In 2020 begon het coronavirus het dagelijks leven te beheersen. Naast het inrichten van een aanpak om zicht te houden op kinderen in kwetsbare situaties zijn er maatregelen getroffen om de ondersteuning en zorg aan deze kwetsbare kinderen te kunnen blijven bieden. Tijdens de crisis in 2020 zijn alternatieve vormen van jeugdhulp ingezet voor de ambulante zorgdeel, bijvoorbeeld meer online contacten. Deze alternatieve vormen worden verder ontwikkeld en ingezet, waar ze effectief zijn en jeugdigen helpen. De jeugdhulp waar ook een verblijfsfunctie bij zit is op gewone manier door kunnen gaan. De effecten van minder intensieve ambulante hulp tijdens de crisis kan leiden tot een opschuiving van de behandeling, waardoor de trajecten langer doorlopen dan gebruikelijk. We zullen deze effecten monitoren.

Nu de crisis langer aanhoudt constateren we een stijging in sociaal emotionele problematiek. De aantal aanmeldingen voor spoedhulp is gestegen en we verwachten dat deze stijging doorzet in het komende jaar.

Jongeren worden hard getroffen door de corona crisis. Uit onderzoek blijkt dat zij het zwaar hebben met corona en de onzekerheid die deze crisis met zich meebrengt. Gebrek aan contacten en afleiding zorgen voor stress en moedeloosheid. Depressieve klachten, eetstoornissen, gedachten aan zelfmoord, het zijn ontwikkelingen waar grote zorgen over zijn. De druk op jeugdhulp, met name op de Jeugd GGZ neemt toe en kan nog enkele jaren aanhouden.

• De jeugdhulp heeft te kampen met grote budgettaire problemen. De investeringen in het voorveld (gebiedsgericht werken, subsidie preventiekader, hulp in onderwijs, hulp in wijkteams en bij huisarts) zijn effectief op langere termijn en vragen om voorfinanciering bij een teruglopend rijksbudget. De gemeenten hebben daardoor te maken met oplopende kosten. De vraag naar specialistische jeugdhulp daalt evenwel (nog) niet. We zien dat het budget dat het Rijk beschikbaar stelt voor zorg, welzijn en jeugdhulp onvoldoende meegroeit met deze ontwikkelingen en de hogere uitgaven die hieruit voortkomen. Landelijk is onderzoek uitgevoerd eind 2020 door AEF dat het beeld van tekortkomend budget bevestigt. Op 22 april 2021 werd bekend dat vanuit het Rijk extra middelen voor actuele problematiek beschikbaar komen (landelijk € 613 miljoen voor jeugd-GGZ), Daarnaast wordt aan de slag gegaan met maatregelen om de structurele houdbaarheid van de uitvoering van de Jeugdwet te verbeteren. Zowel in 2022, als in de daaropvolgende jaren is extra budget nodig om de transformatie verder vorm te geven.
• Jeugdwet heeft een brede reikwijdte die niet goed is afgebakend.
  Het risico hiervan is dat voor steeds meer vormen van ondersteuning een beroep wordt gedaan op hulp vanuit de gemeente zonder dat er voldoende mogelijkheden zijn dit af te bakenen. Dit geldt ook voor zorg die op een grensvlak zit met andere onderdelen in het zorgstelsel, zoals de Zorgverzekeringswet en de Wet Langdurige Zorg. We zien dat de verschuiving tussen zorgdomeinen in het stelsel anders uitpakt dan gedacht en dat de kosten en baten op verschillende plekken vallen. In de komende periode wordt onderzocht of wet- en regelgeving zo kan worden aangepast dat de gemeente een grens kan stellen aan de hulp die geleverd moet worden. Dit is een advies dat de landelijke commissie-Sint schetst in haar rapport Maatregelen financiële beheersbaarheid Jeugdwet. Hierin is een advies om grenzen te stellen aan de jeugdhulpplicht van gemeenten en de jeugdhulpplicht goed af te bakenen. Ook ligt het voor de hand om de medische verwijsroute via de huisarts wettelijk te beperken. Gemeenten hebben dan nog wel de keuze om in situaties die niet binnen de jeugdhulpplicht vallen toch hulp te bieden. De verwachting is dat het nieuwe kabinet gaat beslissen over aanpassing van het jeugdstelsel.

Bij Jeugdhulp is er de urgentie en noodzaak voor betere samenwerking. In Nederland wordt de keten rond jeugdbescherming herijkt en zal de samenwerking tussen Raad voor de kinderbescherming, Jeugdbescherming en Veilig Thuis worden herijkt, met als doel voor de gezinnen geen tussentijds overdragen en wachten, maar een sluitende aanpak te organiseren.

Binnen het taakveld Geëscaleerde zorg 18- gaat het om situaties waarbij de sociale en/of fysieke veiligheid van een jeugdige in het geding kan zijn. In die gevallen kan het nodig zijn effectieve en efficiënte jeugdhulp te bieden en/of samenhangende hulp te organiseren rond de jeugdige en/of het gezin. In sommige situaties is het zelfs noodzakelijk dat de jeugdige naar een residentieel verblijf (24-uurs verblijf + jeugdhulp) gaat.

Vormen van jeugdhulp die onder dit taakveld vallen worden uitgevoerd binnen het samenwerkingsverband Jeugdhulp Rijnmond. Het gaat dan om o.a. Jeugdbescherming, Veilig Thuis, crisishulp, gesloten Jeugdzorg, jeugd-GGZ.