Overzicht baten en lasten

Toelichting overzicht baten en lasten

Baten
De meeste inkomsten in dit programma zijn uit inkomende bijdragen en subsidies. In de begroting van 2023 zijn de inkomende subsidies voor programma Mainport opgenomen (€ 12 mln) en daarnaast de inkomende subsidies voor programma Samen (€ 3 mln). Voor de jaren na 2023 zijn deze baten nog niet bekend en ook de overige baten van de Regionale samenwerkingsverbanden (€ 1 mln) zijn nog niet bekend vanaf 2024. De baten nemen daardoor vanaf 2024 met € 16 mln af. Tenslotte zijn er inkomsten uit leges Horeca en Evenementen. Deze inkomsten hebben de afgelopen jaren onder druk gestaan door Corona, maar vanaf 2023 en verder is weer het reguliere bedrag van bijna € 1,7 mln begroot.

Lasten
Vanaf 2023 is er extra budget toegekend voor de ontwikkelagenda van de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond (VRR). In de begroting van 2023 zijn verder de lasten voor programma Mainport opgenomen (€ 12 mln) en daarnaast de lasten voor programma Samen (€ 3 mln), maar voor de komende jaren zijn deze lasten nog niet bekend. Ook de overige lasten van de Regionale samenwerkingsverbanden (€ 1 mln) zijn nog niet bekend vanaf 2024. De intensiveringen uit de vorige collegeperiode voor Kwetsbare wijken en Online criminaliteit halveren vanaf 2024 (-€ 1,5 mln).

Reserves
De onttrekking reserves is in 2023 € 255.000 en in 2024 € 400.000 vanuit de reserve Personen met verward gedrag. De reserve Van der Gaag zal in 2023 geheel vrijvallen (€ 248.000). Na 2024 zijn er geen onttrekkingen reserves meer opgenomen in de begroting, beide reserves zijn dan volledig uitgeput.

Meerjarig verloop
De budgetten voor dit programma nemen de komende jaren af. Dit komt door de verlaging van de intensiveringen kwetsbare wijken en online criminaliteit vanaf 2024 en onduidelijkheid over de inkomende bijdragen en subsidies voor de programma’s Mainport en Samen. Het verlaging van sommige intensiveringen uit de huidige collegeperiode zal ook consequenties hebben voor de formatie vanaf 2024.

Financiële bijstellingen

Toelichting financiële bijstellingen

Bezuinigingen
Het college stelt een aantal ambities bij om financiële ruimte te creëren. Deze budgetverlagingen betreffen de volgende onderwerpen binnen het programma Veilig:

• Aanpak op vastgoed versoberen. De voorgenomen aanpak vanaf 2024 op vastgoed bij Ondermijning wordt versoberd.
• Preventie woningcorporaties (woboco’s). De regeling loopt reeds vele jaren en er is al veel geïnvesteerd in preventieve maatregelen op het gebied van woninginbraak. De regeling is altijd van tijdelijke aard geweest ter stimulering, het is uiteindelijk een verantwoordelijkheid van de woboco's. Vanaf 2024 wordt de regeling daarom afgebouwd.
• Bezuinigingen jaarplan 2023. Binnen het programma Veilig wordt in de loop van 2023 bezien hoe dit deel van de bezuinigingen ingevuld wordt.
• Gedeeltelijke afbouw inzet Spaanse Polder. De intensivering vanuit de Stadsmarinier wordt vanaf 2024 afgebouwd en gaat over in reguliere dienstverlening. Vanuit Ondermijning wordt nog wel inzet gepleegd op integrale controle.
• Geen inzet AT-maatregelen bij laag dreigingsniveau. De politie adviseert jaarlijks over de antiterreurmaatregelen (AT-maatregelen) voor de evenementenkalender. We kiezen ervoor om vanaf 2024 geen AT-maatregelen meer in te zetten wanneer er sprake is van een laag dreigingsniveau.
• Minder inzet op Alliantie Hand in Hand. De bijdrage voor Alliantie Hand in Hand wordt vanaf 2024 verlaagd en aan sommige onderwerpen gaan we minder doen, namelijk: Ondersteuning Bedrijveninvesteringszone, Toezichtmodel/offensief Schoon, Heel en Veilig en Communicatie.
• Stoppen afdracht BoTu richting Dienstverlening. De bijdrage vanuit Ondermijning voor de wijk Bospolder Tussendijken zal met ingang van 2024 stoppen.
• Stopzetten Like je wijk. De bijdrage aan Like je wijk vervalt vanaf 2024 en dit zal leiden tot het stoppen van diverse vormen van communicatie rondom met name buurt bestuurt, buurtpreventie, high impact crimes, etc.

Continuering kwetsbare wijken
De extra inzet op veiligheid in kwetsbare wijken wordt gefinancierd uit een intensivering van het vorige College en loopt tot 1 januari 2024. Op 1 december is de motie ‘aan de bak met de wijkaanpak’ aangenomen bij de bespreking van de veiligheidskoers 2023-2027. Mede naar aanleiding hiervan wordt deze intensivering vanaf 2024 deels voorgezet.

Continuering online criminaliteit
De aanpak op digitale criminaliteit wordt gefinancierd uit de intensivering van het vorige College en loopt tot 1 januari 2024. Bij de behandeling van de begroting 2023 op 8 en 10 november en de behandeling van de veiligheidskoers op 1 december, zijn twee moties ingediend.  Naar aanleiding van deze moties wordt deze intensivering vanaf 2024 deels voorgezet.

Extra actielijn Europese arbeidsmigranten
Een aantal ontwikkelingen (onderzoeken, verkenningen, coalitieakkoord e.a.) heeft ertoe geleid dat de gemeenteraad eind 2022 is geïnformeerd. Naar aanleiding hiervan wordt het programma EU-arbeidsmigranten aangescherpt en wordt de herziene versie medio 2023 aan het bestuur aangeboden. De aangescherpte en deels ook nieuwe opgaven, zoals de inrichting van goed werkgeverschap, vragen om aanvullende financiering in 2023 tot 2026.

Wijkakkoorden - Extra actielijn Europese arbeidsmigranten
In de wijkakkoorden is gevraagd om extra inzet voor de aanpak van de problematiek rondom EU-arbeidsmigranten. Vanaf 2023 tot 2026 wordt hiervoor extra geld beschikbaar gesteld.

Winkelstraten
Handhaving zal in winkelstraten Slinge en Wolphartsbocht, conform Coalitieakkoord en overige bijstellingen, actief en zichtbaar aanwezig zijn. Hiermee wordt de informatiepositie verstevigd, misstanden gesignaleerd en gehandhaafd waar nodig.

Actualisatie kapitaallasten
De afschrijvingen en rente op investeringen vormen de kapitaallasten. De kapitaallasten zijn aangepast als gevolg van nieuwe en bijgestelde investeringskredieten en de geactualiseerde ramingen per jaarschijf. In de paragraaf investeringen is een gedetailleerd overzicht opgenomen van deze aanpassingen.

Bijstellen Jaarplan 2023
In het kader van het jaarplan 2023 zijn de baten en lasten geactualiseerd, per saldo zijn de baten en lasten afgenomen.

Effecten nieuwe cao
Sinds april 2023 is er een nieuw cao-akkoord 2023. De gevolgen hiervan voor 2023 zijn verdeeld over de programma's en bedragen in totaal € 35 mln. Voor het jaar 2024 en verder vindt de verwerking plaats bij de Begroting 2024.

Formatiewijziging
De formatie is structureel opgehoogd voor het programma Mainport, dit wordt volledig gefinancierd vanuit Rijksmiddelen.

Jaarplan 2023
In het kader van het jaarplan 2023 zijn de baten en lasten geactualiseerd van het programma Mainport. Dit programma wordt volledig gefinancierd vanuit Rijksmiddelen.

Jaarplan 2023 Regio
In het kader van het jaarplan Regio zijn de baten en lasten opgenomen van het programma Samen.

Kostenstijging energie - Concernhuisvesting
De wereldwijde energiecrises heeft geleid tot prijsstijgingen in 2023 van de energieproducten. Deze zijn fors hoger dan geraamd werd aan begin van de energiecrisis. Voor 2024 worden dit jaar de volumes ingekocht. De huidige marktprijzen zijn lager, waardoor verwacht wordt dat de omvang van de energiekosten stijging lager zal uitkomen dan in 2023.

Onderhoudskostenregeling
De kosten voor de gemeente voor het beheer van nieuw of veranderd gemeentelijk areaal worden jaarlijks berekend en toegevoegd conform afdoening motie Sies.

Ontwikkelagenda VRR 2023
Ten aanzien van de  scenario’s uit de ontwikkelagenda heeft het Algemeen Bestuur (AB) van de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond (VRR) erkend, dat de basisdienstverlening van de VRR op orde gebracht moet worden om te voldoen aan de huidige eisen en is dus gekozen voor scenario ‘basis op orde’. Daarbij is gevraagd om een gefaseerde opbouw van de kosten in de jaren 2023 tot en met 2026, waarbij de meerkosten voor 2022 ten laste gaan van de algemene reserve. De meerkosten voor de ontwikkelagenda zijn vanaf 2023 volledig verdeeld op basis van de nieuwe verdeelsleutel.

Opbrengsten Naastplaatsingen
Afgelopen jaren zijn de baten van handhaving toegenomen. Op dit moment wordt ruim € 500.000 meer aan opgelegde boetes en sancties ontvangen dan begroot. Dit is het gevolg van intensievere handhaving op onderwerpen zoals huisvuil naastplaatsingen en het verkeerd plaatsen van voertuigen in de openbare ruimte. De extra lasten (mankracht) voor de inrichting van de regelgeving en voor de administratieve afhandeling van de extra boetes en sancties zijn echter de afgelopen jaren niet meegegroeid in de begroting. Daarom worden naast de baten ook de lasten, die hiermee verband houden, structureel in de begroting verwerkt.

Ontwikkelagenda VRR 2024 en verder
Vorig jaar is aan de raad gemeld dat de meerkosten voor Rotterdam vanuit de Ontwikkelagenda Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond (VRR) op basis van het gekozen scenario € 3,6 mln in 2024, € 4,7 mln in 2025 en € 5,3 mln in 2026 en 2027 zullen zijn. Deze meerkosten kunnen niet gedekt worden binnen de begroting van het programma Veilig. We weten inmiddels dat er geen (extra) dekking vanuit het Rijk komt hiervoor. Om deze reden is het budget opgehoogd met deze bedragen in de aangegeven jaren.

Regio Jaarplan 2023
In het kader van het jaarplan 2023 zijn de baten en lasten geactualiseerd van het regionaal samenwerkingsverband Veiligheidshuis. Deze wijziging betreft onder andere verschuivingen van materieel naar personeel en daarnaast wat kleinere verschuivingen en aanpassingen. 

Bestemmingsreserve ZVHRR versterken dv personen met verward gedrag
Er wordt in 2023 € 255.000 onttrokken uit de reserve Personen met verward gedrag uit 2021. Het nog overgebleven saldo van €400.000 van deze reserve van het Zorg- en Veiligheidshuis Rotterdam-Rijnmond (ZVHRR) wordt volledig onttrokken in 2024. De bijbehorende materiele lasten zijn ook opgenomen in de begroting 2023 en 2024.

Terugdraaien toevoegingen en onttrekkingen reserves kleiner dan € 1 mln
Als gevolg van de volledige vrijval van reserves kleiner dan € 1 mln, verdwijnen er verschillende toekomstige toevoegingen en onttrekkingen van deze reserves uit de begroting.

Vrijval reserves kleiner dan 1 miljoen
De gemeentelijke begroting bevat een fors aantal bestemmingsreserves. Een groot deel hiervan is relatief klein (minder dan € 1 mln). In deze voorjaarsnota vallen deze reserves allemaal vrij. De totale vrijval wordt toegevoegd aan de Algemene Reserve. Hierdoor ontstaat een meer gestroomlijnde begroting en verbetert het weerstandsvermogen. Er zijn een aantal uitzonderingen gemaakt, bijvoorbeeld wanneer de gemeente beheerder is van middelen die toebehoren aan de regiogemeenten. Op de pagina Reserves is weergegeven welke reserves vrijvallen en daarmee verdwijnen. Vanaf het volgende P&C-product zullen deze reserves niet meer opgenomen worden in deze lijst. Voor dit programma bedraagt de vrijval van reserves -€ 248.000 in 2023.

Technische wijzigingen
In dit programma zijn er diverse technische wijzigingen. De belangrijkste technische wijzigingen zijn:

• Bibob: er is eenmalig -€ 125.000 ontwikkelbudget ontvangen voor Bibob in 2023 vanuit programma Bestaande stad;
• Ondermijning: er is € 771.000 personeelsbudget overgedragen in 2023 aan diverse andere programma’s;
• Budgetverschuiving Veerkrachtig Botu: Vanuit de intensiveringen Focuswijken en Ondermijning is in 2023 budget overgedragen aan programma Dienstverlening voor de aanpak van de problematiek in de wijk Bospolder Tussendijken (€ 810.000);
• Correctie indexering VRR: de indexering 2023 - 2027 was bij de begroting 2023 niet juist verwerkt en dat is nu hersteld (-€ 2,9 mln);
• Kostentoerekening IBS: Voor de dekking van de administratieve en inhoudelijke ondersteuning bij inkomende bijdragen en subsidies, wordt een structurele bijdrage overgeheveld van € 26.000 naar het programma Stedelijke ontwikkeling in 2023 - 2027;
• Ophogen budget ondersteunende werkzaamheden: er is budget overgedragen in 2023 aan programma Overhead voor de administratieve ondersteuning van Ondermijning (€ 75.000);
• Verschuiving intensivering straatintimidatie: de intensivering straatintimidatie in 2023 - 2026 is grotendeels overgedragen aan programma Zorg, welzijn en wijkteams (€ 436.000 - € 936.000).
• Voor de financiering van de structurele (beheer)kosten van de succesvolle projecten uit het programma Goed Geregeld 2019-2022 wordt een bijdrage overgeheveld naar het programma Dienstverlening (€ 85.000 in 2023 tot € 107.000 in 2027);
• Budgetoverheveling naar programma Economische ontwikkeling voor de Urban Future Global Conference (€ 10.000 in 2023);
• Voor formatie-uitbreidingen is budget overgeheveld vanuit programma Veilig naar programma Overhead. Dit betreft enerzijds het in lijn brengen van de formatie met de bezetting en anderzijds de toename van het aantal handhavers uit de onderhoudskostenregeling (€ 75.000 in 2023 tot € 230.000 in 2027);
• De toerekening en verdeling van budgetten voor inzet van personeel, inhuur en uitbestede werkzaamheden zijn voor het organisatiedeel dat werkzaam is voor programma Veilig en Stedelijke ontwikkeling geactualiseerd. Dit leidt tot een budgetoverheveling van programma Veilig naar programma Stedelijke Ontwikkeling (€ 146.000 in 2023 tot € 191.000 in 2027).
• Diverse kleine technische wijzigingen -€ 81.000 in 2023 tot -€ 157.000 in 2027.