Voorjaarsnota 2021

Met nieuwe energie bouwen aan de stad van morgen

Onderwijshuisvesting Pagina 59

De beste basisschool is altijd in de buurt.

Evenwichtige spreiding van een kwalitatief goed en gevarieerd onderwijs.

De gemeente is verantwoordelijk voor het goed huisvesten van scholen in het primair, voortgezet en speciaal onderwijs en investeert daarom fors in onderwijshuisvesting. Met als doel om de kwaliteit van de huisvesting van scholen te verbeteren, maar ook om een evenwichtiger onderwijsaanbod in de stad te realiseren.

Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2020-2023 (IHP)
In samenwerking met het Rotterdamse onderwijs is het Integraal Huisvestingsplan 2020-2023 opgesteld. Hierin staat hoe de komende jaren de huisvesting van Rotterdamse scholen gerenoveerd of vernieuwd wordt. Het IHP kent twee centrale ambities die vooruitkijken naar 2035: een evenwichtiger onderwijsaanbod én een betere kwaliteit van de huisvesting. Onderdeel van het IHP 2020-2023 is ook de vervanging van gymzalen ten behoeve van het bewegingsonderwijs. Het IHP voor de gymzalen is in maart 2021 door de raad vastgesteld. Hiermee investeert de gemeente de komende vier jaar ruim 93 miljoen euro in de bouw van 55 nieuwe gymzalen voor basisscholen en middelbare scholen. Deze gymzalen zijn nodig als uitbreiding en ter vervanging van gymzalen die niet meer voldoen aan de eisen. Over de voortgang van het IHP zijn prestatieafspraken gemaakt die zijn opgenomen bij de prestatie-indicatoren hieronder.

Huisvestingsprogramma 2021
Jaarlijks kunnen schoolbesturen een aanvraag indienen voor huisvestingsvoorzieningen via het gemeentelijk huisvestingsprogramma. Voorbeelden van voorzieningen zijn uitbreiding van het schoolgebouw, tijdelijke huisvesting, medegebruik en ingebruikname. Nieuw is de mogelijkheid om ruimte ten behoeve van voorschoolse educatie en peuteropvang aan te vragen. Uit de aanvragen blijkt dat hier veel animo voor is. Hierdoor wordt het mogelijk om voorschoolse educatie goed in scholen te huisvesten.

Ventilatie in scholen
De Specifieke uitkering ventilatie in scholen (SUVIS) is een uitkering voor gemeenten om het binnenklimaat van bestaande schoolgebouwen te verbeteren. Landelijk is hiervoor honderd miljoen euro beschikbaar gekomen. Het gaat hierbij vooral om de financiering van bouw- en installatiekosten. Gemeenten kunnen in overleg met schoolbesturen een aanvraag indienen van 4 januari t/m 30 juni 2021. Er zijn inmiddels 24 aanvragen ingediend, waarvan er tot nu toe 14 zijn toegekend.

Aanbevelingen Algemene Rekenkamer
Een groot deel van de aanbevelingen van de Algemene Rekenkamer met betrekking tot onderwijshuisvesting wordt inmiddels toegepast wegens vernieuwing van de werkwijze. We verwerken ook nog aanbevelingen in de vernieuwde Leidraad bouwprojecten onderwijs, bijvoorbeeld door risicomanagement nader te specificeren.

Herontwerp voortgezet onderwijs op Zuid
Het doel van het convenant ‘Voortgezet onderwijs Rotterdam Zuid’ is meer plek voor leerlingen, betere huisvesting, spreiding van scholen en betere doorstroming naar verschillende onderwijsniveaus. De nieuwbouwprojecten die zijn opgenomen in het convenant zijn op dit moment in voorbereiding. Het Zuider Gymnasium ligt op schema om eind 2021 te worden opgeleverd. De verwachte oplevering voor scholen in het Stadionpark is in 2024. Onlangs is besloten dat de gemeente, stichting BOOR en Hogeschool Rotterdam samenwerken voor een nieuw schoolcomplex in het ontwikkelgebied Parkstad. Daarmee ontstaat een unieke samenwerking tussen het voortgezet en hoger onderwijs en wordt het onderwijsaanbod op Zuid verder verrijkt. De nieuwbouw moet in 2025 klaar zijn. De vestiging van een havo- en vwo-afdeling op de Kop van Zuid is één van de afspraken uit het convenant. Dat er nu meer ruimte komt voor hoger onderwijs past ook bij de ambitie van de gemeente Rotterdam en de onderwijspartners voor meer hoger onderwijs op Zuid.

Campus Internationaal onderwijs en sport
Gezien de toenemende behoefte aan internationaal onderwijs, is een haalbaarheidsonderzoek gestart naar de mogelijkheden om een campus voor internationaal onderwijs en sport te realiseren. De uitkomsten van het haalbaarheidsonderzoek worden in het derde kwartaal van dit jaar verwacht. 

Ontwikkelingen 2022-2025

Het is vooralsnog onduidelijk wat de gevolgen van de coronacrisis op de lange termijn zijn op onderwijshuisvesting. De noodzaak om schoolgebouwen structureel op de nieuwe situatie aan te passen wordt groter naarmate de corona maatregelen (langdurig) aanhouden. Duidelijk is op dit moment wel dat de coronacrisis tot meer aandacht en investeringen in ventilatie heeft geleid. Tegelijkertijd is de coronacrisis ook een economische crisis, die ook zijn weerslag heeft op de bouwprijzen. Deze lijken te stijgen, wat ongunstig is voor de gemeentelijke begroting.

Wat willen we bereiken

Effect indicatoren

Evenwichtiger onderwijsaanbod

Betere kwaliteit huisvesting

Integraal Huisvestingsplan 2020-2023

Wat gaan we daar voor doen

Prestatie indicatoren
Effectindicatoren 201820192020202120222023
Een gedragen herontwerp primair onderwijs voor de hele stad* Streefwaarde   Afgerond        
* De indicator gaat over het opstellen van een herontwerp primair onderwijs. Het opstellen van dit plan is eenmalig en in 2019 afgerond.
Prestatie-indicatoren 201820192020202120222023
Aantal gerealiseerde projecten opgenomen in IHP 2015-2019 Streefwaarde 1 4 8 13 18  
Realisatie 3 2 1 3    
NPRZ Onderwijshuisvesting: start nieuwbouw aantal vo-scholen * Streefwaarde       3    
Realisatie - - - 3    
* De indicator betreft de vo-scholen omdat deze zijn gekoppeld aan de Regio Deal Rotterdam Zuid.

Toelichting indicatoren

In 2021 is een Voortschrijdend Indicatief Meerjaren Investering Plan (VIMIP) opgeleverd, waarin de planning van projecten en het benodigde budget wordt afgezet tegen het nog beschikbare investeringsbudget. Het VIMIP geeft een realistisch overzicht van de verwachte oplevering van projecten voor vijf jaar en de uitputting van het investeringskrediet als gevolg daarvan. Er worden inmiddels meer projecten uitgevoerd dan opgenomen in het oorspronkelijke IHP 2015-2019. In de loop van tijd zijn er projecten toegevoegd, waaronder investeringsprojecten uit het huisvestingsprogramma. Ook is er gestart met schoolgebouwen uit het IHP 2020-2023. De oorspronkelijke streefwaarde wordt nog niet gehaald. Wel zien we dat er voor meer en meer projecten de business case wordt vastgesteld en daarmee in de realisatiefase belanden. Daarna duurt het anderhalf tot wel meerdere jaren voordat een project afgerond is. Voor de komende jaren verwachten we een toenemend aantal gerealiseerde projecten. De stand van zaken van de uitvoering is als volgt:  

Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2015-2019
Inmiddels zijn zeven projecten in de uitvoeringsfase. De verwachting is dat drie projecten hiervan in 2021 worden opgeleverd.

Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2020-2023
Inmiddels zijn zes projecten in voorbereiding. De verwachting is dat er in de loop van 2021 nog enkele projecten bijkomen.


Daarnaast zijn de nieuwbouwprojecten die zijn opgenomen in het convenant ‘Voortgezet onderwijs Rotterdam Zuid’ op dit moment in voorbereiding.

Wat kost het

Eerste HerzieningVoorjaarsnota
Overzicht van baten en lasten OnderwijshuisvestingRealisatie
2020
Begroting
2021
Raming
2022
Raming
2023
Raming
2024
Raming
2025
Baten exclusief reserves333302302302302302

Bijdragen rijk en medeoverheden 22 0 0 0 0 0
Overige opbrengsten derden 311 302 302 302 302 302
Lasten exclusief reserves60.81067.11571.41976.06075.36375.363

Apparaatslasten 1.862 2.010 2.002 2.002 2.002 2.002
Inhuur 33 18 18 18 18 18
Overige apparaatslasten 28 34 35 35 35 35
Personeel 1.801 1.958 1.949 1.949 1.949 1.949
Intern resultaat 52.649 48.913 49.652 52.497 57.462 63.328
Intern resultaat 52.649 48.913 49.652 52.497 57.462 63.328
Programmalasten 6.299 16.192 19.765 21.562 15.899 10.033
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 1.525 3.770 7.824 9.604 4.040 -1.826
Overige programmalasten 0 0 0 0 0 0
Sociale uitkeringen 0 0 0 0 0 0
Subsidies en inkomensoverdrachten 4.773 12.422 11.941 11.957 11.859 11.859
Saldo voor vpb en reserveringen -60.477 -66.812 -71.116 -75.758 -75.061 -75.061
Saldo voor reserveringen -60.477 -66.812 -71.116 -75.758 -75.061 -75.061
Saldo -60.477 -66.812 -71.116 -75.758 -75.061 -75.061

Financiële bijstellingen

Eerste
Herziening
Voorjaarsnota
Bijstellingen OnderwijshuisvestingBegroting
2021
Raming
2022
Raming
2023
Raming
2024
Raming
2025
Oorspronkelijke begroting 2021 -65.601 -70.513 -75.155 -74.961 -74.961
Bijstellingen Eerste Herziening / Voorjaarsnota 2021 -1.211 -603 -603 -100 -100
BTW Schoolsport Ramingsbijstellingen onvermijdbaar -500 -500 -500 -500 -500
Huisvestingsvoorzieningen Onderwijs Ramingsbijstellingen onvermijdbaar -600 0 0 0 0
Onderbesteding opleidingen en dienstreizen Ramingsbijstellingen onvermijdbaar 2 0 0 0 0
Technische wijzigingen Technische wijzigingen -113 -103 -103 400 400
Begroting na wijzigingen -66.812 -71.116 -75.758 -75.061 -75.061

Toelichting financiële bijstellingen

BTW Schoolsport

De lasten voor schoolsport vallen hoger uit omdat de BTW niet voor compensatie in aanmerkingen komt.

 

Huisvestingsvoorzieningen Onderwijs

Er zijn meer aanvragen vanuit de verordening Voorzieningen Onderwijs Huisvesting ontvangen, waardoor er meer kosten ingebruikname zijn en meer huurvergoedingen als gevolg van tijdelijke huisvesting.

 

Onderbesteding opleidingen en dienstreizen

Vanwege corona wordt er in 2020 minder gebruik gemaakt van het budget voor opleidingen, reizen en catering. De begroting is hierop aangepast.

 

Technische wijzigingen

Op het taakveld Onderwijshuisvesting zijn diverse kleine technische wijzigingen geweest. Direct achter de technische wijziging is het effect op het saldo weergegeven.

Omschrijving taakveld

De gemeente investeert in toekomstbestendige schoolgebouwen, die bijdragen aan de ontwikkeling van de leerlingen. Het accent ligt bij onderwijshuisvesting op het efficiënt en doelmatig gebruik van onderwijsgebouwen en het beschikbaar stellen van voldoende gymcapaciteit. Belangrijk daarbij zijn:

  • een goede spreiding in de stad, zodat kinderen altijd een school in de nabijheid kunnen vinden
  • leegstandsreductie, scholen hebben meer m² tot hun beschikking dan op basis van de genormeerde ruimtebehoefte noodzakelijk is, elke m² extra kost ook extra geld
  • het terugbrengen van het aantal kleine scholen in het primair onderwijs, want het kost veel extra aandacht en geld om de kwaliteit van het onderwijs op kleine scholen te kunnen realiseren
  • verbeteren van het binnenklimaat (fris!) op de scholen. Een goed binnenklimaat zorgt voor betere leerprestaties
  • bij de investeringen wordt extra aandacht aan duurzaamheid besteed. Vanaf 2020 worden alleen (bijna) energieneutrale scholen opgeleverd, conform BENG-norm (energieneutraal houdt in dat energieverbruik van het gebouw kleiner of gelijk is aan wat het gebouw zelf opwekt, door bijvoorbeeld zonnepanelen)
  • de gemeente investeert in toekomstbestendige schoolgebouwen, die bijdragen aan de ontwikkeling van de leerlingen