Sustainable development Goals (SDG, Duurzame ontwikkelingsdoelen)

De SDG’s (Sustainable Development Goals of Duurzame Ontwikkelingsdoelen) zijn zeventien doelen om van de wereld een betere plek te maken in 2030. De SDG’s zijn afgesproken door de landen die zijn aangesloten bij de Verenigde Naties (VN), waaronder Nederland. Ook Rotterdam heeft de SDG’s omarmd en heeft zich aangesloten bij de VNG-campagne ‘Gemeenten 4 Global Goals’. In beleid en plannen zoals het Rotterdams Weerwoord, ‘Uit de Knoop’, Gezond010 en Veilig@Rotterdam zijn doelen en indicatoren opgesteld die een duidelijke relatie hebben met de SDG’s. Ook bedrijven en organisaties in Rotterdam waaronder de Erasmus Universiteit, Hogeschool Rotterdam, Havenbedrijf Rotterdam, Unilever en Verstegen spices hebben de SDG’s doorgevoerd in hun bedrijfsvoering.

Crisissen op het gebied van wonen, energie, klimaat en verdeling van de samenleving leggen extra druk op het realiseren van de ambities van onze stad. De SDG’s kunnen dienen als gemeenschappelijke stip op de horizon voor alle partijen, in Rotterdam maar ook regionaal en (inter)nationaal, en bieden een gedeelde taal en helpen de krachten van partijen te bundelen. Zo versterken we de samenwerking met onzzepartners én vergroten we de kansen van Rotterdam om meer Europese subsidies te verwerven om samen te bouwen aan de toekomst van de stad.

Uitnodiging aan de stad

In navolging van vele steden wereldwijd verschijnt eind 2023 een Rotterdamse ‘Voluntary Local Review’ (VLR): een overzicht dat laat zien hoe Rotterdam ervoor staat op elk van de zeventien duurzame ontwikkelingsdoelen, wat de aanpak is om de situatie verder te verbeteren en welke inspirerende praktijkvoorbeelden van werken met SDG’s er in de stad te vinden zijn. Met de nadrukkelijke uitnodiging aan bedrijven en organisaties in de stad om hier samen mee aan de slag te gaan. 

Ook in de Staat van de Stad, een onderzoek dat elke 2 jaar wordt uitgevoerd, legt gemeente Rotterdam een link naar de SDG’s en het brede welvaartsbegrip: we brengen niet alleen de welvaart van de stad in kaart, maar juist ook het welzijn, alles wat mensen van waarde vinden. En dat niet alleen nu en hier, maar ook ‘elders’ en ‘later’. We willen de negatieve consequenties van onze keuzes niet afwentelen op latere generaties of op plekken elders in de wereld. Zo geven we richting aan beleid en uitvoering en vertalen we een abstract en mondiaal verhaal, naar een Rotterdams verhaal met concrete doelen voor de stad.

Sustainable development goals en de begroting van gemeente Rotterdam

In onderstaande dwarsdoorsnede van de begroting treft u een rapportage over SDG’s aan de hand van bestaand en voorgenomen beleid. Bij elke SDG wordt aangegeven in welk begrotingsprogramma het bestaande beleid is beschreven en welke bestaande targets en indicatoren relevant zijn.  

Geen armoede (SDG 1) en geen honger (SDG 2)

SDG 1 richt zich op het beëindigen van armoede in alle vormen. Rotterdam gebruikt  de definitie van het SCP: armoede is de situatie dat mensen gedurende langere tijd niet de middelen hebben voor de goederen en voorzieningen die in hun samenleving als minimaal noodzakelijk gelden. 

Er zijn nog steeds veel Rotterdammers die leven in armoede. Gezien de (gevolgen van) de recente crises, zoals  de energiecrisis en de stijgende inflatie, zullen dat er meer worden. Energiearmoede is een belangrijk en snelgroeiend probleem. 

De doelen die gaan over armoedezijn gericht op preventie van armoede en schulden, het voorkomen van het groter worden van geldproblemen en op ondersteuning van Rotterdammers met geldproblemen. Om deze doelen te bereiken doen we het volgende:

• Voorkomen dat mensen in armoede terecht komen
• Verlichten van de gevolgen van armoede
• Mensen in armoede een nieuw perspectief geven

Dat gebeurt vanuit verschillende domeinen: vanuit sport, cultuur en onderwijs gaat het om het vergroten van bereik. Vanuit het programma energietransitie gaat het om een betaalbaar, schoon en duurzaam energiesysteem en het tegengaan van energiearmoede.

Onder de Rotterdammers die leven in armoede zijn nog steeds veel kinderen die opgroeien in armoede. Ieder kind dat opgroeit in armoede is er één te veel. Met bewezen effectieve maatregelen wordt intergenerationele armoede bestreden, zodat deze kinderen en jongeren zich gezond, veilig, kansrijk en als actieve deelnemer aan de samenleving ontwikkelen.

 In het voorjaar van 2023 wordt het nieuwe beleidsplan Armoede en Schulden gepresenteerd met per doel concrete acties, die zijn geformuleerd in samenwerking met ervaringsdeskundigen, organisaties en wetenschappers en op basis van wetenschappelijk beproefde methoden, zoals het factorenmodel. De gemeente faciliteert een financiert een leerstoel en een lectoraat.

Begrotingsprogramma’s: Armoede, schuldhulpverlening, integratie en samenleving, Sport en recreatie, Energietransitie

Indicatoren: Collegetarget ondersteuning aanpak schulden

Goede gezondheid en welzijn (SDG 3)

Doel 3: Verzeker een goede gezondheid en promoot welzijn voor alle leeftijden

Vitale Rotterdammers zijn van grote waarde voor de stad: zij kunnen hun talenten beter ontplooien en zetten zich meer in voor hun stad. Vitaliteit draagt ook bij aan kansengelijkheid. Vitale inwoners doen minder beroep op zorg en ondersteuning. Vanuit het programma Volksgezondheid investeert de gemeente in fysieke en mentale gezondheid van Rotterdammers en ineen gezonde leefomgeving, door inspanningen gericht op:

• Gezonde leefstijlen door meer bewegen en gezonde voeding, het vroeg herkennen van gezondheidsrisico’s en samenwerking tussen het medisch domein en het sociaal domein
• Het verbeteren van de leefomgeving met gezonde woningen, bijvoorbeeld door het verwijderen van loden leidingen en het aanpakken van beschimmeling van huizen. De woningvoorraad moet voldoen aan de eisen uit het Bouwbesluit Bestaande Bouw
• De verschuiving van het behandelen en genezen van ziektes naar het voorkomen van ziektes.

De Sportnota 2021+ bundelt de ambities op het gebied van sporten en bewegen. Belangrijkste is dat de gemeente stevig inzet op structureel sporten en bewegen als norm. Dat doen we onder andere door toekomstbestendige sportvoorzieningen waarvan multifunctioneel gebruik wordt gemaakt en het versterken en behouden van sportvereningen.

In het uitvoeringsprogramma Rotterdam, Ouder en Wijzer zijn de ambities voor ouderen zo concreet mogelijk uitgewerkt. Vanuit de vier pijlers vitaal, ertoe doen, wonen & woonomgeving en zorg & ondersteuning zijn in samenwerking met ca 100 partners in de stad activiteiten ontwikkeld die ertoe bijdragen dat ouderen zo lang mogelijk gezond en vitaal blijven, kunnen blijven meedoen en passende zorg en ondersteuning krijgen. Het Programma loopt af per 2023, maar veel activiteiten zijn geborgd, onder meer binnen de gebiedsgerichte welzijnsopdrachten die per 1 juni 2022 zijn ingegaan. Ook voor 2022-2026 is de ambitie een dementievriendelijke stad en het zo lang mogelijk thuis kunnen wonen van kwetsbare ouderen.

Op basis van het wetenschappelijk onderbouwd jeugdbeleid van Rotterdam Groeit wordt geïnvesteerd in de meest relevante factoren voor het kansrijk, veilig en gezond opgroeien van kinderen en jongeren. De ambitie is de positieve trend van afnemende problematiek (zoals criminaliteit, slechte geboorte-uitkomsten, en schooluitval) door te zetten.

Voor deze SDG is de inzet van een groene en gezond gebouwde omgeving en biodiversiteit ook belangrijk. Wil je meer weten? Kijk verder bij SDG 15.

Begrotingsprogramma's: Volksgezondheid, Sport en recreatie, Cultuur, Zorg, welzijn en wijkteams, Bestaande stad en Energietransitie

Indicatoren:

• Collegetarget toename sportdeelname
• Collegetarget realisatie woonzorgconcepten
• Collegetarget jeugdpreventie

Kwaliteitsonderwijs (SDG 4)

We investeren in kansengelijkheid in het onderwijs, zodat alle jonge Rotterdammers het beste uit zichzelf kunnen halen. We besteden bijzondere aandacht aan scholen die extra ondersteuning nodig hebben. Hiermee bieden we kinderen en jongeren gelijke kansen op sociaal-emotionele, cognitieve en psychosociale ontwikkeling. Daarnaast organiseren we zorg, welzijn, sport en cultuur dichtbij of in de school. Door het versterken van de ‘schil’ van partners om de school, verbeteren we de kwaliteit en effectiviteit van het onderwijs en ontzorgen we leraren.

We gaan door met het verkleinen van de kwaliteitsverschillen tussen scholen en de aanpak van het lerarentekort. We werken daarnaast aan passende zorg en ondersteuning voor leerlingen, de verbinding tussen onderwijs en arbeidsmarkt, dagprogrammering en veiligheid binnen het onderwijs.

Verder voert de gemeente wettelijke taken uit, zoals onderwijshuisvesting, leerlingenvervoer, voor- en vroegschoolse educatie (vve), voorkomen van voortijdig schoolverlaten en onderwijs aan kinderen van statushouders en asielzoekers. Voor voldoende en kwalitatief goede onderwijshuisvesting investeert de gemeente in een sterk en gevarieerd aanbod aan scholen in de buurt en toekomstbestendige schoolgebouwen. Schoolgebouwen en gymzalen met een gezond leefklimaat en schone, groene schoolpleinen zijn hierbij belangrijke randvoorwaarden.

Met het Rotterdams Scholingsfonds zetten we de eerste stap om om-, her- en bijscholing van Rotterdamse werkzoekenden en kwetsbare werkenden aan de onderkant van de arbeidsmarkt te financieren en de mismatch op de arbeidsmarkt aan te pakken. Door te investeren in scholing worden de baankansen van werkzoekenden duurzaam verbeterd.

We blijven oog houden voor mensen met een arbeidsbeperking. Ook zij verdienen werk waarin zij optimaal tot hun recht komen, al dan niet met (extra) begeleiding

Begrotingsprogramma: Onderwijs, Sport en recreatie

Indicatoren: Collegetarget Een schil om de School 

Schoon water en sanitair (SDG 6)

Doel is toegang tot sanitatie voor iedereen en een duurzaam beheer van de waterketen. De gemeentelijke riolering beheren en onderhouden gebeurt zodanig (d.m.v. assetmanagement) dat deze robuust, betrouwbaar en klimaatbestendig is en blijft. De aanpak is in een Gemeentelijk Riolerings Plan (GRP) vastgelegd. Alle assets binnen het stedelijk watersysteem, waaronder de riolering, gemalen, persleidingen en kolken, worden aan de hand van inspecties, risicoanalyses en (rendements)berekeningen gemonitord en indien nodig gereinigd. Rotterdam werkt in de afvalwaterketen nauw samen met de waterschappen aan het stedelijk watersysteem van de toekomst, klimaatbestendig en circulair.  Waterschappen dragen formeel zorg voor de kwaliteit en kwantiteit van de binnenwateren, Rijkswaterstaat doet dat voor de Maas.

Begrotingsprogramma: Beheer van de stad

Indicatoren: n.v.t.

Betaalbare en duurzame energie (SDG 7)

De doelstelling is dat iedereen toegang heeft tot betaalbare en duurzame energie. De Rotterdamse ambities voor de energietransitie sluiten hier goed op aan. Om deze ambities in goede banen te leiden zijn in het Raadsakkoord Energietransitie twaalf principes vastgesteld die dienen als afwegingskader bij het doorlopen van de energietransitie. De focus ligt hier op een betaalbaar, schoon, adaptief en duurzaam energiesysteem en het tegengaan van energiearmoede.

Als meer processen in de haven en de stad elektrificeren en we steeds meer elektrisch vervoer gebruiken, neemt de vraag naar elektriciteit fors toe. Er is dus veel schone elektriciteit nodig, daarom stellen we ambitieuze doelen voor zonne- en windenergie. In 2022 wil Rotterdam 150 MWp (ofwel het equivalent van ca. 500.000 zonnepanelen) aan opgesteld vermogen voor zonne-energie gerealiseerd hebben. Voor windenergie is het doel dat er in 2025  350 MW windenergie is gerealiseerd, waarvan 300 MW in de haven.

Voor de verduurzaming van de haven en zwaar transport zijn de ontwikkelingen op het gebied van waterstof essentieel. De Gemeentelijke visie op waterstof biedt een helder kader voor de inzet van waterstof.

Begrotingsprogramma: Energietransitie

Indicatoren: 

• In 2025 is 350 MW windenergie gerealiseerd, waarvan 300 MW in de haven
• In 2026 is 3,2 km² zonnepanelen gerealiseerd

Eerlijk werk en economische groei (SDG 8)

Het verdienvermogen van onze stad wordt vergroot door een inclusieve en duurzame economische groei en waardig werk voor iedereen. Het gaat dan om de juiste omstandigheden zodat bedrijven en ondernemers in Rotterdam hun werk optimaal kunnen doen. Daardoor komen binnen die bedrijven banen beschikbaar voor Rotterdammers en regiobewoners en dragen we bij aan een schone, innovatieve en circulaire Rotterdamse economie.

Het is een van de grote kwesties van vandaag: personeelstekorten. Veel werkgevers hebben grote moeite om hun vacatures te vervullen. In verschillende sectoren blijft er werk liggen en vallen diensten uit. Tegelijkertijd staan er nog steeds veel mensen aan de kant. Er is een forse mismatch tussen deze werkzoekenden en de vraag van werkgevers. De aanpak is gericht op het (duurzaam) versterken van de arbeidsmarkt en de arbeidsmarktpositie van werkzoekenden. Door middel van maatwerk en gerichte ondersteuning gaan Rotterdammers die nu in de uitkering komen zo snel als mogelijk weer aan het werk.

In alles zoekt de gemeente verbinding met werkgevers, onderwijs, sociaal ondernemers en andere instellingen en organisaties in de stad. De opgave vraagt meer dan ooit om een gezamenlijk optrekken en om de schouders eronder zetten. Het goed organiseren van de dienstverlening aan werkgevers is hierbij belangrijk. Rotterdam heeft daarin een voortrekkersrol in de arbeidsmarktregio Rijnmond.

Sinds 2019 zijn er met de leerwerkakkoorden flinke stappen gezet om, met het bedrijfsleven en onderwijs, Rotterdammers van werk naar werk te helpen, of van school naar werk of opnieuw aan het werk te helpen. In deze bestuursperiode zet het college een volgende stap met het Rotterdam Perspectieffonds (RAP010). Dit fonds wil 6.000 Rotterdammers begeleiden naar een baan met zekerheid en toekomstperspectief. Het gaat specifiek om toekomstbestendige sectoren waar ook tijdens een laagconjunctuur werk is. Daarnaast maakt de gemeente steeds meer gebruik van de loonkostensubsidie (LKS). Die subsidie compenseert werkgevers voor het gedeelte van het werk dat Rotterdammers door hun arbeidsbeperking niet kunnen leveren. Het aantal bijstandsgerechtigden moet terug naar 30.000 eind 2025.

Social Return blijft een belangrijk instrument om te stimuleren dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk kunnen. Met sociaal ondernemers ontwikkelen we nieuwe en vernieuwende ideeën die deze mensen helpen om mee te doen. Bij het Rotterdams Scholingsfonds (RSF) kunnen Rotterdammers met een kwetsbare arbeidsmarktpositie een scholingsvoucher aanvragen. Die voucher geeft hun toegang tot om-, her- of bijscholing die aansluit bij de vraag op de regionale arbeidsmarkt. Er blijft oog voor mensen met een arbeidsbeperking. Zij verdienen werk waarin zij tot hun recht komen, al dan niet met begeleiding.

Begrotingsprogramma's: Werk en inkomen, Economische Ontwikkeling, Energietransitie, Sport en recreatie, Cultuur

Indicatoren:

• Collegetarget naar 30.000 bijstandsgerechtigden
• Collegetarget handhaven bedrijfsruimte en het juiste bedrijf op de juiste plek
• Op basis van het op te stellen actieprogramma MKB en ondernemerschap wordt een indicator geformuleerd op het aantal MKB’ers dat per jaar een vorm van ondersteuning heeft gehad. Ook komt er op basis van een nulmeting een indicator op de klanttevredenheid van ondernemers over de gemeentelijke dienstverlening.
• Uitlokken van 1 miljard aan investeringen in Rotterdamse bedrijven en nieuwe vestigers, zoals start-ups en sociaal ondernemers, die 2.000 banen opleveren.

 Zie ook SDG’s 5 en 10.

Innovatie en duurzame infrastructuur (SDG 9)

Doel is het verbeteren van mobiliteit en infrastructuur in de stad. Realisatie gebeurt bijvoorbeeld door meer ruimte te geven aan fietsers en voetgangers. Zo kunnen zij op steeds meer plekken veilig en efficiënt bewegen door de stad. Tegelijkertijd levert dit milieuwinst op: als meer mensen fietsen en lopen is er minder geluids- en stankoverlast voor omwonenden. Dat komt hun gezondheid ten goede. Met de aanleg van een nieuwe oeververbinding wordt de beschikbaarheid van ov verbeterd.. Deze verbinding kan ook  de filedruk verlagen. Verbeterde bereikbaarheid maakt de economische positie van Rotterdam aantrekkelijker.

De goede groei van de stad wordt ondersteund door een betrouwbare en duurzame (digitale) infrastructuur, het bevorderen van inclusieve en duurzame industrialisering én van digitale innovatie. Ook het stimuleren van innovatie voor duurzame ontwikkelingen, het verduurzamen van de haven en de circulaire economie dragen hieraan bij.

De impact van de materialen in onze fysieke infrastructuur, zoals wegen, bruggen en viaducten is enorm. Daar dient zich de kans aan om bij ontwerp, beheer en vervangingsopgaven efficiënter om te gaan met materialen. Een circulaire openbare ruimte draagt bij aan het verlagen van de milieu-impact van één van onze grootste eigen assets in de stad.

Begrotingsprogramma's: Stedelijke ontwikkeling, Economische ontwikkeling, Beheer van de stad, Energietransitie

Indicatoren:

•  Realisatie drie toonaangevende projecten autoluw

Ongelijkheid verminderen (SDG 10), gendergelijkheid (SDG 5),

Rotterdam is een internationale stad. We leven samen en besturen samen, met oog voor elkaars belangen, zorgen en prioriteit. En dus moet iedere Rotterdammer moet mee kunnen doen aan de samenleving en onbelemmerd diens potentieel kunnen bereiken.

Gelijkwaardigheid houdt in dan je gelijke kansen hebt en daarnaast veilig, vrij en gerespecteerd jezelf kunt zijn. Wie in Rotterdam woont is Rotterdammer en hoort erbij. Centraal staat onze gedeelde identiteit als Rotterdammer met respect voor de verschillen. Of die ander nu wit, van kleur, zwart, LHBTIQA+, gelovig of niet is. En ongeacht verschillen in geslacht, gender, afkomst, chronische ziekte, lichamelijke beperking of leeftijd. Je bent pas vrij en gelijkwaardig als ook de ander vrij en gelijkwaardig is.

Voor veel Rotterdammers wankelt dit fundament. Verschillende maatschappelijke problemen komen bij hen samen: schulden, geen werk en een laag of onzeker inkomen. En het vraagt om een gezamenlijke, overstijgende aanpak in het onderwijs, bij het tegengaan van discriminatie op de arbeids- en woningmarkt, bij de mogelijkheden om mee te kunnen doen met een betaalde baan en bij het tegengaan van armoede en schulden.

Doelstelling is dat Rotterdammers zelfredzaam zijn en hun eigen talenten en die van hun sociale omgeving weten te benutten. Het is belangrijk dat mensen meedoen en dat we samen met alle Rotterdammers werken aan een ontspannen samenleving, met de Nederlandse waarden waaronder vrijheid en gelijkwaardigheid als fundament en beheersing en kennis van de Nederlandse taal als fundament.

Taal is één van de basisvaardigheden voor meer zelfredzaamheid. Vanuit het beleidskader taal wordt hierop ingezet vanuit verschillende sporen: Taal en gezondheid, Taal en werk en Taal en geld en Taal en ontwikkeling. De gemeente wil de taalbeheersing van Rotterdammers met een integrale aanpak verbeteren zodat zij zich in hun dagelijks leven beter kunnen redden op de genoemde gebieden.

Het actieprogramma ‘Relax. Dit is Rotterdam’ omvat de visie, doelstellingen en actiepunten voor het stimuleren van de acceptatie van diversiteit in de Rotterdamse samenleving en het bevorderen van de inburgering van nieuwkomers. Het actieplan Rotterdam tegen racisme dat volgde op Black Lives Matter is gestoeld op drie principes: erkennen, eigenaarschap en educatie. De Rotterdamse Aanpak Statushouders 2.0 omvat alle basiscomponenten voor succesvolle participatie in de samenleving: huisvesting, zorg, leren, taal, (waar nodig) opleiding en toeleiding naar werk. De aanpak legt de nadruk op het voorzien van een eigen inkomen en meedoen in de Rotterdamse samenleving.

In het kader van gendergelijkheid (SDG 5), eerlijk werk (SDG 8) en ongelijkheid verminderen (SDG 10) zet de gemeente in op de bestrijding van discriminatie op de arbeidsmarkt. Op initiatief van de gemeenteraad is 010-Inclusief opgericht, een onafhankelijk netwerk van Rotterdamse werkgevers die elkaar inspireren met kennisworkshops en best practices over diversiteit en inclusie in werving en selectie en in de werkcultuur. De gemeente ondersteunt dit door de inzet van Diversiteit in Bedrijf (een organisatie van de SER) die onder meer extra werkgevers bij het netwerk betrekt en hen helpt om een plan van aanpak op te stellen.

Begrotingsprogramma's: Zorg, welzijn en wijkteams, Sport en recreatie, Cultuur

Indicatoren: 

• Rotterdamse inburgeraars participeren maximaal in de samenleving (door opleiding <27 jaar of werk >27 jaar) en beheersen zsm de Nederlandse taal. Het aantal inburgeraars in de bijstand, de uitstroomreden en slagingspercentages van de inburgering wordt gemonitord
• Doel is discriminatie zoveel als mogelijk voorkomen en de gevolgen bestrijden. Rotterdammers zien dat de gemeente een bondgenoot is in de strijd tegen discriminatie. Acceptatie wordt via de Omnibusenquête gemonitord, ervaren discriminatie in het Wijkprofiel en Discriminatiemonitor. Met de Erasmus Universiteit Rotterdam wordt een inclusiviteitsindex ontwikkeld om het samenlevingsbeleid wetenschappelijk te onderbouwen

Duurzame steden en gemeenschappen (SDG 11)

Doel is realisatie van veerkrachtige wijken met een toekomstbestendige woningvoorraad voor alle Rotterdammers. Voor deze ambitie wordt de aanpak van de woningvoorraad in de wijken op Zuid, via het NPRZ, doorgezet. Om de bestaande woningvoorraad in Rotterdam voldoende beschikbaar te houden voor eigen bewoning en de particuliere woningvoorraad die betaalbaar moet zijn betaalbaar te houden is de gemeente marktmeester door opkoopbescherming toe te passen en te handhaven en het programma 'Goed Huren en Verhuren' door te zetten. Ook de samenwerking met partijen in de stad door verschillende subsidieregelingen, regionale afspraken en akkoorden met de industrie (klimaatakkoord, klimaatdeals) draagt bij aan een duurzame en veerkrachtige stad.

Door het maatschappelijk vastgoed te ontwikkelen, te beheren en te verkopen als rentmeester wordt een bijdrage geleverd aan Vitale Wijken. Ook door het beheer en de verkoop van commercieel vastgoed wordt hieraan een bijdrage geleverd.

Iedere Rotterdammer moet toegang hebben tot een woning die past bij zijn/haar inkomen. Dit wordt gestimuleerd door nieuwe woningen te bouwen in verschillende prijssegmenten en bijvoorbeeld afspraken te maken met woningbouwcorporaties. Zo wordt ongewild vertrek van starters, ouderen of sociale stijgers uit de stad voorkomen. 

Doelstelling is de stad (nog) meer inclusief, veilig, veerkrachtig en duurzaam te maken. Belangrijk daarvoor is een leefomgeving die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren en bijdraagt aan een aantrekkelijk en toekomstbestendig werk- en leefklimaat. Vergroening van de buitenruimte draagt daaraan bij. Ook de transities naar een energie-efficiënte, klimaatadaptieve, biodiverse, circulaire en maatschappelijk betrokken stad dragen bij aan een robuuste en veerkrachtige openbare ruimte. Voor sport wordt gewerkt aan sportprogrammering om meer Rotterdammers structureel een leven lang te laten bewegen of sporten met extra aandacht voor een aantal specifieke doelgroepen: kinderen in achterstandssituaties, ouderen en mensen met een beperking. Voor cultuur is de doelstelling optimale voorzieningen te bieden voor de presentatie van een breed, artistiek hoogwaardig aanbod voor een divers publiek met ruimte voor nieuw talent.

Rotterdam ontwikkelt zich door als een klimaatadaptieve deltastad met een robuust stedelijk (bodem)watersysteem. Onze onder de zeespiegel gelegen stad blijft een aantrekkelijke en veilige plaats waarbij we zoveel mogelijk bestand zijn tegen extreme weersinvloeden en de sponswerking van de stad herstellen. Met het programma Rotterdams Weerwoord is een beweging in gang gezet om samen met de Rotterdammers de stad aan te passen op klimaatverandering. Daarnaast wordt een actieve aanpak gericht op een betere luchtkwaliteit met het oog op gezondheid en het verminderen van geluidsoverlast uitgevoerd.

De gemeente heeft de ambitie om Rotterdammers nog meer en beter te betrekken bij ontwikkelingen en maatregelen die hun leefomgeving raken. Dat gebeurt door de uitvoering van wijkactieplannen, advies vragen aan de gebiedscommissies, wijkraden en wijkcomités, het organiseren van gebiedsconferenties en Tour-de-wijken, het stadsbreed inzetten van participatie-instrumenten en het subsidiëren van bewonersinitiatieven. Bijvoorbeeld het programma Rotterdam Circulair werkt aan de circulaire wijkaanpak, om juist samen met partners uit de wijk in actie te komen en ‘circulair doen’ leuk, makkelijk en toegankelijk te maken. Een ander voorbeeld is het programma Veerkrachtig Bospolder-Tussendijken 2028 waar de gemeente Rotterdam, bewoners en allerlei partners in de wijk intensief samenwerken aan grote verbeteringen (programma Resilient Rotterdam).

Begrotingsprogramma’s: Bestaande stad, Energietransitie, Stedelijke ontwikkeling en Volksgezondheid

Indicatoren:

• Collegetarget woningbouw: start bouw van 14.000 – 16.000 nieuwe woningen
• Indicator basiskwaliteit woningen: (aantal) wordt nog ingevuld
• Collegetarget Schoon (naastplaatsingen en zwerfafval): CROW-score naar 84% of hoger; niveau B, in 2025
• Groen, CROW, gemiddelde beeldkwaliteit 90%; niveau B
• Verharding: CROW, gemiddelde beeldkwaliteit 85%; niveau B
• Straatverlichting: werkt voor minimaal 95% conform landelijk norm
• Biodiversiteit: realisatie van 40 hectare bijenlandschap in komende 4 jaar. Hiermee voegen we bijna 10% areaal toe aan het bestaande bloem- en kruidenrijk graslandschap in de stad

Verantwoorde consumptie en productie (SDG 12)

Doelstelling is een transitie naar een nieuwe economie voor Rotterdam: digitaal, circulair en gebruik makend van duurzaam opgewekte energie. De vijf transitiepaden uit de Roadmap Next Economy (RNE) geven richting aan een aantal samenhangende en elkaar versterkende (systeem)doorbraken op het gebied van digitalisering, energietransitie, circulaire economie en onderwijs en inclusieve samenleving.

In de beleidsnota “Van Zooi naar Mooi” en de grondstoffennota worden maatregelen benoemd waarmee Rotterdam de transitie naar de circulaire economie gaat maken.  De Grondstoffennota 2023-2026 is in ontwikkeling. Hierin worden nieuwe maatregelen vastgelegd en nieuwe doelstellingen worden geformuleerd. Waarbij reductie van de hoeveelheid restafval per inwoner opnieuw het uitgangspunt is.

In 2050 wil Rotterdam volledig circulair zijn. Circulaire economie is een middel om de negatieve effecten van onze manier van produceren en consumeren terug te dringen en meer waarde toe te voegen voor mens, milieu en economie. Het programma Rotterdam Circulair focust zich ook hierop.

Door de inzet op een circulair havenindustrieel complex (HIC) en op de circulaire en duurzame economie wordt verantwoorde productie bevorderd.

De samenwerking met partijen in de stad door verschillende subsidieregelingen, regionale afspraken en akkoorden met de industrie (klimaatakkoord, klimaatdeals) leidt tot meer verantwoorde productie en consumptie.

Begrotingsprogramma’s: Beheer van de stad, Economische ontwikkeling, Energietransitie

Indicatoren:

• Omvang huishoudelijk restafval

Klimaatactie (SDG 13)

Het stimuleren van innovatie voor duurzame ontwikkelingen, het verduurzamen van de haven en de circulaire economie, gekoppeld aan samenwerking met partijen in de stad, regionale afspraken en akkoorden met de industrie (klimaatakkoord, klimaatdeals) dragen allemaal bij aan Klimaatactie.  Dit wordt versterkt doordat het vergezeld gaat van brede communicatie en informatie richting Rotterdammers.

Om bij te dragen aan de klimaatdoelstellingen en met vergroening en waterberging aan de leefbaarheid in vitale wijken wordt gestuurd op verduurzaming van onze bezittingen

VvE eigenaren worden ondersteund bij verduurzaming in de vorm van een passend financieringsarrangement bestaande uit subsidie, een lening faciliteit en een gratis Groen Meerjarenonderhoudsplan (Groen MJOP). In een Groen MJOP staan de onderhouds- en verduurzamingsopgaven van de VvE voor de komende 15 jaren beschreven.

Begrotingsprogramma’s: Energietransitie, Bestaande stad en Beheer van de stad

Indicatoren: 

• Target CO2 reductie

Leven op het land (SDG 14) en leven in het water (SDG 15)

Rotterdam heeft aantrekkingskracht als stad en groeit. Steeds meer mensen willen hier (blijven) wonen. Er is aandacht voor bestaande ecosystemen en biodiversiteit bij de bouw van nieuwe projecten. Met zeven groene stadsprojecten wordt de openbare ruimte aantrekkelijker voor flora, fauna en bewoners. Bij de aanbesteding van nieuwe projecten is er aandacht in het ontwerp voor bijvoorbeeld regenwater vasthouden of vleermuizen laten schuilen. Zo trekt Rotterdam niet alleen meer mensen maar ook natuur aan.

Met het programma Energietransitie in de gebouwde omgeving wordt gewerkt aan duurzame en toekomstbestendige wijken, woningen en gebouwen. Het doel? Geen fossiele energie in de woningvoorraad per 2050.  Ook beperken we overlast: rioolvervanging en energietransitie trekken daarom zoveel mogelijk samen op.

Doel is meer groen in de stad. Achtergrond van deze doelstelling is de meerwaarde die een groene aantrekkelijke leefomgeving biedt voor het vestigingsklimaat en de gezondheid van mensen en de bijdrage die groen levert aan verbetering van het klimaat en de biodiversiteit. Zeker in relatie tot de ambities van het college, om jaarlijks te starten met de bouw van 3500-4000 woningen, is het toevoegen van groene ruimte noodzakelijk.

Begrotingsprogramma's: Stedelijke ontwikkeling, Energietransitie en Beheer van de stad

Indicatoren:

• Collegetarget meer groen

Vrede, veiligheid en sterke publieke diensten (SDG 16)

Mondiale crises, een groter wordende kloof en het groeiende wantrouwen. De wereld is de laatste jaren sterk in verandering. Door globalisering en digitalisering hebben gebeurtenissen, waar ook ter wereld invloed op de (subjectieve) veiligheid in onze stad. Veilige wijken vormen de basis voor een positief sociaal leefklimaat en economische groei in Rotterdam.  SDG 16 is daarom een speerpunt van gemeente Rotterdam, zoals we ook zien in het eerste hoofdstuk van het coalitieakkoord Eén stad, dat gaat over veilig, schoon en groen.

Bouwen aan een veilig Rotterdam, een multiculturele metropool met wereldhaven, doen we door met elkaar vooruit te kijken en door de randvoorwaarde veiligheid te borgen bij het realiseren van andere grootstedelijke opgaven.  Samen en in goede balans tussen preventie en repressie tijdig inspelen op de (nieuwe) uitdagingen van morgen! De komende periode staan de volgende 5 opgaven centraal:

 1.            Wijkveiligheid en veiligheidsbeleving

2.            Ondermijnende criminaliteit in stad en haven

3.            Cyberweerbaarheid van stad en inwoners (tot 1-1-2024)

4.            Polarisatie, radicalisering en extremisme

5.            Jeugdoverlast en -criminaliteit

Dit zijn de grote opgaven die om structurele inzet vragen van gemeente en partners. Voor iedere veiligheidsopgave bouwen we de benodigde flexibiliteit in om onderweg te observeren, luisteren en bij te sturen waar nodig.

We vinden het ook belangrijk dat Rotterdammers de gemeente zien en ervaren als betrouwbaar en toegankelijk in het bieden van dienstverlening en ondersteuning. Als organisatie streven we ernaar om zoveel mogelijk een afspiegeling te zijn van de bevolking zodat herkenbaarheid groter wordt. We zetten in op participatie van Rotterdammers zodat we beter kunnen inspelen op wat er nodig is in de wijk. 

De gemeente staat voor sterke publieke diensten en goede dienstverlening voor al haar burgers. Als organisatie streven we ernaar om zoveel mogelijk een afspiegeling te zijn van de bevolking zodat herkenbaarheid groter wordt. We vinden het belangrijk dat Rotterdammers de gemeente zien en ervaren als betrouwbaar en toegankelijk in het bieden van dienstverlening en ondersteuning. Eind 2023 zijn er 39 Wijkhubs waar bewoners terecht kunnen met vragen of problemen, en waar de gemeente en andere organisaties uit de wijk kunnen samenwerken en ontmoeten. We zetten in op participatie van Rotterdammers zodat we beter kunnen inspelen op wat er nodig is in de wijk. 

Op 16 maart 2022 zijn er 39 wijkraden gekomen met gekozen vertegenwoordigers. Zij vormen een belangrijke spil in een nieuwe samenwerking met de wijk: de wijkraad verbindt, onderhoudt en activeert het netwerk in de wijk en vertegenwoordigt dit netwerk richting de gemeenteraad en het college. Samen met het toegewijde team van ambtenaren in de wijk (onder leiding van de wijkmanager) en het wijknetwerk (bewoners, ondernemers en partners) geeft iedere wijkraad vorm aan een akkoord met de wijk dat in 2023 wordt vastgesteld. Dit wijkakkoord bestaat uit twee onderdelen: (1) afspraken over de zeggenschap en hoe we de inspraak organiseren op stedelijk beleid dat landt in de wijk; (2) een wijkplan, met een lange termijnvisie (wijkvisie) en korte termijn acties (jaaractieplan). Een wijkraad houdt in de gaten of iedereen zich ook aan de gemaakte afspraken houdt. Deze raad geeft ook advies over het betrekken van bewoners, ondernemers en partners en ziet toe op de participatie in de voorbereiding en uitvoering van beleid en plannen in de wijk, voor in ieder geval: de buitenruimte, welzijnspartijen en hun activiteiten in de wijk, de bereikbaarheid van de wijk en de sociale veiligheid in de wijk.

Vanaf 2022 hebben bewoners een stem gekregen in welke initiatieven uit de wijk geld krijgen via participatieplatform Mijn Rotterdam. Vanuit Rotterdam zetten we in op betrouwbare, veilige en toegankelijke verkiezingen. We willen dat iedereen die mag en wil stemmen ook kan stemmen. Daarom zijn we de afgelopen jaren hard bezig geweest om verbeteringen door te voeren op het gebied van toegankelijkheid. Op de online kaart zal alle informatie rondom de toegankelijkheid aan kiezers worden getoond. Ook op de achterzijde van de huis-aan-huis verspreidde kandidatenlijst zullen iconen de toegankelijkheid van elk bureau aanduiden. In het proces zijn verschillende checks ingebouwd om de betrouwbaarheid van de verkiezingen te garanderen. Ook letten we op de veiligheid van stemmers door toezicht in de stembureaus, drukte meters en communicatie over gedragsuitingen in en rondom het stembureau.

Begrotingsprogramma: Veiligheid, Dienstverlening, Bestuur, Overhead en Belastingen, Sport en recreatie

Indicatoren:

• Collegetarget veilig
• Collegetarget tevredenheid concerndienstverlening
• Collegetarget Wijk aan Zet, realisatie doelen/opgaven

Partnerschappen om de doelen te bereiken (SDG 17)

Samenwerken gebeurt al sinds vele tientallen jaren in diverse nationale en internationale samenwerkingsverbanden op de in voorgaande hoofdstukken aan de orde gekomen beleidsterreinen. Rotterdam is geen eiland:  samenwerking is onmisbaar om de beleidsdoelstellingen en doorbraken te realiseren. Daarom wordt beleid gezamenlijk of in samenspraak met veel verschillende bedrijven, maatschappelijke organisaties en andere overheden gemaakt. Ook de uitvoering vindt vaak samen plaats. 

Zo wordt binnen het Nationaal Programma Rotterdam Zuid ingezet op verdere verbetering van het onderwijs, het ondersteunen van werkzoekenden en het verminderen van het aantal mensen in de bijstand, voor meer cultuuraanbod en het verbeteren van de woningvoorraad, zodat sociale stijgers ook op Zuid blijven wonen.

In het kader van het Rotterdams Klimaatakkoord zijn in de beginperiode aan de klimaattafels 49 deals gesloten voor de aanpak van de klimaatverandering en energietransitie en er komen nog steeds nieuwe deals bij. Met maatschappelijke instellingen wordt gewerkt aan de aanpak van armoede en eenzaamheid, enzovoorts. 

We starten ook met het maken van een Rotterdams Zorgakkoord in navolging van het landelijke zorgakkoord. 

Op regionaal niveau wordt o.a. samengewerkt op milieugebied (DCMR), werkgelegenheid (de Arbeidsmarktregio) , Veiligheid (VRR, veiligheidshuis), openbaar vervoer en economisch vestigingsklimaat (Metropoolregio Rotterdam Den Haag), groene ruimte (recreatiegebieden), jeugd, (jeugdhulp Rotterdam Rijnmond) en gezondheid (GGD Rotterdam Rijnmond).

Op hoger schaalniveau vindt de samenwerking plaats o.a. in G4 verband en als lid van de VNG en de VZHG (Vereniging Zuid-Hollandse gemeenten). Internationale samenwerking zit in de genen van onze havenstad. Rotterdam heeft al jaren een actief internationaal programma en onderhoudt wereldwijd contacten en relaties en behartigt daarbij onze belangen. Onder andere bij de Europese Unie. Rotterdam volgt de beleidsontwikkelingen over de rol en het belang van de SDG’s voor het Europees beleid op, zoals vertaald in de reflectiepaper over een duurzaam Europa van de EU-commissie (juni 2019), en de Green Deal van de nieuwe EU-commissie (2020-2027)) en past ze toe in haar eigen beleidsontwikkelingen. Verder werken we samen met zuster- en partnersteden, in netwerken als Eurocities (ontstaan in 1986 in Rotterdam), het Comite van de Regio’s, ICLEI, Global Resilient Cities, C40, U20 , EFUS (veiligheid) en TDA (transport decarbonisation alliance). Naast bestuurlijke inzet is Rotterdam ook op ambtelijk niveau (internationaal) actief en wordt Rotterdam als koploper op tal van terreinen (mobiliteit, klimaatadaptatie) gezien en gewaardeerd.