Voorjaarsnota 2023

Rotterdam: Eén stad

Voortgang 2023 Pagina 106

Voortgang 2023

CO2 breed

Collegetarget CO2-reductie: We zetten in op minimaal 25% CO2-reductie voor het stedelijk gebied ten opzichte van 1990.

Realisatie 2022: bekend najaar 2023

Mijlpaal 2023: -15%

Realisatie t/m april 2023: bekend najaar 2024

 

De rapportage van de Milieudienst Rijnmond van september 2022 laat zien dat de jarenlange stijging van de Rotterdamse CO2-uitstoot is omgebogen naar een gestaag dalende trend. In 2021 was de totale CO2-uitstoot in Rotterdam 27,2 Mton (megaton). De DCMR-doorrekening van de Rotterdamse klimaataanpak (mei 2023) voorziet dat de dalende trend zich de komende jaren voortzet tot minimaal 11,4 Mton minder CO2-uitstoot in 2030. De restopgave van 4,4 Mton is minder dan de 7,4 Mton die in de vorige doorrekening werd voorzien. Dat is positief, zeker gezien het feit dat de landelijke ambitie tussentijds is verhoogd van -49% naar -55%.

Voor de stad Rotterdam – de gebouwde omgeving én de mobiliteit – is de verwachting dat de daling doorzet. Was de CO2-uitstoot in 2021 nog 3,09 Mton, blijkt uit de doorrekening dat de CO2- reductie in 2025 kan uitkomen op -27% ten opzichte van 1990. Voorwaarde is dat alle plannen worden gerealiseerd. Daarmee is het stedelijk doel van -25% uitstoot CO2 in 2025 uitvoerbaar. Wel is dit zeer afhankelijk van de snelheid waarmee schone energiebronnen ook elders in Nederland worden gerealiseerd en de mate waarin het Rijk en gemeenten op alle plannen aansturen.

 

Schoon, duurzaam en robuust energiesysteem

Smart Energy Systems

In 2023 is € 1 mln beschikbaar voor nieuwe innovatieprojecten. De subsidieregeling Smart Energy Systems staat open tot 7 juni 2023. Voor het resterend budget is het de bedoeling dat dit in het najaar beschikbaar komt voor passende energie-innovaties voor stad of haven.

Zonne-energie

Zon op daken

  • De 90 bedrijven met een SDE++-subsidie uit 2021 voor stimulering van duurzame energieproductie zijn benaderd. Het resultaat:
    • 8 locaties zijn gerealiseerd (gezamenlijk goed voor ruim 1 MWp zonvermogen)
    • 2 locaties worden niet gebouwd (gezamenlijk goed voor 4 MWp zonvermogen)
    • 79 locaties zijn nog in ontwikkeling:
  • 95% van het beschikbaar gestelde subsidiebudget uit het Klimaatfonds Rotterdam Zon is uitgekeerd aan 34 non-profitorganisaties die zonnepanelen aanschaffen. De verwachting is dat eind juni 2023 het gehele budget besteed is. Dat is goed voor 8.600 ton CO2-besparing, ofwel 72 kWp, voor 38 organisaties.
  • In het eerste kwartaal 2023 namen 50 huishoudens deel aan de gezamenlijke inkoopactie ‘Beverwaard Bespaart’ om gezamenlijk zonnepanelen in te kopen.

Zon op infrastructuur

In februari 2023 tekende gemeente Rotterdam een intentieverklaring met Rijkswaterstaat, gemeentes Ridderkerk, Barendrecht, Albrandswaard, Hendrik-Ido-Ambacht en provincie Zuid-Holland om gezamenlijk onderzoek te doen naar de aanleg van zonnepanelen langs de A15 en A38.

Windenergie

  • Nieuwe Waterweg: opgeleverd in 2019. Hier draaien nu 6 turbines voor in totaal 20,7 MW opgesteld vermogen. 
  • Hoeksebaan: 2 turbines, 12 MW totaal potentieel. Vergunningaanvraag verwachten we nog dit kwartaal te ontvangen van initiatiefnemer Eneco/FMT. 
  • Charloisse Poort: op bedrijventerrein Charloisse Poort loopt een verkenning naar de inpassingsmogelijkheden van een 5,5 MW-turbine. Uitsluitsel (go/no-go) komt uiterlijk na het zomerreces. 
  • Landtong Rozenburg: 1 turbine, 6.4 MW ingeschat potentieel. Ontwikkelaars: Pondera, met Rebel en Enercon. Aanvraag omgevingsvergunning wordt nu door gemeente beoordeeld. Planning: eind juni publicatie ontwerpbesluiten, met inloopavonden begin juli. 
  • Beneluxplein: er is recentelijk een partij geselecteerd die het onderzoek naar de milieueffecten (MER) van opstelmogelijkheden en turbinetypes gaat uitvoeren. De verwachting is dat de ingebruikname van de eventuele turbines op zijn vroegst in 2028 plaatsvindt. 

 

Duurzame en schone haven en industrie

Bedrijven in de haven bereiden veel grote energiebesparingsprojecten voor. De gemeente werkt samen met innovatieve bedrijven. Voor de walstroominstallatie voor de cruiseterminal heeft de gemeente een subsidie van ruim € 11 mln beschikbaar gesteld. De werkzaamheden zijn al begonnen in samenwerking met het Havenbedrijf.

De gemeente richt verder ‘H2 Makers’ op. Dit is een kenniscentrum voor de waterstofmaakindustrie. In mei 2023 vond de World Hydrogen Summit plaats, met de gemeente Rotterdam als medeorganisator.   

Energietransitie in de gebouwde omgeving

In 2023 zijn tot en met april 17 Verenigingen van Eigenaren (VvE's) begonnen met de begeleiding naar een duurzaam meerjarenonderhoudsplan (DMJOP) en duurzame investeringen. In totaal zijn 40 grote VvE’s gestart; er is nog ruimte voor 20 grote VvE's om aan te sluiten.

Het college stelt € 52,9 mln beschikbaar om de lopende gebiedsaanpakken aardgasvrij af te maken en een gebiedsaanpak aardgasvrij te starten in Agniesebuurt-Oost.

In de gebiedsaanpak Heindijk zijn 320 woningen aangesloten op stadsverwarming. De resterende 48 woningen komen worden het komende jaar aangesloten. De gebiedsaanpakken in Pendrecht-Zuid en Reyeroord-West kunnen verder als er een oplossing is voor de huidige investeringsonzekerheid voor het warmtebedrijf.  Daarnaast starten in 2023 de voorbereidingen voor Pendrecht-Noord en Reyeroord-Oost.

De gebiedsaanpak Bospolder-Tussendijken I is al ver in de uitvoering. De overige 800 woningen van Havensteder volgen. De particuliere woningeigenaren krijgen samen met VVE010 een aanbod om aan te sluiten op stadsverwarming. De VvE’s worden gestimuleerd om ook andere verduurzamingsmaatregelen te nemen.

In Prinsenland–Het Lage Land is de gemeente samen met de woningcorporaties en Capelle aan de IJssel bezig met de aanbesteding voor aanleg, beheer en exploitatie van een warmtenet. Eind 2023 komt het definitieve aanbod van Eneco. Met Havensteder is een overeenkomst afgesloten om 750 woningen aan te sluiten op stadsverwarming.

In 2023 lopen 7 projecten die geld krijgen uit de specifieke uitkering energiearmoede van het Rijk, waaronder:

  • Duurzaamwitgoedfonds: ruim 1.000 huishoudens geholpen aan energiezuinig witgoed
  • Energieklussers: hielpen ongeveer 3.500 huishoudens
  • Waterzijdig inregelen waardoor 130 huishoudens veel minder gas verbruiken. 
  • Waterzijdig inregelen waardoor huishouders veel minder gas verbruiken
  • Collectieve coaching: sinds begin 2023 10 groepen afgerond; 5 groepen zijn bezig.
  • Opzoomer Mee: met actieve bewoners een Energiekeet plaatsen in straten met veel energiearmoede. Bewoners krijgen er informatie over energiebesparing. Vanwege een succesvolle proef in Feijenoord wordt het uitgebreid naar 26 straten in verschillende wijken.

De subsidieregeling - met een gemiddelde waarde tot € 300.000 - voor VvE’s loopt sinds 1 april 2023. Alle aanvragen lopen via VVE-010. De eerste aanvragen zijn ingediend; meerdere VvE’s hebben interesse, waaronder grote VvE’s.

 

Schouders onder de energietransitie in mobiliteit

Om CO2-reductie voor mobiliteit te realiseren is een brede aanpak nodig. Naast het autoluwer maken van de binnenstad en het aantrekkelijker maken van het openbaar vervoer, maakt de gemeente Rotterdam het gemotoriseerde verkeer uitstootvrij (elektrisch). Invulling van de indicator ‘20% schone passages in 2025’ gebeurt volgens de Aanpak Nul Emissie Mobiliteit, in 4 pijlers:

  1. Goederenvervoer: Binnen de ring voert Rotterdam op 1 januari 2025 een zero-emissiezone in voor alle zakelijke bestel- en vrachtauto’s. Rotterdam werkt samen met het Convenant ZES en de community Logistiek010 aan slimme en schone logistiek. Ondernemers krijgen informatie over de ZES-zone, via brieven, social media, radiospots en, billboards. Tijdens het evenement Plug In 010 op 30 maart kregen de 400 bezoekers advies, een probeeraanbod en ondersteuning van initiatieven, aangevuld met nationale subsidieregelingen.
  2. Personenvervoer: schonere mobiliteit vindt plaats via gerichte afspraken over elektrificatie met eigenaren en exploitanten van ov-bussen, doelgroepenvervoer (Wmo), deelauto’s en taxi's. Daarnaast werkt de gemeente samen met werkgevers in de Klimaatalliantie Duurzame Mobiliteit (68 grote werkgevers, meer dan 100.000 werknemers in de regio).
  3. Gemeentelijk wagenpark: verschoning van eigen voertuigen. Van de personenauto’s is 80% volledig uitstootvrij. Dat geldt voor 38% van de lichte en 9% van de zware bedrijfsvoertuigen.
  4. Laadinfrastructuur: iedereen in Rotterdam moet makkelijk kunnen laden, waar en wanneer dat nodig is. Voor 2026 komen er 4.000 openbare laadpunten bij de bestaande 4.800 punten. Er komen 100 extra snellaadpunten en 4 ‘heavy duty’-laders voor vrachtauto’s. 500 bedrijven krijgen advies en alle 45 bedrijfsterreinen krijgen een gebiedsgerichte aanpak voor laadinfrastructuur. 

Uit diverse proeven en ervaringen blijkt dat er in grote raamwerkcontracten met zero-emissie mobiele werktuigen, zoals bouwmaterieel, veel mogelijkheden liggen voor CO2-reductie en reductie van andere luchtvervuilende stoffen. Er komt een aanpak voor schonere mobiele werktuigen.
Financiële bijstellingen Energietransitie  (x 1.000) - € 31.991
Duurzaamheidstransitiebudget - € 30.283
Wijzigingen Mobiliteit 2023 - € 1.000
Technische wijzigingen, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen - € 708

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma.