Voorjaarsnota 2023

Rotterdam: Eén stad

Voortgang 2023 Pagina 3

Voortgang 2023

De Voortgang 2023 geeft een totaalbeeld van de stand van zaken van de Eerste Herziening 2023. De Voortgang bestaat uit 2 algemene blokken: een Voorwoord en een Financieel beeld 2023. Daarna is de Voortgang per programma in alfabetische volgorde opgenomen, deze is hetzelfde als de Voortgang per programma en tenslotte de Bedrijfsvoering.

Voorwoord

Dit college staat graag op de stoep van de gewone Rotterdammers. Het afgelopen jaar en begin 2023 is er geluisterd naar alle verhalen, zorgen en ideeën. Met deze input gaan we verder aan de slag voor Eén stad. Met de 39 wijkkakkoorden als uitgangspunt.

In de tweede helft van 2023 versterken we onze inzet in de wijken en investeren we in de leefbaarheid van de kleine kernen. Werken we aan kansengelijkheid in onze stad en bouwen we betaalbaar door. Daarbij is het belangrijk om het huishoudboekje op orde te houden en ervoor te zorgen dat we de lasten voor de Rotterdammers beperken. Om dat te bereiken besparen we op de organisatiekosten.

De Voortgang 2023 kijkt naar het lopende jaar 2023. Het geeft inzicht in de stand van zaken en belangrijkste ontwikkelingen en financiële bijstellingen per programma. Onderdeel hiervan zijn ook de collegetargets. Het helpt ons om de maatschappelijke en financiële opgave scherper te krijgen en om de juiste beslissingen te nemen voor Eén stad.

 

Maarten Struijvenberg, Wethouder Financiën, Organisatie, Dienstverlening en Grote Projecten

Financieel beeld 2023

Algemeen

Bij deze eerste herziening 2023 wordt de begroting 2023 geactualiseerd. Het totaal aan voorgestelde bijstellingen ten opzichte van de begroting 2023 telt op tot € 51 mln negatief.  De bijstellingen worden gedekt door een onttrekking aan de Algemene reserve. Hierdoor sluit de begroting op € 0. 

 

 

 

 

 

 

Financiële bijstellingen per programma x 1 mln
Algemene middelen  € 169
Armoede, schuldhulpverlening, integratie en samenleving  - € 11 
Beheer van de stad - € 29 
Belastingen € 23
Bestaande stad - € 1 
Bestuur - € 1 
Cultuur - € 9 
Dienstverlening - € 8 
Economische ontwikkeling € 3 
Energietransitie - € 32 
Onderwijs € 3 
Overhead - € 22 
Sport en recreatie - € 1 
Stedelijke ontwikkeling - € 100
Veilig - € 5 
Volksgezondheid  € 0 
Werk en inkomen - € 31 
Zorg, welzijn en wijkteams  € 1 
Totaal bijstellingen - € 51

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting per programma zie het blokje Financiën onder dit programma.

Weerstandsvermogen

Jaarstukken 2022: 1,5

Eerste herziening 2023: 0,9

Het weerstandsvermogen geeft aan of de gemeente in staat is om financiële tegenvallers op te vangen. Er wordt gestuurd op een weerstandsvermogen van minimaal 1,0, passend bij de financiële risico’s die de gemeente loopt. Het college kiest ervoor  een tijdelijke dip in het weerstandsvermogen te accepteren om zo verdere bezuinigingsmaatregelen te voorkomen. De begroting is meerjarig in evenwicht en vanaf 2025 is het weerstandsvermogen tenminste 1,0.

Wilt u meer weten over de financiële kengetallen, ga dan naar de paragraaf Financiële kengetallen.

Financiële bijstellingen per programma

In de tabel hiernaast staan de financiële bijstellingen per programma. Hieronder volgt de toelichting op de programma's met de grootste financiële bijstellingen, het gaat om de bijstellingen groter dan € 10 mln:

  • Algemene middelen (€ 169 mln): verlagen van de toevoeging aan de RIM voor eerder ontvangen, in 2022 in plaats van in 2023, baten bijzondere erfpachtconversies, zie ook het programma Stedelijke ontwikkeling (€ 72 mln); toevoegingen aan de bestemmingsreserves voor Duurzaamheidstransitiebudget (€ 29 mln) en Doorbouwfonds (€ 25 mln) uit de RIM als onderdeel van het Investeringsvoorstel 2023; en ontvangen indexaties van het rijk uit de circulaires 2022 en 2023 (€ 35 mln)
  • Beheer van de stad (- € 29 mln): nota kapitaalgoederen (- € 11 mln)
  • Belastingen (€ 23 mln): bijstelling raming lokale belastingen door areaaluitbreiding en een groter aantal bouwplaatsen (€ 19 mln)
  • Energietransitie (- € 32 mln): de toevoeging aan de bestemmingsreserve Duurzaamheidstransitiebudget  vanuit de RIM als onderdeel van het investeringsvoorstel 2023 (- € 29 mln) 
  • Stedelijke ontwikkeling (- € 100 mln): lagere baten erfpachtconversie omdat die al in 2022 in plaats van in 2023 zijn ontvangen (- € 72 mln); en de toevoeging aan de bestemmingsreserve Doorbouwfonds uit de RIM als onderdeel van het investeringsvoorstel 2023 (- € 25 mln)
  • Werk en inkomen  (- € 31 mln): om het lagere BUIG budget van het rijk op te vangen én om de reserve BUIG eind 2023 op het gewenste niveau van € 25 mln te laten uitkomen wordt er een toevoeging gedaan aan de bestemmingsreserve BUIG  (- € 28 mln)

Programma Algemene middelen

RET

De RET staat voor een financiële uitdaging. De energiekosten zijn flink gestegen en de reizigersaantallen flink gedaald. Om te zorgen dat er goed openbaar vervoer in Rotterdam blijft rijden, is de RET met de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) en de gemeente in gesprek over de situatie. Daarbij wordt gekeken wat elke partij kan doen vanuit haar eigen rol in deze opgave. Het college heeft eind mei de betrokken raadscommissies geïnformeerd over de stand van zaken en wat dit mogelijk inhoudt voor de gemeente (23bb003388).

 

Stedin

Er zijn grote investeringen in het energienet en de energietransitie nodig. Daarom heeft netbeheerder Stedin aangegeven de komende jaren extra eigen vermogen nodig te hebben. Stedin- een deelneming van de gemeente Rotterdam- is daarom in gesprek met diverse overheden (Staat, gemeenten en provincies uit Stedin’s verzorgingsgebied) die nog geen aandeelhouder zijn. Stedin vraagt hen of zij geld willen storten in aanvulling op wat Rotterdam en andere bestaande aandeelhouders in 2021 al hebben gedaan.

Op dit moment (mei 2023) voert Stedin verregaande gesprekken met de Staat. De verwachting is dat storting van het Rijk voor het eind van 2023 wordt afgerond. Op dit moment en op grond van de laatste inschattingen vraagt Stedin vooralsnog geen bijdrage van de gemeente Rotterdam. De gemeenteraad wordt hier apart nader over geïnformeerd en in de besluitvorming betrokken. Dan wordt ook duidelijker in hoeverre gemeenten en provincies die nog geen aandeelhouder zijn bereid zijn om vermogen te storten.

 

Stadsherstel Heinekengebouw

Stadsherstel Historisch Rotterdam N.V. realiseert een aanbouw aan het Heinekengebouw. Het gaat hierbij om de uitbreiding van het rijksmonument. De uitbouw was in het oorspronkelijke ontwerp uit 1931 wel gepland maar is niet is uitgevoerd. Als aandeelhouder van Stadsherstel levert de gemeente een extra bijdrage van € 800.000 om de aanbouw toch te realiseren.

Een nadere toelichting over het Heinekengebouw kunt u lezen in het hoofdstuk Projecten.

Financiële bijstellingen Algemene middelen (x 1.000)  € 220.745
Verlagen van de toevoeging aan de RIM voor eerder ontvangen baten bijzondere erfpachtconversies  € 71.544
Onttrekking Algemene reserve € 51.285
Indexatie september-, december- en meicirculaire 2022 en 2023  € 34.780
Bestemmingsreserve Duurzaamheidstransitiebudget  € 29.500
Bestemmingsreserve Doorbouwfonds  € 25.000
Indexatie meicirculaire 2023 € 8.867
Bijstelling dividendramingen € 6.996
Actualisatie kapitaallasten - € 2.623
Actualisatie rente - € 3.100
Dekking indexatie - € 3.613
Effecten nieuwe CAO - € 2.398
Vrijval kapitaallasten stadion Feijenoord  € 1.000
Toevoeging vrijval kapitaallasten stadion Feijenoord aan RIM - € 1.000
Technische wijzigingen, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen  € 4.507

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma.

Nieuw Stadion Feijenoord

In 2022 is geconcludeerd dat BVO (Betaald voetbal organisatie) Feyenoord en Stadion Feijenoord een nieuw stadion op korte termijn niet kunnen realiseren. Ook over de lange termijn (10 jaar) bieden zij geen zekerheid. Het college heeft besloten niet langer geld voor het stadion te reserveren. Daarmee vallen de meerjarig begrote kapitaallasten van € 1 mln vrij. Deze worden toegevoegd aan de bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor.

 

Gemeentefonds

De verdeling van het gemeentefonds tussen de verschillende gemeenten gebeurt op basis van verdeelmaatstaven. Deze maatstaven zijn kenmerken van gemeenten en hun inwoners. Meerdere keren per jaar vindt een actualisatie plaats. De uitkomst van de laatste actualisatie is ingegaan op 1 januari 2023.

Vanaf 2026 wordt er een nieuwe financieringssystematiek toegepast. Het Rijk heeft in zijn Voorjaarsnota 2023 een beschrijving van de hoofdlijnen van een nieuwe financieringssystematiek opgenomen.

Nadere toelichtingen op het gemeentefonds kunt u lezen in het hoofdstuk Gemeentefonds.

 

Organisatieopgave

De gemeentelijke organisatie is als gevolg van diverse ontwikkelingen op bepaalde onderdelen flink gegroeid. In de breedte van de organisatie is hierop onvoldoende (bij)gestuurd. Het omgaan met (onverwachte) complexe opgaven hoort bij een wereldstad als Rotterdam. Groei van de gemeentelijke organisatie is hiervoor volgens het college echter geen lange termijn oplossing. Het college zet in op een klantgerichte, wendbare en efficiënte organisatie die snel inspeelt op de actualiteit. Een organisatie met ambtenaren die met hart voor de stad naast de Rotterdammer staat, in de eigen wijk, buurt of straat. Klaar om met hen mee te denken, mee te doen en te zorgen voor ondersteuning op maat.

Daarbij leggen hogere salarislasten, voortvloeiend uit de nieuwe cao voor gemeenteambtenaren, de stijgende rente en een toenemende vraag naar financiële ondersteuning van Rotterdammers een enorme extra claim op de gemeentelijke begroting. De rekening van deze stijgende kosten wil het college zo min mogelijk bij de Rotterdammers neerleggen. Daarom kiest het college ervoor de kosten van de gemeentelijke organisatie fors te verlagen. Het college zet in op een klantgerichte, wendbare en efficiënte organisatie die snel inspeelt op de actualiteit. 

Deze besparing op de organisatie van opgeteld € 150 mln komt bovenop de besparing op de organisatie in het coalitieakkoord. De besparingen moeten zo min mogelijk ten koste gaan van de dienstverlening aan de Rotterdammers en worden de komende periode verder uitgewerkt. Onderdeel van de begroting 2024 is een concreet plan onder de jaarschijf 2024 en een doorkijk naar 2025, 2026 en 2027. Periodiek zal het college de gemeenteraad hierover informeren in de P&C-cyclus, in ieder geval bij de Begroting en Jaarrekening.

 

Weerstandsvermogen

Volgens het coalitieakkoord wordt met ingang van de huidige bestuursperiode gestuurd op een weerstandsvermogen van minimaal 1,00, passend bij de financiële risico's die de gemeente loopt. Dit houdt in dat de beschikbare weerstandscapaciteit voldoende is om de financiële risico's op te vangen. Met andere woorden: de beschikbare weerstandscapaciteit is tenminste gelijk aan de benodigde weerstandscapaciteit. In de paragraaf Financiële kengetallen wordt uiteengezet dat het structureel exploitatiesaldo vanaf 2024 tot en met 2027 positief is en het weerstandsvermogen vanaf 2025 1,0 is. 

Programma Armoede, schuldhulpverlening, inburgering en samenleving

Armoede en Schulden

Collegetarget schuldhulpverlening: In deze collegeperiode vergroten we de instroom in de schuldhulpverlening door in totaal 15.750 intakes af te nemen en pakken we schulden aan door in totaal 8.200 schuldregelingen te starten

Mijlpaal 2023: intakes 4.950, gestarte schuldregelingen 2.700

Realisatie t/m april 2023: intakes 1.838, gestarte schuldregelingen 591

In de tweede helft van 2022 kregen veel Rotterdammers te maken met hoge inflatie en hoge energiekosten. Met het actieplan Geldzorgen heeft het college na de zomer van 2022 huishoudens met een laag inkomen in deze moeilijke tijd ondersteund. Dit actieplan is eind maart 2023 afgerond. Een aantal initiatieven zijn opgenomen in het nieuw na het zomerreces vast te stellen beleidskader armoede en schulden 2023-2026 Ook heeft de gemeente de energietoeslag uitgekeerd welke tot 31 december 2022 kon worden aangevraagd. In 2023 kan de energietoeslag wederom worden aangevraagd. Het is wachten op het moment dat de wet die dit mogelijk maakt in werking treedt. Daarnaast kunnen Rotterdammers nog steeds gebruik maken van energieklussers voor advies en energiebesparende maatregelen. Ook blijven we inzetten op het onder de aandacht brengen van de gemeentelijk financiële ondersteuning bij zoveel mogelijk Rotterdammers.

 

Taal

Aantal taaltrajecten

Realisatie 2022: 7.292 afgeronde taaltrajecten

Streefwaarde 2023: 6.350 gestarte trajecten basisvaardigheden

Realisatie t/m april 2023: 1.895 gestarte trajecten basisvaardigheden

Op 2 februari 2023 stelde de gemeenteraad het beleidskader 'Rotterdam Vaardig Verder, Beter in taal, rekenen en digitale vaardigheden’ vast. Met de realisatie tot april dit jaar ligt de gemeente op koers. De ambitie voor de huidige collegeperiode is 25.000 gestarte trajecten basisvaardigheden.

 

Samenleven

Eind 2022 en begin 2023 stonden in het teken van stadsgesprekken Samenleven. 500 Rotterdammers spraken met elkaar en met ambtenaren over discriminatie, gelijkwaardigheid en inburgering. Deze gesprekken vormen de basis voor het nieuwe Actieplan Samenleven. Het concept gaat medio juni 2023 naar de gemeenteraad. Na bespreking en adviezen van diverse adviesraden volgt de definitieve vaststelling na de zomer van 2023. Intussen lopen alle activiteiten door die discriminatie tegengaan en inclusie bevorderen. In maart is de antidiscriminatiecampagne ‘Zie het. Zeg het. Meld het’ groter dan voorheen ingezet. Als onderdeel daarvan is de Erasmusbrug blauw aangelicht in het teken van gelijkwaardigheid.

Inburgering

Op 1 januari 2022 trad de Wet inburgering in werking. De regie op inburgering ligt sindsdien bij gemeenten. De gemeente is verantwoordelijk voor de begeleiding en biedt inburgeraars een programma inburgering aan op allerlei aspecten, zoals wonen, geld, participatie, leren en werken. Alle inburgeraars krijgen een inburgeringstraject op maat. Zo kunnen inburgeraars snel meedoen aan de Rotterdamse samenleving.

Binnen de opgave valt de taakstelling; de rijksoverheid bepaalt elk half jaar aan hoeveel statushouders - vluchtelingen met een verblijfsvergunning - gemeenten een woning en begeleiding bij de inburgering moeten bieden. De taakstelling voor 2023 is 1.795 te huisvesten statushouders. Hiervan zijn reeds 438 statushouders (tot en met april) gehuisvest.

 

Oekraïne

De gemeente Rotterdam heeft half maart de bestuurlijke afspraak gemaakt om Oekraïense vluchtelingen op te vangen. Afgesproken is dat Rotterdam 2.016 gemeentelijke opvangplekken realiseert. Begin mei werden er in Rotterdam ongeveer 2.300 Oekraïense vluchtelingen opgevangen. Van hen verblijven er 1.124 in gemeentelijke opvanglocaties en 1.235 bij particulieren. De gemeente maakt kosten op het gebied van opvang, leefgeld, onderwijs, zorg en werk. Deze kosten worden gedekt door het Rijk.

Financiële bijstellingen Armoede, schuldhulpverlening, inburgering en samenleving (x 1.000) - € 11.247

Schuldhulpverlening toegenomen vraag

- € 6.710

Effecten nieuwe CAO

- € 1.190
Inburgering - Diverse posten - € 349
Technische wijzigingen, gemeentefondsmutaties, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen - € 2.998

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma.

Programma Beheer van de stad

Collegetarget

We verminderen naastplaatsingen en zwerfafval in de 20 wijken die het slechtst scoren. Doel in deze collegeperiode is een stijging van de CROW-score op naastplaatsingen en zwerfafval met gemiddeld 5 procentpunt.

Realisatie 2022: 79,77% niveau B of hoger

Mijlpaal 2023: 81,5% niveau B of hoger

Realisatie 2023: niet beschikbaar

Het is lastig om op dit moment – mei 2023 - een verwachting uit te spreken over de doelstelling voor plaatsing van huishoudelijk afval naast containers en zwerfafval. De staking in februari heeft de meetresultaten van het schouwen beïnvloed. Een aantal wijken is voorafgaand aan de staking geschouwd of juist tijdens de opruimwerkzaamheden daarna. Op dit moment is het fijne zwerfafval op verharding de grootste zorg. Op basis van de cijfers van het tweede kwartaal 2023 is het mogelijk te beoordelen of aanvullende maatregelen op zwerfafval nodig zijn.

Er zijn aanzienlijke verschillen tussen de wijken in de plaatsing van huisvuil naast containers en in zwerfafval. Dat benadrukt het belang van een wijkgerichte aanpak. In 2023 is er een aantal wijkgerichte maatregelen, zoals extra publieksvoorlichting, meer knijperkasten, werving van meer containeradopties en promotie van het gebruik van schoonmaakpakketten.

De NietRNaast-aanpak heeft tot doel de plaatsing van afval naast containers te verminderen. Dat lukt: in de tweede helft van 2022 was er 5,57 procentpunt minder afval naast containers ten opzichte van 2021. De NietRnaast-aanpak gaat in 2023 voor heel Rotterdam in uitvoering. Twintig reinigers krijgen in 2023 een opleiding tot controleur huisafval, zodat ze zelf boetes kunnen uitschrijven. Analyses van de registraties leiden tot verdere verbetering van het werkproces.

 

Blindganger aan de Claes de Vrieselaan

Eind september 2022 de verhuisden de laatste bewoners van te slopen panden aan de Claes de Vrieselaan. Daarna begonnen de voorbereidingen voor het ruimen van de blindganger. De sloop van de panden Claes de Vrieselaan 25, 27, 29 vindt plaats tussen half september en eind november 2023. Het graven naar de blindganger staat gepland voor de periode maart tot mei 2024.

 

Bruggen

Tijdens een inspectie in Delfshaven van de 1e Coolhavenbrug, in oktober 2022, bleek dat er gebreken zijn aan de draaipunten van de Parksluizen over de Schie. Om de brug definitief te herstellen zijn de draaipunten van de brug vervangen. De 1e Coolhavenbrug is hersteld en sinds eind april 2023 weer in bedrijf. Ook de Parkhavenbrug is geïnspecteerd, waarna is besloten bij deze brug een zelfde reparatie uit te voeren. De verwachting is dat de brug eind van de zomer 2023 weer in bedrijf is. De staat en ouderdom van de beweegbare bruggen en sluizen, en de eisen van de Machinerichtlijn, maken dat Rotterdam de komende jaren een grote opgave heeft om de beweegbare bruggen en sluizen te renoveren.

Om vorm te geven aan de renovatie- en vervangingsopgave loopt er een grootschalig bruggenprogramma. Dit meerjarige programma voorziet in een systematische aanpak voor het onderhoud van de beweegbare bruggen en sluizen.

 

Biodiversiteit

In het coalitieakkoord is afgesproken de komende 4 jaar 40 hectare bijenlandschap te realiseren. In 2023 is een start gemaakt met de eerste 10 hectare. De aanbesteding voor het Meetnet flora en fauna Rotterdam is gegund. De uitvoeringsagenda Biodiversiteit 2023 -2027 volgt nog voor het zomerreces van 2023.

LED-transitie

Het LED-transitieproject loopt vanaf 2020 t/m 2025 waarbij 90.000 armaturen worden vervangen. Inmiddels zijn er in totaal circa 60.000 armaturen vervangen.

 

Uitrol groente, fruit, etensresten (gfe) hoogbouw

In Blijdorp, Bergpolder, Oosterflank, Lage Land, 's Gravenland en Prinsenland, Hoek van Holland en Pernis is er een gescheiden inzameling van groente-, fruit- en etensresten (gfe). In mei 2023 waren 362 gfe-wijkcontainers geplaatst. Deze containers hebben nog ontwerpfouten. Die worden er op dit moment uitgehaald; de containers komen waarschijnlijk eind 2023 weer in productie. 

Eind 2023/begin 2024 komen er ongeveer 450 wijkcontainers in Kralingen en IJsselmonde. Half 2024 komen daar Delfshaven en het Oude Westen bij. De planning is elk jaar tussen 400 en 500 nieuwe containers te plaatsen. In totaal komen er in Rotterdam 2500-2800 gfe-containers. Het streven is erop gericht dat elk huishouden in Rotterdam eind 2028 de mogelijkheid heeft om het gfe (en tuinafval) gescheiden aan te leveren.

Voor het dichtstedelijke gebied - de hoge woontorens, het centrum – loopt onderzoek naar de mogelijke inzet van voedselvermalers en van een nieuw ondergronds inzamelmiddel voor gfe. Bij een positief onderzoeksresultaat gaat de gemeente dit in het centrum faciliteren, na afronding van de plaatsing van de reguliere gfe-containers.

 

Zero- emissionvoertuigen

Het programma 'verduurzaming gemeentelijk wagenpark' is in volle uitvoering. De doelstelling, een emissieloos wagenpark in 2030, is nog actueel. Hieronder is de stand van zaken emissieloos per voertuigcategorie in percentages vermeld:

  • De personenwagens (80%) zijn, conform doelstelling, eind 2023 emissieloos.
  • De lichte bedrijfsvoertuigen < 2,5 ton (38 %) liggen op schema (eind 2025 emissieloos).
  • De zware bedrijfsvoertuigen > 2,5 ton  (9 %) vormen nog een grote uitdaging (eind 2030 emissieloos). Met de invoering van Zero Emissie Zone Stadslogistiek per 1 januari 2025 (met diverse overgangsregelingen tot 2030) vindt een verdere aanscherping van regelgeving plaats voor die (werk)voertuigen die de zone in moeten kunnen.   
Financiële bijstellingen Beheer van de stad (x 1.000) - € 28.932
Nota kapitaalgoederen - € 11.300
Eenmalige compensatie afvalstoffenheffing - € 7.952
Effecten nieuwe cao - € 6.360
Effect cao-loonstijging op contract inhuurkrachten - € 809
Kostenstijging energie - Overig - € 5.493
Actualisatie kapitaallasten € 2.623
Technische wijzigingen, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen € 359 

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma

Programma Belastingen

Bijstelling van verwachte opbrengsten

In 2022 waren er meeropbrengsten voor de onroerendezaakbelasting en precariobelasting. Voor 2023 en volgende jaren worden meeropbrengsten voor een aantal lokale belastingsoorten verwacht. De reden hiervan is dat er veel gebouwd wordt in Rotterdam. De meerjarige areaaluitbreiding wordt vanaf 2024 opgenomen in de begroting.   

Voor het gebruik van openbare gemeentegrond betalen ondernemingen en instellingen precariobelasting. Een toename in het aantal bouwplaatsen leidt tot meeropbrengsten. Hetzelfde geldt voor onroerendezaakbelasting. Meer woningen en bedrijfspanden, en nieuwe inzichten in de waardering en investeringen, leiden tot hogere belastingopbrengsten. Daarom stelt de gemeente de verwachte opbrengsten voor een aantal lokale belastingen bij.  
 

Cruisebelasting  

Het college introduceert een voor Rotterdam nieuwe belasting: de cruisebelasting. Dit is een logiesbelasting voor passagiers van cruiseschepen. De gemeente werkt – samen met de cruisesector – aan de voorbereiding van de introductie van deze nieuwe belastingsoort. Om de introductie voor de sector goed te laten verlopen, verschuift de invoeringsdatum van 2024 naar 2025. Op basis van nadere uitwerking worden de verwachte opbrengsten bijgesteld. 

Financiële bijstellingen Belastingen (x 1.000)  € 23.076
Bijstellingen raming lokale belastingen  € 19.280
Eenmalige compensatie afvalstoffenheffing  € 7.952
Dotatie voorziening dubieuze debiteuren - € 4.000
Technische wijzigingen

 - € 156

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma

Verlaging onroerendezaakbelasting 

Rotterdam moet een aantrekkelijke stad zijn en blijven om in te wonen. Eén van de financiële uitgangspunten van het huidige coalitieakkoord is dat de gemeente stuurt op een gemiddelde lokale lastendruk binnen G4-verband.
Het tarief voor onroerendezaakbelasting is in Rotterdam hoger dan het gemiddelde van de G4-gemeenten. Met een bijstelling op de verwachte opbrengsten voor onroerendezaakbelasting voor woningen brengt het college het tarief in de buurt van dat gemiddelde. Bij het bepalen van het uiteindelijke tarief spelen ook andere factoren een rol, zoals de inflatie en de waardeontwikkeling van de huizenmarkt. Bij de behandeling van de begroting 2024 stelt de gemeenteraad het daadwerkelijke tarief vast. 

 

Betaalgedrag

Meer Rotterdammers en ondernemers hebben moeite om hun belastingaanslagen te betalen. De oorzaak is veelal de financiële nasleep van de coronamaatregelen en de stijgende lasten. Met hen maakt de gemeentelijke belastingdienst individuele afspraken, bijvoorbeeld door betalingsregelingen te treffen of actieve doorverwijzing naar schuldhulpverlening, en waar nodig een combinatie van beide. Tot nu toe heeft de gemeentelijke belastingdienst ongeveer 16% meer betalingsregelingen getroffen dan in dezelfde periode in 2022. Ondanks de hulp die de gemeente biedt, loopt de gemeente een groter risico op de inning van de opgelegde belastingen. Ook faillissementen spelen hierbij een rol. Uiteraard wordt de invloed op de verwachte belastingopbrengsten gevolgd.

Programma Bestaande stad

Het zorgen voor een toekomstbestendige gemeentelijke vastgoedportefeuille

Kernportefeuille, onderdeel Maatschappelijk Vastgoed

Er wordt verder gewerkt aan een afwegingskader voor de duurzaamheidsambities bij nieuwbouw en grote renovatieprojecten. Met de vervanging van de bestaande voorraad vanuit de Integrale Huisvestingsplannen wordt een deel van de duurzaamheidambitie van de gemeente ingevuld door de projecten Bijna Energie Neutraal (BENG) te realiseren. Daarnaast worden deze ambities voor de bestaande gebouwen voorraad via het onderhoud gerealiseerd via de Duurzame Meerjarenonderhoudsplannen (Duurzame MJOP's). Voor volledige verduurzaming Energie Neutrale Gebouwen (oftewel ENG), wordt dit jaar bezien in hoeverre hiervoor aanvullende investeringen nodig en beschikbaar zijn.

Er is gestart met de CO2-prestatieladder, waarmee de CO2-uitstoot van de gemeente, inclusief haar eigen huisvesting, zichtbaar wordt. Voor de CO2 -prestatieladder is een CO2-reductieplan voor de eigen huisvesting opgesteld. De certificering is al rond. 

Niet-Kernportefeuille

Er staan in totaal nog 133 objecten op de verkooplijst. Van deze verkooplijst worden er 60 in 2023 verkocht. Het is mogelijk dat er nog enkele panden van de verkooplijst afgehaald worden, omdat vanuit een van de beleidsportefeuilles besloten wordt dat een pand toch nodig is voor de gemeente taken en daarom niet verkocht kan worden. 

Stijgende huurprijzen maatschappelijke portefeuille

De betaalbaarheid van de maatschappelijke vastgoedportefeuille staat onder druk door stijgende kosten. Met de hoge inflatie van begin 2023 stijgen de huurprijzen harder dan de subsidiebudgetten. Voor een aantal maatschappelijke organisaties is daarom besloten de indexering in januari 2023 van 14,5% te verlagen naar 9,7%. Voor de kostendekking van de portefeuille is de verwachting dat de gemiddelde kostenstijging (onder meer onderhoud) onder de 10% blijft en er naar verwachting geen financieel probleem ontstaat.

Kadernota Vastgoed

Er komt een vernieuwde Kadernota Vastgoed met actualisaties en aanpassingen aan onder meer het zogenaamde ‘Didam arrest’. De Kadernota geldt voor meerdere jaren en geeft de hoofdkoers aan voor de gemeentelijke vastgoedportefeuille en welke spelregels daarbij gelden. Een eerste concept is in de commissie Bouwen, Wonen, en Buitenruimte besproken. Naar verwachting legt het college de vernieuwde kadernota rond de zomer van 2023 aan de gemeenteraad voor.

Centraal staat de kernportefeuille, met als onderdelen de maatschappelijke portefeuille, een kleine strategische portefeuille van voorlopig aan te houden panden, en een aantal percelen brandstofverkooppunten. Met deze portefeuille draagt de gemeente bij aan een vitale bestaande stad. Voor de maatschappelijke portefeuille is bestuurlijk besloten tot kostendekkende verhuur. Geconstateerd is dat de kostendekkende huur niet alle kosten volledig dekte. Aanvulling vindt tot en met 2024 plaats uit de Algemene Middelen. Vanaf 2025 zijn de beleidsdirecties zelf verantwoordelijk voor de kostendekkende huur.

Opvang bijzondere doelgroepen

Sinds maart 2022 is er tijdelijke huisvesting voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Met een opgave van 2.000 bedden voor eind 2023 blijft realisatie van voldoende opvangplekken een uitdaging. Daarnaast hebben andere kwetsbare doelgroepen tijdelijke huisvesting nodig. Er loopt onderzoek naar inrichting van een permanente portefeuille voor dergelijke tijdelijke opvang.

Vitale wijken

Goed Huren en Verhuren

Op 1 juli 2023 treedt de Wet goed verhuurderschap in werking. Hiermee is goed verhuurderschap een wettelijke taak van gemeenten. Na inwerkingtreding is de gemeente aan zet voor toezicht en handhaving op het verhuurderschap. Een nieuwe bevoegdheid is dat gemeenten gebieden waar de leefbaarheid onder druk staat kunnen aanwijzen voor een verhuurvergunning. Rotterdam start met een pilot verhuurvergunning in Carnisse. Met de komst van de wet moet de gemeente per 1 juli 2023 een meldpunt hebben opgezet waar huurders verhuurexcessen, zoals discriminatie of intimidatie, kunnen melden. 

 

Verstedelijken en verbinden

De omgevingswet

De Omgevingswet treedt in werking op 1 januari 2024. Dat geldt ook voor de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. De afdeling Bouw- en Woningtoezicht is bezig met de voorbereiding op beide wetten. Alles is erop gericht het proces van vergunningen, de toezicht en handhaving en de bestemmingsplannen zo goed mogelijk te laten verlopen. Bij nieuwe wetten of wetswijzigingen doen zich altijd onvoorziene vragen en kwesties voor. Daarom staat het eerste jaar na invoering in het teken van leren van de praktijk en op basis daarvan processen en werkwijzen bijstellen. Binnen de mogelijkheden van het landelijke Digitaal Stelsel Omgevingswet heeft Rotterdam zich zoveel mogelijk gericht op de Rotterdamse situatie, om Rotterdammers en andere betrokkenen zo goed mogelijk te informeren.

Voor de lange termijn

Na 1 januari 2024 is er nog niet meteen één omgevingsplan, zoals de Omgevingswet beoogt. Daarvoor is er tot 2029 de tijd. Dat lijkt lang. Dat is het niet. Alle losse bestemmingsplannen moet de gemeente namelijk samenvoegen tot één omgevingsplan, volgens een nieuwe methode. Het is een grote en ingewikkelde opdracht. De voorbereidingen lopen daarom nu al.

Verder staat de woningbouwproductie onder druk. De achtergrond hiervan is beschreven in de Voortgang 2023 bij Programma Stedelijke Ontwikkelingen. Als de woningbouw vertraagt, kan dat gevolgen hebben voor de legesopbrengsten.

 

Eigenheid en erfgoed

In 2022 zijn de werkzaamheden vanwege de motie ‘Versnelde toekomst voor erfgoed’ voor het belangrijkste deel afgerond. In de motie was gevraagd om een versnelling in het aanwijzen van gemeentelijke monumenten. Voor een aantal objecten is de procedure in het eerste kwartaal van 2023 afgerond. 

De Erfgoedagenda Rotterdam is in 2023 geactualiseerd en van een uitvoeringsprogramma tot en met 2027 voorzien.  In deze Erfgoedagenda staan de ambities en activiteiten rond het gebouwde en aangelegde cultuurhistorisch erfgoed van Rotterdam beschreven.

Financiële bijstellingen Bestaande stad (x 1.000)  - € 1.045
Effecten nieuwe cao - € 827
Kostenstijging energie - Overig - € 676
Cultuur - Erfgoed en monumenten - € 430
Technische wijzigingen, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen  € 888

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma.

Programma Bestuur

College

Het huidige college van Leefbaar Rotterdam, VVD, D’66 en DENK is in juni 2022 aangetreden met het coalitieprogramma ‘Eén Stad’.

Financiële bijstellingen Bestuur (x 1.000)  - € 991
Rekenkamer - € 500
Effecten nieuwe cao  - € 380
Ombudsman - € 300
Technische wijzigingen, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen € 189

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma

Raad en griffie

Fractiekosten

Het aantal gemeenteraadsfracties steeg na de gemeenteraadsverkiezing 2022 van 13 naar 14. Alle gemeenteraadsfracties ontvangen een vaste vergoeding en een bedrag per zetel. Vanwege ontbrekende indexatie voor fractiekosten is een correctie van 4% doorgevoerd.

 

MBO Debat 010

Het MBO Debat 010 komt voort uit een motie van de gemeenteraad. Op 8 maart was de finale van het MBO Debat 010, waar studenten van vijf mbo’s in Rotterdam (Grafisch Lyceum Rotterdam, HMC, STC, Zadkine en Albeda) het tegen elkaar opnamen. De finale was het sluitstuk van een langer traject met een kick-off, lessen over lokale democratie en masterclasses debatteren. Hiermee zijn ongeveer 400 MBO-studenten bereikt. Het doel van het MBO Debat 010 was om de lokale democratie (en in het bijzonder de gemeenteraad) dichterbij mbo-studenten te brengen en de interesse hiervoor aan te wakkeren.

 

Audiovisuele middelen

De aanbesteding voor het vervangen van de audiovisuele middelen in de Raadzaal en de Suze Groenewegzaal heeft plaatsgevonden; er is een partij gekozen. De huidige apparatuur zal in de komende drie jaar worden vervangen.

Programma Cultuur

Cultuur voor alle Rotterdammers

  • Wij voeren de regelingen uit ter ondersteuning van creatieve en culturele projecten in de stad. In het eerste kwartaal van 2023 is er opnieuw een overvraging van het beschikbare subsidiebudget. Het aantal aanvragers neemt toe. Ook de kosten per project stijgen door hogere lasten en fair pay (redelijke beloning voor verricht werk).
  • Goed werkgeverschap bij instellingen staat onder druk door de hoge inflatie, stijgende energieprijzen en huren. De gemeente levert waar mogelijk maatwerk.

 

Financiële bijstellingen Cultuur (x 1.000) - € 9.473
Inflatie Noodsteun cultuursector/ bibliotheek en festivals - € 7.850
Koningsdag010 - € 800
Wijkakkoorden - Basisvoorzieningen en programmering in de wijken - € 750
Subsidies (terugvorderingen) € 750
Technische wijzigingen, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen - € 823

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma.

Een evenwichtig cultureel ecosysteem

  • De gemeente heeft dit voorjaar verder gewerkt aan vijf verbonden ‘new deals’. Deze deals dragen bij aan de transitie van de culturele sector naar een bloeiend geheel. De deals zijn opgesteld naar aanleiding van het advies van de Denktank New Deal Cultuur en verder uitgewerkt in de werkconferentie in oktober 2022. De new deals komen medio 2023 gereed. Het college heeft hiervoor ongeveer € 2,3 mln beschikbaar gesteld.
  • Medio 2023 stelt de gemeenteraad de Uitgangspuntennota voor cultuurbeleid 2025-2028 vast. Dit beleidskader is richtinggevend voor het Cultuurplan 2025-2028.
  • Tegelijkertijd werken makers, kunstenaars, instellingen, organisaties en gemeente samen aan de transitie van cultuur naar een florerend ecosysteem.
  • De laatste plekken binnen het kernteam transitie worden binnenkort ingevuld, de werving van een kwartiermaker zal voor de zomer zijn afgerond, en de uitvoeringsstrategie/veranderagenda van de transitie krijgt de komende periode verdere uitwerking met als basis de rijke opbrengst van de kick-off van 27 maart 2023.

Programma Dienstverlening

De Wijk aan Zet

In Rotterdam is de ‘Wijk aan Zet’. In 2022 zijn 39 wijkraden van start gegaan en kreeg iedere wijk een eigen vertegenwoordiging. Zo bespreken de gemeente en de wijk steeds samen wat er in de wijk speelt. Het bestuursmodel is relatief nieuw, de wijkraden worden steeds beter in hun taken en verantwoordelijkheden en het Leernetwerk kijkt doorlopend samen met hen waar behoefte aan is en wat anders kan of moet. Ook de gemeente leert hiervan. Afgelopen maanden hebben de wijkraden, samen met de wijk en de gemeente, wijkplannen opgesteld. In elk wijkplan staat:
•    Een toekomstbeeld van de wijk en de wijkopgaven voor de komende jaren;
•    Een actieplan met daarin doelen, resultaten en acties om de wijkopgaven te bereiken.
Bij alle wijkraden hebben hun wijkplan in concept aangeboden aan het college. Na vaststelling van de wijkplannen vormen de wijkvisie en het actieplan, samen met de afspraken over participatie bij stedelijke opgaven, het Wijkakkoord. Het streven is om in de zomer van 2023 de Wijkakkoorden vast te stellen.

Collegetarget wijk aan zet  Het college realiseert (in deze collegeperiode) naar het oordeel van de wijkraad 75% van de acties die opgenomen zijn in de wijkplannen.
Mijlpaal 2023: 50%
Waar het kan is de gemeente gestart met de uitvoering van acties.


Wijkhubs

Een belangrijk onderdeel van Wijk aan Zet zijn de Wijkhubs. De gemeente wil dat er eind 2023 in alle 39 Wijk aan Zet-wijken een goed werkende Wijkhub is. Op dit moment (mei 2023) zijn er 24 Wijkhubs en ook één Wijkhub op bedrijventerrein Spaanse Polder. De gemeente werkt voor elke Wijkhub aan een programmering die past bij de wijk. De onlangs uitgebrachte Wijkhubgids helpt bij de inrichting van de Wijkhubs.

 

Meedenken, meedoen en meebeslissen

Het college heeft besloten om in de periode 2022-2026 door te gaan met het programma Betrokken stad. De opgave is Rotterdammers meer zeggenschap te geven over hun stad en wijk. De gemeente wil dicht bij de Rotterdammer staan, direct aanspreekbaar en zichtbaar zijn, en is bereid zeggenschap en bevoegdheden te delen. Samen met de Rotterdammer wil de gemeente werken aan gemeenschappelijke doelen en continu in gesprek zijn met de stad, ook digitaal. In maart heeft het college het plan van aanpak Betrokken stad 2023-2026 en jaarplan 2023 vastgesteld. De verwachting is dat de gemeenteraad dit plan van aanpak en het jaarplan voor de zomer vaststelt. Belangrijkste uitgangspunten van het plan zijn:
•    De gemeente investeert in een blijvende en kwalitatief goede samenwerking met de stad. Ook voor doelgroepen die van oudsher ondervertegenwoordigd zijn.
•    Verbetering van samenwerking met en dienstverlening aan initiatiefrijke Rotterdammers (‘Rotterdam Regelt’).
•    Samenwerking op een aantal ontwikkelingen, zoals de Omgevingswet en de organisatie van een Burgerberaad voor het thema klimaat.
•    Verder ontwikkelen en uitvoeren van participatieprocessen en producten vanuit Wijk aan zet, zoals het platform MijnRotterdam, Bewonersinitiatieven en ondersteuning van de wijkraden door het Leernetwerk Wijk aan zet.

Onder andere door de motie ‘Maak optimaal gebruik van online platform MijnRotterdam’ werkt de gemeente aan het platform Mijn Rotterdam om hierop meer toegankelijk, transparant en open te communiceren over gemeentelijk beleid op wijkniveau.


Bewonersinitiatieven

De commissie Bestuur, Organisatie, Financiën en Veiligheid (BOFV) heeft in december 2022 gevraagd om advies over een model voor bewonersinitiatieven. Hiervoor is een werkgroep samengesteld met vertegenwoordigers van de wijkraden, initiatiefnemers en de stichting Opzoomer Mee. Eind maart heeft de werkgroep het advies opgeleverd. De wijkraden hebben hun mening hierover gegeven en ook het college heeft gereageerd. Na bespreking in de commissie BOFV stelt het college in juni 2023 de definitieve regels vast voor bewonersinitiatieven.


CityLab010

CityLab010 is een programma dat Rotterdammers en organisaties uitnodigt om op een vernieuwende manier een maatschappelijke bijdrage te leveren aan Rotterdam. CityLab010 stimuleert innovatie en creativiteit in de stad en biedt initiatiefnemers de gelegenheid om hun droom voor de stad waar te maken. In het coalitieakkoord 2022-2026 staat dat de gemeente doorgaat met CityLab010. Het subsidiebudget gaat per 2023 van € 3 mln naar € 1 mln per jaar.
Nieuw in 2023 is dat het college het maximaal aan te vragen bedrag per initiatiefnemer heeft verlaagd van € 100.000 naar € 50.000. Daardoor kunnen meer Rotterdammers en organisaties subsidie krijgen. Daarnaast is besloten het maximale aantal wildcards te verlagen van 3 naar 1. De gemeente gaat door met de Stadsjury. De verwachting is dat het college in juni de Stadsjury met (een aantal) nieuwe leden vaststelt. Zij geven in november hun definitieve beoordeling en motivatie over de ingediende initiatieven aan het college. Begin 2024 ontvangen de aanvragers de beslissing op hun initiatief en is er een feestelijke uitslagenavond.
 

Aanpak Kleine Kernen

De Kleine Kernen aanpak is gestart in 2019 en duurt 10 jaar. Begin 2023 is de jaarlijkse voortgangsrapportage opgeleverd en in maart is deze besproken in de commissie BOFV. Heijplaat is toen ook officieel bij de kleine kernen Hoek van Holland, Pernis en Rozenburg gekomen. Voor de zomer van 2023 is er een actieprogramma gereed om de aanpak te versnellen. Deze versnelling gaat hand in hand met de wijkakkoorden.

Financiële bijstellingen Dienstverlening  (x 1.000)  - € 7.726 
Collegetarget Dienstverlening - € 2.256
Effecten nieuwe cao - € 1.391
Vrijval reserves kleiner dan € 1 mln € 1.012
Technische wijzigingen, gemeentefondsmutaties, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen - € 5.091

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma.

Verkiezingen

De verkiezingen van de Provinciale Staten en Waterschappen, op 15 maart 2023, zijn goed verlopen. De opkomst in Rotterdam was 42% in totaal 299 stembureaus. Ondanks een storing in de stembureauapp is op verkiezingsdag toch nog om middernacht een voorlopige uitslag gepresenteerd. Op 16 maart was de definitieve telling en deze is doorgegeven aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK). Ruim 4.800 vrijwilligers hebben geholpen om de verkiezingen succesvol te laten verlopen. De volgende verkiezingen zijn voor het Europees Parlement, op 6 juni 2024.
 

Stadsarchief

In 2023 heeft het Stadsarchief Rotterdam op verschillende manieren gewerkt aan de zichtbaarheid van de geschiedenis in de stad. In februari was er een tentoonstelling van het werk van de Rotterdamse fotograaf Jan Henderik. Vanwege Koningsdag zijn foto’s van koninklijke stadsbezoeken in de Maastunnel getoond. In de aanloop naar de herdenking van het bombardement van 14 mei 1940 zijn nooit eerder vertoonde stadsfoto’s van de Rotterdamse fotograaf Grimeijer online gegaan. Een bijzonder hoogtepunt was de verwerving van het eerste aandeel van de Nederlandsch-Amerikaanse Stoomvaart Maatschappij Lijn, de voorloper van de Holland-Amerika Lijn. Dat gebeurde ter gelegenheid van 150 jaar Holland-Amerika Lijn (HAL).
In de komende maanden start het Stadsarchief in samenwerking met Rotterdam Inclusief met de digitalisering van 3,5 strekkende km bouwtekeningen. Dit grote project duurt ongeveer 6 jaar. Een tweede meerjarig project is de samenstelling van een namenlijst van de naar schatting 52.000 slachtoffers van de grote razzia van 10 en 11 november 1944. Dit gebeurt in samenwerking met het gemeentearchief Schiedam, het Netwerk Oorlogsbronnen en het Nationaal Archief. Tot slot begint in de tweede helft van 2023 het versneld wegwerken van de achterstanden in de toegankelijkheid van archieven en collecties per 1 januari 2024. Ook dit is een meerjarig project.
 

Tevredenheid concerndienstverlening

Collegetarget tevredenheid concerndienstverlening: We willen dat aan het eind van de collegeperiode 2023-2026 minder Rotterdammers ontevreden (≤6) zijn over hun contact met de gemeente Rotterdam. In 2025 is het percentage Rotterdammers dat ontevreden is over hun contact met de gemeente met 30% gedaald ten opzichte van 2021.

Realisatie 2022: + 12%

Mijlpaal 2023: - 7%

Realisatie januari t/m april 2023: + 9%

In de eerste 4 maanden van 2023 is iets meer dan 85% van de Rotterdammers tevreden (rapportcijfer 7 of hoger) en iets minder dan 15% is ontevreden over het contact met de gemeente. Er is een lichte daling van het percentage ontevreden Rotterdammers ten opzichte van 2022. Dit is een positieve ontwikkeling, maar er moet nog veel gebeuren.


De gemeente gebruikt signalen van Rotterdammers om de dienstverlening te blijven verbeteren. Uit de analyse van de eerste vier maanden van 2023 komen enkele signalen naar voren die de (on)tevredenheid kunnen duiden.
•    Dienstverlening in de publiekslocaties voor Burgerzaken: Rotterdammers zijn vooral tevreden over de vriendelijkheid van de medewerkers en noemen hen klantvriendelijk, prettig en empathisch. Ontevreden Rotterdammers vinden dat zij soms te lang moeten wachten voordat ze aan de beurt zijn voor hun afspraak of voordat zij een afspraak kunnen maken.
•    Telefoon: Rotterdammers zijn het meest tevreden over de vriendelijkheid van de medewerkers en noemen hen geduldig en begripvol. Het minst tevreden zijn ze over de oplossingsgerichtheid aan de telefoon. Rotterdammers krijgen niet altijd in één keer goed antwoord, moeten dan soms terugbellen en ze zeggen soms ‘van het kastje naar de muur’ te worden gestuurd.

Op basis van deze signalen zijn er verschillende initiatieven voor verbetering van contactkanalen. Bijvoorbeeld om telefonisch vaker meteen het juiste antwoord te kunnen geven, zodat terugbellen en doorverbind voorkomen wordt. Maar ook het opleiden en aannemen van uitvoerend Burgerzaken personeel voor de publiekslocaties en het efficiënter inzetten van personeel door betere planning zodat Rotterdammers sneller een afspraak hebben en geholpen worden aan de balie. De komende vijf jaar wordt vooral een piek in vraag naar reisdocumenten verwacht. Het college maakt in de Voorjaarsnota geld vrij om de capaciteit in de stadswinkels de komende jaren te vergroten, om daarmee pieken op te vangen en de wachttijden te beheersen (zie ook: tegel financiën).

% van de Rotterdammers dat tevereden / ontevreden is over het contact met de gemeente op de volgende onderdelen Realisatie 2021 2022 T1 2023
Norm ontevredenheid   -4%  
Realisatie ontevredenheid   +12% +9%
Algemene tevredenheid (ontevredenheid)

86% 

(14%)

85%

(15%)

85%

(15%)

Zelfevaluaties BRP

Persoonsgegevens staan opgeslagen in de Basisregistratie Personen (BRP). Iedere gemeente is verplicht om zelfevaluaties uit te voeren op de BRP. Dit onderzoek kent onder meer een technisch onderdeel. Hier was de score in 2022 99,9%. Hiermee scoort de gemeente boven de norm van 99,6%.
Ook kent het onderzoek een inhoudelijke controle. Hierbij worden 100 persoonslijsten gecontroleerd, circa 0,02% van het totaal. De score op de inhoudelijke controle was in 2022 69%. Dat is onder de norm van 80%. Dat komt vooral door kleine vormfouten, zonder noemenswaardige gevolgen voor burger of samenleving. Dit betekent dus niet dat er een verkeerd adres in iemands persoonslijst zit of dat het onduidelijk is waar een Rotterdammer nu woont. Met andere woorden: met de feitelijkheid zit het goed. Wel zijn verbeteracties ingezet om ook de kleine vormfouten weg te werken.

Programma Economische ontwikkeling

Economische ontwikkelingen

Het jaar 2022 kende vele economische onzekerheden voor ondernemers. Mondiale ontwikkelingen hebben invloed op de Rotterdamse economie.  In 2022 was er in de regio Rijnmond nog een stevig herstel, van 4,4 %. Voor 2023 verwachten economen een matige groei van 0,5% (NEO, 2023). Het herstel na corona is duidelijk ingezet. Dit betekent echter niet dat alle ondernemers zonder zorgen zijn. Een deel van de ondernemers, zoals uit de horeca, kampt nog met een grote schuldenlast uit het ‘coronatijdperk’ en hebben te maken met hoge energielasten. In het eerste halfjaar van 2023 zijn deze energielasten wel weer flink gedaald.
De gemeente volgt de ontwikkelingen nauwgezet en speelt daar zo goed mogelijk op in. Zo krijgen via het project Klus & coach kleine ondernemers hulp met energiebesparing, het laten maken van een energiescan en krijgen ze een coachgesprek. Uit de evaluatie van de pilot blijkt dat ondernemers deze hulp goed hebben ontvangen. Het voornemen is om het project in 2024 en 2025 voort te zetten en daarmee zo’n 1.000 ondernemers te helpen. Hiervoor staat nu een aanbestedingsprocedure uit.

De belangrijkste gebeurtenissen in het eerste half jaar van 2023 zijn:

  • Eind maart stelde het college het mkb-actieprogramma vast. De ambitie is om de komende jaren 10.000 ondernemers te steunen bij bedrijfsvraagstukken. Dit actieprogramma zet zich in op optimale gemeentelijke dienstverlening en toekomstbestendig ondernemerschap. Bij het opstellen van het actieprogramma zijn veel ondernemers betrokken. Ook de uitvoering gebeurt samen met ondernemers en andere partners
  • De subsidieregeling ‘Activiteiten winkelgebieden en bedrijventerreinen Rotterdam’ is samen met ondernemers- en eigenarencollectieven vernieuwd en vastgesteld voor 2023-2025. De subsidie is nu flexibeler inzetbaar en toegankelijker gemaakt voor collectieven met een lager budget. Dit gebeurde dankzij het succes van de eenmalige ‘Subsidieregeling Vergroten aantrekkelijkheid winkelgebieden Rotterdam 2022’
  • Wijk aan Zet: begin 2023 zijn de wijkakkoorden opgesteld. Ongeveer 40 acties vallen onder economische ontwikkeling. Een aantal is al in uitvoering. Er is geen extra geld gevraagd voor de acties die al akkoord zijn. Het gaat vooral over extra inzet en samenwerking met de ondernemers en wijkraden in de gebieden. Deze samenwerking is intensief en goed
  • Op 23 februari stelde de gemeenteraad het nieuwe Uitvoeringsplan Horeca vast. Ondernemers hebben nu de mogelijkheid om op vrijdag en zaterdag een uur langer open te zijn en hun terras uit te breiden. Ook worden meer ‘verlaatjes’ (incidenteel langer open) en geluidjes toegestaan en stelt de gemeente gratis terrasvlonders beschikbaar
  • In mei vond in Rotterdam de World Hydrogen Summit plaats. Leiders uit de overheids- en particuliere sector ontmoetten elkaar om te discussiëren, samen te werken en zaken te doen, en daarmee de waterstofindustrie vooruit te helpen. Tijdens deze conferentie werd H2Makers gelanceerd, het regionale kenniscentrum voor de waterstofmaakindustrie. Dit gebeurde op initiatief van de gemeente Rotterdam, InnovationQuarter, Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) en de Provincie Zuid-Holland
  • Het Fonds Vitale Kerngebieden heeft een eerste aankoop gedaan op de Schiedamseweg Beneden. Het gaat om de aankoop van een overlastgevende horeca-onderneming die is beëindigd. Doel van de aankoop is om hier na renovatie een leer-werkbedrijf te vestigen


 

  • Vanuit de subsidieregeling bedrijfsruimte maakindustrie is de eerste subsidieaanvraag toegekend. De gemeente levert een bijdrage van € 200.000 aan verbetering van de omgeving en intensiever ruimtegebruik in de Spaanse Polder en aan de doorgroei van een mkb-maakbedrijf. Deze subsidie maakt een private investering van meer dan € 1 mln in de Spaanse Polder mogelijk
  • Er is ruim € 60 mln beschikbaar uit het Just Transition Fund (JTF)-programma voor de regio Groot-Rijnmond. In januari is de eerste 41 miljoen opengesteld. Dit bedrag wordt voor de zomer bestemd voor projecten voor verduurzaming van de haven.

 

Collegetarget bedrijfsruimte: De doelstelling voor deze collegeperiode is voldoende bedrijfsruimte door te zorgen dat de omvang m² bedrijfsruimte gelijk blijft aan het huidige niveau.

Realisatie 2022: nulmeting 4.269.525 m²

Mijlpaal 2023: 4.269.525 m²

Realisatie 1 januari 2023: 4.287.397 m²

Het meten van het collegetarget is jaarlijks op 1 januari. De voorraad is sinds de nulmeting 2022 met ca 18.000 m2 toegenomen. Dit is een voorzichtige groei ten opzichte van structurele daling in de vorige collegeperiode. Echter, we verwachten op basis van een aantal grote gebiedsontwikkelingen nog een forse afname in de komende jaren. Dit omdat op enkele binnenstedelijke bedrijventerreinen woningbouw gepland staat met geringe vervanging ter plekke of compensatiemogelijkheden elders in de stad.

In het -nog in de maak zijnde- actieplan bedrijfsruimte worden acties en instrumenten benoemd om te sturen op de (toekomstige) hoeveelheid bedrijfsruimte en de juiste ruimtelijke invulling daarvan. 

 

Aanpak 25 winkelstraten

Aanpak van 25 winkelstraten om deze te transformeren naar aantrekkelijker ontmoetings- /verblijfsgebied  in deze collegeperiode

De basis van deze meting en monitoring is het programma vitale kerngebieden op basis van de gebiedsgerichte aanpakken. 

Tussenstand april 2023:De aanpak is sinds 2022 gestart in 13 winkelgebieden.   Als start hanteren we in de regel een afspraak tussen collectieve ondernemers, vastgoedeigenaren en de gemeente om een gezamenlijk document op te stellen. In zo'n document wordt de ambitie en een strategie voor de straat omschreven. In 7 gebieden bezig met het opstarten van een programma, dat gebeurt d.m.v. voorgesprekken met allerlei vertegenwoordigers en belanghebbers in het gebied. De gemeente zet hiervoor kwartiermakers en bedrijfscontactfunctionarissen in.  

Financiële bijstellingen Economische ontwikkeling  (x 1.000)   € 2.720 
Vrijval reserves kleiner dan € 1 mln  € 2.440
Technische wijzigingen, gemeentefondsmutaties, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen € 316

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma.

Programma Energietransitie

CO2 breed

Collegetarget CO2-reductie: We zetten in op minimaal 25% CO2-reductie voor het stedelijk gebied ten opzichte van 1990.

Realisatie 2022: bekend najaar 2023

Mijlpaal 2023: -15%

Realisatie t/m april 2023: bekend najaar 2024

 

De rapportage van de Milieudienst Rijnmond van september 2022 laat zien dat de jarenlange stijging van de Rotterdamse CO2-uitstoot is omgebogen naar een gestaag dalende trend. In 2021 was de totale CO2-uitstoot in Rotterdam 27,2 Mton (megaton). De DCMR-doorrekening van de Rotterdamse klimaataanpak (mei 2023) voorziet dat de dalende trend zich de komende jaren voortzet tot minimaal 11,4 Mton minder CO2-uitstoot in 2030. De restopgave van 4,4 Mton is minder dan de 7,4 Mton die in de vorige doorrekening werd voorzien. Dat is positief, zeker gezien het feit dat de landelijke ambitie tussentijds is verhoogd van -49% naar -55%.

Voor de stad Rotterdam – de gebouwde omgeving én de mobiliteit – is de verwachting dat de daling doorzet. Was de CO2-uitstoot in 2021 nog 3,09 Mton, blijkt uit de doorrekening dat de CO2- reductie in 2025 kan uitkomen op -27% ten opzichte van 1990. Voorwaarde is dat alle plannen worden gerealiseerd. Daarmee is het stedelijk doel van -25% uitstoot CO2 in 2025 uitvoerbaar. Wel is dit zeer afhankelijk van de snelheid waarmee schone energiebronnen ook elders in Nederland worden gerealiseerd en de mate waarin het Rijk en gemeenten op alle plannen aansturen.

 

Schoon, duurzaam en robuust energiesysteem

Smart Energy Systems

In 2023 is € 1 mln beschikbaar voor nieuwe innovatieprojecten. De subsidieregeling Smart Energy Systems staat open tot 7 juni 2023. Voor het resterend budget is het de bedoeling dat dit in het najaar beschikbaar komt voor passende energie-innovaties voor stad of haven.

Zonne-energie

Zon op daken

  • De 90 bedrijven met een SDE++-subsidie uit 2021 voor stimulering van duurzame energieproductie zijn benaderd. Het resultaat:
    • 8 locaties zijn gerealiseerd (gezamenlijk goed voor ruim 1 MWp zonvermogen)
    • 2 locaties worden niet gebouwd (gezamenlijk goed voor 4 MWp zonvermogen)
    • 79 locaties zijn nog in ontwikkeling:
  • 95% van het beschikbaar gestelde subsidiebudget uit het Klimaatfonds Rotterdam Zon is uitgekeerd aan 34 non-profitorganisaties die zonnepanelen aanschaffen. De verwachting is dat eind juni 2023 het gehele budget besteed is. Dat is goed voor 8.600 ton CO2-besparing, ofwel 72 kWp, voor 38 organisaties.
  • In het eerste kwartaal 2023 namen 50 huishoudens deel aan de gezamenlijke inkoopactie ‘Beverwaard Bespaart’ om gezamenlijk zonnepanelen in te kopen.

Zon op infrastructuur

In februari 2023 tekende gemeente Rotterdam een intentieverklaring met Rijkswaterstaat, gemeentes Ridderkerk, Barendrecht, Albrandswaard, Hendrik-Ido-Ambacht en provincie Zuid-Holland om gezamenlijk onderzoek te doen naar de aanleg van zonnepanelen langs de A15 en A38.

Windenergie

  • Nieuwe Waterweg: opgeleverd in 2019. Hier draaien nu 6 turbines voor in totaal 20,7 MW opgesteld vermogen. 
  • Hoeksebaan: 2 turbines, 12 MW totaal potentieel. Vergunningaanvraag verwachten we nog dit kwartaal te ontvangen van initiatiefnemer Eneco/FMT. 
  • Charloisse Poort: op bedrijventerrein Charloisse Poort loopt een verkenning naar de inpassingsmogelijkheden van een 5,5 MW-turbine. Uitsluitsel (go/no-go) komt uiterlijk na het zomerreces. 
  • Landtong Rozenburg: 1 turbine, 6.4 MW ingeschat potentieel. Ontwikkelaars: Pondera, met Rebel en Enercon. Aanvraag omgevingsvergunning wordt nu door gemeente beoordeeld. Planning: eind juni publicatie ontwerpbesluiten, met inloopavonden begin juli. 
  • Beneluxplein: er is recentelijk een partij geselecteerd die het onderzoek naar de milieueffecten (MER) van opstelmogelijkheden en turbinetypes gaat uitvoeren. De verwachting is dat de ingebruikname van de eventuele turbines op zijn vroegst in 2028 plaatsvindt. 

 

Duurzame en schone haven en industrie

Bedrijven in de haven bereiden veel grote energiebesparingsprojecten voor. De gemeente werkt samen met innovatieve bedrijven. Voor de walstroominstallatie voor de cruiseterminal heeft de gemeente een subsidie van ruim € 11 mln beschikbaar gesteld. De werkzaamheden zijn al begonnen in samenwerking met het Havenbedrijf.

De gemeente richt verder ‘H2 Makers’ op. Dit is een kenniscentrum voor de waterstofmaakindustrie. In mei 2023 vond de World Hydrogen Summit plaats, met de gemeente Rotterdam als medeorganisator.   

Energietransitie in de gebouwde omgeving

In 2023 zijn tot en met april 17 Verenigingen van Eigenaren (VvE's) begonnen met de begeleiding naar een duurzaam meerjarenonderhoudsplan (DMJOP) en duurzame investeringen. In totaal zijn 40 grote VvE’s gestart; er is nog ruimte voor 20 grote VvE's om aan te sluiten.

Het college stelt € 52,9 mln beschikbaar om de lopende gebiedsaanpakken aardgasvrij af te maken en een gebiedsaanpak aardgasvrij te starten in Agniesebuurt-Oost.

In de gebiedsaanpak Heindijk zijn 320 woningen aangesloten op stadsverwarming. De resterende 48 woningen komen worden het komende jaar aangesloten. De gebiedsaanpakken in Pendrecht-Zuid en Reyeroord-West kunnen verder als er een oplossing is voor de huidige investeringsonzekerheid voor het warmtebedrijf.  Daarnaast starten in 2023 de voorbereidingen voor Pendrecht-Noord en Reyeroord-Oost.

De gebiedsaanpak Bospolder-Tussendijken I is al ver in de uitvoering. De overige 800 woningen van Havensteder volgen. De particuliere woningeigenaren krijgen samen met VVE010 een aanbod om aan te sluiten op stadsverwarming. De VvE’s worden gestimuleerd om ook andere verduurzamingsmaatregelen te nemen.

In Prinsenland–Het Lage Land is de gemeente samen met de woningcorporaties en Capelle aan de IJssel bezig met de aanbesteding voor aanleg, beheer en exploitatie van een warmtenet. Eind 2023 komt het definitieve aanbod van Eneco. Met Havensteder is een overeenkomst afgesloten om 750 woningen aan te sluiten op stadsverwarming.

In 2023 lopen 7 projecten die geld krijgen uit de specifieke uitkering energiearmoede van het Rijk, waaronder:

  • Duurzaamwitgoedfonds: ruim 1.000 huishoudens geholpen aan energiezuinig witgoed
  • Energieklussers: hielpen ongeveer 3.500 huishoudens
  • Waterzijdig inregelen waardoor 130 huishoudens veel minder gas verbruiken. 
  • Waterzijdig inregelen waardoor huishouders veel minder gas verbruiken
  • Collectieve coaching: sinds begin 2023 10 groepen afgerond; 5 groepen zijn bezig.
  • Opzoomer Mee: met actieve bewoners een Energiekeet plaatsen in straten met veel energiearmoede. Bewoners krijgen er informatie over energiebesparing. Vanwege een succesvolle proef in Feijenoord wordt het uitgebreid naar 26 straten in verschillende wijken.

De subsidieregeling - met een gemiddelde waarde tot € 300.000 - voor VvE’s loopt sinds 1 april 2023. Alle aanvragen lopen via VVE-010. De eerste aanvragen zijn ingediend; meerdere VvE’s hebben interesse, waaronder grote VvE’s.

 

Schouders onder de energietransitie in mobiliteit

Om CO2-reductie voor mobiliteit te realiseren is een brede aanpak nodig. Naast het autoluwer maken van de binnenstad en het aantrekkelijker maken van het openbaar vervoer, maakt de gemeente Rotterdam het gemotoriseerde verkeer uitstootvrij (elektrisch). Invulling van de indicator ‘20% schone passages in 2025’ gebeurt volgens de Aanpak Nul Emissie Mobiliteit, in 4 pijlers:

  1. Goederenvervoer: Binnen de ring voert Rotterdam op 1 januari 2025 een zero-emissiezone in voor alle zakelijke bestel- en vrachtauto’s. Rotterdam werkt samen met het Convenant ZES en de community Logistiek010 aan slimme en schone logistiek. Ondernemers krijgen informatie over de ZES-zone, via brieven, social media, radiospots en, billboards. Tijdens het evenement Plug In 010 op 30 maart kregen de 400 bezoekers advies, een probeeraanbod en ondersteuning van initiatieven, aangevuld met nationale subsidieregelingen.
  2. Personenvervoer: schonere mobiliteit vindt plaats via gerichte afspraken over elektrificatie met eigenaren en exploitanten van ov-bussen, doelgroepenvervoer (Wmo), deelauto’s en taxi's. Daarnaast werkt de gemeente samen met werkgevers in de Klimaatalliantie Duurzame Mobiliteit (68 grote werkgevers, meer dan 100.000 werknemers in de regio).
  3. Gemeentelijk wagenpark: verschoning van eigen voertuigen. Van de personenauto’s is 80% volledig uitstootvrij. Dat geldt voor 38% van de lichte en 9% van de zware bedrijfsvoertuigen.
  4. Laadinfrastructuur: iedereen in Rotterdam moet makkelijk kunnen laden, waar en wanneer dat nodig is. Voor 2026 komen er 4.000 openbare laadpunten bij de bestaande 4.800 punten. Er komen 100 extra snellaadpunten en 4 ‘heavy duty’-laders voor vrachtauto’s. 500 bedrijven krijgen advies en alle 45 bedrijfsterreinen krijgen een gebiedsgerichte aanpak voor laadinfrastructuur. 

Uit diverse proeven en ervaringen blijkt dat er in grote raamwerkcontracten met zero-emissie mobiele werktuigen, zoals bouwmaterieel, veel mogelijkheden liggen voor CO2-reductie en reductie van andere luchtvervuilende stoffen. Er komt een aanpak voor schonere mobiele werktuigen.

Financiële bijstellingen Energietransitie  (x 1.000) - € 31.991
Duurzaamheidstransitiebudget - € 30.283
Wijzigingen Mobiliteit 2023 - € 1.000
Technische wijzigingen, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen - € 708

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma.

Programma Onderwijs

Collegetarget

Collegetarget Schil om de school: In het schooljaar 2025/2026 hebben 100 basisscholen en voortgezet onderwijs scholen, met een achterstandsscore hoger dan 0, een schil om de school waarin minimaal 1 van onderstaande interventies is opgenomen:

- Tutoren

- Mentoren

- Schoolzorgteams

- Preventief Jongerenwerk op school

- Slim organiseren met Kunstvakdocenten

- Expeditie Digitaal

Realisatie 2022 (0-meting): 61

Begroting 2023: 74

Realisatie 2023: Op basis van de 0-meting is de streefwaarde voor de komende jaren vastgesteld. De volgende meting vindt plaats op 1 november 2023 en wordt opgenomen in de Jaarstukken 2023.

We boeken goede voortgang in het aantal scholen dat een schil om de school heeft. Met name de interventie schoolzorgteam groeit enorm. Op dit moment zijn er 69 basisscholen waar actieve schoolzorgteams zorgen voor snelle en effectieve ondersteuning bij kinderen met zorgvragen (peildatum mei 2023). Bovendien blijven we in gesprek met de aanbieders om ervoor te zorgen dat de interventies op de juiste plek in de stad terechtkomen.

 

Onderwijshuisvesting

De gemeente is verantwoordelijk voor een goede huisvesting van scholen in het primair, voortgezet en speciaal onderwijs. Daarom investeert het college fors in schoolgebouwen. In het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) staat hoe de gemeente de Rotterdamse schoolgebouwen renoveert of vernieuwt. Een nieuw Integraal Huisvestingsplan voor de periode 2024-2027 is in voorbereiding. De 0-meting is gereed, bedoeld om een nieuwe lijst samen te stellen van gebouwen die in aanmerking komen voor vervangende nieuwbouw of renovatie. Vaststelling volgt eind 2023.

In Rotterdam neemt de behoefte aan internationaal onderwijs toe. Daarom werkt de gemeente aan een businesscase voor een campus ‘internationaal onderwijs en sport’. De businesscase is naar verwachting na de zomer 2023 gereed.

Een uitgebreide toelichting op de voortgang staat in de paragraaf ‘projecten’.

 

Rotterdams Onderwijsbeleid (ROB)

Het werken aan een nieuw Rotterdams Onderwijsbeleid is één van de belangrijkste ontwikkelingen binnen het programma onderwijs. Dit beleid bepaalt de strategische koers voor onze samenwerking met het Rotterdamse onderwijs in de komende jaren. We stellen het Rotterdamse kind en de jongvolwassene centraal in dit nieuwe onderwijsbeleid. Het onderwijs moet aansluiten bij hun talenten en ambities, en hen voorbereiden op een actieve deelname aan de samenleving. Om ervoor te zorgen dat het nieuwe Rotterdams Onderwijsbeleid optimaal aansluit bij de behoeften van onze stad, krijgen succesvolle lopende activiteiten, zoals de aanpak van het lerarentekort, een prominente plek in het beleid.

Eind november 2023 volgt de bestuurlijke vaststelling van het nieuw Rotterdams Onderwijsbeleid.

Leraren
De Rotterdamse aanpak leraren is gericht op beperking van het lerarentekort en van de personeelstekorten in de kinderopvang. Het project ‘Leraar van Buiten’ is hét oriëntatieprogramma voor zij-instromers. Daarnaast ondersteunt Leraar van Buiten de matching tussen kandidaat en school(bestuur) en moet het zorgen voor een goede start voor de klas. In het voorjaar van 2023 zijn diverse informatiebijeenkomsten gehouden voor mensen die een carrièreswitch overwegen als leraar. De sector kinderopvang neemt voortaan ook deel aan het oriëntatieprogramma. Daarnaast hebben we in samenwerking met het onderwijs een specifiek zij-instroomtraject ontwikkeld voor het speciaal onderwijs. Dit zij-instroomtraject biedt professionals uit diverse vakgebieden een unieke kans om over te stappen naar het gespecialiseerd onderwijs.

Bijstellingen
Het college stelt een aantal ambities bij om financiële ruimte te creëren. De gemeentelijke subsidie aan scholen voor burgerschapsonderwijs vervalt vanaf schooljaar 2024-2025.  Daarnaast leidt een scherpere aanpak van indicatie voor het leerlingenvervoer naar verwachting tot een verminderde instroom van leerlingen, en een groeiende uitstroom en doorstroom naar meer persoonsvervoer of zelfstandig reizen. 

 

Financiële bijstellingen Onderwijs  (x 1.000)  € 2.527 
Subsidies (terugvorderingen) € 1.250
Technische wijzigingen, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen  € 1.277

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma.

Programma Sport en recreatie

Steunfonds energie sportverenigingen

In januari 2023 heeft de gemeente Rotterdam Sportsupport een subsidie van € 1,2 mln toegekend voor ondersteuning van sport- en scoutingverenigingen voor de gestegen energielasten. Rotterdam Sportsupport loopt met de verenigingen die zich aanmelden voor deze subsidie een stappenplan door met gerichte oplossingen. Als er geen andere oplossingen zijn en een vereniging dreigt om te vallen, kent Rotterdam Sportsupport financiële noodsteun toe. Tot nu toe zijn er hiervoor ruim 20 aanvragen en zijn de trajecten met die verenigingen gestart.

 

Youth Olympic Games (YOG)

Op 14 februari besloot de gemeente om de dialoog met het Internationaal Olympisch Comité (IOC) over de Youth Olympic Games (YOG) te beëindigen. De potentiële waarde van de YOG voor de kinderen en jongeren van Rotterdam en Nederland is groot. Dat blijkt duidelijk uit onderzoeken die zijn uitgevoerd naar draagvlak, media, en de sociale en economische effecten. De kans op een succes zoals de gemeente dat voor ogen had, is echter minimaal gezien de planning van het IOC voor de toewijzing. Vandaar het besluit de dialoog met het IOC over de YOG te beëindigen. Er vindt nu beraad plaats over de mogelijkheden om de tot nu ontwikkelde kennis en ervaring te benutten voor mogelijke toekomstige projecten en evenementen.

Integraal Huisvestingsplan Sport (IHP Sport)

Er zijn stappen gezet in de uitvoering van het IHP Sport. Op basis van een bewonersprijsvraag krijgt het nieuwe sportcentrum op Zuid - een zwembad en een sporthal - de naam Sportcentrum Feijenoord. Oplevering is gepland eind 2023/begin 2024.

 

Collegetarget

Collegetarget toename sportdeelname: realisatie van 10% toename in de sportdeelname in de periode 2022-2026.

  • Seizoen '21/'22: 61%
  • Mijlpaal seizoen '22/'23: 62%

In april is een nieuwe meting voor de collegetarget verhoging sportdeelname gedaan.

Financiële bijstellingen Sport en recreatie (x 1.000)  - € 741
Volkstuinen - € 1.500
V rijval reserves kleiner dan € 1 mln € 1.589
Technische wijzigingen, gemeentefondsmutaties, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen - € 830

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma.

Programma Stedelijke ontwikkeling

Openbaar groen

Collegetarget meer groen: In deze collegeperiode wordt 20 ha groen erbij gerealiseerd of wordt de planvorming afgerond en start de uitvoering ervan uiterlijk in 2026.

Mijlpaal 2023: 5 ha

Realisatie t/m april 2023: nog niet beschikbaar

De gemeente werkt aan een Groenagenda om de collegetarget te realiseren. De Groenagenda is het overkoepelende programma voor diverse opgaven, zoals WeerWoord, biodiversiteit, gezond en inclusief en autoluwer. Via dit programma voegt de gemeente op verschillende plekken en op meerdere schaalniveaus groen toe aan de stad. Zo legt zij 4 groenblauwe verbindingen aan en komt er meer groen dichtbij huis, in de wijken en op pleinen. Daarbij is extra aandacht voor:

  • de plekken waar meer groen het hardst nodig is;
  • robuust en biodivers groen.

In 2023 werkt de gemeente verder aan de versterking/herinrichting van de groenblauwe verbindingen Rotterdamse Rotte, Steilrand, Heemraadssingel-Van Aerssenlaan en het Rondje Bruggen Nieuwe Maas. Het is de bedoeling dat de investeringen en resultaten nog deze collegeperiode zichtbaar zijn. Rond de zomer stuurt het college het actieplan van de Groenagenda 2023-2026 naar de gemeenteraad.

 

Milieu

De gemeente hecht veel belang aan een gezonde leefomgeving. Daarom blijft zij onverminderd inzetten op luchtkwaliteit, geluid, bodem en omgevingsveiligheid. Zij betrekt deze onderwerpen dan ook steeds nadrukkelijker bij de bouw- en ontwikkelplannen in de stad. Ook nu Rotterdam voldoet aan de Europese wettelijke norm voor stikstofdioxide (NO₂) en fijnstof (PM) blijft het noodzakelijk om luchtverontreiniging te verminderen. Onlangs kwam namelijk het signaal dat deze Europese norm waarschijnlijk strenger wordt om de gezondheid van inwoners te verbeteren.

 

Mobiliteit

Met de ingebruikneming van de Metro aan Zee is een belangrijke stap gezet in de ontwikkeling van het Rotterdamse openbaar vervoernetwerk. Op 31 maart is het nieuwe station Hoek van Holland Strand samen met het laatste nieuw aanlegde lijndeel van de Hoekse Lijn feestelijk geopend. Vanuit het hart van de stad is het strand nu in ruim een half uur te bereiken.

We zijn verder gegaan met de invoering van betaald parkeren. Per 1 maart is er betaald parkeren ingevoerd in het zuidelijke deel van De Esch en zijn de tijden in het noordelijke deel uitgebreid. Per 3 april is er betaald parkeren ingevoerd en zijn er tijden uitgebreid in de nabijheid van de Straatweg in Hillegersberg.

Om het gebruik van deelvervoer te bevorderen, maar tegelijkertijd verrommeling van het straatbeeld tegen te gaan, hebben we op 19 april een buurthub geopend bij station Lombardijen. Deze en andere buurthubs fungeren als verzamelplek voor deel(bak)fietsen en deelscooters. Tegelijkertijd hebben we een kaart gepresenteerd waarmee alle buurthubs in de stad gemakkelijk te vinden zijn. 

Collegetarget verbeteren verkeersveiligheidWe verbeteren de verkeersveiligheid in Rotterdam door effectieve maatregelen te treffen op de dertig meest verkeersonveilige locaties in de stad.

Mijlpaal 2023: 10

Realisatie april 2023: van 2 blackspots is de sanering momenteel in uitvoering, de resterende 8 volgen later dit jaar. 

Financiële bijstellingen Stedelijke ontwikkeling  (x 1.000)  - € 100.075
Eerder (in 2022) ontvangen baten bijzondere erfpachtconversies  - € 71.544
Bestemmingsreserve Doorbouwfonds -€ 25.000
Project Mainport Rotterdam - € 9.880
Inburgering - Huisvesting Inburgeraars - € 5.328
Raming parkeerbaten  € 5.000
Effecten nieuwe cao - € 3.817
Kostenstijging energie - Overig - € 2.367
Vrijval reserves kleiner dan € 1 mln € 2.217
Ontwikkelingen Parkeren € 2.100
Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling € 2.000
Erfpachtproject - € 1.500
Diverse ruimtelijke knelpunten - € 1.184
Technische wijzigingen, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen  € 9.228

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma.

Wonen en bouwen

Afspraken wonen

In maart 2023 hebben het Rijk, de provincie, de regiogemeenten en de corporaties de regionale realisatieagenda (Woondeal) ondertekend. Hierin staan afspraken over gezamenlijke ambities voor woningbouw en betaalbaar bouwen tot en met 2030. De betrokken partijen werken deze regionale Woondeal de komende periode verder uit. Daarbij bepalen zij onder meer de kritische succesfactoren.

In de aanloop naar een nieuwe Woonvisie heeft de gemeenteraad in februari 2023 het Woonakkoord vastgesteld. Dit akkoord bevat 10 uitgangspunten die belangrijke input vormen voor de nieuwe Woonvisie.

 

Woningbouwproductie

Collegetarget bouw nieuwe woningenHet college start in de komende 4 jaar met de bouw van 14.000 – 16.000 nieuwe woningen. Van deze woningen behoort 20% tot het sociale segment en 35% tot het middensegment. Een uitzondering daarop zijn de tijdelijke woningen.

Realisatie 2022: 3.006 (waarvan 10% in het sociale segment en 26% in het middensegment)

Mijlpaal 2023: cumulatief 7.000 – 8.000

Realisatie cumulatief t/m april 2023: 3.331 (waarvan ongeveer 11% in het sociale segment, 24% in het middensegment en 65% in het hogere segment, het topsegment en de categorie onbekend.

De daadwerkelijke bouw van woningen – en vooral van betaalbare woningen – staat momenteel sterk onder druk. Dit komt vooral door een combinatie van:

  • Stijgende bouwkosten. Er is een gebrek aan capaciteit vanwege de krappe arbeidsmarkt en door schaarste in materialen. Die schaarste is het gevolg van de verstoorde wereldhandel door de naweeën van de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne.
  • Afvlakkende woningmarkt. De sterk gestegen hypotheekrentes en hoge inflatie zorgen voor minder koopkracht en minder vraag naar woningen, met name in het hoge segment.
  • Toenemende voorzichtigheid bij investeerders. Er zijn minder investeringen vanwege de toekomstige regulering van de vrije sector door het Rijk. Deze maatregelen leiden tot veel onzekerheid over het te behalen rendement. Dat leidt ertoe dat investeringen uitblijven of op de lange baan worden geschoven.

Deze ontwikkelingen hebben verschillende gevolgen:

  • De start van bouwplannen vertraagt of valt stil.
  • Marktpartijen moeten projecten in de eindfase deels herontwikkelen.
  • Per locatie is maatwerk nodig om zo veel mogelijk door te bouwen.

Deze negatieve ontwikkelingen op de woningmarkt hebben grote gevolgen voor de daadwerkelijke realisatie van betaalbare woningen in 2023. Wanneer het aantal gebouwde betaalbare woningen laag blijft, loopt de woningmarkt verder vast. Met name het achterblijven van het betaalbaar segment (sociaal en midden) is zorgelijk en vraagt de komende tijd om extra maatregelen. Denk hierbij aan afspraken met corporaties, het plaatsen van flexwoningen en het verkopen van gemeentegrond met als voorwaarde dat er veel betaalbare woningen op worden gebouwd.

De gemeente werkt met corporaties en marktpartijen aan een zogenoemd Doorbouwakkoord om de bouw zo goed mogelijk op stoom te houden. Daarnaast zijn er financiële randvoorwaarden om op de korte termijn door te kunnen bouwen en op de middellange termijn de ambitie van 65% betaalbare woningen te halen. Voorbeelden hiervan zijn een Doorbouwfonds, een startbouwimpuls van het Rijk en rijksbijdragen voor toekomstige betaalbare woningbouw.

Het college zet zich met het Doorbouwakkoord maximaal in op de realisatie van betaalbare woningen conform de collegedoelstelling. Ook de inzet van de € 25 mln voor betaalbare woningbouw zal hieraan bijdragen.

Programma Veilig

Wijkveiligheid

Collegetarget Veilig

  • De Veiligheidsindex (VI) binnen het Wijkprofiel heeft in 2026 een gemiddelde score die gelijk of hoger is dan de gemiddelde score op de VI in 2022 (110).
  • De 5 laagst scorende wijken *) op de VI van 2022 (Carnisse, Hillesluis, Tussendijken, Tarwewijk, Lombardijen) laten in 2026 een stijging van tenminste 5 punten zien ten opzichte van 2022.

*)De atypische wijken Zuiderpark/Zuidrand, CS-kwartier, Cool, Zuidplein blijven buiten beschouwing.

Veiligere wijken komen tot stand door samenwerking met het wijknetwerk van bewoners, wijkraad, ondernemers en wijkprofessionals.

Er zijn acties uitgewerkt om de veiligheidsbeleving in Beverwaard en Pendrecht te vergroten. De basis hiervoor zijn uitkomsten van onderzoek dat in 2022 met en door bewoners is gedaan. Samen met bewoners van Groot-IJsselmonde, Lombardijen, Oud Charlois – Wielewaal, Pendrecht en Rozenburg is of wordt onderzoek gedaan. Acties worden bedacht én uitgevoerd om de subjectieve veiligheid te vergroten. 

In Bloemhof, Hillesluis, Carnisse, Oud-Charlois, Tarwewijk. Pendrecht en Zuidwijk pakt de gemeente samen met verschillende organisaties misstanden, uitbuiting en fraude achter de voordeur aan.

In Delfshaven zijn de voorbereidingen gestart voor cameratoezicht. Door opheffing van cameragebied Wielewaal zijn er 4 cameraposities verdwenen.

 

Toezicht en handhaving

Wijkhandhavers

In 2023 wordt de rol van wijkhandhaver verder ontwikkeld. Deze sluit steeds beter aan op de behoefte van de wijk. Vanuit gastheerschap zijn handhavers zichtbaar en aanspreekbaar. Ze vergroten het veiligheidsgevoel in de wijk, verhogen de leefbaarheid en gaan overlast op straat tegen.

Pilot pool handhavingsreservisten

De gemeente heeft handhavers nodig die flexibel en slim inzetbaar zijn. In Rotterdam is een pilot gestart met een pool handhavingsreservisten. Er bleek meer aandacht nodig voor de werving van reservisten. In 2023 komt een organisatiebrede peiling; bij voldoende animo volgt een interne wervingscampagne.  

Winkelstratenaanpak

Om steeds terugkerende parkeeroverlast in een aantal winkelstraten tegen te gaan, is er sinds begin juli 2022 intensievere handhaving. Het gaat vooral om overlast door dubbel parkeren. Het gaat om de Nieuwe Binnenweg, Zwart Janstraat, Mathenesserweg en de Vierambachtsstraat. De aanpak is geëvalueerd en wordt nu als reguliere taak binnen Handhaving ingevoerd, in balans met andere handhavingsprioriteiten en beschikbare capaciteit.

Toezicht op het water

Op bestuurlijk verzoek voert de gemeente sinds enkele jaren de Opgave water uit. Doel van deze opgave is drieledig.

  1. Een kader schetsen voor het mogelijk maken en sturen van ruimtelijke ontwikkelingen op en aan het water, te beginnen met de Binnenstedelijke Nieuwe Maas. Dit sluit aan op de ambitie uit het coalitieakkoord voor verlevendiging van de rivieroevers.
  2. In kaart brengen hoe de gemeente toekomstig vaarwegbeheer en nautisch beheer, oftewel - toezicht en handhaving op het water - kan inrichten.
  3. Actualiseren van regelgeving, zodat de regelgeving beter aansluit op de ruimtelijke ontwikkelingen, het vaarwegbeheer en het nautisch beheer.

Over de organisatie en aansturing van het nautisch beheer ontwikkelen de gemeente en het Havenbedrijf in 2023 nog voorstellen.

 

Woonoverlast

Het aantal door de gemeente opgepakte gevallen van woonoverlast daalt de laatste jaren. Dat geldt ook voor het eerste kwartaal van 2023. Bewoners pakken met behulp van de Advieslijn Woonoverlast Rotterdam en buurtbemiddeling steeds vaker zelf de ervaren woonoverlast aan. Daardoor kan de gemeente zich meer richten op de meest ernstige gevallen van woonoverlast. De Skaeve Huse zijn allemaal bewoond.

De gemeente treedt vaker op tegen verhuurders en overlastgevers. Ook sluiten steeds meer particuliere verhuurders zich aan bij het gemeentelijke convenant woonoverlast.

Er is blijvende inzet nodig op overlast van studenten, vooral in Kralingen-Crooswijk. Het stoplichtmodel helpt de overlastplekken in beeld te brengen en te kwalificeren.

Voor de zomer 2023 stuurt het college een jaarverslag woonoverlast over 2022 naar de gemeenteraad.

 

Levendige en gastvrije stad

Koningsdag 2023 en huldiging Feyenoord

Na maanden voorbereiding bezocht de Koninklijke familie op 27 april 2023 Rotterdam

Zowel de viering van Koningsdag als de huldiging van Feyenoord, op maandag 14 mei, zijn geslaagd verlopen, dankzij de brede inzet van gemeente, politie en natuurlijk van de bezoekers.

Ook waren er in de stad diverse andere evenementen en festiviteiten waaraan vele bezoekers hebben deelgenomen.

Financiële bijstellingen Veilig (x 1.000)  - € 5.242 
Effecten nieuwe CAO - € 2.719
Ontwikkelagenda Veiligheidsregio Rotterdam - Rijnmond 2023 - € 1.496
Bezuinigingen jaarplan 2023 € 1.011
Onderhoudskostenregeling  - € 943
Technische wijzigingen, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen - € 1.095

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma.

Ondermijnende criminaliteit in haven en stad 

Aanpak van drugscriminaliteit in de haven

Al een aantal jaar pakt de gemeente samen met publieke en private partijen drugscriminaliteit in de Rotterdamse haven aan. De internationale samenwerking is geïntensiveerd na het werkbezoek dat de burgemeester en de burgemeester van Antwerpen brachten aan Colombia, Panama en Costa Rica. Dit heeft ertoe geleid dat in februari 2023 de gemeenten Rotterdam en Antwerpen en de regeringen van België en Nederland een samenwerkingsovereenkomst hebben getekend met de vijf grote rederijen. Hierin is afgesproken een aantal actiepunten uit te werken, zoals de mogelijkheid om havenpersoneel verdiepend te screenen. Daarnaast zijn diverse aanpakken en projecten doorontwikkeld, zoals de integrale uithalersproblematiek, Virtueel Hek en bewustwording; het VR-brillenproject ‘Coco’ (Cocaïne Collectors) is in het voorjaar van 2023 gestart als proef op scholen in Rotterdam-Charlois. In het lesprogramma ervaren jongeren hoe ze als uithaler geronseld kunnen worden.

Het Rijk financiert in 2023 de aanpak met structurele middelen (€ 13 mln). Vanaf 2025 financiert het Rijk de aanpak jaarlijks met € 16,5 mln. De resultaten en inspanningen van de aanpak van drugscriminaliteit in de haven zijn beschreven in het Jaarverslag Ondermijnende Criminaliteit in stad en haven 2022. Het verslag is op 20 april 2023 verschenen.

 

Aanpak van ondermijnende criminaliteit in de stad

In 2023 zijn voorbereidingen getroffen voor een campagne gericht op drugsgebruikers en er loopt een onderzoek naar de achtergronden van drugsdealers. Ook is in 2023 is voor de tweede keer een rioolwateronderzoek uitgevoerd om een beter beeld te krijgen van drugsgebruik in de stad. De resultaten hiervan worden rond de zomer verwacht.

Ondermijnende criminaliteit is een breed maatschappelijk probleem waarvan slachtoffer- en daderschap niet altijd even duidelijk zijn. Aandachtspunten zijn vooral de meldingsbereidheid en de bewustwording onder professionals. De campagne ‘Chaterover!’ is voorjaar 2023 van start gegaan. In Lombardijen en Delfshaven is een pilot gestart om professionals te trainen.

Ook is in 2023 een pilot gestart om te verkennen of de aanpak van cybercriminaliteit en gedigitaliseerde criminaliteit mogelijk is vanuit RIEC-verband.

 

(Extreem) geweld

In de eerste maanden van 2023 vonden meerdere explosies plaats bij woningen en andere panden in de stad. De burgemeester heeft de gemeenteraad hierover geïnformeerd en beschreven welke acties gemeente, politie en Openbaar Ministerie tot dan toe hadden genomen.

Wapengeweld

De aanpak van jeugdige plegers van wapengeweld, in het bijzonder messengeweld, wordt in 2023 voortgezet. De campagne Geweldig Rotterdam vroeg de afgelopen maanden op verschillende manieren aandacht voor messengeweld. Eén van de middelen was de collegetour ‘Shanks Down’ die in februari voor het eerst werd georganiseerd, met de burgemeester en Najib Amhali als gasten. In mei 2023 volgde de tweede editie. Later dit jaar volgen meer collegetours. Ook op social media gaat de campagne door, met de hashtag #shanksdown, en tweemaandelijks stuurt de gemeente een nieuwsbrief over de aanpak van messengeweld aan een breed scala aan professionals.

 

Radicalisering, extremisme, polarisatie en maatschappelijke onrust

In februari 2023 is de ‘Vernieuwde aanpak radicalisering, extremisme en polarisatie’ door de gemeenteraad vastgesteld.

 

Digitale criminaliteit

Traditionele criminaliteit daalt en digitale criminaliteit stijgt. Het aantal meldingen van cyberincidenten is sinds 2019 verdrievoudigd. Daarom zet de gemeente in 2023 in op:

  • Bewustwording van cyberveiligheid bij jongeren, ouderen, ondernemers en kwetsbare doelgroepen. Dit is gedaan door een brede bioscoopcampagne, diverse theatervoorstellingen bij mbo-instellingen en – gericht op senioren - bij de bibliotheek.
  • Bieden van nazorg aan slachtoffers, in samenwerking met de politie, het Openbaar Ministerie (OM) en Slachtofferhulp Nederland;
  • Vergroten van de weerbaarheid van de stad door bestuurlijke oefeningen op het gebied van gevolgbestrijding van cybercriminaliteit.
  • Weerbaar maken van de haven door samen te werken met bij te dragen aan FERM. Deze stichting zet zich in voor een hogere cyberweerbaarheid van organisaties en van de hele keten in het havenindustrieel complex.

Cijfers sociale veiligheid Openbaar Vervoer Rotterdam

 20182019202020212022
METRO - Veiligheid algemeen                     7,5 7,6 - 7,5 7,5
METRO - Veiligheid rit                                        8,3 8,4 - 7,9 7,9
METRO - Veiligheid instaphalte                  7,7 7,6 - 7,6 7,5

Sociale veiligheid Openbaar Vervoer

Om het veiligheidsgevoel ’s avonds in de metro te vergroten, is de volledig risicogestuurde inzet van ov-surveillanten in de metro in het eerste kwartaal van 2023 voortgezet. Om toezicht en handhaving in de avond en het begin van de nacht verder uit te breiden, is in maart van dit jaar een nieuwe klas aspirant-BOA’s met de opleiding begonnen.

In maart 2023 zijn de resultaten van de ov-klantenbarometer 2022 gepubliceerd. Het Rotterdamse openbaar vervoer scoort op sociale veiligheid over de gehele linie ruimschoots een voldoende en blijft op peil. De scores komen overeen met het landelijk gemiddelde.

Programma Volksgezondheid

Gezond 010: het akkoord

Preventieve gezondheidsaanpak

In de preventieaanpak ‘Gezond010: het akkoord’ staan de Rotterdamse ambities voor 2020-2024. Het jaar  2023 staat in het teken van de verdere ontwikkeling van het preventiebeleid op basis van het Gezond Actief Leven Akkoord: GALA -Gezond en Actief Leven Akkoord | Rapport | Rijksoverheid.nl. Met dit akkoord zetten het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sociale zaken (VWS), gemeente Rotterdam en  Zilveren Kruis in op terugdringing van gezondheidsachterstanden, een gezonde leefomgeving, en vitaal oud worden.

 In 2023:

  • is in het voorjaar begonnen met een integraal plan waarmee een rijksbijdrage wordt aangevraagd op het gebied van gezondheid, sporten en sociale basis   
  • zijn er 24 e- healthtrajecten geëvalueerd en geborgd. Met deze trajecten ondersteunen aanbieders  van zorg en welzijn hun diensten of vervangen ze door digitale middelen;
  • hebben 300 Rotterdammers extra groepstraining aangeboden gekregen in wijken waar het meeste  wordt gerookt. Dit aanbod is ontwikkeld samen met VGZ en SineFuma, een organisatie die mensen  helpt bij het stoppen met roken. De werving voor de trainingen is opgezet met de wijkorganisaties.
  • is het 1%-Wmo-preventiebudget ingezet voor meer preventietrajecten in het voorkomenvan (Wmo-) zorg op het gebied van inloop voor GGZ klanten, ouderen met dementie en dagbesteding Deze  trajecten dragen bij aan het afvlakken van de groei van de zorgkosten. 

 

Waarborgen van de kwaliteit van de kinderopvangvoorzieningen

Het personeelstekort in de kinderopvangsector is nog steeds aanzienlijk. Daardoor kunnen instellingen niet altijd voldoen aan de wet- en regelgeving. In Rotterdam moeten groepen geregeld sluiten, omdat de bezetting niet rondkomt. De landelijke ‘coulanceregeling’ vanwege de personeelsproblematiek is verlengd tot 1 juli 2024. Met deze regeling mag de kinderopvang meer beroepskrachten-in-opleiding inzetten.

De uitvoering van het toezicht door de GGD op de kwaliteit van de kinderopvang in Rotterdam ligt vooralsnog op schema.

GGD

Het reguliere GGD-werk vraagt na COVID-19 extra aandacht. Het gaat om de taken gezondheid en milieu,  infectieziektebestrijding, TBC-bestrijding, reizigerszorg, technische hygiënezorg, toezicht kinderopvang, en  het Centrum Seksuele Gezondheid en het Centrum Seksueel Geweld. De GGD is voorgoed veranderd  door de pandemie. De huidige en komende periodes staan in het licht van het opnemen in de totale GGD- organisatie van de kennis en ervaring die zijn opgedaan in de programmaorganisatie corona. Voor het jaar 2023 en 2024 heeft het Rijk geld beschikbaar gesteld bedoeld voor de versterking van infectieziektebestrijding en pandemische paraatheid.

De GGD heeft een rol in de publieke gezondheid bij de opvang van vluchtelingen. Samen met de GHOR  (Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen) borgt de GGD de coördinatie van zorg voor vluchtelingen.

 

Programma organisatie corona

Een groot deel van de inwoners heeft door vaccinatie of doorgemaakte infectie immuniteit voor corona  opgebouwd. Hierdoor is corona een besmettelijke maar beheersbare ziekte geworden. Het virus is niet  weg. Daarom blijft het belangrijk om zicht te houden op de verspreiding van het coronavirus, de eigenschappen van het virus, de ziektelast en de mate van bescherming door het vaccinatieprogramma. De GGD heeft hiervoor een regionale surveillance ingericht.

De activiteiten van de programmaorganisatie corona worden afgeschaald. De opdracht van het ministerie van VWS loopt tot 1 juli 2023. Financiering vindt plaats vanuit de COVID-19-meerkostenregeling. GGD GHOR Nederland en de GGD’en zijn in gesprek met het ministerie van VWS over de opdrachtverlening,  financiering en taken in de coronabestrijding vanaf 2024.

Financiële bijstellingen Volksgezondheid (x 1.000)  - € 449
Effecten nieuwe cao - € 541
Technische wijzigingen, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen € 92

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma.

Programma Werk en inkomen

Ontwikkeling bijstandsvolume

Collegetarget minder Rotterdammers in de bijstand: In deze collegeperiode (eind 2025) daalt het aantal bijstandsuitkeringen in Rotterdam naar 30.000

Realisatie 2022: 32.975

Mijlpaal 2023: 32.325

Realisatie 30 april 2023: 33.155

De arbeidsmarkt is in beweging. De economie in het eerste kwartaal van 2023 is licht gekrompen. Het aantal vacatures daalt bij werkgevers en blijft (nog) stabiel bij intermediairs. Tegelijkertijd ervaren veel werkgevers nog belemmeringen door tekort aan personeel. De regionale arbeidsmarkt is daarmee iets minder krap dan vorig jaar.
Het bijstandsvolume in de eerste maanden van een jaar laat vaak een stabiel beeld zien, waarbij de uitstroom later in het jaar stijgt (door o.a. uitstroom naar naar opleiding en de jaarlijkse verschuiving van de AOW-leeftijd). Het Rotterdamse bijstandsvolume bedroeg eind april 2023 33.155 uitkeringen. Dat is iets meer dan eind 2022 (180 meer). De dalende trend van het bijstandsvolume sinds mei 2021 is daarmee doorbroken. De stijging in de eerste vier maanden komt door een combinatie van een licht stijgende instroom en dalende uitstroom. Nog onduidelijk is hoe het bijstandsvolume zich gaat ontwikkelen voor de rest van dit jaar. In onze uitvoering geven we prioriteit aan uitstroom om de ambitie voor 2023 van 32.325 bijstandsuitkeringen te behalen.

Financiële bijstellingen Werk en inkomen (x 1.000)  - € 30.923
Actualisatie BUIG - toevoeging reserve - € 28.139
Effecten nieuwe cao - € 4.870
Formatieaanpassing op basis van ontwikkeling bijstandsvolume € 2.990
Toegenomen vraag Schuldhulpverlening - € 2.097
Hogere omzetdoelstelling en kostenbesparingen Rotterdam Inclusief € 1.000
Technische wijzigingen, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen € 193

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma.

Rechtmatigheid

Iedereen die recht heeft op een bijstandsuitkering krijgt die ook. Bijstandsfraude wordt aangepakt. De kans dat fraude loont, moet zo klein mogelijk zijn. Tegelijk hanteert de gemeente de menselijke maat in de reguliere heronderzoeken. Wie niks verkeerds heeft gedaan, hoeft zich geen verdachte te voelen. De gemeente gaat tijdens elk rechtmatigheidsonderzoek zorgvuldig om met de rechtspositie van de betrokken Rotterdammer. Tot en met eind april zijn 234 fraudeonderzoeken afgerond. Hiermee ligt de gemeente op koers richting de 700 onderzoeken ambitie voor het hele jaar. Momenteel (voorjaar 2023) vindt een herijking plaats van de handhavingsaanpak. Het doel is om de productiviteit van onder meer fraudeonderzoeken te verhogen. Ten opzichte van vorig jaar, met 279 fraudeonderzoeken, is het resultaat van de herijking nu al merkbaar. 

 

Inzet loonkostensubsidie

De Participatiewet biedt met de loonkostensubsidie (LKS) een effectief middel om meer mensen aan de slag te helpen. Met deze subsidie krijgt een werkgever compensatie voor een beperkte arbeidsproductiviteit. Het vaker inzetten van deze subsidie biedt meer kwetsbare werkzoekenden een kans op duurzaam werk. In 2023 worden daartoe verschillende inspanningen verricht. Een daarvan is de mensen die in aanmerking komen voor loonkostensubsidie vaker vroegtijdig en beter te herkennen. Verder wordt al tijdens de arbeidsontwikkeling gezocht naar een passende baan. Voor 2023 is de ambitie een netto groei naar 1.500 banen met LKS. Eind april hebben 1.277 Rotterdammers een LKS-baan. Rotterdam ligt daarmee op koers om de doelstelling van 2023 te realiseren.

 

Monitor eerste tertaal 2023 Werk en Inkomen

Voor meer informatie over de voortgang in het programma Werk en Inkomen wordt verwezen naar de eerste tertaalmonitor 2023 die op 13 juni 2023 wordt gepubliceerd.

Programma Zorg, welzijn en wijkteams

Voorkomen, signaleren en oplossen van huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel geweld

Het Verandertraject Huiselijk Geweld is in de afrondende fase. Er loopt een evaluatieonderzoek. Onderdelen van het Verandertraject worden meegenomen in het nieuwe beleidskader dat in 2023 wordt opgesteld. Het gaat om onderdelen als het werken met ervaringsdeskundigen, de Huiselijk Geweld-leerwerkplaats en de plegeraanpak.

Eind 2023 verhuist Filomena, het centrum huiselijk geweld en kindermishandeling naar Little C (een locatie vlak bij het ErasmusMC). De voorbereidingen zijn in volle gang.

De trainingen aan de hulpofficieren van justitie van de politie om kennis over het tijdelijk huisverbod te vergroten, zijn gestart.

 

Jeugdzorg

Op 1 januari 2023 ging de nieuwe inkoop jeugdhulp, lokaal en regionaal, in. Op basis van de nieuwe contracten wordt meerjarig gewerkt aan de transformatie van de jeugdhulp, passend bij de Hervormingsagenda. De eerste maanden van 2023 stonden in het teken van de invoering van de nieuwe contractafspraken en de zorgcontinuïteit voor jeugdigen die al voor 1 januari 2023 jeugdhulp kregen.

Daarnaast zijn er thema’s die landelijke en regionaal spelen in de jeugdzorg:

Hervormingsagenda Jeugd (HAJ)

In april 2023 hebben Rijk en VNG een principeakkoord bereikt over de Hervormingsagenda Jeugd. Dit akkoord komt op 14 juni ter besluitvorming in de algemene ledenvergadering van de VNG. De beoogde besparing door de HAJ wordt voor 2 jaar (2024 en 2025) bevroren. Na vaststelling van de agenda rond de zomer 2023 neemt de gemeente de invoering van HAJ ter hand. De huidige agenda is een akkoord op hoofdlijnen, dat op veel onderdelen nog uitwerking en meer concretisering vraagt. De Hervormingsagenda loopt tot en met 2028 en zet in op het inperken van de reikwijdte van de Jeugdwet, versteviging van het gezinsgericht werken in relatie tot bestaanszekerheid, versteviging van de wijkteams en op standaardisering van diverse processen. Ook Rotterdam pakt de invoering van de Hervormingsagenda op. Dit betekent wel een forse opgave voor de stad en de partners.

Toekomstscenario Kind- en gezinsbescherming

Het Toekomstscenario beoogt een eenvoudiger en betere keten van veiligheid en bescherming voor de doelgroep 0-100 jaar. De ondersteuning van jeugd en gezinnen waar onveiligheid en huiselijk geweld speelt, is samengevoegd. Het Toekomstscenario is nauw verbonden met de Hervormingsagenda. Op regionaal en lokaal niveau is de inzet in 2023 gericht op de voorbereiding van het toekomstscenario.

Wachttijden specialistische Jeugdzorg

In april 2023 is de gemeenteraad geïnformeerd over de wachttijden en wachtlijsten voor de specialistische jeugdhulp. In de voortgangsbrief staan de wachtlijstcijfers van het vierde kwartaal 2022. Eind 2022 stonden de wachttijden voor specialistische jeugdhulp op 14 weken.  Later in 2023 volgen nog de wachtlijstcijfers van het 1ste en 2de kwartaal 2023 en het 3de kwartaal 2023.

Gecertificeerde Instellingen (GI’s)

Rijk, gemeenten en vertegenwoordiging van gecertificeerde instellingen hebben afspraken gemaakt over een nieuw kwaliteitskader en een daarbij passende caseload. In de loop van 2023 moeten afspraken tot stand komen over de financiering. De druk op de gecertificeerde instellingen in onze regio blijft hoog door de krappe arbeidsmarkt, een hoog ziekteverzuim,  verloop onder medewerkers en maatschappelijke druk door negatieve bejegening. Daardoor staat ook de kwaliteit van de hulpverlening aan ouders en gezinnen onder druk. In 2023 wordt regionaal en landelijk gewerkt aan oplossingen.

 

Naar behoefte passende (langdurige) ondersteuning Wmo-arrangementen

Aan het begin van 2023 maakten ruim 33.000 mensen gebruik van een Wmo-arrangement. De prognose is vooralsnog dat het aantal cliënten in 2023 verder toeneemt. Dat is dan ondanks de ingezette aanpassingen uit de Bestuursopdracht zorg. De effecten daarvan zijn nog niet volledig zichtbaar.

Rotterdam blijft last houden van de aanzuigende werking door het vaste abonnementstarief Wmo. In G4- en VNG-verband vindt afstemming plaats van de lobby over het wetsvoorstel eigen bijdrage Wmo, dat nog niet door de Tweede Kamer is behandeld.

In het eerste kwartaal 2023 is gewerkt aan een andere invulling van de raadsmonitor Wmo en jeugdhulp. Hierover vond een technische sessie met de gemeenteraad plaats.

Er is een begin gemaakt met de lokale en regionale uitwerking van de landelijke zorgakkoorden (Integraal Zorgakkoord (IZA) en het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO).

 

Inkoop Wmo

Op 1 januari 2023 gingen de nieuwe contracten in voor de Wmo-maatwerkondersteuning. De gemeente heeft tussentijdse contracten afgesloten die op inhoud vrijwel gelijk zijn aan de vorige contracten. Dit was nodig om de zorgcontinuïteit voor zo’n 30.000 Rotterdammers te waarborgen. De tussentijdse contracten hebben een looptijd van één jaar, met twee verlengingsmogelijkheden van elk maximaal een jaar. Op 1 januari 2025 moeten de nieuwe contracten ingaan. Daarin moeten de ambities uit het beleidsplan Heel de Stad en de doelstellingen uit de Bestuursopdracht Zorg zijn verwerkt. Het doel is om zorg beschikbaar te houden voor Rotterdammers die dat het hardst nodig hebben. De voorbereidingen voor de nieuwe inkoop starten in de zomer van 2023.

 

Bestuurlijke Opdracht Zorg (BOZ)

De vraag naar zorg blijft groeien. Houdbaarheid, uitvoerbaarheid en betaalbaarheid van de zorg staan daardoor onder een toenemende druk. Met de Bestuursopdracht zorg wordt gekeken naar oplossingen om de groeiende zorgvraag te remmen.

In januari is de eerste set aanpassingen ingevoerd. Deze aanpassingen zijn vooral gericht op de interne sturing en het doorbreken van automatismen bij de Wmo. Een tweede set aanpassingen is bedoeld om de interne sturing te verbeteren bij Jeugd. Om ook verdere mogelijkheden te verkennen, is op 9 februari een bijeenkomst gehouden met zorg- en welzijnsaanbieders. De aanbieders onderschrijven de problematiek en noodzaak om groeiende zorgvraag en -uitgaven af te remmen. In gesprekken zijn ook voorstellen gedaan voor aanpassingen door aanbieders. De gesprekken kregen in april en mei een vervolg om te komen tot breed gedragen aanpassingen. De uitkomsten worden meegenomen in de voorstellen om tot een meer toekomstbestendige zorg te komen.

 

Kwetsbare Rotterdammers doen mee

Eind maart zijn met de gemeenteraad de hoofdlijnen gedeeld van het nieuwe plan voor Rotterdammers die dakloos of dreigend dakloos zijn, en/of met psychische of psychosociale problematiek kampen. Met het nieuwe plan wil het college Rotterdammers die zich in een kwetsbare situatie bevinden perspectief bieden op herstel en een thuis. De doelgroep bestaat uit dakloze mensen, bankslapers en Rotterdammers met een extramurale of intramurale ggz-indicatie vanuit de Wmo. Samen met de aanbieders, woningcorporaties en cliëntvertegenwoordiging is de gemeente in gesprek over de ambities voor de komende tijd en hoe ondersteuning blijvend mogelijk is voor Rotterdammers die niet zonder kunnen. Om te realiseren dat alle kwetsbare Rotterdammers meedoen en zo zelfstandig mogelijk wonen en indien mogelijk, met een zinvolle daginvulling en sociale contacten, is de inzet gericht op de volgende onderwerpen:

  1. Huisvesting
  2. Opvang
  3. Preventie en hulp
  4. Meedoen

Onder elk thema hangen verschillende opgaves. Uitwerking daarvan volgt de komende tijd. Voor de zomer van 2023 wordt het definitieve plan gepresenteerd.

De aanpak bankslapers wordt hierbij uitgelicht, waarbij we willen voorkomen dat bankslapers die langdurig wachten op een betaalbare huurwoning een beroep moeten doen op (zwaardere) zorg of afglijden naar dakloosheid. De preventieve inzet van tijdelijke woonoplossingen draagt hieraan bij.  De doelstelling is maximaal 100 tijdelijke woonplekken in de komende 4 jaar voor bankslapers te realiseren.

 

Ouderen

Collegetarget woon(zorg)concepten: In de collegeperiode 2022-2026 realiseren we minimaal 14 Thuisplusflats voor ouderen en starten we met de bouw van nieuwe woon(zorg)complexen voor ouderen, zodat in totaal 24 voorzieningen beschikbaar komen.

Realisatie 2022: 1

Mijlpaal 2023: 3

Realisatie 30 april 2023: nog niet bekend

De collegetarget is erop gericht om ouderen in Rotterdam zo prettig mogelijk oud te laten worden. De collegetarget bestaat uit twee onderdelen: de uitbreiding van het aantal Thuisplusflats en de bouw van nieuwe woon(zorg)complexen. Ten aanzien van de nieuwbouw, is in 2022 gestart met de bouw van Simeon en Anna. Voor 2023 is de verwachting dat wordt gestart met de bouw van drie complexen.

Het aantal Thuisplusflats in Rotterdam zal daarnaast worden uitgebreid door middel van een aanbesteding. De voorbereidingen voor deze aanbesteding zijn gaande. Eind maart is de inkoopstrategie gepubliceerd en medio april heeft een marktconsultatie plaatsgevonden om de input van partners (zorgorganisaties, woningcorporaties en welzijnspartijen) op te halen. Planning is om in 2024 te komen tot een totaal van 20 Thuisplusflats verspreid over de stad.

Samen met ouderen en de partnerorganisaties vindt uitwerking plaats van de collegeambities en de grote opgaven. De intentie is dat dit na de zomer leidt tot een actieagenda voor ouderen.

Vanuit het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) is valpreventie een belangrijk thema en zijn vanuit de SPUK aanvullend op de huidige inzet middelen beschikbaar gesteld. In maart vond een training plaats voor coördinatoren Minder vallen door meer bewegen. Zij zetten het programma nu in hun gebied op. Begin april zijn 8 fysiotherapeuten opgeleid. Zij kunnen daarmee hun rol spelen bij Thuis Onbezorgd Mobiel. De verwachting is dat de opgestelde doelen worden gehaald en dat er op basis van het GALA een uitbreiding komt.

 De vergrijzing leidt tot een groei van het aantal mensen met dementie in de stad. Daarom zet Rotterdam stevig in op dementievriendelijkheid. Er komt een actieplan dementie. Dat richt zich op het gebied van training en vroegsignalering, ontsluiting van informatie, extra mantelzorgondersteuning en extra inzet op het bereiken van migrantenouderen met dementie. De prioriteiten in het actieplan zijn bepaald na gesprekken met ouderen, mantelzorgers, belangenbehartigers en zorg- en welzijnsuitvoerders. Inmiddels hebben meerdere welzijnsorganisaties aangegeven hun organisatie dementievriendelijk te willen maken en het predicaat dementievriendelijk van Alzheimer Nederland te willen behalen. De gemeente is daarnaast nog met andere organisaties in gesprek. Woningbouwcorporatie Havensteder werkt aan een dementievriendelijke organisatie; de huismeesters en andere medewerkers zijn inmiddels getraind.

 

Opzoomer Mee

Opzoomer Mee is een vorm van informele burenhulp dat al bijna 30 jaar bestaat in Rotterdam. Straten die zich aansluiten bij Opzoomer Mee kunnen aan allerlei acties deelnemen en activiteiten organiseren in hun straat. Daar worden ze bij ondersteund door Opzoomer Mee en zij kunnen ook in aanmerking komen voor een klein budget (max 200 euro). Het gaat hierbij om activiteiten zoals het vegen van je eigen straat tot een gezamenlijk versierde kerstboom. 

Vanuit het ouderenbeleid zijn de Lief en Leed straten ontstaan. Straten waar men omkijkt naar een oudere die eenzaam of minder mobiel zijn. Een Lief en Leed straat krijgt een budget om bijvoorbeeld een bloemetje bij een oudere bewoner in de straat te brengen.

Het aantal Opzoomer straten stijgt tot nu licht, van 2.127 straten eind 2022 naar 2.191 per maart 2023. Het aantal Lief en Leed straten voor ouderen is lichtelijk gedaald, van 961 eind 2022 naar 957 per maart 2023.

Financiële bijstellingen Zorg, welzijn en wijkteams  (x 1.000)  € 1.429
Effecten nieuwe cao - € 2.668
Woonvoorziening Slinge 5 - € 1.800
Vrijval reserves kleiner dan € 1 mln € 1.514
Lokaal akkoord toegankelijkheid - Rotterdam Onbeperkt - € 1.505
Wijkakkoorden - Jongerenhubs - € 1.500
Technische wijzigingen, gemeentefondsmutaties, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen € 7.338

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma.

Heel de stad: Welzijn

Begin 2021 is door de Raad het beleidsplan Heel de Stad vastgesteld. Aan de hand van dit kader is in februari van 2022 overgegaan tot de definitieve gunning van het welzijnswerk in de 14 gebieden van Rotterdam, De nieuwe opdracht, met een looptijd van 5 jaar en 7 maanden met de mogelijkheid deze 2 keer met 2 jaar te verlengen, is gestart op 1 juni 2022. De periode vanaf de gunning tot 1 juni is gebruikt voor de implementatie van de welzijnsopdracht.

De welzijnsopdracht die in het kader van het Nieuw Rotterdams Welzijn in 2018 is gestart, is op 31 mei 2022 beëindigd.

De eindverantwoordingen zijn door de welzijnspartijen vóór 1 september 2022 ingediend. Deze zijn beoordeeld en op basis daarvan zijn de opdrachten afgerond.

Eind 2021 is begonnen met een evaluatie van de huisbezoeken 75+. De uitkomsten van de evaluatie (tweede kwartaal van 2022) zijn betrokken bij de verdere doorontwikkeling van de huisbezoeken. Zo maken de gesprekken aan de voordeur, die ontwikkeld zijn tijdens de coronacrises, onderdeel uit van de dienstverlening in het kader van de aanpak van eenzaamheid die in 2023 gecontinueerd wordt. Ook is op basis van de evaluatie de vragenlijst omgebouwd tot een topiclijst. Dit ook mede op basis van een motie die hierover door de Raad is aangenomen.

De welzijnspartijen zijn in 2023 gestart aan het 2de jaar van de opdracht die loopt tot en met 2027. Was in de eerste maanden nog sprake van opstart zijn de welzijnspartijen nu vol aan de slag met het uitvoeren van de opdracht.

De in het kader van de evaluatie huisbezoeken 75+ ontwikkelde verbeteringen, zoals de gesprekken aan de voordeur en het gebruiken van de topiclijst zijn verankerd in de nieuwe welzijnsopdracht.

 

Jongerenhubs gericht op talentontwikkeling

Met het beleidsplan Heel de Stad maken we ons hard voor het laten opgroeien van een generatie zonder achterstanden. Het welzijnswerk heeft daarin de taak om door het inzetten van jeugdwerk (kinder-, tiener- en jongerenwerk) kinderen en jongeren te stimuleren in hun sociaalemotionele ontwikkeling, hen te ondersteunen in hun schoolsucces en bij te dragen aan een positief pedagogisch opgroeiklimaat in wijken. Om het jeugdwerk stevig en zichtbaar neer te zetten zijn formatie- en kwaliteitsafspraken gemaakt en hebben we ingezet op het creëren van fysieke locaties: jongerenhubs. Deze hubs zijn een plek waarin jongeren elkaar kunnen ontmoeten, hun talenten en weerbaarheid respectievelijk ontwikkelen en versterken, en waarin zij laagdrempelig de weg kunnen vinden naar hulp, ondersteuning op het gebied van school, werk of mentale gezondheid. 

 In de welzijnsopdracht is de realisatie van 22 jongerenhubs in 9 van de 14 gebieden opgenomen. Deze realisatie gebeurt in de Huizen van de Wijk. Middels een verkenning weten we dat 11 van deze 22 hubs niet binnen deze voorziening kunnen worden gerealiseerd vanwege ruimtegebrek, sloop-nieuwbouw, verhuisplannen, of de nadrukkelijke wens uit het gebied voor een andere locatie. Hiervoor wordt naar een satellietconstructie (een kleinere locatie in de wijk) gezocht.

De pilot om de plannen en behoeftes van jongeren mee te nemen in de wijkakkoorden is uitgevoerd. Uit deze exercitie is naar voren gekomen dat er behoefte is aan 6 extra jongerenhubs, waarvan 5 jongerenhubs in de gebieden waar in de welzijnsopdracht de realisatie van deze hubs niet opgenomen is. Hiermee is het totaal te realiseren jongerenhubs 33 hubs.

 De voorbereiding van de realisatie van de jongerenhubs is in volle gang. In de voorjaarsnota doet het college een voorstel voor het extra beschikbaar stellen van middelen om in alle gebieden deze voorziening voor jongeren mogelijk te maken. Hiermee kunnen ook 6 acties uit de wijkakkoorden worden uitgevoerd.

 Inzet 2023:

  1. In de 5 gebieden zonder opdracht voor realisatie van een jongerenhub, voegen we deze opdracht toe aan de welzijnsopdracht (kosten voor huur + beheer). 
  2. Om jongerenhubs te realiseren vanuit de opdracht, stellen we budget beschikbaar voor een satellietconstructie (een kleine locatie in de wijk).
  3. Om uitvoering te kunnen geven aan de 6 extra jongerenhubs uit de wijkakkoorden stellen we budget beschikbaar voor de realisatie van 6 jongerenhubs.

 

Uitbreiding jongerenwerk

Vanaf 1 september 2023 breiden we de inzet van het jongerenwerk uit. In lijn met de collegetarget Schil om de School en gevoed door aanbieders en partners kiest het college ervoor met deze middelen een extra impuls te geven aan het jongerenwerk op scholen. We kiezen ervoor de bestaande opdrachten (welzijn en grenzen stellend jongerenwerk) uit te breiden en deze specifieke focus toe te voegen aan de beide opdrachten. We geven hiermee invulling aan een afspraak uit het coalitieakkoord. Een half jaar na de start van de uitvoering ontvangt u een voortgangsbericht.

 

Jeugdpreventie

Collegetarget Jeugdpreventie: Vanaf 2023 ronden jaarlijks gemiddeld 5.000 kinderen en jongeren (en/of hun ouders/verzorgers) een goed onderbouwde of bewezen effectieve preventieve jeugdinterventie af.

Mijlpaal 2023: 5.000

Realisatie t/m april 2023: Nog niet te meten

De realisatie voor het jaar 2023 is nog onbekend. De aantallen volgen in de tweede herziening van de begroting 2023.

In 2023 zijn tot nu toe voor plusminus 6.300 deelnemers goed onderbouwde en bewezen effectieve preventieve jeugdinterventies gesubsidieerd. Of het collegetarget in 2023 gehaald wordt, hangt onder meer af van de werving van deelnemers en van de tussentijdse uitval uit de trainingen. Bij de halfjaarrapportages van de grote jeugdpreventie-aanbieders (met meer dan € 100.000,- subsidie) deze zomer ontstaat een eerste beeld of de beoogde realisatie wordt behaald.

Met de subsidies die via het Subsidiekader Jeugdpreventie: ‘Versterken en Voorkomen’ beschikbaar worden gesteld, zetten we in op kwalitatief hoogwaardige preventieve jeugdinterventies. Dit zijn individuele trajecten en groepstrainingen (interventies) voor Rotterdamse kinderen, jongeren en/of hun ouders, die hen helpen om gezond, veilig en kansrijk te kunnen opgroeien.

De indicatoren en doelen gericht op jeugd onder het programma Drugs & Alcohol zijn onderdeel van de indicator Jeugdpreventie.

 

Programma Drugs & Alcohol - Preventie- en Handhavingsplan 2023-2027

Het college stuurde het Preventie en Handhavingsplan Alcohol & Drugs 2023-2027 in juni naar de gemeenteraad. In het nieuwe plan is er opnieuw veel aandacht voor jeugd. Er is daarnaast aandacht voor preventie van alcohol- en drugsgebruik onder volwassenen.

De lopende inzet in de eerste drie maanden van 2023 op jeugd heeft geleid tot een aantal resultaten:

  • Binnen het onderwijs werken gezondheidscoaches aan vroegtijdige signalering van problemen rond alcohol, drugs en gamen. Zij hebben op het mbo 56 jongeren gesproken en ondersteund, op het voortgezet speciaal onderwijs (vso) 22 en op het praktijkonderwijs (pro) 7 jongeren.
  • Testservice: 372 bezoekers hebben hun drugs laten testen. Dit zijn er 61 meer dan in de vergelijkbare periode van 2022, het drukste jaar. In 65% van de aangeleverde drugs ging het om XTC.
  • Ouderbijeenkomsten: 5 ouderbijeenkomsten met aandacht voor alcohol, lachgas, tabak, waterpijp, cannabis, gamen en social-mediagebruik binnen de opvoeding. In totaal zijn 63 ouders bereikt.
  • Open & Alert: 6 trainingen met in totaal 60 deelnemers.  Open & Alert is een training voor professionals in de jeugdhulp, wijkteams of jeugdorganisaties. Het kunnen ook jeugd- en jongerenwerkers zijn, politie en medewerkers van de rechtbank. In de training leren zij zo vroegtijdig mogelijk problematisch gebruik te signaleren.

 

Informele Zorg en Ondersteuning

De stedelijke ondersteuningsstructuur voor informele zorg en ondersteuning (IZO) draait. Er is ervaring opgedaan met de nieuwe instrumenten Mantelfoon, Zorgzaam010, Advies op Maat en cursussen en workshops. In 2023 vindt een evaluatie plaats. Aan de hand daarvan is het mogelijk keuzes te maken voor 2024 en verder voor mogelijke verleningen of nieuwe inkoop van instrumenten.

De inzet op waardering van informele 'zorgers’ wordt voortgezet. Voorbeelden zijn het stedelijke vrijwilligersontbijt en de lokale waardering in de wijken. Mantelzorgers kunnen kiezen voor een cadeaubon als extra vorm van waardering.

Afsluitend is er aandacht voor de balans tussen formele en informele zorg. Kansen hiervoor liggen in een SPUK-regeling (specifieke uitkering) gericht op terugdringing van gezondheidsachterstanden. De wens van de gemeente is een uitgebreider respijtaanbod te realiseren voor mantelzorgers en een sterkere verbinding tussen het lokale en stedelijke informele aanbod en de formele zorg.

 

Schoolzorgteams

Op 45 scholen is een Schoolzorgteam actief. De opgave is dat er in 2023 op alle scholen met een hoge tot zeer hoge weging (125 in totaal) een werkend Schoolzorgteam actief is. Er zijn goede ervaringen opgedaan met de Schoolzorgteams. Scholen melden kortere wachttijden voor het wijkteam en meer direct contact met de zorg door de extra aanwezigheid van de schoolmaatschappelijk werker en de wijkteammedewerker. Dit directe contact maakt de drempel voor ouders en kinderen lager en brengt rust en structuur op school rond het regelen van zorg voor kwetsbare kinderen en gezinnen. Op zijn beurt maakt dat mogelijk om steeds meer preventief te werken. Hiermee neemt op termijn de druk op het zorgstelsel af.

Via een aantal pilottrajecten loopt in 2023 het Centrum voor jeugd en gezin (CJG) mee als onderdeel van de Schoolzorgteams. Hierbij wordt bepaald welke dienstverlening en inzet van het CJG nodig is. Voor 2024 en daarna komt deze dienstverlening waar mogelijk beschikbaar voor schoolzorgteams in Rotterdam.

 

Ketensamenwerking

Ook in 2023 is het doel om passende, tijdige en integrale hulp van het lokale wijknetwerk te verlenen en zo het beroep op dure gespecialiseerde jeugdhulp te verminderen. Daarom organiseert het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in alle gebieden wijkgerichte bijeenkomsten. Die gaan over het verstevigen van de ketensamenwerking tussen partners die een rol spelen bij het opgroeien en opvoeden van kinderen en jongeren. Ook neemt het CJG deel aan de invoering van PACT Jonge Kind. In de wijken en gebieden wordt maatwerk geleverd op basis van de signalen van CJG-professionals en ketenpartners. Ook is (ortho)pedagogische expertise vanuit het CJG beschikbaar. Hiermee koerst Rotterdam nog steeds op een neerwaartse beweging in de keten. 

 

Kinderopvang Plus

Voor het jaar 2023 zijn in totaal 93 plekken Kinderopvang Plus voor 0-4 jarigen en 69 plekken BSO-plus voor kinderen van 4 tot 13 jaar gerealiseerd. Doel van Kinderopvang Plus is om gespecialiseerde begeleiding te bieden aan kinderen met gedragsproblematiek of een ontwikkelingsachterstand – of een combinatie van deze. De begeleiding is erop gericht hen te laten uitstromen naar reguliere kinderopvang en onderwijs. In 2022 draaide de pilot Pact Jonge Kind. Het doel hiervan is een sterkere doorgaande lijn te organiseren tussen de reguliere opvang, de Kinderopvang Plus en de jeugdhulp voor jonge kinderen.

De pilot is afgerond, maar in 2023 vindt verdere ontwikkeling plaats van de Intakecommissie en van het aanbod aan jeugdhulp in de Kinderopvang Plus. Het doel daarvan is deze vernieuwingen zo goed mogelijk te laten landen in het nieuwe beleidskader Kinderopvang Plus van 0 tot 4 jaar. Het nieuwe beleidskader is in ontwikkeling en zal naar verwachting per januari 2025 ingaan.

 

Herijking Schoolmaatschappelijk Werk (SMW)

Begin 2023 zijn de schoolbesturen van het Primair Onderwijs (PO) akkoord gegaan met de herijking van het sociaalmaatschappelijk werk in het PO (SMW-PO). In samenspraak met de schoolbesturen, aanbieders en de gemeente is hiervoor een nieuw sturings- en kwaliteitskader en een verdeelmodel ontwikkeld. Het nieuwe subsidiekader wordt naar verwachting in 2024 van kracht. Uitgangspunt van het verdeelmodel is dat de meeste uren schoolmaatschappelijk werk beschikbaar zijn voor scholen met leerlingen die relatief gezien de zwaarste ondersteuningsbehoefte hebben. Hiermee wordt voorkomen dat ondersteuningsvragen onnodig uitgroeien tot multi-problematiek waarvoor inzet van het wijkteam of van specialistische jeugdhulp – of van beide - nodig is.

Bedrijfsvoering

HR

Formatie & bezetting

Bezetting 31 december 2022: 14.103 fte
Formatie begroting 2023: 12.801 fte
Bezetting 1e herziening 2023: 14.215 fte

De formatie bestond bij de 1e begrotingsherziening in totaal uit 13.010 fte. De bezetting bedroeg 14.215 fte. Er is hiermee sprake van bezetting zonder formatie. De bezetting is de registratie van het feitelijk aantal ambtelijke medewerkers. Personeelsbezetting zonder dat daar formatie tegenover staat, wordt meestal betaald met programmageld en ander tijdelijk geld. Daardoor is deze bezetting geen onderdeel van de begrote formatie. Bij vrijwel alle organisatieonderdelen is de bezetting hoger dan de formatie.

Arbeidskosten

Realisatie 2022 incl. Programma Corona GGD-GHOR: € 1.300 mln (excl. € 1.222 mln)
Begroting 2023: € 1.168 mln
1e herziening 2023 incl. Programma Corona GGD-GHOR: € 1.168 mln (excl. € 1.162 mln)

Arbeidskosten bestaan uit loonkosten (medewerkers in dienst van de gemeente Rotterdam) en kosten van ingehuurde medewerkers. Ten opzichte van de oorspronkelijke begroting laat de 1e herziening een stijging/daling van de arbeidskosten zien van €134 mln. Het betreft €89 mln aan loonkosten en €45 mln aan kosten voor externe inhuur.

Percentage inhuur

Realisatie 2022: 14,6 % (9,1% exclusief corona organisatie)
Begroting 2023: 5,7 %
1e herziening 2023: 8,6 % (7,5 % exclusief corona organisatie)

Begroting en realisatie is inclusief inhuur t.b.v. Programma Corona GGD-GHOR (exclusief staat tussen haakjes).

Verzuim

Realisatie 2022: 6,8 %
Streefwaarde 2023: 5,7%
Realisatie 1e herziening 2022: 6,7%

Ondanks de aanhouden griepgolf van het eerste kwartaal 2023 zien we toch een lichte daling van het verzuim. Deze daling is vooral zichtbaar in het middellang verzuim. Dit is een positieve ontwikkeling omdat hierdoor minder medewerkers in het langdurig verzuim terechtkomen. Op landelijk niveau laat het verzuim een vergelijkbaar beeld zien.

Stages

Realisatie 2022: 1.048 stagiaires (waarvan 27% op mbo-niveau)
Streefwaarde 2023: 1.000 stagiairs (waarvan 25% op mbo-niveau)
Realisatie 1e herziening 2023: 342 stagiairs (waarvan 29% op mbo-niveau)

Rotterdam lag in april 2023 op schema in het halen van de stagedoelstelling.

 

Financiën

Percentage tijdig betaalde facturen

Realisatie 2022: 90%
Realisatie1e herziening 2023: 93%
T/m april 2023 zijn 64.138 facturen betaald

Financiële bijstellingen Overhead (x 1.000) - € 21.661 
Kostenstijging energie - Concernhuisvesting - € 6.895
Effecten nieuwe cao - € 6.129
Indexering ICT en Concernhuisvesting - € 1.540
Technische wijzigingen, taakmutaties, kasschuiven en kleine bijstellingen - € 7.097

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder dit programma.

Informatievoorziening en IT

ICT kosten

Realisatie 2022: € 171 mln
Begroting 2023: € 157 mln
1e herziening 2023: € 177 mln

De verwachte ICT-kosten bedragen circa € 177 mln. Dit is inclusief te activeren kosten. De verwachte kosten zijn € 20 mln hoger dan de oorspronkelijke begroting. Voor € 12 mln zit dit op de arbeidskosten vanwege het bijstellen van de begroting in relatie tot werk van opdrachtgevers binnen het concern (is budgetneutraal binnen de totale concernbegroting) en de CAO-verhoging. Voor € 8 mln zit dit op de materiele kosten: circa € 5,5 mln betreft het project GREAT en het resterende deel is met name het Rotterdamse Digitale Infrastructuur (RDI).

Volwassenheid Informatiehuishouding

Realisatie 2022:

Hybride processen: 24% (norm <20%)
Gedigitaliseerde (primaire) processen: 27% (norm 45%)

Realisatie 1e herziening 2023

Hybride processen: 22% (norm <20%)
Gedigitaliseerde (primaire) processen: 77% (norm 45%)
Processen met Informatiebeheer-proof applicatie: 45% 
Geactualiseerde processen risicocategorie 3(zijnde bedrijfsrisico): 30% 

Het aantal hybride processen is verbeterd van 24% naar 22%. De gedigitaliseerde processen zijn sterk verbeterd van 27% naar 77%.  
Door wijzigingen op inhoud is een vergelijking voor de overige 2 KPI’s met 2022 niet mogelijk. Risicoclassificatie 3 bevat de processen met de meeste risico’s. 

ICT Dienstverlening

Realisatie 2022: 19.734 aantal accounts
Realisatie 1e herziening 2023: 19.392 aantal accounts
% Beschikbaarheid ICT (12maandsgemiddelde): 99,7% (norm 99,5%)
ICT-middelen: 16.046 smartphones, 12.974 laptops, 6.674 tablets

 

Privacy en AVG

Aantal datalekken

Realisatie 2022: 213, waarvan 60 gemeld bij de Autoriteit Persoonsgegevens
Realisatie 1e herziening 2023: 87, waarvan 8 gemeld bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

Het aantal meldingen is iets hoger in vergelijking met dezelfde periode in 2022 (75), het aantal meldingen bij AP is gedaald t.o.v. zelfde periode 2022 (25).

Recht van betrokkenen

Realisatie 2022: 128 verzoeken
Realisatie 1e herziening 2023: 47 verzoeken, afhandeling binnen de wettelijke termijn: 81%

De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) biedt burgers de mogelijkheid tot inzage in de eigen persoonsgegevens. In de eerste vier maanden maakten 47 Rotterdammers gebruik van dit recht. 

Afhandeling Woo-verzoeken

Realisatie 2022: 315 WOO-verzoeken, afhandeling binnen de wettelijke termijn: 61%
Realisatie 1e herziening 2023: 148 WOO-verzoeken, afhandeling binnen de wettelijke termijn: 53%

De afhandeltermijn is in vergelijking met 2022 teruggelopen. De lage(re) tijdigheid is een landelijke trend, zie hiervoor rapport “Ondraaglijk traag” van de open state foundation. Met verdere automatisering en digitalisering wordt gewerkt om aan de norm van 6 weken te voldoen. Tevens is er ook sprake van een langere behandelduur wegens omvangrijke en complexere verzoeken.