Voorjaarsnota en Eerste herziening 2024

Rotterdam: Eén stad

Financiën Pagina 43

Overzicht baten en lasten

Overzicht van baten en lasten Beheer van de stadRealisatie
2023
Begroting
2024
Raming
2025
Raming
2026
Raming
2027
Raming
2028
Baten exclusief reserves270.026306.665292.159296.735298.310299.405

Bijdragen rijk en medeoverheden 6.082 1.354 181 181 181 181
Belastingen 95.701 106.463 107.577 108.288 109.000 109.000
Overige opbrengsten derden 171.479 192.159 179.543 183.409 184.272 185.367
Overige baten -3.236 6.690 4.857 4.857 4.857 4.857
Lasten exclusief reserves485.111516.290494.328501.079505.977511.036

Apparaatslasten 188.870 198.354 198.866 198.276 197.828 197.828
Inhuur 14.259 11.718 9.702 9.702 9.702 9.702
Overige apparaatslasten 6.838 5.997 6.634 6.624 6.611 6.611
Personeel 167.774 180.639 182.530 181.950 181.514 181.514
Overige verrekeningen -14.082 -20.963 -20.871 -20.871 -20.871 -20.871
Overige verrekeningen -14.082 -20.963 -20.871 -20.871 -20.871 -20.871
Programmalasten 310.323 338.899 316.333 323.675 329.020 334.079
Financieringslasten 0 0 0 0 0 0
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 208.968 220.045 197.433 195.629 193.770 199.193
Kapitaallasten 64.620 71.982 80.827 89.231 95.784 95.421
Overige programmalasten 35.283 44.609 37.083 37.932 38.583 38.583
Subsidies en inkomensoverdrachten 1.452 2.263 990 882 882 882
Saldo voor vpb en reserveringen -215.085 -209.625 -202.169 -204.344 -207.666 -211.631
Vennootschapsbelasting157868868868868868

Saldo voor reserveringen -215.243 -210.493 -203.037 -205.212 -208.534 -212.499
Reserves13.8519.8005.9955.03500

Onttrekking reserves 6.241 9.700 5.995 5.035 0 0
Toevoeging reserves 0 0 0 0 0 0
Vrijval reserves 7.610 100 0 0 0 0
Saldo -201.391 -200.693 -197.042 -200.177 -208.534 -212.499

Toelichting overzicht baten en lasten

Baten
De baten bestaan hoofdzakelijk uit inkomsten uit lokale lasten. Dat zijn heffingen voor het gebruik van gemeentelijke bezittingen en voor de levering van gemeentelijke diensten. De lokale lasten zijn onder andere rioolheffing, afvalstoffenheffing, bedrijfsreinigingsrecht, de lijkbezorgingsrechten, leges leidingen en leges gebruik van de weg. Daarnaast bestaan de baten uit reclameactiviteiten en opbrengsten van het bedrijfsonderdeel Vervoer & Materieel.

Lasten
De lasten bestaan hoofdzakelijk uit kosten voor beheer en onderhoud van gemeentelijke bezittingen en kosten voor de levering van gemeentelijke diensten. Dit gaat om afvalinzameling, reiniging, archeologie, begraven en cremeren, Vervoer en Materieel, wegen, openbare verlichting, civiele kunstwerken, water, groen, riolen, gemalen en het ruimen van ontplofbare oorlogsresten.

Reserves
De volgende reserves zijn opgenomen onder het programma Beheer van de Stad:

  • Bestemmingsreserve Afvalstoffenheffing voor de lasten van de Afvalstoffenheffing en het Bedrijfsreinigingsrecht.
  • Bestemmingsreserve Duurzaamheidstransitiebudget voor de activiteiten van het overkoepelend programma Rotterdam Circulair.

Onder Financiën/Balans/Reserves is een gedetailleerd overzicht opgenomen van deze reserves.

Meerjarig verloop
De belangrijkste mutaties: 

  • Er komt minder budget beschikbaar voor dienstverlening in de buitenruimte en tijdelijk minder budget voor beheer en onderhoud. Het college stelt een aantal ambities bij om financiële ruimte te creëren.
  • De budgetten voor energiekosten zijn meerjarig verhoogd. Dit is gedaan op basis van het verwachte energieverbruik en de actuele leveringstarieven voor elektra, gas en warmte, de kosten voor netwerk- en transportprijzen, en de energiebelastingen.
  • De lasten voor het onderhoud en het beheer van nieuw of veranderd gemeentelijk areaal worden jaarlijks berekend en toegevoegd aan het onderhoudsbudget. Dit gebeurt zoals beschreven in de afdoening van de motie Sies 'Onderhoud nieuwe buitenruimte geregeld'.
  • De kosten voor beheer en onderhoud zijn sneller gestegen dan de budgetten voor beheer en onderhoud. Om te voorkomen dat er structureel onvoldoende budget is om, onder andere, het groen, de wegen, bruggen en speeltoestellen in Rotterdam goed te onderhouden, worden de budgetten verhoogd.
  • Een deel van de beheer- en onderhoudskosten van het Rotterdamse rioolstelsel was niet kostendekkend. De komende jaren wordt de kostendekkendheid van de Rioolheffing verbeterd. Dat wil zeggen dat de kosten nagenoeg volledig worden gedekt met de opbrengsten uit de rioolheffing. 

Programma en Rotterdamse taakvelden

Saldo programma/taakveldBegroting
2024
Raming
2025
Raming
2026
Raming
2027
Raming
2028
Beheer van de stad-200.693-197.042-200.177-208.534-212.499
Afval - Grondstoffen 25.689 29.253 29.280 30.039 30.039
Begraafplaatsen en crematoria -1.398 -1.310 -1.310 -1.310 -1.310
Cultureel erfgoed - Archeologie -1.565 -1.588 -1.588 -1.588 -1.588
Milieubeheer - Nazorg bodemsanering en Beheer -1.884 -1.888 -1.888 -1.888 -1.888
Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Beheer -54.378 -56.400 -57.485 -58.690 -58.531
Openbare orde en veiligheid - Ontplofbare oorlogsresten 3 3 3 3 3
Overige baten en lasten - Vervoer & Materieel 4.510 4.328 4.345 4.244 4.244
Riolering 14.102 19.071 18.991 19.046 19.046
Ruimtelijke Ordening - Beheer -9.478 -9.584 -9.556 -9.556 -9.556
Verkeer en vervoer - Beheer -176.293 -178.926 -180.970 -188.836 -192.959
Afval - Grondstoffen 25.689 29.253 29.280 30.039 30.039
Begraafplaatsen en crematoria -1.398 -1.310 -1.310 -1.310 -1.310
Cultureel erfgoed - Archeologie -1.565 -1.588 -1.588 -1.588 -1.588
Milieubeheer - Nazorg bodemsanering en Beheer -1.884 -1.888 -1.888 -1.888 -1.888
Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Beheer -54.378 -56.400 -57.485 -58.690 -58.531
Openbare orde en veiligheid - Ontplofbare oorlogsresten 3 3 3 3 3
Overige baten en lasten - Vervoer & Materieel 4.510 4.328 4.345 4.244 4.244
Riolering 14.102 19.071 18.991 19.046 19.046
Ruimtelijke Ordening - Beheer -9.478 -9.584 -9.556 -9.556 -9.556
Verkeer en vervoer - Beheer -176.293 -178.926 -180.970 -188.836 -192.959

Financiële bijstellingen

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Bijstellingen Beheer van de stadBegroting
2024
Raming
2025
Raming
2026
Raming
2027
Raming
2028
Oorspronkelijke begroting 2024 -194.755 -197.641 -203.719 -210.550 -210.550
Bijstellingen Eerste Herziening / Voorjaarsnota 2024 -5.938 600 3.542 2.016 -1.949
Kiezen voor Rotterdam 2024 Bezuinigingen/Taakstellingen 2.806 0 0 0 0
Minder dienstverlening buitenruimte Bezuinigingen/Taakstellingen 0 800 1.000 1.000 1.000
Tijdelijk minder budget voor beheer en onderhoud Bezuinigingen/Taakstellingen 1.500 7.178 7.190 4.685 0
Actualisatie Afvalstoffenheffing Ramingsbijstellingen onvermijdelijk -572 0 0 0 0
Actualisatie energiekosten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk -3.939 -2.930 -2.622 -2.467 -2.313
Actualisatie kapitaallasten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 2.060 673 606 733 1.591
Bommenregeling 2024 Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 0 0 0 0
Lokale lasten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 0 0 0 0
Onderhoud Erasmusbrug Ramingsbijstellingen onvermijdelijk -9.500 -2.500 0 0 0
Onderhoudskostenregeling Ramingsbijstellingen onvermijdelijk -69 -774 -777 -779 -771
Opruimen en verwerken lachgascilinders Ramingsbijstellingen onvermijdelijk -700 -700 -700 0 0
Aanpak en preventie zwerfafval Ramingsbijstellingen vermijdbaar 2.104 300 300 300 0
Prijscompensatie voor beheer en onderhoud Ramingsbijstellingen vermijdbaar 0 -6.800 -6.800 -6.800 -6.800
Verbeteren kostendekkendheid rioolheffing Ramingsbijstellingen vermijdbaar 0 5.000 5.000 5.000 5.000
Bestemmingsreserve Afvalstoffenheffing Reserves 0 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Blauwalg Kralingse Plas Reserves 100 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Duurzaamheidstransitiebudget Reserves 0 0 0 0 0
Technische wijzigingen Technische wijzigingen 273 353 344 344 344
Begroting na wijzigingen -200.693 -197.042 -200.177 -208.534 -212.499

Toelichting financiële bijstellingen

Kiezen voor Rotterdam 2024
Een onderdeel van de Voorjaarsnota 2023 is de Organisatieopgave. Het gaat hierbij om een besparing op de gemeentelijke organisatie van € 150 mln van 2024 tot en met 2027. De Organisatieopgave noemen we nu Kiezen voor Rotterdam. De besparing voor 2024 bedraagt € 20 mln en is nu verdeeld over de begrotingsprogramma's. Daarbij is ook het voorstel een bestemmingsreserve te vormen voor frictiekosten van € 2 mln. Een uitgebreide toelichting staat in de paragraaf Bedrijfsvoering


Minder dienstverlening buitenruimte
Het college stelt een aantal ambities bij om financiële ruimte te creëren. Voor dienstverlening in de buitenruimte komt minder budget beschikbaar. Het effect hiervan is dat de gemeente minder maatwerk kan leveren, bijvoorbeeld in het vervullen van wensen van bewoners of het afhandelen van meldingen. De gemeente zal meldingen vaker bundelen, waardoor het langer duurt voor meldingen zijn afgehandeld, maar het wel efficiënter gebeurt.


Tijdelijk minder budget voor beheer en onderhoud
Het college stelt een aantal ambities bij om financiële ruimte te creëren. Tijdelijk wordt, vooral in 2025 en 2026, minder budget toegekend voor beheer en onderhoud. Dat dwingt tot keuzes om een deel van het onderhoud niet te doen of uit te stellen. In sommige gevallen zal dat zichtbaar zijn in de stad. Belangrijk is dat het budget in 2028 alsnog groeit naar het bedrag dat nodig is om al het beheer en onderhoud volgens de norm uit te voeren zoals beschreven in de Nota Kapitaalgoederen (2023-2027). 


Actualisatie Afvalstoffenheffing
De begroting Afvalstoffenheffing is in overeenstemming gebracht met de meest actuele inzichten. Daarnaast is het kwijtscheldingsbudget bijgesteld (-€ 574.000 in 2024).


Actualisatie energiekosten
De budgetten voor energiekosten zijn meerjarig verhoogd. Dit is gedaan op basis van het verwachte energieverbruik en de actuele leveringstarieven voor elektra, gas en warmte, de kosten voor netwerk- en transportprijzen, en de energiebelastingen.


Actualisatie kapitaallasten
De afschrijvingen en rente op investeringen vormen de kapitaallasten. De kapitaallasten zijn aangepast vanwege nieuwe en bijgestelde investeringskredieten en de geactualiseerde ramingen per jaarschijf. In de paragraaf investeringen is een gedetailleerd overzicht opgenomen van deze aanpassingen.


Bommenregeling 2024
Voor het ruimen van explosieven ontvangt de gemeente een rijksbijdrage in 2024 van € 1,2 mln. Dit is een saldo-neutrale bijstelling omdat de baten en lasten in gelijke omvang worden verwerkt.


Lokale Lasten
Op basis van zowel historische als recente gegevens zijn de lokale lasten voor 2024 en volgende jaren geactualiseerd. De bijstellingen zijn saldo-neutraal en raken de volgende lokale lasten:

  • Voor de nog uit te voeren werkzaamheden voor het aanvragen van leges leidingen is de begroting voor 2024 bijgesteld. De bijstelling is zowel aan de baten- als aan de lastenkant in de begroting verwerkt (€ 1,8 mln in 2024).
  • De begroting rioolheffing is in overeenstemming gebracht met de meest actuele inzichten. De bedragen zijn verrekend met de voorziening (€ 406.000 in 2024).


Onderhoud Erasmusbrug
In 2024 en 2025 wordt groot onderhoud uitgevoerd aan de Erasmusbrug. De kosten zijn te hoog om uit de beschikbare exploitatiebudgetten voor beheer en onderhoud te dekken. Om die reden wordt budget toegevoegd.   


Onderhoudskostenregeling
De lasten voor het onderhoud en het beheer van nieuw of veranderd gemeentelijk areaal worden elk jaar berekend en toegevoegd aan het onderhoudsbudget. Dit gebeurt zoals is beschreven in de afdoening van de motie Sies 'Onderhoud nieuwe buitenruimte geregeld'.


Opruimen en verwerken lachgascilinders
Sinds het landelijk verbod per 1 januari 2023 op lachgas voor recreatief gebruik zijn de lachgascilinders een probleem. Het statiegeldsysteem is 1 januari 2023 opgeheven waardoor er steeds meer lachgascilinders worden gevonden in de openbare ruimte. Om dit probleem op te pakken zet de gemeente een beredderingsbedrijf in voor het opruimen en verwerken van deze cilinders in de buitenruimte (€ 0,5 mln). Ook de binnengebrachte cilinders op de milieuparken worden opgeslagen en verwerkt (€ 0,2 mln). Verder gaat de gemeente er van uit dat er tegen 2027 landelijke wetgeving is die voor een oplossing zorgt voor dit drugsafval.


Aanpak en preventie zwerfafval
Op basis van (nieuwe) regelingen ontvangt de gemeente dit jaar een bijdrage van € 9,6 mln voor de verwachte kosten voor zwerfafvalaanpak en -preventie. Om te voldoen aan de vooropgestelde doelstellingen van het college zijn deze middelen noodzakelijk om de huidige werkzaamheden te kunnen voortzetten, intensiveren én verdiepen. Daarnaast zijn er nieuwe ontwikkelingen zoals de aanpak van zwerfafval in de wateren en de verduurzaming van het wagenpark. De lasten voor deze werkzaamheden in 2024 zijn geraamd op € 7,5 mln. Voor de jaren 2025 tot en met 2027 worden lagere lasten verwacht van € 0,3 mln.


Prijscompensatie voor beheer en onderhoud
De kosten voor beheer en onderhoud zijn sneller gestegen dan de budgetten voor beheer en onderhoud. Om te voorkomen dat er structureel onvoldoende budget is om, onder andere, het groen, de wegen, bruggen en speeltoestellen in de Rotterdam goed te onderhouden, worden de budgetten verhoogd.


Verbeteren kostendekkendheid rioolheffing
Een deel van de beheer- en onderhoudskosten van het Rotterdamse rioolstelsel was niet kostendekkend. De komende jaren wordt de kostendekkendheid van de Rioolheffing verbeterd. Dat wil zeggen dat de kosten nagenoeg volledig worden gedekt met de opbrengsten uit de rioolheffing. Dit leidt tijdens de looptijd van het GRP 5 (Gemeentelijke Rioleringsplan 2021-2025) niet tot een extra verhoging van de rioolheffing. In GRP 6 zal een voorstel opgenomen worden voor de tariefontwikkeling vanaf 2026.


Bestemmingsreserve Afvalstoffenheffing
Door de onttrekking van € 1,5 mln van de bestemmingsreserve Afvalstoffenheffing worden diverse vuilverwerkings- en transportbudgetten opgehoogd om overschrijdingen te voorkomen. Dit is een saldo-neutrale bijstelling omdat de baten en lasten in gelijke omvang worden verwerkt.


Bestemmingsreserve Blauwalg Kralingse Plas
Een deel van het resterende budget in de bestemmingsreserve Blauwalg Kralingse Plas valt vrij. Deze middelen zijn niet meer nodig.


Bestemmingsreserve Duurzaamheidstransitiebudget

  • BlueCity faciliteert circulaire ondernemers met ruimtes en een ecosysteem, wat bijdraagt aan de circulaire economie van Rotterdam. Rotterdam Circulair draagt hier € 40.000 aan bij vanuit het Duurzaamheidstransitiebudget.
  • Door de onttrekking van € 5 mln uit de bestemmingsreserve Duurzaamheidstransitiebudget worden de kosten van diverse circulaire projecten gedekt. Dit is een saldo-neutrale bijstelling omdat de onttrekking en lasten in gelijke omvang worden verwerkt.


Technische wijzigingen
In dit programma zijn diverse technische wijzigingen doorgevoerd. De grootste wijzigingen zijn:

  • Diverse saldo neutrale bijstellingen op de arbeidskosten. Dit zijn actualisaties en het goed zetten van de formatie  in het kader van "sturen op omvang".
  • Aan de interne opgave is invulling gegeven. Dit leidt tot verschuiving van budgetten tussen de programma’s Beheer van de Stad, Economische ontwikkeling, Stedelijke ontwikkeling en Veilig (-€ 60.000 in 2024 tot -€ 82.000 in 2028).
  • Diverse bijdragen en budgetoverdrachten naar en van diverse programma's:
    • Budgetoverdracht naar het programma Maatschappelijke Ontwikkeling voor een bijdrage aan het festival Rotterdam Unlimited (€ 40.000 in 2024).
    • Budgetoverdracht naar het programma Stedelijke ontwikkeling voor de aanleg van gehandicaptenparkeerplaatsen (structureel € 217.000 vanaf 2024).
    • Vanuit de Digtaliseringsagenda is budget beschikbaar gesteld voor Rotterdam 3D. Na vaststelling van de structurele beheerkosten vloeit het restantbudget terug naar het programma Overhead (structureel € 143.000 vanaf 2024).
    • Bijdrage aan het programma Dienstverlening voor efficiencyverbetering van de dienstverlening (structureel € 68.000 vanaf 2024)
    • Budgetoverdracht vanuit het programma Veilig voor de inzet van een medewerker (-€ 20.000 in 2024 en -€ 2.000 in 2025).  
    • Vanuit het project Leerwerktrajecten Statushouders worden statushouders geplaatst. Vanuit het programma Werk en inkomen is ter dekking van de personeelskosten budget overgeheveld (-€ 153.000 in 2024)
  • Overige diverse technische wijzigingen (-€ 38.000 in 2024 tot -€ 2.000 in 2028).