Begroting Rotterdam 2019

Met nieuwe energie bouwen aan de stad van morgen

Wonen en bouwen Pagina 74

Groei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus.

Woningvoorraad met toekomstwaarde.

Basis op orde.

Belangrijke ontwikkelingen die effect hebben op het wonen en bouwen, waarvan de aard en omvang van het effect nog lang niet allemaal duidelijk is.

Omschrijving taakveld

Rotterdam groeit. Goed wonen zorgt voor een stabiele (thuis)basis in een dynamische stad en vergroot daarmee de kans dat Rotterdammers actief en gezond opgroeien, leren, participeren in de samenleving en economie en zichzelf ontwikkelen onder veranderende omstandigheden. De gemeente faciliteert uiteenlopende woonwensen binnen de stadsgrenzen waardoor iedereen die iets voor Rotterdam kan betekenen (en andersom) een plek kan vinden en het voor bedrijven ook aantrekkelijk is zich hier te vestigen vanwege de aanwezige talenten en capaciteiten. De groei van de stad, samen met bijvoorbeeld de nieuwe economie, energietransitie en klimaatverandering brengen ook allerlei risico’s met zich mee. Rotterdam ziet juist kansen in deze dynamiek en werkt aan een positieve vertaling daarvan. Tegelijkertijd werkt de gemeente daarmee aan de weerbaarheid en de veerkracht (resilience) van de stad.

Huidige en nieuwe Rotterdammers kunnen in de komende vier jaar in onze stad nog beter een huis passend bij hun wensen en mogelijkheden vinden, in een prettige, veilige en groene woonomgeving.  De gemeente pakt door op de ambities van de Woonvisie 2030, maar beseft dat de stad harder moet groeien qua woningaantallen en versneld moet verduurzamen en inspelen op andere transities (klimaat, mobiliteit, circulair bouwen, digitalisering) om ook in de toekomst een aantrekkelijke én resilient (veerkrachtig en toekomstbestendige) woonstad te kunnen blijven.

Tegelijkertijd ligt er een opgave om te zorgen dat de basis op orde blijft in de bestaande woningvoorraad. Groepen woningzoekenden die nu tussen wal en schip dreigen te vallen en/of een maatschappelijke meerwaarde hebben, worden door de gemeente extra ondersteund in hun zoektocht naar een woning. Met als inzet het wonen voor Rotterdammers zo veel mogelijk betaalbaar, toegankelijk en overlastvrij te maken en houden.

Belangrijke ontwikkelingen die effect hebben op het wonen en bouwen, waarvan de aard en omvang van het effect nog lang niet allemaal duidelijk zijn:

  • Demografische ontwikkelingen zoals de ontwikkelingen in de huishoudensamenstelling, levensverwachting en migratie;
  • Nationale energietransitie en de vertaling daarvan naar Rotterdam. Een woning verhoogt haar toekomstwaarde (en daarmee ook WOZ-waarde) door volledig te zijn aangepast op schone energie.
  • Voortdurende klimaatveranderingen zodat woningen anders ingesteld moeten zijn op wateroverlast, waterschaarste en hittestress.
  • Stedelijke mobiliteitstransitie, waarbij ingezet wordt op schone deelconcepten voor modaliteiten en meer ruimte voor fietsen, OV en lopen in de directe woonomgeving wordt geboden.
  • Nationale en internationale ontwikkelingen ten aanzien van financiering van wonen zoals ontwikkelingen rondom het hypothecaire stelsel, de ontwikkeling van de rentestanden en de huurtoeslag en het landelijk fonds Duurzaam Funderingsherstel;
  • Landelijke ontwikkelingen ten aanzien van wetgeving zoals de evaluatie van de Woningwet, de komst van de Omgevingswet en eventuele veranderingen in de Wet maatschappelijke ondersteuning;
  • Landelijke subsidieregelingen en deals met het rijk ten aanzien van respectievelijk verduurzaming en het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ);
  • Ontwikkelingen in de corporatiesector zoals fusies en saneringstrajecten;
  • Ontwikkelingen en afspraken rond wonen op bovenlokaal niveau zoals de regionale woningmarktafspraken in de regio Rotterdam en op Zuidvleugelniveau de afspraken in het kader van de Verstedelijkingsalliantie;
  • Ontwikkelingen in de markt (bijvoorbeeld prijspeil bouwmaterialen).

 

Strategische opgaven gebiedsontwikkelingen

Een aantal programma’s en gebiedsontwikkelingen in Rotterdam heeft belangrijke betekenis voor de sociaal-economische ontwikkeling van de stad. In deze ontwikkelingen wordt (in samenhang met andere beleidsambities) een belangrijke bijdrage aan de woningbouwopgave van de korte, middellange en lange termijn geleverd. Het betreft

Merwe4Havens

Het Merwe-Vierhavengebied (M4H), de plek voor de innovatieve maakindustrie, wordt verder ontwikkeld. Binnen M4H ontwikkelt het deelgebied Merwehavens zich tot een gebied met de nadruk op woningbouw, passend binnen de maakindustrie.

Stadionpark (incl. Feyenoord City)

Deze collegeperiode wordt een besluit genomen over de Gebiedsontwikkeling Feyenoord City, binnen de door de raad gestelde voorwaarden (stadion, wonen, bedrijvigheid, mobiliteit en werkgelegenheid voor Rotterdammers) en start de ontwikkeling van de Sportcampus en Park de Twee Heuvels

Hart van Zuid

Het project Hart van Zuid (inclusief het Motorstraatgebied) vindt zijn oorsprong in de gemeentelijke Stadsvisie 2030 (door de gemeenteraad vastgesteld in november 2007). Hierin is het gebied rond Ahoy, Zuidplein en Vaanweg-Pleinweg opgenomen als VIP-gebied. Dit gebied kan een sleutelrol vervullen in de zogenaamde ‘dubbelslag op Zuid”’: het wegwerken van achterstanden en het benutten van kansen. Hart van Zuid focust vooral op de kansen.

Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ): pijler Wonen

Binnen de pijler Wonen zetten we door op de transformatie van de focuswijken. Ingrepen in de goedkope woningvoorraad van Rotterdam-Zuid moeten ervoor zorgen dat gemengde woonmilieus op Zuid gerealiseerd worden, zodat er voldoende duurzame woonruimte beschikbaar komt voor sociale stijgers uit Zuid en nieuwe bewoners met midden- en hoge inkomens. Gemeentelijke middelen zijn vooral nodig voor de beoogde kwaliteitsslag in de goedkope particuliere woningvoorraad.

Duurzame gebiedsaanpak

Verspreid over de stad bestaat een aantal aandachtsgebieden voor de energietransitie van de gebouwde omgeving. Het betreft de gebieden Reyerdijk/Groot IJsselmonde, Pendrecht-Zuidoost, Rozenburg, Lage Land Oost (Prinsenland) en Bospolder-Tussendijken. Hier komt een samenhangende, duurzame gebiedsaanpak. Ook wordt waar mogelijk een relatie gelegd met andere transities, denk aan langer thuis wonen.

Korte termijn ontwikkelingen woningbouw

Een voorbeeld van een actuele ontwikkeling die direct bijdraagt aan de groei van de woningvoorraad en een aantrekkelijke woonmilieu is het Schiekadeblok (uiterlijk begin 2019 wordt een ontwikkelstrategie voor het Schiekadeblok aan de raad voorgelegd). Maar ook Park16Hoven, Nesselande, Lloydkwartier, Parkstad en de Binnenstad als city-lounge zijn goede voorbeelden. Hier blijft de gemeente de marktpartijen en particuliere initiatiefnemers faciliteren en  uitdagen naar de opgave te kijken vanuit een uitgekiende, lange termijnvisie.

Wat willen we bereiken

Effect indicatoren

Groei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus

Woningvoorraad met toekomstwaarde

Basis op orde

Wat gaan we daar voor doen

Prestatie indicatoren

Groei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus

Woningvoorraad met toekomstwaarde

Basis op orde

Effect indicatoren

Beschrijving effectindicatorRealisatie 201720182019202020212022
Evenwichtige verspreiding nieuwbouw woningvoorraad over de stad en voor alle Rotterdammers.Streefwaarde: binnen vier jaar start bouw van 18.000 nieuwe woningenGemiddeld 4500 start bouw woningen per jaar realiseren
Transformatie kantoren naar woningenStreefwaarde: 180.000 m2 kantoorruimte transformerenGemiddeld 40.000 m2 kantoorruimte per jaar transformeren
Bijdrage van gebouwde omgeving aan energiedoelstellingenStreefwaarde:De stijging van de CO2-uitstoot wordt in deze collegeperiode omgebogen naar een dalende trend die leidt tot 49% CO2-reductie in 2030, gemeten t.o.v. het jaar 1990. (collegetarget)Nader uit te werkenGemiddeld 2500 bestaande woningen per jaar aardgasvrij en geïsoleerd
Streefwaarde:Tenminste 15.000 bestaande woningen zijn verduurzaamd, waarvan 10.000 aardgas vrij of daarop voorbereid
Streefwaarde: Alle nieuwbouw-woningen zijn aardgasvrij en gebruiken duurzame energieGemiddeld 3750 woningen per jaar verduurzaamd in prioritaire gebieden

Prestatie indicatoren

Beschrijving prestatie-indicatoren Realisatie 201720182019202020212022
2.000 studentenkamers (al dan niet tijdelijk of mobiel) Streefwaarde500500500500
Realisatie
PM: duurzaam?Streefwaarde
Realisatie
NPRZ: Steigers op Zuid; Basiskwaliteit woningen (aantal woningen)Streefwaarde750750750750
Realisatie
Vergunningverlening, handhaving en toezicht op grond van omgevingsrecht: aanvragen en meldingenStreefwaarde2.4002.4002.4002.400
Realisatie
Wijkgerichte aanpak funderingsproblematiek (aantal woningen)Streefwaarde1.5001.5001.5001.500
Realisatie

Overzicht baten en lasten

Overzicht van baten en lasten Wonen en bouwenRealisatie
2017
Begroting
2018
Begroting
2019
Raming
2020
Raming
2021
Raming
2022
Baten exclusief reserves43.34939.63837.98332.42931.35931.359

Bijdragen rijk en medeoverheden 5.330 5.871 6.908 3.841 2.255 2.255
Financieringsbaten 186 0 0 0 0 0
Overige opbrengsten derden 36.142 33.768 31.076 28.589 29.104 29.104
Overige baten 1.691 0 0 0 0 0
Lasten exclusief reserves89.647111.35299.24187.84276.91163.063

Apparaatlasten 78.828 83.218 88.332 78.345 77.598 78.563
Inhuur 14.335 12.936 14.353 4.459 3.712 4.677
Overige apparaatslasten 1.923 1.368 1.394 1.374 1.374 1.374
Personeel 62.570 68.913 72.585 72.512 72.512 72.512
Interne resultaat -43.788 -37.428 -52.390 -43.635 -42.345 -42.486
Interne resultaat -43.788 -37.428 -52.390 -43.635 -42.345 -42.486
Programmalasten 54.606 65.562 63.298 53.132 41.659 26.986
Financieringslasten 0 0 0 1.200 1.200 1.200
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 42.684 55.075 58.627 45.700 32.997 16.401
Kapitaallasten 668 1.799 1.945 4.893 6.381 8.304
Overige programmalasten 2.536 0 0 0 0 0
Subsidies en inkomensoverdrachten 8.718 8.688 2.727 1.339 1.081 1.081
Saldo voor vpb en reserveringen -46.298 -71.714 -61.257 -55.412 -45.553 -31.704
Vennootschapsbelasting000000
Saldo voor reserveringen -46.298 -71.714 -61.257 -55.412 -45.553 -31.704
Reserves45.50559.77237.61337.48726.98812.414
Onttrekking reserves 47.302 59.972 43.881 37.487 26.988 12.414
Toevoeging reserves 24.464 6.063 6.268 0 0 0
Vrijval Reserves 22.667 5.863 0 0 0 0
Saldo -793 -11.942 -23.645 -17.926 -18.565 -19.289

Bijstellingen

Bijstellingen (x1000)2019202020212022
Coalitieakkoord: Basispad-1.220-924-924-924

Loonkostenproblematiek -924 -924 -924 -924
Wettelijke verplichting BAG / WOZ -296 0 0 0
Coalitieakkoord: Ramingsbijstellingen vermijdbaar354312204204

Trend 354 312 204 204
Coalitieakkoord: Intensiveringen-11.333-10.838-13.280-14.666

Bouw 18.000 woningen  -9.000 -10.000 -11.000 -14.000
Ontwikkelen van het Merwe-vierhavengebied -2.000 0 0 0
Actieplan huurwoningen in het middensegment -1.000 -1.500 -2.000 -2.000
Pilot cooperatieve woonvormen -600 -600 -600 -600
Skaeve Huse II -100 -100 -1.200 0
Coalitieakkoord intensiveringen overhead 1.367 1.362 1.520 1.934
Coalitieakkoord: Bezuinigingen2.1331247566

Invulling structurele stelpost coalitieakkoord 133 124 75 66
Dekking vanuit bestemmingsreserves coalitieakkoord  2.000 0 0 0
Ramingsbijstellingen onvermijdelijk-2.548232221

Overheveling budget van 2018 Mooi Middelland -2.745 0 0 0
Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam - rentebijstelling -9 -94 -118 -198
Kapitaallasten 0 0 0 0
Actualisatie omslagrente 32 117 140 219
Leges 2019 Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (Wabo) 44 0 0 0
Skaeve Huse 130 0 0 0
Reserves-6.358-226-277-283

Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam - kapitaalslasten -90 -226 -277 -277
Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid - UP Particuliere Woningvoorraad "Steigers op Zuid" 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid - diverse projecten 0 0 0 0
Bestemmingsreserve ISV-3 - Particuliere Voorraad 0 0 0 0
Bestemmingsreserve ISV-3 - diverse projecten 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam - Particuliere Voorraad 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam - diverse pojecten 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam - Eiland van Brienenoord 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam - Hart van Zuid 0 0 0 -6
Bestemmingsreserve Kansrijke Wijken 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkelingsfonds 0 0 0 0
Bestemmingseserve Duurzaamheid gebieden 0 0 0 0
 Bestemmingseserve Inrichting Buitenruimte gebieden 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Stadsinitiatief 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Funderingen 0 0 0 0
Overheveling middelen uit bestemmingsreserves ISV-3 en IFR naar bestemmingsreserve Gebiedsontwikkelingsfonds -6.268 0 0 0
Technische wijzigingen14.17614.38014.35815.030

Budgetoverheveling van Grondexploitatie naar Wonen en Bouwen -509 -473 -416 -416
Technische mutatie Standplaatsen BWT van taakveld Verkeer en Vervoer naar Wonen en Bouwen -360 -360 -360 -360
Budgetoverheveling van Ruimtelijke Ordening naar Wonen en Bouwen 925 925 925 925
Budgetoverheveling van Wonen en Bouwen naar Ruimtelijke Ordening 13.987 13.987 13.987 13.987
Diverse afwijkingen 133 301 222 894
Begroting na wijzigingen -23.645 -17.926 -18.565 -19.289

Coalitieakkoord: Basispad

Actualisatie loonkosten

De loonkosten worden sinds 2013 genormeerd begroot, het gehanteerde model is herijkt en wordt verder toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering.

Wettelijke verplichting BAG/WOZ

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het optimaliseren van de aansluiting tussen de Basisregistraties adressen en gebouwen (BAG) en WOZ-uitvoering. Het niet voldoen aan de wettelijke verplichting om gebruik te maken van de BAG brengt een aantal grote risico's met zich mee. In eerdere fases is een deel van deze aansluiting al tot stand gebracht. Met de realisatie van de laatste fase van het project BAGWOZ (fase 3) voldoet de Gemeente Rotterdam straks aan de wettelijke verplichting van het gebruik van de BAG.

Coalitieakkoord: Ramingsbijstellingen vermijdbaar

Trend

Als uitwerking van het coalitieakkoord is de bij de 4-maandsrapportage 2018 opgenomen trend/indexatie aangepast. Het percentage op de trendcategorie materieel is verlaagd van 0,9% naar 0%. Het trendpercentage subsidies is gehalveerd naar 2,1%.

Coalitieakkoord: Intensiveringen

Bouw 18.000 woningen

Bouwen en ontwikkelen in Rotterdam moet voor nu en voor de lange termijn. Door de aantrekkende economie zijn er meer initiatieven en projecten die tot ontwikkeling komen. De gemeente stimuleert dat de vraag op de Rotterdamse woningmarkt en het woningaanbod beter op elkaar aansluiten, onder meer door de bouw van 18.000 woningen in de komende vier jaar. De extra uitgaven (in totaal € 9 tot € 14 mln) worden voor € 6,5 mln gedekt door de baten van Grondzaken en Erfpacht te verhogen.

Ontwikkelen van het Merwe-Vierhavengebied

Het Merwe-Vierhavengebied, de plek voor de innovatieve maakindustrie, wordt verder ontwikkeld. Hiervoor is € 2 mln beschikbaar. Deze uitgaven worden gedekt vanuit de bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam.

Actieplan huurwoningen in het middensegment

De gemeente komt met een Actieplan voor het behoud en het uitbreiden van huurwoningen in het middensegment (€ 710 - € 1.000). De intensivering bedraagt € 1 mln in 2019, oplopend naar € 2 mln in 2022.

Pilot coöperatieve woonvormen

De gemeente start een pilot rondom coöperatieve woonvormen waarbij huurders gezamenlijk eigenaar zijn van de woning. Zo wordt er gekeken naar alternatieven voor het traditionele eigenaarschap of verhuur van woningen. In een wooncoöperatie zijn mensen directer betrokken bij beheer van hun woning en leefomgeving. De intensivering bedraagt € 600 voor de begrotingsjaren 2019-2022.

Skaeve Huse II

De gemeente zet de Skaeve Huse voort en breidt het uit. Skaeve Huse is een tijdelijke woonvorm voor mensen die door hun gedrag ernstige overlast in de woonwijken veroorzaken. De intensivering bedraagt € 100 in 2019, oplopend naar € 1,2 mln in 2021. De intensivering voor het begrotingsjaar 2022 bedraagt € 450 en is verantwoord onder het programma Maatschappelijke Ondersteuning.

Coalitieakkoord intensiveringen overhead

De onderdelen van het coalitieakkoord zijn geraamd inclusief overhead. Deze wordt overgeheveld naar het programma overhead.

Coalitieakkoord: Bezuinigingen

Invulling structurele stelpost coalitieakkoord

Dit betreft een invulling van de in het coalitieakkoord opgenomen structurele stelpost van € 2 mln in 2019 oplopend naar € 8 mln in 2022.

Dekking vanuit bestemmingsreserves coalitieakkoord

Het college heeft als invulling van de bezuiniging in het investeringsvoorstel 2019 – 2022 een reeks van projecten aangemerkt welke zijn overgenomen uit het coalitie akkoord. Hierdoor zijn projecten Merwe-Vierhaven gebied, opgave extra vergroening, parkeerproblematiek Noord en Vergroening, Plan Boompjes en Rotte, koppelen groene plekken en initiatieven en extra investeringen en verduurzamen sportaccommodaties gedekt uit respectievelijk de bestemmingsreserves Gebiedsontwikkeling en bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam.

Ramingsbijstellingen onvermijdelijk

Overheveling specifieke project- en/of programmabudgetten 2018

De werkzaamheden en daarmee de uitgaven van een aantal projecten en programma’s blijken niet allemaal plaats te vinden in de begrote jaarschijven:

  • De realisatie van het programma Mooi, Mooier, Middelland (MMM) schuift deels door naar 2019. Het daarmee gemoeide budget bedraagt € 1,8 mln.
  • Binnen Plan Oost is geld gereserveerd voor de inrichting van het Prins Alexanderplein. De uitvoering start zodra het NS-station klaar is. Het budget van € 260 schuift door naar 2019.
  • Voor de verhuizing van het dierenasiel is € 500 gereserveerd. Het beschikbare budget van € 500 wordt voor 2019 begroot.
  • Voor Oud Crooswijk zijn middelen gereserveerd voor functionele wijzigingen. De werkzaamheden starten in de tweede helft van 2018 en lopen door in 2019, een deel van het in 2018 beschikbare budget verschuift daardoor naar 2019.

Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam - rente bijstelling

Als gevolg van de verlaging van de omslagrente (het interne rentepercentage) van 2,5% naar 2,25% zijn de rentelasten in de meerjarenbegroting bijgesteld.

Kapitaallasten

Als gevolg van wijzigingen in de investeringsplanning zijn de kapitaallasten (rente en afschrijving) in de meerjarenbegroting bijgesteld.

Aanpassing omslagrente

Als gevolg van de verlaging van de omslagrente (het interne rentepercentage) van 2,5% naar 2,25% zijn de rentelasten in de meerjarenbegroting bijgesteld.

Leges 2019 Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (Wabo)

De leges uit 2019 uit de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (Wabo) zijn geactualiseerd. Gelet op het criterium van een maximaal kostendekkend tarief, heeft een heroverweging van de vast te stellen tarieven plaatsgevonden. De Wabo leges zijn per saldo 94% kostendekkend.

Skaeve Huse

Het project Skaeve Huse fase I is in 2018 afgerond. De kosten vallen dan ook in 2018, terwijl deze in 2019 zijn begroot. Het bijbehorend budget is overgeheveld van 2019 naar 2018 (€ 130).

Reserves

Bestemmingsreserve Investerings Fonds Rotterdam - kapitaalslasten

Als gevolg van de verlaging van de omslagrente (het interne rentepercentage) van 2,5% naar 2,25%  dalen de kapitaalslasten. Daardoor daalt ook de bijdrage vanuit de bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam met € 90 in 2019, € 226 in 2020, € 277 in 2021 en verder.

Bestemmingsreserve Nationaal Programma Zuid (UP "Steigers op Zuid")

De onttrekking aan de bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid is in 2019 met € 495 en in 2020 met € 56 verhoogd en in lijn gebracht met de huidige begroting "Steigers op Zuid".

Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid - diverse projecten

De verwachte uitgaven zijn geactualiseerd:

  • Urkersingel: In 2018 is subsidie toegekend voor Urkersingel. De uitgaven zijn aangepast aan het uitkeringsschema in de beschikking.
  • Polderlaan en Kruispunt 2e Rosestraat: De werkzaamheden verschuiven grotendeels van 2018 naar 2019.
  • Van Haeftenblok: De laatste tranche voor van Haeftenblok staat gepland voor 2019.
  • Buitenruimte Vreewijk. De realisatie zal voor de Valkeniersbuurt (fase 1) met name plaatsvinden in 2019.
  • Buitenruimte Vreewijk: Uitvoering van fase 2 en 3 is opgenomen in de jaarschijf 2021. Zodra er meer duidelijkheid is over de planning/aanbesteding zullen de uitgaven en onttrekkingen aan de reserve over de jaarschijven verdeeld worden.

Hierdoor is de onttrekking aan de bestemmingsreserve NPRZ voor de jaren 2019 tot en met 2021 respectievelijk met € 1,8 mln, € 1,5 mln en € 7,3 mln verhoogd. Het boekjaar 2022 is met € 2,1 verlaagd.

Actualisatie bestemmingsreserve ISV-3 - Particuliere Voorraad

De onttrekking aan de bestemmingsreserve ISV is in 2019 met € 802 verlaagd en in lijn gebracht met de huidige begroting programma Particuliere Voorraad.

Bestemmingsreserve ISV-3 - diverse projecten

  • De herinrichting Spinozapark is gekoppeld aan de oplevering van de school Open Venster. Prognose is dat dit in 2020 zal plaatsvinden. Uitgaven en dekking vanuit ISV-3 verschuiven van 2019 naar 2020.
  • De realisatie van de buitenruimte Vreewijk zal gefinancierd worden vanuit één reserve in plaats vanuit drie reserves. Daarom is de onttrekking aan bestemmingsreserve ISV-3 teruggedraaid.
  • Hierdoor is de onttrekking aan de bestemmingsreserve ISV-3 voor 2019 met € 2,1 mln verhoogd. Met ingang van 2020 zijn de onttrekking verlaagd. In 2020 met € 684 verlaagd en vervolgens met ingang van 2021 met € 8,1 mln.

Actualisatie bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam - Particuliere Voorraad

De onttrekking aan de bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam (IFR) is in 2019 met € 38 verlaagd en in lijn gebracht met de huidige begroting programma Particuliere Voorraad. 

Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam - diverse projecten

De verwachte uitgaven zijn geactualiseerd:

  • Buitenruimte Timmerhuis: In 2017 is minder uitgegeven voor de aanleg van de buitenruimte, het resterende budget is gefaseerd over de jaren 2018-2020. Daarbij is rekening gehouden met de planning voor de Coolsingel.  
  • Boergoensehof (onderdeel van Bestaande Voorraad): zwaartepunt van de uitvoering vindt grotendeels in 2019 plaats (€ 0,7 mln).
  • Coolsingel: In 2018 is de Coolsingel aanbesteed. De verwachte uitgaven zijn meerjarig geactualiseerd.
  • Kansrijke wijken: de realisatie neemt meer tijd in beslag omdat het overleg met bewoners meer tijd vraagt dan gepland.
  • Essenburgpark: De realisatie is later in de tijd gepland, omdat de bijdrage van het Hoogheemraadschap pas in de tweede helft van 2018 beschikbaar komt en er meer overleg met bewoners noodzakelijk is voor de inrichting.
  • Buitenruimte Binnenstad: de herinrichting van Jacobus- en Mauritsstraat vindt niet in 2018 maar in 2019 plaats na renovatiewerkzaamheden van Woonstad (- € 0,9 mln).

Hierdoor is de onttrekking aan de bestemmingsreserve Investerings Fonds Rotterdam voor de jaren 2019 tot en met 2021 respectievelijk met € 2, € 3,6 mln en € 2,5 mln verhoogd. De jaarschijf 2022 is met € 2,9 verlaagd.

Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam - Eiland van Brienenoord

Het Eiland van Brienenoord wordt opnieuw ingericht en er wordt een nieuwe oeververbinding gemaakt. Daaraan dragen Rijk, Europese Unie en de Provincie Zuid-Holland bij. Dit wordt meerjarig in de begroting opgenomen. De hieraan gekoppelde onttrekking aan de bestemmingsreserve is in 2019 met € 231 opgevoerd.

Bestemmingsreserve Kansrijke Wijken

De budgetten voor het verstrekken van subsidies voor het programma Kansrijke Wijken waren nog niet begroot. Het kostenbudget en de financiering vanuit de bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam zijn hierop met € 64 verhoogd.

Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam - Hart van Zuid

De onttrekkingen aan de bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam (IFR) zijn in 2019 met € 2,179 mln en in 2020 met € 46 verhoogd. In de jaren 2021 en 2022 is de onttrekking met respectievelijk € 498 en € 66 verlaagd. Hierdoor is de begroting in lijn gebracht met de huidige projectbegrotingen. Het betreft de actualisatie van onder andere de projecten binnen het programma Hart van Zuid.

Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkelingsfonds

De onttrekkingen aan de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkelingsfonds zijn in 2019 met € 2,1 mln verhoogd en in lijn gebracht met de huidige projectbegrotingen. Het betreft de actualisatie van onder andere de buitenruimteprojecten in Rotterdam Central District (RCD).

Bestemmingsreserve Duurzaamheid Gebieden

Binnen de bestemmingsreserve Duurzaamheid Gebieden is € 54 gereserveerd voor aanpassingen in de buitenruimte bij Arie den Arendplein en buitenruimte metrostation Pernis. Dit schuift door naar 2019, onder andere doordat nog niet alle dekking aanwezig is.

Bestemmingsreserve Inrichting Buitenruimte Gebieden

  • De herinrichting Spinozapark is gekoppeld aan de oplevering van schoolplein Open Venster. Prognose is dat dit in 2020 zal plaatsvinden. Uitgaven en dekking van € 141 verschuift van 2019 naar 2020.
  • De financiering voor project Rottebocht is rondgekomen. Uitvoering staat gepland voor 2019. Daarin zit een bijdrage van € 142 uit deze bestemmingsreserve.

Bestemmingsreserve Stadsinitiatief

Er loopt een beroepszaak tegen het stadsinitiatief voor een surflocatie in het centrum van Rotterdam. In 2017 heeft de Raad van State aangegeven dat de initiatiefnemer een aangepaste omgevingsvergunning in mocht dienen. Behandeling bij Raad van State staat nu gepland voor september 2018. Bij een positieve beslissing zullen de uitgaven vermoedelijk in 2019 ten laste van reserve gebracht kunnen worden. Om die reden is hiervoor een onttrekking van € 2,2 mln opgevoerd.

Reserve Taakmutaties Gemeentefonds

Rijk heeft geld toegevoegd aan het gemeentefonds voor monumenten Vreewijk en cultureel erfgoed Hoek van Holland. De uitgaven worden nu gedekt vanuit bestemmingsreserve taakmutaties gemeentefonds. De uitgaven voor Vreewijk worden verwacht in 2019. Voor cultureel erfgoed Hoek van Holland staat de laatste tranche gepland in 2019. Om die reden is hiervoor een onttrekking van € 364 opgevoerd.

Actualisatie bestemmingsreserve Funderingen

De onttrekking aan de bestemmingsreserve Funderingen is in 2019 met € 100, in 2020 met € 200, in 2021 met € 400 en in 2022 met € 284 verhoogd. De onttrekkingen zijn in overeenstemming gebracht met de te verwachte kosten voor programmatische aanpak funderingsproblemen.

Overheveling uit bestemmingsreserves ISV-3 en Investeringsfonds Rotterdam naar bestemmingsreserve Gebiedsontwikkelingsfonds

In overeenstemming met het coalitie akkoord wordt € 16 mln van de beschikbare dekking in het investeringsvoorstel 2019 ingezet voor projecten uit het coalitie akkoord. Een deel van de projecten past inhoudelijk beter bij de bestemmingsreserve gebiedsontwikkeling (€ 13,55 mln). Hiervoor is een gedeelte vanuit de bestemmingsreserve ISV-3 (€7,2 mln) en de bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam (€ 6,2 mln) overgeheveld naar de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkelingsfonds.

Technische wijzigingen

Budgetoverheveling van Grondexploitatie naar Wonen en Bouwen

Als gevolg van de omslagrente verlaging en de wijziging in de taakvelden, wordt dit budget overgeheveld naar Wonen en Bouwen.

Technische mutatie standplaatsen BWT

Op grond van landelijke voorschriften is het budget van € 360 voor standplaatsen overgebracht van het taakveld Wonen en bouwen naar het taakveld  Verkeer en Vervoer.

Budgetoverheveling van Ruimtelijke Ordening-ontwikkeling naar Wonen en Bouwen

De gewijzigde begrotingsopzet met taakvelden in plaats van producten leidt tot een budgetoverheveling vanuit het taakveld  Ruimtelijke Ordening - Ontwikkeling naar het taakveld Wonen en Bouwen(€ 925).

Budgetoverheveling van Wonen en Bouwen naar Ruimtelijke Ordening-ontwikkeling

De gewijzigde begrotingsopzet met taakvelden in plaats van producten leidt tot een budgetoverheveling vanuit het taakveld Wonen en Bouwen naar het taakveld Ruimtelijke Ordening - Ontwikkeling (€ 13,7 mln).

Diverse afwijkingen

Dit betreft diverse technische mutaties tussen kostenplaatsen en/of kostendragers.

Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving

  • Actieplan woonoverlast 2015-2019
  • Actualisatie ontwikkelingsvisie Lijnbaan
  • Architectuurnota: Architectuur en Rotterdam 2010
  • Atelier en Broedplaatsenbeleid 2017-2021
  • Atlas Stedelijke Havens - De havens in kaart
  • Beleidskader verkoop huurwoningen
  • Beleidsplan Naleving Omgevingsrecht
  • Binnenstad als city lounge - Binnenstadplan 2008-2020
  • Bouwverordening 2010
  • De Nieuwe Transformatie Aanpak kantoren Rotterdam 2016-2020
  • De Nieuwe Transformatie Aanpak winkels Rotterdam 2016-2020
  • De Rivier als getijdenpark - groeidocument 2018
  • Focus Document City Lounge/ Binnenstadsplan 2014-2018
  • Gebiedsaanpak energietransitie
  • Gebiedskoersen detailhandel 2017-2020
  • Gebiedsvisie Hoboken 2030
  • Gebiedsvisie Hoek van Holland 2011-2020
  • Gebiedsvisie Nieuw Kralingen
  • Gebiedsvisie Rotterdam Central District_next step
  • Gebiedsvisie Stadionpark
  • Groenplan Binnenstad
  • Grondprijsbeleid 2013
  • Handboek Rotterdamse Stijl
  • Het Rotterdamse coffeeshopbeleid 2013
  • Hoogbouwvisie 2011 
  • Horecanota Rotterdam 2017-2021 
  • Hotelkader 
  • Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2015-2019 Rotterdam
  • Kader Stedelijke Ontwikkeling
  • Kadernota grondbeleid 2003
  • Meerjarenperspectief en uitvoeringsprogramma Warenmarkten
  • Meerjarenplan Bouw en Woningtoezicht 2018-2021
  • Natuurkaart Rotterdam 2014
  • Natuurkaart Rotterdam 2014: Uitvoeringsprogramma Natuurkaart Rotterdam
  • Nieuwe energie voor Rotterdam (Drift rapport)
  • Nota prositutie en seksbranche 2015
  • NPRZ Uitvoeringsplan 2015-2018
  • Plintenstrategie voor de Rotterdamse binnenstad
  • Programma Funderingsherstel 
  • Programma Kansrijke Wijken
  • Programma Langer Thuis
  • Programma Oost 2017-2019
  • Programma Rivieroevers 2015 - 2018
  • Programma Rivieroevers 2015 - 2018: De Nieuwe Maas als stedelijk parklandschap 
  • Programma Rivieroevers 2015 - 2018: Jaarbericht programma Rivieroevers
  • Programma Rivieroevers 2015 - 2018: Programma Rivier als getijdenpark
  • Programma Rivieroevers 2015 - 2018: Rivieroevers Rotterdam - De blauwe longen van de stad - resultaten 2014-2018 en vooruitblik
  • Programma Zelfbouw Rotterdam 2015-2018 - Pak je ruimte
  • Roadmap Next Economy
  • Rotterdam Kaart van de Stad - Verkenning ontwikkelkansen lange termijn
  • Rotterdams beleid t.a.v. zendmasten mobiele telecommunicatie
  • Stadsvisie
  • Stedelijke Agenda Haven
  • Steigers op Zuid - Uitvoeringsprogramma particuliere woningvoorraad 2015-2018
  • Strategiedocument Food & The City - Stimuleren van stadslandbouw in en om Rotterdam
  • Structuurvisie Hart van Zuid
  • Structuurvisie Stadshavens
  • Update Economische Visie Rotterdam 2020. Koers houden, doorpakken en uitvoeren. 
  • Vastgoed, katalysator voor ontwikkeling (meerjarenperspectief Rotterdams vastgoed)
  • Verhaal van de stad
  • Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Rotterdam 2015
  • Visie en strategie Rotterdam Makers District
  • Visie Werklocaties Rotterdam 2030
  • Visie Werklocaties Rotterdam 2030: Detailhandelsnota/WNKLN N RTTRDM 2017
  • Visie Werklocaties Rotterdam 2030: REO Navigator Werklocaties Rotterdam 2015-2025
  • Woonvisie - koers naar 2030, agenda tot 2020
  • Woonvisie - koers naar 2030, agenda tot 2020: Kwaliteitsbeleid woningen: onderdeel kleine woningen
  • Woonvisie - koers naar 2030, agenda tot 2020: Prestatieafspraken 2018 - Woningcorporaties en gemeente Rotterdam
  • Woonvisie - koers naar 2030, agenda tot 2020: Zoneringskaart HBD (Huisvesting Bijzondere Doelgroepen)