Voortgang 2021
De hoofddoelstellingen van het woonbeleid van de gemeente Rotterdam zijn aantrekkelijkere woonmilieus, een woningvoorraad met voldoende kwaliteit en duurzame toekomstwaarde, en borging dat de basis van de woningmarkt op orde blijft.
Visies en beleid
De gemeente Rotterdam zet zich in op het versterken van de positie van de koopstarter op de Rotterdamse woningmarkt. Eén van de instrumenten die de gemeente voornemens is om in te zetten is de starterslening, naast bijv. meer sturing op de nieuwbouw van koopwoningen in het middensegment en het aanpakken van het verdienmodel van particuliere beleggers die oneigenlijke hoge huren vragen. Kopers kunnen met de Starterslening, die loopt via de SVn (Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten), een extra lening krijgen als onderdeel van de totaal benodigde financiering voor een koopwoning tot de NHG-grens. Door deze steun in de rug kunnen zij net iets meer besteden, waardoor een groter deel van de koopwoningvoorraad binnen hun bereik komt. De doelgroep betreft starters in de leeftijd 18 – 35, met een middeninkomen. De regeling is alleen beschikbaar voor starters uit Rotterdam die voor het eerst een huis kopen, bijv. omdat ze uit huis gaan, omdat ze doorstromen uit een studentenkamer of uit de sociale woningvoorraad van corporaties (ter aansluiting bij Actieplan Beschikbaarheid). De inwerkingtreding is beoogd voor de zomer van 2021.
Deze eerste maanden van 2021 is er extra ingezet op het middensegment huur- en koopwoningen. Dit onderdeel van de programmering komt steeds verder onder druk te staan. Om die reden wordt er momenteel steviger gestuurd om dit segment op de te nemen in de toekomstige bouwprogrammering. Via tenders en privaatrechtelijke overeenkomsten wordt dit gedaan. In deze overeenkomsten kunnen ook o.a. zelfbewoningsplicht en een anti-speculatiebeding opgenomen worden.
Een nieuwe Verordening toegang woningmarkt en samenstelling woningvoorraad 2021.
Binnen Rotterdam is al jaren de Verordening toegang woningmarkt en samenstelling woningvoorraad van kracht. Via deze verordening implementeren we onder meer de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek (Rotterdamwet), alsmede het vergunningstelsel voor woningonttrekking, kamerbewoning, woningvorming en splitsing. Met de vaststelling van de nieuwe verordening regelen we een betere onderbouwing van de verordening, een aanpassing van de straten waar de Rotterdamwet van toepassing is, een aanscherping van de regels rond kamerbewoning en rondde toeristische verhuur van woonruimte. De inwerkingtreding is beoogd voor de zomer van 2021.
Doelgroepen verordening:
Het opstellen van een Doelgroepenverordening middensegment is een van de maatregelen die zijn aangekondigd in het Actieplan Middenhuur. Met deze verordening kan invulling worden gegeven aan de wens om meer sociale koop en middensegment huur te realiseren en te waarborgen.
Het is een publiekrechtelijke ‘stok achter de deur’; verwijzing naar de toepassing van het instrument kan een privaatrechtelijke onderhandeling alsnog de gewenste kant op sturen.
De feitelijke toepassing van de verordening via een haakje in het bestemmingsplan, is een terugvaloptie om de haalbaarheid van de doelstellingen van ‘wijken in balans’, zoals beschreven in de Gebiedsatlas, te vergroten. De inwerkingtreding is beoogd in de zomer van 2021.
Voortgang
Tot mei 2021 is de Bouwproductie in Rotterdam gestegen tot 11.000 woningen. Sinds 2018 is met behulp van het Bouwakkoord door het college fors ingezet op het beschikbaar maken van voldoende bouwlocaties om de hogere bouwproductie te faciliteren. Het doorbouw manifest heeft richting gegeven om de versnellingsopgave ook tijdens de corona epidemie door te zetten. In 2020 zien we een fors hoger aantal aangevraagde omgevingsvergunningen tot 6600 woningen. Op dit moment is voor de 18.000ste woning de omgevingsvergunning aangevraagd. Het college werkt hard aan de inhaalslag om zo veel als mogelijk woningen te starten met de bouw.
Risico’s
De bouwproductie in de huidige collegeperiode wordt met name binnenstedelijk gerealiseerd. Hoewel de planvorming steeds verder is uitgewerkt is de bouwproductie nog stevig afhankelijk van het moeten doorlopen en de duur van bezwaar en beroepsprocedures. In de afgelopen maanden zien we ook dat de beschikbaarheid van voldoende bouwbedrijven en de blijvende stijging van de bouwkosten een rem op de productiesnelheid zetten.
Op verschillende manieren zet Rotterdam in op het versterken van de bestaande woningvoorraad. Via diverse programma’s worden eigenaren gestimuleerd, gefaciliteerd en – als het niet anders kan - gedwongen om hun woning te onderhouden. Zo is er een programma gericht op funderingsherstel en heeft Rotterdam een asbestdaken loket ten behoeve van asbestsanering. Onder de vlag van het Nationaal Programma Rotterdam Zuid vindt de aanpak basiskwaliteit Steigers op Zuid plaats, wordt gewerkt aan een ingrijpende aanpak van particuliere woningvoorraad door middel van herstructurering en wordt samenvoegen en vergroten van woningen gestimuleerd met een aantrekkelijke subsidieregeling. Beide programma’s loopt de uitvoering volgens planning. Gedurende de zomer zullen de aanbestedingsprocedures voor de aanpak in 2021 uitgevoerd worden, waarna de uitvoering en het benaderen van de VvE’s in het derde kwartaal plaats kan vinden.
De diverse aanpakken worden indien mogelijk gecombineerd met verduurzaming en/of het aardgasvrij/aardgasvrij ready maken. Ook de woningcorporaties zijn actief met het toekomstbestendig maken van hun voorraad.
Onder de Wet kwaliteitsborging voor de bouw (Wkb) zijn de leges niet langer toereikend voor het dekken van de kosten zoals nu het geval is. De minister is schriftelijk geïnformeerd dat het uitgangspunt van de gemeente voor invoering van de wet is dat de gemeente gecompenseerd wordt.
Corona was en is van invloed op de werkzaamheden in de gebiedsaanpakken: energiecoaches kunnen niet bij mensen thuis langs, een aantal wijkacties/ events is uitgesteld en (bewoners)bijeenkomsten vinden online plaats. De ene doelgroep is hierdoor makkelijker te bereiken en de andere juist lastiger. Onlangs hebben gebouweigenaren in Pendrecht Zuid een financieel aanbod ontvangen om over te stappen op stadsverwarming. De komende maanden moet blijken in hoeverre zij bereid zijn de overstap te maken en wat de invloed van corona hierop is. Daarnaast is eind maart door de gemeente een duurzaamheidslening gelanceerd, die een aantrekkelijke financiering biedt voor huiseigenaren om hun woning te verduurzamen.
Vanuit het landelijk Klimaatakkoord ontstond de verplichting voor een gemeentelijke transitievisie warmte, waaraan we invulling hebben gegeven met de Rotterdamse Transitievisie Warmte 1.0. Op basis van de resultaten van verkenningen zijn kansrijke gebieden voor collectieve warmteoplossingen geïdentificeerd. De uitvoering is afhankelijk van de invulling van de benodigde randvoorwaarden door het Rijk.
Binnen het domein wonen en bouwen zijn vooralsnog geen nieuwe visies en beleid voorzien voor de periode 2022 en 2025, de focus ligt op uitvoering van al vastgesteld of dit jaar nog vast te stellen visies en beleid.
Het College heeft afgelopen periode ingezet op het verhogen van de planvoorraad voor de (middel)lange termijn, door het benoemen, uitwerken en vaststellen van diverse nieuwe ontwikkellocaties, zoals Feyenoord City, Rijnhaven/Codrico, Nieuw Kralingen en Merwevierhavens. Ook zijn er voor de uitvoerbaarheid van diverse gebiedsontwikkelingen financiële middelen geregeld (bijv. via Woningbouwimpuls voor Noordrand Zuiderpark en Feyenoord City). De komende periode zal dit onverminderd doorgaan en zal voor veel ontwikkellocaties planologische ruimte in nieuwe bestemmingsplannen en financiële haalbaarheid geregeld moeten worden.
Het doorbouwmanifest heeft niet alleen richting gegeven in de versnellingsopgave tijdens COVID-19, maar ook de verkenning gestart om samen met marktpartijen te kijken hoe we een continue en gedifferentieerde bouwstroom kunnen bewerkstellingen, waarbij de inzet qua prijssegmenten is gericht op 20-30-30-20.
Risico’s
Het recent uitgevoerde vitaliteitsonderzoek toont aan dat een groot deel van de Rotterdamse woningvoorraad niet toekomstbestendig is. De stapeling van fysieke problemen en ambities tot aan 2050 leiden tot een urgente een forse opgave. Door het vitaliteitsonderzoek worden de verschillende opgaven in de woningvoorraad – asbestdaken, klimaatadaptatie, funderingsproblematiek, achterstallig onderhoud en verduurzaming en aardgasvrij maken van de woningvoorraad - met elkaar in verband worden gebracht. Het vitaliteitsonderzoek vormt daardoor de onderlegger voor de toekomstige aanpak van de bestaande woningvoorraad. Zoals via het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) en het programma funderingsherstel. Het onderzoek is een bevestiging van de noodzaak van een langdurige aanpak in de particuliere voorraad op Zuid, maar laat ook zien dat op de noordoever nog een opgave ligt.
In de Rotterdamse Transitievisie Warmte, geven we aan welke gebieden kansrijk zijn om van het aardgas af te gaan. De ambitie is om de doelstellingen aardgasvrij te behalen met een haalbaar en betaalbaar alternatief tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten. Om over te gaan tot de uitvoering in de kansrijke gebieden zijn extra middelen en mandaat nodig op gemeentelijke niveau. De manier waarop het Rijk invulling geeft aan deze randvoorwaarden bepaalt het tempo en de omvang van de uitvoering de komende jaren.
Wat nadrukkelijk niet meetelt: splitsingen, legalisaties en renovaties in bewoonde staat.
Bij initiatieven op grond van burgers en bedrijven faciliteert de gemeente de ontwikkelingen.
Tot slot stelt de gemeente kaders op en stuurt de gemeente op grond daarvan bij:
In dit verband zijn nadrukkelijk ook acties binnen andere taakvelden van belang, in het bijzonder Volksgezondheid en zorg en Maatschappelijke ondersteuning. Denk aan het voorgenomen actieplan Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) en het masterplan en akkoord Langer thuis. Op het gebied van wonen zijn de volgende doelstellingen expliciet verwoord:
|
Effect indicatoren |
|
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
|
Collegetarget 12: Binnen 4 jaar start bouw van 18.000 woningen* |
Streef-waarde
|
4.500 |
9.000 |
13.500 |
18.000 |
|
|
|
Realisatie |
4.547 |
7.250 |
10.383 |
n.n.b. |
|
|
|
|
Transformatie van 180.000 m2 kantoren |
Streef-waarde |
45.000 |
90.000 |
135.000 |
180.000 |
|
|
|
Realisatie |
45.000 |
102.000 |
160.000. |
n.n.b. |
|
|
|
|
Ten minste 15.000 bestaande woningen zijn verduurzaamd, waarvan 10.000 aardgas vrij of daarop voorbereid** |
Streef-waarde |
|
1.750 |
5.500 |
9.750 |
15.000 |
|
|
Realisatie
|
|
5.748 |
n.n.b. |
n.n.b. *** |
|
|
|
|
* Streefwaarde binnen 4 jaar start bouw van 18.000 nieuwe woningen, gemiddeld 4.500 start bouw woningen per jaar realiseren. |
|||||||
|
** opgave verdeeld over 4 jaar |
|||||||
|
***Het totaalcijfer voor deze effectindicator is nog niet bekend. Dit betekent echter niet dat er nog geen woningen verduurzaamd zijn en/of aardgasvrij gemaakt. Er worden volop stappen gezet met de verduurzaming en het aardgasvrij maken van woningen, bijvoorbeeld via de verschillende gebiedsaanpakken. Aan deze target wordt gewerkt in samenwerking met verschillende partners en organisaties in de stad en er zal z.s.m. over gerapporteerd worden. De rapportage over deze cijfers zal eens per jaar plaatsvinden, in lijn met de rapportage over de Prestatieafspraken met de woningcorporaties. |
|||||||
|
Prestatie indicatoren
|
|
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
|
2.000 studentenkamers (al dan niet tijdelijk of mobiel)
|
Streef-waarde |
|
500 |
1.000 |
1.500 |
2.000 |
|
|
Realisatie |
583 |
1.113 |
1.344 |
n.n.b. |
|
|
|
|
NPRZ: Steigers op Zuid (SoZ); Basiskwaliteit woningen (aantal woningen) |
Streef-waarde |
|
750 |
1.500 |
2.250 |
3.000 |
|
|
Realisatie |
|
780 |
1.176 |
n.n.b. |
|
|
|
|
Vergunningverlening op grond van omgevingsrecht: aanvragen in behandeling genomen. |
Streef-waarde |
|
2.400 |
4.800 |
7.200 |
9.600 |
|
|
Realisatie
|
|
2.723 |
4.981 |
5.920* |
|
|
|
|
Wijkgerichte aanpak funderingsproblematiek (aantal woningen) |
Streef-waarde |
|
1.500 |
3.000 |
4.500 |
6.000 |
|
|
Realisatie |
|
2.750 |
7.750 |
n.n.b. |
|
|
| Eerste Herziening | Voorjaarsnota | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Overzicht van baten en lasten Wonen en bouwen | Realisatie 2020 | Begroting 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | Raming 2025 | |
| Baten exclusief reserves | 64.862 | 43.589 | 36.923 | 38.759 | 37.831 | 37.495 |
|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | 12.951 | 7.972 | 3.631 | 5.537 | 4.609 | 4.273 | |
| Financieringsbaten | 172 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Overige opbrengsten derden | 50.207 | 35.617 | 33.293 | 33.222 | 33.222 | 33.222 | |
| Overige baten | 1.531 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Lasten exclusief reserves | 132.050 | 150.509 | 115.461 | 113.504 | 89.749 | 87.197 |
|
| Apparaatslasten | 99.343 | 101.272 | 103.111 | 104.202 | 99.080 | 97.960 | |
| Inhuur | 19.402 | 15.174 | 16.888 | 18.112 | 12.990 | 11.871 | |
| Overige apparaatslasten | 1.446 | 1.992 | 2.143 | 2.142 | 2.142 | 2.142 | |
| Personeel | 78.495 | 84.106 | 84.080 | 83.948 | 83.948 | 83.948 | |
| Intern resultaat | -26.997 | -20.928 | -20.115 | -20.970 | -18.802 | -18.714 | |
| Intern resultaat | -26.997 | -20.928 | -20.115 | -20.970 | -18.802 | -18.714 | |
| Programmalasten | 59.704 | 70.165 | 32.465 | 30.272 | 9.471 | 7.950 | |
| Financieringslasten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 48.026 | 59.482 | 23.070 | 18.394 | -910 | -7.221 | |
| Kapitaallasten | 2.901 | 3.939 | 5.445 | 9.095 | 9.367 | 14.157 | |
| Overige programmalasten | -216 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Subsidies en inkomensoverdrachten | 8.993 | 6.744 | 3.950 | 2.782 | 1.014 | 1.014 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | -67.189 | -106.920 | -78.538 | -74.745 | -51.919 | -49.702 | |
| Saldo voor reserveringen | -67.189 | -106.920 | -78.538 | -74.745 | -51.919 | -49.702 | |
| Reserves | 40.447 | 61.077 | 34.592 | 29.807 | 26.112 | 23.784 |
|
| Onttrekking reserves | 46.347 | 67.777 | 39.092 | 29.807 | 26.112 | 23.784 | |
| Toevoeging reserves | 8.500 | 6.700 | 4.500 | 0 | 0 | 0 | |
| Vrijval reserves | 2.600 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Saldo | -26.742 | -45.843 | -43.946 | -44.938 | -25.807 | -25.918 | |
| Eerste Herziening | Voorjaarsnota | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bijstellingen Wonen en bouwen | Begroting 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | Raming 2025 |
||
| Oorspronkelijke begroting 2021 | -33.232 | -31.672 | -34.951 | -26.253 | -26.253 | ||
| Bijstellingen Eerste Herziening / Voorjaarsnota 2021 | -12.611 | -12.274 | -9.987 | 447 | 335 | ||
| Basisbudget Gebiedsontwikkeling na 2022 | Bezuinigingen/Taakstellingen | 0 | 0 | 0 | 4.000 | 4.000 | |
| Budget Gebiedsontwikkeling na 2022 door groei van de stad | Bezuinigingen/Taakstellingen | 0 | 0 | 0 | 1.000 | 1.000 | |
| Bestemmingsreserve Stimulering Bouwproductie | Intensiveringen | -3.200 | -1.000 | 0 | 0 | 0 | |
| Duurzaamheid in gebiedsontwikkeling | Intensiveringen | 0 | 79 | 0 | 0 | 0 | |
| Goed huren en verhuren | Intensiveringen | -1.500 | -4.474 | -4.244 | 0 | 0 | |
| Startersleningen | Intensiveringen | -50 | -125 | -125 | -125 | -125 | |
| Kasschuif Cooperatieve Woonvormen | Kasschuiven | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Actualisatie kapitaallasten | Ramingsbijstellingen onvermijdbaar | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | |
| Bijstelling formatie | Ramingsbijstellingen onvermijdbaar | -59 | -27 | -27 | -27 | -27 | |
| Externe bijdragen en subsidies voor gebiedsontwikkelingen | Ramingsbijstellingen onvermijdbaar | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Onderbesteding dienstreizen en opleidingen | Ramingsbijstellingen onvermijdbaar | 151 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Aframing Bijdrage Grondbank Zuidplas | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Inkomende bijdragen en subsidies buitenruimteprojecten | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Programma Rivieroevers | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Startersleningen | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Technische wijziging | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Actualisatie kapitaallasten | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Bestemmingsreserve Bodem | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Bestemmingsreserve Duurzaamheid Gebieden | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Bestemmingsreserve Funderingen | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Bestemmingsreserve Investeringen Rozenburg | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Bestemmingsreserve Middensegment Huur | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor RIM | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Bestemmingsreserve Stadsinitiatief | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Bestemmingsreserve Wabo-leges | Reserves | 0 | 337 | 0 | 316 | 0 | |
| Handhaving energielabel C kantoren | Taakmutaties | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Technische wijzigingen | Technische wijzigingen | -7.953 | -7.065 | -5.591 | -4.717 | -4.513 | |
| Begroting na wijzigingen | -45.843 | -43.946 | -44.938 | -25.807 | -25.918 | ||
Basisbudget Gebiedsontwikkeling na 2022
Om financiële ruimte te creëren in het meerjarig beeld worden de intensiveringen vanuit het coalitieakkoord teruggedraaid vanaf 2024. De huidige gemeenteraad heeft vanwege het grote tekort aan woningen en de grote woningbehoefte extra middelen toegekend om in de huidige bestuursperiode 18.000 woningen te kunnen bouwen. Deze middelen zijn niet structureel en vervallen per 2023. Om het huidige bouwtempo te continueren en daarmee aan de (middel)lange termijn inzet te borgen, is continuering van de intensivering vanaf 2023 en verder noodzakelijk. Daarmee wordt de huidige personele inzet ten behoeve van de bouw van woningen en de groei van de stad gewaarborgd. Vorig jaar was voor 2023 € 8 mln en voor 2024 € 4 mln opgenomen. Nu is besloten om het bedrag van € 4 mln voor 2024 en 2025 terug te draaien.
Budget Gebiedsontwikkeling na 2022 door groei van de stad
Om financiële ruimte te creëren in het meerjarig beeld worden de intensiveringen vanuit het coalitieakkoord teruggedraaid vanaf 2024. Om vanaf 2023 aan de woningbouwambitie, voortvloeiend uit het Addendum Woonvisie 2030, te kunnen voldoen is € 2 mln extra nodig bovenop het gevraagde basisbudget gebiedsontwikkeling. Vorig jaar was voor 2023 € 2 mln en voor 2024 € 1 mln opgenomen. Nu is besloten om het bedrag van € 1 mln voor 2024 en 2025 terug te draaien.
Bestemmingsreserve Stimulering Bouwproductie
In het kader van Groei van de Stad staat Rotterdam voor de opgave om 50.000 woningen te bouwen in de periode tot 2030. Deze opgave kent ook business cases die wel bijdragen aan de maatschappelijke doelstellingen, maar financieel onrendabel zijn. In 2020 is daarom de bestemmingsreserve Stimulering Bouwproductie ingesteld en is er € 5 mln gedoteerd aan deze reserve. Het voorstel is om deze reserve in 2021 en 2022 te voeden met respectievelijk € 3,2 mln en € 1,0 mln om de investeringsmogelijkheden te verstevigen en in de toekomst projecten te kunnen faciliteren en/of mogelijk te maken. Vanuit de reserve worden financiële knelpunten opgelost die voortkomen uit initiatieven die een bijdrage leveren aan de groei van de stad, maar die zonder de bijdrage niet tot realisatie komen.
Duurzaamheid in Gebiedsontwikkeling
De gemeente wil jaarlijks 3.000 woningen bouwen, zodat er in 2040 zeker 50.000 woningen zijn bijgekomen. Volgens de Woonvisie is Rotterdam dan een stad met een aantrekkelijk woonmilieu en toekomstbestendige woningen van goede kwaliteit. Toekomstbestendig betekent ook inspelen op de grote transities die de stad komende decennia te wachten staan: Energietransitie, circulaire economie en klimaatbestendig. Het Rotterdams Duurzaamheidskompas geeft richting aan de gemeentelijke aanpak van deze transities. Met duurzame gebiedsontwikkeling vertalen we dit in concrete en behapbare adviezen voor projecten en ontwikkelingen. Dit doen we aan het begin van een project/ontwikkeling, zodat we vertraging voorkomen. Zo brengen we de kwaliteitsimpuls vanuit de bouwopgave en doelstellingen vanuit duurzaamheid bij elkaar en bouwen we aan een toekomstbestendige stad. Hiervoor is in de Voorjaarsnota 2021 € 490 in 2021 en € 926 in 2022 aan middelen beschikbaar gesteld, echter door een technische verdeling betekent dit voor dit taakveld een korting van € 79 voor 2022.
Goed huren en verhuren
De gemeenteraad heeft prioriteit gegeven aan de actieve inzet vanuit Bouw- en Woningtoezicht voor problemen op de woningmarkt. Er wordt voor 2021 € 1,5 mln beschikbaar gesteld voor de aanpak goed huren en verhuren waarbij huurders worden geholpen, verhuurders worden gewezen op hun verplichtingen en waarbij nodig handhavend kan worden opgetreden. Voor 2022 is € 4,5 mln en voor 2023 is € 4,2 mln beschikbaar gesteld.
Startersleningen
Kopers kunnen met de Starterslening, die loopt via de SVn (Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten), een extra lening krijgen als onderdeel van de totaal benodigde financiering. Door deze steun in de rug kunnen die Rotterdammers net iets meer besteden, waardoor een groter deel van de koopwoningvoorraad binnen hun bereik komt. De starterslening is onderdeel van de 5 maatregelen die opgenomen zijn in de agendapost maatregelen Doorbouwmanifest. Om hier invulling aan te geven wordt € 6 mln voor leningen en € 550 ten behoeve van interne kosten beschikbaar gesteld.
Actualisatie kapitaallasten
De kapitaallasten zijn aangepast op basis van daadwerkelijke activeringen in 2020, bijgestelde investeringskredieten alsmede geactualiseerde ramingen, omslagrente en bouwrente van de jaarschijven. Een volledig beeld van de kredieten is opgenomen in de paragraaf Investeringen.
Bijstelling formatie
De formatie van de afdeling Gebiedsexploitatie is met één FTE bijgesteld.
Externe bijdragen en subsidies voor gebiedsontwikkelingen
In 2021 wordt voor € 5,4 mln aan kosten verwacht, die betaald worden uit bijdragen van andere partijen. Dit betreft onder andere bijdragen van: Rijkswaterstaat en de Europese Unie voor Eiland van Brienenoord, Bestaand Rotterdams Gebied voor Blue City en Getijdepark Keilehaven én Droom en Daad voor het Park bij de Euromast.
Onderbesteding dienstreizen en opleidingen
Vanwege corona wordt er in 2021 minder gebruik gemaakt van het budget voor opleidingen en dienstreizen. De begroting is hierop aangepast.
Bestemmingsreserve Duurzaamheid Gebieden
Vanuit deze reserve is nog € 46 beschikbaar voor vergroening van Arie den Arendplein en Waterfront in Pernis.
Bestemmingsreserve Funderingen
In 2020 zijn meerjarige verplichtingen aangegaan in het kader van funderingsonderzoek en -herstel. Hiervoor is € 673 beschikbaar gesteld.
Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling
Er is voor € 5 mln meer aan kosten opgenomen, gedekt vanuit de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling. De grootste wijzigingen betreffen:
Bestemmingsreserve Investeringen Rozenburg
Er is een bijdrage van € 15 toegekend voor de realisatie van parkeerplekken in Pothof.
Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam
Er is voor € 3,3 mln meer aan kosten opgenomen, gedekt vanuit de bestemmingreserve Investeringsfonds Rotterdam (IFR). De belangrijkste wijzigingen betreffen:
Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid
Er is voor € 0,75 mln meer aan kosten opgenomen, gedekt vanuit de bestemmingreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid. De belangrijkste wijzigingen betreffen:
Bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds
Vanuit deze reserve is € 284 begroot aan kosten voor de pilot flexibele opvang en € 10 voor cultureel erfgoed in Hoek van Holland.
Bestemmingsreserve Wabo-leges
De toename eind 2020 van de ingediende bouwplannen in de hoogste categorie leiden tot extra benodigde capaciteit en behandelkosten in 2021 van € 3,9 mln, € 1,5 mln in 2022 en € 1,4 mln in 2024.
|
|
Technische wijzigingen
Op het taakveld Wonen en bouwen zijn er diverse technische wijzigingen geweest (van - € 8,0 mln in 2021 tot - € 4,5 mln in 2025). Direct achter de technische wijziging is het effect op het saldo weergegeven.
De grootste wijzigingen zijn de formatieoverheveling naar aanleiding van de reorganisatie bij Ruimte en Wonen vanuit het taakveld Ruimtelijk Ordening - Ontwikkeling (- € 3,1 mln structureel), de budgetoverheveling voor strategisch beheer vastgoed vanuit het taakveld Beheer overige gebouwen en gronden (- € 1,5 mln in 2021, - € 1,9 mln in 2022 en - € 0,7 mln in 2023), de verschuiving van het knelpunt ten gevolge van de capaciteitsplanning (- € 1,4 mln in 2021), het oplossen van de clusterbrede stelpost (- € 0,9 mln in 2021, - € 0,8 mln in 2022 en 2023 én - € 0,7 mln in 2024 en 2025), het vastleggen van uren conform de capaciteitsplanning bij investeringsprojecten van Gebiedsontwikkeling (- € 0,6 mln in 2021) en de budgetoverheveling van onderzoekskosten vanuit het programma Economische Zaken (- € 0,5 mln structureel).
Rotterdam groeit. Goed wonen zorgt voor een stabiele (thuis)basis in een dynamische stad en vergroot daarmee de kans dat Rotterdammers actief en gezond opgroeien, leren, participeren in de samenleving en economie en zichzelf ontwikkelen onder veranderende omstandigheden. De gemeente faciliteert uiteenlopende woonwensen binnen de stadsgrenzen waardoor iedereen die iets voor Rotterdam kan betekenen (en andersom) een plek kan vinden en het voor bedrijven ook aantrekkelijk is zich hier te vestigen vanwege de aanwezige talenten en capaciteiten. De groei van de stad, samen met bijvoorbeeld de nieuwe economie, energietransitie en klimaatverandering brengen ook allerlei risico’s met zich mee. Rotterdam ziet juist kansen in deze dynamiek en werkt aan een positieve vertaling daarvan. Tegelijkertijd werkt de gemeente daarmee aan de weerbaarheid en de veerkracht (resilience) van de stad.
Huidige en nieuwe Rotterdammers kunnen in de komende vier jaar in onze stad nog beter een huis passend bij hun wensen en mogelijkheden vinden, in een prettige, veilige en groene woonomgeving. De gemeente pakt door op de ambities van de Woonvisie 2030, maar beseft dat de stad harder moet groeien qua woningaantallen en versneld moet verduurzamen en inspelen op andere transities (klimaat, mobiliteit, circulair bouwen, digitalisering) om ook in de toekomst een aantrekkelijke én resilient (veerkrachtig en toekomstbestendige) woonstad te kunnen blijven. Deze versnelling op de uitvoering van ambities is vastgelegd in het Addendum op de Woonvisie 2030.
Tegelijkertijd ligt er een opgave om te zorgen dat de basis op orde blijft in de bestaande woningvoorraad. Groepen woningzoekenden die nu tussen wal en schip dreigen te vallen en/of een maatschappelijke meerwaarde hebben, worden door de gemeente extra ondersteund in hun zoektocht naar een woning. Met als inzet het wonen voor Rotterdammers zo veel mogelijk betaalbaar, toegankelijk en overlastvrij te maken en houden.
Belangrijke ontwikkelingen die effect hebben op het wonen en bouwen, waarvan de aard en omvang van het effect nog lang niet allemaal duidelijk zijn:
Een aantal programma’s en gebiedsontwikkelingen in Rotterdam heeft belangrijke betekenis voor de sociaal-economische ontwikkeling van de stad. In deze ontwikkelingen wordt (in samenhang met andere beleidsambities) een belangrijke bijdrage aan de woningbouwopgave van de korte, middellange en lange termijn geleverd. Het betreft de navolgende ontwikkelingen.
Het Merwe-Vierhavengebied (M4H), de plek voor de innovatieve maakindustrie, wordt verder ontwikkeld. Binnen M4H ontwikkelt het deelgebied Merwehavens zich tot een aantrekkelijk en duurzaam woongebied dat goed in verbinding staat met de directe omgeving en waarbij er (milieutechnisch) evenwicht is en uitwisseling plaatsvindt met de directe omgeving die bestaat uit het naastgelegen Makersdistrict en de wijken Oud Mathenesse Witte Dorp, Bospolder Tussendijken en Spangen.
Stadionpark is een grote gebiedsontwikkeling op Rotterdam Zuid, waar wonen, sporten en beleven samenkomt. Op de Sportcampus vindt een herschikking plaats van sportvelden en worden nieuwe accommodaties gerealiseerd, waarbij de 1e fase is afgerond en de overige delen in uitvoering zijn. Een stedenbouwkundig ontwerp voor woningen en onderwijs in de noordoosthoek van de Sportcampus is juli 2020 door het college vastgesteld en wordt aangeboden aan de Gemeenteraad. De herinrichting van Park de Twee Heuvels is vrijwel afgerond en de tender voor de woningbouw heeft een bijzonder winnend ontwerp opgeleverd. Start bouw van de parkvilla’s in 2021. Juli 2020 is gestart met bouwrijp maken van de GAMMA/P+R locatie op de Noorderhelling. Medio juli 2020 zal het eerste binnenstedelijke FastNed snellaad station op het Zuiddiepje worden geopend.
Het planproces voor de stadionontwikkeling en gebiedsontwikkeling Feyenoord City is in volle gang. De gebiedsontwikkeling is vastgelegd in het Masterplan Feyenoord City dat in november 2019 door de Gemeenteraad is vastgesteld. Het bestemmingsplan wordt in 2020 opgeleverd. Het ontwerp voor het Nieuwe stadion en aangrenzende openbare gebied vordert volgens planning, de aanvraag omgevingsvergunning is gedaan. Vanaf oktober 2020 worden de plannen getoetst aan de door de raad opgestelde voorwaarden, zoals vastgelegd in de Position Paper. De Corona crisis heeft invloed op het Stadionpark. Externe partners zoals Stadion Feyenoord en de Stichting Gebiedsontwikkeling hebben extra hordes te nemen in hun financiering. De participatie is complex gebleven, maar het uitgangspunt dat de projecten zoveel als mogelijk ongestoord doorgaan is vergaand gerealiseerd.
De gebiedsontwikkeling Hart van Zuid (HvZ) heeft als doel het nieuwe centrum voor Rotterdam Zuid te realiseren. HvZ bestaat uit een integraal programma dat moet leiden tot economische en sociale verbetering, het verbeteren van verblijfsklimaat, -duur en comfort, verhogen van werkgelegenheid, borgen van goede vervoersverbindingen, borgen van duurzaamheid en verbeteren van veiligheid.
Binnen de pijler Wonen zetten we via het Werkprogramma NPRZ Wonen 2019 – 2022 door op de transformatie van de focuswijken. Ingrepen in de goedkope woningvoorraad en de woonmilieus van Rotterdam-Zuid moeten ervoor zorgen dat gemengde woonmilieus op Zuid gerealiseerd worden, zodat er voldoende duurzame woonruimte beschikbaar komt voor sociale stijgers uit Zuid en nieuwe bewoners met midden- en hoge inkomens.
Verspreid over de stad bestaat een aantal aandachtsgebieden voor de energietransitie van de gebouwde omgeving. Het betreft de gebieden Reyerdijk/Groot IJsselmonde, Pendrecht-Zuidoost, Rozenburg, Lage Land Oost (Prinsenland) en Bospolder-Tussendijken. Hier komt een samenhangende, duurzame gebiedsaanpak. Ook wordt waar mogelijk een relatie gelegd met andere transities, denk aan langer thuis wonen.
Voorbeelden van actuele ontwikkelingen die direct bijdragen aan de groei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus zijn Park16Hoven, Nesselande, Lloydkwartier, Parkstad en de Binnenstad als city-lounge. Hier blijft de gemeente de marktpartijen en particuliere initiatiefnemers faciliteren en uitdagen naar de opgave te kijken vanuit een uitgekiende, lange termijnvisie.
De bouwopgave wordt steeds zichtbaarder in de stad, op tal van plekken, waaronder op Katendrecht, de Binnenstad, Parkstad, het Motorstraatgebied en nabij de Coolhaven, zijn volop bouwactiviteiten aan de gang.
Ook wordt volop ingezet op het in ontwikkeling nemen van nieuwe bouwlocaties, het vermarkten van gemeentelijke bouwlocaties en het ruimte geven aan marktinitiatieven.