De gemeentelijke missie is om richting 2050 een volledig duurzame en betaalbare vastgoedportefeuille te beheren en te ontwikkelen. Een toekomstbestendige portefeuille sluit aan bij de behoeften van gebruikers en de inwoners van Rotterdam en voldoet aan de duurzaamheidsvereisten en – ambities van de gemeente. We hanteren hierbij de uitgangspunten, zoals die zijn vastgesteld in de Kadernota Vastgoed.
Jaarlijks ontvangt de gemeenteraad de ‘Markt-, Grond- en Vastgoedrapportage Rotterdam’. Hierin staat een update van de ontwikkelingen op de terreinen van grond en vastgoed, die invloed zijn op de gemeentelijke portefeuille. De gemeente is verantwoordelijk voor het beheer en exploitatie van 1.375 objecten in de kernportefeuille.
Een groot deel daarvan is gebouwd tussen de wederopbouwperiode en de oliecrisis van 1973. Veel van deze gebouwen voldoen niet meer aan de eisen voor het huidige gebruik en verduurzaming. De vervanging en grootschalige renovatie van deze gebouwen is opgenomen in de Integrale Huisvestingsplannen (IHP's), die door de beleidsafdelingen zijn opgesteld. Tot 2030 wordt ongeveer 25% van de portefeuille vernieuwd. Bij de vervangingsopgave zijn, naast specifieke gebruikerswensen en duurzaamheid, multifunctionaliteit en de waarde voor de wijk belangrijk. De duurzaamheidsambitie blijft voor de IHP's vastgesteld op BENG.
De gebouwen die de gemeente nog niet vervangt, worden sober en doelmatig onderhouden en waar mogelijk worden duurzaamheidsmaatregelen genomen. Dit gebeurt zowel via meerjaren onderhoudsplannen (MJOP's) als op projectbasis. De panden die geen beleidsmatig gemeentelijk doel meer dienen, worden na een zorgvuldige afweging verkocht.
Wijken waar het onderhoud op orde is en de woningkwaliteit op peil, dragen bij aan een vitale stad.
Onze inzet is vooral gericht op de particuliere voorraad in de meest kwetsbare wijken in de stad. De problematiek van achterstallig onderhoud is hier het meest zichtbaar en eigenaren zijn veelal niet in staat om de situatie zelfstandig te verbeteren.
Het vitaliteitsonderzoek laat zien waar deze opgave het grootst is. Voor een actueel beeld wordt het vitaliteitsonderzoek continu verbeterd met informatie uit de praktijk en nieuwe inzichten. Duidelijk is dat de opgave in de bestaande woningvoorraad fors is en dat de kosten om de situatie te verbeteren enorm zijn. Het is noodzakelijk om met meerdere partijen afspraken te maken om te komen tot toekomstbestendige woningen.
Samen met de kennis van experts helpt het vitaliteitsonderzoek om te bepalen waar welk type inzet noodzakelijk is. Aandacht voor de basiskwaliteit van woningen vormt de basis. Daarmee ondersteunen we in projecten 3.000 eigenaren om onderhoudsachterstanden weg te werken. Naast deze continue inzet voeren we vanaf 2024 projecten uit waarbij woningen ingrijpend worden verbeterd. Dit gaat in samenwerking met Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ). Waar mogelijk spreken we subsidieregelingen aan, zoals het Volkshuisvestigingsfonds. In 2024 is al één succesvolle aanvraag voor het Volkshuisvestigingsfonds gedaan.
Met de aanpak goed verhuurderschap zetten we in op het tegengaan van misstanden op de particuliere verhuurmarkt. Door een stevige Rotterdamse lobby hebben we juridisch instrumentarium om huurders van particuliere woningen in de meest kwetsbare wijken beter te beschermen. De Wet goed verhuurderschap biedt mogelijkheden om misstanden op de particuliere verhuurmarkt tegen te gaan.
In 2024 wordt naar verwachting de Wet betaalbare huur ingevoerd. Door deze wet wordt het Woningwaarderingsstelsel dwingend: verhuurders moeten zich dan voor het gereguleerde verhuursegment aan de huurprijsregelgeving houden. Hiermee wordt de toezicht en handhaving op huurprijzen een wettelijke taak van de gemeente. Daarnaast wordt de scope van de gemeentelijke inzet verruimd tot het middenhuursegment.
Vanwege de bezuinigingen zijn er structureel minder middelen beschikbaar voor de aanpak goed verhuurderschap. Dit raakt het toezicht en de handhaving op de opkoopbescherming, de illegale kamerverhuur en EU-arbeidsmigrantenproblematiek. Ook heeft het consequenties voor de inzet op bewustwordingscampagnes naar huurders en verhuurders.
Per 1 januari 2024 hebben we te maken met de Omgevingswet, maar ook nog met de lopende aanvragen onder de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), het stelsel tot 1 januari 2024. De verwachting is dat grotere aanvragen een langere doorlooptijd hebben voor afronding onder deze oude regeling. Dat betekent dat de komende jaren ook procedures actief blijven die onder het oude stelsel zijn gestart.
De bouwproductie staat in 2024 nog steeds onder druk. Hierdoor verwachten we dat het aantal aanvragen voor een omgevingsvergunning lager is dan in voorgaande jaren en verwachten we een afname in het werkaanbod. De woningbouwopgave blijft echter onveranderd groot.
Verleende omgevingsvergunningen moeten voldoen aan de eisen van ruimtelijke kwaliteit, die door de gemeenteraad zijn vastgesteld in de Welstandsnota Rotterdam 2012. De Commissie voor Welstand en Monumenten heeft de taak om aanvragen omgevingsvergunningen aan het welstandsbeleid te toetsen en het college van B en W hierover te adviseren. Dat is bepaald in de Bouwverordening Rotterdam 2010, waarin ook de mogelijkheid is opgenomen een welstandskamer in te richten. Voor de gebiedsontwikkeling Feyenoord City is de advisering een taak van de welstandskamer Q-Team Feyenoord City. Dit geldt tot 31 december 2023, omdat op 1 januari 2024 de Omgevingswet inwerking treedt.
Onder de Omgevingswet zetten de zittende commissies deze taak voort onder de naam Commissie Omgevingskwaliteit en Cultureel Erfgoed Rotterdam en Subcommissie Quality-team Feyenoord City.
De voorzetting van het welstandsbeleid onder de Omgevingswet wordt gewaarborgd, doordat de huidige welstandsnota onderdeel wordt van het Omgevingsplan. De gehele welstandsnota wordt in verband met de invoering van de Omgevingswet herzien. De welstandsnota wordt naar verwachting in het eerste kwartaal van 2025 ter vaststelling voorgelegd aan het college en de gemeenteraad.
Het college vindt behoud van cultureel erfgoed belangrijk voor verrijking, inspiratie en verbinding van de samenleving. De basis voor de activiteiten voor de komende jaren rondom het gebouwde en aangelegde erfgoed in Rotterdam vormen de uitvoering van de wettelijke erfgoedtaken en het uitvoeringsprogramma Erfgoedagenda Rotterdam dat in mei 2023 is vastgesteld. Hierbij is nadrukkelijk ook aandacht voor de particuliere monumenteneigenaren. En voor communicatie en voorlichting rond nieuwe ontwikkelingen van onderhoud, restauratie en verduurzaming van stedelijk erfgoed.