Jaarstukken 2023

Rotterdam: Eén stad

Doel: Toekomstbestendig ondernemerschap Pagina 83

Doel: Ondersteuning van het mkb naar toekomstbestendig en innovatief ondernemerschap

Het moet voor alle bedrijven en ondernemers - groot en klein, nieuw en bestaand - mogelijk zijn om zich succesvol voor te bereiden op de toekomst. Daarom laat het programma Economische ontwikkeling het brede mkb meebewegen naar een schoon, innovatief en circulair ondernemerschap.

Wat wil de gemeente bereiken?

Wat wil de gemeente bereiken?

  • Ondernemers ervaren optimale dienstverlening
  • Bestaande mkb’ers krijgen ondersteuning bij het invoeren van toekomstgerichte bedrijfsvoering en productieprocessen
  • De gemeente faciliteert innovatieve startende en groeiende ondernemers in het mkb zodat ze zich sterk kunnen ontwikkelen.

Wat gaan we daarvoor doen?

Aansluitend op de motie Ondernemend Rotterdam krijgen zowel het bestaande midden- en kleinbedrijf als startende en groeiende bedrijven ondersteuning om zich voor te bereiden op de toekomst. Begin 2023 is het mkb-actieprogramma opgeleverd om ondernemers te helpen hun bedrijfsvoering te vernieuwen zodat zij succesvol kunnen blijven ondernemen.

Ondernemers ervaren optimale gemeentelijke dienstverlening.

  • De gemeente verbetert de dienstverlening door verdere ontwikkeling van het platform Ondernemen010: website, nieuwsbrief en social media-kanalen. Sterkere samenwerking in winkelstraten en bedrijventerreinen door inzet van bedrijfscontactfunctionarissen en accountmanagers. De gemeente verbetert de informatievoorziening en organiseert netwerkbijeenkomsten.
  • De gemeente zet in op minder regels en bureaucratie, en een ‘ja, mits-houding’. Het succesvolle bestaande coronaloket krijgt een nieuwe vorm, waarbij een gemeentelijk expertteam snel handelt, integraal afweegt in de geest van regelgeving, en maatwerk levert in de facilitering van ondernemers.
  • Gemeentelijke plannen worden in de conceptfase via de mkb-toets nader onderzocht op impact op het ondernemersklimaat en waar nodig bijgesteld.
  • De gemeente versterkt de wijkeconomie door goede aansluiting bij de gebiedsgerichte vragen, kansen en mogelijkheden. Een meer intensieve samenwerking met de gebiedsorganisatie krijgt vorm door structureel contact tussen de bedrijfscontactfunctionarissen en wijkmanagers- en netwerkers, monitoring van de voortgang op managementniveau en inzet van integrale gebiedsteams die regie houden op de uitvoering door de gemeente.

Bestaande mkb’ers krijgen ondersteuning bij de invoering van toekomstgerichte bedrijfsvoering en productieprocessen in het mkb:

  • De gemeente ondersteunt bedrijven om toekomstbestendig te ondernemen, zodat ze bijdragen aan een schone, innovatieve, digitale en circulaire economie. Dit gebeurt door de organisatie van activiteiten voor en door ondernemers met als doel ondernemers te informeren, inspireren en activeren.
  • De gemeente zet de subsidie voor initiatieven van ondernemerscollectieven op bedrijfsterreinen en in winkelgebieden voort.

De gemeente faciliteert innovatieve startende en groeiende ondernemers in het mkb zodat ze zich sterk kunnen ontwikkelen.

  • De gemeente ondersteunt innovatieve, startende en groeiende bedrijven bij de financiering, het vinden van talent en aanboren van nieuwe markten. Dit gebeurt met verschillende partners en netwerken in de stad.
  • De gemeente investeert in fondsen, zoals IQCapital, UNIIQ, het Energietransitiefonds Rotterdam (uitvoering door InnovationQuarter) en ICOS Cleantech Fund. Bedrijven kunnen bij deze fondsen financiering aanvragen voor de ontwikkeling van vernieuwende producten en diensten die werkgelegenheid voor Rotterdammers creëren.
  • De gemeente helpt ondernemers – waaronder uit het mkb - om gebruik te maken van Europese fondsen voor vernieuwing, digitalisering en verduurzaming, met als voorbeelden Kansen voor West (ca. 30 miljoen) en het Just Transition Fund (ca. 60 miljoen). Voor Kansen voor West zijn wij ook de managementautoriteit.
  • De gemeente voert gesprekken met regiopartners en het Rijk om het mkb te betrekken bij projecten van het Nationaal Groeifonds.
  • Kansen benutten van de digitale economie door koplopers te faciliteren en het mkb te helpen mee te komen in de toenemende digitalisering. Ook biedt de gemeente ondersteuning bij de aanleg van een excellente digitale infrastructuur door operationele samenwerkingsafspraken te maken met aanbieders voor de aanleg van glasvezel, bewoners en bedrijven te informeren en lobbyactiviteiten uit te voeren ten aanzien van wet- en regelgeving.

Wat gaan we daarvoor doen?

Aansluitend op de aangenomen motie Ondernemend Rotterdam krijgen zowel het bestaande midden- en kleinbedrijf als startende en groeiende bedrijven ondersteuning om zich voor te bereiden op de toekomst. Begin 2023 is het Mkb Actieprogramma opgeleverd om ondernemers te helpen hun bedrijfsvoering te vernieuwen zodat zij succesvol kunnen blijven ondernemen.

Ondernemers ervaren optimale gemeentelijke dienstverlening.

  • De gemeente verbetert de dienstverlening door verdere ontwikkeling van het platform Ondernemen010 (website, nieuwsbrief en social media-kanalen). We versterken de samenwerking in winkelstraten en bedrijventerreinen door inzet van bedrijfscontactfunctionarissen en accountmanagers. De gemeente verbetert de informatievoorziening en organiseert netwerkbijeenkomsten.
  • De gemeente zet in op minder regels en bureaucratie en een ‘ja, mits-houding’. Het succesvolle bestaande coronaloket krijgt een nieuwe vorm waarbij een gemeentelijk expertteam snel handelt, integraal afweegt in de geest van regelgeving, en maatwerk levert in de facilitering van ondernemers.
  • Gemeentelijke plannen worden in de conceptfase via de MKB-toets nader onderzocht op impact op het ondernemersklimaat en waar nodig bijgesteld.
  • De gemeente versterkt de wijkeconomie door goede aansluiting bij de gebiedsgerichte vragen, kansen en mogelijkheden. En we intensiveren de samenwerking met de gebiedsorganisatie op het gebied van de wijkeconomie. Dit krijgt vorm door structureel contact tussen de bedrijfscontactfunctionarissen en wijkmanagers- en netwerkers, monitoring van de voortgang op managementniveau en inzet van integrale gebiedsteams die regie houden op de uitvoering door de gemeente.

Bestaande mkb’ers krijgen ondersteuning bij de invoering van toekomstgerichte bedrijfsvoering en productieprocessen in het mkb:

  • De gemeente ondersteunt bedrijven om toekomstbestendig te ondernemen, zodat ze bijdragen aan een schone, innovatieve, digitale en circulaire economie. Dit gebeurt door de organisatie van activiteiten voor en door ondernemers met als doel ondernemers te informeren, inspireren en activeren.
  • De gemeente zet de subsidie voor initiatieven van ondernemerscollectieven op bedrijfsterreinen en in winkelgebieden voort.

De gemeente faciliteert innovatieve startende en groeiende ondernemers in het mkb zodat ze zich sterk kunnen ontwikkelen.

  • De gemeente ondersteunt innovatieve, startende en groeiende bedrijven bij de financiering, het vinden van talent en aanboren van nieuwe markten. Dit gebeurt met verschillende partners en netwerken in de stad.
  • De gemeente investeert in fondsen, zoals IQCapital, UNIIQ, het Energietransitiefonds Rotterdam (uitvoering door InnovationQuarter) en ICOS Cleantech Fund. Bedrijven kunnen bij deze fondsen financiering aanvragen voor de ontwikkeling van vernieuwende producten en diensten die werkgelegenheid voor Rotterdammers creëren.
  • De gemeente helpt ondernemers – waaronder uit het mkb - om gebruik te maken van Europese fondsen voor vernieuwing, digitalisering en verduurzaming, met als voorbeelden Kansen voor West (ca. 30 miljoen) en het Just Transition Fund (ca. 60 miljoen). Voor Kansen voor West zijn wij ook de managementautoriteit.
  • De gemeente voert gesprekken met regiopartners en het Rijk om het mkb te betrekken bij projecten van het Nationaal Groeifonds.
  • Kansen benutten van de digitale economie door koplopers te faciliteren en het mkb te helpen mee te komen in de toenemende digitalisering. Ook biedt de gemeente ondersteuning bij de aanleg van een excellente digitale infrastructuur door operationele samenwerkingsafspraken te maken met aanbieders voor de aanleg van glasvezel, bewoners en bedrijven te informeren en lobbyactiviteiten uit te voeren ten aanzien van wet- en regelgeving.

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

  • Eind maart stelde het college het mkb-actieprogramma vast. De ambitie is om de komende jaren 10.000 keer ondernemers te steunen bij bedrijfsvraagstukken. Het actieprogramma beoogt uitstekende gemeentelijke dienstverlening en toekomstbestendig ondernemerschap. Onder het mkb-actieprogramma zijn er in 2023 diverse activiteiten ontplooid om de gemeentelijke dienstverlening te versterken:
    • Het coronaloket heeft begin 2023 een structurele doorstart gemaakt met het Team Ondernemersmaatwerk (TOM). In 2023 heeft dit team 65 maatwerkverzoeken van horecaondernemers behandeld.
    • In juni is livechat op Ondernemen010 gelanceerd. Hierdoor kunnen ondernemers op werkdagen van 8.00-20.00 uur en op zaterdag van 9.00-17.00 uur hun vragen direct stellen aan een medewerker van de gemeente.
    • Om de producten en diensten van de gemeente voor ondernemers meer bekend te maken, is het evenement ondernemen010live! georganiseerd. Daar kwamen 250 ondernemers op af; ze reageerden erg positief op het aanbod van de gemeente en de laagdrempelige manier van aanbieden.
    • In oktober is het partnerprogramma MKB010NEXT verlengd voor 4 jaar. Niet-gemeentelijke partijen helpen elkaar om ondernemers goed te bereiken op de vlakken digitaal, duurzaam en circulair. Ook Up!Rotterdam, het programma voor startups en scale-ups is verlengd dit jaar.
    • In mei 2023 vond in samenwerking met de gemeente Rotterdam Upstream plaats. Dit is het grootste evenement voor vernieuwende bedrijven in de regio. Het evenement brengt startups, scale-ups, investeerders, corporates, beleidsmakers en studenten samen. Doel is dat ze de innovatiekracht van de regio vergroten en voor groei van bedrijven zorgen. Op het evenement kwamen ongeveer 3.000 deelnemers af.
    • Sinds de start van het college zijn er op economisch gebied 12 mkb-toetsen uitgevoerd. Zo is bij het opstellen van de subsidie maakindustrie vooraf getoetst welke wensen bij ondernemers leefden en hoe subsidie zo werkbaar en uitvoerbaar mogelijk te maken is. Ook zijn horecaondernemers betrokken bij het uitvoeringsplan. Het programma van Up Stream is vormgegeven met input van de doelgroep zelf.
    • In november stond het netwerkevent BT010 in het teken van de Toekomst voor bedrijventerreinen in Rotterdam. Ruimte voor bedrijven en duurzaam ondernemen waren centrale thema's. 63 personen namen deel.
    • De website www.ondernemen010.nl is 31.315 keer in 2023 bezocht en er zijn 15 nieuwsbrieven verstuurd naar abonnees. Ook hebben ondernemers die in 2023 in Rotterdam gevestigd zijn een welkomstbrief van wethouder Simons ontvangen.
  • Op 28 juni 2023 ging in het M4H-gebied het pand aan de Vierhavenstraat 56/Keileweg 4, ook bekend als Keilewerf 1, door brand volledig verloren. Daarbij raakten 52 creatieve en ambachtelijke makers hun werkplek kwijt. De gemeente heeft de Keilewerf zoveel mogelijk bijgestaan. Direct na de brand heeft een integraal ambtelijk crisisteam de oprichters van de Keilewerf B.V. geholpen bij het vinden van huisvesting. Na de brand boden een aantal particuliere vastgoedeigenaren onderdak aan de getroffen ondernemers aan. Deze 19 locaties zijn verzameld en gedeeld met de Keilewerf B.V. De gemeente sloeg de handen ineen met onder andere Regionaal Bureau Zelfstandigen (RBZ), het Ondernemersklankbord en de Belastingdienst. Er werd een overzicht met relevante informatie en directe contactpersonen gedeeld. Ondernemers konden per onderwerp laagdrempelig terecht bij een medewerker die op de hoogte is van hun situatie en waar mogelijk werd er maatwerk geboden. Vanuit gemeentelijk vastgoed is het gelukt om twee geschikte panden te bemiddelen die op zeer korte termijn konden worden betrokken, één aan de Ceintuurbaan en één aan de Schiehaven. 16 ondernemers hebben hier of elders in de stad een werkplek gevonden. De loods aan de Schiehaven moest ontruimd worden en werd in fases opgeleverd. Een groot deel van de ondernemers is hier al gestart of zal zich er op korte termijn vestigen.
  • De subsidieregeling ‘Activiteiten winkelgebieden en bedrijventerreinen Rotterdam’ is samen met ondernemers- en eigenarencollectieven vernieuwd en vastgesteld voor 2023-2025. De subsidie is nu flexibeler inzetbaar en toegankelijker gemaakt voor collectieven met een lager budget. Dit gebeurde dankzij het succes van de eenmalige ‘Subsidieregeling Vergroten aantrekkelijkheid winkelgebieden Rotterdam 2022’. Wegens succes is het beschikbare budget voor de deze subsidie voor het jaar 2024 opgehoogd naar € 500.000.
     
  • Wijk aan Zet: begin 2023 zijn de wijkakkoorden opgesteld. Ongeveer 40 acties vallen onder economische ontwikkeling. Een aantal is al in uitvoering. Het gaat vooral over extra inzet en samenwerking met de ondernemers en wijkraden in de gebieden. Deze samenwerking is intensief en goed.
     
  • Er is ruim € 60 mln beschikbaar uit het Just Transition Fund (JTF)-programma voor de regio Groot-Rijnmond. In januari 2023 is de eerste € 41 mln beschikbaar. Dit bedrag is toegekend aan 26 projecten. De eerste 19 projecten hebben een positief besluit ontvangen. Alle JTF-projecten dragen bij aan de energietransitie in de haven, aan het opvangen van de effecten voor huidige banen en aan ontwikkeling van toekomstige werkgelegenheid. De totale gecommitteerde investering met het JTF voor de regio Groot-Rijnmond bedraagt ruim € 190 mln. In augustus 2023 startte een nieuwe JTF-openstelling van € 0,5 mln. Onderwijsinstellingen en bedrijfsscholen kunnen scholingsvouchers aanvragen voor het opleiden van mensen voor banen in de energietransitie en de haven.  Inmiddels zijn 4 aanvragen voor deze openstelling in behandeling.
     
  • In 2023 is er € 3,5 mln (€ 2,0 mln Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en € 1,5mln Rijkscofinanciering (EZK)) opengesteld in 2 openstellingen voor het Rotterdamse deel in Kansen Voor West III. Hiervan is 50% bestemd voor innovatie binnen het MKB en 50% voor klimaat en het bevorderen van de transitie voor circulaire economie.  In Kansen Voor West III zijn er in 2023 5 projecten beschikt binnen het Rotterdamse deel voor een bedrag van € 4,4 mln aan subsidie en € 4,5 mln aan Rotterdamse cofinanciering bij deze projecten.
     
  • De gemeente zet in op versterking van de digitale economie door het naar Rotterdam halen en begeleiden van toonaangevend internationale congressen, zoals de Immersive Tech week voor augmented en virtual reality, en het met Rotterdam Gaming Connect netwerkevenement positioneren van Rotterdam als stad waar de game-industrie een thuis heeft. Verder is er inzet op de noodzakelijke infrastructuur als de stadsbrede verspreiding van glasvezel voor ondernemers – die overigens ook steeds vaker vanuit huis of op locatie werken - en voor consumenten. De helft van alle huisadressen beschikte in 2023 al over glasvezel.

Hoe meten we dat?

Indicator

Realisatie

2022

Begroting

2023

Realisatie

2023

Raming

2024

Raming

2025

Raming

2026

Raming

2027

10.000 keer ondernemers in 4 jaar van advies of informatie voorzien 2434 2.500 5.662 2.500 2.500 10.000  

Toelichting indicatoren

10.000 keer mkb-ondernemers in 4 jaar van advies of informatie voorzien

De meting van deze indicator gebeurt aan de hand van het aantal klantcontacten met mkb-ondernemers. Het gaat om gebruikmaking van de ondernemersbalie en deelname aan bijeenkomsten of workshops, bijvoorbeeld over circulair ondernemen of digitalisering van bedrijfsvoering, koppeling van investeerders aan mkb’ers, en door netwerkevents als Upstream en BT010. We liggen goed op schema om de indicator te behalen. Het verschil tussen 2022 en 2023 wordt verklaard doordat 2022 nog deels een coronajaar was, waardoor veel activiteiten niet mogelijk waren.

Het kan voorkomen dat sommige ondernemers van meerdere mogelijkheden gebruik maken en dubbel worden geteld. De contacten die de bedrijfscontactfunctionarissen, accountmanagers en projectmanagers hebben met ondernemers zijn geen onderdeel van deze indicator. Ook bezoekers van de website ondernemen 010 en klant contacten van 14010 tellen niet mee maar maken we wel inzichtelijk. Zo zijn er 31.315 bezoekers op de website ondernemen010 geweest en heeft 14010 heeft 14.000 ondernemers verder geholpen. De cijfers van 14.000 zijn lager dan afgelopen jaren door een nieuwe registratiemethode en daardoor niet vergelijkbaar met eerdere jaren.

Uit een enquête onder ondernemers bleek het volgende:

  • Eén op de zes ondernemers weet goed hoe in contact te komen met de gemeente bij vragen over ondernemen. Twee op de vijf ondernemers weten dit nog niet goed.
  • Bijna iedere ondernemer is bekend met de ondersteuning van de gemeente op minimaal één thema. Ondersteuning op het gebied van vergunningen is het bekendst, daarna volgt hulp bij subsidies/financiering/geldzaken en ondersteuning bij digitaler, duurzamer, meer circulair of sociaal ondernemen.
  • Twee derde van de ondernemers maakt gebruik van de aangeboden ondersteuning van de gemeente. Ondernemers maken het vaakst gebruik van ondersteuning bij vergunningen.
  • Gemiddeld weet één op de drie ondernemers goed wat hij/zij moet doen om het bedrijf toekomstbestendig te maken. Op het gebied van digitalisering zijn ondernemers het beste op de hoogte, maar ondernemers weten nog minder vaak hoe ze hun bedrijf op het gebied van circulariteit toekomstbestendig kunnen maken.
  • Ruim 60% van de ondernemers vindt Rotterdam een aantrekkelijke ondernemersstad.

Onderzoek loopt hoe deze enquête regelmatig kan plaatsvinden en het bereik te verhogen zonder ondernemers onnodig ‘lastig te vallen’.