Wat willen we bereiken?

Gezond wonen en een klimaatneutraal gebouwde omgeving zijn uitgangspunten voor een toekomstbestendige stad. De gemeente is toezichthouder op de basiskwaliteit van de bestaande woningvoorraad. In die rol levert de gemeente een groeiende bijdrage aan de toekomstbestendige stad. Dat begint bij een goede fundering.   

Door de druk op de woningmarkt en de stijgende energielasten staat de betaalbaarheid van wonen onder druk. In de rol van marktmeester op de particuliere verhuurmarkt stuurt de gemeente op goed verhuurderschap.  

Om een brede groep Rotterdammers een aantrekkelijke wooncarrière te kunnen bieden, is in sommige wijken een grotere verscheidenheid in de woningen noodzakelijk.   

Voor een basisniveau van veiligheid en leefbaarheid is toezicht op naleving van het omgevingsrecht noodzakelijk. Hoe beter de naleving, hoe groter de kans op een aantrekkelijke woonstad. Daarom zet de gemeente haar wettelijke bevoegdheden in, en ook de opgedane kennis en ervaring op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving. Doel daarvan is de naleving van het omgevingsrecht vast te houden, te verhogen en desnoods af te dwingen. Waar mogelijk werkt de gemeente hierin samen met veiligheidspartners.   

Concreet wil de gemeente het volgende bereiken:  

• een woningvoorraad van voldoende basiskwaliteit;
• een toekomstbestendige woningvoorraad, door een combinatie van investeringen in onderhoud en verbeteringen met slimme, stapsgewijze verduurzaming; 
• wijken met een voldoende verscheidenheid (differentiatie) aan woningen, die aantrekkelijk zijn voor diverse doelgroepen; 
• wijken met woningen die tegen redelijke huurprijzen goed worden verhuurd en gehuurd;  
• woningen met een goede fundering; 
• inzicht in de stapeling van opgaven en de eigendomssituatie in de particuliere woningvoorraad; 
• naleving van het omgevingsrecht, zodat de veiligheid en leefbaarheid zijn geborgd 

Wat gaan we daarvoor doen?

Basiskwaliteit op orde

• De aanpak Basiskwaliteit voorziet in het stimuleren van eigenaren en verenigingen van eigenaren (vve’s) en in het financieel en anderszins ondersteunen en begeleiden bij het wegwerken van onderhoudsachterstanden. Daarbij worden de eerste verbeter- en verduurzamingsstappen van de woning gezet. 
• Eigenaren krijgen hulp bij het opstellen van een onderhoudsplan. Het streven is te komen tot duurzame meerjarenonderhoudsplannen. 
• De aanpak van 3.000 woningen aangepakt per collegeperiode. 
• Ieder jaar wordt een deel van het totaalaantal woningen projectmatig opgenomen in de Aanpak Basiskwaliteit. Op die manier worden uiteindelijk in vier jaar tijd 3.000 woningen aangepakt. Gemiddeld gaat het om 750 woningen per jaar.

Toekomstbestendige woningvoorraad

• In het kader van het ‘spoor grondige aanpak’ heeft de gemeente als doel om van 2023 tot 2027 1.000 tot 2.000 woningen te vergroten, verbeteren en te verduurzamen. Met behulp van een leegstandsmonitor voor eigen of aangekocht gemeentelijk bezit stuurt Rotterdam op een zo minimaal mogelijke leegstand.
• De overige eigenaren in vve’s waar een grondige aanpak van woningen plaatsvindt, krijgen advies en financiële ondersteuning voor het op orde brengen van de basiskwaliteit van onderhoud en beheer. In een aantal projecten is ook een gevelaanpak mogelijk.

Gedifferentieerde woningvoorraad

• Voor een breder woningaanbod en een kwaliteitsslag in de particuliere woningvoorraad in de focuswijken van Rotterdam-Zuid, krijgen eigenaren financiële hulp en begeleiding bij het samenvoegen en vergroten van de woning.   
• In zeven focuswijken in Rotterdam-Zuid en in de Landbouwbuurt in Vreewijk is er inzet om een gedifferentieerd woningaanbod te realiseren.
• Woningeigenaren kunnen € 35.000 subsidie krijgen voor het samenvoegen van woningen en € 20.000 subsidie voor het vergroten van hun woning. 

Betaalbaar en fijn wonen

• Huurders krijgen ondersteuning door bewustwordingscampagnes, advies en begeleiding. Per kwartaal voert het Huurteam in de 6 focuswijken 250 woningopnames uit. Gemeentebreed ondersteunt en begeleidt het Huurteam huurders bij het aanpakken van misstanden.
• Huurders kunnen misstanden bij verhuringen sinds juli 2023 melden bij het gemeentelijke meldpunt Ongewenst Verhuurgedrag. Onder andere bouwinspecteurs pakt de meldingen op. Het doel is om 90% van de meldingen binnen de gemeentelijke servicenormen af te handelen.
• Met de Wet goed verhuurderschap geldt sinds juli 2023 een verplichte vergunningaanvraag voor het verhuren van zelfstandige woonruimte in Carnisse. De Wet betaalbare huur biedt alternatieven voor deze vergunningplicht. Er lopen enkele pilots om 20% van de excessen in te hoge huren voor eind 2024 aan te pakken door gemeentelijke handhaving.  De overige misstanden pakt het Huurteam op.

Aanpak funderingsproblematiek

• Het funderingsloket voert een actief meersporenbeleid uit. Dit beleid bestaat uit het informeren, faciliteren en stimuleren van particuliere woningeigenaren met woningbezit in funderingsrisicogebieden. Indien noodzakelijk kan handhaving plaatsvinden.

Kennisontwikkeling van de bestaande voorraad

• Om zicht te hebben en te houden op de opgave binnen de bestaande woningvoorraad kan de gemeente met de verschillende programma’s, instrumenten en uitvoering van taken de noodzakelijke inzet leveren in de meest kwetsbare wijken van de stad. 

Naleving

Om naleving van het omgevingsrecht te bevorderen, kunnen bewoners en ondernemers met de gemeente contact opnemen voor advies. Ook voert de gemeente samen met partners controles uit.

• De dienstverlening voor bewoners en ondernemers is optimaal. Na het contact door bouwinspecteur met een melder start een mogelijke behandeling. Het doel is om 90% van de inkomende meldingen binnen de gestelde termijnen af te handelen.
• Bij het behandelen van een melding wordt met de overtreder overlegd om te komen tot een oplossing: het ‘minnelijk overleg’. In dit gesprek stuurt een bouwinspecteur aan op naleving van wet- en regelgeving door de overtreder. Als een overtreder niet meewerkt, geldt handhaving – bijvoorbeeld door het opleggen van een dwangsom –als sluitstuk van een traject. Het doel is 85% van de inkomende meldingen op minnelijke wijze af te handelen.
• De controles binnen het Integraal Handhavingsplan (IHP) voert de gemeente uit met veiligheidspartners in de stad. Deze programmatische inzet geldt als proactieve inzet bij specifieke doelgroepen (branches). De branches variëren van bedrijven in het havengebied en ziekenhuizen tot kinderdagverblijven en ouderenhuisvesting. Tijdens controles wordt gekeken of de doelgroep voldoet aan bijvoorbeeld brandveiligheidseisen, milieuwetgeving, maar wordt ook gecontroleerd of een pand bouwkundig in orde is. Door gezamenlijk op te trekken kunnende partners bij controles gebruik maken van elkaars expertise. Dat maakt efficiëntere controles mogelijk en verlaagt de controledruk voor ondernemers en dienstverleners. Per jaar voert de gemeente rond de 1.700 IHP-controles uit.

Wijkgerichte aanpak funderingsproblematiek (aantal woningen)

Het gaat hier om het aantal woningen met houten paalfunderingen. De eigenaren daarvan zijn door het funderingsloket benaderd om hen beter bewust te maken van mogelijke problemen met dergelijke paalfunderingen. De gemeente stimuleert eigenaren om funderingsonderzoek te laten uitvoeren. Hiervoor is subsidie beschikbaar. Vanaf 2024 wordt de funderingsaanpak op wijkniveau afgeschaald. Deze gaat verder op ‘blokniveau’. In verband hiermee is er een indicator toegevoegd aan de bovenstaande tabel.

Basiskwaliteit woningen (aantal woningen)

De ambitie is om tot en met 2026 gemeentebreed 3.000 woningen aan te pakken. Het overgrote deel daarvan bevindt zich in het gebied van het nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ). Gemiddeld gaat het om 750 woningen per jaar. 

Verstrekte subsidies woningvergroting

* = Jaren zijn nog niet te ramen omdat de regeling loopt tot september 2026.