 afgerond.  

De Erfgoedagenda wordt in 2022 geactualiseerd. 

Programma Bestuur

College

In juni 2022 trad een nieuw college aan en presenteerde daarbij het coalitieakkoord 2022 – 2026 ‘Eén Stad’. De focus van dit akkoord ligt op de uitvoering: het gaat om een overheid “die minder vergadert, en meer doet”. 

 

Raad en griffie

Digitaal vergaderen

Nu de coronamaatregelen zijn afgebouwd, vergaderen de gemeenteraad en de raadscommissies vooral in daadwerkelijke, persoonlijke aanwezigheid. In sommige gevallen vergadert de raad digitaal (technische sessies). Mocht de ontwikkeling rond het coronavirus daartoe aanleiding geven, kan de gemeenteraad besluiten weer meer digitaal te vergaderen.

Verkiezingen

Op 14, 15 en 16 maart 2022 zijn de verkiezingen voor de gemeenteraad en de wijkraden gehouden. Op 30 maart is de nieuwe gemeenteraad geïnstalleerd. Het opkomstpercentage bij de gemeenteraadsverkiezingen was historisch laag. Naar de achtergrond van de lage opkomst stelt de gemeenteraad een onderzoek in.

De nieuwe raad heeft kort voor het zomerreces 5 nieuwe raadscommissies ingesteld.

Fractiekosten

Het aantal gemeenteraadsfracties steeg van 13 naar 14. Alle raadsfracties ontvangen een vaste vergoeding. De fractiekosten voor 2022 worden opgevangen in de huidige begroting. Voor 2023 leidt dit mogelijk tot een begrotingstekort.

Programma Cultuur

Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie

In het eerste kwartaal van 2022 kwam langzaam maar zeker een einde aan de coronacrisis. Eind maart was alles bijna zoals ervoor. De sector kwam tot leven en instellingen maakten volop programma’s. Bezoekersaantallen blijven voor sommige groepen nog wat achter, de verwachting is dat ‘terug naar normaal‘ nog wat tijd nodig heeft. Daarnaast krijgt de cultuursector zijn deel in andere ontwikkelingen, zoals de stijgende energieprijzen en huren.

 

Herstel en transitie na de coronacrisis

In het voorjaar van 2021 deed de Denktank New Deal Cultuur Rotterdam diverse aanbevelingen. Die waren enerzijds gericht op het overeind houden van de sector door noodsteun zo lang het nodig was. Anderzijds waren de aanbevelingen bedoeld om de cultuursector na het einde van de coronapandemie zo snel mogelijk te laten herstarten en een transitie mogelijk te maken. Het gaat om de overgang naar meer weerbaarheid, wendbaarheid en veerkracht dan voor corona. De stedelijke herstartcampagne en bijbehorend wijkenprogramma zijn afgerond. Meer informatie over het wijkenprogramma is opgenomen in de paragraaf Kunst en cultuur in de wijken.

In het najaar van 2022 komt er een werkconferentie, gevolgd door de uitwerking van de in de aanbevelingen benoemde thema’s tot samenhangende ‘new deals’. Er is een Denktank opgezet door de cultuursector zelf. De gemeente heeft dit initiatief omarmd en ondersteund. Voor de transitiefase heeft het college van burgemeester en wethouders ongeveer € 3 miljoen beschikbaar gesteld.

 

Kunst en cultuur in de wijken

De activiteiten in de gebieden hebben zwaar geleden onder de coronamaatregelen. De aanbevelingen van de Denktank New Deal Cultuur hebben geleid tot een plan om de activiteiten in de wijken snel te herstarten. Hiermee is in de loop van het eerste kwartaal 2022 een begin gemaakt, zodra de versoepeling van de coronamaatregelen dit toelieten. Om de Rotterdammers uit de wijken zo goed mogelijk te bereiken, heeft er een zogenoemd winterwijkenprogramma gedraaid met 18 shows in 16 wijken, en met een zesdelige serie ‘Maak mee in je wijk’ op OPEN Rotterdam. Er is een eenmalige regeling ‘Cultuur Boost’ geweest voor lokale initiatieven en zijn er talentenjachten georganiseerd.

 

Cultuurparticipatie

Om alle kinderen de kans te geven met cultuur in aanraking te komen, blijft de gemeente inzetten op cultuuronderwijs met professionele docenten op alle Rotterdamse scholen. Het streven is dat alle basisschoolleerlingen in Rotterdam in 2022 kwalitatief goede cultuureducatie krijgen. Cultuureducatie moet in toenemende mate duurzaam geborgd zijn in het Rotterdamse basisonderwijs.

In het lopende coalitieakkoord is voor cultuureducatie als indicator opgenomen dat in 2022 30% van de basisscholen een of meer niveaus gestegen is in het Rotterdamse Cultuureducatie Model. Voor 2020 was het streefcijfer 22%; dit resultaat is gehaald, ondanks de coronasituatie.

 

Film, media en bibliotheek

Op basis van de in 2019 vastgestelde Film- en Mediavisie zet de gemeente ook in 2022 in op versterking van het Rotterdamse film- en mediaklimaat. Met het oog op samenhang in het stelsel van ondersteuningsinstrumenten is ‘Rotterdam Film and Media Office (RFMO)’ gestart. Dit centrale aanspreekpunt is van belang voor de verdere ontwikkeling en uitvoering van het film- en mediabeleid: .

In augustus 2022 was de deadline voor het indienen van plannen voor de nieuwe vijfjarige concessieperiode van de Rotterdamse lokale omroep. Volgens de geldende procedure is de volgende stap dat de gemeenteraad een advies uitbrengt aan het Commissariaat van de Media. In februari 2023 start de nieuwe concessieperiode.

In juli 2022 is het winnende schetsontwerp van de nieuwe Centrale Bibliotheek bekendgemaakt. Het winnende ontwerpteam heeft tot midden 2023 de tijd om de schets uit te werken tot een voorlopig ontwerp. Na uitvoering van het ontwerp beschikt Rotterdam naar verwachting rond 2029 over een nieuwe Centrale Bibliotheek die klaar is voor de toekomst. De nieuwe bieb is een visitekaartje voor de stad, een huiskamer voor alle Rotterdammers en een voorbeeld voor de bibliotheekwereld. Tijdens de verbouwing, van 2025 tot en met de oplevering in 2029, krijgt de bibliotheek een tijdelijke huisvesting aan de Librijesteeg.

 

Musea

In de jaren 2020 en 2021 trok de coronacrisis een zware wissel op de musea. In het eerste kwartaal van 2022 zijn stap voor stap alle coronamaatregelen komen te vervallen. Dit had per 1 september nog niet geleid tot volledig herstel van de bezoekersaantallen. In 2021 en de eerste maanden van 2022 is er noodsteun beschikbaar gesteld aan Rotterdamse culturele instellingen. De laatste ronde liep in maart 2022 af. De verwachting is dat het herstel enige tijd nodig heeft en langzaam maar zeker zal doorzetten. Vanwege de onzekerheid over de ontwikkelingen van het coronavirus is hierover echter niets met zekerheid te zeggen. In de loop van het jaar 2022 moet blijken of de ingrijpende coronamaatregelen echt tot het verleden behoren.

Museum Boijmans van Beuningen

De gemeente is eigenaar van het gebouw van Museum Boijmans van Beuningen en grotendeels eigenaar van de collectie van het museum. Het museumgebouw bevat asbest en voldoet in technisch en functioneel opzicht niet meer aan de eisen. Het museum is daarom gesloten. In december 2021 stemde de gemeenteraad in met een breed gedragen plan voor de renovatie van Museum Boijmans Van Beuningen. Deze renovatie voorziet in verwijdering van asbest en de noodzakelijke renovatie. Ook moet een belangrijke vernieuwing het museum meer bezoekers laten trekken. In de tweede helft van 2022 is het Voorlopig Ontwerp klaar. 

Stadsmuseale functie

Op grond van het advies van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur (RRKC) besloot de gemeenteraad in november 2020 de subsidie aan Museum Rotterdam grotendeels te beëindigen. Tevens vroeg de gemeenteraad het college een visie te ontwikkelen op een nieuwe stadsmuseale functie. Hiertoe is in 2021 een richtinggevend kader opgesteld in de vorm van het rapport ‘Ook van jou!’. In december 2021 stelde de raad dit kader vast. Het kader is uitgewerkt tot een concreet plan voor een nieuw stadsmuseum, met adviezen voor governance (bestuur, taken en verantwoordelijkheden) , huisvesting en programmering. De programmamaker blijft op verschillende plekken in de stad rondom de collectie tijdelijke programmering verzorgen.

 

Rotterdamse raad voor kunst en cultuur / Adviesfunctie

Op 31 mei 2022 heeft het college besloten de Verordening RRKC in te trekken per 1 januari 2023 en toe te werken naar een nieuw adviesmodel voor cultuur. Randvoorwaarden voor dit model zijn onder meer transparantie en onafhankelijkheid. Het nieuwe adviesmodel zal in ieder geval voorzien in:

• Cultuurplanadvies/beoordeling cultuurplanaanvragen
• Gevraagd advies
• strategische langetermijnadviezen
• adviezen op incidentele vraagstukken (beleidsthema’s en concrete onderwerpen
• Ongevraagd advies (initiatief van anderen dan college; luis-in-de-pelsfunctie)

In de zomer van 2022 is een onafhankelijk onderzoek onder een brede groep betrokkenen en experts uitgevoerd naar de wensen, behoeften en mogelijkheden. De resultaten zullen in het laatste kwartaal van 2022 leiden tot collegebesluitvorming en implementatie.

Programma Dienstverlening

Meedenken, meedoen en meebeslissen

Tijdens de collegeperiode 2018 tot 2022 is hard gewerkt aan een grotere betrokkenheid en invloed van Rotterdammers op het beleid. Rotterdammers mogen verwachten dat de gemeente zichtbaar en direct aanspreekbaar is. Daarbij staan zeggenschap delen, zorgvuldig luisteren en een continue dialoog - ook digitaal - centraal.

Met het oog hierop is in maart 2020 het uitvoeringsprogramma Betrokken Stad vastgesteld. Dit programma stelt de algemene uitgangspunten vast voor de participatie. In 2022 zijn er verschillende producten (door)ontwikkeld. Voorbeelden zijn de Grote Participatie Samenvatting, workshops en trainingen voor collega's, een eerste leergang democratisch vakmanschap, de verkiezing van een Kinderburgemeester, en het opstellen van een Kinderagenda. Daarnaast is het digitale participatieplatform Mijn Rotterdam live gegaan. Dit platform is dé digitale plek waar bewoners kunnen meedenken en meebeslissen over plannen in hun wijk. Er is veel aandacht voor de kant van zowel de bezoekers als de gebruikers van Mijn Rotterdam en de voortdurende (door)ontwikkeling van de mogelijkheden.

 

CityLab010

CityLab010 is het programma dat Rotterdammers en organisaties uitnodigt om op laagdrempelige wijze hun vernieuwende droom voor de stad waar te maken. Het programma voorziet in ondersteuning aan de indieners van de plannen. Ze krijgen waar nodig coaching, verbinding met een relevant netwerk, en een startbudget tot € 100.000. In 2022 is er ruim € 3 miljoen beschikbaar voor vernieuwende ideeën. Vanaf 2023 wordt het maximumbedrag per plan teruggebracht tot € 50.000. Eind augustus waren ruim 275 plannen aangemeld die hebben geleid tot 125 aanvragen voor een startbudget. Deze plannen zijn met een advies van de ambtenaren voorgelegd aan de Stadsjury. Eind 2022 bepaalt de jury welke plannen de hoogste kwaliteit, hoogste mate van vernieuwing en grootste maatschappelijke bijdrage hebben en daarmee in aanmerking komen voor een startbudget.

 

De Wijk aan Zet

In Rotterdam is de ‘Wijk aan Zet’. Met de komst van 39 wijkraden, na de verkiezingen van maart 2022, heeft iedere wijk een eigen vertegenwoordiging. Hierdoor ontstaat een voortdurende dialoog waarin gemeente en de wijk samen zaken bespreken die in de wijk spelen. Centraal staat de samenwerking met de wijk, de vorming van een netwerk en de organisatie van participatie. De gemeente is hierbij zichtbaar en laagdrempelig aanwezig en sluit aan op wat de wijk nodig heeft. Dit vraagt om een lerende organisatie die zich voortdurend aanpast aan de leefwereld van de Rotterdammer.

Het wijkakkoord vormt de basis van de samenwerking. In 2022 is begonnen met het ophalen van ideeën. Het is de bedoeling de wijkakkoorden in 2023 vast te stellen. De periode tot 2026 vormt dit document het uitgangspunt van de samenwerking in de wijk. De wijkraden houden toezicht op de mate en kwaliteit van participatie en adviseren de gemeente hoe zij de wijk het beste bij plannen en uitvoering kan betrekken.

Wijk aan Zet is van iedereen: bewoners, bestuurders, ondernemers, professionals en ambtenaren. Dat element komt terug in een relevant, breed gedragen collegetarget.

 

Aanpak Kleine Kernen

In januari 2022 rondden de gebiedscommissies van de ‘kleine kernen’- Hoek van Holland, Rozenburg en Pernis - het ambitiedocument Nieuwe Buitenkansen af. Daarin staan 19 maatregelen langs vijf verbindende thema’s: duurzaamheid en energietransitie, vitaliteit, aantrekkelijkheid, infrastructuur en bereikbaarheid. Met de nieuw gekozen wijk- en dorpsraden stemt het college af hoe de aanpak Kleine Kernen er verder uit gaat zien.

Verkiezingen

In maart 2022 kozen de Rotterdammers een nieuwe gemeenteraad en voor het eerst ook de wijkraden. De gemeenteraad is geïnformeerd over het verloop van de verkiezingen, de bevindingen en de evaluatie. In de tweede helft van 2022 lopen de voorbereidingen voor de verkiezingen van Provinciale Staten en Waterschappen die gaat plaatsvinden op 15 maart 2023.

 

Stadsarchief

De eerste helft van 2022 stond in het teken van de Toekomstvisie 2025. Het samenwerkingsverband met het Noord-Hollands Archief en Erfgoed Leiden & Omstreken werd in mei bekrachtigd. Inmiddels heeft dit zijn eerste vruchten afgeworpen. Het Stadsarchief werkt nu aan verdergaande samenwerking met Archeologie, Monumenten en Museum Rotterdam. Die samenwerking komt tot uiting in de plannen voor de nieuwe stadsmuseale functie.

In maart 2022 startte de manifestatie ‘150 jaar Nieuwe Waterweg’ met de opening van een fototentoonstelling van het stadsarchief in Hoek van Holland. Gedurende een half jaar vinden er in dit kader tal van activiteiten, georganiseerd door tal van partners plaats. In oktober loopt de manifestatie ‘150 Jaar Nieuwe Waterweg’ af en start de manifestatie ‘150 jaar Holland-Amerika Lijn’. Hierbij is het Stadsarchief nauw betrokken.

Verder is de nieuwe publieksservice ‘digitaliseren op verzoek’ gelanceerd. Bezoekers kunnen hiermee gratis archiefbestanden laten digitaliseren. Bijzonder indrukwekkend in 2022 was het voorlezen in de Laurenskerk van de namen van de voorheen naamloze slachtoffers van het bombardement op 14 mei 1940. Ook dit was een initiatief van het Stadsarchief. Oud-burgemeester Opstelten beet de spits af.

 

Tevredenheid dienstverlening

In de vorige collegeperiode heeft de gemeente al veel ervaring opgedaan met het gebruik van klanttevredenheidsonderzoeken.  Daarnaast is de gemeente gestart met het continu verbeteren van haar dienstverlening op basis van directe feedback van Rotterdammers. Hieruit is in 2022 een nieuwe visie op de koers van de gemeentelijke dienstverlening voor de komende jaren ontstaan. In deze nieuwe opgave Dienstverlening staat de mening van de Rotterdammer centraal en werkt de gemeente aan het verbeteren van de dienstverlening van buiten naar binnen. De gemeentelijke dienstverlening moet aansluiten op de behoeften van de Rotterdammers. Dat betekent betrokken en persoonlijk contact, met de menselijke maat, dicht bij de Rotterdammer en een effectief (digitaal) zaken kunnen doen met de gemeente. Met behulp van tevredenheidsonderzoeken op 4 belangrijke pijlers (algemene tevredenheid, tijdigheid, duidelijkheid en vriendelijkheid) monitort de gemeente continu wat Rotterdammers vinden van hun contact met de gemeente.  

Digitalisering Burgerzakenproducten

De gemeente werkt voortdurend aan de digitalisering van burgerzakenproducten. Inwoners en ondernemers kunnen steeds meer producten en diensten 24/7 digitaal regelen en volgen. Het gaat bijvoorbeeld om het doorgeven van een verhuizing of aangifte van een voorgenomen huwelijk. Sinds februari 2022 kunnen ouders hun kind volledig digitaal laten inschrijven in de gemeente. Een afspraak is hiervoor niet meer nodig.  

Programma Economische ontwikkeling

Programma Energietransitie

CO2 breed

De nieuwste rapportage van de DCMR (september 2022) laat zien dat de jarenlange stijging van de Rotterdamse CO2-uitstoot is omgebogen naar een gestaag dalende trend. In 2021 was de totale CO2-uitstoot in Rotterdam 27,2 Mton. Dat is 1,2 Mton (4,5%) hoger dan in 2020. De toename is gedeeltelijk het gevolg van het feit dat het effect van corona in 2021 minder groot was dan in 2020. De uitstoot ligt echter nog steeds lager dan bij de aanvang van de coronapandemie, namelijk 1,8 Mton (6%) t.o.v. 2019.  Op basis van de DCMR-doorrekening van de Rotterdamse klimaataanpak, zet de dalende trend in de komende jaren door tot minimaal 9 Mton minder CO2-uitstoot in 2030.

Door het aardgastekort laat het Rijk de kolencentrales weer harder draaien. Hierdoor zal de uitstoot in de haven op korte termijn en hopelijk alleen tijdelijk stijgen. Zolang de sluiting van de centrales in 2030 niet ter discussie staat, zal het uiteindelijk alsnog leiden tot dezelfde daling in 2030.

Voor de stad (gebouwde omgeving en mobiliteit) verwachten we nog altijd dat de dalende trend de komende jaren voortzet.

 

Schoon, duurzaam en robuust energiesysteem

Via de regeling van Smart Energy Systems heeft in 2022 de vierde ronde subsidieregeling geleid tot zeven gehonoreerde innovaties in het energiesysteem.

Zonne-energie

Op het gebied van opwek zonne-energie is in 2022 een aantal stappen gezet:

• Bedrijven met een geldige SDE-subsidie zijn benaderd (ruim 300) met resultaat:
  • Op 51 locaties zijn zonnepanelen geplaatst (18 MWp)
  • Op 39 locaties worden in 2022 nog panelen geplaatst (88 MWp)
  • Op 21 locaties wordt nog ontwikkeld onder begeleiding van een zon-adviseur (25 MWp)
  • Op 80 locaties wordt definitief niet geplaatst (88 MWp).
  • 27 locaties worden door anderen gemonitord
  • 83 locaties (53 MWp) zijn niet bereikbaar/verstrekken geen informatie.
• Ongeveer 3.000 Rotterdamse ondernemers zijn in Q2 2022 aangeschreven om hen te attenderen op beschikbare hulp bij de realisatie van een zonnedak. Bijna 40 ondernemers hebben hier al op gereageerd.

Windenergie

De bouw van het windpark zeewering Maasvlakte II (100 MW) is gestart. De mogelijke aanleg van de windparken Beneluxplein en de uitbreiding van windpark Landtong Rozenburg staan onder druk. Het nieuwe college gaat in gesprek met de provincie Zuid-Holland om mogelijke alternatieven voor deze windparken te bespreken.

 

Duurzame en schone haven en industrie

In 2022 verbruiken de chemische industrie en de aardolie-industrie al 10 tot 20% minder aardgas. Dit is een gevolg van de ontwikkelingen op de internationale energiemarkt. Daar staat een hoger gebruik van kolen tegenover. Het is te hopen dat de CO2-emissies per saldo alsnog dalen.

De gemeente heeft de walstroominstallatie in Rozenburg in gebruik genomen. Andere successen zijn de samenwerking met veel kleine innovatieve bedrijven in en om de haven, de succesvolle World Hydrogen Summit (topconferentie over waterstof) in Rotterdam en de investeringsbeslissingen voor twee grote electrolyzers op de Tweede Maasvlakte. Electrolyzers zetten elektrische energie om in waterstof.

Energietransitie in de gebouwde omgeving

De cijfers over afgelopen collegeperiode zijn berekend. In Rotterdam zijn ongeveer 12.000 woningequivalenten aangesloten op stadsverwarming dan wel voorbereid op aardgasvrij wonen. In Rotterdam zijn daarnaast tot en met 2020 ruim 7.500 woningen verduurzaamd. Bij ongeveer 5.500 van deze woningen gaat het om een verbetering van het energielabel of de energie-index van corporatiewoningen. Dit komt door een mix van maatregelen zoals isolatie van het gebouw en de verduurzaming van de energiebron.

Twee van de zes gebiedsaanpakken aardgasvrij zijn in uitvoering: in Bospolder-Tussendijken zijn inmiddels 360 woningen van Havensteder aangesloten op stadsverwarming. In Heindijk worden in september 2022 de eerste woningen van eigenaar-bewoners aangesloten. In Pendrecht-Zuid en Reyeroord-West is een aardgasvrij aanbod aan eigenaren gedaan. Wanneer de volgende stappen kunnen worden gezet, is afhankelijk van de voortgang van de verkoop van WbR. In Prinsenland-Het Lage Land zijn we samen met Capelle a/d IJssel een aanbesteding voor de aanleg, exploitatie en het beheer van een warmtenet gestart. We zijn nu in gesprek met één warmtebedrijf om te kijken of we tot goede afspraken kunnen komen. In Rozenburg zijn de voorbereidingen voor de start van een aanbesteding gereed. Ook hier is het afhankelijk van de ontwikkelingen rondom het WbR wanneer we met de aanbesteding kunnen starten.

Energie van Rotterdam (EVR) heeft voor de wijken op Zuid een aanbod waarbij bewoners voor het laagdrempelige bedrag van ca. € 1,- kunnen deelnemen aan een collectief zonnedak. De jaarlijkse uitkering ontvangen zij het eerste jaar ‘in natura’ middels een ‘menukaart energieke wijk’. Het aanbod bestaat uit een De Train-de-trainer optie, dat impact heeft op het energieverbruik van zowel het individu als het collectief in de wijk. De zonnedaken van EVR worden gemonteerd door Wijk Energie Werkt waardoor Rotterdammers met een afstand tot de arbeidsmarkt worden opgeleid tot monteur zonnepanelen.  

De hoge energieprijzen benadrukken het belang van een betaalbaar energiesysteem.  De gemeente biedt verschillende mogelijkheden om energiearmoede tegen te gaan en breidt deze in de loop van 2022 verder uit. Het gaat om een meer specifieke inzet van bestaande projecten voor huishoudens die energiearmoede hebben. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om de Rotterdamse Energiebox, de samenwerking met Energiebank, WijkEnergieWerkt voor energiecoaches en energieklussers aan huis.

De krapte op de arbeidsmarkt maakt de verduurzaming van particuliere woningen lastiger. Met projecten als Save the Homes pakt de gemeente dit probleem aan. In 2022 is een enquête uitgezet onder een grote groep aannemers binnen de regio. De enquête is bedoeld om aanknopingspunten te vinden om verduurzaming binnen de particuliere markt aantrekkelijk te maken voor aannemers. Aannemers zien bijvoorbeeld een rol weggelegd voor de overheid bij het informeren van eigenaar-bewoners over mogelijke verduurzamingsoplossingen, inclusief de kosten en baten. Daarnaast blijft de gemeente vanuit het Leerwerkakkoord (LWA) projecten starten om mensen op te leiden in de technieksector. Samenwerking met de klimaattafels van het Rotterdams Klimaatakkoord moet leiden tot een nog groter bereik. In augustus levert TNO het onderzoeksrapport op dat is gedaan naar werkgelegenheid bij de aanleg van het warmtenet in Rotterdam. Dit geeft nieuwe input voor gerichte leerwerktrajecten.

 

Schouders onder de energietransitie in mobiliteit

In februari is de raad geïnformeerd over de voortgang via de voortgangsrapportage Aanpak Nul Emissie Mobiliteit.

Programma Onderwijs

Onderwijshuisvesting

De gemeente is verantwoordelijk voor een goede huisvesting van scholen in het primair, voortgezet en speciaal onderwijs. Daarom investeert het college fors in schoolgebouwen. De investeringen zijn bedoeld om de kwaliteit van de schoolhuisvesting te verbeteren, en ook om een evenwichtiger onderwijsaanbod in de stad te realiseren.

Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) 
In het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2020-2023 staat hoe de huisvesting van Rotterdamse scholen in de komende jaren gerenoveerd of vernieuwd wordt. Een uitgebreide toelichting op de voortgang van het IHP kunt u teruglezen onder de paragraaf ‘projecten’.

Huisvestingsprogramma 2022 
Jaarlijks kunnen schoolbesturen een aanvraag indienen voor huisvestingsvoorzieningen via het gemeentelijk huisvestingsprogramma. Het gaat bijvoorbeeld om een uitbreiding van een schoolgebouw, tijdelijke huisvesting, medegebruik en ingebruikname. Op grond van de huisvestingsverordening hebben schoolbesturen 124 aanvragen ingediend die zijn opgenomen in het huisvestingsprogramma 2022. 

Ventilatie in scholen 
De coronasituatie heeft het belang van een goede ventilatie benadrukt. Het Rijk heeft geld beschikbaar gesteld om de ventilatie te verbeteren. Het gaat om de Specifieke Uitkering Ventilatie In Scholen (SUVIS), bedoeld om het binnenklimaat van bestaande schoolgebouwen te verbeteren. Schoolbesturen konden tot 30 april 2022 een aanvraag indienen. Van de ontvangen aanvragen heeft de gemeente er 51 in behandeling genomen. Daarvan zijn er tot nu toe 42 toegekend.

Herontwerp voortgezet onderwijs op Zuid 
Het convenant ‘Voortgezet onderwijs Rotterdam Zuid’ heeft verschillende doelen. Het gaat om betere huisvesting, meer plek voor leerlingen, spreiding van scholen en een vlottere doorstroming naar verschillende onderwijsniveaus. De nieuwbouwprojecten uit het convenant zijn in voorbereiding. De verwachte oplevering voor scholen in het Stadionpark is in 2024. Het Zuider Gymnasium is in het eerste kwartaal van 2022 opgeleverd en in gebruik genomen.

Campus Internationaal onderwijs en sport
In Rotterdam neemt de behoefte aan internationaal onderwijs toe. De ambities voor een campus internationaal onderwijs en sport worden momenteel nader uitgewerkt in een business case.

Onderwijsbeleid

Met het onderwijsbeleid 'Gelijke kansen voor elk talent' investeert de gemeente in kansengelijkheid in het onderwijs, zodat alle Rotterdamse kinderen het beste uit zichzelf kunnen halen. Door de gevolgen van de corona-uitbraak blijkt deze investering harder nodig dan ooit.

Het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) is in uitvoering. Dit programma is bedoeld om scholen te helpen bij het herstel na ‘corona’. Dankzij de rijksmiddelen uit het programma kon de gemeente onder meer 158 extra tutoren werven en opleiden voor rekenen en taal in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs. De tutoren bieden momenteel een intensief inhaalprogramma aan voor scholieren die een vertraging hebben opgelopen. 

Sinds de start van de oorlog in de Oekraïne vangt de gemeente Rotterdam Oekraïense vluchtelingen op in de stad. Daarbij hoort niet alleen het bieden van onderdak, maar ook van gepast onderwijs voor de kinderen. Om dit goed te kunnen coördineren, is er een tijdelijke onderwijsvoorziening: Schakelschool De Gaffel. Deze school fungeert als centrale locatie. Op 20 juni opende De Gaffel haar deuren. Sinds 22 augustus kunnen ouders hun kind aanmelden als leerling. Vervolgens bekijkt de gemeente samen met de schoolbesturen waar er plek is voor de leerlingen. Via schakelklassen stromen leerlingen vervolgens door naar het Nederlandse onderwijs.
Naast het Nationaal Programma Onderwijs en extra activiteiten rondom Oekraïense vluchtelingen, werkt de gemeente hard aan de uitvoering van het onderwijsbeleid 'Gelijke kansen voor elk talent'. Hieronder staat per thema de geboekte voortgang.

Kwaliteit en toegankelijkheid

Voor verbetering van de schoolprestaties en verkleinen van de schoolverschillen zijn afspraken gemaakt met scholen. Er zijn hiervoor subsidies verstrekt, die 188 scholen onder meer inzetten voor hoogbegaafdenonderwijs, de basisvaardigheden taal en rekenen, mentorprogramma's en huiswerkbegeleiding. Vroegtijdige signalering van problemen en de inzet van een verbeterplan moeten voorkomen dat scholen afglijden naar een niveau dat de onderwijsinspectie als onvoldoende beoordeelt.

De gemeente brengt de subsidieregeling ‘Voorschoolse Educatie’ gericht onder de aandacht bij gezinnen met schuldproblemen. Met de indicatie ‘gelijke kansen’ hoeven deze ouders geen ouderbijdrage te betalen. Dat is van belang, want juist deze peuters hebben baat bij deelname aan de voorschoolse educatie. Om het bereik van de voorschool verder te vergroten is in 2022 een tijdelijke actie inzet om gratis en vrijblijvend kennis te maken met de Rotterdamse Peutergroep (voorschool).

Aansluiting onderwijs en jeugdhulp
Voor een goede aansluiting van onderwijs op jeugdhulp werken gemeente, schoolbesturen en de samenwerkingsverbanden voor passend onderwijs aan een goede basis. Om tijdig te zorgen voor een passend aanbod van onderwijs of jeugdhulp is in 2022 de aanpak Thuiszitters verder verfijnd. Dit is gerealiseerd door het wijkteam te laten aansluiten bij de kerngroep van de Taskforce Thuiszitters. Daarnaast zet de gemeente in op preventie-activiteiten. Die moeten voorkomen dat schoolverzuim leidt tot thuiszitten. In het kader van het Nationaal Programma Onderwijs zijn ook de schoolzorgteams opgestart. Hiermee sluit de inzet van de verschillende zorgprofessionals beter aan bij wat een school nodig heeft. Vanaf eind 2022 zijn 45 schoolzorgteams actief in heel Rotterdam.

Talentontwikkeling
De gemeente wil gelijke kansen realiseren en talenten van kinderen beter benutten. Om dat te bereiken, werkt de gemeente in het Nationaal Programma Rotterdam-Zuid (NPRZ) samen met onderwijsinstellingen en andere partners aan de Dagprogrammering. Dagprogrammering houdt in: tien uur extra onderwijstijd per week in het basisonderwijs, en 6 uur in het voortgezet onderwijs (vo). In die uren bieden scholen extra activiteiten aan op het gebied van taal, rekenen, sociaal-emotioneel leren, sport en gezondheid, kunst en cultuur, wetenschap en techniek, ICT en media. Er doen 36 basisscholen en 8 vo-scholen aan mee. In het voortgezet onderwijs gaat het om een tweejarige pilot. Na afloop van het schooljaar 2022-2023 komt er een evaluatie.

Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt
De gemeente stimuleert diverse activiteiten rond de aansluiting van onderwijs naar arbeidsmarkt. Hierbij is er extra aandacht voor kansrijke banen en sectoren, bijvoorbeeld de techniek en IT. Zo draagt de gemeente mede bij aan een goede doorstroom naar en keuze voor een passende mbo- of hbo-opleiding, en naar werk. Voor het schooljaar 2022-2023 zijn er 33 subsidieaanvragen toegekend. Scholen kunnen die inzetten voor het bevorderen van een juiste school- en studiekeuze en op de doorstroom naar werk en vervolgopleidingen. De gemeente stimuleert ook de beroepsbegeleide leerweg (bbl) via het Leerwerkloket. De inzet voor digitale vaardigheden in het onderwijs zet de gemeente voort, in samenwerking met de IT-Campus.

Leraren

Met de Rotterdamse aanpak leraren richt Rotterdam zich op de beperking van het lerarentekort en de personeelstekorten in de kinderopvang. De huidige subsidiemogelijkheden blijven gehandhaafd en er komen specifieke maatregelen voor scholen waar de tekorten het grootst zijn. Hieronder staan enkele voorbeelden:

• Uitbreiding in 2022 van het aantal opleidingsplaatsen bij de Opleidingsschool van 591 naar 830. In de Opleidingsschool werken lerarenopleidingen en scholen nauw samen om aankomende leraren voor te bereiden op de onderwijspraktijk.
• Subsidies voor projecten om de werkdruk te verminderen en starters en stagiair(e)s te begeleiden. Mede hierdoor kregen alle pabostudenten en studenten van de lerarenopleiding een stageplaats.
• Met het project ‘Leraar van buiten’ krijgen potentiële leraren informatie over de mogelijkheden om in het onderwijs aan de slag te gaan.
• Extra geld uit het Nationaal Programma Onderwijs voor scholing van vakleerkrachten uit de kunst- en cultuursector. Dit is in 2022 gestart. Doel: vakleerkrachten beter inzetbaar te maken in het onderwijs, zodat ze scholen kunnen helpen door meer uren onderwijs te verzorgen.
• Onder bepaalde voorwaarden kunnen leraren voorrang krijgen op de huizenmarkt. De Rotterdampas is in 2022 opnieuw beschikbaar gesteld aan leraren en medewerkers van kinderopvang. Er zijn ruim 14.200 vouchers voor de Rotterdampas verstuurd.
• Voor het schooljaar 2022-2023 zijn ruim 500 lerarenbeurzen toegekend.

Voortijdig schoolverlaten

• Uitvoering van het programma VSV Rijnmond 2020-2024 (voortijdig schoolverlater). Het programma beoogt het aantal voortijdige schoolverlaters te verminderen en jongeren kansen te geven om hun talenten te ontplooien en een diploma te halen dat past bij wat zij willen en kunnen.
• Jongeren die in februari startten op het mbo, maar niet op school kwamen opdagen, zijn in een ‘no show’-actie hierover benaderd.
• Het concept ‘Leerrecht’ is uitgewerkt voor het Regionaal Meld- en Coördinatiepunt (RMC) en de uitvoering van de Leerplicht. Scholen krijgen meer ondersteuning in de aanpak van de afwezigheid van leerlingen. Ook is er ondersteuning voor het houden van startgesprekken op scholen, bespreking van de verzuimadministratie en de voorlichting aan jongeren en ouders.
• Mbo-scholen bieden met gemeentelijke steun extra begeleiding aan hun studenten en werken in en rond de klas nauw samen met zorgorganisaties.
• De regionale pilot VSV-coach (voortijdig schoolverlaten) is gestart op enkele locaties. De coach benadert jongeren eerder, eventueel met een huisbezoek, en biedt begeleiding. Dat gebeurt ook voor jongeren van andere gemeenten.

 

Programma Sport en recreatie

Stimuleren sport en bewegen

In de eerste maanden van 2022 zijn de coronamaatregelen afgebouwd. De sportsector kan zich nu gaan richten op herstel en het oppakken van de diverse acties uit de Sportnota 2021 +.

 

Inspirerende topsport

De sportkalender was goed gevuld met het eerste NKnl (Nationale Kampioenschappen turnen, boksen, judo, zwemmen en triatlon gelijktijdig georganiseerd), het CHIO en de World Police & Fire Games. We organiseerden het eerste Rotterdam Cycling Festival als randprogramma bij de bid op de Grand Départ van de Tour de France 2024 of 2025. In juni verscheen de Rotterdam Cycling on Tour-truck voor het eerst in Den Haag, onze samenwerkingspartner in de Tour-ambities. Verder zijn de side events bij het WK dames volleybal 2022 gestart en werd het WK Turnen van 2026 aan Rotterdam toegewezen.

 

Toekomstbestendige en vitale sport-, speeltuin- en scoutingverenigingen

Verder hebben we het Actieprogramma Verenigingen verder uitgevoerd. Daarbij hebben we acties uitgezet in een vijftal showcases. De showcases richten zich op:

• flexibele lidmaatschappen;
• multisportaanbod;
• aanbod e-sports bij verenigingen;
• nieuwe organisatievormen;
• de inzet van verenigingsconsulenten van Sportsupport.

De pilots en acties uit het Uitvoeringsprogramma Speeltuinverenigingen (oktober 2021) zijn in 2022 uitgewerkt. Dit loopt in 2023 door. De Stichting Buurt- en Speeltuinwerk (BSW) ondersteunt speeltuinen om te vernieuwen. Denk daarbij aan thema’s als:

• ruimere openingstijden;
• intensiever en multifunctioneel gebruik;
• toegankelijkheid voor kinderen met en zonder beperking;
• behoud van de vitaliteit (goed bestuur, financiën en organisatie op orde, voldoende vrijwilligers).

Sportaccommodaties

Voor de sportaccommodaties voerden we de eerste en tweede tranche uit van het Uitvoeringsprogramma IHP Sport 2021-2025. Voor de eerste tranche zijn diverse projecten opgestart; zij zitten in de voorbereidings-, ontwerp- of uitvoeringsfase. In de tweede tranche hebben we twee kunstgrasvelden gerealiseerd en diverse projecten in gang gezet. Denk aan renovatie/vervanging van sporthallen en clubgebouwen en verduurzaming door ledverlichting.

Subsidies

Verder hebben we subsidies verleend binnen de 1/3-regeling. Met die subsidieregeling stimuleren we sport-, scouting- en speeltuinverenigingen om de kwaliteit van hun accommodaties te verbeteren en deze verder te verduurzamen. Half juli 2022 zijn ongeveer 15 subsidies verleend met een totaalbedrag van € 350.000,-.

In 2022 wordt de 1/3-regeling naar aanleiding van het IHP Sport herzien.

Verder heeft het Mulier Instituut adviezen gegeven over de toegankelijkheid van Rotterdamse sportaccommodaties. Deze worden meegenomen en verder uitgewerkt in het beleid en in de uitvoering van het IHP Sport.

Optimalisatie bezettingsgraad en gebruik van sportaccommodaties

We willen ervoor zorgen dat sportaccommodaties optimaal gebruikt worden. Daarom kijken we naar de bezettingsgraad en naar de doelgroepen die gebruikmaken van sportaccommodaties. We doen dat onder meer aan de hand van:

• aanpak bezettingsgraad gymzalen en buitensportcomplexen;
• de uitwerking Visie Sportcomplex van de toekomst (concept);
• de inzet op weekendvoetbal.

 

Natuur- en Mileueducatie (NME)

We hebben een inhoudsopgave en een grove schets van de nieuwe beleidsnota Natuur- en milieueducatie (NME) opgesteld. Deze werken we de komende maanden via gesprekken met belanghebbenden verder uit.

We zijn bezig met de bouw van een nieuw dierenasiel. De grond en opstallen aan de Abraham van Stolkweg zijn overgedragen. Het bouwteam bereidt de start van de bouw na de zomer voor. De overeenkomst voor de wettelijke taak dierenopvang is per 1 juli 2022 ingegaan.

Programma Stedelijke ontwikkeling

Openbaar groen

Het collegedoel om in 2022 20 hectare groen toe te voegen ten opzichte van 2018 is met 21,5 hectare gerealiseerd. Van een aantal ecologische verbindingszones vordert de planvorming of start de uitvoering. De verbinding tussen het Eiland van Brienenoord en Park De Twee Heuvels - onderdeel van het Rondje Stadionpark - loopt mee met de uitvoering van Eiland van Brienenoord. Afronding vindt nog in 2022 plaats. De verbetering van de andere verbindingen is een combinatie van eenvoudig uit te voeren maatregelen en projecten voor de langere termijn.

Programma Veilig

Wijkveiligheid

Mede vanuit het project Kwetsbare Wijken zetten de stadsmariniers in Bloemhof, Carnisse, Hillesluis en Oude Westen zich in op de pleinenaanpak, de inzet van stewards, community-events, en de organisatie van bijeenkomsten met bewoners en ondernemers over veiligheid in de wijk. Buurtpreventieteams krijgen hulp van de gemeente. De gemeente voert ook de aanpak High Impact Crimes uit en zet zo nodig cameratoezicht en mosquito’s in.

Een belangrijk veiligheidsthema is de aanpak op veiligheidsbeleving. Hiervoor is een specifiek programma gestart. In Pendrecht en Beverwaard hebben bewoners, ondernemers, gemeente, woningbouwcorporaties, politie en wijkorganisaties de handen ineengeslagen onder de naam ‘Maak je wijk’. In straatgesprekken bespreken de deelnemers waar de pijn en waar de kracht zit. Hier worden gerichte ingrepen aan gekoppeld. De aanpak gaat in 2023 ook van start in andere wijken waar de kloof tussen de feitelijke en beleefde veiligheid groot is.

 

Toezicht en handhaving

Wijkhandhavers

De komende tijd in 2022 en 2023 wordt de rol van wijkhandhaver verder doorontwikkeld, zodat deze aansluit op de behoefte van de wijk. Vanuit gastheerschap zijn handhavers zichtbaar en aanspreekbaar. Ze vergroten het veiligheidsgevoel in de wijk, verhogen de leefbaarheid en gaan overlast op straat tegen.

Lachgas

Rotterdam kent net als andere gemeenten veel overlast door het gebruik van lachgas. Per 1 juli 2021 is het voor zowel de politie als de gemeentelijke handhavers mogelijk om te handhaven op het verbodsartikel dat in de APV is opgenomen. De gemeentelijke handhavers hebben vanaf juli 2021 tot en met augustus 2022 circa 110 keer handhavend opgetreden op grond van dit artikel. In eerste instantie werd handhaving op lachgas door de handhavers actiematig en in gezamenlijkheid met de politie gedaan. Na evaluatie van deze acties is gebleken dat de handhavers prima in staat zijn om zelfstandig op te treden tegen lachgas. Vanaf 1 januari 2022 doen zij dit ook.

Pilot pool handhavingsreservisten

We hebben handhavers nodig die we flexibel en slim kunnen inzetten wanneer de stad daarom vraagt. Daarom is Rotterdam een pilot gestart voor het opzetten van een pool van 15 handhavingsreservisten in het eerste kwartaal van dit jaar. Er is gebleken dat er meer aandacht nodig is voor de werving van reservisten. Er wordt daarom een doorstart gemaakt met een grootschalige interne campagne die momenteel wordt uitgewerkt.

Pilot avonddiensten

Vanaf 1 juli 2022 tot en met 1 oktober 2022 loopt een pilot waarbij handhavers tot 02:00 uur worden ingezet om o.a. de uitloop van evenementen te begeleiden en overlast in de buitenruimte tegen te gaan. Tijdens deze periode wordt er voor 2 avonden in de week tot 2 uur 's nachts gehandhaafd. Na afloop wordt de pilot geëvalueerd om de effectiviteit en de meerwaarde te bepalen.

Winkelstratenaanpak

Om structurele (parkeer)overlast voornamelijk dubbel parkeren, in een aantal winkelstraten tegen te gaan, wordt er sinds begin juli 2022 intensiever gehandhaafd. Het gaat om de Nieuwe Binnenweg, Zwart Janstraat, Mathennesserweg en de Vierhavensstraat. Er is door deze intensieve aanpak een stijging te zien in de geconstateerde feiten. Er wordt daarnaast toegewerkt naar een duurzame oplossing voor de bewoners, gebruikers en ondernemers.

Ook wordt gewerkt aan een plan om deze intensievere en gerichte inzet op parkeeroverlast in andere winkelstraten toe te passen dan de huidige vier straten. Daarbij wordt gezocht naar de balans tussen de noodzaak om parkeeroverlast aan te pakken, andere handhavingsprioriteiten en de beschikbare handhavingscapaciteit.

Toezicht op het water

Handhavers houden één dag in de week in de zomermaanden in het pleziervaartseizoen toezicht op het water. Het hoofddoel van de inzet op het water is het bevorderen van de naleving van wet- en regelgeving die voor het vaarwater geldt, door middel van het zichtbaar op het water aanwezig zijn van handhavers, het voorlichten van personen op het water over deze wet- en regelgeving en het aanspreken van personen op het water bij strafbare feiten en ongewenst gedrag. Na de zomer vindt er een evaluatie plaats van de inzet op het water en een besluit genomen hoe de toezicht en handhaving op het water kan worden versterkt.

Inzet parken

Tijdens mooi weer worden handhavers ingezet in de parken om zichtbaar aanwezig te zijn. Van juli tot september zetten we tot 02:00 uur in. Hiervoor wordt op warme dagen extra handhavingscapaciteit vrijgemaakt, het gaat om één koppel handhavers per cluster. Omdat er op heterdaad geconstateerd moet worden, worden er ook acties in burger gehouden. De focus ligt nog altijd op gastheerschap en coachend handhaven. Wanneer men toch afval laat rondslingeren wordt er doorgepakt. Op basis van positieve ervaringen wordt de geïntensiveerde inzet in parken in de zomermaanden voortgezet.

Aanpak seksuele straatintimidatie

Handhavers hebben verschillende trainingen gekregen en er zijn gastlessen op scholen gegeven. De fototentoonstelling met slachtofferverhalen is opnieuw ingezet.

Cameratoezicht

De camera’s in Hoek van Holland zijn sinds juni 2022 in gebruik. In de cameragebieden Lombardijen, Feijenoord en Beverwaard waren de camera’s in september 2022 gebruiksklaar. Het onderzoek naar de effectiviteit van cameratoezicht is bijna klaar. Eind 2022 zijn er in de stad ongeveer 500 camera’s in gebruik.

Woonoverlast

In aanvulling op wat al wat aangekondigd in de begroting 2022 zal in de aanpak woonoverlast ook gebruik gemaakt worden van een nieuwe interventie: het opleggen van een bestuurlijke gedragsaanwijzing op verhuurders die zich niet of op de verkeerde manier inzet tegen woonoverlast. Er is een lichte stijging van het aantal cases enkelvoudige woonoverlast.

 

Ondermijnende Criminaliteit

In 2022 is de uitvoering van het Rotterdamse Drugsbeleid gestart. Daarnaast starten we in het najaar met een wijkgerichte aanpak rond criminele uitbuiting (pilot Delfshaven en Lombardijen), en wordt er vervolgonderzoek gedaan naar criminele uitbuiting in relatie tot het onderwijs.

In de Rotterdamse haven is in 2022 begonnen met een aantal acties uit de Uitvoeringsagenda Haven. Een voorbeeld is een het virtueel hek: de inzet van slimme cameratechnologie om misstanden snel te signaleren. Er zijn weerbaarheidstrainingen voor havenpersoneel, met gebruik van een ‘trainingscontainer’. Met de partners is de aanpak van de ‘uithalersproblematiek’ uitgewerkt. Deze aanpak is gericht op het voorkomen van jonge aanwas en op repressief optreden door vanuit het strafrecht betrapte uithalers zwaarder te straffen. De uitvoering van een aantal actiepunten uit de Uitvoeringsagenda Haven is mogelijk gemaakt door extra incidenteel geld van het Rijk, als resultaat van de door de gemeente gevoerde lobby.

 

Radicalisering, extremisme, polarisatie en maatschappelijke onrust

In afstemming met de Veiligheidsregio is begin 2022 de gemeentelijke crisisorganisatie ingericht voor de gevolgen van de oorlog in Oekraïne. Het ging daarbij onder meer om noodopvang voor vluchtelingen uit Oekraïne. Er vindt monitoring plaats van mogelijke gevolgen voor andere terreinen, bijvoorbeeld onlinebedreigingen, polarisatie en gevolgen voor haven, industrie en economie.

 

High Impact Crime (HIC)

Rotterdam zet onverminderd de aanpak voort van high impact crime (HIC): misdaad met ingrijpende gevolgen voor slachtoffers en de samenleving. De verwachting is dat het aantal HIC-delicten met het vervallen van de coronamaatregelen enigszins toeneemt. De verwachting is echter ook dat over de langere termijn de HIC min of meer stabiliseert op een laag niveau. In Rotterdam was de afgelopen maanden sprake van een lichte stijging. Die stijging is in het tweede kwartaal van 2022 wat afgevlakt. Waar er landelijk een stijging is van rond de 20% bij woninginbraken, ligt dat percentage in Rotterdam rond de 10%. In vergelijking met 2019 (voor ‘corona’) is er nog altijd een sterke daling bij alle drie soorten van HIC-delicten: woninginbraken, straatroven en overvallen.

Levendige en gastvrije stad

Sinds maart 2022 is de volledige horecabranche weer zonder beperkingen in bedrijf. De sector staat nog steeds onder druk door hoge inflatie, gestegen brandstofprijzen en personeelstekorten. Daarnaast moeten de ondernemers opgebouwde coronaschulden afbetalen.

Het college heeft de steun aan de Rotterdamse horecaondernemers in december 2021 verlengd met nog een jaar. De terrassen kunnen zonder vergunning het gehele jaar ruimer open. De druk op de openbare ruimte neemt toe door de hervatting van het normale leven en verdere verdichting van de stad. Daardoor is de vergunningvrije verruiming van terrassen in 2022 verminderd naar 125%. Horecazaken mogen terrasvlonders ook in 2022 zonder vergunning plaatsen.

Voor de komende vier jaren zijn de leges gehalveerd voor het bijschrijven van beheerders en leidinggevenden op de exploitatie- en Alcoholwetvergunning. De verruiming van de kwaliteitseisen voor terrassen geldt tot en met 2024.

Er komt een uitvoeringsprogramma horeca om invulling te geven aan een meer levendige stad, inclusief verlevendiging van de nacht.

In februari 2022 zijn de horecagebiedsplannen 2022-2024 vastgesteld. Een evaluatie van de horecagebiedsplannen moet in het vierde kwartaal 2022 leiden tot concrete uitkomsten.

 

Actieprogramma EU-arbeidsmigranten 2021-2025

De voortgangsrapportage 2021 en de verkenning van de arbeidsmarkt van EU-arbeidsmigranten zijn in het tweede kwartaal van 2022 aan de gemeenteraad aangeboden. De voortgang van het actieprogramma loopt volgens verwachting. Nieuwe ontwikkelingen zijn:

• Toegankelijker maken aanvraagprocedure DigiD voor EU-arbeidsmigranten, als gevolg van de coronacrisis: pilot in de 2e helft 2022;
• Landelijk verplicht certificeringsstelsel voor uitzendbureaus (internetconsultatie  wetsvoorstel zomer 2022;
• Samenwerking crisisteam Oekraïense vluchtelingen en het actieprogramma EU-  arbeidsmigranten, met onder meer de inzet van Poolse sleutelfiguren in het wegwijs maken van Oekraïense vluchtelingen, en het opmerken van signalen van arbeidsuitbuiting.

Programma Volksgezondheid

Gezond 010: het akkoord

In januari 2020 stelde de gemeenteraad ‘Gezond010: het akkoord’ vast 1 (notubiz.nl). Hierin staat de Rotterdamse uitwerking van het landelijk preventieakkoord en het gezondheidsbeleid 2020-2024. Het jaar 2022 staat in het teken van de verdere ontwikkeling van het preventiebeleid. Dit gebeurt op basis van de resultaten zoals die tot nog toe luiden, op basis van de veranderingen door COVID-19 en landelijke ontwikkelingen. Er is extra inzet op mentale gezondheid, naast de lopende activiteiten op fysieke gezondheid en de leefomgeving. Het 1%-Wmo-preventiebudget legt vanaf 2022 financieel en organisatorisch de basis voor een stevigere plek van preventie in de (Wmo)zorg. 

In 2022:

• Kozen opnieuw meer Rotterdammers voor een van de twee collectieve zorgverzekeringen: het VGZ Rotterdampakket voor de lagere inkomens, en het VGZ Rotterdampakket Compact. In beide gevallen hebben verzekerden een extra vergoeding in hun preventiebudget zonder eigen bijdrage. 700 Prestatie010-kandidaten kunnen dankzij een samenwerking met VGZ aan gezondheidstrajecten deelnemen als tegenprestatie. 
• Werkt de gemeente op diverse manieren aan het stimuleren van een gezonder voedselaanbod. Hiertoe is in het najaar van 2021 de Citydeal gezonde en duurzame voedselomgeving ondertekend. Ook zijn huizen van de wijken, schoolkantines, sportaccommodaties en de gemeenten stappen aan het zetten richting een gezonder aanbod in hun bedrijfsrestaurants en kantines.
• Naast terugdringen van roken, alcoholgebruik en overgewicht is mentale gezondheid een belangrijk speerpunt voor het preventieakkoord. Met trainingen in de stad wordt de mentale gezondheid ondersteund. Onder meer Avant Sanare en Indigo bieden trainingen aan voor vrijwilligers over het herkennen van en ondersteunen bij problematiek op het gebied van geestelijke gezondheidzorg (ggz). Beide aanbieders hebben ook een laagdrempelig aanbod voor kwetsbare groepen.
• Is gestart met de implementatie van Welzijn op recept en de Gecombineerde leefstijlinterventie binnen de pilots Wijkpreventieketen. 
• Lopen diverse projecten die bekostigd zijn met het 1% preventiebudget die onder meer als doel hebben (Wmo-)zorg te voorkomen. Er komen in drie gebieden Herstelacademies voor de ggz-doelgroep. Daarin staat ervaringsdeskundigheid centraal en het bevorderen van het persoonlijk en maatschappelijk herstel. Ook E-health biedt mogelijkheden om zorg te voorkomen, uit te stellen of te vervangen. Daarom zijn in 2022 diverse subsidiemogelijkheden geboden en benut om E-health in te zetten bij de (zelf) zorg voor onze inwoners. 

GGD

Het reguliere GGD-werk liep in 2022 gewoon door. Het gaat daarbij om de taken gezondheid en milieu, TBC-bestrijding, reizigerszorg, technische hygiënezorg, toezicht kinderopvang en het Centrum Seksuele Gezondheid en het Centrum Seksueel Geweld. In 2022 was er veel aandacht voor de infectieziektebestrijding, zowel van ‘reguliere’ infectieziekten, COVID-19 en sinds kort van monkeypox. Monkeypox komt vooral voor in landen in West-Afrika en Midden-Afrika. In mei 2022 werd de ziekte bij mensen in Europa vastgesteld. Nu verspreidt de ziekte zich in Europa, waaronder Nederland, waar de ziekte van oorsprong niet veel voorkomt. In augustus 2022 startte de vaccinatiecampagne tegen monkeypox voor mensen die een verhoogd risico op besmetting hebben. 
De GGD heeft een rol in de publieke gezondheid bij de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne en asielzoekers. In gezamenlijkheid met de GHOR (Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen) borgt de GGD de coördinatie van zorg voor vluchtelingen.

Programma-organisatie Corona

De programma-organisatie Corona biedt ondersteuning bij de bestrijding van het coronavirus op regionaal niveau. De organisatie zorgt voor de wendbaarheid en zorgvuldigheid waar de veranderingen vanuit de omgeving om vragen. Richting de deadline van 31 december 2022 draagt de programma-organisatie de verantwoordelijkheden en taken over aan de reguliere organisaties: GGD, Veiligheidsregio/GHOR en gemeente Rotterdam.

Waarborgen van de kwaliteit van de kinderopvangvoorzieningen

Het personeelstekort in de kinderopvangsector is nog steeds aanzienlijk. Daardoor kunnen instellingen niet altijd voldoen aan de wet- en regelgeving. In Rotterdam moeten geregeld groepen sluiten, omdat de bezetting niet rondkomt. De landelijke ‘coulanceregeling’ vanwege de personeelsproblematiek, waarbij de kinderopvang meer beroepskrachten-in-opleiding op de groepen mogen inzetten, is verlengd tot 1 juli 2024.

De uitvoering van het toezicht op de kwaliteit van de kinderopvang in Rotterdam ligt vooralsnog op schema. 

Programma Werk en inkomen

Ontwikkeling bijstandsvolume

Op het moment van schrijven van de begroting 2023 is er een krappe arbeidsmarkt. Het verschil tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt kan de gemeente niet zelf oplossen. Wel zorgt de gemeente voor de voorwaarden die het gat tussen vraag en aanbod kleiner kunnen maken. Met partners uit het onderwijs en het bedrijfsleven richt de gemeente het Rotterdams Arbeidsmarkt Perspectieffonds (RAP010) op, zet arbeidsmarktprojecten die aantoonbaar werken door, en zorgt voor verdere ontwikkeling van het leerwerkakkoord (LWA) en het Scholingsfonds. Ook de verdere ontwikkeling van de werkgeversdienstverlening hoort daarbij. Aan uw raad is toegezegd om voor het eind van dit jaar een plan van aanpak voor RAP010 te sturen. Hetzelfde geldt voor de strategiebrief in aanloop naar het nieuwe beleidskader over de uitvoering van de Participatiewet.  In de monitor tweede tertaal 2022 vermelden wij de resultaten van het LWA over het jaar 2021.

De dalende trend van het bijstandsvolume sinds mei 2021 zet ook dit jaar door. Het aantal bijstandsuitkeringen is gedaald van 34.624 begin januari, naar 34.218 eind april tot 33.666 bijstandsuitkeringen eind augustus. We verwachten dan ook de ambitie voor dit jaar (33.375) te behalen.

Rechtmatigheid

Iedereen die recht heeft op een bijstandsuitkering krijgt die ook. Bijstandsfraude wordt aangepakt. De gemeente zet deze collegeperiode extra sociaal rechercheurs in. De kans dat fraude loont, moet zo klein mogelijk zijn. Tegelijk hanteert de gemeente de menselijke maat in de reguliere heronderzoeken. Wie niks verkeerds heeft gedaan, hoeft zich geen verdachte te voelen. De gemeente gaat tijdens elk rechtmatigheidsonderzoek zorgvuldig om met de rechtspositie van de betrokken Rotterdammer. Dit jaar willen we 240 fraudeonderzoeken uitvoeren en verhogen dit ieder jaar tot 850 in 2025.

 

Inzet loonkostensubsidie

Loonkostensubsidie (LKS) is effectief om meer mensen aan de slag te helpen. Met de subsidie krijgt een werkgever compensatie voor een beperkte arbeidsproductiviteit. Vaker inzetten van deze subsidie biedt meer kwetsbare werkzoekenden een kans op duurzaam werk. Inspanningen richten zich op plaatsing bij zowel bij werkgevers in de stad als bij de gemeentelijke organisatie. Onze ambitie is heel fors: eind 2025 moeten 2.100 Rotterdammers een LKS-baan hebben (eind 2021 waren dat er 928).  Eind augustus hebben 1.128 Rotterdammers een LKS-baan. We liggen daarmee op koers om de doelstelling van dit jaar (1.200) te realiseren. 

 

Monitor tweede tertaal 2022 Werk en Inkomen

Voor meer informatie over de voortgang in het programma Werk en Inkomen wordt verwezen naar de tertaalmonitor die op 18 oktober wordt gepubliceerd. 

Programma Zorg, welzijn en wijkteams

Nieuw Rotterdams Welzijn

Begin 2021 is door de Raad het beleidsplan Heel de Stad vastgesteld. Aan de hand van dit kader is in februari van 2022 overgegaan tot de definitieve gunning van het welzijnswerk in de 14 gebieden van Rotterdam, De nieuwe opdracht, met een looptijd van 5 jaar en 7 maanden met de mogelijkheid deze 2 keer met 2 jaar te verlengen, is gestart op 1 juni 2022. De periode vanaf de gunning tot 1 juni is gebruikt voor de implementatie van de welzijnsopdracht.

De welzijnsopdracht die in het kader van het Nieuw Rotterdams Welzijn in 2018 is gestart, is op 31 mei 2022 beëindigd. 
De eindverantwoordingen worden door de welzijnspartijen vóór 1 september ingediend. Deze worden beoordeeld en op basis daarvan kunnen de opdrachten worden afgerond.

Eind 2021 is begonnen met een evaluatie van de huisbezoeken 75+. De uitkomsten van de evaluatie (Q2 van 2022) zijn betrokken  bij de verdere doorontwikkeling van de huisbezoeken. Zo zullen de gesprekken aan de voordeur, die ontwikkeld zijn tijdens de coronacrises, onderdeel uit blijven maken van dienstverlening in het kader van de aanpak van eenzaamheid. Ook is op basis van de evaluatie de vragenlijst omgebouwd tot een topiclijst. Dit ook mede op basis van een motie die hierover door de Raad is aangenomen.

Voorkomen, signaleren en oplossen van huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel geweld

De basis voor het beleid is het beleidskader Bouwen aan een toekomst zonder geweld. Dat is de Rotterdamse aanpak om huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel geweld terug te dringen.

Voor het Rotterdamse Verandertraject Huiselijk geweld dat startte in 2021 is in 2022 een inkooptraject ingezet voor tweedelijnshulp bij huiselijk geweld en kindermishandeling. Om snel de eerste hulp te kunnen bieden is een startarrangement in ontwikkeling. Dat biedt ook ondersteuning bij het opstellen van de probleemanalyse en het ondersteuningsplan.
Een ander onderdeel van het Verandertraject is de pilot Vrouwenopvang-plus. Deze pilot is gericht op een snellere toegang tot de crisisopvang huiselijk geweld en op uitbreiding van het opvang- en hulpverleningsaanbod voor slachtoffers. De bevindingen van de pilot spelen een rol bij het inkooptraject. Verder is er inzet op een betere hulp aan plegers van huiselijk geweld en komt er opvang voor kwetsbare plegers aan wie een tijdelijk huisverbod is opgelegd. 

Filomena, het Centrum huiselijk geweld en kindermishandeling, is tijdelijk in het GGD-gebouw gehuisvest. Hiermee is de nauwe samenwerking met het Centrum seksueel geweld 16+ bestendigd. Er is een nieuwe locatie gevonden vlakbij het Erasmus MC. Dit leidt ook tot een betere samenwerking met het Centrum seksueel geweld 16-. De verwachting is dat de verhuizing nog in 2022 plaatsvindt. 

Verder heeft Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond in opdracht van de gemeente ‘Ervaring in huis’ opgericht. Dit is een netwerk van ervaringsdeskundigen. In het eerste kwartaal van 2022 is het netwerk ingezet om voormalige slachtoffers en plegers een stem te geven in de beleidsontwikkeling en de activiteiten van het actieprogramma. 

In het beleidskader is er veel aandacht voor preventie. Stappen zijn gezet in het plan Complexe scheidingen, zoals de realisatie van het informatieloket Ouders & Scheiding, en in het plan Preventie. Dat is een plan van aanpak voor een betere preventie van huiselijk geweld en kindermishandeling. In het eerste kwartaal van 2022 zijn bijeenkomsten georganiseerd voor deskundigheidsbevordering.

Tijdens de coronamaatregelen was er veel aandacht voor huiselijk geweld en kindermishandeling. Nu de maatregelen bijna volledig zijn opgeheven, monitort de gemeente wat dit betekent voor het signaleren van en hulp bieden bij huiselijk geweld en kindermishandeling. De chatfunctie die Veilig Thuis in mei van 2020 is gestart, loopt goed en is blijvend. De gemeente heeft in het eerste kwartaal van 2022 SIM-kaarten gegeven aan kwetsbare vrouwen, zodat ze laagdrempelig via internet hulp kunnen zoeken.

Programma Drug & Alcohol 2019-2022

Het programma Drugs & Alcohol 2019-2022 is het vervolg van het preventieprogramma Drugs & Alcohol II: ‘Blijf Helder’. Dit programma zet succesvolle maatregelen voort en zet waar nodig vernieuwing en verbetering in gang. Terugdringing van middelengebruik onder jongeren is binnen het jeugdbeleid een belangrijke taak, omdat het gebruik de gezondheid, talentonwikkeling en veiligheid van jongeren ondermijnt. De resultaten van de maatregelen uit het programma maakt de gemeente najaar 2022 bekend. Binnen het programma is er ook aandacht voor problematisch gamen, lachgasgebruik en het gebruik van social media.

Wat is gerealiseerd tot augustus 2022: 

Onderwijs:

• Interventies en ouderavonden gericht op voorkoming van alcoholgebruik. Is gerealiseerd op 42 basisscholen (ongeveer 126 klassen; 3150 ll) 
• Helder op School (preventieve interventie Roken, alcohol, drugs en gamen) voor het VO op 42 VO-locaties (3150 ll). 
• Op alle 8 VSO Cluster IV-scholen, alle 7 praktijkonderwijsscholen en alle locaties met een MBO 1-2 niveau is een gezondheidscoach actief voor laagdrempelige begeleiding van studenten, training van personeel en ondersteuning aan, informatie van en lichte hulp voor ouders. 118 jongeren zijn door vroegtijdige signalering individueel begeleid.
• Met de studentenverenigingen, de hogescholen en de EUR heeft de gemeente met Youz een plan van aanpak opgesteld voor het terugdringen van overmatig alcohol-, drugs- en medicijngebruik onder studenten.

Vrije tijd:

• De aanloop bij de drugstestservice is na Corona  flink toegenomen. Tot en met augustus 2022 waren er 2.809 gebruikers die drugs hebben laten testen. De boodschap blijft: ‘Gebruik nooit drugs!’
• Op sportverenigingen is geen inzet gevoerd zolang de coronamaatregelen golden. In najaar 2022 krijgen verenigingen weer nieuw NIX18 materiaal en wordt de naleving onderzocht. In 2023 wordt in nauwe samenwerking met sportverenigingen gestart met een integrale aanpak alcoholpreventie in het kader van NIX18. Onderdeel van deze aanpak is het schenkbeleid van de vereniging, communicatie van leden en ouders en jonge leden en informatie en training voor barvrijwilligers.

Thuis:

• In 66 ouderbijeenkomsten zijn ongeveer 1.075 ouders en opvoeders bereikt. Tijdens de coronatijd waren er webinars over alcohol en lachgas, tabak, waterpijp en cannabis, gamen en social-mediagebruik, en het onderwerp puberbrein en opvoeding.
• Op de ‘Maak je keus’-website staat informatie over middelen en de risico’s van gebruik, en zelftestjes. Site is sinds 2019 189.795 keer bezocht.
• De ‘Puber&Co’-website met informatie voor ouders en docenten is 48.153 keer bezocht.
• Via Open & Alert (ook met aandacht voor LVB) zijn 554 professionals getraind om problematisch gebruik vroegtijdig te kunnen signaleren. 
• Begeleiding van 19 organisaties die werken met jongeren. zodat ze een alcohol- en drugsbeleid binnen hun instelling kunnen realiseren.
• Via doorverwijzingen door Halt en ziekenhuizen zijn 174 jongeren, soms met hun ouders, op gesprek geweest bij de jeugdafdeling verslavingspreventie van Youz.

Herstelaanpak "Rotterdam sterker door jongeren"

Het effect van ‘corona’ op jongeren is nog niet helemaal duidelijk. Recente onderzoeken tonen echter aan dat de invloed van corona groot is. De corona-uitbraak heeft problemen blootgelegd, ook van niet-kwetsbare jongeren. Vanuit de Herstelaanpak ‘Rotterdam. Sterker door jongeren’ werkt de gemeente in 2022 verder aan het herstel. 
In 2021 waren 11 jongerenhubs gerealiseerd. Voor 2022 was het doel om daar vier jongerenhubs aan toe te voegen. Drie daarvan zijn – augustus 2022 - in oprichting, in Feijenoord (Antes Hefhuis), de Agniesebuurt en in IJsselmonde Beverwaard (Huis van de Wijk de Focus). De uitbreiding naar 20 jongerenhubs is een taakstelling binnen de welzijnsopdracht die is gestart in juni 2022. 
In samenwerking met ‘Wijk aan zet’ en Young010 start de gemeente een pilot om de plannen en behoeftes van jongeren mee te nemen in de wijkakkoorden.
Om het effect van de activiteiten te vergroten, is het doel om in nog in 2022 het netwerk van jongeren, organisaties en gemeente dat binnen ‘Rotterdam. Sterker door jongeren’ is ontstaan stevig neer te zetten. 
Vanuit de snelle acties pakt de gemeente door op een duurzaam herstel van en passende dienstverlening aan jongeren. 

Doorbraak aanpak en verscherpt toezicht

De Inspectie Gezondheidzorg en Jeugd (IGJ) kwam in juli 2021 met het rapport ‘Kwetsbare kinderen onvoldoende beschermd’. De IGJ constateerde voor het Rijnmondgebied dat gemeenten, jeugdhulpaanbieders, gecertificeerde instellingen en de gemeenschappelijke regeling jeugdhulp Rijnmond (GRJR) nog onvoldoende resultaat hadden behaald. Er was al wel geregeld dat er voor alle jeugdigen tijdig een jeugdbeschermer was. Het was echter nog niet gelukt om voor alle kinderen die ‘onder een maatregel’ vallen tijdige en passende zorg te realiseren. De norm hiervoor is 3 maanden na de instelling van de maatregel. De IGJ heeft de betrokken instellingen in de regio onder verscherpt toezicht geplaatst. Het Rijk heeft interbestuurlijk toezicht ingesteld op de jeugdhulpregio Rijnmond.

In de tweede helft van 2021 zijn met succes de wachttijden voor jeugdigen met en zonder maatregel teruggedrongen. Begin 2022 heeft de IGJ daarop het verscherpt toezicht beëindigd. De IGJ heeft er vertrouwen in dat de genomen maatregelen tot resultaat leiden. Het interbestuurlijk toezicht door het Rijk liep tot half 2022. De Doorbraakaanpak, specifiek voor jeugdigen met een maatregel, is nu onderdeel van de brede wachttijdaanpak. De Uitvoeringsorganisatie (UO)/GRJR zet deze aanpak voort, samen met instellingen - al dan niet gecertificeerd -, gemeenten en wijkteams. Het streven is om zo snel mogelijk te voldoen aan de norm voor ‘jeugdigen met een maatregel’.
Bij de aanpak spelen verschillende risico’s. Zo vraagt de beschikbaarheid van residentiele hulp extra inspanningen. Daarnaast heeft de aanpak last van de schaarste op de arbeidsmarkt.

Extra middelen jeugdhulp

Voor de jeugdhulp ontvangt Rotterdam in 2022 ruim € 62 miljoen extra van het Rijk. Dit is inclusief geld voor de 4 SPUKS. Dit zijn doeluitkeringen van het Rijk voor specifieke onderdelen van de jeugdhulp (onder andere crisiszorg en jeugdhulp plus). De extra middelen zijn bedoeld voor beleidsintensiveringen, maar daarnaast is een aanzienlijk deel toegevoegd aan de bestemmingsreserve.

De projecten die met het extra geld zijn gestart, sluiten aan bij het programma ‘Heel de Stad’. De wijkteams zijn uitgebreid met 12 fte om in Rotterdam de wachttijden aan te pakken. Daarnaast introduceren de wijkteams intensieve vrijwillige hulpverlening, met verzoek tot onderzoek bij de jeugdbeschermingstafel. 
Een andere intensivering is de integratie van de manier van werken van Moeders van Rotterdam in de werkwijze van de wijkteams. Voor de pilot ‘Nazorg na detentie’ is de inzet van extra jeugdigencoaches ingekocht. De verwachting is dat hierdoor op den duur minder inzet van zware zorg nodig is. Daardoor kan de gemeente de kosten voor de jeugdcoaches terugverdienen. Deze kosten vallen namelijk hoger uit dan was begroot.

De gemeente ziet mentale gezondheid als een beschermende factor. Daarom investeert de gemeente in 2022 in praktijkondersteuners bij huisartsen. Dit is ook voor jeugdigen van belang, omdat zij door corona nog steeds stress ervaren. Door tegelijkertijd de consultatiefunctie van de specialistische geestelijke gezondheidszorg (ggz) te versterken en extra eerstelijns generalistische ggz in te kopen, vergroot de gemeente de veerkracht van jongeren zonder dat de wachtlijsten verder oplopen. De gemeente blijft in 2022 inzetten op vermindering van de wachtlijsten. Het streven is om vanaf 2023, bij de start van de nieuwe contracten, met een schone lei te beginnen. Doel is nog steeds dat de wachttijden niet langer zijn dan de landelijke Treeknorm. Uit de beschikbare cijfers blijken bemoedigende resultaten van de gemeentelijke aanpak.

Informele zorg en ondersteuning

In 2019 en 2020 vond de inkoop en implementatie van een nieuwe stedelijke ondersteuningsstructuur Informele zorg en ondersteuning (IZO) plaats. De verschillende onderdelen hiervan zijn sinds medio 2020 operationeel. Hierdoor staat een stevige structuur met Zorgzaam010, Advies op Maat, Cursussen en Workshops en Mantelfoon. De eerste resultaten zijn goed. Hierover werd uitgebreid gerapporteerd in een voortgangsbrief die in april 2021 uitging. Een nieuwe voortgangsbrief wordt eind september 2022 verzonden . De komende periode wordt besproken met IZO-partijen hoe deze staande structuur te evalueren en als dat nodig is bij te sturen 

Het stedelijke mantelzorgsteunpunt Mantelfoon bestond op 1 mei 2022 twee jaar. De bekendheid van het steunpunt bij mantelzorgers en partners in stad groeit nog steeds gestaag. Het contract is inmiddels verlengd. 

De afgelopen periode is ingezet op  waardering. Zo zijn er  ter waardering van Rotterdamse vrijwilligers die zich hebben ingezet in coronatijd, 6.000 Rotterdampassen beschikbaar gesteld. Voor mantelzorgers was al een Rotterdampas met OV-tegoed beschikbaar. Nu is er een keuzemogelijkheid: of een pas met OV-tegoed of een cadeaubon. 

Naar behoefte passende (langdurige) ondersteuning

In het voorjaar van 2022 is de raadsmonitor welzijn, zorg en jeugdhulp over het jaar 2021 naar de raad verstuurd. Te zien is dat het aantal Rotterdammers met een indicatie voor een Wmo-arrangement met 2% is gestegen wanneer de cijfers voor tweede helft van 2021 wordt vergeleken met die voor de tweede helft van 2020. In de eerstvolgende raadsmonitor worden cijfers over (de eerste helft van) 2022 bekend gemaakt.

Opzoomer mee

Het aantal unieke straten dat deelneemt aan de Opzoomercampagne is tijdens de coronatijd gestegen. Eind 2021 deden ruim 2.200 straten mee aan de verschillende Opzoomer campagnes. Dit aantal stabiliseert zich in 2022. 
Begin 2022 heeft Opzoomer mee een nieuw beleidsplan opgesteld, met de naam Van Onderop gepresenteerd. Daarin presenteert de gemeente de volgende 3 belangrijke voornemens :

• Een vernieuwde programmering van de Opzoomercampagne
• Lief & Leed en Groen & Schoon (twee Rotterdamse speerpunten) verder door ontwikkelen en verdiepen
• Bouwen aan een nieuwe ondersteuningsstructuur voor het Opzoomeren, in samenwerking met de welzijnsaanbieders.

 

Bedrijfsvoering

Huisvesting en Anders Werken

De gevolgen van Anders Werken, het nieuwe werkconcept voor de gemeentelijke organisatie, voor de huisvesting zijn steeds meer zichtbaar. Het Timmerhuis als centrale ontmoetingsplek is in gebruik en inmiddels zijn er 19 van de 30 wijkhubs open.

De gemeente volgt nauwgezet de ontwikkelingen rond COVID-19. Als er aanleiding toe is, neemt de directie maatregelen voor de gebouwen. De coronacrisisorganisatie is nog steeds actief en kan daardoor snel tot actie overgaan.

 

Aantal wijkhubs

Realisatie 31 december 2021: 13
Streefwaarde 2022: 30
Realisatie t/m augustus 2022: 19
 

De zoektocht naar geschikte locaties voor wijkhubs is in 2022 in volle gang. Per september zijn 19 wijkhubs geopend en zijn er 9 wijkhubs in de realisatiefase. Daarnaast lopen er meerdere haalbaarheidsonderzoeken en zoekopdrachten. Het is de bedoeling de wijkhubs uit te bouwen tot volwaardige gemeentelijke dienstverleningsplekken voor de Rotterdammers.

 

HR

Formatie & bezetting

Formatie begroting 2022: 12.307 fte
Formatie 1e herziening 2022: 12.614 fte
Formatie 2e herziening 2022: 12.802 fte

De formatie steeg ten opzichte van de 1e begrotingsherziening 2022 met 188 fte. De groei was er vooral bij Stadsontwikkeling Projectmanagementbureau, hier kwam er 111 fte bij. Maatschappelijke Ontwikkeling was een andere groeier, met 59 fte. De groei was hier het grootst bij Publieke Gezondheid, welzijn en zorg, en bij Sport, onderwijs en cultuur.

Bezetting 31 december 2021: 13.303 fte
Bezetting 1e herziening 2022: 13.660 fte
Bezetting 2e herziening 2022: 13.854 fte

Ten opzichte van de formatie is er bij het samenstellen van de tweede begrotingsherziening een overbezetting van 1.052 fte. Hiervoor is financiële dekking. De grootste overbezetting is zichtbaar bij Maatschappelijke Ontwikkeling (498 fte) en Bestuurs- en concernondersteuning (340 fte). Bij Maatschappelijke Ontwikkeling gaat het om de coronaorganisatie, extra zorgtaken vanwege corona, opvang Oekraïners en het hulpteam toeslagen. Bij Bestuurs- en concernondersteuning gaat het vooral om projectcapaciteit, zoals communicatie, ICT en projectmanagement. De clusters die deze dienstverlening afnemen, financieren deze inzet. Zij financieren ook de inzet van de trainees. De directie Veiligheid kent ook een overbezetting. Dat komt mede doordat de gemeente Rotterdam voor de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond de zogenoemde kassiersfunctie vervult.

 

Arbeidskosten

Percentage inhuur

Realisatie 2021: 18,2 % (11,6% exclusief corona organisatie)
Begroting 2022: 8,5 %
Eerste herziening 2022: 10,0% (8,5% exclusief corona organisatie)
Tweede herziening 2022: 16,8% (9,9% exclusief corona organisatie)

Op de begroting 2022 van de kosten voor externe inhuur is een bijstelling nodig van +€ 102,3 mln. Het leeuwendeel hiervan - +€ 81 mln – is nodig vanwege inzet van personeel op de infectieziektebestrijding: corona, HPV (baarmoederhalskanker) en het apenpokkenvirus. Het Rijk vergoedt deze kosten.

Verzuim

Realisatie 2021: 6,1 %
Streefwaarde 2022: 5,7%
Realisatie 1e herziening 2022: 6,5%
Realisatie 2e herziening 2022: 6,6%

In 2022 was er nog steeds sprake van een stijgende trend in het verzuim, maar de stijging van het verzuim was minder groot dan in mei 2022. De gemeente mag vanwege wettelijke bepalingen geen oorzaken van verzuim registreren. De clusters noemen als oorzaken werkdruk, de balans werk en privé, en corona.

 

Stages

Realisatie 2021: 1.177 stagiaires (waarvan 32,5% op mbo-niveau)
Streefwaarde 2022: 1.042 stagiairs (waarvan 25% op mbo-niveau)
Realisatie 1e herziening 2022: 545 stagiairs (waarvan 30% op mbo-niveau)
Realisatie 2e herziening 2022: 804 stagiairs (waarvan 24% op mbo-niveau)

Rotterdam lag in september 2022 op schema in het halen van de stagedoelstelling.

 

Financiën

Percentage tijdig betaalde facturen

Realisatie 2021: 91%
Realisatie t/m april 2022: 83%
Realisatie t/m juli 2022: 86%
T/m juli 2022 zijn 141.939 facturen betaald.

Het percentage tijdig betaalde facturen tot juli 2022 was 86%. De betalingstermijn is 30 dagen. Te late betalingen zijn meestal het gevolg van disputen over de juistheid van een factuur. In 2022 is dit voornamelijk het geval bij inhuurfacturen voor de coronaorganisatie. Daarnaast was er een storing in de e-facturatie waardoor de afhandeling van meer dan 1.000 facturen vertraging heeft opgelopen.

Informatievoorziening en IT

ICT kosten

Realisatie 2021: € 159 miljoen
Begroting 2022: € 152 miljoen
1e herziening 2022: € 161 miljoen
2e herziening 2022: € 166 miljoen

De prognose van de concernbrede ICT-kosten bedraagt € 166 miljoen. Dit is circa € 5 miljoen hoger dan de prognose bij de 1e Herziening. De hogere kosten worden voornamelijk veroorzaakt door: Cloudkosten in het kader van de Rotterdamse Digitale Infrastructuur (RDI). Hiervoor is dekking in de begroting aanwezig (onttrekking uit de bestemmingsreserve Cloudkosten). En extra kosten voor licenties en accounts die door de Corona-organisatie zijn afgenomen. De begrote ICT-kosten voor 2023 bedragen circa € 157 miljoen. Genoemde bedragen zijn inclusief te activeren arbeidskosten.

 

Volwassenheid Informatiehuishouding

Realisatie t/m april 2022:
% Hybride processen: 12% (norm <20%)
% Gedigitaliseerde processen concern: 27% (norm 45%)
% Geactualiseerde processen concern: 55% (norm 55%)

Realisatie 2e herziening

% Hybride processen: 12% (norm <20%)
% Gedigitaliseerde (primaire) processen (is digitaliseringsgraad): 27% (norm 45%)
% Geactualiseerde processen totaal: 55% (norm 55%)

Om de informatiehuishouding op orde te krijgen is er intern een Volwassenheidsmodel ontwikkeld en maken we de stand van zaken en voortgang met indicatoren inzichtelijk. Hybride processen hebben naast een digitale stroom ook een papierstroom wat dubbele beheerlasten en inefficiëntie met zich meebrengt. Nog niet alle hybride processen zijn in beeld gebracht; dit percentage blijft daarmee voorlopig gelijk.

Alleen gedigitaliseerde processen die zijn vastgelegd in de ‘informatiebeheer-proof documentmanagementsystemen’ Diva en Dwarss zijn gemeten als onderdeel van de digitaliseringsgraad. Geactualiseerde beschreven processen zijn volgens de juiste conventies (in Mavim) vastgelegd op het digitaal Procesplein. Het aandeel geactualiseerde beschreven processen ten opzichte van het totaal aantal geïdentificeerde processen bepaalt mede de volwassenheid informatiehuishouding.

 

ICT Dienstverlening

Realisatie t/m juli 2022:

Aantal accounts: 18.958
% Beschikbaarheid ICT gemiddelde jan t/m juli: 99,7% (norm 99,5%)
ICT-middelen: 15.449 smartphones, 11.777 laptops, 6.536 tablets

Het aantal accounts is gedaald met 1.450.

Het aantal accounts is gedaald vanwege het afschalen van de coronaorganisatie. 

 

Privacy en AVG

Aantal datalekken

Realisatie 2021: 253, waarvan 66 gemeld bij de Autoriteit Persoonsgegevens
Realisatie 1e herziening 2022: 75, waarvan 25 gemeld bij de Autoriteit Persoonsgegevens.
Realisatie 2e herziening 2022: 130, waarvan 41 gemeld bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

Een datalek is een incident waarbij persoonsgegevens in handen – of mogelijk in handen - zijn gekomen van onbevoegden. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren door een verkeerd geadresseerde brief of e-mail. 
Het aantal datalekken lijkt af te nemen. Er zijn ook minder meldingen bij de Autoriteit Persoonsgegevens, mede doordat er steeds meer ervaring is welke zaken de gemeente wel en niet moet melden.

 

Recht van betrokkenen

Realisatie 2021: 327 verzoeken, afhandeling binnen de wettelijke termijn: 34%
Realisatie t/m april 2022: 39 verzoeken, afhandeling binnen de wettelijke termijn: 54%
Realisatie tot 1 augustus 2022: 83 verzoeken, afhandeling binnen de wettelijke termijn: 60%

De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) biedt burgers de mogelijkheid tot inzage in de eigen persoonsgegevens. Het aantal verzoeken daartoe is gedaald sinds 2021. Hiermee is het percentage afhandeling binnen de wettelijke termijn is gestegen van 54% naar 60%. Om de tijdigheid te verbeteren is het proces is in 2022 geëvalueerd met als resultaat vernieuwde procesbeschrijvingen, handleidingen, beslisbomen en werkinstructies.

 

Afhandeling Woo-verzoeken

Realisatie 2021: 368 Wob-verzoeken, afhandeling binnen de wettelijke termijn: 70%
Realisatie 1e herziening 2022: 169 Woo-verzoeken, afhandeling binnen de wettelijke termijn: 84%
Realisatie 2e herziening 2022: 209 Woo-verzoeken, afhandeling binnen de wettelijke termijn: 62%

De gemiddelde afhandeltermijn van Woo verzoeken is in vergelijking met de 1e herziening teruggelopen van 84% naar 62%. De belangrijkste reden hiervoor is dat sinds 1 mei 2022 de Wet Open Overheid van kracht is, waarvoor een maximale afhandeltermijn geldt van 6 weken (i.p.v. 8 weken). De lage(re) tijdigheid is een landelijke trend. Ongeacht het feit dat de termijn voor de afdoening van Woo verzoeken is verkort met 2 weken streven we ernaar om de verzoeken binnen de wettelijke termijn af te handelen, daarom is ook een centrale WOB Unit opgericht om de verzoeken sneller te kunnen afhandelen. Daarnaast wordt met verdere proces optimalisatie d.m.v. automatisering en digitalisering  gewerkt om aan de norm van 6 weken te voldoen.