Begroting 2021 en Tweede Herziening 2020

Met nieuwe energie bouwen aan de stad van morgen

Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie Pagina 40

Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie

Beleidskaders, -monitors en wetgeving

Het cultureel klimaat versterken.

De cultuurdeelname door Rotterdammers verhogen.

Sinds half maart verkeert de cultuursector als gevolg van Covid-19 in zwaar weer. De culturele instellingen zijn tot 1 juni gesloten geweest en hebben sindsdien te maken met een groot aantal beperkingen en maatregelen, festivals en evenementen zijn sinds 1 juli onder strikte voorwaarden toegestaan, clubs en discotheken mogen tot 1 september nog helemaal niet heropenen. Zelfstandigen in de sector (kunstenaars, muzikanten, dansers, maar ook de mensen achter de schermen als technici, decorbouwers, cateraars) zagen hun inkomsten vrijwel volledig wegvallen.

Als gevolg van de 1,5-metermaatregel en de capaciteitsbeperkingen voor podia zullen de meerjarig gesubsidieerde culturele instellingen hun prestatieafspraken in 2020 niet kunnen realiseren. Hoewel de gemeente subsidies aan meerjarig gesubsidieerde instellingen continueert en uitstel heeft verleend voor het betalen van huur en gemeentelijke heffingen, is de financiële schade voor de sector door het wegvallen van publieksinkomsten enorm. Het totale financiële probleem bij de meerjarig gesubsidieerde instellingen wordt begroot op € 16,2 mln voor geheel 2020. Om te voorkomen dat belangrijke culturele organisaties door de coronacrisis verdwijnen heeft de gemeente in juli 2020 een noodfonds gevormd voor meerjarig gesubsidieerde instellingen waarvoor faillissement in de komende maanden dreigt. Het fonds heeft een looptijd tot 1 september 2020 en wordt mogelijk gecontinueerd tot het eind van 2020.

Omdat gemeenten deze lasten niet alleen kunnen dragen, hebben de vier grote steden een beroep gedaan op het Rijk om hen te steunen bij de instandhouding van de culturele sector. Dit heeft onder meer geleid tot steunmaatregelen voor de cultuursector tot een bedrag van € 300 mln door het ministerie van OCW en een extra bijdrage voor cultuur in het gemeentefonds van € 60 mln. Rotterdamse instellingen hebben een bedrag van 9,9 mln uitgekeerd gekregen, uit het gemeentefonds ontving Rotterdam een extra bedrag voor cultuur van € 3,1 mln.

Scholen zijn tot 11 mei gesloten geweest. Als gevolg daarvan hebben cultuureducatieprogramma’s ook stilgelegen. Het is nog onduidelijk of de tijdelijke sluiting van de scholen naar aanleiding van Covid-19 invloed heeft op de college-indicator in 2020.

De gevolgen van COVID-19 zullen naar verwachting nog lange tijd doorwerken in de cultuursector. De verwachting is dat de activiteiten in ieder geval in de eerste helft van 2021 maar mondjesmaat herstart kunnen worden.

Ontwikkelingen 2021-2024

Rotterdamse Cultuurvisie
In de Rotterdamse Cultuurvisie; Cultuur ondersteunt de veranderingen in de stad geeft de gemeente de uitgangspunten aan voor het cultuurbeleid op langere termijn. Centraal in het beleid staan inclusiviteit, innovatie en interconnectiviteit. Rotterdam staat voor een culturele sector waarin voor iedere Rotterdammer zonder onderscheid een plek is, als bezoeker, als personeel of als maker. Nieuw aanbod en nieuwe genres krijgen de ruimte. Intensieve samenwerking en wederzijdse verbondenheid zijn kernbegrippen. De thema’s voor het cultuurbeleid voor de langere termijn zijn leidend in de beleidsnota’s, -kaders en -regelingen op het gebied van cultuur in de komende jaren, zoals het beleidskader voor de Bibliotheek, het architectuurbeleid, de popvisie, het Cultuurplan en de regelingen voor projectsubsidies. 

 

Cultuurplan 2021-2024

Met het Cultuurplan ligt vast welke culturele organisaties in de jaren 2021-2024 kunnen rekenen op een jaarlijkse subsidie van de gemeente. Naast de artistieke betekenis van de aanvragers is hun bijdrage aan de drie beleidsspeerpunten inclusiviteit, innovatie en interconnectiviteit een belangrijk criterium bij de beoordeling van hun plannen voor de periode 2021-2024. De Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur (RRKC) bracht in juni 2020 advies uit aan het college van B&W over de cultuurplanaanvragen. Op basis hiervan heeft het college in september 2020 het verdelingsvoorstel vastgesteld. Dit voorstel wordt eind november 2020 aan de gemeenteraad voor definitieve besluitvorming voorgelegd.

 

Kunst en Cultuur in de gebieden
In 2019 is op Zuid en in Delfshaven gestart met het programma Stadscultuur. Het programma heeft tot doel in verschillende gebieden in Rotterdam waar cultuurparticipatie relatief laag is, culturele activiteiten te ontwikkelen die aansluiten bij de kenmerken van het gebied en de interesses van de bewoners van het gebied. In het kader van de regiodeal voor het Nationaal Programma Rotterdam-Zuid loopt een cultuurprogramma op Zuid gericht op cultureel talent en de vergroting van het cultuuraanbod in het gebied. De regiodeal wordt gezamenlijk bekostigd door Rijk en Rotterdam gezamenlijk. 

Om laagdrempelige gebiedsgerichte culturele activiteiten en evenementen te stimuleren start per 2021 de subsidieregeling Lokale Culturele Programmering. LCP-coördinatoren verzorgen op basis van deze subsidieregeling de culturele programmering in elk van de veertien gebieden.

Wat willen we bereiken

Het cultureel klimaat versterken

De cultuurdeelname door Rotterdammers verhogen

Wat gaan we daar voor doen

Prestatie indicatoren

Het cultureel klimaat versterken

De cultuurdeelname door Rotterdammers verhogen

Prestatie-indicatoren 201820192020202120222023
In 2022 is dertig procent van de basisscholen een of meer niveaus gestegen in het Rotterdamse Cultuureducatie Model*. Streefwaarde N.v.t. 15% 22% 28% 30%  
Realisatie N.v.t. 18%        
* Bij deze streefgetallen dient aangemerkt te worden dat ze mede afhankelijk zijn van landelijke subsidieregelingen en dat een van deze regelingen per 2021 afloopt. De regeling wordt verlengd maar onzeker is nog hoe die eruit gaat zien. Ook de wijze waarop de dagprogrammering op Zuid wordt ingericht en aangestuurd vanuit de afdeling Onderwijs zal invloed hebben op het behalen van de streefgetallen.
In het Coalitieakkoord 2018-2022 is opgenomen dat de gemeente wil dat alle kinderen cultuureducatie krijgen. Omdat cultuureducatie opgenomen is in de kerndoelen en eindtermen van het onderwijs, heeft de gemeente deze indicator geformuleerd. Deze stijging toont aan dat de kwaliteit van cultuureducatie is gestegen en dat cultuureducatie in toenemende mate duurzaam geborgd is in het Rotterdamse basisonderwijs, een noodzakelijkheid voor goede cultuureducatie voor alle Rotterdamse kinderen.

Wat kost het

Overzicht van baten en lasten Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatieRealisatie 2019Begroting
2020 (2e Herz.)
Begroting
2021
Raming
2022
Raming
2023
Raming
2024
Baten exclusief reserves554905872172172172

Bijdragen rijk en medeoverheden 521 800 700 0 0 0
Overige opbrengsten derden 33 105 172 172 172 172
Overige baten 0 0 0 0 0 0
Lasten exclusief reserves78.47897.27397.39786.69085.80185.973

Apparaatslasten 2.304 2.487 2.524 2.519 2.336 2.336
Inhuur 37 117 118 118 118 118
Overige apparaatslasten 62 65 68 68 129 129
Personeel 2.205 2.305 2.338 2.333 2.089 2.089
Intern resultaat -690 -501 -579 -529 -429 -429
Intern resultaat -690 -501 -579 -529 -429 -429
Programmalasten 76.864 95.287 95.452 84.700 83.895 84.067
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 845 8.698 7.380 680 327 327
Kapitaallasten 0 0 0 0 0 0
Overige programmalasten 68 93 94 94 94 94
Subsidies en inkomensoverdrachten 75.951 86.495 87.978 83.927 83.474 83.645
Saldo voor vpb en reserveringen -77.924 -96.367 -96.525 -86.518 -85.628 -85.800
Saldo voor reserveringen -77.924 -96.367 -96.525 -86.518 -85.628 -85.800
Reserves-593-6.7006.700000

Onttrekking reserves 308 7.050 6.700 0 0 0
Toevoeging reserves 900 13.750 0 0 0 0
Vrijval reserves 0 0 0 0 0 0
Saldo -78.517 -103.067 -89.825 -86.518 -85.628 -85.800

Financiële bijstellingen

2e HerzieningBegroting 2021
Bijstellingen Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatieBegroting 2020Begroting 2021Raming
2022
Raming
2023
Raming
2024
Eerste Herziening 2020 -107.145 -79.092 -78.502 -77.621 -77.621
Bijstellingen Tweede Herziening 2020 / Begroting 2021 4.078 -10.733 -8.016 -8.008 -8.180
Ombuigingsvoorstellen Onderwijs Bezuinigingen/taakstellingen 0 0 0 0 0
Cultuurplan 2021-2024 Intensiveringen 0 -5.000 -5.000 -5.000 -5.000
Olympisch kwalificatie toernooi Waterpolo Kasschuiven 200 -200 0 0 0
Concernbrede lagere overige arbeidskosten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 5 0 0 0 0
Frictiekosten Cultuurplan Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 -3.000 0 0 0
Huisvesting Baroeg Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 0 0 0 -170
Onderbesteding Evenementen Cultuur Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 300 0 0 0 0
Onderbesteding subsidiebudgetten Cultuur Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 300 0 0 0 0
Theater Zuidplein en de Doelen Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 -2.080 -2.080 -2.080 -2.080
Bestemmingsreserve Evenementenfonds Reserves 0 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Herstelmaatregelen Corona korte termijn Reserves 100 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Noodfonds Reserves 3.150 0 0 0 0
Regio Deal Rotterdam Zuid Taakmutaties 0 500 0 0 0
Technische wijzigingen Technische wijzigingen 22 -953 -936 -928 -930
Begroting na wijzigingen -103.067 -89.825 -86.518 -85.628 -85.800

Toelichting financiële bijstellingen

Ombuigingsvoorstellen Onderwijs
Vanwege de ombuigingen op Onderwijs wordt met ingang van 2022 minder budget beschikbaar gesteld voor het programma Ieder Kind een Instrument.

 

Cultuurplan 2021-2024
Om het culturele voorzieningenniveau te laten meegroeien met de groei van de stad en meerjarig gesubsidieerde culturele instellingen in staat te stellen te voldoen aan fair pay, is aan het Cultuurplan 2021-2024 jaarlijks € 5 mln toegevoegd.

 

Olympisch kwalificatie toernooi Waterpolo
Door de coronamaatregelen kan het Olympisch Kwalificatie Toernooi (OKT) waterpolo voor mannen in 2020 niet doorgaan. Het evenement is verplaatst naar 2021. Het voor het evenement beschikbare subsidiebudget wordt overgeheveld van 2020 naar 2021.

 

Concernbrede lagere overige arbeidskosten
Vanwege corona wordt er in 2020 minder gebruik gemaakt van het budget voor opleidingen, reizen en catering. De begroting is hierop aangepast.

 

Frictiekosten Cultuurplan
Voor organisaties die als gevolg van het Cultuurplan 2021-2024 minder, of geen subsidie meer ontvangen, is een budget voor frictiekosten gecreëerd.

 

Huisvesting Baroeg
Door noodzakelijke verbouwing van het pand waarin Baroeg is gehuisvest, ontstaat een hogere huur. De kosten hiervan waren nog niet in de begroting vanaf het jaar 2024 verwerkt.

 

Onderbesteding Evenementen Cultuur
Door de coronacrisis gaat een aantal jaarlijks terugkerende, gesubsidieerde evenementen in 2020 niet door. Daardoor kan het subsidiebudget voor evenementen in 2020 worden verlaagd.

 

Onderbesteding subsidiebudgetten Cultuur
Door de coronamaatregelen en het feit dat budget achteraf voor slechts een deel van het jaar benodigd was, is er in 2020 sprake van onderbesteding op een aantal subsidiebudgetten.

 

Theater Zuidplein en de Doelen
De huisvestingslasten voor theater Zuidplein en de Doelen zijn door noodzakelijke investeringen toegenomen. Daarvoor is jaarlijks een bedrag van € 2,1 mln benodigd.

 

Bestemmingsreserve Evenementenfonds
Voor de organisatie van het Eurovisie Songfestival in 2021 wordt een bedrag van € 6,7 mln onttrokken aan de bestemmingsreserve Evenementenfonds.

 

Bestemmingsreserve Herstelmaatregelen Corona korte termijn

Om subsidie te kunnen verstrekken aan Rotterdam Partners voor Recovery Leisure, wordt zowel programmabudget (€ 100) als dekking vanuit de bestemmingsreserve Herstelmaatregelen corona (€ 400) overgeheveld vanuit taakveld Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie, naar het taakveld Economische promotie.

 

Bestemmingsreserve Noodfonds
Bij de eerste herziening 2020 is een reserve gevormd voor de gevolgen van de coronamaatregelen voor Sport-, Cultuur- en organisaties op het gebied van "Sociaal ondernemerschap". Het toen gereserveerde bedrag is nu herverdeeld over de taakvelden die hiermee in verband staan. Ook wordt nu aan de reserve onttrokken zodat hiermee uitvoering kan worden gegeven aan de subsidieregeling voor noodsteun.

 

Regiodeal Rotterdam Zuid
Het Rijk heeft aangegeven dat de middelen voor de Regiodeal Rotterdam Zuid niet meer via het Gemeentefonds worden uitbetaald, maar via een specifieke uitkering. Dit heeft aanpassing van de presentatie in de begroting tot gevolg. De Rijksbaten worden nu begroot op de programma’s waar ook de uitgaven worden verantwoord. Ook zijn de hieraan gekoppelde reservemutaties op de bestemmingsreserve Regiodeal Cultuur teruggedraaid.

 

Technische wijzigingen
In het taakveld Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie zijn er diverse technische wijzigingen. Direct achter de technische wijziging is het effect op het saldo weergegeven. De grootste wijziging betreft de indexering 2021 en verder. De budgetten zijn vanaf het jaar 2021 geactualiseerd naar het prijspeil 2021 (-€ 964 in 2021 tot -€ 943 in 2024). Nadere informatie hierover is opgenomen bij Grondslagen. Daarnaast hebben diverse kleine technische wijzigingen plaats gevonden (€ 22 in 2020, € 11 in 2021 tot € 13 in 2024).

Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving

Omschrijving taakveld

Het gemeentebestuur werkt aan een stad met een sterk cultureel klimaat. Cultuur is van groot belang voor de economische positie van Rotterdam in binnen- en buitenland, maakt de stad aantrekkelijk voor bewoners, bezoekers en bedrijven en draagt bij aan de brede ontwikkeling van kinderen en jongeren.

 

Het gemeentebestuur wil, omwille van een sterk cultureel klimaat, optimale omstandigheden creëren voor de productie van kunst en cultuur, voor de toegankelijkheid ervan en voor het delen van informatie, kennis en middelen. Onder kunst en cultuur verstaan we meer dan alleen beeldende kunst, theater, dans, muziek, musea en film. Ook de bibliotheek, culturele evenementen, de creatieve industrie en het beleidsveld Toerisme behoren tot het culturele domein.

 

Om de doelen op het terrein van kunst en cultuur te bereiken, maakt de gemeente beleid, zoals het bibliotheekbeleid, (gemeentelijk) collectiebeleid, architectuurbeleid, toeristisch beleid en het vierjaarlijkse Cultuurplan.