Begroting 2021 en Tweede Herziening 2020

Met nieuwe energie bouwen aan de stad van morgen

Maatwerkdienstverlening 18- Pagina 90

Maatwerkdienstverlening 18-

Beleidskaders, -monitors en wetgeving

Versterken van next skills en jong leiderschap.

Passende, tijdige en integrale hulp van het lokale wijknetwerk, om het beroep op dure gespecialiseerde jeugdhulp te verminderen (verschuiving van de achterkant naar de voorkant).

Wijkprogrammering is meer en meer sturend voor samenwerking en maatwerk in wijknetwerken.

  • Versterken van next skills en jong leiderschap: de stijgende lijn van investeringen in de sociaal-emotionele vaardigheden van kinderen en jongeren in de stad wordt in 2020 minstens op hetzelfde niveau gehouden. Dit betreft vooral preventieve interventies die effectief zijn om risico’s tegen te gaan, zoals angst, depressie, agressie en probleemgedrag. Daarnaast werkt de gemeente met professionals uit de praktijk en de wetenschap binnen het innovatieplatform Walstroom aan werkende aanpakken op het gebied van next skills en jong leiderschap. Vanwege de coronacrisis heeft Walstroom een informatiepunt opgezet voor leren tijdens en na corona, gericht op de sociaal-emotionele vaardigheden van kinderen omdat deze vaardigheden door de crisis extra onder druk staan: https://www.rotterdam.nl/werken-leren/sociaal-emotioneel-leren/
  • Passende, tijdige en integrale hulp van het lokale wijknetwerk, om het beroep op dure gespecialiseerde jeugdhulp te verminderen (verschuiving van de achterkant naar de voorkant). Hoe doen we dat? In alle gebieden organiseren wij met het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) wijkgerichte bijeenkomsten op het verstevigen van de ketensamenwerking tussen partners die een rol spelen bij het opgroeien en opvoeden van kinderen en jongeren. Deze wijkgerichte bijeenkomsten zijn vanwege de coronamaatregelen in het teken komen te staan van het gezamenlijk (met onderwijs en kinderopvang en peuterspeelzalen) in beeld brengen en houden van de kwetsbare kinderen/gezinnen, deze te voorzien van passende ondersteuning en hulp en zo nodig toe te leiden naar het wijkteam. Daarmee is de focus van de inzet van CJG meer komen te liggen op de kwetsbare kinderen/gezinnen en wordt in de wijken en gebieden maatwerk geleverd op basis van de signalen van CJG professionals en ketenpartners. Een andere doelgroep waar CJG zich nu specifiek op richt is de -9 maanden doelgroep in kader van het programma Stevige Start. De geboortecontactpersonen van CJG halen de contacten met verloskundigen verder aan om samen zo vroeg mogelijk signalen van kwetsbaarheid op te kunnen vangen.
  • Om de samenwerking binnen de wijknetwerken te optimaliseren is in 2019 per gebied een ‘Lokale verbeteragenda’ gemaakt. Omdat de zwaarte van de opgaven en de netwerken per gebied of wijk verschillend zijn is gekozen voor lokaal maatwerk. In het ene gebied is de agenda het verbeteren van op- en afschaling van het wijkteam en in het andere gebied de kennis over vroegsignalering. De contacten en de netwerksamenwerking in de wijken worden met de Wijkprogrammering als de spin-in-het-web steeds steviger. Deze manier van werken wordt meer en meer leidend, bevordert de samenwerking en maakt gedeelde belangen op een gezamenlijke preventie aanpak voor iedereen zichtbaar. De bijeenkomsten van de wijknetwerken worden door de veiligheidsmaatregelen rond de coronacrisis bemoeilijkt. Zoveel mogelijk worden de contacten met de wijknetwerkpartners in de gebieden onderhouden en wordt hun inzet en samenwerking door gebiedsadviseurs Jeugd met MS Teams en andere digitale communicatiemiddelen geïnventariseerd, gecoördineerd en onderling uitgewisseld. Veiligheidsrisico’s in buurten worden in kaart gebracht en waar mogelijk gedeeld. Professionals in wijken zoals het jongerenwerk spelen hierin een belangrijk rol. Het belang van goed partnerschap, presentie en samenwerking in wijken wordt met deze crisis extra onderstreept. De methodiek Wijkprogrammering heeft een sturend effect op de gezamenlijke inzet. De methodiek Wijkprogrammering heeft een sturend effect op de gezamenlijke inzet. De wijknetwerken werken hierdoor met elkaar aan de gestelde doelen/maatschappelijk resultaten, maar ook hier zien we dat er veel creativiteit en extra inzet nodig is om de jeugd te bereiken en te kunnen ondersteunen in deze coronatijd.

Ontwikkelingen 2021-2024

OZA

De aanbesteding OZA tbv inzet Jeugdhulp in het onderwijs is verlengd t/m schooljaar 2021-22. Doelstellingen blijven tot 1 augustus 2022 ongewijzigd.

De komende twee jaar zullen knelpunten in de huidige aanbesteding worden aangepakt. Bij de nieuwe aanbesteding zal in ieder geval worden aangesloten op regionale en lokale ontwikkelingen, zoals de Regiovisie en de herijking Schoolmaatschappelijk werk.

Risico: De bekendheid van OZA is toegenomen. Hiermee neemt ook de vraag het onderwijs toe. Het risico bestaat dat de bestaande budgetten niet toereikend zijn. Om budgetoverschrijdingen tegen te gaan worden afspraken gemaakt met de betrokken partijen.

Corona: De invloed van corona en de daarmee samenhangende overheidsmaatregelen in de periode maart – juli 2020 op het aanbod van OZA wordt bekend in Q3 2020.

 

Jeugdhulp
-    Het Rijk heeft bij de overheveling van taken aan de gemeenten minder geld meegegeven dan er eerder mee was gemoeid. Voor Rotterdam bedroeg de korting op het budget 11% bij Jeugd.
De investeringen in het voorveld (gebiedsgericht werken, subsidie preventiekader, hulp in onderwijs, hulp in wijkteams en bij huisarts) zijn effectief op langere termijn en vragen om voorfinanciering bij een teruglopend rijksbudget. De gemeenten hebben daardoor te maken met oplopende kosten. Bij Jeugdhulp zien we namelijk een stijgend beroep op lichte vormen van jeugdhulp. De vraag naar specialistische jeugdhulp daalt evenwel (nog) niet. We zien dat het budget dat het Rijk beschikbaar stelt voor zorg, welzijn en jeugdhulp onvoldoende meegroeit met deze ontwikkelingen, de groei van cliënten en de hogere uitgaven die hieruit voortkomen.


-    Jeugdwet heeft een brede reikwijdte die niet goed is afgebakend.
Het risico hiervan is dat voor steeds meer vormen van ondersteuning een beroep wordt gedaan op hulp vanuit de gemeente zonder dat er voldoende mogelijkheden zijn dit af te wijzen. Dit geldt ook voor zorg die op een grensvlak zit met andere onderdelen in het zorgstelsel, zoals de Zorgverzekeringswet en de Wet Langdurige Zorg. We zien dat de verschuiving tussen zorgdomeinen in het stelsel anders uitpakt dan gedacht en dat de kosten en baten op verschillende plekken vallen.


-    Bij Jeugdhulp en een aantal andere zorgketens is er de urgentie en noodzaak voor betere samenwerking.
Dit is niet alleen nodig om tijdig passende zorg en ondersteuning aan cliënten te bieden. Het is ook nodig om deze met elkaar te kunnen (blijven) organiseren. Bijvoorbeeld omdat er personele krapte is in de zorg. Deze krapte werkt ook door in de cao’s die afgesloten worden en in de kosten van de zorg die de gemeente inkoopt.

Wat willen we bereiken

Effect indicatoren

Jeugdhulp

Preventie

Wat gaan we daar voor doen

Prestatie indicatoren

Jeugdhulp

Preventie

Effectindicatoren 201820192020202120222023
Doelrealisatie Jeugdhulp* Streefwaarde   In ontwikkeling
Realisatie    
Uitval Jeugdhulp** Streefwaarde   In ontwikkeling
Realisatie    

* Regionaal is aangesloten op de landelijke outcome indicatoren voor het meten van outcome. Deze indicatoren en de levering hier van zijn nog in ontwikkeling. Het betreft de volgende indicatoren:

  1. Reden beëindiging jeugdhulp
  2. Cliënttevredenheid
  3. Doelrealisatie
    1. De mate waarin cliënten na jeugdhulp zonder hulp verder kunnen;
    2. De mate waarin er na beëindiging van de jeugdhulp geen nieuwe start hulp is;
    3. De mate waarin er sprake is van afname problematiek / toename zelfredzaamheid / toename participatie;
    4. De mate waarin de overeengekomen doelen zijn gerealiseerd.

Recent zijn de indicatoren 1 t/m 3.2 uitgevraagd voor de regionaal ingekochte specialistische jeugdhulp in het jaar 2019. De respons was nog onvoldoende om over te rapporteren. Dit is in lijn met de landelijke trend: CBS heeft in 2019 een vergelijkbare uitvraag gedaan, de respons was zeer laag. Er wordt regionaal gestuurd op een betere registratie en levering van deze indicatoren. Lopende 2020 is er een toename in registraties te zien. De GRJR is in gesprek met aanbieders over kwantiteit en kwaliteit van deze gegevens.

** De indicatoren 3.3 en 3.4 zijn nog niet opgenomen in het landelijk protocol beleidsinformatie Jeugd omdat de ontwikkeling van deze indicatoren op landelijk niveau nog niet is afgerond. Deze indicatoren zijn om die reden nog niet uitgevraagd.

 

 
Prestatie-indicatoren 20192020202120222023
Aantal huisartsen met een POH GGZ* Streefwaarde 15 25 35 40  
Realisatie 20        

Toelichting indicatoren

* 2020 - Door het coronavirus worden huisartsen minder bezocht, het is denkbaar dat de inzet van POH daardoor ook lager is dan we hadden verwacht en begroot.

Wat kost het

Overzicht van baten en lasten Maatwerkdienstverlening 18-Realisatie 2019Begroting
2020 (2e Herz.)
Begroting
2021
Raming
2022
Raming
2023
Raming
2024
Baten exclusief reserves933.44620117.25017.25017.250

Bijdragen rijk en medeoverheden 93 3.446 201 17.250 17.250 17.250
Overige opbrengsten derden 0 0 0 0 0 0
Lasten exclusief reserves45.06149.55053.46561.45060.01859.448

Apparaatslasten 606 1.366 1.437 1.433 1.433 1.433
Inhuur 158 29 0 0 0 0
Overige apparaatslasten 19 16 28 28 28 28
Personeel 429 1.320 1.409 1.404 1.404 1.404
Intern resultaat 811 470 441 441 441 441
Intern resultaat 811 470 441 441 441 441
Programmalasten 43.644 47.715 51.587 59.576 58.145 57.575
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 3.817 5.153 8.446 25.778 23.066 22.496
Overige programmalasten 66 0 0 0 0 0
Sociale uitkeringen 33.969 36.053 36.541 28.047 29.328 29.328
Subsidies en inkomensoverdrachten 5.792 6.510 6.600 5.751 5.751 5.751
Saldo voor vpb en reserveringen -44.968 -46.104 -53.264 -44.200 -42.768 -42.198
Saldo voor reserveringen -44.968 -46.104 -53.264 -44.200 -42.768 -42.198
Reserves-12.004-2.7390000

Onttrekking reserves 2.996 1.644 0 0 0 0
Toevoeging reserves 15.000 4.384 0 0 0 0
Saldo -56.972 -48.843 -53.264 -44.200 -42.768 -42.198

Financiële bijstellingen

2e HerzieningBegroting 2021
Bijstellingen Maatwerkdienstverlening 18-Begroting 2020Begroting 2021Raming
2022
Raming
2023
Raming
2024
Eerste Herziening 2020 -47.570 -47.224 -47.585 -45.080 -45.080
Bijstellingen Tweede Herziening 2020 / Begroting 2021 -1.274 -6.040 3.385 2.312 2.882
continueren intensivering onderwijszorgarrangementen Intensiveringen 0 0 0 -1.140 -570
Concernbrede lagere overige arbeidskosten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 4 0 0 0 0
Extra kosten Jeugd als gevolg van Corona Ramingsbijstellingen onvermijdelijk -4.467 0 0 0 0
Stelpost compensatie extra kosten Jeugd als gevolg van Corona Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 2.852 0 0 0 0
Stijgende zorgvraag Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 -9.171 -4.290 -7.379 -11.129
Bestemmingsreserve Tweedelijns WMO en Jeugdhulp Reserves -363 0 0 0 0
Mutatie compensatieregeling Voogdij 18+ Taakmutaties -49 0 0 0 0
Mutatie rijksbijdrage Kinderen in een AZC Taakmutaties 0 -3 -3 -3 -3
Mutatie Voogdij 18+ Taakmutaties -1.100 5.128 5.128 5.128 5.128
Technische wijzigingen Technische wijzigingen 1.849 -1.994 2.550 5.706 9.456
Begroting na wijzigingen -48.843 -53.264 -44.200 -42.768 -42.198

Toelichting financiële bijstellingen

Continueren intensivering onderwijszorgarrangementen

In het huidig College-akkoord staat een intensivering op de onderwijszorgarrangementen. Deze intensiveringen kunnen per 2023 niet teruggedraaid worden: Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het bieden van begeleiding en begeleidende verzorging, ook tijdens onderwijsuren. Het is voor scholen erg onwenselijk om de individuele zorgverleners allemaal in de klas te hebben. De minister heeft gemeenten opgedragen om Jeugdhulp en Onderwijs beter op elkaar te laten aansluiten. Rotterdam vult dit in met de onderwijszorgarrangementen (OZA's). De OZA's zorgen ervoor dat de werkdruk voor leraren afneemt en vormt zo ook een instrument in het bestrijden van het lerarentekort.

 

Concernbrede lagere overige arbeidskosten

Vanwege corona wordt er in 2020 minder gebruik gemaakt van het budget voor opleidingen, reizen en catering. De begroting is hierop aangepast.

 

Extra kosten Jeugd als gevolg van Corona

Het om extra kosten zorgaanbieders, die in de coronaperiode zijn doorbetaald, zonder mogelijkheid tot levering van opbouwende hulp (alleen noodzakelijke hulp om situatie niet te verslechteren). De extra kosten worden geschat op € 12,1 mln. Het Rijk heeft (in de 1e tranche) slechts € 1,6 mln compensatie toegezegd. Hoewel ingezet wordt op compensatie van € 12,1 mln, wordt voorzichtigheidshalve een lager bedrag voor coronacompensatie opgevoerd; in totaal € 4,5 mln. Hiervan word € 2,9 mln als stelpost opgenomen (zie kopje hieronder).

 

Stelpost compensatie extra kosten Jeugd als gevolg van Corona

Vanuit het Rijk worden gemeenten op verschillende vlakken gecompenseerd voor minder inkomsten of hogere lasten als gevolg van de coronacrisis. Twee compensatiepakketten zijn bekend gemaakt en in deze begroting verwerkt, vooruitlopend op de septembercirculaire van het gemeentefonds. Op een aantal vlakken waar als gevolg van de coronacrisis hogere lasten zijn begroot, wordt nog aanvullende compensatie verwacht bovenop deze pakketten. Om op dit moment de begroting niet onnodig te belasten zijn hiervoor enkele stelposten opgenomen die te zijner tijd worden verrekend met de daadwerkelijk ontvangen compensatie. Eventuele verschillen worden bij het eerstvolgende P&C-product verwerkt.

 

Stijgende zorgvraag
Met de groei van de Rotterdamse bevolking en de toenemende vergrijzing stijgen ook de zorguitgaven. Dit werkt door in de accressen die het Rijk jaarlijks ter beschikking stelt. De gemeente stelt voor 2021 in totaal € 67,6 mln beschikbaar om aan de stijgende zorguitgaven te kunnen voldoen. De € 67,6 mln wordt verdeeld over verschillende programma’s en taakvelden. Voor het taakveld Maatwerkdienstverlening 18- komt er € 9,2 mln bij.

Vanaf 2022 geeft de volume-indexatie - groei Rotterdamse bevolking - een stijging van € 4,3 mln in 2022 tot € 11,1 mln vanaf 2024.

 

Bestemmingsreserve Tweedelijns WMO en Jeugdhulp

Het niet gedekte tekort voor 2020 voor jeugdhulp lokaal is € 6,1 mln. Hierin zit € 4,5 mln coronakosten. Verwachting is dat het Rijk deze financiële gevolgen van de uitbraak van het coronavirus compenseert. Uit de bestemmingsreserve moet dan nog € 1,6 mln worden gedekt.

De kosten van jeugdhulp lokaal betreffen twee taakvelden: maatwerkdienstverlening 18- en wijkteams. Het overschot van € 363 op taakveld wijkteams en Wmo-loketten wordt ingezet voor een deel van de dekking van het tekort op taakveld maatwerkdienstverlening 18-. 

 

Mutatie compensatieregeling Voogdij 18+

Het Rijk had voor eerdere jaren meer geld beschikbaar dan de werkelijk toegekende compensatie voor voogdij 18+. Van het op deze wijze beschikbaar gekomen bedrag ontvangt Rotterdam een deel.

 

Mutatie Rijksbijdrage kinderen in een AZC

Vanuit het Gemeentefonds wordt hiervoor meer ontvangen.

 

Mutatie Voogdij 18+

De invoering van het nieuwe woonplaatsbeginsel is met een jaar uitgesteld naar januari 2022. Daarom wordt het budget van deze compensatieregeling nog verdeeld op basis van historisch zorggebruik. Dit pakt voor 2020 gunstig uit – meer budget – en vanaf 2021 ongunstig – minder budget.

Na invoering van het woonplaatsbeginsel in 2022 kan het budget voor voogdij/18+ objectief verdeeld worden en is overheveling naar de algemene uitkering van het gemeentefonds voorzien. Toepassing van het woonplaatsbeginsel heeft overigens nadelige financiële gevolgen voor de gemeente Rotterdam.
 

Technische wijzigingen

In taakveld maatwerkdienstverlening 18- zijn er diverse technische wijzigingen geweest. Direct achter de technische wijziging is het effect op het saldo weergegeven. De wijzigingen zijn:

  • Budgetten zijn vanaf 2021 gestegen vanwege indexering budgetten, onder andere met de Overheidsbijdrage in de Arbeidskostenontwikkeling (OVA). Dit levert ruimte op van € 1,2 mln. Verwachting is dat het Rijk voor € 883 de gemeente compenseert (via het gemeentefonds). Deze compensatie kan nu nog niet in de begroting worden verwerkt (2021: - € 1,2 mln + € 883 = - € 352)

  • Verhoging inzet domein jeugd: De Gemeenschappelijke Regeling Jeugdhulp Rijnmond (GR JR) heeft een groot aantal ambities op het gebied van Jeugd geformuleerd. De uitvoeringsorganisatie van de GR JR – onderdeel van de apparaatslasten van de gemeente Rotterdam - geeft hieraan uitwerking. De GR JR heeft voor tijdelijke capaciteitsuitbreiding extra geld beschikbaar gesteld (2020: € 608)

  • De stijging van het gemeentefonds is ingezet voor tekorten bij de Gemeenschappelijke Regeling Jeugdhulp Rijnmond (GR JR) op taakveld geëscaleerde zorg (2020: € 1,1 mln; 2021: € 979)

  • De bijdrage van de GR JR voor de uitvoeringsorganisatie is in 2021 verhoogd met € 2,0 mln; vanaf 2022 structureel € 1.9 mln.

  • Wijzigingen in personeel hebben geleid tot een verschuiving tussen taakvelden (2020: € 88; 2021: - € 773).

Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving

Beleidskaders

Beleidsmonitor

Wet- en regelgeving

Omschrijving taakveld

Elke jonge Rotterdammer moet gezond, veilig en kansrijk kunnen opgroeien. Dit doen we door stevige preventie in te zetten: gericht op de meest relevante factoren (beschermende factoren en risicofactoren) die bijdragen aan een kansrijke, veilige en gezonde ontwikkeling van jeugdigen. Met het beleidskader Jeugd ‘Rotterdam Groeit’ zetten we in op het voorkomen van problematiek en het versterken van perspectief. We stimuleren jonge Rotterdammers daarom mee te doen in de stad, bieden lichte ondersteuning als dat zelfstandig of als gezin niet voldoende lukt en wanneer de omgeving dat zelf niet kan bieden. Als het noodzakelijk is, zetten we jeugdhulp in. Vormen van jeugdhulp die onder dit taakveld vallen zijn doelgroepenvervoer jeugd, jeugdhulp in gezinsarrangementen, PGB Jeugd, Kinderopvang Sociaal Medische Indicatie en Onderwijs Zorg arrangementen.

Tegelijkertijd scheppen we de juiste voorwaarden voor jeugdigen waarmee het wel goed gaat, zodat zij zich nog beter kunnen ontwikkelen.