De Rijnmondse economie heeft het in de jaren na de coronapandemie goed gedaan. De economische groei was in 2021 en 2022 met ruim 4% stevig en de werkloosheid was laag: 4,5%. Voor 2023 wordt echter volgens de laatste cijfers een economische krimp geraamd van -1,1%. Dit is fors lager dan het landelijk gemiddelde waar nog een lichte groei van 0,1% te zien is (Bron: EUR/NEO, 2024). Dit verschil is voor een groot gedeelte te verklaren door de afname van de wereldhandel in 2023. Dit blijkt ook uit de cijfers van het Havenbedrijf waar de overslag met ruim 6% daalde. Deze krimp van de economie slaat dus met name neer in het Haven industrieel complex en de logistieke ketens rondom de haven, maar heeft ook uitstraling naar de stedelijke economie vanwege de groeiende verbondenheid met de stad zoals de maritieme dienstverlening. Door krapte op de arbeidsmarkt zijn er nog beperkte gevolgen voor de arbeidsmarkt en werkgelegenheid.
De verwachting is dat de economie in Rijnmond in 2024 en 2025 groeit, ook harder dan het landelijk gemiddelde. Er is sprake van inhaalgroei (bron: EUR/NEO, 2024). Dit wordt verklaard door een lagere inflatie, toenemend consumentenvertrouwen en een aantrekkende wereldhandel.
De belangrijkste gebeurtenissen en resultaten in 2024 zijn:
In 2024 is de Koersbrief economie 2030 vastgesteld door en besproken in de raad. De Koersbrief economie 2030 geeft op samenhangende wijze de visie van het college weer op de Rotterdamse economie, de opgaven voor de komende jaren en de bestuurlijke ambities voor deze collegeperiode. Bij vaststelling van de koersbrief is een motie aangenomen. Het college is gevraagd een tijdelijke denktank op te richten met de opdracht om het college en de raad te adviseren over de toekomstbestendige economie over 20 jaar en wat de gemeente en andere partners kunnen doen om dit te faciliteren.
In februari 2024 werd samen met MKB Rotterdam Rijnmond de tweede editie van Ondernemen010Live gehouden, als onderdeel van het mkb Actieprogramma. In het Hulstkampgebouw vertelden verschillende Rotterdamse ondernemers over hun ervaringen en was er een informatiemarkt waar ondernemers informatie konden ontvangen over diverse activiteiten van de gemeente en andere dienstverlenende partners uit de stad. Ongeveer 250 deelnemers hebben dit evenement bezocht.
Er is € 5,7 mln vanuit het Just Transition Fund (JTF) toegekend aan het Human Capital Coalitie Energietransitie (HCCE); een consortium van 12 partners waaronder de gemeente, Havenbedrijf, Deltalinqs en diverse onderwijsinstellingen. HCCE zet zich in om vertraging van de industriële energietransitie te voorkomen door de krapte op de arbeidsmarkt. Deze middelen worden onder meer gebruikt om te investeren in projecten die de bekendheid van de haven vergroten onder jongeren, het imago versterken van de haven, bestaande en nieuwe medewerkers te stimuleren hun leven lang te ontwikkelen, en om het beroepsonderwijs te vernieuwen en te verbeteren.
In 2022 is in 29 gebieden gestart met de aanpak om winkelgebieden toekomstbestendiger en economisch vitaal te maken door ze om te vormen naar aantrekkelijker ontmoetings- en verblijfsgebieden. Daarmee is de doelstelling van deze indicator (25) behaald. Een van de instrumenten om winkelgebieden toekomstbestendiger en economisch vitaal te maken is het fonds vitale kerngebieden. In 2024 zijn drie panden aangekocht vanuit dit fonds in het centrum, Hoek van Holland en Slinge. In totaal zijn er nu vier panden aangekocht.
In de eerste vier maanden van 2024 is vanuit de subsidieregeling winkelgebieden en bedrijventerreinen € 484.000 aan subsidie verleend, wat neerkomt op een investering in winkelgebieden van ongeveer € 1 mln. De subsidieregeling is daarmee na vier maanden openstelling al vrijwel uitgeput met een beschikbaar subsidiebudget van € 500.000.
De terrasuitbreiding die geldt sinds 2020 wordt nog eenmaal verlengd voor het terrasseizoen van 2024. De gemeente stelt de duurzame terrasvlonders voor het laatst gratis beschikbaar om parkeerplaatsen te gebruiken als extra terras.
Met steun van het Just Transition Fund (JTF) zijn verschillende bedrijven ondersteund die nieuwe innovaties in de haven ontwikkelen. Het bedrijf Battolyser Systems krijgt ruim € 2 mln uit het JTF voor de ontwikkeling van een pilotfabriek voor de eerste serie commerciële battolysers, batterijen die wanneer deze eenmaal volgeladen zijn, waterstof produceren.
| Financiële bijstellingen Economische ontwikkeling (x 1.000) | € 517 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Circulaire economie | € 200 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Digitale economie, internationale handel en acquisitie | € 350 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Economische stimuleringsgelden | € 300 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kiezen voor Rotterdam 2024 | € 123 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Waterstofinnovaties | € 300 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Actualisatie energiekosten | - € 32 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Beter Benutten Spaanse Polder | - € 400 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bestemmingsreserve Cofinanciering Europese subsidies | € 487 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bestemmingsreserve Crisisdienstverlening | - € 500 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Technische wijzigingen, gemeentefondsmutaties, taakmutaties, reserves, kasschuiven en kleine bijstellingen | - € 311 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen. Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Collegetarget bedrijfsruimte: De doelstelling voor deze collegeperiode is behoud van voldoende bedrijfsruimte door te zorgen dat de omvang m² bedrijfsruimte blijft op het niveau van 1 januari 2022.
Realisatie 1 januari 2024: 4.272.299 m2
Mijlpaal 2024: 4.248.765 m²
Realisatie 2024: de volgende meting is bekend bij de Jaarstukken 2024
Na een stijging in 2022 is het aantal m2 bedrijfsruimte in 2023 met ongeveer 16.500 m2 afgenomen. Op basis van een aantal grote gebiedsontwikkelingen is de verwachting dat de komende jaren sprake zal zijn van een forse afname. Dit komt vooral door de transformatie van bedrijfsruimte naar woningen op enkele bedrijventerreinen in de binnenstad. Zo worden er bijvoorbeeld in de gebiedsontwikkelingen van Provimi en Codrigo forse aantallen m2 bedrijfsruimte onttrokken. Daarbij is sprake van beperkte vervanging ter plekke of van compensatiemogelijkheden elders in de stad. Bij het opstellen van het collegetarget is voor deze collegeperiode rekening gehouden met 180.000m2 aan afname door grote gebiedsontwikkelingen waar woningbouw gepland is. Deze ontwikkelingen variëren tussen hard en zacht planaanbod vanuit de woningbouw. Het tempo van de gebiedsontwikkelingen wordt door markmechanismen vertraagd of versneld.
Aanpak 25 winkelstraten om deze in deze collegeperiode de winkelgebieden toekomstbestendiger en economisch vitaal te maken door ze om te vormen naar aantrekkelijker ontmoetings- en verblijfsgebieden
Realisatie 2023 (cumulatief): 24
Realisatie 2024 (t/m mei, cumulatief): 29
Meting en monitoring vindt binnen het programma vitale kerngebieden plaats op basis van de gebiedsgerichte aanpakken en subsidieaanvragen aanpak Vitale Kerngebieden.
De start is meestal een afspraak tussen collectieve ondernemers, vastgoedeigenaren en de gemeente om een gezamenlijk document op te stellen. In zo'n document staat de ambitie en een strategie voor de straat beschreven. Dit gebeurt door voorgesprekken met vertegenwoordigers en belanghebbers in het gebied. De gemeente zet hiervoor kwartiermakers en bedrijfscontactfunctionarissen in.
10.000 keer mkb-ondernemers in 4 jaar van advies of informatie voorzien
Realisatie 2023: 5.662
Begroting 2024: 7.500
Realisatie 2024: de volgende meting is bekend bij de Jaarstukken 2024
De meting van deze indicator gebeurt aan de hand van het aantal klantcontacten met mkb-ondernemers. Het gaat om gebruikmaking van de ondernemersbalie en deelname aan bijeenkomsten of workshops, bijvoorbeeld over circulair ondernemen of digitalisering van bedrijfsvoering, koppeling van investeerders aan mkb’ers, en door netwerkevents als Upstream en BT010. De gemeente ligt goed op schema om de indicator te behalen.
Uitlokken van 1 miljard investeringen in Rotterdamse bedrijven en nieuwe vestigers, die banen opleveren
Realisatie 2023 cumulatief: € 2,62 miljard en 1.986 banen
Begroting 2024 cumulatief: 250 miljoen en 500 banen
Realisatie 2024: de volgende meting is bekend bij de Jaarstukken 2024
In deze indicator nemen we onder mee: financiering van Rotterdamse bedrijven door fondsen als IQCapital, UNIIQ, Energietransitiefonds Rotterdam, subsidie voor innovatie aan Rotterdamse bedrijven, en bedrijven die zich in Rotterdam vestigen met begeleiding door InnovationQuarter of Rotterdam Partners.
De doelstelling van deze indicator is op het onderdeel investeringen gehaald. En op het onderdeel werkgelegenheid vrijwel behaald.
Gegevens over 2024 zijn nog niet beschikbaar. Over deze indicator wordt jaarlijks gerapporteerd bij de jaarrekening.
Verhogen van de bezettingsgraad van de marktkramen op de warenmarkten naar minimaal 80%.
Realisatie 2023: 71%
Realisatie 2024: de volgende meting is bekend bij de Jaarstukken 2024
De bezettingsgraad van de marktkramen is gebaseerd op de inname van marktkramen door de vaste plaatshouder en de meelopers gemonitord gedurende de marktdag. Gebleken is dat de animo om als vaste plaatshouder op de markt te staan minder groot is dan aanvankelijk werd aangenomen. Om de inname van de marktplaatsen te stimuleren, is de meldplicht meelopers ingevoerd. Meelopers die op basis van hun inschrijving een goede kans maken op een dagplaats krijgen een oproep zich eenmaal in de veertien dagen te melden. Verder wordt er gewerkt aan een wervingscampagne om meer ondernemers als marktondernemer naar de Rotterdamse markten te trekken. Ondernemers die een artikel verkopen welke nog niet op die markt wordt verkocht krijgen voorrang bij de uitgifte van een vaste plaats.